EERSTE BLAD. Woensdag 31 October 1934, De kerkstrijd in Duitschland. FilmgSi&isters 87ste Jaargang. No. 20785 Tel. No. 68103, 68617 en 68923, BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923. Postrekening No. 5311. BUITENLAND Russische vloot in de Zwarte Zee, is ver moedelijk in de Roemeensche wateren uit don koers geraakt. Hitier ontvangt de oppositioneele bisschoppen dr. Meiser, dr. Wurm en dr. Marahrens. Een spoedige oplossing van het conflict te ver wachten ten gunste van de oppositie? Na liet aftreden van dr. Jager is de slnjd in de [irotcstantsche kerk in Du.tsch- lartd weer een otap vooruit gekomen. Ilitler li ooft den toestand blijkbaar zoo oritick gevonden, flat hij, in afwijking van zijii steeds consequent gebleven houding van nun-intei ventie in de kerkelijke kwesties, heeft laten varen en gisteren de oppositio neele bisschoppen heeft ontvangen. Wat aan don rijksbisschop dr. Muller niet werd toe gestaan, hebben nu dr. Meiser, uit Mun- chon, dr. Wurm uit Wurttemberg, en dr. Marahiens, uit Hannover, gisteren gedaan gekiegen Het is begrijpelijk, dat de rijkskanselier met dan zeer ongaarne in den kerkstrijd m de pioteatanlsche kerk betrokken wordt. Ook is zeker, dat hel principe van den staat en van de partij, dat deze nl. in liet kerkcorifhct op zich zelf geen beslis sing troffen, gehandhaafd zal worden en dat in één opzicht algemcene overeenstem ming bestaat in de kringen van den staat en de partij, n 1. dat de roligicu.se differen ties met zulk een omvang mogen nemen, dat zij de grondslagen van den staat en van de volksgemeenschap aantasten. De rijkskanselier heeft, nu een der par tijen, n.1. de synode der belijdenisbeweging, een rechtslreeksch beroep op den staat deed, besloten, dat eerst con nationaal socialistische leiderssamenkomst de hou ding van den staat ten opzichte van het kerkconfhct zal overleggen; duirna zal hij zijn beslissing treffen. Naar veil unit zou er op de gouwleiders- bijeenkomst van Zaterdag j I. reeds van verscheidene zijdon verzet ontstaan zijn tegen de houding vain de rijkskerk. Zelfs Hifier zou daar ook oouigo bezwaren ge opperd hebben tegen rijksbisschop Muller. In kringen van do oppositioneele lceik (Bekonntimskirche) meant men in do go beurtentssan van de afgoloopon week oen aanwijzing te zien voor oen terugtrekken van do partij en do S.A. uit den bork- stiijd. Van groote beloekenis voor do ver zwakking van de pos.tie van dan rijksbis schop woid't oen lange bespreking tussehen den rijksminister van justdio Gürtner met Adolf Ilitler geacht, waarbij Gürtner ver klaard had, dat het recht aan do zijde van d'o Bekoimtnisbirche was en dat deze alle processen behoorde te winnen. Thans wordt ook bekend, dat tegen dr. Jager wegens zijn handeling*» in Beieren en Wurttemberg ©on reeks processen loopem wegens huisvredebreuk. Dr. Jager heeft allo kerkelijke functie.? neergelegd en is definitief uit don borbe- 1 ijken dienst getreden. In zekere kerkelijke kringen spreekt men er reeds over, dat bisschop Muller weldra zal aftreden. Hieromtrent is echter nog niets te zeggen, doch wel staat vast, dat zijn posil.o zeer verzwakt is. Onder de vooraanstaande personen, die aanstoot genomen hebben aan de houding van do rijkskerk in het conflict, bevinden zich de rijksminister van bumienlnnd-scho zaken en minister-president Goering. Vooral de minister van bmnenlundsche zaken, dr Frick, schijnt een belangrijko rol gespeeld te hebben in hot proces om Hitler te bewegen in te grijpen in dezen onhoudbaren toestand. Fricks^ belangrijkste argument zal ge weest