l €en outoiaöcrlantecl) «ÖebruiK... 1 BRIEYEN UIT BERLIJN. #i!Et3ol'ien Bece.pt Seen gebrek aan ijver. Een „limwertung aller Werte", Tegen het communisme en de werk loosheid. De rijkseenheid. Het Duitsche Recht. EEN EERESCHULG. m Gemengd fciiewws Hei is een oud-vaderjandsch gebruik voor Oudejaarsavond oliebollen, beignets o? sneeuwballen te bakken. Doe hetdit jaar met Saladine, de fijnste Slaolie die U nemen kunt, volgens onderstaand recept en Oudejaarsavond wordt Smuiavond. IA-vanVALKENBURQ'S-7 A -'iLEVERTRAA LEEUWARDEN- Prijs verlaagd tot 70 ct, per flacon De weggedreven sloep. (Van onzen correspondent). Berlijn, December, Het jaar spoedt ten einde. Voor Duitsehland, voor het Duitsche volk is dit een jaar vol heftig beleven geweest. En nu het er zoo ongeveer op/.it, laten wc dc-ze twaalf maanden nog eens door oase gedachten gnan. Ouzo gedachten. Die na hniijijk niet conform gaan met dio van onze Duitseho buren, gastheeren van uwen Berlijnsehen briefschrijver. Bijna twee 'jaren regeert het nationaal- socialismo. In dien betrekkelijk zoo korten tijd is on gelooflijk \ee! werk verzet! Wat men den „Nazi's"" ook verwijten moge. gebrek aan ijver allerminst. Er is gezwoegd en geploe terd. hier meer, daar minder natuurlijk. In elke beweging zijn echte zwoegers, dia om idealistische doelen hun gezondheid offeren en daarnaast schreeuwers, die meer „representeeren" dan werken, en dio zichzelf ongelooflijk belangrijk vinden. Ja, er is in het toeken .Adolf Hitler' gewerkt. En met vol recht oisehen deze nationaal socialistische tïjdgenoo en, dat men hun «era interessant noemt. Zij groeien ids 't ware in dit interessante. liet is bijna „Selbstzweek". Er gebeurt iets in Duitsch land. Men heeft 14 jaren lang„Duitsch land, ontwaak!" -geroepen. Nu is Duitsch land klaar wakker. Het slaat o;n zich heen Het toont een ijzeren wil om in den kortst mogelijken tijd de machtspositie van vóór 1914 te heroveren. Maar het wil nog meer liet wil niet alleen de oude macht, maar een nieuwe ziel in een nieuw lichaam. Oho, neen! Dat is geen overdrijving! Het nationaal socialisme is geen politieke omwenteling, geen boompjeswisselen van machthebbers, maar een revolutionaire be weging, een wedergeboorte, een „Umwer tung aller Werte", een „Jungbninnen", een op z'n kop zetten van al'es wat geweest i En ten slotte: een echte jeugd-demonstratie, een schoonmaak, onder leiding van jonge menschen. Die ten deele het recht daarto eerder ontleenen aan hun jonkheid dan aan hun overvloeiend talent en indruk wekkende gepredestineardheid. In het kader van deze revolutionaire omwenteling is een actie ingezet en in 1934 verder doorgevoerd, die vrijwel zoi der voorbeeld is in de ontwikke'ingsze- schiedenis der staten. Een alles en a'len omvattende actie. Omvattende het groot sto en l.et kleinste. Tot het grootste rekenen we o m do volgen''e begrippen: staatsinrichting, mo raal, v rh oud in g tusschen kerk en staat, voortplanting ras, volksonderwijs, lands verdediging, cultureel teven, rechtsidee, li chamelijke ontwikkeling. Tot het kleinste: bemoeienis met het huiselijke leven van den staatsburger, met zijn verhouding tot buren en perso neel, met zijn lectuur, zijn dagblad, zij'n Zcndagsehen maaltijd, do brandbaarheid van zijn zolderverdieping. Dit is eVenmrn overdrijving Deze alles omvattende actie heeft on tegenzeggelijk iets grootsch, iets geweldigs. Men maakt zich daar niet met edn schou derophalen van af. Men mag dit alles 'niet 'zien d'oor de bril van eon verbitterden emigrant, die in het veilige buitenland zijn gif sproeit tegen het land', waarin voor hem geen plaats meer is. Man Tekent met di' alles ook niet af door de zoo vaak door vijanden vain het Derde Rijk gebruikte verachtelijk bedoelde verklaring, dat het hier om „Experiment© eines wild1 geworde- nen Spiessbürgertums" gaat. Naar bet Engelsch van DOROTHEA GERARD. 