«-r»,"*, r,»*?;'®"-" ttrsssTsst
NIEUWJAARSREDE.
Burgemeester Stuiemeijer
gaat heen.
Een somber beeld. Moeilijkheden, die overwonnen
moesten worden. De enorme werkloosheid. De
commissaris van politie herdacht. Ook de toe
komst weinig bemoedigend.
In de hedenmiddag gcLoudeu raadsver-
gaileiing heeft de burgemeester, do hoer
H. Stuiemeijer oen Nieuwjaarsrede gehou
den, waaraan hot volgende is ontleend
Mcviouw en Mjjn© Hoeren,
Ton vorigen jaro is af gov. okon van hot
oude gebruik om in do ernst© vergadering
van het nieuw© jaar ©enig© beschouwingen
te hom.cn over het afgelaopen jaar, omdat
de eerste vergadering van het jaar 1934
gehouden weid in Februari van dat jaar.
Ik heb gemeend toen te mog.m volstaan
met u schriftelijk de gegevens"te volstrek
ken, welke gewoonlijk m de Nieuwjaars
rede worden verwerkt.
Nu wij echter onze eerste vergadering
houden in de maand Januari, gekat ik
te handelen in dim geest van den raad door,
alvorens onz-> werkzaamheden aan te vati-
igen, naar aloude gewoorito een terugblik
(te werpen op het jaar, 'hetwelk achter ons
'ligt,
tiet zal van mij niet verwacht worden,
Hat ik over 1934 veel zal zeggen dat hoop-
*o! stemt.
•lammer genoeg gaf 1934 weinig of bijna
biets, dat tot verheuging stemt, maar veel
tredenen tot bezorgdheid en vrees voor
de toekomst.
Naar mijn meaning is het oemge, dat
hoopvol stemt in dezie zware tijden, de
'houding van thet stedelijk bestuur «n van
de bevolking.
De raad van Schiedam heeft in 1934
bij henhaling getoond de tnorilijkhe ien
waarvoor het stadsbestuur keer a,> keer
gesteld werd, te willen overwinmm in een
drachtige samenwerking met het College
van B. en W.
De raad heeft begrepen, dat all "en het
belang der gemeente cm de nool leriijlen
het College van B. en IV. dwong tot 'het
doen van voorstellen en het treff n van
maatregelen, waarvan de gevolgen en voor
de bevolking èn voor het gemeen tperso-
neel moeilijk te dragen waren.
Zware druk is gelegd op de burgerij ion
op de ambtenaren en werklied n in
dienst der gemeente, maar noolig h eft
een ieder van amt leed g dragen, hoe
schrijnend en pijnlijk het ook vaak was.
De burgerij, het stadsbestuur en het ge-
meentepersoneel is niet moedeloos met de
handen in den schoot bij de pakken gaan
neerzitten, maar allen hebben niG d ge
vat en de handen uit de mouw gestoken om
worstelend en strijdend te trachten de ge
volgen van de economische crisis te boven
te komen.
Buitengewoon zwaar werd in 1934 ge
troffen dat deel der burgerij, hetw, lk van
den steun in zijn nooddruft moet voor
zien, door de belangrijke verlaging der
steunl nlragen.
Maar ook dat deel der burgerij heeft
moedig het offer van die steunverlaging
gedragen, omdat begrepen werd, dat de
regeering slechts tot de verlaging g dron
gen werd do>.. de harde noodzaak en
om erger te voorkomen, tot dezen schrij
nenden maatregel moest overgaan.
Dit is het eenig opbeurende wat 1934
vertoond heeft.
Moge de Schiedamscihe burgerij en haar
bestuurders het verstaan, om in de ko
mende tijden, die, God verhoed tiet. mis
schien nog drukkender zullen zijn dan de
achter ons liggende jaren, even mondig,
even rustig, even volhardend ieder zijn
harde plicht te doen en elkander in die
zware plichtsvervulling te steunen en bij
te staan.
Mocht ilc in mijn Nieuwjam-srede in Ja
nuari 1933 er op wijzen, dat er eenige
vage aanwijzingen waren, dat de crisis
baar laagste punt bereikt had, thans moet
ik helaas erkennen, dat die verwad itingen
niet in vervulling zijn gegaan.
