1
Dinsdag; 14 Juli 1938.
EERSTE BLAD.
Spaansche monarchisten-leider
vermoord.
^S-ïTUSTiSyïS!
Fiimglinsters
21302
Te!. No. 68103, 68617 en 68923.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68S23.
Postrekening Ne. 5311.
BUITENLAND
Groote opwinding te Madrid. Strenge voorzorgs
maatregelen van regeeringswege tegen even-
tueele ernstige gevolgen.
Groote opwinding is te Madrid
veroorzaakt door den moord op dan
leider der Spa arische monarchisten,
Cairo Sotelo, gisternaclit gepleegd
door links-georiënteerde pol tie-bo-
ambten.
Wat'don mooid zelve betreft, de moest
verspreide 2ez.ing.rain het-gebeurde,-die
onder alle mogelijke reserves moet morden
opgevat, is op bet oogenblik de volgende:
Toen bij de algemeene veiligheldsdircclio
te Madrid, bet bericht bekend werd van
den moord op Jon luitenant der Guardiado
Asalto, Castillo, die in den nacht van Za
terdag op Zondag met revolverschoten öm
bet leven werd gebracht, moet een vriend
van den veimoorde, eveneens een commu
nist, bet besluit genomen hebben wraak
te nomen.
Met een aantal gelijkgezinden kwam liij
overeen C'alvo Sotelo te vermoorden.
Twintig personen schijnen aan de uitvoe
ring van dit wraakplan to bobben, deelge
nomen. Zij maakten zich meester van aan-
valswagen no. 17 en begaven zich naar
de woning van Sotelo, die zij dwongen
met bom mee te gaan.
In den aanvalswagen liebben zij
don monaichislenicidei: toen op
becstacbligo wijze afgemaakt. Niet
alleen bobben zij hem niet oen revol
verschot in een zijner oogdn gedood,
hel lijk werd bovendien, naar later,
bleek, nog door een tachtigtal ba
jonetsteken doorkaard. Om vier uur
in den nacht leverden de moorde
naars het Ink af aan het kerkhof
Aan den daar aanwezigen geestelijke
zeiden zij hel lijk gevonden te hebben. De
geestelijke waarschuwde de autoriteiten, <lio
inmiddels reeds door de vrouw van C'alvo
Sotelo waren opgeheld.
Do chauffeur van aanvalswagen 17, die
onmiddellijk in arrest gesteld werd, heeft
aan zijn superieuren verklaard, dat hij
gisteravond om 10 uur uit dienst gekomen
is en vanmorgen, loan hij ziich weer aan
meldde, geconstateerd heeft, dat .de aan
valswagen niet op zijn gewone plaats
stond
Do president van de Cortes, Martinez
Barrios, die onmiddellijk va'n het gebeurde
op (I'd boogtc werd gesteld, toomde een
levendige ontroering en begaf a'cb ter
stond naar de woning van den minister
president. JTerst toon daar do ministers
bijeengekomen waren, vernamen ziij, dat
liet iijk van Sotelo gevonden was.
Barrios verklaardede toestand is van
een zoodanigen ernst, dat het onmogelijk
is te-voorzien, wat zal gebeuren.
Dezio moord bewijst, dat zekere staats-
inste.lingen m et functionecrcn, zsooals zou
belmoren
Wanneer oftio'eele orgam'smcm aldus ham
de.cn, zal liet moeilijc zijn te voorkomen,
dat particulieren aoli op strait schuldig
maken aam uitspattingen.
Er is een strenge censuur ingesteld op
de publicatie van ber.chtcn omtrent dein
moord. Alleen offioieele lering mag weer
gegeven worden.
(Iet kabinet heeft een zift'ng gehouden,
uitsluitend gewijd aan zien moord. De ma
gistraat van liet hooggerechfa'iof is aange
wezen tot hot voeren van de instiuc'io m
deze aangelegenheid, in samenwerking mof
den procureur-generaal der republiek De
regeermg is .van mooning, dat de poli
tieke aanslagen der laatste dagen hot ge
volg zijn van een demagogische campagne
dm door de extreme politieke richtingen in
Spanje gevoerd woidt.
Voorzorgsmaatregelen.
Zoowel in Madrid als in de pro
vincie zijn. buitengewoon strenge po-
hliemaalrcgclen getroffen, daar incn
ernstige ongeregeldheden vreest in ver
band met den moord op den monar-
chislischen 'leider Calvo Sotelio. Al
leen te Madrid zijn reeds 175 recht-
selicn gearresteerd. De departementen
.slaan onder zeer scherpe bewaking
peering heeft besloten, het go
icuu dei an arch o syndicalistische pa.r-
'J en allo lokalen der monarchisten
Ie doen sluiten.
leder commentaar op den moord is
verboden. De kranten werden voor het
verschijnen gecensureerd en in de recht-
sche bladen, die zich klaarblijkcliih met
den moord bezig hielden, zijn de hoofd
artikelen geschrapt. Alleen een portret van
het slachtoffer en een korte levensbe
schrijving is toegestaan.
