mm
ecSTM Kas? -1P-r-
I
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Fascisten in Indie.*,,
m
Kunst en Wetenschap
Gemengd Nieuws
Ctorita», ,.ij„ i„ prore»tiS rState <SfwSrSfJ-"SnSS ."VS'™
DONDERDAG 17 MEI 1934. No. 20643.
BINNENLAND
Geroyeerd.
Men schrijft ons uit Batavia:
De fascisten hier in IndLie vertoornen j
prachtig ilollandsciie eigenschappen door
onderling steeds de grootst mogelijke ru/.ie
te maken. Organisaties wisselden van lei
ders als oen modeztoke vrouw van jurken
en ziqo is hot heelcmaal niet vreemd, dat de
geinaciifigde van de N .S. B. verklaird i
heeft, dat de leider van de „F(ascistisdie)
O(rganisatie) I(n) O(ost) l(ndie), do lieer
Schoof geroyeerd is. Doch de wijze, waarelp
dit geschiedde, is buiten mot lel. Over
geheel Indie is namelijk een bulletin ver-j
spreid van den volgenden inhoud:
NAT. SOC. BEWEGING.
Alg. Leider: Ir. A. A. MUSSERT).
BUITENZORG en OMSTREKEN.
Buitenzorg, 15 April 1934.
(5.30 n.m.)
BULLETIN.
Blijkens ontvangen telegram van den I
De bonr van de Zeven Provinciën
"Vragen van liet Tweede
Kamerlid Albarda.
Hel Tweede Kameihd Albarda heeft de
volgende vragen gesteld aan dm minister
van defensie:
t. Is het den ïnimstei bekend, dat, vol
gens modedeelingen in de Indische pers,
de bom, op 10 Fcbiuan 1933 uit een
Domiei-vliegtuig geworpen op de Aevcn
Provinciën, waardoor 23 schepelingen zijn
gedood en vier anderen zwaar gewond, lls,
niet bedoeld was als een waarsabuwings- Lj>-Govialmaclitigdo van den Alg. Org.
bom, die vóór den boeg van het schip L01(jer Yj0(0,r g. jj js <jü iloofJ-
liia.d moeten neerkomen, en dat ook de jeicjer der p q, j p
vliegeniers niet de opdracht hadden eerst onwaar
een waarsohuwingsbom vóór hol schip te A. J. bUilUUi
werpen, maar dat de vliegenier van do Jciotrlelings geïnstalleerd als N. S. B.-er en
D 11 welbewust den eersten bom -op het ])enaemd tot Tijd. Gemachtigde N. S. B.
sclvip wierp? vioer West-, Midden- en Oost Java wegens
2. Indien deze mcdedcelingon juist zijn,! mr>t?a aw miavmiw
hoe zijn zij dan te rijmen met de ver- VERRAAD GEROYEERD.
klaringen van den commandant der zee- Dit bulletin geeft te denicon. Accuratesse
madbt, afgelegd in de vergadering van ;s oon eerste plicht van den fascist, tot
den Volksraad van 10 en 20 Februari s welke ruziemakende veroeniging hij ook be-
1933, luidende: I hoort, doch waarom nu juist aangegeven
„Tien minuten, nadat de Zeven Provin- wiordf, op welke minuut de royeenng werd
cien het sommaLiescin had ontvangen, werduitgesproken, vraagt oen verklaring,
de eerste bom geworpen, gericht vlak voor £n wat 1S <j16 5 30 n.m.? Weid op-
den boeg van d'e Zeven Provinciën Om dal oogonblik het telegram ontvangen, el
9 18 werd de Zeven Provinciën getroffen 1S cjat historische moment de beslissing
door dezen bom" (b!z 211f Handelingen j van je royeermg in die annalen van de
Volksraad, 10 Fobr 1933), geschiedenis van Nederland en Jmlie vast
en gelog'd
„Om 9.18. dus 16 minuten na de laatste yj0U liet mogelijk kunnen zijn, dat het
sommatic, wierp de D 11 van een hoogte /i0|3 nauwkeurig weid aangegeven om
van 1200 meter één hom van 50 K.G. haler lorwainng te voorkomen, want lei-
af Deze enkele hom, voorafgaande aan Mers werden hier aangenomen, uilgostooton,
den eigenlijken bomaanval, was bedoc'd I IU eere hersteld en opnieuw aan dan dijk