De catastrophaJe ramp der werkloosheid
dreigt Schiedam ten ondergang te voeren
en het is voor het stedelijk bestuur een
gebiedende plicht am met alle ton dienste
staande middelen bij de rifksregerring er
op aan te dringen maatregelen te treffen,
dat de gemeente Schiedam op afdo-nde
wijze worde ontlast van dezien onmogelijk
te Aragen druk.
Do werkloosheid.
Zoowel om financieel© redenen a's oma
redenen van marcelen aard dimt hier naar
een afdoende oplossing te worden gezocht
Globaal gerekend leeft pl.m. 1/3 van onze
bevolking van kasuitkceringen en steun
bedragen, die door het rijk, door do ge
meente en door particulieren warden
verstrekt.
riet aantal ondersteunden van de crisis
steunregeling varieerde ia 1934 van 2908
tot 364Q per week.
Aan orisissteun werd uitge
geven
Aan huurtoeslag werd ui (ge
geven
Aan kolengeld werd uitge
geven
Aan Kerstgave werd uitge
geven
Aan toeslag op kasni (hea
ring werd uitgegeven
anderen ten voorbeeld gesteld. Ueihaalde-
lijk komen dan ook belangstdkn len van
buiten de stad deze cursussan bezoeken.
Ook do steunverloening vanwege Maat-
schappelgk Hulpbetoon was belangrijk.
Aan steun werd uitgegeven f 167.601,15
Aan kolengeld werd uitgegeven - 10 353,
Aan Kerstgave werd uitgegeven - 1.175,50
Totaal f 179.132,65
Met erkentelijkheid mag ook het werk
van het Plaatselijk Cnsis-Comiló worden
gememoreerd, zoowel ten aanzien van do
gesteunde werkloozen (B steun) als ten
aanzien van hen, die buiten earn ge on
dersteuning vallen (commissie A on do
subcommissie voor den handeldrijvende®,
middenstand).
Misdrijven cn overtredingen.
Maar ook de stijging van het aantal
misdrijven on overtredingen wijst op den
funesten invloed van de crisis op onze
bevolking al houdt men daarbij ook reke
ning met den aanwas der bevolking.
Ter zake van misdrijf werden opge
maakt 5S0 processen-verbaal (vorig jaar
53S) cn ter zake van overtreding 2413
(vong jaar 1365).
Bij deze gegevens moet helaas vermeld,
dat op 1 December van liet vorig jaar
oen der hoogste functionarissan in deze
gemeente, de commissaris van politie, do
lieer Ellenberger, door een zijner onlerge-
schikten op misdadige wijze word gedood.
Dit vcrschrik^-lijke drama heeft onzxs
goede gemeente m den lande in opspraak
gebracht.
Commissaris Ellenberger was eetn ©del
mensch, een eerlijk en rechtvaardig ambte
naar, die zijn zwaar en moeilijk ambt
met groote toewijding en ijzer cn strikte
onpaitijdigheid vervuld©.
Mededeeling in den gemeenteraad van zijn ontslag
aanvrage per 1 Maart a.s.
In de hedenmiddag gehouden raadsver- Moge een jonge kracht mij zóó verva.n-
gadenng heeft de burgemeester, de heer gen, dat hij mij zoo mogelijk overtrelfc,
Vele jaren diende hij de gemeente Schie- H Stuiemeijer, de volgende mededee- vooral wat de vruchtbaarheid van zijn
f 1.933.243,43
- 127 680,56
- 74095,—
- 16033,57
9 393,31
Totaal f2160445,86
Voor ontwikkeling ©n ontspanning der
wèrkloozen werd weder ©en belangrijk be
drag besteed. Alleen de ontspanningskosten
beliepen een som van bijna, f 12 000,
Verschillende uitgaven zijn bovendien in.
bovenstaande opsomming nog niet vermeld.
