Een KoninginnenNloeder ontviel ons. j
Een Koninklijk leven van liefde
en plicht werd afgesloten.
jiiiiitSpSlliigSiSfe#
WI^3ÊÊ^Ê&i?ÊmmÊÊIÊ
No. 20596
jaargang.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN).- TEL, 68103, 6861
Postrekening No. 5311.
^''Hedenmorgen 'fa Hare'Majesteit do Koningin-Moeder te kwart voor acht|oyer-
ledea. i1"' v"/'?*.* 1
Na het laatste bulletin van half acht, dat sprak van „hard achteriiitgainden"
toestand, wist men, dat het leven van. do beminde Vorstinne spoedig zou zijn af
gesloten. Een kwartier daarna sloot Koningin Emma, volkomen rustig en in het
bijzijn van Haar Dochter, H.M. Koningin "Wilhelmina, en Haar Kleindochter, H.K.H.
Prinses Juliana, voor eeuwig de oogen.
Gisteren nog en Zondagis uit vele kerken een gebed opgegaan voor het her
stel van de geliefde Vorstin.
Gods wil beschik'a anders ën ontnam Nederland dit. rijke leven, dat zoo'n groote
plaats hoeft ingcr uien in hot hart van het Nederlandsche volk.
Gnoiot was op 31 Augustas 1880 de
weerklank in liet geheele land van de ti
ding, 'dat Koningin Emma iin het'Paleis 'te
's-GraVèhhagobhef-leven had gcsd'.iianken
aan.ëeri dooliter.De'blijde iriare 'versproid1-
,de; zich, diqor de -bizóndere "maatregelen,
welke look in dien tijd. reeds' actieve pors-
vertogenwioordigórs hadden genomen, in
een .oogwenk over 'geheel Europa. De dy?
nhstie der Oranjs's, ernstig bedreigd uaór
de klagen/ die dit Huis getroffen hadden
-- hél overlijdensbericht yam den Prins
'vanj Oranje kwam een, 'halfja-ai; na deii
dióodvan- Prins Hend'rik uit iËarijs, terwijl
:'taen;.,Teiidsl;;ivastston'd,dat Ale eenig
;Oiver^ebleven zoen .van den; Koning, Prins,
Iwénïï^ïdidreiiV zöu:
kiou-als -gored worden beschouwd1.
Vo.or Kóningin Emma' braken. schoon
zij zich gedragen wist door de toegenegen
heid en aanhankelijkheid' van - het volk,
dat haar had leeren, kennen en waardëeien
als een'vorstin, die rechtschapenheid' aan
eenvoud paaide moeilijke jaren aan,
toen de gezondheidstoestand van haar ge
maal langzaam achteruit ging en eindelijk
zorgwekkend werd. Tot aan zijn verschei
den op 23 November 1390, betoonde zij
zich de lieve gade en trouwe verpleegster,
die door haar gestadige en opofferende
zorgen, niet alléén de laatste dagen van
den Koning verlichtte, maar. zich tevens,
een zoo mogelijk nog diepere genegenheid
in het hart van het Nederlandsche volk
wist te verwerven; Do lijkdienst'op het
Loo, geleid door Nicolaas Beets op 1 De
cember van genoemd jaar, was een ont-
roerende plechtigheid'.
Thans zag Koningin Emma zich geplaatst
voor een ontzagwekkende taak; op 32-ja-
rigon leeftijd werd- ziij geroepen tot hel
Regentschap.
Acht moeilijke jaren jaran van partij
strijd in zijin felste schakeeringen hoeft
zij zich, door haar groote gaven, van-geest
en gemoed, van deze taak gekweten op
een wijze, d!i© het best kan worden weer
gegeven d'oor liet woord van Staatsraad
Tiir. A. P. W. Cort van der Linden, oud-
premier tijdens do oorlogsjaren en oud-
minister van justitie tijdens liet regctnlsclin.p
van de Koningin-Moeder, noergoschieven
in liet „Gedenkboek", dat tor gelegenheid
van haar zeventigste,n verjaardag en vijftig
jarig Nederlanderschap is uitgegeven.
„De Koningin-Moeder! In dein loop der
tijden hoeft deze naam een eigen boteo-
konis gekregen.
Zij, die evenals ik het voorrecht hadden,
als minister samen te werken met de Ko
ningin-Moeder, toen zij Regentes was of
later 'Haar mochten benaderen in moei
lijke omstandigheden en bewogen lijden,
zij weten, wat zij geweest is voor Haar
nieuw gekozen vad /landt
De Koningin-Moeder heeft ons volk lief
gekregen, want zij1 zag in ons volk, zijln
zeden en gewoonten, bijlna alleen liet
waardevolle en liet goede spiegelbeeld van
Haar eigen moed".