zijn, dat het optreden van rijksbis schop Muller en „mmistenaldirektor" Ja ger, waardoor de oppositioneele scharen uitgesloten zouden worden van de rijks kerk, schadelijk zou kunnen worden voor Ilitler Herhaaldelijk en luide zijn welis waar de verklaringen van trouw aan den Fuhror geweest, die uit den boezem der oppositioneele kerk opklonken, maar het leek alsof do rijkskerk den steun an do rijksrcgcering ontving. Dien steun zag men belichaamd in don persoon van dr. Jager. .1 hans is dr. Jiiger van het tooneel verdwe nen, heeft minister Frick bij den Führor gepleit voor de goedo zaak der oppositio neele bisschoppen en gisteren was hot een belangrijk oogenbl.k toen de drie geeste lijken door den Ftihrer werden ontvangen. Deze daad, hoe men haar ook za! kun nen uil leggen, hoeft een groot doel van do spanning, die ontstaan was, wegge nomen, Mem Kan redeneeren, dat de po gingen van de nationaal socialisten om oen evangelische staatskerk te stichten niet moer bestand waren tegen den strijd der oppositie en dat thans de poging van de paitijmannen als mislukt beschouwd moet woid'on. Het is niet zeker, dat het in dien zin uitgelegd moet worden. Het beeft er meer don schijn van alsof do regeering, nog niet voldoende op de hoog te is van de werkelijke verhoudingen aanvankelijk haar oude politiek van „Gloich^ li,-rilling" ook in de protostant- sehe kei!> heeft willen doorzetten, daarin een dl'. Muller. Bijtijds heeft Hitler inge zien, dat het in deze richting verkeerd ging en do stap, die hij gisteren gedaan heeft, mag voor hem zeker als een suc ces aangerekend worden. Eon succes, dat vorder op rekening staat van dr. Frick, wiens koel en zuiver inzicht in deze zaak liet pleit gewonnen hoeft. Thans blijft nog do vraag: Gaat dr. Muller heen. Vooreerst is hieromtrent nog niets te zeggen. Hot is wel de wansch van de oppositie. Ilaar leuze is bekend: Muller weg, dan komt de vrede vanzelf. Het lijdt geen twijfel, of Hitter zal zich ook verder met d'e zaak bemoeien. K'ij beeft nu a gezegd, zeker za! hij to zijner' tijd ook b zeggen en dien tijd achten we niet ver in do toekomst ver wijderd. Zuid-Slavië. Derde uota aan Hongarije. Uit welingelichte Zuid Slavische kringen verluidt, dat de regeering van Boedapest in verband met de onderzoekingen inzake den. moord te Marseille aan de Ilong.raxsche regeering een derde nola gezonden heeft. Over de nola worden door de officieele instanties alhier alle meJedeelingen met klom geweigerd Ook de Ilongaarsche pers toont de laatste dagen ton op/ichte van don moord te Marseille groote gereser veerdheid en zwijgt in liet bizonder gehoel over de nieuwe aanvallen die in de Zuid- Slavische bladen tegen Ito ïgurijc gericht worden. Men streeft er bier ondubbelzinnig maar met alle middelen ielere toespitsing van de Betrekkingen (usschon Zuid Siaviö en Hongarije te vermijden. De openbare meening van Zuid Slavië bespreekt niet groote ongerustheid het verloop van het onder zoek in zake de gebeurtenissen te Marseille. Do correspondent van de Prawda meldt uit Parijs, dat het den schijn hoeft alsof bel gelicele onderzoek' verloopt. Engeland. Hoogcrliuis en Lagerhuis weer bijeen, liet Iloogerliuis en Lagerhuis zijn giste ren voor het eerst na het zomerreces weer in zitting bijeen gekomen. In het Lager huis werden door de regeering onnvfldel- hjk talrijke kleine interpellaties beant woord, O a. deelde d'e eerste lord der ad miraliteit mede, dat bij het recente bezoek van Duitsche oorlogsschepen te Ports mouth door een communistisch agent com munistische liüeiatuur in Duitsche taal