Br» Dollfuss doodgeschoten Donderdag 26 Juli 1934, De nazis in Weenen doen een putsch-poging OP KL AP BED DEN, F. T. K Li IJ HE ECS, FiimgSi^sters Jaargang. No. 20702 Tel. No. 68103, 68617 en 68923. BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923. Postrekening No. 5311. EERSTE BLAD BU8TENLANB De putsch mislukt, De bondsvegeering is den toestand meester gebleven. Gisteren lieert to Ween on een putsch plaats gehad, waarover tal van tegenstij- 'dige berichten worden ontvangen, uit welke echter nog niet valt op te maken wat er precies is geschied. Do putsch-beweging begon met een aan val op hel radiostation cn omroepgoboinv van de Weenschc radio „Ravag". Omstreeks 1 uur in den middag werd de uitzending gestoord cn werd medegedeeld, dat de regoering-Dollfuss was afgetreden. Uit later in den middag ontvangen be richten bleek, dat cr in d'o 'Oostenrijk- sclie hoofdstad meer was gebeurd, dan alleen de bezetting van de radio door een nationaal socialistische bende, die zich als Ileimwchren hadden verkleed en daar door gemakkelijk in het gebouw konden komen. Voorts werd het gebouw van don bondskanselier door do nationaal socialis ten bestormd. Bij d'eze bestorming is de bondskanselier Dollfuss zoo ornstig ge wond, dat hij gisteravond omstreeks half negen is overleden. (jeruimen rijd. zijn de opstandelingen moester van de regeeringsgebouwen ge weest. Later hebben de regeoringstrocpen echter zooals de berichten van om streeks half elf gisteravond luidden de bondskansclarij en de overige gebouwen weer bezet. -De rcgeeringsmacht is in handen ge legd van den minister van. onderwijs Schnuschnigg, die in den loop van den avond een rede voor do radio heeft ge houden, gedurende welke hij' den dood van Dolfuss bevestigde. De Oostenrijksche gezant te Rome, dr, Rintelen, is te Weencn teruggekeerd. De leider van d'o Ileunwchr, Sfahremherg, cTie in Italië vertoefde, hoeft zich per vlieg tuig naar Wecnen begeven. .Een aantal regeeringspersoncn, onder wie minister Fey en de staatssecretaris voor de veiligheid Kanvinsky, waren door dö opstandelingen gevangen genomen. De DuStsch-Oosfenrijksclie grens is op last van de Duiilsche regecring gesloten. Volgens betrouwbare berichten uit Wec nen, heeft de putsch in do O.oetenrijksehe hoofdstad door nationaal-sooialiston plaats gehad. De bezetting va i do „Ravag" is het begin geweest van een poging der natio- naal-socialisten, het bewind ia handen te nemen. Omstreeks 1 uur in don middag drongen nationaal-socialisten, die geldeod waren in uniformen vail do Hcimwehr on de politie, in de studio van de „Ravag". Onder de bedreiging met de revolvers werd de om roeper gedwongen mod' ebe deelen, dat Dollfuss en zijn rogeering waren afgetre den, en dat het bewind was overgenomen door dr. Rintelen. Ministers gevangengenomen. "Nadat dit was geschied trolkkcn ongeveer 144 natianaal-socialisten naar do Ronds- kanselarij naar do Ballbausplatz, waar zij, daar zij gekleed' waren in de uniformen van regulaire troepen, zander moeite kan den binnendringen. Mot de revolvers in do hand, hielden zij do beambten, die voor do bewaking moeten zorgen, in be dwang, en een aantal begaf zich naai de kamer van de bondskanselier op de eerste verdieping, waar zij Doi'Ifuss, Fey en dc-ii staatssecretaris voor de veiligheid, Kanvinsky, aantroffen. Alle drie worden gearresteerd. Dadelijk daarop werd' Doll fuss weggevoerd, waarbij eenigc schoten op hem werden gelost, tengevolge waarvan hij ornstig gewond werd cn in den loop van den avond is gestorven. Daarop dwongen do nationaal-socialisten Fey, onder bedreiging met revolvers, zich opliet ba Icon to begeven on tot