Een nieuwe tak van scheepvaart.
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Varia uit de Vogelwereld
De kleine kustvaart. Bevrachting zonder overlading
van overzeesche naar Nederlandscheen Duitsche
binnenhavens. V*
Ztvcwc concurrent* c aan
de binnenvaart,
In onze scheepvaart is zich een veran
tiering aan
het ontwikkelen, die naar
},ct zich laat aanzien - voor dezen na-
Louden tak van bedrijf blijvende gevol
gen zal hebben. Wie het scheepvaartver
keer op sommige waterwegen van ons land
'in oogenschouw neemt, zal den Kaatsten
tiid een toeneming kunncta constateer*»,
die hier en daar een vermeerdering van
de bedrijvigheid doet vermoeden. liet is
speciaal do JJssel, die zulk' oen toegeno
men bedrijvigheid te zien geelt In verge
lijking met voorafgaande jaren. Wen .kan
hier echter niet van een opleving spre
ken, daar het een verschuiving betreft,
wcl'ke voor een ander deel onzer vracht
vaarders juist fatale gevolgen heeft,
De moeilijkheden in do binnenschippers]
zijn algemeen bekend. Gebrék aan vrach
ten hoeft een groot deel der schippers tot
-werkloosheid gedoemd crx voorzoover er
nog wol vrachten verkregen kunnen wor
den, zijsx de ontvangsten, daarvoor zoo
gering, dat zij nauwelijks oen bestaans
mogelijkheid opleveren. Deze déconfiture
vindt 'echter niet uitsluitend haar oorzaak
in het door do crisis verminderde handels
verkeer; er zijd gedeeltelijk andere oor
zaken voor, die waarschijnlijk ook in betere
tijdsomstandigheden haar invloed blijvend
zullen doen gelden. Voor die goederen,
die thans nog vervoerd worden, maakt
men tegenwoordig in bepaalde gevallen
meer en meer gebruik van andere schepen
dan vroeger. Deze schepen bevaren water
wegen, die eertijds niet voor zulke vrachten
in aanmerking kwamen, zoodat het bij
een plaats als Kampen bijvoorbeeld kan
schijnen, dat de scheepvaart een opleving
te zien geeft, terwijl daarvan echter over
het algemeen weinig sprake is. Do ver
schuiving, die hieraan ten grondslag ligt,
is evenwel vanjzoo groot belang, ook wat
haar gevolgen betreft, dat zij zeker ge
signaleerd dient te worden. Wij1 hebben
daartoe eens tor bevoegde plaatse inlich
tingen ingewonnen.
Sneller en gocdltooper.
Vroeger werden de goederen,bestemd
voor'Nederland cn het Ruhrgebied, over
zee per vrachtschip naar een onzer groo-
te zeehavens gebracht. Daar werden zo
overgeladen in binncnschepcln, die ze naar
de plaats hunner bestemming brachten.
Wat liet transatlantische verkeer betreft,
is dit nog zoo gebleven, doch ten aanzien
van het verkeer met aan Noord- en Oost
zee liggende havens is daarin een belang
rijke wijziging gekomen.
Meer en meer maakt men voor vrach
ten uit Frankrijk, Engeland en Scandinavië
gebruik van kleine zeeschepen, wier ton
nage en diepgang het mogelijk maken, de
binnenwateren van Europa tot op groote
afstanden van de "zee uit to bevaren. Op
deze wijze kunnen goederen uit de ge
noemde landen zonder overlading naar
de plaats hunner bestemming worden ge
bracht, hetgeen de snelheid bevordert.
Bovendien is dit vervoer goed koop er dan
dat met de groote stoomschepen, zoodat
het een dubbel voordeel oplevert.