on der de bemanning was verdeeld' en wel op plaatsen, waar de admiraliteit geen con trole over kon uitoefenen. Frankrijk. De grondwetsn ijzigiug. Minister-president Doumerguo heeft gis teren oen onderhoud gehad met den pre sident dor Fransclie republiek, Lobrun, over de voorbereiding tot de staatshervorming. Officieel is omtrent deze voorbereidin gen nog geen enkele mededeoling gedaan, doch in sommige kringen meent men reeds van enkele onderdooien op de hoogte te zijin. Zoo zou het recht van medo/.eggings- scliap vam den voorzitter van den Senaat bij Kamerontbinding niet gehoel opgeheven doch sleclrls gewijrigd1 worden. Wanneer n.l. de Kamerverkiezingen langer clan een jaar zijn "'geleden, zal hot recht van don Sanaalsprcsidcnt vervallen en zal uitslui tend de president der republiek de Kamer ku'nnen ontbinden in overleg met don mi nister-president, die de noodige verorde ningen moet contrasigneoren, zonder ge dwongen te zijn den Senaat te raadplegen! of rekening te houden met een eventueele afwijzende houding van den Senaat. warden opgebracht door de uitgifte van leeningen op langen termijn, ten bedrage van 2.4 milliard per jaar, die zullen wor den uitgegeven door de federale banken. Hiordj»n wil men tegelijkertijd de in de banken der Vereemgde Staten braaklig gende crediclen voor een bedrag van 12 milliard nuttig bestedefl. Do Amerikaansche regeering streeft er met het oog op den naderenden winter en de groote taak van de ondersteuning naar de werktoozenondersteuningen te ver vangen door productieve wei ken België. Gevaar voor kabinetscrisis opgeheven. De taaiste dagen deden te Brussel her haaldelijk geruchten de ronde over een op handen zijinde regooringscrisis. De mi nisters zijn gistermiddag iln raadszitting bijeengekomen. Uit liet resultaat van de daar gebonden besprekingen, waarbij al- golioele overeenstemming bleek te bestaan, moet worden afgeleid, dat do gevaren van eon mmisterieelo crisis geweken zijn. Italië. De organisatie der jeugd. Under de nieuwe verordeningen met be trekking tot de organisatie van de jeugd- kracliton der fascistische partij is er oen inzake de leeftijd der knapen, die lid kun nen worden van de Balilla. Tot dusverre moest de jongen voor het lidmaatschap den achtjarigen leeftijd hebben bereikt. In don vervolgo nu zullon alle Knapen vanaf hun gehoorle worden ingeschreven en van zes tot acht jaar deel uitmaken van een nieuwe formatie, genaamd de jongen van do wolvin", welke formatie een onder deel zal vormen van de Balilla en waarin do jongens zullen worden toe verb oawdi aain speciale opvoeders. De jongens zullen op een zwart hemd de afbeelding dra gon van de Gapitolrfnsche wolvin. Roemenië. Sovjet kruiser op do kust. lm de Roemeensche wateren nabij Con- stanza werd vanmorgen een Russisch oor logsschip ontdekt, dat volgens deskundigen de Sovjetkxuiser Komintern zou zijn. De kruiser voer tweemaal voor de Roemeen sche kust heen en weer en verwijderde zicli dam. Do Roenroenscho autoriteiten zon- detn het schip een k'anomoerboot en twee Bulgarije. Aanslag op koning Boris? De speciale verslaggever van de Daily Mail te Sofia weet te melden, dat op den trem, waarmede koning Boris van Bulgarije gisteren van Sofia naar Varna reisde, een bomaanslag zou zijn gepleegd De koning is ongedeerd gebleven. Volgens den cor respondent zou op den kolentender van de locomotief een bom jerborgen zijn ge weest, die bij Strezica, clgcveer 130 K.M. van Varna, zon zijn onff/loft. De koning, die, zooals bekend, dikwijls nit liefhebberij op de machine van zijn trein meerijdt, zou