EERSTE BLAD.
WAT HITLER WIL EN NIET WIL
STADSNIEUWS
Woensdag 22 Mei 1935.
FiBmglinsters
DE ZWEEDSCHE KRUISER.
Tel. No. 68103. 68617 en 68923.
laargang.
fchk-'w^d^n^eö^mHtatall,,a Kleine
Advortentlftn opgenomen fOJJO Ijra. to woor
den, f 0.75, tym 25 woordea Elk woord meer
BUREAU LANGE HAVEN 141 <HOEK KORTE HAVEN}. TEL. *8103, 68617 en 63923.
Postrekening No. 53IL
buitenland
Gisteravond is de langverwachte rede in den
Rijksdag uitgesproken. Dertien punten betref
fende de buitenlandsche politiek.
'Onder grooLe belangstelling is gister
avond de Rijksdag/li tting gehouden, waarin
rijkskanselier Adolf Uittor zijn langver
beide rede over die buitenlarn'Rche polit/Ok
beeft uitgesproken.
De gioote zaal van de Kroll-opera te
Berlijn was stampvol, toen d'e voorzitter,
generaal Goering, de zitting opende en
bet woord veileende aan den Fuhrer.
Ilitlers rede culmineerde in een soort
progtam van dertien punten, waatin bet
gBuit«che standpunt wérd uiteengezet,
In zijn inleiding oefende Hitler o a cri-
tiek uit op zekere internationale onder
hand elingsmetlioden, teneinde dan, voor
zoover Duitschland betrof, het volgende
uiteen te zetten:
Wtj zullen aan geen enkele conferentie
deel nemen, aan liet opstellen van welker
program wij niet van tevoren mede deel
hebben gehad Wij denken er niet aan,
nanneer twee of drie staten een vetdiags-
gerccht ontwerpen, het eerste daarvan te
moeten proeven.. Daarmede wil ik niet
zeggen, dat wij ons niet do vrijheid voor
behouden, achteraf onze toestemming en
onze ondertcckening te geven aan terdra-
gen, omdat wij bij het opstellen daarvan,
tesp aan de conferentie geen deeü heb
ben genomen.
De dertien punten luiden als volgt:
1. De Duitsche rijksregeering vet werpt
de op 17 Maait door den Volkenbond aan
genomen resolutie. Niet Duilsoliland heeft
het verdrag van Versailles eenzijdig ge
schonden, doch het dictaat van Versailles
weid eenzijdig geschonden door die mo
gendheden, die er niet toe konden leslui
ten de door Duitschland geeischlo ont
wapening op de bij het verdrag vastgelegde
wijze te laten volgen.
De door dit besluit van Gcnève Duitsch
land toegebrachte nieuwe discrimineermg
maakt het de Duitsche regeoring onmoge
lijk, in dit instituut "terug te keeren, aloor
de voorwaarden voor een werkelijk gelijke
rechtspositie van alle deelnemers zijir ge
schapen.
2. De Duitsdie rijksregeeiing heeft zich
harerzijds tengevolge van de niet nako
ming der ontwapenmgsverplichüngcn door
de andere staten, losgemaakt van de ar
tikelen, welke een disciimineenng van de
Duitsche natie beleekcnen. Zij verklaart
hiermede plechtig, dat baar maatregelen
uitsluitend betrekking hebben op de het
Duitsche volk moreel en zakelijk discrimi-
ncerende en medegedeelde punten. De Duit
sdie regeering zal derljalve -de andere, op
de samenleving der naties betrekking heb
bende artikelen, met inbegrip van de ter-
ritoiiale bepalingen, onvoorwaardelijk res-
peoteeren en de in den loop der tijden
onvermijdelijke herzieningen sledits ten uit
voer leggen langs den weg van vredelie
vende overeenstemming
3. De Duitsche rijksregeering is niet
voornemens een verdrag te onderteekenen,
dat haar niet na te komen toeschijnt, zij
zal evenwel ieder vrijwillig onderteekend
verding, ook wanneer het is" opgesteld voor
zij aan het bewind' is gekomen, scrupuleus
nakomen. Zij zal derhalve in het bizonder
alle uit het verdrag van Locarno voort
vloeiende verplichtingen zoo lang nakomen
als de andere partners hunnerzijds even
eens bereid' zijn dit paot te handhaven.