34) Ze keek naar mij, als vroeg ze stilzwij gend mijn instemming, en die gaf ik. dan ook met een hoofdknik. „Of Kazimir later nog briefwisseling met hem heer- gevoerd, weet ik niet,' gmg zij voort. „Zoo ja, dan heeft hg zorg ge dragen dat die brieven vernietigd werden. De Yicomie lijkt in zijn br.ef de zaak als afgedaan te beschouwen en toen hij zich eenmaal in hei klooster teruggetrok ken had, zal hij alle wereldsche zorgen van zich afgeschud hebben.' „Maar marna, zetfs al is uw vermoeden juist, al heeft vader zeo'n groolen misslag begaan, dan verklaart dit toch nog niet zijn einde. Als hij zijn zwakheid immers zooveel jaren geleden al had goed gemaakt, wat kan er dan verder voor reden van verdeeldheid tusschen hem en den Franschman hebben bedasn?' „Maar hij had het niet goed gemaakt," riep madame Zïelinska mei schrille stem, en terwijl zij de beide armen van haar stom stevig vastgreep, boog zij zich voor over, dat ik vreesde, dat zij vallen zou en keek haar dochter onafgewend1 in de van ontzetting wijd opengesperde oogen. „Begrijp je het „u nog niet? Heeft by niet in al zijn brieven gezegd, dat hij voor die vergoeding zich zeiven tot den bed els! af zou moeten brengen; dat hij Lud- niki .zou inooten verkoopen? En heeft hij dat gedaan? Bedenk ook wel, dat wij ge- Met opzet citeeren wo hier do grofslo aanvallen op het Duitsch siutiomal-soeia- lisnie en la tan een öii ander onvertaald. Voorbeelden te over van dezelfde soort wanen aim to halen. Zo bewijzen niet veel meer, dan do maat van woede, die hot Derde Rijk bij zijn vijanden gewekt hoeft. „Wie boos wordt, heeft ongelijk," zegt het Fnmsche spreekwoord. In dit geval is het juister dan ooit. Wij kennen tie stemming van groote massa's van bet NederLandscko volk jegens het tegenwoordige Duitsehland. En wij voelen, bij oen jaaroverzicht, dört plicht des publicisten, er op te wijzen, dat deze antipathie ten doele op onjuiste gegevens berust. Al dadelijk, omdat het niet recht vaardig is, het vele positieve eenvoudig weg te praten. Positief is al dadelijkde radicale onder drukking van liet communistisch gevaar en d-e verbitterende strijd tegen de werk loosheid. Kort geleden hoorde ik van mi nister Göring, don voomaarnston strijder tegen het bolsjewisme, in eön groote rede een soort balans van zijn werkzaamheid op dit gebied. Men moge den heer Göring vooral om zijn stuitend antisemitisme, gem aangename verschijning in de wereldge schiedenis vinden; niet te loochenen is, dat hij een oprechte persoonlijkheid is van. veelzijdig talent, eon man, die weet, wat hij wil, en een vechter, gelijk menige staat er tegenv, oordig een gebruiken koet. Na- j tuurlijk is het communistisch vuur in Duitsehland niet gedoofd; het smeult on der de oppervlakte; inaar het is toch voor alsnog niet in staat, opnieuw op te vlam men; en of het daartoe kt do toekomst wel in staat is, hangt niet van het tegen woordig Duitsehland af, maar van al die andere staten, die de gevaren vain het in ternationale communisme nog altijd' schij nen te ondc-rschalton. Wie dit inziet, moet eerlijkheidshalve ook naar waarde schat ten, wat het Derde Rijk van Adolf Hitler voor do onderdrukking van het commu nistische gevaar internationaal reed's