e. i
R. M EES ZOON EN
1
UIT DE TWEEDE KAMER
Advertentiën
^OLLANOIA
WARM WEER...../
DE SPAARE ANK X,° SCHIEDAM
AMSTERDAMSCHE BANK N.V.
VERZILWEBU» GLAS
„EDELWEISS"
Varia uit de Vogelwereld.
EK REHTTSEViKD BEWAARD
ZIJN UW SPAARGELDEN BIJ:
tf©m@e@pattise
Dr. 'Jcftwabe
De spelling-kwestie. Motie tot uitstel van de uit
voering. Vóór en tegenstanders. Slijtage van de taal.
Het slechte spreken. Motie tot verplichte invoering
op 1 September. Motie-Moller voor betere taalzorg.
Hooger eischen voor uitspraak van de taal gevraagd.
De minister handhaaft het keuzestelsel.
De regeling van de Staatsloterij.
SHELL
SPECIALE
Winkel: Rubensplein 9a, Tel. 69759
PAPAVER ORQ&ISTERIIEH
N.V, van KATW UK'S GLASHANDEL
Begrafenis-Vereen.
Onder»!., ScHied.
PAPAVER DROGISTERIJEN
G. A, DE WINTER
Wsstmolensiraat 16-18 - Telef. 68519
HetSchiedamsche Vuipenhuis is
„N.V. .MERCURIUS"
H. TRIJSELAAR - KACHELSMID
öagelijksche Motorbootdiensten op
AMSTERDAM
Begrafenis-Onderneming, N.V. Alg.
BINNEM&.AND
Gemengd fcëieuws
- Afzonderlijke rijwielpaden ontlasten -
den grooten rijweg en verzekeren de
veiligheid en rust van den wielrijder
t s% éaar cp ck JkM-Tw-spwfc
ck tut f
Timmerman Metselaar
Aannemer
HELMAN OEMSTRAAT 11a
Teief. 68775
moderne metalon
slaapkamer
OOIEVAAR
51 mauritsweg, rotterdam
tel. 55784 - verkoop '1-6 u.
Speciaal Beddenhuis - Schiedam
KUNSTTANDEN
GEBITTEN
Weinig eetlust? Probeert
U onze frissche KARNEMSLKSP< P
10 CENT PER FLESCH!
GEZAMENLIJKE RESERVEN RUIM
EEN MILUOEH GULDEN
Verschillende Spaarvortnen! Vraagt inlichtingen!
BIJKANTOOR SCHIEDAM
BEHANDELING VAN ALLE BANKZAKEN
BEZORGING VAN ALLE ASSURANTIËN
SAFE-DEPOSIT
Telefoon 68924
Bijkantoor SCHIEDAM Westvest 3S
KAPITAAL F. 55.CSOO.OOO
RESERVE F. A7.000.000
EFFECTEN. COUPONS, REKENING COURANT, INCASSO
Vreemd Bank en Munt
Gredietbrieven, Reischeques etc.,
Verhuring van Safe-Loketten
Hoe fol de redd van minister Marchant
ook was, de mterpellaut was niet be-
Vkoerd. Natuurlijk niet; het is hier haast
■'geen kwestie van argumeuteenng. Wie den
•i5pellingchaas niet ziet, gevoelt geen be-
fhoefte aan verandering. Met het oompro-
mis-stelset is de chaos niet plotseling in
een paradijsachtige fraaiheid herschapen,
maar wij gaan den goeden weg op. De
overgang is altijd moeilijk voor wie zich
thuis gevoelt in het oude, maar dit leert
öe ervaring, dat de meeste menschen
zich heel snel aanpassen.
Inmiddels bleef de gebruikelijke motie
niet uit, verzoekend de invoering voors-
j hands op te schorten. De heer Tilanus
heeft bij de katholieken, do anti-revolu-
Itionairen, de liberalen één lid' tot mede-
onderleekening bereid' gevonden. Eenigs-
zins mal doet het aan, dat hier een scha
keering van politieke partijen werd' ten
toongesteld. Er zijn nog wel een paar
rieden in de Kamer, die min of moer des-
jkundig zijn ie achten op taalgebied, maar
'da heer Tilanus treft het niet, want die
zijn juist precies voorstanders der veran
dering.
