PÊm
Versiag van den Gemeenteraad
m
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
ïBssai
Vergadering van Donderdag 11 October 1934
's avonds 8 uur.
(Voortgezette vergadering.)
IL;
'Voorzitter: de burgemeester, de heer
II. Stulemeijer.
Wijziging gasprijs.
(Vervolg).
Nog eens: de penningen.
Do Je oer mr. Van Vel zon zegt,dat
mevr. Benthem in tweede instantie nog
weer enkele opmerkingen hóeft gemaakt
over de bezwaren, die gelegen zouden
zijn in het verbruik van muntgas, in ver
band met don prijs der penningen. Er is
geen verschil van inzicht tussohon mevr.
Benthem en spr. voor wat betreft het on-
wensclielijke, dat zelfs ook maar een be
trekkelijk klein bedrag wordt vastgelegd
in muntgaspennningen. -Maar dat euvel doet
'zich slechts éénmaal gevoelen, n.l. bij hot
voor de eerste maal aanschaffen van de
penningen. Het is niet zóó, dat men steeds
weer een te hoog bedrag vastlegt in pon-
•ningon.
Bovendien, een andere regeling is tech
nisch niet wel denkbaar.
Het zou veel dankbaarder zijn, als spr.
toe zeide: Wij zullen de zaak nog eens in
de commissie voor de Technische Bedrij
ven bekijken'! Dat zou wel vriendelijker
maar niet eerlijker zijn, dan wat spr.
thans moet zeggenHet geval met de
penningen is niet anders op te lossen 1
Een foutieve maatregel.
Mevr. Benthem heeft gezegd: Gcd. Sta
ten hebben ons opgelegd den gasprijs te
verhoogen en liet ..is nu wel gebleken,
dat dit onjuist is geweest!
Dat onderschrijft spr., die bij de be
handeling van het desbetreffende voorslel
ook heeft gezegd: Dit is een avcrechtsclie
politiek. Alleen had spr. niet verwacht,
dat het bewijs daarvan binnen zoo'n kor
den [ijd geleverd zou worden. En spr.'s
meening is in dit geval de zelfde als van
het gelieele college. Spr. hoopt dat, als
de zelfde situatie zich in de toekomst zou
mogen voordoen, Ged. Staten dan voor
zichtiger zullen zijn!
Ilcclamc.
Het punt reclame is ook in do commis
sie voor de Technische Bedrijven oespro-
ken. Hoo reclame gemaakt moet worden,
daarover kan men verschillend denken. Het
is een kunst op zich zelf te bepalen,
hoe met een minimum van kosten liet
grootst mogelijke rendement verkregen kan
worden.
'Op het punt van de reclame kan spr.
met zijn toezeggingen intussclien wat vrij
geviger zijn dan ten aanzien van liet vraag
stuk der gaspenningen: Er zal reclame
.gemaakt worden voor het verbruik van
gas 1
De heer Van Dorp heeft gesproken
over de Nederlandsche kolenmijnen en liet
een nationaal belang genoemd, dat deze
in vol bedrijf zijn. Maar de situatie is helaas
zoo, dat de kolen uit de Nederlandsche
mijnen uitermate slecht geschikt, zijn om
daaruit gas te produceeren. Alleen in Imo
gen nood zou men ze voor de gaswinning
kunnen gebruiken.
De heer Van Dorp voorspelt: We zijn
er nog riiet met deze prijsverlaging van
liet gas en vraagt liet paard niet achter
den wagen te spannen. Do hemel beware
ons daarvoor. Spr. rijdt liever met twee
paarden voor den wagen, om beter vooruit
te komen.
Voor ile opmerking van den he .r Coljé:
Er moet iels anders gedaan worden, is
spr. ontvankelijk.
We zijn editor juist nog aan het denken:
Wat er dan nog gebeuren moet.
De lieer Van Do:p, die zich op dit punl
in denzelfden geest hoeft uitgelaten a's
de heer Collé, hoeft niet gezegd, wat dat
andere is. Do heer Collé hoeft dat wel
gedaan, maar wat deze wil, is onmogelijk.
Gas cn olie.
Het is een abnormaal geval, dat het gas
moet slrijden tegen de petroleum, die
llinns, tegen, wat de Duitschers noemen:
„sdileiider"-prijzen worden verkocht. De
prijs ligt lager dan hij redelijkerwijs moet
liggen. Die toes'and kan nooit gdiandhaafd
biijven. Of hij nog een half jaar, of 2
maanden, of nog 3 jaar gehandhaafd' blijft,
weet niemand. De petroleum is op dit
oogenblik een ontwridht artikel en daarop
mogen wij niet oen prijs baseeren.
