TWEEDE BLAD
SCH1EDAMSCHE COURANT
Pü
STADSNBE3JWS
Vestiging en sterfte in het
winkelbedrijf.
Kerk en School
Sport
Voetbal.
Amsterdam-Rotterdam 3-3.
JSElRIflSM'i
Wielrennen.
Gemengd Nieuws
Ernstig autobusöngeluk.
ill
- j-y i 4" j*êgk m 1 «JL -
Nieuwjaar in New-York.
DEK
WOENSDAG 2 JANUARI 1935, no. 20836
Ecu onderzoek naar den toestand
liier ter stede. Geen onevenredige
vestiging van nieuwe zaken.
Teneinde «enig inzicht te verkrijgen in
een vraagstuk, waaróver lot dusverre in
ons land1 nog gecin systematische gegevens
heleend waren, stelde drs. C. C. A. Lutter-
velt in den zomer van 1932 en van 1933
in het kruideniersbedrijf te Schiedam een
onderzoek in, waaruit door vergelijking van.
heide jaren oen beeld te verkrijgen was
[vain de „sterfte" en de „geboorte" in liet
winkelbedrijf. De uitkomsten van deze en
quête zijn als uil'.. van het Economisch
Instituut voorden .ui.l.tensland inden han
del verschonen onder den titel „Het Krui
deniers bed rijf te Schiedam (Vestiging en
Sterfte.") Wij hebben daar destijds een be
spreking aan gewijd.
Meer in het bizonder in 'verband met
den thans gepropagoerdon „Spertijd", ter
beteugeling van don (naar beweerd) cata-
strophalon groei van bet winkelbedrijf, mo
gen deze cijfers van nut geacht worden,
hetgeen drs. Luttervelt aanleiding gaf in
„Theorie en Techniek van Het. Alidderi-
slandsbodrijf" van December 1934 cenigo
der belangrijkste uitkomsten weer te geven
van de ook dezen zomer herhaalde tel
ling.
Nagegaan werd'en alle winkels, die krui
denierswaren verkochten. Ter wille van het
overzicht, werden daarbij drie categoriên
onderscheiden, te weten:
A: volledige kruidenierswinkels, all dan
niet - cenigo bij-artikelen verkoopendo.
Bzaken met gemcngd'en voorraad, waar
onder oen vrij volledige kruidentersafdoe-
ling.
0: winkels, die als doublure enkele krui
denierswaren verkoopen.
In 1932 nu bedroeg het aantal hier ter
stede gelelde winkels 169, verdeeld als
volgt:
A li C
72 97 niet geteld'
Een jaar later was de toestand als volgt
71 98 251
terwijl d'e telling van 1934 do volgende
cijfers opleverde:
69 107 .268.
Van 1932 op 1933 verdwenen er 17 der
getelde "zaken, terwijl er ook 17 nieuwe bij.
kwamen, zoodat het totaal aantal constant
bloef. Zoowel de vestiging als de sterfte
bedroeg dus in dab jaar 10,1 pCt.
Bij de telling van 1934 bleken er in étin
jaar wederom 26 nieuwe A- en B-winkels
bijgekomen te zijn 15,3 pCt.), terwijl 19
winkels 11,2 pC't.) waren verdwenen.
Per saldo was dus (afgezien van de C-
zaken) het aantal kruidenierswinkels met
7 4,1 pCt.) toegenomen.
Naar aanleiding van deze cijfers maakt
drs. Luttervelt de volgende opmerkingen.
De. cijfers, weergevende de geboorte en
de sterfte in het kruideniersbedrijf, blijken
vrij hoog te zijn. Bij voorbaat echter moge
worden opgemerkt, dat dit beeld' niet als .tie
ongunstig wordt opgevat. Immers dient mén
te bedenken, dat ieder „sterfte" van oen
winkelier tevens is oen „sterfte" van de
door hem gedreven zaak, tenzij het be
treft een naamlooze vennootschap, oen ven
nootschap onder firma of coöperatieve ver-
eeniging. Hierbij komen dan „sterfgevallen"
veroorzaakt door liquidaties, verhuizingen
o.a. Toegegeven moet echter worden, dat
een mortaliteit van pl.m. 10 pGt. een per
centage is, *nt voor liet geheclo kleinban-
delsvraagstuk va;n veel belang is.