De Duitsche regeering ziet in de res
pecteering van de gedemilitariseerde zone
een voor een souvereinen staat buitenge
woon moeilijke bijdrage tot de pacificatie
van Europa.
4. De Duitsdie rijksregeering is te allen
tijde bereid deel te nemen aan een systeem
van collectieve samenwerking voor de ga
rantie van den Buropeeschen vrede.
5. De Duitsche rijksregeering is van mee
ning, dat de organisatie van een Euro-
pcesche samenwerking niet kan tot stand'
komen in den vorm van eenzijdig opge
legde voorwaarden,
G, De Duitsche rijksregeeiing is princi
pieel bereid niet aanvalspacten te stuiten
met haar afzonderlijke nabuurstaten en
deze te completeeren door alle hop al in-
gen, welke streven naar oen isolooring van
tie oorlogvoerenden en een Ioealiseering
van den haardvan den oorlog, in. het
bizondcr ten aanzien van ,de levering van
male naai en wapens in tijd van oorlog
of vrede.
'- De Duitsche,rijksregeering is bereid
toe te stemmen in 'dè aanvulling van het
pact van Locarno met een luchtpaot en
op dit punt in onderhandeling te treden.
0,0 Duitsche rijksregeering heeft de mato
van uitbreiding ,der nieuwe Duitsche weer-
macht bekend gemaakt. Zij' zal daarvan, on-
cier geen omstandigheden afwijken. Zij ziet
110 .te.land, noch in.de lucht, noch ter
zcc, 'n do vervulling van haar program
ma s eenigo bedreiging van een anderen
staat.
Zij is evenwel op ieder tijdstip bereid in
raar bewapening die ^beperkingen toe te
passen, welke eveneens door de andere
stat en, worden aangegaan.
De beperking der Duitsche marine met
oo °/o der Engelsclie marine ligt nog 15 o/o
beneden de totaio tonnage der Fransclio
vloot.
Deze eiscli is voor Duitschland definitief
en permanent. Duitschland heeft noch het
voornemen, noch de noodzaak, of do mid
delen over te gaan tot een bewapenings
wedloop ter zee.
9. De Duitsche rijksregeering is boreid
actief deel tc nemen aan alle pogingen,
welke zouden kunnen leiden tot practischo
beperking der bewapeningen. Zij' gelooft
dat evenzoo als de toepassing van dum
dum verboden ook het gebruik "maken van
andere bepaalde wapens, verboden kan
worden en daarmede ook practisch te ver
hinderen is.
De Duitsche rijksregeering acht de ge
dachte vliegtuigen af te schaffen, doch het
bombardement bestaanbaar te laten, onzin
nig en niet effectief. Zij is voor het ver
bod van werpen met gas-, brand- en ont
plofbare bommen buiten een eigeihjke
slrijdzóne.
De punten 10 en 11 bevatten de bereid
verklaring tot iedere bepeiking van zware
wapenen der artillerie en tanks en der slag
schepen, kruisers en tarpcdoboolcn.
12. Do Duitsdie rijksregeering is van
raeenmg, dat alle pogingen dooi' interna
tionale oï mailt laterale veringen een meer
effectieve ontspann.ng tusschen veistih.il-
lende staten te bereiken, verge.ifs zullen
moeien zij'n ziooilang niet door geschikte
maatregelen een veigiftiging van de open-
bare meening der volken door onverant
woordelijke elementen in woord en ge
schrift, in cinema en theater op doe'.tref
fen de wijze wordt voioricomcin
13. De Duitsche njksregpcr.ng is te allen
tijde bereid toe te stemmen in. oen inHe
it at i anale overeenkomst, welke op effec
tieve wijze alle pogingen tot inmenging
van builen af in andere staten onmoge
lijk maakt. Zij moet evenwel oischcin, dat
een dergelijke regeling mtornat anaal zal
gelden en alle sÜHn ten goeie k'omt.
Tenslotte verklaarde Ililler als leider der
natie en als kanselier van het i ijk geen
twijfel te kunnen laten over de mogelijkheid
den vrede te handhaven. De volken willen
den vrede. Het moet de regeeringen ma
gelijk zijn den vrede te bewaren. Ik ga
loof, aldus besloot Hitier, dat het heraté!
van de Duitsc'he weermacht een e'ement
van dezen vrede zal zijn. Duitsohland heeft
niet het voornemen zijn bewapening tot
in het oneindige op te voeren.