heeft gepresteerd De maatregelen, die Duitsehland tegen liet gif d u' werkloosheid genomen heeft en nog dagelijks neemt, kannen zoor ver schillend beoordeeld worden. Wie deze dmgen vnn buiten af beschouwt en naar kwetsbare plaatsen zoekt, zal zondaar veal inspanning kunnen aantoonen, dat de enor me bedragen, die het Derde Rijk aan het hij banken en spaarkassen voor schuld- bewijzen opgenomen spaarkapitaal c'a volksvermogen onttrekt om daarmede ten. deele hoogst onprolueli we of pas na lange jaren zich bedruipend noodwerken to fi nancieren, den Staat wellicht straks aan. den rand van het bankroot moet brengen. En dat voorts zekere soorten van werk verschaffing, die veel builenlandsehe grond stoffen vereisehten, dón voorraad aan bui lenlandsehe geldswaarde# van het rijk tot op een belachelijk restje opgebruikt heb ben en daardoor weer tal van kunstmatige werkverschaffingen straks volkomen illusoir zullen maken. Zulke critiok ligt voor de hand Men denke toch niet, dat de Duitsche rogee- ring deze gevaren niet zelve gezien heeft. Maar men beantwoordde liever do mag, wat zij dan anders tegen do verschnkko- lijk-dreigend geworden werkloosheid had moeten beginnen! Zij heeft dan toch maar bereikt, dat ruw gezien deze werkloos heid' van bijna 7 tot ruim 2 milliom tenig- geloopen is, en dat de werkgevers in zwa re lasten, de werknemers in evm zware vermindering van werk e)n loon berusten om miilioonen half verwaarloosde, zedelijk eai lichamelijk ondermijmdo miodolalndgenoo- ton weer aan de productie te doeln deel nemen en vim het vrooseiijk juk der over bodigheid te bevrijden, fiiet is ons altijd als ecin groote onjuistheid voorgekomen, dit probleem alleen te zien in nuchtere ge tallen en niet het minstens even belang rijke moreele resultaat in de weegschaal te werpen. Positief is verder de strijd geweest tegen particularisme en feudalism©, tegen onder linge verdeeldheid der Duitsche landen en landjes, die Duitsehland eeuwen lang tot spot vnn de geheelo wereld gemankt had. De antipathieën, die Hitier gewekt hooft door tal van maatregelen op cultureel ge bied, hebben den waarnemer in het bui tenland' helaas vodal blind gemaakt vroor deze enorme prestatie der staats-eenheids- vormimg, een probleem, dat zelfs eon Bis marck niet hoeft kunnen oplossen. Prac- tisch is reeds na twoo jaren nalionnal- socialismo een Beieren, eern Saksen, een Mecklenburg, oen Oldenburg in Duitsch Rijksverband' als land met eigen regee- ring en eigen parlemdat niet dankbaar meer. Nog bestaan hier en daar In naam landelijke ministers; mnar zij levdn inog slechts bij de genade van het rijksminisle- rio van bimienlandsche zaken, dat eiken dag weer wat van die laatste resten uit den particularistischen tijd wegknabbelt om straks het ideaal van een rijkseanheid, niet moer uit landen tezamOngestcld, maai' ita micuwomgrensdo Gouwen Onderverdeeld', bereikt te zullen hebben. In dia geschiede nis zal d'it werk zeer stellig als oan daad van geweldige betockanis blijvda Voort leven. En nu weet ik wel, d'at odn overtuigd nation aal-socialist onmiddellijk zou opmer ken, dat met dezo drie groote successen het positieve, dat iTillei h --tet beeft, nog lang niet volledig opgesomu h Ja, het valt niet to loochenen, dat do he-reti en dames „Nazis" feitelijk vrijwel alles, wat hun beweging deed dn doet, als voorbod dig on wereldschokkend beschouwen. Al dadelijk do „wereldbeschouwing", waar mede men hier alles verdedigt en alles verontschuldigt. Die grondslag heet te zijn voor het d'oen geboren worddni vain den „Duitschen