1
m
Naar het bergland, vlak over
dé grëns
DE HEKS VAN WINSLEA
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Gemengd Nieuws
Een tocht door Sauerland en Siegenland.
i.
llalf April ontvingen we een schrijven
■van liet DuiUeh Vorkeeisbuicau, waarin
io.a. gejogd werd';
tn liet jaar 1932 heeft oen vortegon-
wücxrdiger ran uw gewét blad', op intnoo
diging van liet „M oolUhsöher Verkebrs-
verband" in Dortmund oen informatiereis
naar Wostfalon mcegoinaakt. Het „Verkehrs-
verband Wostfalon", zoföiis dit nu genoemd
wordt, lieeft het -plan- opgevat, oolc dit jaar
oen reis \oior Nederlands-the journalisten
naar Wedfalen en het Sauerland te er ga-
niseeren, om zoodoende do Ncderlandst-ho
pern de gelegenheid te geven do graotei
veranderingen te bodudeerein, die het le
ven in DuilscMand sindo die laatste reis
hoeft ondergaan".
De uitnaodiging om aan do reis deel le
nemen, hebben we gaarne aanvaard, vooral
om eens met eigen oogon te aanschouwen,
of er m Duits* diland inderdaad iets ver
anderd is.
Nu de tocht van 7 dagen, ach ter don rug
is en do eerste indrukken wat bezolakon
zijn, moeien we erkennenEr is inderdaad
iels bii onze oostelijke naburen veranderd'.
Voor twee jaar begin Juni 1932
was er een angstig vragen: Wat zal er van
Duitschland woiden? Wie zal het win
nen: linies of rechts? Zal het op eon
burgeroorlog, een catastrophe wellicht uit
loop en?
Otp het platteland merkte men niet zoo
veel van don „kleinen burgeroorlog", maar
in steden als Berlijn, Dortmund en Dussol-
dorf, werd toen bijna dagelijks.eih gevochten
en vielen de slachtoffers.
Nu heerscht allenvego rust in Duitsdi
land; als vreemdeling wordt men overal
Moorkomend behandeld.
We hebben bij de vele begroetingen, toe
spraken en toasten, nimmer den Ihtler-groet
gebracht en geen enkele maal hebben we
ontdekt, dat men het ons euvel duidde,
als we een kort en krachtig„Heil
Hitler 1" dat vergezeld ging van een en
thousiast hakkengeklap en het met een
ruk idpheffon van den rechterarm beant
woordden met een hoofdknik en een „Gu-
ten Morgen" of een „Auf Wiedorsehcin!"
liet is oen genoegolijke tocht geworden,
die bij Bodhum. in het industriegebied van
de Ruhr, begon, waar in een zoor modem
en voortreffelijk huis: Parkhotel „Haus
Roeken", overnacht werd. De volgende
nachtelijke pleisterplaatsen waren achter
eenvolgens Arnsberg, Winterberg, Stegen,
Bilstein en Dusseldiarf.
Deze „Wpstfalenfahrt", die weer onder
de beproefde leiding van dr. G. Wagner
van het Verkeli rsverband Wes 1.falen stoind',
was minder Amorikaansch ingericht dan
die van 1932. Toon word' in don zelfden
tijd ongeveer 1000 K M. afgelegdnu werd
per autobus slechts ruim do helft gereden.
Hot was Moor de journalisten, die ook
de vorige maal van de partij waren, een
prettige ervaring, dat d'e ze'tic man wear
achter liet sturrad zat: een geboren chauf
feur, die afstanden precies schat en onder
alle omstandig heden, ook bij het afdalen
van steile borgen, zijn wagen volkomen in
zijn macht heeft.
Het loslaten van liet Amerikaansdie sy
steem bij „het doen" van Sauerland en
Siegenland had' dit groote voerdeel, dat wij
nu veel moor van de schoonheid' der na
tuur hebben genoten.
Er was nu gelegenheid de auto te ver
laten en onder leiding van ter plaatse be
kende'* personen, soms zelfs uitgestrekte
wandeliingan te maken over bergen endoor
hosseinen, om op oen vooraf bepaald punt
weer den wagen terug te vinden.
Hiot was nu geen jakkoren van do ééne
plaats naar de andere; er bestond ge
legenhieid om op de wandelingen rustig
rond' te kijiken, het landscliapsschoen on
het aardige stadsbeeld in zich op te nemen
en ook merkwaardige dingen in eenige
musea te bezichtigen.
naar het Engelsch vari May Wynne.