do op do Rallhausptatz intusschon verzamelde troe pen van do Heimwehr en de politie do modedeoling te richten, do bondskan- selarij niet tc bestormen. Volgens deze berichten hebben vervol gens gedurende tien gcheelcn namiddag on derhandelingen plaats geviondon tusschcn do rebellen en de regceringsLroepein, waar bij de rebellen Fey en Kanvinsky als gij zelaars vasthielden om voor zich vrije af tocht te bedingen. Duitsche gezant als bemiddelaar Hierbij is do Duitsche gezant als be middelaar opgetreden. Op dit moment was Dollfuss reeds overleden. De opstandelingen hadden minister Fey toegestaan, zich nog met Dollfuss, die naar d'o golo salon was overgebracht, te onder houden voordat de - bondskanselier over leed. Do nationaal-socialisten, die dreigden Fey «an Kanvinsky eveneens te zullcin. dood schieten, wanneer zij goeto vrij© aftocht kregen, zijn tegen den. avond in de ge legenheid gestold', te vertrekken. In.vracht auto's zijn zij daarop vervoerd vervioord •naar d'o jmlitie-kazornc. Over de beëindiging der nationaal so cialistische putsch meldt do Nou© Freae Pressen De opstandelingon stelden mot do wapens in do hand aan de onderhande laars dor rogeering do volgende ©isclien: 1. Er moet oen rogeering van nationale richting onder leiding valn dr. Rintelen gevormd worden. 2. Do in verband met de putsch gear- van do feestspelen te Bayrculh niet ver der bijwonen. Rintelen in arrest. De Oostenrijksche gezant, dr. Rintelen, die gisteren te Weenen arriveerde, is ge arresteerd cn wordt onder sterke militaire bewaking gevangen gehouden in het mi nisterie van nationale verdediging. Hij heeft vanmorgen een poging tot zelfmoord gedaan en zieh daarbij in den borat ge wond. Hij is ernstig gekwest naar oen ziekenhuis overgebracht, Men vreest voor zijn leven. Eenige van zijn naaste vrien den zijn gearresteerd. Het einde van dr. Dollfuss. resteerde personen moeten in vrijheid woe den gesteld. 3. li'et conflict met Duitschland' moot worden bijgelegd. Do opstandelingen weacia hol eerste ulti matum af. Tegen half zeven begon de regecring do troepen te concern troereln vaar d'o bandskanselarij op do Bailhausplatz. Tengevolge hiervan vroegen de opstan delingen nieuwe onderhatnideljugcirt, die ga- ruimen tijd duurden. Toon vrijgeleide tot do Duitsche gre'is was toegezegd, werden do wapens afgegeven. In bet gebouw valn den bondskanselier moesten de opstande lingen zich tot het lxomd onlkloeden. Daar- Ina worden zij onder bewaking van ©en groote macht politie en militairen op vrachtauto's naar do politiekazerne in do Marokkanerstrasso gebracht. De nazis in arrest. Van goed ingelichte zijde verluidt, dal den opstandelingen slechts ander twee voorwaarden vrijgeleide word toegezegd, namelijk, dat er geen dooden tengevolge vain den putsch zouden zijin te betreuren ön dat de overgave binnen eem kwartier zou geschieden. Daar aan deze beide voor- waardon niet is voldaan, bestaat cr geen aanleiding het vrijgeleide tot de grens to geven en in verband hiermede mag wor den verwacht, dat do 144 rebellen o-ntler het standrecht zullen vallen. Vanmorgen bevonden do rebellen altoen gekleed in hemd en broek zicli nog steads in do politiekazerne. De aanvoerders vain do robellen zijn reeds terechtgesteld. Staat van beleg. Te Weenen is onmiddellijk do verscherp te slaat van beleg afgekondigd'. Alle be langrijke punten der stad zijn door troe pen van de Heimwehr en de politie be zet. De strijd om hot Ravag-gobouw is beëin digd, nadat iiij drie uur had geduurd. Do politie heeft een dcode en verscheidene gewonden. -Ook bij het personeel der Ravag zijn gewonden gevallen. Eenigc jongelui zijn bloedend uit het gebouw gedragen en in auto's weggebracht. De rol van den Duïtschen gezant •Officieel wordt uit Berlijn medegedeeld, dat de Duitsche gezant te Weenen, Rielli, op verzoek der Oostenrijksche regeerings- inslanties, resp. van de 'Oostenrijksche op standelingen, zich bereid heeft verklaard een tusschcn deze beid'e partijen getroffen overeenkomst inzake vrijgeleide en aftocht der opstandelingen naar Duitschland goed te keuren, zonder overleg met de Duitsche rijksregecring.