De overgangsperiode zal inderdaad iet
wat zonderling zijn en men kan zich nog
niet goed voorstellen hoe 't gaan moet. Veel
zal er van afhangen, wat de pers doet.
Indien die omzwaait naar de nieuwe spei-
.Tling, is het met De Vries en Te Winkel
"Ëeei gauw gedaan. Het lijkt ons voor het
overgroot© deel een kwestie van wennen
-ien hoe meer men het nieuwe ontmoet,
des te eer is het heel gewoon voor ons.
v Tiet zou misschien gewenscht zijn, in
dien er ceus een speciale commissie, een
permanent college kwam. dat d'e taal leid-
-"de, en wat uitspraak ön wat schrijfwijze
betreft. Maar dan op broeder basis inge-
steld "dan alleen met hoog-wetenschappe-
lijke heeren. Het practische beling dient
óók overwogen.
■Zeer terecht heeft minister Marclxant er
- in zijn rode op gewezen, dat vele „slijtago"
'van de-taal het gevolg is van het slor
dige spreken. De beroemde n is daarvan
joioik voor een goed deel de dupe geworden.
Inderdaad is dit zoo en wil men de taal
.eeren dan dient met liet zuiver spreken
eens e^n aanvang te worden gemaakt.
Hoeveel Kamerleden spreken behoorlijk
Nederlandsdi? Zelfs ue minister niet.
Wij hoorden hem bijv. zeggen: „het Bij<-
belgenoolschap moet zelf maar weten waf
ze doen wil". Bovendien is zijn stem-
vpTming bizonder slecht. Wanneer hij zou
Willen meewerken aan het spreekenderwijs
niet alleen een maar de beste plaats
in cos onderwijs te geven, dan zou hij
daarmede het Nederlandsche volk en zijn
taal den grootsten dienst bewijzen, die ooit
bewezen is.
Heel veel sprekers interesseerden zich
vioor het vraagstuk': vurige voorstanders,
felle bestrijders. Alles draaide om de op
vatting wat die schrijfwijze is en maar
steeds verwart men spelling met taal. On
middellijk na den heer Zijlstra, die sterk
legen was, k'wam zijn partijgenoot Wie-
linga, die vlak vóór was. Do heer Ter
Laan was niet tevreden met het keuze-
si el sol en diende daarom een motio in,
waarin Voer liet geheele onderwijs ver
plichte invoering op 1 September a.s.
werd gevraagd'.
Belangrijker was do rode van don heer
Moller, die voor eon betere taalzorg bij
ons onderwijs pleitte, gelijk! de minister
gisteren reeds deed. Hij zag terecht in,
die taalverwaarloozing de oorzaak' der taal-
slijtago.
In een motie vroeg hij de regeering moor
aandacht aan die taalzorg bij a! ons an
derwijs te doen bestellen, vooral ook bij
tfcamens, die bevoegdheid geven voor bet
geven van onderwijs.. Dose afgevaardigd©
is gelukkig ook vóór de vereenvoudiging
die in ieder geval meer tijd ggoft voor
taalverzorging. Het is de grove fout bij
deze discussie, dat velen taal en schrijf
wijze verwarren en voor taal aanzien wal
slechts een tcclmisch hulpmiddel is, dat
zoo sotepel, eenvoudig en hanteerbaar mo
gelijk zij. Do spelling moet uit do sfeer
der geleerde bespiegelingen gered worden
en op den beganen grond der praktijk
teruggebracht worden. Dan alleen is rod1-
ding mogelijk van do eenheid der spelling.