Naast haar regentschap wijdde de Ko-
aiingin-Mooder zich in volle overgave en
met grooto bekwaamheid aan de vorming
van haar dochlor; hot geringste had1 in
de opvoeding vaar Koningin Wilhelmina,
die eenmaal tot de hoogste plaats in don
staat goroopon zou worden, haar toege
wijde aandacht. Zij! was het zelf, die haar
dochter tien jaren lang onderwees in' Bij-
bolsche geschiedenis en.... vaardigheid
Nuchterheid, zuiver gevoel voor realiteit
en critische zin. zijn de drie voornaams to
eigenschappen, die het Neclerlan'dsclhe'vióik
kenmerken. Een volkomen uit de grillige
lijn van zijn bewogen geschiedenis verklaar
baar wantrouwen tegenover buitenlandsclie
invloeden dood' liet 'begrijpelijk' Zijn, dat,
toen de Prinses van Waldeck Pyrmont
ook al had zij';van moeders zijde
Nassausch 'bloed in do aderen als jonge
gemalin van den ouderen Koning Willem
III'in do residentie kwam, ook in de 'ge-
-vioelens van hen, die uit hoofde van. rang.'
.óf'geboortelot' de hoogste kringen, behoor-.'
den, scepticisme domineerde.
j Hoe snel.Jiée.ft .déze .'D,ui.t$ché,,p);iiises,.
door - haar groote eigenseKa'pjKmav^^éstè
en gemoed, don-wég weten, let vindon-naar-
liet ondanks uiterlijke onbewogenheid to tl
zoo waiyn kloppend hart van onze natie,
die als geen andere valschcn .schijn van
echtheid weet te ondersiieide.n. Vrouw in
do.hoogste botóetkenis van dit woord', miste
zij, m de dagen van zorg en leed', welke
haar in haar rijke leven niet bespaard zijn
gébleven, allerminst den moed en.het zelf
vertrouwen, die zij behoefde om te vol
harden in wat zij tot haar hoogste plicht
rekende.
Maar juist dte ccht-vrouwelijke gaven,
die in zoo rijke mate haar deel waren, en
waarvan zij; diöór den drang van liaar.
natuurlijkón eenvoud,, zoo talloos vele'nia-
len onbewust hoeft' doen hlijkcn, zullen
haar in do herinnering van het volk dóen
voortleven als de Koningin-Moeder, met
wolke betiteling haar persoon en per
soonlijkheid levens op do beste wijze
wordt gckonschölst en geëerd.'
In Augustus van het. vorige jaar heeft, ter
'gelegenheid van den 75sten verjaardag der
Koningin-Moeder, het overgroote deel der
Nederlandsche' pers, in hooggestemde arti
kelen, die geïnspireerd 'waren door het
geen er leeft in de broodo lagen van liet
volk, do loftrompet over deze nobele vrouw
gestoken en hot is in dit verband wel een
zeer droeve gedachte, dat do feiten en bi-
zond erhoden, welke wij ook thans hebben
te releveereu uit liet loven van haar, wie
dit artikol is gewijd, het sombero karakter
liehben van een necrologie.
Adelhctd Emma Wilhelmina Theresia,
werd "2 Augustus 1838 te Arolscn geboren
als, gerekend naar do volgorde van den
leeftijd, de derde dor kinderen van vorst
George Victor van Walclcck-Pyrmont en
prinses Helena van Nassau.
Prinses Emma voelde zich, wat haar
studies betreft, vooral aangetrokken tot de
geschiedenis; haar karaktereigenschappen
deden haar echter in nog groolerc mate
belangstelling koesteren voor sociaal werk.
Een extra-nummer vau de Staatscourant
maakte op 1 October 187S de verloving
bekend van Zijne Majesteit Koning Willem
III, wiens gade, Koningin Sophie hom op
3 Juni 1877 ontvallen was, met Prinses
Emma.
Op 19 October d.a.v. gaven de Staten
Generaal de bij de wet vcroischto toestem
ming tot hot huwelijk.
Slechts kort was do lijd der verloving;
'in don namiddag van 7 Januari 1879 had
do huwelijksvoltrekking plaats. Bij do ker
kelijke inzegening, in de kapel van het
slot van Arolsen, trad de hofprediker Scipio
als voorganger op.
Drie dagen na de huwelijksvoltrekking
vcrtrolk het Koninklijk echtpaar per extra-
trein naar Nederland.
Het eorsto bezoek aan de hoofdstad had
eerst 2t April plaats, de intocht te Don
Haag oen wook Ialer.
De Koningin-Moeder,
overd. Zij was een voortreffelijke consti-
tutioneele vorstin, die zich in do Nodor-
landscho sfeer had ingeleefd en hoven-
dien een voortreffelijke moeder, die haar
dochter grondig voorbereidde'op'do zeer
zwaio taak, <lio Haar wachtte en.dio,31
Augustus 1898 aanvaard werd.
-Met liefde trad' de Regentes terug; de
Koningin-Moeder bleef I En ook bleef do
belangstelling voor alles wat ons volk be
roerde, hetzij in smart of vreugde. Waar
dat mogelijk was gaf de Koningin-Moeder
blijk van haar moeleven en ze deed dit
op een och t-men schel ij ke wijze, die tot
het hart van liet volk sprak. Do Koningin-
Moeder is 51 jaar geleden door haar'hu
welijk Nederlandsche geworden; zij bezit
de eigenschappen, waarop ieder Neder
landsche tróts zou kunnen zijn."