26)
„Arme James 1 Hij is een godvruchtig
man en heftig in zijn gevoelens. Hij is,
dan toch mijn broer en dus wönsch ik1
hem het beste toe in den strijd en in de
liefde. En je wilt mij dus zoo komen op
zoeken in het Roode Iluis, Meggie? De
nichtjes en neefjes zullen blij zijn je te
zien. Ondanks de strenge wijze waarop
zo door oom gekastijd worden, hebben ze
nog niet veel van Puriteinen, en, als hun
vader maar de helft wist vain de ondeu
gende streken, die zij uithalen, nu, dan...!
Maar weet je wat: kom morgen na hot
middagmaal. Eerder durf ik je niet vragen,
want oom zou de solirik om heb hart
slaan, als hij een Babylonische bij zich
aan tafel zag!"
Nu, een praatje met Jahet Birley en een
stoeipartij met een troep wilde kinderen
kwwn Marjorie altijd nog verkieslijk boven
*'x>tl wieling, moederziel alleen, het'
°P <*i' n,0ör< of - een saai gevangen
zitten *an haair borduurraam.
Di«*t volgenden dag begaf zij zoh dus
op weg en word afgehaald door
J«w*t an een half dozijn kinderen, aan wie
lwt «tuide!ijlt' te zien was, dat zij geen moe
ier ba Men, onverzorgd in de kleeren als
v* waren.
De jemeanxi k*»van vertegen vlak bij Ja-
Jlioel Sauerland' en Siegenland' is mooi,
voouü als het daar zoo. zon overgoten
ligt, zooals wij het zes dagen hebben ge
zien! De mensch. verlangt naar contrasten!
Wij, bewoners van de laagvlakte, verlangen
naar de bergen! Men kan zeggen: Sauer
land, met zijn hoogste punt bij Winterberg
op 842 M., heeft eigenlijk nog geen borgen
en dam verwijzen maar hot Borner Oberland'
of de Dolomieten en terecht bewerenDaar
vindt men pas bergen! Maar ten eerste
liggen de alpen em de Dolomieten hod wat
verder weg, maar bovendien geven die
- VRIJDAG 8 JUNI 1934. No. 20061.
maken over de soberheid der rnaaltijien
is dat alleen,omdat we. daarin hebben
gezien een afspiegeling van „den nieuwen
tijd" in Duits chianti. Men heeft zicli ge
tealiseerd', dat de tijU, waarin men loyaal
kon doem, voorbij is; dat erheen periode
is aangebroken^ waarin allen zich beper
kingen zullen moeten opleggen.
Dat wil echter niet zeggen, dat een rei
ziger in Duitschland'- zicli op liet onder
gaan valn ontberingen zal moei en voorbe
reiden; do maaltijden in do groote zoovol
als in do kleine restaurants waren goed
Het nieuwe stadhuis van Bochum, dat in 1931 gereed kwam
ook een gevoel van gedruktheid. Ze zijn
zoo overweldigend groot en hoog en grillig,
dat zij een gevoel van beklemdheid bij niet
weinigen veroorzaken. Die reuzen zijn
meerendoels onoverwinnelijk voor den
mensch!
Do borgen van Sauerland on Siegenland'
daarentegen zijn meerendoels piachlig be
groeid met bossclian van verschillend1 hout
en meestal leidt ean pad' tot aan don top!
De mensch kan daar met een flmko in
spanning over elke hoogte zegevieren.
Door do dalen stroomen beekjes on bij
na ©Ik dorp hoeft tegenwoordig zijn „Eroi-
bad"
De verkeerswegen zijn prachtig onder
houden on waar er maar iels aan het weg
dek hapert, daar worden oogonblikkelijk
voorzieningen getroffen.
Op onaen tocht kwamen we verscheidene
malen langs weggedeelten, die mot steen
slag en teer flink onderhanden werden ge
nomen.
at ons op viel, was het weinige auto-
veikeer, een ideale omstandigheid voorden
toerist. We hebben soms uren gereden,
zonder één auto tegen te komen
Da liooge benzineprijs 3S pf of on
geveer 29 cent per liter zal daaraan,
wel niet vreemd zijn! Die hooge benzine
prijs is ook oorzaak, dat liet nemen van
een taxi in Duitschland ©oil luxe is
Wat ons, die eveneens aan den West-
falenlocht 1932 hebben deelgenomen, ook
opviel, was de soberheid vooial in de
maaltijden. Het is zeker niet onze be
doeling, daarop critick ie oefenen, integen
deel Copieuse maal lij Jen bekomen don
toerist meestal minder goed dan eenvou
dige en wij waren zelfs dankbaar niet tel
kens weer .voor de opgave te worden ge
steld diners valn vier en meer gangen to
verwerken. Als we dan ook een opmerking
net, maar Thomas, een jongein van bijna
twaalf, stak haar gui de hand' toe:
„Vader zegt, dat alle goldoloozen ten on
der zullen gaan, maar ik denk niet, dat
hij dit van u zal meenen, ofschoon Ja
net toch zegt, dat u oen aanhangster is
van Karei Stuart".