Het betreft hier schepen van tusschen
de 150 en 300 ton, welke men tot de
kleine kustvaart rekent. Deze schepen zijn
handig in het gebruik, kunnen vrijwel
overal komen en do vaart ermee is niet
kostbaar. De bediening ervan eischt ook
niet veel handen: men kan met drie man
volstaan tegen ten minste zeven op een
stoomboot, liet zijn motorschepen, die ech
ter wel zeil kunnen voeren, Dit laatste
geschiedt terwille van de verzekering, wel
ke den cisch stelt, dat' men bij een defec
ten motor door middel van de zeilen al
tijd nog naar een haven kan komen. Do
verzekeringspremie is voor deze schepen
betrekkelijk laag; wij1 hoorden, dat zij1 on
govern 2 pCt. bedraagt tegen 7 pCt. bij
stoomschepen. De vaart met dit type vaar
tuigen neemt vo'ortdurcnd toe. Het beste
bewijs daarvoor is wel, dat er thans op
verschillende werven, voornamelijk in
Groningen, nog eon twintigtal op stapel
sta,an.
Uit zee de rivier op.
Men vaart ermee naar Keulen, Dort
mund, Duisburg, Ruhrort, Koblenz en an
dere plaatsen in Duilscliland'. Ook wel
naar Ned erin ndsche binnenhavens, zelfs is
onlangs zulk-een schip liet ^Rijn-Twenthc-
kanaal opgevaren. Op' de' rivieren zijn zij
bekende gasten, - Reeds "lang wordt bak
steen van de Waal op deze wijze naar
Engeland gebracht en "geregeld1 komen er
lo Ilerwijnen, Dedel of Gorcum kustvaar
tuigen, die Waalsleenea rechtstreeks voor
Londen laden. Eenige jaren geleden wanen
zulke vaartuigen een bizondorheid; thans
vormen zij vrijwel de eenige categorie in
onze scheepvaart, welke nog bevredigende
resultaten te zien geeft. Zij verdringen do
schepen tusschen do 500 en 2000 ton,
die te duur in do exploitatie zijn, en ma
ken do gewone binnenschepen overbodig.
-De reizen gaa.ri over zee zoowel naar
Brest, Dieppe, Antwerpen en Gent, als 'naar
kustplaatsen in Engeland en Ierland en
naar plaatsen in Noorwegen, Denemar
ken, Zweden en, Finland. Voor het ver
voer van hout worden deze schepen veel
'gebruikt on in het algemeen hebben ze
over werk niet te klagen. We spraken ean
kapitein, die reeds drie reizen tevoren be
sproken had', en dergelijke dingen vor
men geen uitzondering. Weliswaar zijn de
tarieven flink verlaagd, maar met dit type
van vaartuigen is ook tegen de liodendaag-
sche prijzen de vaart Ioonend en de schip
pers vinden er oen behoorlijk bestaan in.
Ook- van en na'ar Duitsche zeehavens,
varen ze, in beide richtingen bijna steeds
geladen, want maar heel zelden komen zo
zonder vracht voorbij. Een belangrijk per
centage ervan gaat van Hamburg naar het
Roergebied, buitenom, inplaats van door
het Dortmund-EomskanaaL Het is voor-
deeliger over Noordzee, Waddenzee, IJs-
selmeer, IJssel cn Rijn te varen, dan bin
nen door langs een weg met veel sluizen,
die telkens oponthoud geven on geld kos
ten. Op de nieuwe route zijn er alleen
maar sluizen in don Afsluitdijk, wier mo
derne constructie aan de scheepvaart wei
nig hinderpalen in den weg legt. Slechts
als het water in den IJssel te laag staat,
wordt een andere route gevolgd. De sche
pen uit Engeland e'n Scandinavië gaan
dan meestal door de Oranjesluizen naar
liet Menvcdekanaal en zoo via Utrecht
naa'r den Rijn.
DuitscIicl'S cn Nederlanders.
Onder deze vrachtvaarders zijn veel Dxut-
schers, doch ook het aandeel van Neder
landers is groot. Het zijn vooral schip
pers uit de Noordelijke 'provinciën, uit
Groningen en Delfzijl, zoo goed- als uit
Gasselternijevoen on uit Zwartsluis. Som
migen hebben hun binnenschip voor de
kustvaart laten ombouwen on hebban nu
weer arbeid-, waar zij tevoren zoo- tever
geefs naar hebben uitgezien. Ondanks de
sterke nationalistische stroomingen in
Duitschland, geeft men daar in bevrach-
lingskringen meestal de voorkeur aan Ne-
derlandscho schepen, omdat ze beter on
derhouden worden en er vaak keuriger uit
zien. Reinheid1 beho-ort al van oudsher
tot onze vaderlandsche deugden! Diarkomt
hij, dat de Nederla-ndsche voorschriften
hooge eisehen aan do sch-epen stellen en
er streng de hand aan wordt gehouden.