zich langs do treeplanken van den rijdenden trein naar de locomotief hebben begeven en deze zelf tot stilstand hebben gebracht, aangezien de machinist door den aanslag gewond zou zijn. Een later onder zoek van den tonder zou hel overblijfsel var» een uurwerk hebben» opgeleverd, waar door vermoedelijk de helsche machine tot ontploffing werd gebracht. Men neemt aan, dat de lioni.j-eedsa te.JiSha m den tonder is gelegd. Onder het spoorwegpersoneel en in communisFsclie kringen zouden reeds vele arrestaties zijn geschied. Uit Sofia wordt nog gemeld: 'Omtrent de in het buitenland de ronde doende berichten, volgens welke een aan slag op don trein van koning Bons zou zijn gepleegd, wordt van officieele zijde medegedeeld, dat van een aanslag geen sprake was, doch dat er een brandje van genogen omvang op de locomotief was tengevolge van liet warmloopen van een as. Alle berichten over een ontploffing in den tender of andere incidenten wor den onjuist genoemd Omtrent het ongeval zelf wordt verklaard, dat de locomotief in de nabijheid van het station Kessa- rowe plotseling in brand is geraakt en mid den op den weg moest stoppen. Het spoor wegpersoneel, dat de blussclnng verrichtte onder persoonlijke le,ding van den koning, slaagde er ra bet vuur te blussohon, zoo dat de trein na koiten tijd zijn reis kon voortzetten. Aangezien de machinist bij hot blusschingswerk lichte brandwonden aan zijn handen had gekregen, reed de koning zelf den trein verder tot Varna. Mexico. De strijd tegen de r.k. kerk. liet regooringsblad ,,Nacional" meldt uit Queietaro, dat het slaatscongres de cul luurwet heeft opgeheven met het motief, dat de activiteit der geestelijken onrioodig is. Derhalve worden de toldusverre uit gegeven verloven tot functie uitoefening on geldig verklaard. In Los Tuxtlas in den staat Vera Ortiz zijn alle kerken gestolen. In den staat Cucatan hoeft do gouver neur 1 level gegeven, dat allo ambtenaren de heiligen heelden uit hun wonnigen moe ten verwijderen, op straffe van ontslag. In hot slaalspailemdnt van Duranya is een nieuwe cultuurwet ingediend, waarbij het aantal geesiolij'k'cai van 25 op 9 voor den gchcclen slaat verlaagd woult. watervliegtuigen na. De kruiser, die heeft vooigegaan door eerzuchtige mannen als deelgenomen aan de manoeuvres van de Vereenigde Staten. Vijfjarenplan voor werkverschaffing. De Amerikaansche openbare werkver schaffing lioudt zich tegenwoordig, met het oog op den noodtoestand der werkloozen, bezig met de uitvoering van een reus achtig vijfjarenplan, waarbij ten behoeve der werkverschaffing 12 milliard dollar zullen worden mtgegeven. Negen milliard dollar zal worden besteed voor openbare bouwweiken en drie mil liard voor z g. eigenhuisplannen. Het ka pitaal voor de uitvoering dor plannen zal Mandsjoekwo liet oliemonopolie. Do Mandsjoerijsehe regeering heeft een belangrijke verklaring afgelegd ter opbel dering van haar oiiepoliliek, waaiin zij verklaard, dat gelijke kansen scrupuleus in acht zullen worden genomen bij het toe kennen van licenties voor den invoer, den uitvoer en den detailhandel in oliën, zon der onderscheid van nationaliteiten. De verklaring geeft eerst een overzicht over de omstandigheden, die de regeering aanleiding hebben gegeven tot liet instel len van een controle over de olie, „ter verwijdering van ongemakkon uit liet na tionale bestaan en haar verzekering der cultureele ontwikkeling", door van den petroleumhandel een regeeringsmoiiopolio te maken. Vervolgens zegt do verklaring, dat Mand sjoekwo afhankelijk zal blijven van vreem de landen