Gememoreerd' moge worden, dat ge
specialiseerde z.g. „handelsbeurzen" zich
reeds scdort jaren toeleggen op het over
nemen van daartoe in aanmerking komen
de winkels oin deze daarna weer aan
nieuwe gegadigden over te doen.
Van meer beteokenis nog' dan het totale
moctaliteitspeieenla.ge acht schrijver de om
standigheid, da.t er van do 19 van 1933
op 1934 verdwenen winkels er 4 pas in
1933 liet bedrijf begonnen waren.
Van de 17 nieuwe A- en B-winkels 'in
1933 hielden het er 4 geen jaar uit, wat
neerkomt op een sterftekans voor eerst-
begin.nenden van ruwweg 25 pCt. Inderdaad
een duidelijke illustratie vau 't zelfs spreolc-
woordelijke moeilijke begin!
Belangwekkend is nog, dat zoowel van
1932 op 1933 als van 1933 op 1934 alle ge
storvenen zelfstandige winkels waren, ter
wijl ook omgekeerd onder de nieuwe za-
ken geen coöperatieve winkels of filialen
van groot-winkelmaatschappiien voorkwa
men. Deze aanzienlijke geringe, „omzet-,
snellicid" in liet grootwinkelbedrijf is trou
wens uit den aard van het waagstuk ge
heel te verklaren.
Nagegaan naar grootte, bleken d'e op
1934 verdwenen winkels als volgt verdeeld
te zijn (cijfers uitsluitend' voor zaken van
het A- en het B-type)
2 winkels der le grootte
a 2e
9 3e
1 winkel 4o
Wat vervolgens te denken van een netto-
acorès, van het aantal volledige kruide-
nierswihkels ten bcdTage van 7 'of wel
4,1 pCt.? 'Het valt op, dat van 1933 op
1934 het aantal nieuwe vestigingen, dat
der verdwenen zaken overtrof, terwijl deze
cijfers over de periode 1932—1933 gelijk
waren. Zou men bij oppervlakkige beschou
wing misschien geneigd' kurrnen'zijn, hier-,
uit tot een versnelde toeneming va;n bel
aantal nieuwe vestigingen le ccnriudeeron,
zoo wil schrijver hier aanstonds het vol
gende tegenoverstellen. Van 1932 op 1934
steeg het aantal A- en B-winkels van 169
op 176, dus met 4,1 pót. De bevolking
van Schiedam steeg in .dezelfde periode
van 57593 op 60508 zielen (cijfers op
31 .Augustus, het tijdstip dor gehouden tel
lingen) ofwel met 5,1 pGt. Ruim genomen
mag mon dus zeggen, dat de netto-vermeer
dering van liet aantal kruidenierswinkels
in beide jaren gelijken tred lïield met de
bevolkingsuitbreiding.
Vermeldenswaard in dit verband is nog,
dat.yam de 20 van 1933 op 1.934 nieuw
gevestigde zaken er 8 voorkwamen in een
geheel nieuw stadsgedeelte ten aanzien
waarvan men ook het vestigingsverbod' niet
had' .kunnen handhaven, zooals ook voor
standers van de Spergedachte reeds meer
dere malen hebben erkend.
Toegegeven moet nog worden, dat or ook
oen vermeerdering heeft plaats gehad in
liet aantal C-winkels en wel ten bedrage
van pl.m. 6 pOt. Ook dit cijfer is er ech
ter niet naar, om tot een versterkte bezet
ting van den kleinhandel te condudceran.
Dit le minder, daar de telling van O-zaken
in 1934 nog oenigszins nauwkeuriger heeft
plaats gevonden dan in 1933.
Nctl. Ilcrv. Kerk,
Aangenomen naar Iloórnsterzwaag-Sdiu-
rega, ds. A. de Meijere, to Giethoorn (9.).
Bedankt voor Wormerveer, ds. J. D. v.
d. Veen, te Rijswijk (Z.-1L); voor Rid1-
derkerk, ds. G. J. Koolhaas, te Charlois-
Rotterdam.
Gcrcf. Kerken.
Bedankt voor Zutphcn, ds. J. B. v. d'
Sijs, te Steenwijk.
Clir. Gcrcf. Kerk.
Beroepen te Oosterlieck, ds. J. Jonge-
leen, te Apeldoorn.
Rem. Broederschap.
Beroepen te Leiden, ds. I-I. J. Mispel
blom, Beijcr, te Boskoop.
Gcrcf. Gcm.
Beroepen te Goes, ds. M. Heikoop, le
Utrecht.