als een waarschuwing en was ook gericht zoolal het voor een oveiluigd fas
vóór den boeg van het sohip. Echter is elsj werkelijk soms moeilijk kan worden
de leaps van het treffen van het schip zelf U0 weten oif lnj tegenover iemand dein arm
daarbij allerminst ui'gcs'o'en en inderdaad moet opheffen of hein met negoerontlo blik-
werd het schip op hel tentdek naast dien ]-eil voorbij moet loöpien. Indien nu allo
vóó 1 schoorsteen besluiten chronologisch worden vastgelegd,
Uitweiking was tot dusver 3 l^uTnpee-h.jera^ t]it j)e,z\vaai minder. Organisatie is
scho bcihopelingon gedood, 20 Inlandscho tadl maar a]les
sehopelingon gedood of vermist, 2 Euro-; j;n tja| chronologisch vastleggen is wer
peanen en 2 Inlandsche schepelingen zwaar l dwaas mei, want kort na dit
gewond" (blz. 2700 Hand. Volksraad, 20 eerste bulletm ■verscheen oen two do, waar-
Febr. 1933). in de verklaring werd afgelegd', dat hel
3. Wil de minister modedoelen, of de I Woord „verraad" wat sterk was uitgedrukt,
handeling van don vliegenier van de D 11 j Hel nayement b'.eef van kracht, doch van
is geweest in overeenstemming met de|veriajl[j was g0Cri gprakle gewoesE
hem verstrekte opdracht of wel daarmede Zou het vreemd zijn indien morgen voor
in strijd en indien die handeling is ge- Ljcn beer Schoof we Ier banzai werd ge
weest overeenkomstig de opdracht, hoe het I roepen? O0I1 nee,'geen banzai, dat is .la-, Ilou al|luuvll;u,u.,L ul
dan te verklaren is, dat -de commandant parigoh en <laar lieWlrert wij al zooveel- nTëc Itebk'end" dioêr de lieereh-0rojr(s.d.) en loe
der zeemacht m den Vo.ksraad een on-m0 jjj bedoel „Tleii Hitler", of rac 1™» Od
juiste voorstelling heeft gegeven? gelijk nog beter „Heil Mussort". v 'J'
4. Indien d'e vliegenier in strijd met de ij de fascisten hier is alles mogelijk
hem verstrekte opdracht heeft gehandeld, Wat (lat botrert [,:uimo!1 zlj Wijnkoop tot
tot welke maatregelen geeft dit feit dan I jei(jer nemen, ook hen is niels le dol.
den minister aanleiding? j
De werkloosheid.
ilïiiliiiMsilis
Ontslag van oudere ambtenaren
Het amendement is am. mole omler-
Oud-minister Verschuur.,
Gisterochtend heeft oud-minister Ver
schuur Op hot departement van economi
sche zaken afscheid van de ambtenaren
De directeur van den rijks iienst <uer werk-1 Daarna is luj voor verder herstel naar
To Rotterdam, loosheids verzekering en atbenb-bemidui Eng 1 b0j zuiden \an Frankrijk vert okk
deelt mede ,dal <le werktoosheid onder de
en
Burgemeester cn wethouders van Rot
terdam schrijven aan den gemeenteraad, dat j 589 000 ledea van ingevolge hot Werkloos- j pj anciccl Nieuws,
in hun college de wenschelijkheid naar heid&be.sluit 1917 gesiihsidiceide vereeni-1
voren is gekomen, om bij do onvermij- gingen in de week ani 23 tot on met 28 Uitgifte schatkistpapier
delijk gebleken inkrimping van het ge-1 April hoeft bedragen 235 pCt In de \0 I De minister van financiën maakt in de
meentcpersoneel, de oudere aura.enaren in rigc serslagperiole (9 tot en met 14 Apn) Stct. bekend, dat op 24 dezer üe in
meerdere mate, dan tot dusverre, bij jon- bedroeg het percentage 24.3; de werkloos- schrijving woidt opengested op:
geren te doen voorgaan heid is dus in den loop van twee wekan a schal kisl prom essen.