Na de zitting van den ministerraad, heeft
do minister van financiën een nota aan
de pers overhandigd, waarin wordt mee
gedeeld, dat do regeering do politieke ge
welddaden verfoeit en energieke maatre
gelen zal nemen om de burgers te be
schermen.
De regeering zal alles doen om da
misdadigers, van welko politieke richting
of deze ook zijn, te straffen cn twoa
specialo rechters zijn belast met het on
derzoek naar de moorden op Sotelo en
den luitenant van do Guardia d' Asulte.
Reeds zijn te Madrid en elders vele ar
restaties verricht en zijn vele partijge
bouwen gesloten.
De regeering verklaart verder, dat zij
eon proclamatie zal uitvaardigen, waniin
van do bevolking wordt geriseht bet vre
deswerk van de regoering to steunen in
deze moeilijke uren, opdat geen revolu
tionaire elementen do overhand
krijgen.
Dr. Albinana, de leider der natioml's-
Usehe partij, oen der weinige personen,
aan wie vergund werd het lijk vua Qilvo
Sotelo te zien,' heeft aan "een" 'vertegen
woordiger van IJavas verklaird, dat in
tegenstelling niet de algemeen verbreide le
zing, het lijk geen enkel spoor van een
blank wapen vertoonde. Wel waren de
talrijke kneuzingen het bewijs voor den
verschrikkclijken strijd, die de verslagene
mot zijn - aanvallers heeft gevoerd. Een
kogel was in den nok binnengedrongen ca
had, na de hersenen te zijn gepasseerd, het
hoofd door het linkeroog weer verlaten.
Arrestaties.
In verhand met den moord op Calvo
Sotelo zijn twee t agenten en een chauf
feur, die den monarchistenleider van liuis
had gehaald, gearresteerd.
Engeland
Eden naar Londen teruggekeerd.
Gemeld wordt, dat Eden, wiens gezond
heids loes tand veel verbeterd is, morgen
uit Yorkshire naar Londen vertrekken en
ziiclb dan onmiddellijk aan hot hoofd van
bet ministerie van buitenlamdsdie zaken
zal stellen.
Duitschland
De versterking van Helgoland.
In antwoord! op desbetreffende vragen
heeft lord. Craubouroe gisteren in het Brit-
sche Lagerhuis o. m. verklaard1: Ik meen
te weten, dat men'bezig is mot do verbe
tering en versterking van Helgoland!. Dit
geschiedt niet met toestemming, van wie
dan ook.
©ostenrsJSc
Rog ecu overeenkomst tusseken Oos
tenrijk cn Duitschland?
De Daily Telegraph bciiohf. u t Wc-enen,
dat tusschen Oostenrijk en Duitschland wee
overeenkomsten tot stand zJijln gekomen,
waarvan er slechts een openbaar word
gemaald, liet tweede is -oen „gentleman's
agreement", ten cleele betrekking bobbend
op militaire z'aken, dat echter waarschijnlijk!
nooit kal worden gepubliceerd.
itaiië
Be spoorweg Dzjiboeti-Addis Abeba. 1
Uit Addis Abeba "wordt gemeld, dat de
troepen van generaalGelösó,-gouverneur
van Gallas en Sidamos,". Zjondag ..Tavciio
op den weg tusschen Mega en Irgalos
hebben bezet.
Uet spoorwegverkeer tusschen Dzjiboeti
cn Addis Abeba is nog steeds niet hervat
sedert den recenten 'aanval. Men is op
het oogenblik bezig met het herstellen van
do brug, die de Abessijnsche henden in do
lucht Lebben doen, vliegen. Erithreesclio
troepen, onder bevel ,van .'generaal Gal-
lina, zijn overgegaantoteen krachtige
politie-acLio. f" - j
Iïet agentschap' Sfefaij 'meldt 'echter;
dat gisteren en Zioiïdag".verscheideneDei-"
non uit Dzjiboeti in Addis Abeba zijn. aan
gekomen, waaruit blijkt, dat de lijn her
steld is.
Sovjet Rusland
Zelfmoord van den partij-secretaris voor
Sovjct-Armciiië.
Uit Eiiwan wordt gemeld, dat de partij
secretaris voor Sovjet-Armenië, ChancLban,
zelfmoord beeft gepleegd.'.