Dinsdag zal de minister door de Kamer
in het gelijk gesteld word'en.
f
Er is een begin gemaakt met de behan
deling van het Verkeersfonds. Men kent
het doelde auto's moeten gaain opdokbon
om de-spoorwegen uit de financioelc ma
laise te halen. Er zal heel wat critiek
loskomen over dit ontwerp en er gaan
zelfs geruchten, dat de kans groot is dat
dit ontw'erp hot Staatsblad niet bereikt,
liet is een wanhopige poging om den
nieuwen stroom van het verkeer nog ©eni
gen tijd tegen te houden om de noodlij
dende spoortrein te redden. Oogensdiijn-
lijk is het de bedoeling het verkeer to
orlenen, te ooördineeron, maar praktisch
is het niet anders dan belasten van het
autoverkeer, ten einde dit te belemmeren
en te beperken en te doen bijbelalen ia
het spoorwegtekort. De auto's in Neder
land brengen aan allerlei belastingen al
ruim 68 millioon gulddn 's jaars op en
het is nu welletjes vinden vele leden.
Dinsdag gaat deze afgebroken discussie
verder. En na hef Verkoorsfonds komt de
doode hand weer op de proppen. Zou er
een volgelijk gevonden zijn?
D. Dienske, W. Noomen
Singel 8-lb, tel. 682912 Warande 57, tei. 69733
STAAN AAN DE SPITS
TEL. 68810, 08924, 6B506
LANGE HAVEN 77 (hoek Branderssteeg)
Van Beverensiraat 10
pjgpiaa) adres voor het m orde maken van
Sloten en Brandkasten.
Telefoon 68646 GEBR. BULOO
TELEFOON 68792, 68018.
H. J, MARKESTE1N T. C. KLIJN
Nieuwe Haven 47 a. Brurfmanstraat 48a
"Wijziging van de wet
Een wetsontwerp tot wijziging van de
wet iot regeling van do Staatsloterij is hij
de Tweede Kamer ingediend.
Aan de memorie van toelichting ont
kenen wij het volgende:
Verscheidene particulieren en vennoot
schappen organiseeren loterijen oE zoog<h
naamde premieJeeningen, waarbij voor de
toekenning van. prijzen of premiën gebruik
gemaakt wordt van den uitslag van do
trekkingen derstaatsloterij.
De, minister 'acht een zoodanig gebruik
van dc door den. Staat georganiseerde trek
kingen door particuliere ondernemingen
niet toelaatbaar, onverschillig of de lote
rijen ai dan niet in strijd zijn met de
bepalingen van* de Loterij wet 1905.
Het wetsontwerp heeft de strekking een
dergelijk gebruik, te verbieden.
Van deze gelegenheid wordt voorts ge
bruik gemaakt een aanvulling aan te bjren-
gen in artikel 2 tier wet, tengevolge waar
van het mogelijk is, het aantal zoogenaam
de klassikale loten, welke door het pu
bliek niet worden gewenscht, tot een klei
ner beloop dan ,de helft te doen -uitgeven.
A f w ij k o n d o m o s t p 1 a a t s on.
In buitenlamlscho .ornithologische litera
tuur 1933) vond ik oindarslaatule gevallen
vermeld.
Boerenzwaluwen brachten hun nest niet
in, doch builen gebouwen aan, dus even
als de huiszwaluw doet.
Een witte kwikslaart maakte zijn nest
op den grond, in oen grasland lusschen
twee bonwakkors, 800 M. van hot water
verwijderd, dat dikwijls door de vogels
werd1 opgezocht.
Een ander voorwerp derzelfde scort
maalde zijn nost, op verren afstand van
boerenhofsteden en water, op een aard
appelveld onder een aardappelplant.
Een groole gele kwikstaart maakte zijn
nest ongeveer 2 M. hoog in het klimop,
dat om oen eik hoen gegroeid was.