De Nederlandsche schepen geven in de
aanlegliavens nog wel ednige bedrijvigheid,
de Duitsche hoegenaamd niet. De opva
renden der Duitsche schepen mogen na
melijk maar ten hoogste dertig Mark' mede-
nemen en daarmede moeten ze al hu-n on
kosten in liet buitenland bestrijden. Zo
slaan dus voo-raf zoo-voel mogelijk levens
middelen en brandstoffen in en kpopen
onderweg alleen het boog noodigo bij.
In geringo mato profitoeren dus ook
anderen van dezen nie-uwcn tak van be
drijf. Direct nadeel ondervinden er oven-
wel do gewone binnenschipper van, even
als do havenarbeiders, die geen goederen
meer over to laden krijgen van groote
zee- in kleine binnenschepen. De over
slagbedrijven in Zaandam, Amsterdam on
Rotterdam voelen dit aan don lijve cn bot
mag zeer de vraag worden geacht, of te
ceniger tijd wel de oude toestanden zullen'
lerugkeeron, Naar do mcening vah des
kundigen zullen zoowel de hin'ncnscliip-
perij als het overslagbedrijf met deze
droeve werkelijkheid rekening dien-en to
houden. De vrachtauto mogo voor de
scheepvaart ook con concurrent zijn go-
worden, deze laatste is nog altijd' belang
rijk goedkooper. De vaart met -do kleine
kuslscbepen van tegenwoordig beconcur
reert echter het oude systeem op voel
ingrijpendei wijze. 1
H. M. de Koningin cn II. K, II, Prinses Juliana zijn gisteravond van Haar vacanüe in Schotland in het vaderland terug
gekeerd. De vorstelijke personen verlaten het schip na aankomst te Vlissingen.
DONDERDAG, 12 SEPT. 1935. No. 21018.
BINNENLAND
De handelsbetrekkingen lusscheu Ne
derland cn Denemarken.
Gisteren 'zijn in Kopenhagen besprekin
gen aangevalle n -over de regeling -tor hain-
do!sbolreikkiiiben tusschen Nederland ra
Bememariv'cin. Van Nederlandsche /.ij-lo wor
den do besprekingen geveerd dc,or oen
'delegatie onder leiding van mr. A. van
Kleffe-ns, administrateur aan het departe
ment van handel, nijvoilii-eid en scheep
vaart.
Zoioals bekend heeft de Nedeilandsclhe
regeering naai- aanleiding van de door de
Deonscho Valuta Oehtrale gevoerde poli
tiek inzake de afgifte van deviezen vergun
ningen voor Nederlandsche goederen gc-
durondo do 'maanden Mei, Juni en Juli van
dit jaar de in om voorloiopig arrangement
aan Denemarken toegestane vcioa-leelen,
met ingang van 1 Augustus ingetrokken.
Hierna weid van do Deensche rogeo-
ring een uitnoo-diging ontvangen om de
besprekingen, die het begin van dit jaar
geen resultaat opleverden te horvatten.
Begrafenis van jhr. mr. G. Sandbergh.
Gisterochtend is -op do algemoono b>
graaiplaats aan den Ouden Toren toWoon-
sol, onder Eindhoven, het stoffelijk over
schot van den to Ankara bij een vliegdc-
m-onslratio zloioi smartelijk! om hef leven ge
komen luitenant-vlieger, jhr. mr. G. Sand
bergh ter aaide besteld.
Onder do ziaortalrijke belangstellenden
waren vele vooraanstaande personen.
De staking te fitóurg.
De fabrikanten weigeren te
onderhandelen.
Het stakingscomité ho.ft gisteren een
schrijven van de fabrikanten ontvangen,
waarin geweztn vo-rdt op eon b ief van
3 Sept. j 1., die reeds afwijzend antwoord
de op het verzeok tot ondeiliandelen. De
fabrikanten staan nog steads op het sland-
punt, dat z.'ij alleen kunnen onderhandelen
met de organisaties.