Janet trok het jongmensoli eons bij do
ooien voor deze misschien wat al te op
rechte verwelkoming, maar toon de meis
jes samen naar boven gingen, zei ze lot
Marjorie:
„Oom, zou inderdaad heel boos zijn als
hij wist, dat ik je vandaag hier genood
had. Maar hij is uit en als we nu maar
wat voorzichtig zijn, en ook Thomas lie-
tracht de bescheidenheid, dan hoeft hij
niels te welen van je bezoekt!"
klaar valn het praatje, dat Marjorie's
eigenlijke bedoeling was geweest, kwam
weinig in, want niet zoodra waren de meis
jes gezeten in Janet's kamer, of er Monk
rumoer aam do deur.
„U hebt ons beloofd om verstoppertje
te spélen als die dame kwam. Dam komt
u nu toch zeker, nicht Janet?"
,Gaat jullie' eens gauw weg, ondeugen-
den, of je zult eem standje krijgen!"
Waarop Thomas vol overtuiging zei, dat
zij dan eerder een standje zou krijgen als
zijn vader hoorde dat eon goddelooze zijn
huis had bezocht.
Er hidp miets aan en het was dan ook'
haar eigen schuld', dat ze moo moesten
spelen.
Ieder moest wel bet verschil in Meeding
bereid en steeds was er voldoen le voor
raad. Maar do overJaal van gerechten
van vroeger was verdwenen
Duitschers dwepen met must a En jour
nalisten uit den vreemde zijn een dank
bare prooi voor eiken museumdirecteur,
onversolulllig of dat een gestudeerd man
is mot dr. voor zijn naun, of dat liet oen
eenvoudig© jonge man is, die een verza
meling cunosileiien uit de sal en om
geving in hoofdzaak zelf bijeen gebracht
heeft.
Een Duitsohex is gelukkig, als hij kan
zeggen: de grootsle fabiiek, de hoo;sl©
spuitende fcmlein, het meest uilgjbreido
museum vindt men bij ons En zoo zijn de
Bochuminers gelukkig met hun mus-urn op
liet gebied van don mijnbouw, dat hot
meest volle liga van do heelo werel 1 boot
te zijn En dat gclooven we gaarne, 't Is
werkelijk een zeer interessante co'loclie
verliehtingsmiddeiem, pompen, boren, mijn
gangen enzdie hier bijeen gebracht is.
'In Schwerte, ©dn lief plaatsje, gelogen
op "de grens van het industriegebied en
Sauerland, toohdo een enthousiaste jomge
man ons, wat er in de omgeving al zoo
uit "de oudheid bewaard is gebleven en
in het vroegere slalhuis, dat uit de
13e eeuw da leert, is bijeengebracht.
Uit het bronzen tijdperk, 4000 jaar voor
Chr., was cr een meialen pijlpunt in zijn
collectie en hij verraste ons, nuchtere Ne-
dèiiandcis, met de mededeelmg, dat hot
figuurtje in relief op die pijlpunt oen
hakenkruis was' Wij zagen er niet meer
in dan ccn xi Maar vermoedelijk man
gelt het ons aan voldoende fantas'ol De
jonge museum-direcleur merkte het ge-
gnmf onder zijn auditorium en met zon
der eemge passie repliceerde hij met: „Gij.
Hollanders, lacht daarom, maar gij moest
maar eens beseffen, wat deze vondst ook
voor u bcleekcntl"
In een ander Ileimatmusoum, door den
bekenden dr Laurens Pieper op den Evers-
berg bijeen gebracht, vestigde dc verza
melaar onze aandacht ook weer op een
figuurtje, ditmaal een op een oude kruik.
Maar deze man van wetenschappelijke vor
ming was zoo voorzichlig le zeggen- „Men
kan, daarin een oervorm van het haken
kruis zien; er zijn wel een 50-tal vor
men van hot hakenkruis1"
Een vierde museum, dat in het reisplan
was opgenomen, was dat in het Oherschloss
te Siogen
Voor ons, Nederlanders, heeft dat mu
seum meer dan gewone aantrekkingskracht.