Aan de gemeente ambtenaren wordt tlmns j gedaald met 0.8 pC-t. b. éénjarige" srhatkistbi jollen, rentende
ongevraagd eorvoi ontslag verleond hij het! In de overeenkoms'ige week van het vo twee en een iia'f percent 'sjaars, opvoir-
bereiken van den 65 jarigen leeftijd. Voorts rige jaar was liet peioentage 26 derbaar 1 Juni 1935;
is in hiet eerste lid van artikel 1 van c vijfjarige schatkistbiljetten, rentende
de afvloeiingsregeling (Gemeenteblad no. Rijksmiddelen in April. drie' en een half percent 'sjaars, opvor-
32 van 1932) bepaald, dat, ind'ien er bij Het maainclehjk-soli overzicht van den derbaar 1 Juni 1939
een bepaalden dienst of een bepaalde af- stand der rijksmi Idolen in de opbrengst Aan promessen en biljetten gezamenlijk
deeling personeel overcompleet komt, dege-j aan directe belastingen geeft weer eon j za-l in het geheel woiden uitgegeven een
nen, die 35 of meer,voor pensioen gel- daling te zien (totaal bedrag van den hoogste L85 mil
dige dienstjaren Webben, voor de jongere
leden van het personeel onfslagen worden.
Uit. April was ontvangen f39 589.12167
li oen.
Volgens de verzamelde gegevens zijn er, j 111 J5 föOQOO en flOOOOO, onder dagteekening
afgezien van politie- en onderwijzend per- to.aal is over de eerste vier maanden van j junj 1934 uit te geven, hebben
soneel, op het oogenblik in den gemeente- jaa,n orazetl>elasting ontvangen f 12.638.509 j ecu looptijd van 3 M 6 maanden en
dienst ruim twintig ambtenaren, de den) Aan couponle'asting werd over de eerste zijn derhalve op 1 September 1934, respect.
60-jarigen leeftijd hebben bereikt en die vier maanden een bedrag van f835.995 1 December 1934 betaalbaar
tevens_ 35 of meer voor pensioen geldige ontvangen. De sub b vermelde schatkistbiljetten
dienstjaren hebben vervuld. Het college) (zullen op 1 Juni 1935 worden afgelost.
acht het wensclielijk, dat er een regeling) Gemeentelijke Iccningcn aan het rijk. t j jjf, sup c vermelde schatkistbiljetten
zal worden getroffen, volgens welke deze Htot Tweede Kamerlid Vliegen heeft de zullen worden afgelost op 1 Juli 1939.
personen-den dienst met wachtge'd zullen volgende vragen gesteld aan den minister De storting van de verschuldigde spin
moeten verlaten, voor zoover dit mogelijk van financiën: (moet geschieden op 1 Juni 1934
is zonder gewichtige belangen van den 4, is <)o minister niet van oordeel dat,
dienst te schaden.
De commissie voor de algemeene per-Li.,^,
•uu de groote njksconversieleeniing js ge-j
soneelszaken, die B. en W. te dezer zake(f^ ,hf hmt f 4 p,Ct' het ,on(
hebben geraadpleegd, kan zich met de bo-1* ,ls, <lat Sfmeenten, die van het D A ïhiemc.fonds
venomschreven denkbeelden vereenigon. T1J'k hebben geleend, hooger rente moeten injsvraag u. imcmc-ionus.
Zelfs heeft zij geadviseerd eenigszins ver-(hlijven botttlen? Ingevolge de bepalingen van het regie
der te gaan, cn ook degenen, die den 55-ja-i 2. Mocht de minister van andere mee- ment voor het D A Thiemo fonds, heeft
ngen leeftijd hebben bereikt, mits zij 35 innng zij-n, wil lnj dan mededeelen op welke het bestuur van de vereeniging tot bevor-
pensi°enge.dige dienstjaren kunnen aanwij- gronden die andere meaning steunt? j daring van de belangen des boekhandels
sioéneeld?TOCdioLr0i'"ngen mot. 30 PenM 3. Indien de minister de'onder 1 ge- een prijsvraag uitgeschreven 7001- eren ont
stellen. UitzondeEns-on" r>rP 1wa<t stolde vraag bevestigend' mocht beantwoor- j werp van een redamebiljet. Het ontwerp
regels zou de commissie nk4 lar. 1 0111 ic'lc,n> 's hij dan bereid de noodige maat- is bestemd voor het maken van piopagonda
willen zien, °es'aan (ncgelen te treffen om van de daar bedoel- j voor „het boek' in den moest uilgebrculen
Ook in de centrale oommissie van over-1d"3 leeining-en de rente te verlagen?' zin en moet dit begrip weergeven-op oen.