De heer Collé zegt: Je krijgt thans je
straf, omdat je een te h.aogen prijs voor
het gas gevorderd heb'. Dat kan niet juist
zijn ,want petroleum is er de laatste jaren
steeds geweest en met. het gebruik van
petroleum is bij do bepaling van den gas
prijs altijd rekening gehouden. Men gaf de
voorkeur aan liet gebruik van gas, maar
een absoluut moncprdio hooft gas nooit
bozeion, omdat er toch immers altijd nog
petroleum' te verkrijgen was als brand
stof.
De heer Collé stelt voor den gaspijs op
8 cent te bepalen. Dat is een willekeurige
prijs. Waarom niet 6 of 5 cent?
Vcor 1935 is op de begrooting een winst
op de levering van gas geraamd' van
f 100.000. Dat is niet te veel. Daarmee
zal men rekeninug dienen te houden bij
het bespreken van den gasprijs. Als deze
zou terugvallen op 8 cent zouden kolos
sale verliezen daarvan het gevolg zijn.
Als men beweert: Het voorgestelde ta
rief is niet goel, dan is spr. bereid' dat te
bezien of eventueel een ander voorstel to
bespreken waar dat thuis hoort.
We leveren thans per jaar 6 millioen
M3. gas. Moeten wo tot een veel lager ni-
veau terug, omdat do petroleum als ern
stige concurrent is opgetreden, dan zal ook
<le kostprijs van het gas gedrukt moeten
worden. Men kan niet tegelijkertijd eischen
de gasprijs zoo laag mogelijk en den kost
prijs ongemoeid laten.
WH men verlaging van den gasprijs, dan
ook de productie kosten zoo laag mogelijk.
Of de consequenties daarvan den heer
Collé Welgevallig zouden.' zijn, betwijfelt
s'pr., die hiermede niet de bedoeling hoeft
een loonsverlaging in liet vooruitzicht te
stellen, maar wel het Jicht to laten vallen
op d'e tegenstelling: lago verkoopprijs en
'handhaving van de loonen.
Er is gezegd: Do minstdraagkraclhligen,
die nog gas gebruiken, komen niet boven
20 M3. per maand uit on voor die eerslo
20 M3. is de prijs slechts met één cent
verlaagd. Dat is jmist, maar de prijs wordt
lach Jager.. Die groep profiteert evenwel
minder van dit voorstel dan zij, die 30
M3. per maand verbruiken.
Wie 20 Mo. verbruikt, behoort daarom
nog niet lot de allerarmsten. Er zijn gc<od
gesitueerden dio b.v. op kamers wonen
en dije niet boven een verbruik van 20
M3. per maand komen. Om echter de ver
bruikers van 20 M3. gas te kunnen leveren
tegen 11 cent per M3. is het hoouig, dat
er anderen zijn, die 30 M3. en veel meer
gebruiken. Zouden alle afnemers be
neden 20 M3. per maand blijven, dan
zou het absoluut onmogelijk zijn gas
te leveren tegen 11 .cent per M3.
Spr. is op de redeneering van den heer
Collé ingegaan, omdat een dergelijke opper
vlakkige beschouwing wel opgang maakt.
Men moet echter in het bedrijf zitten of
lid van de betreffende commissie zijn o:n
de zaak behoorlijk te kunnen overzien.
B. en W. zijn tijdig bij den raad geko
men met dit voorstel tot verlaging van den
gasprijs en zullen tijdig torugkeeren b'ij'
den raad, als de harde noodzaak daartoe
mocht dwingen. Als een artikel niet ver
koopbaar is in verband met den prijs, dan
is. het eenige om verandering in de situatie
te brengen: prijsverlaging. Niemand kan
produceeren zonder afzet.
De greep in de begroeting 1931 is zeer
belangrijk en gezien de omstandigheden is
dit het uiterste, wat wij a.ls ernstige men
seden kunnen doen.
'Er is wel eens gevraagd: Zijn die groo'c
reserves welke gevormd waden, wel nco-
dig? Door vindingen of welke andere oor
zaak ook kan d'e situatie in aan bedrijf
soms,op eens geheel veranderen. Wie ge
zegd heeft: Wordt niet te veel gereserveerd
en een te solide betlrijfspoliluiek gevolgd
krijgt nu. het antwoordMen kan niet te
voorzichtig zijn.