„Wie in Europa den otorlogsfakkel .ont
steekt, kan slechts don aha os wonsehen.
Wij leven evenwel in de stellige overtui
ging, dat onze tijd niet moet zijn die
van den ondergang van het Avondland,
doch die van zijn wederopstanding Dat
Duitschland tot dit groo'e werk een on
vergankelijke bijdrage moge leveren, is onze
trotsohe hoop en oms onsohokbaar geloiof."
Dc Zwccdsche kruiser Oscar II, die gisteren hier Ier slede'arri
veerde cn in do Wilhelminahaven ligplaats koos.
Engeland.
Geen Britsehe wapcnlevcringen naar
Abessinie.
In antwoord op desbetreffende viagen
van lord Renneli, deelde lord Stanhope
gisteren, namens de regeering, in bet IIoo-
gerhuis mede, dat de Italiaansche pers
ten aanzien van wapenleveringen dooi En
geland blijkbaar onjuist is ingelicht. Zoo
als bekend, aldus lord Stanhope, wordt
do uitvoer van oorlogsmunitie uit Enge
land streng gecontroleerd, zoadat zelfs de
uitvoer van een revolver slechts kan ge
schieden met een uitvoervergunning van
het ministerie van handel. Onder deze
omstandigheden kan de regeering steeds
weten of oorlogsmateriaal is verscheept
en met welke bestemming. In het geval
van Ethiopië zijn geen uitvoervergunnin
gen verleend. Voor zooiver de regeering
bekend, is evenmin oorlogsmateriaal, af
komstig uit andere landen, over liet Brit
sehe grondgebied, dat aan Abessinie grenst,
vervoerd.
Duitschland.
Uitgifte van dric-maands wissels.
Teneinde de geldmarkt in het van tijd'
tot tijd', optredende gebrek aan vlottende
middelen tegemoet te komen, zal de
Duitsche Goud discontobank wissels met 3
maanden looptijd uitgeven. De bank zal
haar grondkapitaal met 200 millioen mark
verlioogen, zoodat dit tot 400 milhoen
mark wordt opgevoeid.
De uitgifte d'er 3-maands wissels wordt
in sommige kringen beschouwd als de eer
ste directe inflatie-maatregel deT Duitsche
regeering.
De duur van de algcmccnc dienstplicht
vastgesteld op 1 jaar.
Ilitler heeft gisteren voor den aanvang
van de Rijksdagzitting de vo'gende veror
dening uitgevaardigd
De duur van de actieve dienstplicht bij
de drie afdeel trig en van de weermacht
wordt gelijkelijk vastgesteld op 1 jaar.
De dienstplicht 'duuit .van, het 18e tot
liet 45sLe levensjaar.
Arische afstaminingis jopnvaarJe voor
don actieveij. militairen dienst.
Er zal een., bizonuere regeling worden
getroffen votor niet-ariërs in tijd van
oorlog. i s
Soldaten mogen niet aan politiek doen.
Het lidmaatschap van N.S.D.A.P. of de bij
deze beweging aangesloten organisaties
mag gedurende den dienSÜii.l ai et wor
den waargenomen, evenmin hebben sol
daten stemrecht.
België
De staking in «Ie Bsrinage,
Uit Charleroi wordt gemeld;
De staking in het mijnbedrijf rond Char
leroi en in de Rortnage heeft zich, meer
toegespitst. In totaal wordt m een vijftien
tal schachten ges'aaht. Vijfduizend mijn
werkers staken. Alaandagayond hezetlen
tweehonderd mijnwerkers te Farcie mes <mn
derde schacht en r.rihttan barrcaden op.
In den loop vanhlön nachtt\s gendarmerie
aangekomen. De mijn eigen airs hebben be
sloten de mijnen, waarj-gfestaaht wordt, te
sluiten.
Een bericht uit Brussel luidt: -
De mijn te Farcienncs, welke" Ma uitlag
door de arbeiders was bezet, is gisteren
weer ontruimd. Ine denton worden niet ge
meld. Een viertal mijnen woule.i nog steels
door do arbeiders bezet gehotudrm In do
Borinage is gisterochtend' het werk ge
deeltelijk weer hervat.