- Hij is derhalve onmiddellijk van zijn post t eruggcroepon. De Duitsche rijksminister van buiten- landscho zaken, Freilierr von Neuratb, heeft do Oostenrijksche bondsregeering namens de rijksregecring telegrafisch gecondoleerd met den dood van bondskanselier Dollfuss. Rijkskanselier Adolf Hitler zal met hoi oog op de treurige gebeurtenissen in 'Oos tenrijk de _drie nog to geven opvoeringen Omtrent liot overlijden van den honds kanselier Dollfuss vernemen wij het vol gende Des morgens had een zitting van den ministerraad plaats gehad, die tot des mid dags 4 uur werd' verdaagd1. In dien tus- schentijd had do bandskans .der dr. Doll fuss mot boimlsininister Fey en den staats secretaris vioor de veiligheid', Kanvinsky, in zijn werkkamer eenigre dringende zaken te bespreken. Plotseling reden oeinigo auto's de poort van de bandskanselarij aan do Ballhaus- plalz binnen. Deze auto's waren bezet met mannen-in Hoimwehr-unif.ormeii. Het viel op, dat do uniformen en de aankleeding niet geheet in orile waren, d'och voordat men wist, wat er gebeurde waren de man nen uitgestegen. Een groep drong do wacht binnen en een andere groep snelde naar do eerste verdieping, waar de werkkamer van dr. Dollfuss is gelegen. Do bandskan selier had zijn besprekingen juist beëindigd en was met staatssecretaris Kanvinsky naar oen aangrenzende kamer gegaan. Hij moet het lawaai op do trap hebben gehoord en begaf zich tacn naar een antichambre, die verbinding heeft met het trappenhuis. Iu- lussclien was de deur van do anli-cham'bro naar het trappenhuis roods door een wacht gestolen. Dollfuss, die in gezcLc-hap was van een bediende, zciito, dat hij naar de kamer van den bondspresident zou gaan. Op weg daarheen imoest hij de aongrcszaal passeeren. Toen hij zieh in - de zaal lie- moöcI werd de deur ingetrapt en met ge weerkolven vernield. Tien a twaalf natio nalisten stormden1 naar binnen en de eer ste, die Dollfuss zag, loste van zeer kor ten afstand tweto schoten op d'en bonds kanselier. Eén schat trof hom in den hals, oen ander schot trof hem onder den schou der. Dollfuss hield om af te weren de handen voor het gelaat. Itij draaide even Lor zijde en sloeg toen achterover op don grond. Nog even riep hij: „Help, help!" en loon verstomde het geluid. De bediende, die lietin gevolgd' was went door de natio naal-socialisten tegen den muur geplaatst. Gentenen tijd bleef de stervende bondskan selier met zijn moordenaars alleen. Eeni- gen tijd later werd minister Fey door ©eni ge pulschisten naar Dolltuss geleid, die op een divan was gelegd. Er lag een doek över zijn hoofd. Minister Fey ontd'ekle aan den hals oen noodverband, waaruil bloed vloeide, Met zwakke, doch nog vaste sten ver zocht dr. Dollfuss minister Fey zich liet lot van zijn vrouw en kinderen aain te trekken. Vorder verklaarde hij', dat -er om zijnent wege geen bloed vergoten moet worden. Een verder onderhoud lieten do moor denaars 'niet too. Hel is tot dusverre niet bekend hoe laat Dollfuss gestorven is. Hem is door zijn moordenaars, zoowel geneeskundige nts geestelijke bijsland geweigerd. Toen de regulaire (roepen weer meester •waren va'n den toestand is liet lijk