De hoop, dat II. M. de Koningin-Moe
der nog lang voor liet Koninklijk Huis en
voor het Nederlandsche vclk gespaard zou
blijven, is helaas niet verwezenlijkt.
Maar al is er rouw in het harte, er is
toch ook dankbaarheid, dat ons een vorstin
geschonken werd, die in de 55 jaar, dat zij
tot ons volk behoorde, een voortreffelijk
Koningin, een verstandige Moeder, ten be
dachtzaam Regentes cn een koninklijke
Koningin-Moeder is geweest.
Een koninklijke Koningin-Moeder
ging heen.....
De klokken van den St. Jansloren hebben
hedenmorgen half 10 met metalen manden
den violke kond gedaan, dat Nederland in
rouw gedompeld is. Het is 44 jaar geleden,
dat de klokken een zelfde taak te vervullen
hadden. Toen vertelden zij, dat Koning
'Willem III overleden washedenmorgen
meldden zijde Koningin-Moeder is ont
slapen.
Er is een schok door de Nederlandsche
natie gegaan, want al waren we sodert
eenige dagen voorbereid, dat er iets ern
stig zjou kunnen gebeuren, er was nog al
tijd hoop,"dat do geliefde vorstin zou ge
spaard blijven.
-Nu dat niet liet geval is, is er rouw
in het liartio gevaren, want met II. M.
de Koningin-Moeder is niet alleen de moe
der van do Koningin, maar ook een Vrouw
heen gegaan met groote gaven van hart en
verstand.
..Ter gelegenheid van haar laatsten ver
jaardag schreven we:
Als dat nog niet eerder gebeurd was,
heeft de Koningin-Moeder tijdens de bijna
S jaar van haar regentcssescliap het
hart van het Nederlandsche volk ver
met den naald'!
De reizen naar de hoofdsteden dor pro
vincies, opdat deze haar dochter zouden
kunnen begroeten, werden even zoovelo
spontane demonstraties van Oranjeliefde
van de zijde dor bevolking.
Was hot te vorwondoron, dat liet Ne
derlandsche volk, toen Koningin Wi'.bel-
nuna meerderjarig was geworden van zijn
groolo dankbaarheid1 voor hetgeen Koningin
Emma tijdens haar regentschap gedaan had,
getuigenis wilde afleggen? liet deed dit
in den vorm vail een geldelijk geschenk,
dat H.M. ter beschikkiijg stolde voor het
oprichten van het Sanatorium „Oranje-
Nassau Oord" bij Renkum, waar tubercu
loselijders. worden opgenomen en ver
pleegd1.
Eerlijk, groot en oprecht was do uiting
van waardeering en sympathie, die liaar
gewerd, toon zij in 1898 in de Nieuwe
Kerk te Amsterdam de grootsclie inhuldi
ging van liaar dochter bijwoonde.
Totdat Koningin Wilhelmina op 9 Fe
bruari 1901 met Rrins Hendrik van Meck
lenburg in het huwelijk trad, bleef de
Koningin-Moeder hij haar docliler verblijf
houden. Daarna betrok zij het Paleis aan
het Lange Voorhout, waar zij nu heden
morgen de ooge-n gesloten hoeft. Zij be
woonde (lit des winters, terwijl zij de zo
mermaanden moestal doorbracht ten Pa-
leizc Socstdijk.
Haar leven, dat ook na haar regent
schap dienend is geweest, wijl zij zich
op onnavolgcn.de wijze en waren van erken
ning voor wat zij1 verrichtte, met nieuwe
kracht wijden ging aan do leniging der
noodon en behoeften van talloos velen,
zal altijd herdacht kunnen worden en wór
den als dat van een vrouw, die mooier
en Vorstin is gewoost in de zuiverste bo-
lock-enis van deze woorden.
prfladef Adverteatkftat *aa 1—6 regel» I lJUt
laders regel tneer fd80; In bet ZAterdagaummaf
1—6 regel» 1.80,. leden regel meer f <135.
Reclame® (0.75 per {egel. Incaa»okoalcn5 etaj
pcwtkwltantlen 15 ets. Tarieven van adverteniiën
bij ubonneinent ajn aan hel Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kl»in«
Advertentiën opgenomen 6 (Ü.50 t/m. 15 woor*
den, f.0.76 t/m. 25 wóórden. Elk woord moot
6 cent tot een maximum van 30. woordon.
WoensdagsKloine Advertentiën tót 25woor
den f 0.25, mits rWr Dinsdagavond 6 uur aan Lat
Bureau bexorgd.
'a Zaterdags: Kleine Advertentiën f1.00,icdlea
•Jet v56r Vrijdagavond 6 uur betorgd.
Het Nederlandsche Volk rouwt
V 'l I'. - -t V". ■VÏ' -P <V",.