mensch" als blijkbaar iets ge heel-nieuws, Ren-Akiba tan spijt! Dio basis wordt voor een geheel nieuwe en bewust- oenzijd'ige aan Sparta-idealdn herinnerende opvoeding der jeugd. En die ook handleiding is voor bowust- afwijbende begrippen op bet gebied va)n dto Kunst en vain hot Recht. Maar wie, als schrijlver dozes, zeer be slist weigert, het nationaal-socialisme iin dezo consequenties te volgen, moet op dteze plaats oen scheidingslijn trekbcln. Voor al ook in een jaaroverzicht, dal als korte balans bedoeld is. Wat Hitler als „Duitsch Recht" wenscht in te voeren en gedeeltelijk roods ingevoerd 'h pond bloem, 35 gram gist, lei, 2'U d.L. melk, (l1!i ons sukade, krenten, rozijnen), eetlepel suiker, 1 theelepel zout. 25 oliebollen. De gist met een wewtg warme melk aanmaken. Daarna het deeg met de rest van de melk en 'h pond bloem mengen. Het gistdeegje erdoor werken en dan eerst het zout en ei doorkloppen Laten rijzen op een warme plaats en doorslaanlevens sukade, krenten en rozijnen toevoegen In 25 stukjes deelen, opbollen en op een met meel bes/rooide plank leggen Nogmaals flink laten rijzen en in middelmatig heete V Saladine bakkenongeveer 8 minuten. Daarna wentelen ia suiker, vermengd met kaneel amende al die jaren geen enkele vrfems hebben gehad; het geïd is ons dus niet uit een andere bro-n toegevloed Wat be duide d'it? Wel, eenvoudig, dat de veront schuldigingen, die voor enkele weken of maanden hadden moeten dienen, tot jaren zijn geworden. En toen twintig jaar later de Vicomte, nu als monnik, aan zijn deur kwam of bij toeval, of met een geheime bedoeling, wie zal het zeggen? en zag, uat hij zijn belofte niet gehouden had, dat brj nog in het bezit was van zijn on rechtmatig verkregen winsten, ontstak d'ür- vam in woede, dreigde heir mogelijk met openbaarmaking en wat was het gevolg...? 3jj kunt toch niet aannemen, dat je vader krankzinnig was loen hij zijn pistool richt te eerst op den eemge, die de waarheid kende, en toen op zichzelven Hier hield madame Zïelinska op en liet zich achterover vallen in haar stoel, terwijl zij gejaagd adem haalde. Ik keek naar haar, ten eenenmale ver baasd over zooveel snelheid' en juislheid' van inzicht brj iemand, die ik voor alles behalve scherpzinnig had gehouden. Ja, de gevo'g'rekkingen waren ongetwijfeld jumt; alles kon zeer goed op deze manier in ?jjn werk zijn gegaan. Het is waar, dat zij elf jaren had geha-d', om na te pem- j zen over een onderwerp, dat ons nieuw I was, dus is het geen wonder, dat zij mak- i kelijk haar weg wist te vinden in (ter: doolhof. Zij had' haar theorie als het ware gereed liggen, met die enkele aanwijzin gen, die er aan ontbraken, Jadwiga vloog op en bracht wanhopig de handen naar het hoofd'. „Maar dan is Ludniki niet van ons," riep zij op een toon van groote ziele- smart. „Het kan niet van ons wezen, ais GOUDZEGEL 85 CENT PER FLESCH ZiLVERZEGEL 65 CENT PER FLESCH dit alles waar is, Man wien is het dan, mama „Daar moeien wij nog achter komen," zei madame Zielinski kalm. „Ludniki hoort aan den man, die dien nacht in Parijs bedrogen werd. Zijn naam komt geen en kelen keer in de brieven voor. Maar ik zal hem weten uit te vinden, wees daar maar niet bang voor. Het oerst moet ge schrei en worden naar den Parijschen zaak waarnemer en moet er een onderzoek wor den ingesteld nar den Vicomte d'Urvam. Hel is immers mogelijk, dat hij ook nog andere papieren hoeft nagelaten, d'e weer enkele aanwijzingen geven te reffendc den man, dien wij zoeken. Bovendien moeten er nog velen bestaan, die zich d'ien_ Parij sehen tijd herinneren. Lewicki was in Pa rijs tusschen 1850 en 1860; mogelijk kan hij mij namen noemen, maar daar zal ik dan toch mee moeten wachten, tot 'rij uit Karlsbad terug ls. '0, ik zal hem vin den. Ik zal hem vinden." „En als u hem heeft gevonden?" op perde ik. „Dan zal hij iederen stuiver terug heb ben. Hoezeer dank ik God, dat de som vermeld staat in dezen eersten brief. Dat maakt de zaak veel gemakkelijker. Honderd' twintig duizend francs ja, natuurlijk, Ludniki moet verkocht worden. We zul len. arm zijn, maar verlost van die ver schrikkelijke schaduw, die mij nu al elf ja ren heeft gekweld. De smet zal uitgc- wiseht worden, want de vergoeding zal volledig zijn." Ze keek naar haar dochter, als ver wachtte ze van haar een echo op haar "woorden, maar Jalwiga, die zeer Week zag, zat, verdiept in gedachten, recht voor zich uit te staren. hoeft, is drijfzand van het aUergcvnaiiijik- sto karakter. Bet beginsel dat Recht is, wat door den Rechter in aainleuiriing aan, de „v olksondcrvind i.ng'als zoodalnig gö- vioeld wordt, en dat dus niet do lalbescj maar de geest van de wetgeving den nar tioinaal-socmlistischcn Rechter moet voor* schrijven to vcminissöa „naar het natuur* lijke rechtsgevoel van d'e massa", is maar ons gevoelen het begiin van het einde vfem' elk rechtsbegrip; en voert al dadelijk tot een isoleeriug van oen ondier zulk „natioi» naai recht" levend' volk van do gemeetil* schap der volken op aarde. Wat voorts Hitler op cultured gebied voor alleen-zaligmakend houdt, uitgaande vain het beginsel, dat alloön die kulnst) waarde heeft, die in zijn ideeën gedrenkt is en dat de porsocwiiijkheid efn< d'e poli tieke betrouwbaarheid' van den Iaiinsteütaiar oerst moet vasts taan, alvorens meln zdjlai werken au sórieux neemt on openbaar wenscht te duiden is voor de niot- Hltleriaitien hot begin van oen periode van achteruitgang, die, consequent doorgti- voord; iu voliedigo onbenulligheid moot ondergaan. Inteelt in het groot, mot all'e vernietigende gevolgen. En ook de uiterst pijnlijke wrijvilngeü, die hot K'itlerisine tusschen slaat en keiv loon heeft uitgelokt, en die reeds tot ec|n( voor den staalgevaariijke «idermijming vjam, anderzijds bereikte eendrachtigheid ge* voed' heeft, kan men moeilijk op het actief- conto van do/e merkwaardige beweging schrijven. Anti-sernitisme, onvastheid' iln de eoottof- mischo politiek, misgrepen bij do beaocl- ming van hooge onderaalivoorders, al tel groote lankmoedigheid jegens corrupte de menten, iinccinsequenlö maatregelen als ge volg van botsingen tusschen programmati sche beloftes en practisch bereikbare doe len hebben er het hunne las bijgedragen! om een balaasafsluiting voor oogen ta zien, die ons dwingen, do dingen anders te beoordeelen, dan do idealisten ïni Hit ler's aanhang ROLAND. IIoo de redding in haar vi erk ging. Dinsdagochtend ongeveer 10 urn' ging, zooals gemeld, een viertal Sohevroningsehd jongens, de gebr. B. en de gebr. V., allen' 16—18 jaar oud, met oen sloep, de Zee meeuw, de haven te Soheveningen uit en zee op, met de bedoeling om te gaan vissclien. Toen zij des avonds niet. thulis waren, deden de ouders bij do politie aan gifte van hun vermissing. De vader vani B. stelde zich in verbinding mot d'e seïn- inrichting van de Seheveningsohe haven, terwijl de patroon van een der jongens onmiddellijk alle pogingen aanwendde om' do jongen- op te sporen. Daartoe werd', de hulp m de radio, vuurtoren en dö K.LM .1 nepen. Deze laatste gaf direct aan ban üionst AmsterdamLonden op dracht een onderzoek in