van den gestorven bondskanselier overgebracht naar zijn werkkamer, waar bot is opgebaard. Het stoffelijk overschot is mot oen wit kleed bedekt. Een crucifix is boven zijn hoofd geplaatst en vier soldaten van hot bondslcgcr vormrin de ©erewacht. Ion. Door den moord op Dollfuss was deze toezegging echter vervallen. In Oostenrijksche regoeringskringidn acht men door liet feit, dat do Duitsche gozaint te Weenen als bemiddelaar voor do natio- naal-sociaüstisclie opstandelingm is opge treden, bewezen, dat ©r betrekkingen heb ben bestaan tusschon de Duitsche rijks- regoering en de putscliisten on dat de rijksregecring van de putschpoging op cte hoogte was. Het leven van dr. Dollfuss. Dr Engelbcrt Dolltuss weid op 4 Octo ber 1892 te Texing in Neder-Oostenrijk go- boren als zoon van oen bergboor. Te IIol- labrun bezocht hij het gymnasium en ver volgens studeerde hij te Weenen in de rechten. Te Berlijn studeerde hij econo mie, waarna hij, toon d'o wereldoorlog uit brak, als vrijwilliger in militairen dienst trad. Rij vocht drie jaar aan liet front en verwierf verscheidene onderscheidingen on eervolle vermeldingen vooir betoonde dap perheid. Na den oorlog voltooid© hij zijn studies te Berlijn, waarna hij' naar Oostenrijk tcrug- keerde, waar hij verschillende functies be kleedde in Oostenrijksche laudbouw-orga- nisatics. Later werd hij secretaris vmn den Ncder-Oostcnrijksclien Boerenbond cm in 1927 directeur van do Nodor-Oostonrijksche Lands-Hand elska nier. Als vertegenwoordiger van den land bouw werd Dollfuss in 1930 in do directie der Oostenrijksche Spoorwegen opge nomen en op 1 October vnlit hetzelfde jaar werd' hij benoemd tot president der Oosten rijksche spoorwegen. In Maart 1931 volgde Dollfuss den aftre den dm minister valn landbouw en boscli- wezen Thaler als zoodanig op. Toon liet kabinet Rurcsch aftrad word Dollfuss op20 Mei 1932 benoemd tot bondskanselier, tevens minister valn buiten- landsche zaken en landbouw. Zoowel nationaal als Internationaal ver- wierf Dollfuss spoedig groote populariteit, llij stoot o.a. het verdrag van Lausanne, waarbij hij voor Oostenrijk een groote SPECIALE AANBIEDING. reeds vanaff 5.7 5 gratis geplaatst GEZONDHEIDSM AT RASSEN, 2-pers., vanaf f 4.7 5 met garantie Hulshoff Esselmann, Hoogstr. 48-48 Humaniteit cn bommenwerpers. 26 Juli. Ik lieb in ©dn krant ge lezen, dat de Oeiueelsolio commissie voor intellectucicle samenwerking dezer dagen een discussie gehouden heeft over de her ziening van de leerboek-en, vooral do ge schiedkundige, met liet dool hieruit allo gedeelten te schrappen, die schadelijk zijn voor do goede international© verstandhou ding, en in hot algemeen do jeugd leer boeken voor te leggen, die objectief zijn samengesteld. Het is een héél prettig, vredig en rustig bericht in dezelfdo krant, waarin verhaald wordt, dat de Britsolie luchtvloot vergroot zal worden met ©omen;veertig eskaders van twaalf tot vijftian machines elk, dat cr talrijke ni-cuwe vliegvelden, zuilen wor den aangelegd en duizenden vliegers wor den geschoold ön dat di! alles ©en fantas tisch bedrag zal vorderen. 0, Baldwin, o„ Gcnève... 