Een draaihals maaklo zijln nest in oen,
in een tuin staande, gebruikt wordende
pomp; 6 jongen werden er in groo'.ge
bracht. De vogel bereikte door de opening'
van dein zwengel zijn nest, dat 20 c.M.
onddr het deksel zat. Wanneer iemand
het nest wilde zien en hot deksel optilde,
dan „siste" de op de eieren of jongen
zittende vogel, maar liet zich niet verja
gen. Werd er echter water gepompt, wat
dagelijks meermalen gebeurde, da!n verliet
de draaihals dadelijk het nest, zette zich
op don top van een nabij de pomp stam
den boom en wachtte het oogenblik af,
waarop do pomp voor hem weer op „vei
lig"' slond.
Zilvermeeuwen do en z ioh
te goed aan gevleugelde
mieren,
Nabij Newquay (Eng.) zag prof. H. Car
penter in Augustus 1933 op bepaalde plek
ken zilvermeeuwen saamgeschoold, die niet
al lieert vliegende insccbon buit maakten,
maar ook aan grasstongels zitlonden weg
pikten. Bij onderzoek bleek "hom, dat ze
zich te goed deden aan gevleugelde mie
ren, die daar zwermden. Zoowel volwas
sen als jonge vogels wairm van de partij.
Meclwormen in .musschen-
nesten.
In de vorige lente vond mén zoo
meldt de „Anzeigor fiir Schiidlmgskimde"
een groot aantal meolwormen (larven
van de meelton) van verschillenden leef
tijd in bewoonde musschen-nesten, die zicli
in muurgaten dicht onder het dak van
een huis bevonden. Het huis werd ge
deeltelijk als bewaarplaats van uit gram-
producten bereide voödcrrn itl delen gebe
zigd. Dat meelwormen in duiventillen, voor
komen, waar zo zich met den duivenmest
zouden voeden, is bekend; wellicht ko
men ze met het dub'réi-voer in de tillen
terecht. De musschon nesten bestonden
hoofdzakelijk uit stroo, veeren tin lompen.
Do meelwormen leefden in die nesten in
gezelschap van larven van hot bont-tor
retje, boeken-schorpioenen, vloeien en vlie-
genpoppön.
Hoo sommige vogelsoor
ten op bepaalde kleuren
reageer en.
8»
In „Die Vogel Mitteleuropas", van dr.
0. en Frau M. Ileinroth (Berlin, 1924—
192G) maken schrijvers op ecinige, plaat
sen melding van de gevoeligheid voor be
paalde kleuren, waarvan meerdere vogel
soorten blijk geven. Wat daarover gezegd
wordt, laat ik hier volgen.
Paapjes en roodborst-tapuilen zijn, even
als vele andere vogelsoorten, zcér' bang
voor rooi. Een rood kloel, aan road boek
doet bet in hevige mate ontstellen.
Van van jongsaf opgekweekte grooto
gele kwikstaarten waren er twee 'onge
voelig voor blauw; drie waren ©r daaren
tegen zéér bang voor.
Een gele kwikstaart was bizonder bang
voor blauw. r
Ook bij geelgorzen werd de angst voor
blauw geconstateerd'.
Gedkuif-kaketoes zouden bij het zictn van.
blauw in lievige beroering "komen!
Volgens nu wijlen don oogarts C. van,
Ilesz zijn kippen, tamme duiven en toren
valken vrijwel „blauw-blind", aaagezièn de
roodgele olie-druppeltjes, die bij de meeste
vogelsoorten vóór het 'nelvlies worden aan
getroffen, wél roode en gele lichtstralen
versterken, blauwe echter niet doorlaten.
Bovenbedoelde gele kwikslaart geraakte
zoowel bij donker matrozen-blauwe Mee
ding, als bij licht-leiklcurige (voor hot mein-
schelijk oog nauwelijks Mauw* schijnende)
in beroering en kalmeerde dadelijk als men
hem in zwarte, witte, .licht- of donker
grijze klecding na lorde, en was voor rood
en zilverkleur ongevoelig.
Akkerleeuweriken zijln in hevige motel
bang voor rood-, vooral wanneer het rood©
voorwerp zich beweegt; dan kent hun-angst
geen grenzen, zeggen bovengenoemde
schrijvers.