De wijze, waarop de ontwikkelingscursus
sen alhier zijn georganiseerd, wordt door
het departement van Sociale Zaken aam
dam ook onder moeilijke omstandigheden bug gedaan:
met opoffering van zijn gamche peïsoon, J™! raïl<-' dezer gemeente
Voor ieder burger, hetzij rijk of arm 1 !Jians zes Sareu samengewerkt. Ik heb dat
Mbe.d m stiptheid hooft lij zich ]k hcb ™lracht „W ,v9rk z01> ™ed
aan de vervulling van zgn plicht. J mogelijk te doen. Ik deel den raad thans
Het politiecorps verliest in oomm'ssaris mede, dat ik tegen 1 Maart a.s aan II. M.
Ellenberger een vaderlijken chef, de ge
meente Schiedam een toegewijd, recht
vaardig en bekwaam ambtenaar
Zijn nagedachtenis zal hij allen, die hem
gekend hebben in hooge eere blijven
Spr. ging vervolgens de wijzigingen na,
die in 1934 in de samenstelling van den
raad kwamen en releveerde de belang
rijkste besluiten.
Ook werd de bcvcVingsaan was bespro
ken en de resultaten van de Technische
Bedrijven.
"Woningbouw.
Voor den bouw van 233 woningen wer
den 23 bouwvergunningen verleend'; het
aantal voltooide, nieuw gebouwd© wonin
gen bedroeg 543
Door sloopmg of verandering van be
stemming verminderde de woningvoorraad
met 10 woningen.
Verleend werden 37 Ilinderwetsvergun-
nmgen
De 36 woningen voor groote gezinnen
aan de Van Marumstraat werden in het
begin van het jaar in exploitatie genomen.
In 1934 is een oppervlakte van 4784
M2, bouwterrein verkocht, voor een totaal
bedrag van f 99 396 50.
Oofl. omtrent den havendienst, de brand
weer, de beide ziekenhuizen, en de beide
openbare leeszalen en bibliotheken, wer
den cijfers verstrekt. v
De toekomst.
Spr. eindigde met:
Mevrouw en Mijne Heeren.
Tot slot moge ik herinneren aan de
krachtige actie in het afgetoopen jaar door
liet gemeentebestuur van Schiedam gevoerd
tot verbetering van de regeling der werk
loosheidslasten.
Het door ons voorgestane beginsel moge
aanvaard zijn, de uitvoering en de toe
passing geeft ons echter eerder aanleiding
tol droefenis dan tot verheuging.
Voor wat do toekomst betreft, durf ik
mij. gezien het verleden, aan geen voor
spellingen meer wagen.
De tijden, welke wij beleven, zijn zoo
verward, de verhoudingen tusschen lan
den en volken zijn zoo ingewikkeld en
zoo snel en zoo vaak wisselend, de moei
lijkheden zoo talrijk en zoo groot, de in
zichten zoo verschillend en zoo verander
lijk, dat de knapste economen, de scherp
zinnigste financiers, de geleerdste staat
kundigen keer op keer hun voorspellingen
faliekant zagen uitkomen.
Meer en meer wint de overtuiging veld1,
dat wat wij crisis noemen, een blijvende
toestand gaat worden, waaraan wij ons,
ol wij willen of niet, zullen moeten aan
passen. Wat ons daarbij helpen kan, is
offerzin en de wil om met elkander het
leed, hetwelk over ons komt, geduldig te
dragen.
Laten wij onze onderlinge verhoudingen
niet bederven door getwist over de schuld
vraag.
Het geheele menschdom, geen volk en
geen stand uitgezonderd1, staat schuldig.
Wij allen hebben in het velleden ge
leefd, alsof op stoffelijk gebied' alleen voor
uitgang mogelijk was.
Allen hebben wij onze verlangens naar
stoffelijke welvaart steeds hooger en' hoo-
ger opgevoerd.
de Koningin ontslag zai vragen als bur
gemeester van Schiedam,
Ik neem nood© afscheid' van den raad,
ik heb met hem steeds samengewerkt in
de beste hamos ie en ook in liet ooilege
van B, en W. was dit het geval, zoodat
ik niet gaarne heenga
Maar er is een tijd van. komen en een
tijd van gaan.