Bedankt voor Katwijk a. Zee, ds. J
D. BaxLli, te Borssele.
In de laatste zeven minuten
maakte Amsterdam gelijk.
In liet Olympisch Stadion le Amster
dam heeft gisteren het Amsterdamsche elf
tal 'de prestatie geleverd met liet veel
sterkere Rotterdamsdie elftal gelijk te
spelen.
Na den aftrap braoht Rotterdam bin
nen viif minuten den stand op 02, welke
doelpunten door Voormolen en Vrauwd'eunt
gescoord werden. Luiigen, d'e midvoor van
Amsterdam, zorgde er voor, dat zijn elftal
niet verslapte en was voor Cohon een
voortdurende bedreiging.
Na tien minuten spelen scoorde hij het
eerste legenpunt (1—2). Amsterdam her
stelde zich toen geheel en het Rotler-
damsche doel kreeg het hard' teverant
woorden. De verdediging was hier echter
in vertrouwde handen. Drok passeerde aan
den anderen kant d'en Amsterdamsclion
keeper .'Derlemans met oen hard en scherp
schot (13). Zeven minuten voor het om-
de bemachtigde Fiedler, de linksbuiten, die
iets naar binnen gezwenkt was, den hal
en een hard schot braoht den stand op
(L o u 'V in a a ml)
Een „lauw volk"zóó worden we
dikwijls genoemd; natuurlijk is die
titel onjuist, maar...... als men
de vele - auto-ongelukken door on
achtzaamheid en roekeloosheid na
gaat en als men dan ziet, hoe weinig
„ze" zich aantrekken van de ver
keersregels, dan .-.-Jja, dan
is die naam toch nog niet zoo slecht
gekozen
2—3. Nauwelijks een minuut later kopte
dezelfde speler een goed' voorgozetten bal
onhoudbaar voor Cohen 1 in (3—3).
Hoewel Rotterdam in de laatste minuten
aanval op aanval deed, tot scoren kwam
het niet meer.
Pijnenburg breekt zijn schouderblad.
liij de 25-uursrace, welke gisteren in hot
Sportpaleis te Antwerpen is beëindigd-, is
Pijnenburg gevallen.
Een Röntgenfoto wees uil, dat hij behalve
een gescheurde sdiouderspu r ook hel lin
kerschouderblad heeft gebroken.
De eerste weken zal dtizo renner wel niet
in wedstrijden uitkomen.
Amsterdam hij nacht in 1934.
Do Ned. Bewaking Mij. le Amsterdam
deelt mede, dat door haar personeel in
het afgcloopen jaar het volgende werd ge
constateerd:
Zestien inaal inbraken verijdeld, met 1
arrestatie; 1100 maal deuren open gevon
den; 450 maal ramen open geven Ion; 441
maal sleutels in de deur gevonden; 443
maal licht branden geconstateerd; 13 maal
gewaarschuwd' voor gesprongen waterlei
ding; 80 maal gewaarschuwd voor defecte
brandmelders; 41 maal winkcdgoedcren hui
ten gevonden; 30 maal open vilrines ge
constateerd.
Auto tegen booiii gereden.
Gisteravond omstreeks 11 uur heef - op
don Leidsehcnstiaatweg onder de gemeen e
Wasseiia-r een crnst:g auto-cngeluk plants
gehad'. i' genoemd- lijdslip iced in de
richting van Den Haag een personen-aul-o,
bestuurd door den he-er S. uit Amsterdam:.
Do wagen maakte een slinger aide beweging
rankte eerst eenige kbino boompjes cal
kwam daarna via het rijwielpad togen een
boom tot stilstand,
■De bestuurder, de lieer S. word zwaar
gewond en is in. zorg wokken d'en locsland
naar liet Academisch Ziekenhuis te Leiden
overgebracht.
De politie hotft proces-verbaal opg maakt
en don wagen in bas'ag genomen.
Ontijdig einde van Nieuwjaarsfeest.
In een aan een der groole Parijsohc
boulevards gelegen restaurants is door on
voorzichtigheid van een filmoperateur, d'ic
ccnige opnamen wilde maken, brand uil-
gebroken.
Er ontstond een sauve-qui-peut; 24 per
sonen liepen in het gedrang tamelijk ern
stige kwetsuren op. Do moesten 'hunner
moesten naar liet ziekenhuis worden over
gebracht. De brandweer is er na korten
tijd in geslaagd- het vuur te blusschen. Zij
werden bij hun werk geassisteerd'door ccni
ge kordate gasten.