A. A. VAN PELT LECHNER.
Arnhem, Juni 193-1.
•Het veer te Nijmegen.,
De toestand aan het voer Nijmegen
Lent is belangrijk verbeterd.' Gisteren weid
do pontverbinding in stand gehouden met
twee ponten. De zandbank, waar de grooto
pont bij den huid'igen lagen water stamt' zulk
een hinder van. ondervindt, wordt wegge-
baggerd De groofe pont zal echter waar
schijnlijk pas weer in gebruik genomen
kunnen worden, als d'e waterstand hoo
ger is.
Groote brand iu Engelsch hoenderpark.
Tengevolge van de groofe droogte is
eon brand uilgebroken in een hoenderpark
te Clayton-on-Sea in het Engelsche graaf
schap Essex. Tengevolge van gebrek aan
water" kon de brand niet gebluscht worden.
Vierduizend kippen en tienduizend ©iereail
werden een prooi der vlammen. De brand
weer wist tenslotte, door in deu drogen
bodem van een vijver putton te graven,
voldoende water le bereiken om hel hoofd
gebouw tegen de vlammon te beschiarmen.
Notaris P. SCHABERG te Schiedam,
zal op Vrijdagen 6 en 13 Juli 1934,
telkens des v.m. 11 uur in het gebouw
R. K. Volksbond, Lange Haven 71
te Schiedam, in het openbaar verkoo-
pen. bij veiling en afslag:
Het WOONHUIS, met WERKPLAAT
SEN, wagenbergp Matsen en Stallingen,
Open terrein en Erven, te Schiedam,
aan de Hoofdstraat nornmer 239, ka
daster Sectie L No. 2767, ter grootte
van vijf Aren, zeven en zestig centi
aren.
Grondbelasting f 58,55. Straatbe
lasting f 24.07,"
Twee wagenbergplaatsen met stal
lingen verhuurd tezamen voor f 7.50
per week, overigens in eigen gebruik.
Aanvaarding, dadelijk na de toe
wijzing, met bijvoeging van 6 pCt.
rente s jaars tot de betaling der koop
penningen op 13 Augustus 1934.
Bezichtiging op 4 en 5 Juli a.s.
Nadere" inlichtingen ten kantore van
(Jen Notaris, Warande 125.
3178 25
De Notarissen JOH's KNEGT te Rot
terdam en P. R. VAN ELLEKOM te
Schiedam zullen op Vrijdagen 6 en
13 Juli 1934, v.m. 11 uur, in den
R.K. Volksbond, aan de L. Haven
71, Schiedam, bij opbod en afslag
publiek verkoopen:
Het HEERENHUIS met voor- eu
achtertuin
JAN STEENSTRAAT 9
te Schiedam, groot 113 c.A.
Bevattende: beneden: vóór- en ach
terkamer (en suite) keuken; boven:
8 kamers en badkamer; daarboven
zolder, verhuurd tot 30 Mei 1935,
Voor f 47.50 p. maand.
Bezichtiging: 4-5 en 12 Juli 1934 van
10-12 en 2-4 uur.
Aanvaarding: 1 Augustus 1934, be
taling vóór of op 13 Augustus d.a.v.
met bijbet. rente ad. 5£ pCt. 's jaars
sedert de aanv.
lol. en toegangsbew. ten kantore
.v. d. [notarissen, Leuvehaven O.Z. 4
R'dam en L. Nieuwstr. 79, Schiedam
317a 26
De eenige uitdeelingslijst in het
f faillissement van J. G. J. KLEIJHEEG,
'koopman, wonende te Schiedam, is
"floor mij nedergelegd ter Griffie van
de Rechtbank ta Rotterdam en van
het Kantongerecht te Schiedam, ten-
t' einde daar 10 dagen te liggen ter kos-
f.ielooze inzage van de sehuldeischers.
Mr. BORDEWIJ K,
jj Curator.
„Schiedam, Tuinlaan 118.
GEMEENTEL. BEWAARSCHOLEN.