In don stand var. de staking is gist ken
weinig verandering geknnenl Hei aantal
stakers is gestegen tot 4273 tegen 989 werk
willigen. Het is in do sta 1 volkomen kalm.
In een g'st o avond gelxculen verga lering
heeft 'tot stakingscomité verzocht het hin
derlijke velg n van werkwilligen na te
laten.
Het dreigend conflict in dc katoenindustrie
te Almelo.
In een gisteren ten .gemeefxlehuize te
Almelo gehouden conferentie van de par-
tijen, betrokken bij hot- dreigend conflict
bij d'e Katoen Maatschappij v.h. gebroeders
Scholten, onder leiding van den rij [«bemid
delaar, prof. mr. A. C. Josephus Jitfa,
werd geen overeenstemming bereikt.
Na een urenlange conferentie, verklaar
den do besturen der drie organisaties, De
Eendracht, Unitas en Sint Lambertus, zich
bereid, nieuwe voorstellen van dc directie
der genoemde fabriek met hun leden te
bespreken. Voorts waren zij bereid het ulti
matum, volgens hetwelk Maandag a.s. dc
staking in zou gaan, een week op te
schorten.
De Dragon-Rapido vlieglnigcn (c Belgrado.
De drie De llavilland- Dragon-Rapide-
vliegtuigen Pil—AKU, PUAKV en
Pil—AKW van de K.N.I.L.M,, welke op
weg zijn naar Inclic en gebruikt zullen
worden bij de karteering van een gc-deelto
van Nieuw-Guinea, zijn gisteravond te zes
uur plaatselijken tijd te Belgrado geland.
Aan boord is alles wel.
Door den ooievaar uit het
nest geworpen eieren.
Daar een ooievaarsnest zéér vlak is
zegt dr. E. Rey in diens „Eier der Vogel
Mittoleuropas" (p. 437) gebeurt het nog
al eens, dat er oen of moer eieren uit het
nest vallen, waardoor onder de landlieden
in vele streken hot bijgeloof onlsiaan is,
dat de ooievaar opzettelijk een of meer
eieren uit zijn nest gooil om daarmede
de gastvrijheid, die de bewoner van liet
buis, waarop bet nest ligt, hem verleent,
tc vergelden: „der Storcli z.inst" heet li-cit.
Een andere schrijver, II. Ilocko („Zeit-
schrifl fiir Oiilogic", VII, 8, pp. 2930
en 3S) noemt als oorzaken: le. op het
nest geleverde gevochten, waarna do in
dringers, als deze overwinnen, de eieren
uit het nest gooien, indien ze er ten
minste door het tumult al niet eerder
uitgerold zijn; 2e schicreiercn en eieren,
waarin het embryo gestorven is, worden
uit het nest verwijderd. Dat do ooievaar,
die eieren uit het nest zou gooien, welke
door 's meusclien hand zijn aangeraakt,
zou door latere waarnemingen niet be
vestigd -zijn. Wat dit laatste betreft, zal,
naar ik vermoed, wellicht van toepassing
zijn: „geen regel zonder uitzondering."
Het daglicht als factor bij
dc Mensuren van. vogels.
Over bet voiband tusschen het aanbre
ken en scheiden van ddn dag en de voed-
selopncming hij eenige onzer bekendste
vogelsoorten nam G. Marples (British
Birds", Juli '35) liet volgende waar:
Zanglijster, Groote Lijster, Merel, Rood-
borst, Winterkoning, Pimpelmees, Kool
mees, Vink, Huismusch en Kerkuil be
lmoren tot de vogels, die vrijwel als vaste
gewoonte zich van ongeveer 40 tel 5 mi
nuten vóór zonsopgang beginnen te voe
den. Alleen do Grauwe Vliegenvanger,
Zwarte Mees on Putter beginnen daarmede
na zonsopgang.
Ook constateerde M. een regelmatig ver
band tusschen zonsondergang en het stake in
der voodscl-opneming. Door vergelijking
der tijdstippen kwam de volgende bizon-
derheid aan het licht: nagenoeg zonder
uilzondering beginnen Pimpelmeezen. zich
te voeden vóór dajt de Koolmeezen daar
mede aanvangen, en eindigen er later
mede, niettegenstaande beiden gelijksoor
tig voedsel tot zich nemen on do Kool
mees een grooter lichaam te onderhouden
heeft.