De heer C ollé vraagt toestemming in
derde instantie nog het woerd' te voeren.
De raad staat dit verzoek toe.
Dc verkoop en de kostprijs.
De heer Collé meent, dat dlo keer
Van Velzen zich te gemakkelijk van de zruik
af maakt. Hij heeft het over „de opper
vlakkige redenoering" van den heer Collé,
maar die kwalificatie is ooik goolko p.
De 'heer Van V-W-en zegt: Als de gasprijs
op ft cent zou worden bepaald, zou dat
lptot.avcrlagmg~v.cor het pet sönèeV meebren
gen en de begrooting in disord'o brengen.
Maar er zijn afnemers, aan wie gas wcr.lt
geleverd tegen 6 en 5 on zelfs legen 41/»
cent per M3.
Die Jaalste prijs geldt wol in hoofdzaak
voor de gemeente zelf, maar 8 cent is
toch nog wel een aardig tikje boven den
kostprijs. Als de wethouder den productie
prijs zou willen meededen, zou blijken,
dat ook met 8 cent per kub. M. nog wel
eenige winst is te behalen.
Het gemeentebestuur heeft zich eenmaal
geheel ingesteld op de winst dor Tech
nische Bedrijven, waardoor feitelijk een
indirecte belasting wordt gelieven en daar
aan wil men zich blijven vastklampen.
Er zijn nu eenmaal, van die bepaalde
gebeurtenissen, waar wij machteloos tegen
over staan, zoolang men den privaat eigen
dom handhaaft.
Olie-cxpcrts!
De heer Steens: Het is Russische
olie, die zoo goedkoop verkocht wordt!
De heer Collé: Er is ook nog andere
oliel
De voorzitter: Laat ons nu rniet
naar Rusland' gaan!
De heer Collé: Men weet hier in Ne
derland ook wel iets af van oliel De mi
nister-president is, naar men zegt, een
deskundige op dit gebied! (Vroolijkheid).
Wij teven in een gekkenhuis! Die lieer
Van Velzen kan verwachten, dat het bin
nen enkele weken wel weer in orde zal
rijn
De heer mr. Van Velzen: Waarmee?
Met dat gekkenhuis?
De heer Collé: Neen, met dc olieprij
zen! Het publiek meent, dat, als straks
do petroleum wat duurder wordt, het ook
wel gauw weer een cent meer voor het
gas zal moeten betalen!
Als men den vijand' wil tegenhouden,
zuüen andere maatregelen noodig zijn.
Spr. gelooft niet, dat alleen do olieprijs
van invloed' is op het verminderde gas
verbruik; ook de loondxuk, toegepast voor
de arbeiders is van invloed en vermoede
lijk zelfs een der belangrijkste oorzaken
van het terugloopen van het gasdebiet.
De arbeiders moeten zich door do moei
lijkheden heenslaan en trachten o.a. ook
op het gasverbruik te bezuinigen. Wil men,
dat do arbeiders meer gas zullen verbrui
ken, dan moet man hot loonpeil van de
arbeiders weer omhoog brengen. Ondanks
d:e vorderingen van de techniek zijn voor
een groote groep arbeiders gas en elee
trischo stroom tot luxe geworden. Dat is
het gevolg van de kapitalistische productie
wijze. Ais men meent, dat do kapitalis
tische productiewijze d'e besto is, heeft
men ook een strijd als deze tusschen gas
en petroleum te accopteeron. Spr. is niet
verantwoordelijk voor dit systeem.
Rot is een onjuiste politiek zich inkom-
sten te verzekeren door een indirecte be
lasting, omdat daardoor do minst draag-
DER
DINSDAG, 13 NOV- 193:1. No. 2079(1.
krachtige hot zwaarst getroffen wordt.
Do wethouder der Technische Bedrijven
is er niet in geslaagd, ondanks hij spr.'s
betoog oppervlakkig hoeft genoemd, dit
to ontzenuwen. Een verlaging tot 8 cent
is niet overdreven; Haarlem heeft den prijs
op 9 cent bepaald.
Daar heeft men misschien een
beetje broederen kijk op de zaak! De harde
werkelijkheid zal B. en W. wel aan hot
verstand brengen, dat men rekening hoeft
te houden met wat er in de wereld ge
beurt.
Do heer Van Dorp vraagt ook in der
den termijn het woord.
De voorzitter: Dat verzoek kan ik
moeilijk toestaan. Als de raad echter geen
bezwaar heeft...