Jongeren moeten ook een beurt hebben.
waik betreft, want dat zal dan zijn m
het belang van de gemeente Schiedam, Ik
dank 11 allen voor de prettige samen
werking.
Daarna heeft de heer H. J. Steens
namens de r.-k. fractie med'egedeeld, dat hij
zeer getroffen was door deze mededee
ling, die geheel onverwacht kwam. Hij hoop
te, dat zoo mogelijk nog wijziging zou
kunnen worden gebracht in het besluit van
den burgemeester, zoodat deze bereid zal
zijn om in dezen moeilijken tijd1 het stuui
in handen te houden.
De burgemeester bedankte voor d:e goede
bedoeling, die uit deze woorden sprak
maar stelde voor, thans niet verder over
deze zaak te spreken.
Wetenschap en techniek stelde de
menschheid in dienst „n haar verlangen
naar steeds meer genot.
Het productievermogen van landbouw en
industrie nam wonderbaarlijke afmetingen
aan; de consumptie! vermocht niet de pro
ductie te verwerken.
En terwijl als het ware de aarde ver
zwolgen werd in een overvloed1 van ge
produceerde artikelen, stierven mill oenen
van honger en ellende en dat alleen, om
dat de menschheid in vergoding van het
stoffelijke verzonken, het goddelijk gebod
der liefde vergeten heeft na te leven
Daarom wensch ik U bij den aanvang
van het nieuwe jaar, hetwelk zeker zoo
zwaar en zoo moeilijk zal zijn als de ach
ter ons liggende vijf crisisjaren, offerzin
en jnist begrip van solidariteit, om de
komende moeilijkheden gezamenlijk te lie
ven te komen.
Geve God aan burgerij en Gemeentebe
stuur daartoe inzicht en kracht, dan zal
Schiedam in de komende donkere tijden
ook daarin aan de andere gemeenten van
ons vaderland ten voorbeeld strekken.
Ik mag niet eindigen zonder uitdrukking
te geven aan mijn erkentelijkheid voor de
vele blijken van belangstelling en voor
de vele goede wenschen van voorspoed en
geluk, welke in de eerste dagen van het
Nieuwe jaar mrj ten deel vielen, zoo
wel uit Uw midden als uit alle rangen cn
standen der Schiedamsche burgerij.
'Op mijn beurt wensch ik U en alle bur
gers en burgeressen van Schiedam voor
1935 alle goeds toe, naar ziel en lichaam,
en vooral bij voortduring die buitenge
wone eigenschappen der Schiedamsche bur
gerij moed, volharding en offerzin.
Do heer J. van den Tempel heeft als
oudste raadslid' de rede van den burge
meester met ©cn koarte toespraak beamt-
woord.
Comité-generaal.
De gemeenteraad is iu comité-generaal
gegaan op voorstel van den heer Van
Iersel, ter bespreking van het schrijven
van B.' en "W. inzake d© verlenging vialn:
de electrititeitsoveneenkomst met Rotter
dam.
De heffing op boter.
De heffing opi boter en de vervoerver-
gunning voor buitenlamdsch© boter is
voor de volgende week vastgesteld op
f 0.90.
Aufobusdicnst.
Met ingang van morgen, Zaterdag, zal
de nieuwe autobusdienst Kethol—Schie
damOversdhi©—Hillegersberg, door den,
autobusondernemer II. van Dam uit Ivethel
in dienst worden gesteld'.
„Nederland en Oranje".
Een causerie van den voorzitter
der A. It raasfractie.
De A R. Riesvereen. „Nederland' en
'Oranjvergaderde gisteravond in het ge
bouw voor Chr. Soc Belangen. Na op do
gebruikelijke wijze de veigadering te heb
ben geopend, sprak d© voorzitter, de heer
A BI ij dorp, een openingswoord', hetwelk
eulmineerde in den aandrang om met be-
ginseltrouw en enthousiasme behulpzaam
te zijn bij het komende veririezingswerk.
De heer B. G. II oogend am behandel
de de in 1934 gevoerde Schiedamsche ge
meentepolitiek, om vervolgens de vastge
stelde begrooting voor 1935 en in het bizon-
der u a houding der A. R. raadsfractie bij
de behandeling daarvan te belichten.