De riddeizaal van liet oude slot, waarin
in de 16e eeuw het huwelijk werd vol
trokken tusschcn Wil'em den Rijke on Ju
liana van Stolberg, de ouders van Prins
van Oranje, is nu ingericht als lenloon-
stelhngszaal van voorwerpen: porlieden,
documenten,, en vlaggen, die betrekking
hebben op het Huis Oranje Nassau De
directeur*, kent dc geschiedenis van dit
Huis als vermoedelijk niet velen en hij hoeft
ons van die kennis en van zijn genegen
heid voor dat Huis, ruimschoots doen ge
nieten
Hij was ons reeds tot Berlelmrg tegemoet
gereden en toen we het prachtige slot
van don vorst van Berlcburg-Wittgenstein
bezichtigd hadden en van de vriendelijke
gastheeren m dit aardige stadje afscheid
hadden genomen, nam dr Kruse ons onder
z'jn leiding Op weg naar Siegen noodigdo
hij ons uit een wandeling te maken en
door bosch en heide bereikten we op den
Gmsbuig, dicht bij Liitzel, oen historische
plaats. Daar verzamelde n 1. in 1568 Prins
Willem dc troepen, die de vrijhcidsslrijd
voor de Nedeilanden inzetten Dr. Kruse
wist in zijn uiteenzetting daar bij de ros
ten van oen ouden burcht, het Nederland-
sclie hart te treffen en spontaan werd
door een dozijn mannen, d'.e in hun vader
land nog eiken dag de zegeningen genie
ten van te belmoren tot een vrij volk,
het Wilhelmus ge/.ongen1
Aanvaring in hel Noordzcekanaal,
In bet Noordzoekanaal is gisteravond
tegen achlen halverwege de Hoinbrug en
de Velserbrug, ter hoogte van Buitenhui
zen, het Russische s.s Soliilka, dat van
Amstcidam met bestemming naai Lenin
grad met oen lading stukgoed was veitrok-
treffen van Maijorie Slapieton en de een
voudige Purilemsche drachl. Op het met
lint versierde lijfje van haar blauwe japon
droeg mistress S aplelon een brecdon kan
ten kraag, zoodat zij er allerliefst uitzag
en Thomas in het bizonder zicli tot baar
cavalier opwierp, terwijl hij baar de mooiste
plekjes wees, om zich le verstoppen, zóó
listig bedacht, dat zelfs broer Harry er
zich door zou laten verschalken.
„Kijk", zei Tom. „ik s'a er voor in, dat
niemand u vinden zal, maar dan moet ui
mij ook beloven, dat u niet te voorschijn
zult 'komen, eer ik u haal!''
Dit zeggende had hij haar bij een ladder
gebracht en ging haar voor.
„Nicht Janet zou hier niet durven op
klimmen, omdat ze hang zou zijn, dat ze
haa re rokken vuil maakte, niaar u is een
veel -versI andiger meisje, die niet zooveel
zal geven om een scheur of een winkel
haak I"
Marjorie lachte, want dit was blijkbaar
de grootste lof, dien Tom haar ooit zou
heblxsn toegezwaaid. Ze volgde hem dan
ook, maar vond liet eon ware lijdensweg
'over die stoffige planken1!
„U moet voorzichtig zijn, dat u niet
uitglijdt, want dan zoudt u wel eens door
het plafond van vader's studeerkamer kun
nen zakkpn en plompverloren op zijn schrijf
tafel kunnen terechtkomen.1'.
Marjorie ging gehurkt zitten, maar dat
was anders een liosiuit, want aan alle kan
ten. lag vuil, stof en spinnewebbonbo
vendien was .het er'heel donker en stik
kend w arm
„Je blijft toch niet lang weg!*' vroeg
dringend.
„Neen, tien minuten op zijn hoogst!'*
antwoordde Toni geiusistellend.
liet leek echter, dat die tien minuten
al lang om moesten zijn; ja, het schoon
wel een half uur, toen zo opgeschrikt
werd door het geluid van stemmen.
In het eerst dacht zij, dat Torn terug
gekeerd was om haar uit haar gevangen
schap te verlossen. Maar neen... het wa
ren stemmen daar benoden...
Arme Janet! Wat zou zij er tegen loopen
als master Pennerion onverwacht terugge
komen was in gezclscliap van anderen!...
Zij moest zicli dan maar zonder hulp uit
haar schuilplaats zien los te werken en
in jeder geval het huis verlaten, oor haar
tegenwoordigheid Janet in ongelegenheid
zou kunnen brengen.
En terwijl zij dus al pogingen in het
werk stelde om de 1 aider af te dalen, trof
fen haar de woorden:
„Het lijdt geen twijfel: Cromwell heeft
volkomen het Schotsch© leger verslagen,
dat tegen hem afgezonden werd door de
aanhangers van Karei Sluart''.