De raad heeft peen bezwaar.
Alles abnormaal.
De heer Van Dorp: De hoer Van Vel
zen zegt, dat dei olie-prijzen thans abnor
maal zijn. Dc heele toestand' is echter ab
normaal cn wie. weet, of hij nog niet meer
abnormaal wordt.
De wethouder der Technische Bedrijven
heeft spr. een zacht verwijt gemaakt, dat
hij geen andere oplossing heeft aangewe
zen.- Maar daar is spr. niet voor geroe
pen; daarvoor hebben we een gascom-
missiel i
Dé teruggangis er en waar de meter
eenmaal is weggehaald, blijft hij weg, ook
als de petroleum 1 of 2 centen duurder'
mocht worden, Spr. meent, dat het beter'
zou zijn da meterliuur te doen vervallen,
zooals Vlaardingen heeft gedaan, of deze
hs.lveeren.
Een vrouw uit het volk, die spr. heden
morgen sprak,, zeide: „Toen ik den munt
gasmeter pas had, kon ik 3 uren van:
een penning stoken en nu maar .2 uren".
Het vertrouwen raakt weg. Het zou
daarom wel goed zijn ats daarover thans
iets in het openbaar werd gezegd..
De meterliuur.
De heer mr. Van. Velzen zegt den
heer Van Dorp uit zijn tent te hebben
gelokt. De heer Van Dorp acht het even
moeilijk een goede oplossing aan de hand
te doen als de wethouder en de oommis
sie voor de Technische Bedrijven I Hij
geeft niet aan, hoe deze crisis op afdoende
wijze kan worden bestreden. De heer Van
Dorp geeft wel oen vingerwijzing in de
richting van de meterhuur. De post meter
liuur komt op dèvbegróoting voor met een
opbrengst van f 20.000. Zou men cbe. willen
prijs geven, dari zou'daaroveT toch' eerst dó
Financieele Commissie moeten gehoord1
worden.
De Ylaarilingsche regeling.
De heer Van Dorp zegt: Kijk naar Vlaar
dingen, wat men daar doet in verband
met het afnemen van het gasverbruik.
-Maar als de heer Van Dorp herinnert
aan wat men in Vlaardingen besloot ten
aanzien van de meterliuur, vergeet hij op
te merken, welke voorwaarden te Vlaardin
gen inzake gasverbruik veel ongunstiger
zrjn dan die, welke hier gelden. Dok al
zon hier de meterhuur gehalveerd wor
den, dan is do Vlaardingsche regeling nog
veel ongunstiger voor de burgerij dan die
hier geldt. Spr. meent, dat voor de eer
ste 60 M3. verbruik-, te Vlaardingen gee-
nerloi reductie van den prijs wordt toe
gestaan, terwijl dat hier reeds het geval
is boven 20 M3. 'Overigens is het ondoen
lijk ongelijke grootheden te vergelijken.
De heer Van Dorp heeft een klacht over
gebracht van een weduwe...
Geroep: Het was geen weduwe!
De heer mr. Van Velzen: Het zal
toch ook wel geen maagd' geweest zijn
met een brandende lamp!
De voorzitter: Misschien de we
duwe van Sareptal
De heer mr. Van Velzen weet niet
wat de oorzaak is, dat die juffrouw thans
maar 2 uur van een pennning gas kan
gebruiken en vroeger 3 uur, maar zeker
is het, dat dit niet het gevolg van een
minder goede kwaliteit van het gas is.
De directeur van de gasfabriek is er steeds
op uit de samenstelling van het gas te
verbeteren. Wij vechten niet tegen de olie
magnaten en ook niet tegen de olie, die
uit Rusland of van ergens elders komt,
maar wij zien de naakte werkelijkheid en
houden daarmee rekening.
Spr. heeft er bezwaar tegen, dat de
heer Collé zegt: „De heer Van Velzen
bestrijdt mijn voorstel niet!"
Loonen en ontvangsten.
Hoe kan spr. vooruit weten, wat de
heei Collé wil voorstellen? Do heer Collé
beschikt over alle gegevens; hij kan tot
den laalsten cent uitrekenen, wat is uit
gegeven en ontvangen. Maar de heer Collé
is zeer luchtliartig over deze zaak heen-
geloopenl Hij zegt: De kostprijs is 8 cent
per M3. Wat is de kostprijs? Bedoelt hij
het gas in den houder of afgeleverd?