leg is op uitbreiding van de regelum aan- llr.- zinrgke wijze, die do aandacht van den
gedrongen Een voorstel, om deze te tref- 1 winkelsluitingswet. beschouwer trekt en vasthoudt. De com-
fen voor alle ambtenaren, die don 55 jarigen ciP het wetsontwerp tot wijziging van denoslti-e moet in duidelijke, voor ieder lees-
leefujd hebben bereikt en 35 pensioen-1winkelsluitingswet heeft de heer Teulings 1 lotters bevatten den slagzin: „Geeft
geldige dienstjaren hebben vervuld, heeft (r-h.) eemge amendementen ingediend'. Een ,r moot er Y00rkomcu
de stemmen van vier der in die commis- van deze amendementen booo^ een verrui- in bo0^ ,ToTO„nS ZTn'lï AavDiat
sie zitting hebbende zeven vertegonwocodii- ming van den verkoop op Zondag. aankondiging „Boekenweek..^ Apn.
gers van organisaties verworven. j Vo'gens dit amendement ziullen winkels Mei, 19...'. Er worden uitgeoofd. een
waar uitsluitend of in hoofdzaak hetzüji eerste prijs'van f300.—, een tweede prijs
visch, hetzij fruit, hetzij één of meer der van f'20O— en een derde prijs van flQO.
volgende waren: brood, banket, suikerwerk Tevens woirdt voor medewerking van den
Huiselijk drama.
Vrouw met scheermes ernstig
gewond.
Gisleraicmd omstreeks half /even heeft
zich 111 de Voiltastraat te Eindhoven een
ernstig drama afgespeeld. Buien van ze-
keien Sehuurmans, aibjulei m tijdelijkon
diensl b.j de gemeente, hoorden 111 diens
woning verdachte g- luiden Zij wauschuw-
den de politic, die daatop door de deur
in le trapipen zich toegang tot de woning
veischafte Men vond toen in de kamer
de vrouw van S. op den grond liggen,
bdaend in haar bloed, terwijl de man op
z.'ui knieen er bij zat.
Do man werd gearresteerd en naar liet
politiebureau overgebracht, waar luj zijn
daad bekende.
Do vrouw die een ernstige wonde aan
den hals had, werd m zeer ernstigon toa
st and naar hot ziekenhuis overgebracht.
Ilaar toestand is bedenkelijk, men hoopt
haar door bloodlransfusio in het leven to
behouden.
Omtrent do toedracht van het geval ver
namen wij; dat er roods sedert lang een
gespannen verhouding bestond tusschon S.
en z.ijn vrouw
Giseravond hadden b h'on weer ruze,
diezoo hoog opliep, dat S zijn vrouw
mot oen scheermes eenige snedcin aan den
hals loebracht, met het reels gemelde ge-
vo'g S verklaarde nog hij de politie, met
do belading gehad 1e hebben, zlijn vrouw
te doe Jon.
Achttien mijnwerkers aan den dood
ontsnapt.
Eerst thans wordt bekend, dat Dinsdags
avond in de Hillobrand-mijn te Antonien-
hutte (Poolsch-Silozie), tengevolge van een
mingasontploffing een groot gedeelte van
een mijnschacht instortte, waardoor acht
tien mijnwerkers van de buitenwereld wer
den afgos'o'cn. Na twee uur ingespannen
werken, slaagde een reddingsbrigade er ech
ter in, de ingesloten kameraden te bereiken
en ongedeerd uit hun hachelijke positie
te redden.
Faillissementen.
In de week van 712 Mei 1934 wer
den in Nederlan 1 77 faillissementen uit
gesproken.
Oost-Inilië,
Mi sdadigo vereeniging
Aneta meldt aan het Vaid.:
hec tenis gestekl pip grond van art 169 gunning als bedoeld in art 1 onder e of Ultshntond °I>0!1 voor Nederlanders
Si van Strafrecht, wegens deelne- Snder g der Drankwet is verleend, to Inliditingen omtrent het programma kun-
brani VTro0t"ein^ Ga-ak Pom- hoogste 4 aotiteroenvolgende uren tusschon schriftelijk worden gevraagd' b.j „mr.
p%>n oogmerk een misdrijf te 18 u. v.m. en 8 u. n m. goüpond mogen A. LooSjes, Heerengracht 124128, Amster-
zaja.
Radionieuws.
Het mysterie der ruimte.
Het onderzoek der radio-echo's
in vollen gang.