Oostenrijk
Nationaal socialisten gearresteerd.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat in de afgeloopen dagen te Graz onge
veer honderd Oostenrijksehe nationaal so
cialisten zijn gearresteerd. Ook te Fuis'en-
feld, in Stiermarken zijn tal van nationaal
socialisten geariesteerd
Vereenigde Staten.
Voorvechtster der vrouwenbeweging
overleden.
Op 75 jarigen leeftijd is in den afgeloo
pen nacht to Chicago overleden een der
bekendste en nobelste vrouwen van Ame
rika, Jane Addams, een der krachtigste
pioniers der internationale vrouwenbewe
ging, een strijdster voor vrede en ontwa
pening en een der ijverigste werksteis op
sociaal gebied In 1911 kreeg zij den No
belprijs voor den vrede
Zondag j 1. beeft zij een gevaaibjke ope
ratte ondergaan, die zij mede ten gevolge
van haar hoogen leeftijd niet beeft kunnen
doorstaan.
Dc bonus voor de outl-strïjdcrs.
De senaat heeft g'stcravcinxl een resolutie
aangenomen waarin werd besloten lot een
vereenigde zitting van beide hui/cn van
het congres, die hedenmiddag zal worden
gehouden en waarin president Roosevelt
zijn veto zal uitspreken tegen de Patman.
wel tot bet betalen der boinusuitkeeringen
aan de oud-sIrij leis
Senator Hticy Loing van Louisiana hield
een obstiucticiede, die \ijf uur duurde.
Men verwacht,'dat president Ro-osovelt het
wetsontweip zal afwijzen als iuflalionis.
lisch en een bedreiging voor liet staats,
cretliet. liet is de eerste mi al, dat een
president der V< rcnigue Stalen persoon-
lijk zijn veio in het congres konit u tspre-
keiv-waardoor deze zitting oen historisch
Karaktei krijgt.
In verschillende kringen verwacht men,
dat hef Huis van Afgevaardigden zich te
gen liet veto zat verzotten en dat do se.
naat den president zal steunen.
Volkenbond.
Japansche stem over hei Iialiaansch
Abcssinisch conflict,
In een commentaar op liet geschil lus-
schen Italië en Abessinie, dat thans in
handen van den Volkenbond wordt ge
legd, schrijft de Asahi, dat de Volkenbond
het buitengewoon moeilijk zal vinden dit
probleem van een zuiver academisch stand
punt te benaderen, vooral met het oog
op de dolicale betrekkingen tusschen En
geland, Frankrijk en Italië, waarmede in de
hoogore poliliek in Eurooa behoorlijk re
kening zal moeten worden gehouden liet
blad is dan ook van meening, dat dozo
Italiaansch-Abessinische kwestie eon feit
van belang is, waarbij hot prestige van
den Volkenbond nog ernstiger op bet spel
staat dan bij het Mandsjoerijscho conflict
of bij do Duitsche herbewapening.
Volkenbond en Vrede.
Mr. dr, M. J. van der Flier
over: Particuliere wapenfabri-
cage.
Voor een drukbezochto vergadering, door
de afdeeling Schiedam van do Vereeniging
voor Volkenbond en Vrede in liet Gere
formeerd Jeugdhuis belegd, heeft gister
avond mr. dr. M. J. van der Flier,
voorzitter van de propagandacommissio
van de afdeeling Don Haag van deze ver
eeniging, een rede gehouden over hel on
derwerp: Particuliere wapenfabricage.
In den aanvang zijner rede wees spr.
erop, dat dit onderwerp thans in bet brand
punt der belangstelling staat, hoeweh het
reeds zeer oud is. De roden, waarom
men er zich thans in deze mate voor inte
resseert, is gelegen in bet verleden "jaar
door een Amerikaansche Senaatscommissie
ingestelde onderzoek naar de gestie der
wapenfabrikanten, dat zeer veel stof heeft
opgewaaid en dal een schok door do we
reld deed gaan, waai van nu nog de tril
lingen voelbaar zijn. en in de groote hoe
veelheid litteratuur, die thans over deze
zaak "wordt gepubliceerd
De werkelijke reden van do publieke be
langstelling ligt echter dieper. Zij is ge'o-
gen in liet streven van bet moderne paci
fisme, dat - ook deze zaak, als een van do
vele redenen, die tenslotte uitloopen op
oorlog, binnen liaar aandachtssfeer heeft
getrokken en,er ernstig studio van maakt.