Vogeltrek bij maanlicht.
Waarnemingen in de vrije -natuur en bij
in een controle-kooi gehouden vogels brach
ten R. Drost, die hierover zijn modedeelin-
gen publiceert in „Vogelzug", VI, I, '35
(bijlage van liet „Journ, f. Om."), tot
dc volgende conclusies.
Invloed van de maan op 's nachts trek
kende vogels in dien zin, dat bij voor
keur om cn bij volle maan trek plaats
heeft, kon D. niet vaststellen, noch wat
aankomst- en afreistijd, noch wat don nacli-
teüjken trek zelf aangaat. Geregeld teelt
er in de betrekkelijke maanden om don
tijd van nieuwe maan 's nachts trek plaats,
voorzooverre namelijk dc weersomstandig
heden er gunstig voor zjjn, en inderdaad
zijn liet dan niet slechts onkclo vogels,
doch vaak talrijke scharen.
Ook bij eenige kooi-vogels, waarbij zicli
wekenlang 's nachts de trekdrift door te,,
onrust openbaarde, is een invloed der
ïnnanplmsen niet bemerkbaar. Do sterkte
van bun trekonrust schommelt wel is waar,
doch ze is om niomve maan of bij' andere
phasen in den regel niet geringer dan
anders.
Bet opbreken voor do nachtelijke afreis,
die gewoonlijk in de avondschemering be
gint, geschiedt onafhankelijk van de maain-
pliascn en van liet al- of niet reeds op
gekomen zijn der maan.
De maan kan in zooverre don trek be-
invloeden, indien zie bij bedekte lucht mog
voldoende licht verspreidt om er zich bij
te kunnen verplaatsen, terwijl bij volsla
gen duisternis do trek ophoudt. Tot dozo
conclusie leiden ook zoo zegt D.
de gedragingen van proef-vogels in con
trole-kooien.
A. A. VAN PELT LECHNER.
Arnhem, September 1935.
Een optocht van praalwagens, betrekking hebbende op ambachten en bedrijven uit
Rotterdam, trok gisteren door dc straten der Maasstad ter gelegenheid van de
V. V. V.-weck.
Gemengd Nieuws
Man aangehouden.
Do centrale rechcici'io te Amsterdam
heeft een man aangehouden, dio in hot
politieblad gosignahenl stond wegens dief
stal van een rijwiel, te Deventer gepleegd.
Do zaak-Han jitmann in honger beroep.
Vandaag'begint do behandeling van do
zaak-IIauptmnun voor hot genei,itelicf in
Trenton, waar Hauplnxann in In ojor be
roep is gegaan.
Hel bei o- p steunt op de honoring
van den nieuwen verdediger van Hanpt-
uiann, 0. Lloyd Fisher, dat bot des
tijds niet liet lijlkjo van Lindberghs baby
geweest is, dat ais zoodanig werd ge-
Klemtificö.'Pd.
Wanneer hel hpf zich voor liauptmann
ongunstig uilsprookt, dan zal deze de zaak
voor het opperste biomdsgerecljtshof .(o
Washington brongen. In Juni k'wanrn do
verdedigers van Hauphmnn mol. 'I, sensa
tion eel e bericht, dat Lindhcrgib's baby nog
in leven zlou zijin en dal de zuster van
llauplmmin hol kind op straat he. ft zien
speten. j
Tot behoud van liet rus.
'Op liet oogenblik overweegt men een
plan om in het Kalahari Gomsbok Natio
nal Park een nationale nederzetting voor
Boschjesmannen, bet uitstervende Zuid-
Afrikaanschc ras, tc vestigen.
Ilun aantal wordt elk jaar minder, daar
zij gemengde huwelijken sluiten met llot-
tontotten en andere inboorlingen. Teneinde
de raskenmerken in liet belang der weten
schappen to kunnen behouden, ris voorge
steld, dat dertig ras-zuivere Boschjesman
nen in een nederzetting in het Nationaal
Park worden geplaatst.
Do beteekenis hiervan van anthropolo-
gisch standpunt bezien, zou enorm zijn,
daar de Boschjesman wetenschappelijk go-
sproken een der belangwekkendste men-
schcntypen is.
DER
j