AANGIFTE v. NIEUWE LEERLINGEN
kan geschieden op:
Maandag 25 en Diusdag 26 Juni c.k.
des namiddags van half drie tot vier
uur in de schoolgebouwen Laan en
Leliestraat.
In de eerste plaats worden kinderen,
geboren vóór 1 September 1930, toe
gelaten, daarna degenen, die geboren
zijn tusschen 1 Sept. 1930 en 1 Maart
1931. Jongere kinderen kunnen niet
worden ingeschreven.
Men wordt verzocht geboortebe
wijs of trouwboekje mede te brengen.
Aanvang van hel nieuwe schooljaar
1 September 1934. 3184 18
Notarissen BAGGERMAN en DAS
SEN te Rotterdam- zijn voornemens i
op Vrijdagen 6 en 18 Juli 19H, telkens i
des v.rn, 11 uur, bij opbod en afslag,
in het gebouw van den Ned. R, K.
Volksbond, Lange Haven 71 te Schie
dam, in het openbaar te verkoopen:
Het pand bevattende pakhuis cn
bovenhuis open grond en erf te
Schiedam aan de
PEKNISSCHESTRAAT No. 11,
kad. Schiedam Sectie AI no. 474S, groot
1 are 9 c.A.
Bovenhuis in eigen gebruik pak
huis verhuurd voor f 5.per week.
Grondbelasting f 31.99. Straatbe
lasting f 17.82. Precario f 1.50.
Aanvaarding: onmiddellijk na de
toewijzing. Betaling kooppenningen:
uiterlijk 15 Augustus 1934, met bij
betaling van 5 pCt. rente per jaar,
sedert 13 Juli 1984, plus lasten.
Bezichtiging 4-5 en 11-12 Juli 1934,
van 10-12 v.m. on 2-4 n.m., op vertoon
van toegangsbewijs, verkrijgbaar ten
kantore van voornoemde Notarissen,
Middensteiger no. 23b, Rotterdam,
alwaar tevens nadere inlichtingen to
bekomen zijn. 3117 29
meubelen
Onverschillig welk artikel,
U slaagt lot levredenheid
Als U 't koopt bij hem, die daarin
Is: een „SPECIALITEIT".
Gaat hei dus voor U om BEDDEN:
Zoekt niel door de heele stad.
Komt naar de „speciale zaak"
Nos. 13-15-17 HEERENPAD.
Te'eloOn S9920
Heercnpad 13-15-17. fik: Grocnelaan 95
SPECIAAL PIJNLOOZE BEHAN
DELING, BETALING, desge-
wenscht in 12 maandelijksche ter
mijnen, ook voor Ziekcnfondsleden 1
Bur. voor Tandheelkundige
Middenstands Verzekering
Adm. G. DE WAARD
Mathencsserlaan 398b, bij dc Hooidrift
Tel. 80013. Te bereiken met alle lijnen
naar het Westen.
inlichtingen kosteloos bij:
BRUSSAARD, Nassauiaan 20.
KREUKNIET. Strijenschestr. 56.
VEI LI i
HOOFDKANTOOR: LANGE HAVEN 80 - TEL. No. 68240 - POSTGIRO No. 2717
Bijkantoren: Leliestraat I St. Liduinaplein 4 Kethel, Schied. weg 30-
jwywuaiagsBaEgacai
Bureel van Administra
tieve Controle,
Gevestigd sedert 1804,
Kantoor: le Tuinsingel no. 19 Schiedam.
Tub lie. Accountant.
Leoraar M. 0. Bock-
j houden, etc.
latere. Telephoon no. 68184.
Inrichten, bjweiken, ia orde brengen, controleeren en geregeld bijhouden
van admlnistratlën van welken aard ook. Leeraar, In Staat
huishoudkunde en Statistiek, Boekhouden, Handelsrekenen en Handolsrechl
OPLEIDING VOOR EXAMEN EN PRACTIJK.
GEVESTIGD TE AMSTERDAM
•Lpv
bbèAh