Want ook de bestrijding van dit kwaad
moet geschieden op don grondslag van or
ganisatie onder de volkeren, waarop het
doelbewuste streven van don modernen pa
cifist is gericht.
Vroeger was geen spoor van organisatie
of overleg bij conflicten merkbaar. De sla-
ten waren souverein on dulden geen men-
schelijke macht boven zich Zoo was de
stichting van het Hof van Arbitrage in 1907
dan ook eon geweldige stap vooruit, hier
in was kenbaar de verandering van den
geest der menschon Do staton schiepen
zich een apparaat, dat eventuecle conflic
ten door schikking zou kunnen oplosseo.
Misschieri moest de periode van den we
reldoorlog wel doorgeworsteld orden om
nog verder te komen. Maar toen kwam ook
werkelijk de ongeioofehjke stap tot do er
kenning van een macht boven do stater. - do
macht van het recht; liet Permanente Hof
van Internationale Justitie werd gesticht.
En als sluitsteen werd tenslotte het Kel-
loggpact tot stand gebracht, waarbij' de vol
ken den oorlog uitbanden als instrument
tot beslechting van geschillen in do inter
nationale politiek. Bovendien was in den
Volkenbond de meest geschikte plek ge
vonden voor onderling overleg.
Maar men \w cd zich toen bewust, dat
al deze apparaten slechts werkten, als er
reeds sprake was van conflicten en deze
gedachte werd aanleiding, dat men zich
ging afvragen, wat de oorzakeri^der con
flicten ->
Daariniu word levens de vraag ge-
Miss Heiland.
22 Mei. Het is ma;# héél, héél stil
letjes in zijn werk gegaan, en hoe het ge
beuld is, weet ik n.ct precies, maar ik
heb plotseling, op mijn nuchtere maag,
gelezen, dat een Maagache juffrouw Miss
Holland geworden is, koningin der schoon
heid van het land, ontworsteld aan de
baren.
Tegenwoordig schijnt geheimz.nnigheid'
èig in de mode te komen, want als ik
het met uit een liéel klein hoekje van
de krant had opgediept, was dit schoona
bloempje evenzeer in duisternis "tn ge-
ruchtloosheid blijven bloeien als mr.
Maiehant liet een half jaar lang gedaan
heeft m andore dan vrijzinnig-democrati
sche gedaante, cn ik geloof, dat krypto-
schoonheidskomngji zyn een vervelende
bezigheid is en waaideloos, want a's jo
"t mooiste meisje van Ned eiland bent eu
niemand weet het, dan is daar, dunkt me,
met veel aan.
Maar in ieder geval: juffrouw E'.te is
nu gekozen door een jury van naamloo-
zon; zij is miss Holland en niemand
maakt er zien diuk over, zelfs de gewel
dige moralisten niet, die oenige jaren her
hot „miss Hollandmis Bolland" in alle
toonaaiden van brandende verontwaardi
ging tot ijskoude minachting hebben ge
zongen.
Nu is er onverschilligheid voor dezen
onzin en dat bevalt me véél boter, want
voor terontwaardiging en minachting is
zulke flauwiteit toch eigenlijk met goed
genoeg en op hun achterste been staande
mora«ddragers vind ik altijd net een num
mer circusdressuur: een beetje overdre
ven, èrg geforceerd en d'e inensclieu-willen-
het nu eenmaal zien, maar niemand vmd'
er eigenlijk wat aan.
Onverschilligheid is méér dan lachwek
kendheid het gifligst-doodelijlce wapen in
onzen dagelijkschen strijd mot den nmde-
mensch. En ik verwonder mij er altijd'
weer over, dat er betrekkelijk zoo wei
nigen zijn, die dat welen.