Bij een terugblik op 1934 blijkt zeer
duidelijk de groote invloed, dio Ged. Sta
ten uitoefenden. Schiedam werd gedwon
gen tot maatregelen, die rond' f79.000 op
brachten.
De bewaarsohoolscursussen moesten wor
den opgeheven, een nieuwe schoolgeldhel-
fing werd ingevoerd', welke heffing, daar
zij de groote gezinnen ontlast, speciaal
ook door de A, R'. fractie kon worden ge
accepteerd.
Spr. memoreerde het tot stand' gebrachte
soeialo werk, en het scheppen van werk
gelegenheid voor jeugdige werklaoizen. Een
maatregel, die aller toejuiching verdient,
mits geen werken worden uitgevoerd', die"
anders op normale wijze zouden zijn ver
richt,
In 1934 kreeg voorts haar beslag de
kwestie van het in ©xploitatiebrengen van
particulieren grond, en werd' de gaspirijs
eenisermate verlaagd.
Uit het tweed© gedeelte van 'de rede stip
pen wij aan het betoog over de autonomie
eer gemeenten. Deze autonomie is een
zeer te waardeeren goed', Alle'en. zij staan
voor haar waarlijk opde bres, die de
verantwoordelijkheid', er aan verbonden,
durven dragen. In verband hiermede acht
spr. het zonder meer doorzenden van
adressen van werldiederibonderi naar Den
Haag een bedenkelijke handelwijze. Ook
het overleg mot Ged. Staten over de be
grooting, vóórdat d'eze in dien raad komt
(hetwelk in Schiedam schijnt te gebeuren),
acht spr. gevaarlijk voor de autonomie
der gemeente.
Tegenover do klachten, die zoo vaak je
gens onze landsregeering worden geuit,
mag, aldus spr., wel eens ronduit worden
gezegd, dat de regeering doet wat zij kan
om de gemeenten het hoofd' boven water
te doen houden. 'Ook Schiedam kan hier
van getuigen.
Na 'het beëindigen van zijn rede be
antwoordde de heer Hoogondam een lange
rh van wragen, betreffen -T«
Sekiedainscho gem
dio tevoren waren binnen gekomen. Hel
beantwoorden van deze reeks nam uiten-
-aard nog al eenigen lijd' in beslag, het
welk aan do geanimeordheid dor vergade
ring evenwel geen afbreuk deed. Integen
deel de klok had' voor de aanwezigen
verrassend snel gedraald', toon zij liet reeds
gevorderde uur constateerden, op b- ooger©
blik, dat de vergadering word gesloten!
De drie koornbloemen.
In veiling.
Hedenmorgen is door notaris A. Hookj
'n, veiling gebracht do korenmolen: Do
drie koornbloemen, gelogen ain de Volle-
vest. Eenige jaren geleden is de moten ini
andere handen overgegaan mair ais wind-
koraimoiion schijnt de exploitatie moeilijk
heden op te leveren.
In veiling kwam d'o malen heden opi
f 1350.
,,B© drio koornbloemen", die in 1.770 ge
bauwd werd, stond op do lijst van Sdiie-
damsclie monumenten, zoodat zijn beslaan
niet onmiddellijk bedreigd wordt. De Vcr-
©öniging „De Hollandsche molen" heeft
geen geld beschikbaar om den molen aan
te koopen.
Eenige ingezetenen, die -veel voor Scilrie-
damsch schoon voelen bobben, naar we
vernemen, overleg gepto'gd on, nis do
molen voor ©en zeer Laag bedrag zo 1 wor
den verkocht, dozen te koopm en ham!
op die wijze voor verval to behoeden Een.
gedeelte zon dan als pakhuis verhuurd'
kunnen worden. Het bed, dat nu gelnani
is, is niet hoog, mair hut zal vorm oed cl ijk!
nu wel niet mogelijk v 1 ook niet nöolig
zijn, dat bedcyhle co nbinatie zich over
den ma'on ontfermd
Een gerusiste'ling is in ie lor geval dat
de moi'en, die daar zoo prachtig aan hel
Vlanrdingerdijk s'aat 1i©''oh1du blijft
Ons nieuwe feuilleton.