Houdt hij rekening met de buizenbclasting
met de omzetbelasting, die alleen reeds
f20.000 vordert? We moeten de punljes
op de i's zetten 1 Uit de bcgrooting blijkt,
dat aan loonen en salarissen aan de gas
fabriek een bedrag van f 114.000 wordt
uitgegeven en dat de verkoop f495.000
opbrengt. Nu behoeft men niet een groot
koopman te zijn om te beseffen, dat een
bedrag van f 114.000 aan loon op een
bedrag van f 495.000 aan ontvangsten zeer
hoog is.
We verkoopen inderdaad gas voor G
en zelfs voor 4Yz en 4 cent per M3„ voor
industrieele doeleinden. Daardoor is het
echter alleen mogelijk de prijs te rege
len, zooals nu door 13. en VV. wordt voor
gesteld'. Bij het bepalen van den gasprijs
kornen housch nog wol andere kwesties
1 te pas, dan alleen die, welke de heer
ISlli
Collé heeft genoemd. Nergens zal. men
den gasprijs van 12 op eens op 8 cent
per M3. brengen.
Of men te doen heeft met een demo
cratisch gemeentebestuur of met een ge
meentebestuur, dat voor democratie niet
veel voelt; of men als een industrieel
dan wel als een arbeider denkt, altijd
zal men een cenigszins belangrijke prijsver
laging trapsgewijze willen invoeren.
Mevr. Benthem: Het verbruik, boven
50 M3. per maand1 wordt duurder, als hot
systeem van den lieer Collé zou wor
den toegepast.
De hoer mr. Van Velzen hoopt, dat
de toesland niet zoo ernstig zal worden,
dat rigoureus ingrijpen noodig zal blij
ken. Men wordt echter steeds weer voor
nieuwe omstandigheden geplaatst.
In den distributietijd, toen het gasver
bruik gerantsoeneerd was, werd het gas
per M3. steeds duurder, als men meer
dan zijn toegemeten portie gebruikte.
Spr. waagt zich niet aan voorspellingen,
rnaar wel kan spr. zeggen, dat, indien
dit noodig mocht blijken, B. en W. met
andere voorstellen bij den raad zullen ko
men.
Intussclien hoopt spr., dal die abnormale
locstand, of wat de heer Collé een gek
kenhuis noemt, een einde zal nemen.
Het voorstel van B. en W. wordt goed
gekeurd'.
De lieer Collé maakt nog eenige op
merkingen over do werkverschaffing en
do heer Van Lith over de schoolgeld-
regeling van de Nijverheidsavondschool,
waarna de voorzitter te kwart over
10 do vergadering sluit.
Gemengd Nieuws
Dynamietontploffing.
Zes arbeiders levend verbrand.
Te Availon op het eiland' Gataliina aaa
de Oalifornischo kust is bij' hot overladen:
vain 7500 pond' dynamiet uit bussen in
zakken do dynamiet door tot 'nog too on
bekende oorzaak geëxplodeerd.
Do kieoren dor neg on arbeiders, die mot
liet overladen bezig waren geraakten in
brand en zes hunner verbrandden lcvöiuL
Twee werden levensgevaarlijk gewond' en
eon iJrbeider wist zich te reddon door miet
zijn brandende klceren in zee te springen.
Dc toekomstige vuurtijd van do
Queen Mary.
Hoewel Engelands grootste mailschip dia
Queen Mary waarschijnlijk pas over 17.
maanden zijn eerste tocht zat inaken doet
do C'unard White Star Lino toch rocdsl
mcdedeeling omtrent do dienstregeling,
waaraan het nieuwe schip zat zijn onder
worpen. Het is de bedoeling in den nap
middag op Zaterdag uit Cherbourg to ver
trekken on Woensdagmiddag voor do thee
to New York lo arrivoeren, zoodat het
schip do reis zal doen in 9G uur.
De Queon Mary zal daartoo eon gemidP
dolde snelheid loopen van 321/2 knoop of
4 knoopen meer dan het snelste Atlan
tische mailschip van het oogenblik.
„Uiver -bemanning op Schiphol
Voor hat vortrak van dan Dultichen kruiser „Emdan" voor zijn weraldrali, had
In de sluis ta Wllhelmihafen een herdenking plaals welke door da gehaela
bemanning werd bijgewoond
De herdenking van den wapemtilitanddag bij het graf van den Onbe
kenden Soldaat ta Brussel, werd Zondag door Koning Leopold lil van
België bijgewoond