Reeds eenige jaren is het verschimsel
der radio-echo's bekend. De ontdekking
ervan had plaats in December 1927, toen
de signalen van den Philips kortegolfzen-
d'or PCIJJ na enkele seconden opnieuw
werden waargenomen door ir. Hals te Oslo,
assistent van prof. O. Stormer. Deze laat
ste begreep terstond de wetenschappelijke
leteekeiüs van deze echo's, in de wereld-
aether en stelde, tezamen mot onzen landt-
(göuoot dr. Baltli. v. d. Poll, leider van!
liet radio-onderzoek in hot Philips labora
torium to Eindhoven, een eerste onder
zoek naar dit merkwaardig verschijnsel in.
Daarbij werd het bestaan ervan bevestigd.
In don herfst van 1928 echter werd' oani
uitgebreider onderzoek georganiseerd, waar
aan behalve bovengenoemde geloeid'on nog
prof E. V. Apploton en mr R. A. IJ.
13orrow medewerkten. Als zendstation fun
geerde weer d'e zender te Eindhoven, waar
zich ook twoe ontvangers bevonden. De
golflengte waarop werd uitgezonden be
droeg 314 M.
Bij deze proefnemingen werden do eer
ste wetenschappelijke gegevens verzameld.
Tall 00 ze echo's konden worden gere
gistreerd, zoowel te Oslo als te Eindho
ven, hoewel het aantal ecno's te Oslo
gehooid, dat van Eindhoven overtrof. Ver
scheidene malen werd oenzielfde signaal
tot driemaal toe met tusschenruimten van
10-tallem seconden gehoord De laatste echo
trad eerst na 30 seconden op.
Indien men weet, dat oen radio-signaal
in 1/7 seconde rond de wereld gaat, dan
kan men ongeveer nagaan, welke ontzag
lijke afstanden het signaal, dat eerst na
30 seconden optreedt, heen en terug moot
hebben afgelegd
Eenige weken geleden is in Engeland
op initiatief van prof Appleto-n oen ver-
leemiging tot onderzoek van d'oze eclia-
signalen opgericht Het is de bedoeling iu
geheel Engeland en ook daarbuiten allo
luisteraars voor dit onderzoek te interes-
seeren.on te organiseeren. De club draagt
den naam van Wireless Radio Research
League (W R.R L.) en heeft van vele be
langwekkende lichamen en radio-experts de
toezegging van medewerking gekregen Bij
de onderzoekingen zal een krachtzender
op korte golf worden gebruikt Te oor-
doelen naar de bench ten bestaat er in
Engeland momenteel onder de luisteraars
een ware „echo-koorts". Ook dr. Van der
Poll hooft de W R.R.L., zijn steun toege
zegd.
Op deze wijze hoopt men spoedig over
voldoende gegevenste beschikken om do
bestudeering der radio-echo's ter hand te
nemen Hieruit zal moeten blijken waardoor
de aethergolvcn worden teruggekaatst en
of er wellicht op ongeveer 5 millioan K.M.
van ons verwijderd een ondoordringbare
laag bestaat voor het radio-signaal, zooals
door verschillende natuurkundigen wordt
vermoed. Is d'it zoo, dan zou een com-
municaatie met eventueel bewoonde pla
neten voor goed een utopie worden.
„Duizenden", zoo schrijft Ralph Stranger
in „World Radio", zullen nu de signalen
kunnen beluisteren, die- met de snelheid
van liet licht in den aether verdwijnen en
na millioonen kilometers te hebben afge
legd terugkeeron naar.de aarde als post
duiven naar hun eigen streek
4
b'
Dl
1
13
41<
■P*
DElt
De nieuwe toren voor de bergingtwerken van den Inhoud der .Lutine' heeft Woenidag da fabriek van de firma Jonker 8. Zn.
te Amsterdam, waar deze word geconstrueerd, verlaten, Het transport
!n het huls van de landbouwers A en P Verhoeven te Oyen bij Oss werd
Woensdagnacht een overval gepleegd, waarbij de 67 jarige A. Verhoeven
gedood werd en zijn broer ernstige verwondingen bekwam De plaats van
den overvol
rl 1 OC /I l/VUC'linfn.ri lsIoikKnv» trA,n.w /lln I
F..ovu.c, vura«5a. iimuuu. ....„„O.,., I De. schatkistpromessen, groot f10000,
f\ i4> R VV" +rv vT rvcr^-vr 'toL-a I
daim C.
1
A
n
b
r
14