In alle takken der samenleving komen
gevechten op leven en dood voor. Onder
kanariekweekers, zoo goed als in da
S.D.A.P., in de. damweield ,cven fel als
in den Nat." Bond van Leesbibliolhoek-
houdeis; er zijn specialo brandende kwes
ties in de letterkunde en onder de letter
kundigen; in de organisatie van Smeden
patroons, in hot Verbond van Jongleurs,
bij de huiseigenaren, de rechterlijke amb
tenaren, de tramconducteurs, de reclame
agenten, de loUee-fabrikanten, do keil-
neis, de tuinbazen on de kioskhouders. U,
kunt het zoo gek niet bedenken of ied'sr
van de nnllioenon aspecten en afschilde
ringen der menschonmaatschappij heeft
zjn hevigheden, zijn intriges, zijn vuile
streken en zijn verontwaardigingeii on
iedere meneer, die daarbij, uit hoofde van
zijn beroep of zijn ambitie, betrokken is,
denkt dat zijn hevig gedoetje het be
langrijkste gedoetje is van Alle gedoetjes.
Nou, en dan wordt er geschreven
natuurlijk. Boos geschreven en héél-fijn-
tjcs-ironisch geschreven en heetemaal
ineens-voor gocd-afdoende-met-de-puntjes-
op-de-i geschreven over alleallerbelang
rijkste kwesties in al'.e 26.000 vereeni-
gingsorgancn.
En ik verwonder me or nu juist altijd'
zoo over, hoc weinig er genegéérd wordt,
want daar maak je jo tegenstander het
allervcrschrikkelijkst-vuil mee.
Jo kunt liet óók nog anders deen, niet
zwijgend negeeren, maar handelend ne-
geeien, vriendelijk negoeren, dan worden
ze héélcmaal des duivels.
En Nederland is nu zóó ver, dat het
Miss Holland negeert.
Het publiek en de pers cn iedereen
negeert het „mooiste meisje," dat natuur
lijk nog niet eens het mooiste meisje is.
En ik verzeker u, dat dat vervelend is,
bar en boos vervelend, voor Miss Hol
land.
En, menschen, om weer op Marchant
lenig te komen, Marchant met z'n bom,
wat zal het den ex-cxcellentio tegenval
len, wanneer hij bemerkt, dat die bom
heclomaa! zoo bommig niet is, als hij
dacht.
Do kranten zijn cr nu al bijna over uit
gepraat.
steld hoe men de conflicten zou kunnen,
opheffen.
Dat was de tweede belangrijke stap.
Eerst do erkenning van de macht van het
recht en daarna het aanwijzen en ophef
fen van de conflicten.
Als een van do vele belicort de parti
culiere wapenfabricage daartoe, ooti inge
wikkeld vraagstuk reeds op zich zelf. Want
zou men morgen de particuliere wapen
fabricage verbieden en den handel in wa
pens stopzetten, dan zou de wereld mis
schien nog wel zoo slecht zijn om, als
het zoover kwam, elkaar met de vuisten
te lijf te gaan. Het kwaad [s met een een
voudig verbod niet uitgeroeid.
4
D«iro couiaul verschijnt d&^dljk», met tdt-
toudering can Zou- en Feestdagen. JjJjSte
Frijs per kwartaal f2,—-, Irauco per post
f 2,50 Frns por week: 15 ets. Af/on-
derive nnmniara 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertontien voor hol eerstvolgend num
mer moeten vóór oli uur aan tint Bureau
bezorgd ?.ijn, 's Zaterdags vóór1» uur.
Een bepaalde plaat»" van adverUntiës
wordt met gewaarborgd.
Prtl»der Ad»»rtentt8ni mlSregel» f1&-\
Mn 9 OQ 3 teder* regel meer 10.30; In het Zaterdftgfluinmei
•IlU. 4U3J3 IB regels «130, Ieders regel meer 0-3?-
Reclame» fO,75 per regel Iacaa«eko»ten 5 cteg
pwtkwltanttw IS et», larteveo vao odwteullSn
bij abonnement tijn aan bot Bureau verkrygowtr.
6 tot een maximum van 80 woordea.
Woensdags: Kleine AdvertentlÖtt tot 25 woor
den f 0.25, oiits vóór Dinsdagavond 6 uur aan hel
Bureau betorgd.
'a Zaterdags Kleine Advertentiön f iiXï, tndla»
aiat vóór Vrddagavond 6 uur beiorgd