0, bommenwerper, o, verkreukeld oud geschiedenisboekje, dol nog tusschon Men- des da Costa en Kaegi's HorliairngstalM- len in een stil hoekje van mijn boeken kast staat. i Geschiedenis was ©dn dor minste van. de vete minne cijfers op mijn rapport. Met oen 5 voor Neclorlaindseh haalde ik de 1 voor Geschiedenis op mijln -oirul-exa'- men en veel meer dan de Slag van Nicuw- poort en „Philips do Schoons drinkt een! ieening verkreeg''spoedig'kwanl'hij m"bot-Ulas water en sterft'' is mij niet bij gebie sing zoowel met do socialisten als met von uit die muffe bladzijden. De politieke gevolgen. Omtrent de politieke gevolgen van den mislukten putsch van de nationaal-socialis ten konden hedennacht nog geen mededec- lingen worden gedaan. Deze putsch was geen revolte vain grooteu stijl, doch was niettemin zorgvuldig voorbereid en werd volgens oein vast plan uitgevoerd. Het doel was tweeledig: ten eerste het gebouw van de „Ravag"' in de Mtannis- gasso en in do tweede plaats do moord op den Bondskanselier. Officieel wordt medegedeeld, dat bij de onderhandelingen tusschon d© opstandelin gen cm do regeermgslraopm men den na tionaal-socialisten vrijgeleide naar de Duit sche grens had' toegezegd, indien er hij d'o putsch geen d'oodon zouden zijn gcval- 1 Laat LAMPEKAP I ORNAMENTEN (Viae- »'t LICHTPUNT" smg de opkomende nationaal socialistische be weging in 'Oostenrijk .tegen welke taaiste hij-op krachtige wijze de onafhankelijkheid' van Oostenrijk verdedigde. 'Ook tegen de sociaal-democraten trad< hij kraolitig op, aanvankelijk slechts op parlementaire wijze, naderhand, nadat hij door verstrekkende volmachten het parlement zoo goed als uitgeschakeld had', ook buiten bet parle ment, In liet begin van dit jaar kwam het tot de grootste botsing, die leidde lot het verbod der sociaal-democratische partij, met den daarop volgenden opstand, welke Dollfuss wist meester te worden, aval leidde tot de vernietiging der socialistische be weging in 'Oostenrijk. Dollfuss zou dezer dagen naar Ricoionc in Italië vertrekken, waar hij een bespre king zou hebben met den Italiaansehon dictator Mussolini. Zijn echtgenootc en kinderen had zich eerder daarheen be geven. Zij was er de gast op Mussolini's villa en hot in de diplomatie ongewone verschijnsel deed zich voor, dat zij daar haar vacantie doorbracht, tezamen met mevr. Mussolini. Het doodsbericht is des te tragischer, waar mevr. Dollfuss tijdens haar verblijf tc Riccono een baby ver wacht. Politiechef vermoord. Do chef der stedelijke politie to Inns bruck, llickli, is gistermiddag voor hot gouvernementsgebouw doodgeschoten, Men verdenkt vier jongemannen van de daad. Voor de politie te Innsbruck is de staat van alarm afgekondigd. De openbare ge bouwen zijn door de politie bezet. D U ITSCIIL AN D. Het V o 1 k s g e r o li t s h o f. Naar van bevoegde zijde verluidt zal liet Volksgerechtshof zijn zittingen Woensdag 1 Augustus a.s. te Berlijn aanvangen FRANKRIJK. Ghautomps en d'o radicale Kamerfractie. Do rad. soc. Kamerfractie is gistermid dag nogmaals onder voorzitterschap van Ghautomps bijeengekomen om haar stand punt ton aitnziou vain de politieke situatie te bepalen. Alle rad', soc. ministers namen aan de vergadering deel. Ghau temps begon mei het uitbrengen van eem uitvoerig rapport, waarin hij nogmaals protesteorde tegen do insiinuatie's van Tardicu on beweerde, dat de Stavisky-cheque ,die den imtusschcn on leesbaar geword'en naam „Tardidroeg, niet vorvalscht was. Ondanks het feit, dat de verhoudingen in het kabinet aelvo op gehelderd' zijn, stelde Chautemps vast, dat Tardicu door zijn aa'nvallon voor dc parle mentaire enquete-commissie onmiddellijk de rad', soc. partij en haar leiders heeft wil len troffen en dat hij daarmede den gods vrede verstoord' heeft. Herriot bracht daarna rapport uit over het verloop der kabinetszitlimg, waarna de aamwezigo afgevaardigden een motie aan namen, waarin sij him voorzitter Ghau tomps nogmaals hun vertrowen schcmkcm BocJi ik herin'nor mij oen plaat aan den grauwen walnd van de eerste klas. Een roode plaat. Een bloedige, hatelijke plok f:egen het stille gesausde grijs: Philips de Tweede. Een gemeen, stil smal