te stellen en was bereid zelfs oen speciaal vliegtuig voor bot opsporingswerk naar zee te zonden. Giste®, ochtend seinde het s.s. Calypso, dat het dien morgen de sloep drijvende op de Noordzee had aangetroffen. Do jongens wer den dooT het schip opgepikt en naar IJmuiden overgebracht, waar zij to drib uur in den middag arriveerden, waarna zij werden overgebracht naar de residentie en aan hun ouders terug gegeven. „Het zal een volledige vergoeding zijn," herhaidde zij, maar zonder het vreemde enthousiasme van haar moeder. „Maar de smet dio blijft; niets ter wereld' kan die uitwissohen." Toen dokter Konsld kwam, werd luj, zooals Marya had voorzien, niet toege laten. „Zeg hem maar, dal het enkel een dwaze vergissing was vaa Marya; bied' hem thee aan en zend hem dan weg," zei madame Zielinska beslist tot Jadwiga. „Miss Middlelon wil misschien hier blij ven, terwijl ik haar een brief dicteer voor den Franschen zaakwaarnemer.^ Als de dok ter dien dan meeneemt, naar Zloezek, kan hij nog do bestelling halen." Binnen hel volgend half uur was de briei al en bestond hoofdzakelijk^ uit een aanvrage om alle mogelijke inlichtingen oelrelfènde diens overlijden; ook of er soms bloedverwanten van hem in leven waren, met wie men zich in verbinding zou kunnen stellen. De brief, ofschoon wat langlijvig, was zeer duidelijk. Uit ieder woord', dat zij mij dicteerde, sprak do verlichting, "die het haar schonk, om, na dio elf jaren, dat zij, ondanks de nu juist gebleken vermoe dens, toch niet tot handelen had kunnen overgaan, nu in staat te zijn aanstalten te maken om don misslag van haar echtge noot zooveel mogelij!: te herstellen. Ik heb sinds dien dikwijls getracht mij voot to stellen, wat die elf jaren voor haar moeten geweest zijn, maar ik heb er mij nooit goea kunnen indenken, tenzij ik hot vergelijken mag bij hot opgesloten zijn met een gevaarlijk dier, dat men nooit gezien heeft, maar waaromtrent men alleen enkele gissingen .kan maken. Nu, op den dag van heden, had liet monster zich! vertoond, en, hoe afkeerwekkend het rte ook genoemd kon worden, was er toch! ecu soort verlichting in hot in al zijn, verschrikking te kennen. Zoo kon ook do waarheid nooit zoo vreeselijk zijn als die' onzekerheid, die als verlammend' op haar gewerkt had. Dit althans is de eenige wijzo, waarop ik die plotselinge verandering fa mijn werkgeefster verklaren kan. Dien avond, op weg naar bed', nam ik mijn kaars mee naar de kanier, d'e nmmi den toegcmctselden ingang lag,_ en ze op bij het portret, dat daar hing. Nu ik de geschiedenis vaa den man kende, moest ik ook zijn gelaat nog eens zien. Ja; dit was precies liet gezicht van den man, die deze brieven, geschreven kon hebben berouwvol en boetvaardig in zijn eerst verpletterend schaamtegevoelover de ont dekking, en jammerend en zich zeiven be klagend, zoodra het sehokkendb van de ontroering voorbij was. Geen man met dron mond kon een kraehtigon wil bezit ten. Toen degene, d'e horn vermaand cni gewaarschuwd had, ecist zoo vor af was, zal hel weifelend besluit al verder gewan keld hebben en nadat de doodgewaand werd en hij zich dus ontslagen voejdo vain den eenigen ge uige van zijn m.ss'.ag, zal' de verleiding, om zoowel zijn geld als dd adding van de wereld' te behouden, hem to sterk zijn geworden. Niemand' zou ooit de bizonderheden te weten komen van dezo begraven geschiedenis, maar met oe voorhanden zijnde gegevens was het mes moeilijk zijn gedacidengang to volgen. (Wonlt vervolgd).

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1934 | | pagina 6