In hel Amsterdamtch* stadion werd op Nieuwjaarsdag de stedenwedstrijd Amsterdam
Rotterdam gespeeld. Een tnomont uit deze ontmoeting, die In gelijkspel eindigde
Vier ernstig-, twee licht
gewonden.
■9p den avond van Nieuwjaarsdag heeft
te omstreeks tien uur een ernstig autobus-
ongeluk plaats gehad in den heruchlen
gevaarlijken bocht van den straatweg lus-
sohen De Klomp en Renswoude, nabij do
Emmikhuizcr Laan in de kom der gemeente
Renswoude.
L'cn klein model aulobus, waarmede een
zestal personen voor. enkele dagen oen
bezoek aan Dusseldorp had gebracht,
reed op den terugweg naar Amsterdam
niet groole snelheid aan den réchtorbuilon-
kant van den weg tegen een boom. De
autobus werd ernstig, beschadigd en de
inmiddels toegesnelde personen konden
slechts met groote moeite de inzittenden
uit liet puin le voorschijn halen. Vier
der inzittenden, bleken tamelijk ernstig ge
wond te zijn. Voor het leven van een
der slachtoffers wordt zelfs gevreesd. De
gewonden zijn naar Amersfoort overge
bracht, waar drie hunner in het ziekenhuis
dc Liglenberg ter verpleging moesten op
genomen worden. Twee anderen zijn naar
hel Sl. Elisahcllisziekenliuis vervoerd.
De zesde gewonde, de 33-jarige heer
P. v. V. uit Haarlem, werd te Renswoude
door dr. Van Nieuwenhui/.cn verbonden
Uit het door dc politie van Renswoude
ingestelde onderzoek is komen vast te
slaan, dat do remmen van den wagen in
orde waren. Men neemt dan ook aan
dat het ongeluk slechts toe te schrijven
is aan het feit, dat de cliauttcur met te
groole vaart door den gevaarlijken bocht
•s gereden. Het ongeluk' vond plaats op
ongeveer 100 Al. van het gemeentehuis
van Renswoude, dat aan de buitenzijde
van - het plaats is gelegen.
De gewonden, die in liet ziekenhuis dc
Liglenberg moesten worden opgenomen,
maken liet betrekkelijk goed. Zij hebben
hoofd- en beenbreuken opgcloopcn. Dc
dame was er liet best aan loe. De beide
andere personen, de liceren S. en D. uit
Amsterdam, hebben kaak- en hcenfracluren
bekomen.
De aulobusoiulcrneming is tegen'a'io ri
sico's verzekerd.
De slachtoffers.
Naar wij nog verder vernamen, maken
de gewonden, die in liet ziekenhuis de Lig
lenberg tc Amersfoort zijn opgenomen, liet
tamelijk goed. Het zijn de hoeren Deny
uil Amsterdam en Koepi uit Haarlem. Mej.
Sternmei, die eveneens te Amsterdam woon
achtig is, zal waarschijnlijk zeer spoedig
het ziekenhuis kunnen verlaten.
In de St. Elisabetlisinr.'cliling te Amers
foort zijn opgenomen de heeren P. van
Veen uit Haarlem, wiens toestand zoor ern
stig is, en de chauffeur van de autobus,
de heer Karei Riepen, uil Amsterdam.
De 'broeder van den lieer P. van Veen,
de lieer G. van Veen, kon inmiddels naar
zijn familie te Haarlem terugkecron.
8'
V-;.(
-
begrafenl* van vijf dar slachtoffers van het vreeselijk auto-ongeluk te Emnnar Compascuum heeft Maandag
onder groote belangstelling plaats gehad
Door den tram aangereden.
Op den Haarlemmerweg te Amsterdam
is gistermiddag omstreeks 12 uur een 26-
jarige man door de Iiaarlemschc tram aan
gereden. In zorgwek'kenden toestand is hij
door den G. G. en G. D. maar 'tTossel-
schade Ziekenhuis ovorgebracfit.
Duitsch schip in moeilijkheden.
De Erigga, een stoomschip van 10.C09
ton, dat van Rotterdam met balast op weg
was naar Kirkeness in West Noorwegen, is
onderweg omhoog ge'orpm.
Het vaslgevaien schip hindert bij Bergen,
waar het in moeilijkheden is geraakt, van
lijd lot tijd hot scheepvaartverkeer. Het
schip is op twee plaatsen lek geslagen, doch
door' pompen kan men erger voorkomen.