voor de levering van. petro leum en dat de belangen van de tegen woordige bandelaars in petroleum zullen worden geeerbiedigd, floor de handhaving van het thans bestaande marktsysteem. Voorts zegt de verklaring, dat voor gas oline, Jamp olie, Helilolie, benzol en ver- vangmgs-brandolie, een regoermgsmonopo- lie zal ingesteld worden, terwijl de bewer king, do invoer en uitvoer van deze oliën zal worden toegestaan onder een licentie systeem. Mandsjoekwo zal worden verdeeld in 10 districten voor petroleum-marktdoel einden. Ieder district zal één groothandel bureau hebben, dat de controle zal uitoefe nen over een aantal gclicenti-eerde détail handelaren De belangen van de tegenwoor dige importeurs zullen worden geeerbie digd met hun opslag-inrichtingen, anderen zullen door de regeering op verzoek wor den aangekocht, terwijl aan de tegenwoor dige importeurs importquota zullen wor den toegekend. Een dergelijke houding zal worden aangenomen tegenover de huidige groothandelaren, terwijl de tegenwoordige fabrikanten eveneens toestemming zullen krijgen op verzoek hun zaken voort te zetten. intern. Samenwerking. De voorbereidende vloolbesprckingcn. Uit betrouwbare bron verluidt, dat de Amerikaansche vlooldekgatie en ook de aaln de Loadenscho voorbereidende vloot- bespiekingen deelnemende Britsclio mi nisters den .Tapansclien vertegenwoordigers bobben medegedeeld, dat het Japansch© plan voor een nieuwe basis der vloot- heperkmgen buitengewone moeilijkheden bereidt. Diplomatiek welingelichte jiersonen ver klaren, dat de besprekingen weliswaar nog iniet op het doodo punt zijn gekomen. IJver. 31 October. Do correspondent vain het Algemeen Handelsblad te 's-Graven- iiago meldde aain zijn blad naar aanlei ding van de Painder-clcbacle: We telcfonooiden bcdanavcn.1 mot de woning vam dicin minister van waterstaat, ir. .1. A. Kaltf Iemand' van hot perso neel zeide ons, dat Z Exc. iniet gestoord Icon worden in v-eiban 1 met oen intieman muziekavond' te zijnaat. Wij ze.dm den- geen, dien we aain de telefoon hadden, dat we zeer belangrijk nieuws voor don minister haddon dn dat wij er prijs op stelden, het Z. Exc. mode te doelen. Slechts een oogenblik hadden we te wach ten en loon konden we minister Kalff hot angeiuksbcricht overbrengen. Uitcr- aaid betreurd© Z. Exc. bet gol>eurdo ten zeerste. Rij was natuuilijk eveneens zeer dankbaar, dat het ongeluk zoo goed was afgoloopon, dat althans de bemanning gored is. Onder de gegeven omstandig heden en zonder nadere berichten meen de de minister zich verder over het onge luk mot den Panderjager niet le Inrancu uitlaten. Do Haagsche correspondent van de Stoter Nieuwsbod© bericht aan zijn hoofd redactie Wij telefoneerden hedenavond met dei wonmg van den minister van bmnenlalndi- sche zaken. De dienstbode zeide ons, dat do lieer De Wilde naar de bioscoop was. Wij zeid'en aam het dienstmeisje, dat wij zeer belangrijk nieuws hadden en dat wij er prijs op stelden dit mode te doelen. Het dienstmeisje verbrak echter hot ge sprek, omdat zij een afspraak met haar verloofde had om 9 uur 37. De parlementaire redacteur van de» Om ni er Gourant seinde» aam zijin blad: Ik telefoneerde hedenavond met de woning vain ecm der ministers. Het nicht je van Zijne Excellentie stond' ons te woord' en verzekerde ons, dat haar oom niet te spreken was. De Haagsche redacteur van het Nieuws blad voor Appingedam telefoneerde De daghit van mr. dr. S. N de Brie, referendaris aan het departement van onderwijskunsten, deelde ons telefonisch mede, dat haar meester liet weten, dat hij homard a l'amêricame