Vandaag beginnen wo met oen. nieuw
feu i) tol onLiefde en Politiek van Williaral
Garoux, vertaald door generaal maioo'r
h d. W, II. C. Boellaard.
Felix Saloelo. een trouw vriend van ko
ning NiooCa.as van Slavonic-, ren. Bmlknini-
staat, waar intriges en revO'uties aan de
ordo van den dag zijn worlt in een hotel
te Lomdien vermoord ona hem eenig© do cu
nt en ton, betrekking hebbend© op ©cnvreed-
'nme o'f geweVldadte© annexatie van Slaj-
vonië door Oostenrijk afhandig te maken'.
Oez© documenten worden eerst later terug!-
mvantten door Daneceurt, ©en jong Effl-
-tosch diplomaat, werkzaam bij liet ge-
•antsdhap in Slavonic
We zullen niet alles vertellen, maar bef
vordt oen spannend verhaal.
Onderscheiding.
Gisteren heett de directeur van. de Ron.-
;aarsche kanselarij in Dan Haag, bij af
wezigheid van den Hiongaairschcn gezant,
ten kantore van de firma Moes ein Zocndul
Rotterdam aan me) ,T. F. do Tfaan del
medaille van cl© orde van hot Hamgaar-
cho Roode Kruis overhandigd'. Dezie kort©
doddigheid droeg ©en niet officieel kn-
"aktm. Dezie onderscheiding werd' aan nwj
De Kaam toegekend als belooning voi 1
Ie door haar bewezen diensten, geduren
le den tijd', dat zij aan het comsulaal-
icmeraal van Ilongarijie te Rotterdam was
verbonden.
Eiets gestolen.
Door A I P IH1, wanend o aan de Star
ti-omnsi: ■- te bij dê po'it'© aangifte ge
daan va 1 vermissing vam rijn fiets, diet
hij in. de Passage had neergezet, toen. hij
eon bondschap moest doen Tcien hij terug
kwam was het vehikel editor verdwenen.
Brandje.
Gisteravond is braad ontstaan in d©
rookkast achter den winkel van den sla
ger P. vam Z., aan die Groanelaam. Die
brandweer heeft hot vuurtje gebluseht.
De kast brandde goheel uit. Enkele zijden!
spek, hammen 'cm ean paar worsten gingdm
verloren.
Geveilde en vcrkochto onroerende
goederen.
Geveild 25 Januari.
Notarissen H. B. E. Blaisse, te Schiedam!
em J. van Raai ten te Driebergen.
Een Winkelhuis, met bovenwoning dni
erve, BToersvoId' 87, met bovenwoning
- In veiling f3.750.
Notaris A. Hoek.
I. De Stocnen Windkorenmolen „Dirid
Korenbloemen", alsmede een daarahngreln-
zond pandje aan de Vellevest Nös. 5 en
In veiling f 1.350.
II. Een Pakhuisptand aam de Grutter-
steeg Nots. 3 en 5, groot 132 ö.A-
In veiling f 1.450.
III. Het Pand, bev. afz. beneden- en!
bovenwoning, aan d© Reth'olstra&t No. 13
a-b, groot 40 o.A.
In veiling f 1.700.
AGENDA.
Schiedam.
Passage Theater, 8 uur. Revue: „Gaat
dat zienl"
City, 8 uur. De wraak van mr. Wong;
Too much Harmony."
25 Jan. Gebouw Chr. Soo. Belangen, 8
uur: Patrimonium. Lozing Van de®
Jagt: Nijverheidsonderwijs en leer
ling-opleiding.
26 Jan.' Tivoli, 8 uur. Liefdadigheidsvoor
stelling S.T.V. Kunst en Vriend
schap.
26 Jan. Musis Sacrum, 8 u. Am. Veroen.
'Wilskracht. Feestavond. 2 uur
Kindermiddag.
""1 .Tan. bovenzaal 'Amstelbron, 8 uur,
vergadering Gruno. -