goziaht met op eengeklemde dunne lippen b'ovcn een kar mijn roodein mantel. Eon sierlijk© haze windhond onder don val van het kleed in! breed©, weelderige plooien. Ik geloof dat die plaat sehadolijk was voor do goede internationale verstandhou dingen en dat zij geheel in strijd was met de door Genève nagestreefde objectiviteit. En inóg, onherroepelijk on o.avcraind'örlijk!, staat Alva in mijn herinnering als eön! tanige man niet een grijze sik en snijdond- koude oogen. En nóg zie ik die beiden als misda digers, als moordenaars en lialrlelooz© uilpersers van Nederland en zij'n volk. Ik aveot niets van gesdhiedenis. Een beetje vain Van Speyck... in 'n blauw-geruiten kiel... .Tan Haring... do Zilvervloot... en die ketting voor do Theems... en Clovis met óón hcoa in een doopvont... Bonifacius bij Dokkum ver moord... Boiling vooral... om zijn lot heb! ik, 's «.vonds in bed, heofco tranen ge schreid... cn zóó nog wat anecdotisclio, menschelijfce, voor een kind onvergetelijke dingen moer. Maar ik ad een 1 op mijn eindexamen en mag dus niet meesproken over dc ob jectiviteit van geschiedenisboekjes cn of die mcnsclvclijkervijs bereikbaar is. Maar ik ma.g dan toch wel juist inenschelijhor- wijs oordeclen en zeggen dat ik dat stille berichtje uit Geitove boel lief on aardig vind, dat ik 't reuzc-goojig vind, dat dia heeren van den Volkenbond mijn bruin- gokaftc boekje op de mestvaalt buiten bet erf dor humaniteit willen smijten. Maar dat ik liet tooi) óók wol eon booljo kinderlijk vind. Een boeijo zielig naief. Nét een vriendelijk oud damelje, dai da laatste resten vain haar klein vermogen belegd heeft in do grooto oorlogsleening en 'nu naarstig kousen breit voor de jon gens in de loopgraven. Een beetje onwezenlijk zoo'n objectief cn vriendelijk geschiedenisboekje naast vijfhonderd ronkende bonmemverpers. "n Klein kinderliedje in liet geraas vain vijfhonderd propellers. 0, Baldwin, O Gcnöve, 0, krankzinnig-makende wereld van ons. en de lasteringen, die aan zij'n adres wa ren geuit, afwezen. Francois Coty overleden. De bekende Fralnsohe parfum-fabrikant en eigenaar van hot Parijsobe dagblad „Ami du Peuple"', Francois Coty, is gis teravond op zijn landgoed nabij Versailles overleden tengevolge van een longontste king, waaraan hij gedurende ongeveer veer tien dagen lijdende was. D«ns courant verschijnt dagelijks, met uit- rt-j-,4 Mufloring vatt Zon» en Feestdagen, G sle trijs per kwartaal 12.franco per post f2.50. Prija per week: 15 ets. Afzon, derlpe nummers 4 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend num mer moeten vóór elf uur aan hot Bureau bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór 1> uur. Ken bepaalde plaats van advertentiÏB wordt niet gewaarborgd. SQHIEBAMSCHE C0URM1 Prtje de» AdWUeutteni *an 1—rtsgttlB leder* regel meer f0.30; in bet Zaterdagmirmo** 4—5 regels f 1.80, Iedere regel meer f 035. Reclamea fO.TB per regel. Incassokosten 5 cwl; poatkwitantles 15 ets. Tarieven van advertentiün oi} abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbotaliug Kleine Advertentiön opgenomen fü.50 t/m. 15 woor» den, f 0.15 t/m. 25 woorden. Elk woord meer 6 cent tot oen maximum van 80 woorden. 'e Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet Bureau bezorgd. 'h Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, indien oiet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd. Dr. Dollfuss, de Oostenrijksche bondskanse lier, die doodgeschoten is door ons overtrokken en bij verhuizing Uw overhangen volgens voorschrift G. E. B. IKlOÖSl'ItAAT 10» l TEIiUroON «8830

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1934 | | pagina 1