Twee schepen zijn onderweg omi hulp tc
bieden.
Feestvreugde.
Hel nieuwe jaar is to New-York ingehaald'
met een opgewektheid ein oen feeststem
ming a.ls sedert den aanvang van de depres
sie niet meer was voorgekomen. De hotels
en oorden des vermaaks waren tot in het
uiterste hoekje bezel, nergens was meer
een p'aats te krijgen.
Op dc Times Square verdrongen zich
legen middernacht naar schalting 250.000
mensdien, die in bedwang werden gehou
den door een detachement van 1250 ng: ui
ten van politie. Toen eindelijk middernacht
genaderd was barstte oen gejuich cm een
getoeter met claxons los, dal alle beschrij
ving onmogelijk maakt. Duizenden hadden
de claxons van hun auto's gehaald en
met zich mee genomen. Het geloei was
waanzinnig en schrikwekkend.
Een groot deel van den nacht word Ion
slotte nog feestgevierd', daar een groot-
aantal gelegenheden vergunning had' gcibro-
aen lot vier uur-cpen te b'ijven.
Stadhuis door gasontploffing verwoest.
Uil New-York wordt gemeld:
Het stadhuis van Seminole fOklahoma) is
Maandag door eon gasonlp'offing verwoest.
Drie personen werden gedood, twee ernstig
gewond.
Aan wicn behoort gevonden goud?
Eenige Zuid-Afrikaanscho inlandscho
grondwerkers, die graafwerk' verrichtten in
verband met den bouw van een huis in'
het centrum van Johannesburg, vonden in
den .grond -een vijftal slaven zwarlgeworden
metaal. Ee Europees cl ie voorman zag. dat
dc slaven goud waren en deed aangifte
bij de politie. Het goud werd verkocht en
bracht 286 pond sterling op.
Dit geld is echter nog steeds onder dö
berusting van do politie daar nog niet is
uitgemaakt, aan wicn liet toekomt. Vol
gens sommigen komt hel. loc aan de in
boorlingen die hel goud hebben gevon
den, volgens anderen weer amn den voor
maal, die liet als zoodanig heeft herkend.
Weer anderen zijn van mecning. dat het
geld moet worden uitgekeerd aan den
eigenaar van hel land, waar hot goud werd
gevonden. Het is niet uitgesloten, dat de
regoering op hel gold beslag za.l legggen.
Faillissementen.
A. J. Hooijinnns. caféhouder, Overschio,
Dolflweg 232. R.-c.nir. J. M. do Moor.
Cur.mr. J. W. van Zanten, Rolterdam.
L. van Lier. winkelier, Rotterdam, Kruis
straat 60, winkel Aerl van Nesstraat 60.
R.-c.mr. J. M. de Moor. Cur.mr. W.
C. II. van Dillen. Rolterdam.
P. van der Zeeuw, sigarenwinkelier, Rot
terdam, Jacob Calsstrant 133. R.-o.mr.
J. AI. do Moor. Cur.: mr. J. A. van der
Linde, Rotterdam.
N.V. Andriosso's Import en Handel Maat
schappij en dc onderafdeeling N.V. Levens-
middelen bedrijf G.P.I.V., "Rotterdam, üoter-
sloot 1651). R.-c.: mr. .1. AI. de Moor. Cur.
mr. D. A. Iloogcnraad. Rotterdam.
A. A. A. Cohen, winkelier, Rotterdam,
Wal en hu rgerweg 1Gb. R.-c.: mr. .1 M do
Moor. Cur.: nir. J. Rombach Botterdam.
II. do Rooij. Rotterdam, Watergeusslraat
108. R.-c.: mr. .T. M. de Moor. Cur.: mr.
II. 'IJ. Tels, Rotterdam.
A. A. Knijnenlmrg. Scliiebrork, Achter-
weg 89. R.-c.: mr. J. M. de .Moor. Cur.
mr. F. Bidders, Rotterdam.
A. Koops, wed. C. Lafrier, kruidenier-
ster, Schiedam, Hoogstraat 113. R.-o mr.
J. M. de Moor. Cur.: mr. F. Boivlewijk,
Schiedam.
N.V. Vlaardingsche Meubelfabriek Vlaai-
dingen, Koningin Wilhelmïnaliaveri 26.
R.-c.: mr. J. M. de Moor. Cur.mr. W.
Schippers, Vlaardingen.