Die stem was van James Birleyt
Hoofdstuk XIV.
Een luistervink.
Met kloppend hart bleef Marjorie preciea
zoo zitten.
ken, in aanvaring gekomen met het op
weg naar de hoofdstad zijnde zandschocpjo
Dankbaailie.d", eigenaar schipper Wel tens,
van Iloogezand, De „Dankbaailie.d" lueog
een gal onder do waterlijn en moest, ten
einde zinken le voorkomen, hetgeen ern
stige stagnatie voor het scheepvaartverkeer
ten gevolge zou hebben gehad, aan den
giond worden gezet. Het schoepje zal tor
plaatse worden gelost. De Schilka, die,
voor zoover bekend, geen schade heeft op-
geloopcn, is doorgeiuron naai IJmuiden,
Peisoonlijke ongevallen hadden n.ct plaats.
Scheepsbrand.
Op het stoomschip President Lincoln van
de Dollar-hjin is brand' uitgebroken in een
opslagruimte. Het schip is met 60 passa
giers en 250 man equipage op ureg naar
llonoloeloie 11.nfisch word' medege
deeld1, dal cle gisternacht word ont
dekt op 150 mijlen uit de kust van Hawaï,
Later werd geseind, dat dc brand in-
lusschen bedwongen is. De passagiers be
waarden hun kalmte. Vier schepen van
bel mannes la li on Pearl Harbor zijn ter as
sistentie uitgevaren.
liet s.s. President Lincoln, waarop brand
was uitgebroken, is op eigen kracht te IIo-
noloeJoe aangekomen, begeleid door «een
kustwachtschip en een marine-sleepboot Het
vuur in het laadruim is gebluscht.
Door vier leeuwen verscheurd.
Tengevolge van onvoorzichtigheid' is gis
teren m liet om zijn prachtige aanleg be
roemde, verleden jaar geopende dieren-
paik Whjpsnado nabij Londen een bezoe
ker door vier leeuwen aangevallen envoexr
de oogen der ontzette toeschouwers ver
scheurd'. i
Door een windvlaag was den bezoeker
de hoed van het hoofd gewaaid en in
de leeuwengrot terecht gekomen In de
hoop, zijn lioed toch nog te kunnen pak
ken klom de man langs liet afsluithek
van de grot naar beneden, toen hij plotse
ling door vier leeuwen werd besprongen,
die hem met hun klauwen met het hoofd
naar voren in de grot trokken en hem wel
veertig meter naar binnen sleepten, waar
zij hem verscheurden. De bewakers, d'ie
door bezoekers gealarmeerd waren, tracht
ten vergeefs de leeuwen met ijzeren sla
ven en revolverschoten van hun pro-ai to
verdrijven, doch slaagden daar pas in,
toen liun hulp te laat was
Botsing van vliegtuigen.
Nabij Sagan in Silezie kwamen twee
sportvliegluigon in de lucht met elkaar
in botsing Beide vliegtuigen, elk mot tweo
inzittenden, stortten naar beneden en wei
den vernield. De vier inzittenden werden
gedood'.
aet Schotsche leger verslagen!
Wat een vreeselijke tijding voor haar
verloofde en de dappere verdedigers van
Pontefract, als dit waar was!
Alle gedachten aan persoonlijk gevaar
werden vergelen in het overweldigend ver
langen, om meer te hooren.
Ze kon ieder woord verstaan, dat Bir
ley zei, ofschoon de andere stemmen als
omfloerst waren.
Dat zijn tijding echter gunstig ontvangen
werd, bleek wol uit een gemompel van
godsdienstige dankzegging, onderbroken
door vurig belangstellende vragen.
Toen verhief Birley andermaal zijn stem
Oil sprak:
„Langdale zit gevangen in Nottingham
onder strenge bewaking. De verade en
samenzweerder kan er zeker van'zijn, dat
wij met on?e straf, hem opgelegd, een
voorbeeld zullen stellen
„Langdale?'* klonk het als een echo.
„Sir Marmaduke Langdale, do vriend van
prins Rupert?
Prins Rupert was^ de derde zoon van
Frederik V van de PfaJzr; in 1642 trad hij
in dienstvan zijn oom, Karei I van En
geland, die hem den titel - schonk van
hertog vain Cumberland
(Wordt vervolgd
DER
re-
V.sïV
»yv .Ts"> -.y» V
"V
>'A
Kenners gedurende den Kijkdag voor d»
Sumotra-tabokslnschrljving In Frascati to
Amsterdam
RAD5MY