had gegeten ca niet aan de telefoon kon komen. Mr. dr. S. N. d© Brie liet echter mededeelen, dat hij ons telefoongesprek am sicli op hoogen prijs stelde en er zich thans reeds op verheugde, ind'ion wij de vriendelijkheid! zouden hebben hem inog eens op te bellen. „Meneer laat zeggen, dat hij graag 's met u spreekt", deelde ons het meisje mede. Nader vernemen wij Het dienstmeisje van mr. dr. S. N. de Brie heet Albertina Johanna van Zeeve ren, zij is 17 jaar, ongehuwd1 en advm- tiste. Haar onderwijs genoot zij op de lagere school in de Raamstraat. Hbax ouders zijn reeds 34 jaar gehuwd en de oud© heer Van Zeeveren verheugt zich over het succes van den Ui vei. 'Waarmede ik maai' zeggen wil, dat wij ons oprecht mogen verheugen over de werkzaamheden van de Haagsche corres pondenten dor groote dagbladen. Zonder hun ijver zouden wij verstoken blijven van den adem der groo-to mannen en bunne maximes, die ons thans, verkwik kend', uit de kotommen der bladen legen- waait. doch dat zij zich wel in een pi'ecairenj toestand bevinden. Naar verklaard wordt leidt Norman Davis aan vermoeidheid, waarin zekere kringen een poging zien de besprekingen zoo lang mogelijk te rokken. De marinem ede werker van de Dally Tele graph meent te weten, dat het voornaamste punt van het Britsche plan tot beperking der bewapening ter zee op onvcrzettelijken tegenstand is gestuit. Het voorstel tot ver laging der tonnage van de groote slag schepen is definitief verworpen. Het Brit sche voorstel, om de tonnage van kruisers te beperken tot 7000 ton, waar Frankrijk, Italië en Japan mee acco-ord gingen, is door Amerika definitief verworpen. Voor kruisers blijft dus een maximum tonnage van 10.000 ea ©en maximum be wapening met 20 e.M. geschut bestaan. Do door Engeland en Amerika voorgestelde afschaffing van duikboolen, wordt door Japan en Frankrijk verworpen. Van een voorstel tot vermindering dor tonnage van duikboolen tot 600 ton wilde de Amerikaansche delegatie niets weten. Andere Britsche voorstellen tot beperking van het aantal zeeliedfon eu van het aantal op schepen ondergebrachte vliegtuigen, zul len, wanneer zij officieel ter sprake ko men, zeker worden verworpen. T)f>/e t«i "ut wis» t}o* i h Ks, met uit- loudoring *«iu /«un- U1 u l>njs per kwiutnu! I J— tat to per poat f2.50. Prijs por fk. 15 At./on- dorlii ko nummora 4 cli Alionuemeuton wordott dagohjks aangenomen, Advertentien voor hot eeistvolgondI num mer mooten vóór elf uur aan liet Bu"a® bezorgd zijn, 's Zatcrdage vóór uur. Kon bepaalde plaabj va» advertentiSn. ■wordt niet gewaarborgd. SCHIEDAMSCHE COURANT PrijB der Advertcntlön: Tan 15 rogelB I 1.55-, ledoro regel meer f030; in het Zatordagnuminer 15 rcgelB f 1,80, iedere regel meer f 0.35. Reclames f 0.75 per regel. incassokosten 5 cta,; postk\vitantie315 cta. Tari^ien van advortentién by abonnement zijn aan liet Dureau vcrl rygbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Advertciitièn opgenomen 5 f0 50 t/m. i5 woor den, f075 t/ra. 25 wooiden. Elk wooid moor 5 cent tot eon mmmum van 30 woorden. 's Woonsdagst Kleine Ad vertontibn tot 25 woor den f0 25, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het Bureau bezorgd. 's Ziierdags: Kleine Advcrtentiën t-l.OO.indioö niet vóór Vrydagiuond 0 uur bezorgd. V' J Ma i J Do werkzaamheden aan de meelfabriek .De Maas" aan de Brlelsche taan te Rotterdam, waar dezer dagen de nieuwe graansilo voor eigen bedrijf gereed kwam. Op den voorgrond de ijzerconstructie voor de nieuwe fabriek

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1934 | | pagina 1