In do commentaren van do Sovjct-
Bussische pers wordt aan dit be
richt toegevoegd, dat Chantishan den kaat
sten lijd; niet voldoende waakzaamheid aan
den dag heeft gelegd bij het opsporen
van anti-revolutionnaire elementen. Chnnds-
han-heeft weliswaar zijn fouten toegege
ven, maar niet voldoende moed getoond
ze met daden goed te maken. Bovendien
was liij zwaar tuberculeus.
Chandshan is de leidende partijfunctio
naris geweest van Sovjet-Armenie, dat kort
geleden nog den aandacht,trok, doordat bij
bet van kracht jworden van de nieuwe
grondwet liet land tot bondsrepubliek zal
worden veihcven.
v1 Palestina
Zeven Arabieren gedood.
In een gevecht tusschen Arabieren cn
Brilsobe militaire nabij Jeuin zijn 7 Ara
bieren gedood en 1 g-ewoWi. Een Britsch
soldaat werd licht gewond.
Arabische terroristen liebben thans een
offensief geopend tegen.do Arabieren, die
do slaking willen beë'ndigou.
Balans der onlusten,
i Ruim 150 personen, on|ter-wie 5 Brit-
scho militairen, ea 41 Joden,1 zijn gedood
sedert 19 April, d'. w. zk bet -begin der
Arabische onlusten. HeUaamtal gewonden
wordt geraamd1 op 309. Hel nauwkeurige
aantal Arabische slachtoffers is niet be
kend. Aangezien de Arabieiön de ge
woonte hebben gewonden en cl ooi en mee
te nemen. Het totale'aanbal moet echter
grooter zijn dan 120, De door de Jood-
sche eigenaars in den loop van de ge
beurtenissen geleden schade wordt geraamd
op 200 000 pond sterling. In 150 dmpen
zijn tot dusverre gewapende huiszoekin
gen gehouden.
Sa mekwerking
De Locamo-conferentie.
Na hcL DUiUtk-Oosienritkschc
jiccoortii
Het is mogelijk, dat de Locarno confe
rentie, Jie tusschen 22 .cn v2ó Juli te Brus
sel zou woulen gehouden, zal worden
uitgesteld, in velband met lid bekend wor
den \an het Duilscii-Gosteniijksche nccoord.
Tassclien Frankrijk, België en Engeland
worden hiciover thans diplomatieke be
spiekingen gevoerd. Een definitieve be
slissing ?al te -Londen niet worden geno
men voor de kabinetszilting van morgen,
wanneer Eden terug zal zijn.
Be voorwaarden voor dc Ita-
liaansche deelneming.
In officieele kringen te Rome verklaart
men, dat Italië deel zal nemen aan de
Locarno conferentie te Brussel, wanneer
men de volgende twee voorwaarden aan
vaardt: 'Opheffing van de garanties in de
MiddeHandscbe Zee en nitnoodiging van
Duitschland tot deelneming aan "de con
ferentie.
Londen en liet Italiaansclic
standpunt.
Ten aanzien van dc vraag, of Duitsch
land moet woiden uitgenoodigd1 voor de
Locamo conferentie, wijst men er en Lon
den op, dat deze conferentie bedoeld Is
voor de Locamo-mogendheden, waartoe
Duitschland niet moer behoort sedert liet
verscheuren van bet verdrag van Lorarno.
Het zal van bet resultaat der thans ge
voerde diplomatieke besprekingen tusschen
Frankrijk, Belgie cn Engeland afhangen
of dit standpunt zal worden gewijzigd
of niet. Wat do Middollandscho" Zee af
spraken belieft, zoodra Griekenland, Tur
kije en Zuid-Slavië wonschcn, dat hier
aan een einde komt, z.al Engeland zich
van zijn verplichtingen ontslagen achten.
Deze verplichtingen werden door Engeland
aanvaard ten bewijze van dankbaarheid
voor de samenwerking van genoemde sta
ten tijdens de crisis.
Britsckc houding le Muntreux gc-
wijzigd.
Lihvinof heeft g.stermiddag oen onder
houd gehad met den Britscben afgevaar
digde Pcmieil, die ju'st uit Londen is te-
ïug gekeerd. Het schijnt, dat de Britsche
regeering nieuwe instructies heeft_ gegeven,
en dat do oppositie tegen hel passeeren van
Russische oorlogsbodems in tijd van oor
log aanzienlijk is verminderd. Evenwel
schijnt de Butsche regoering zcli te blijven
verzetten tegen de vrijheid van doorvaart
voor do oorlogsschepen van mogendheden
die door regionale verdragen zijn ver
bonden.
AUTO-Mij. VINK Co. N.V.
Stadhouderslaan iH3 Schiedam
Gemengd Nieuws
Brand verwoest verfhandel.!
in nachtgewaad
Bewoners
gevlucht.
In den afgeloopen nacht is de verf
handel cn vcrfmaalderij „De Verfton" van
de firma J. Hofland cn Co., aan de Nieuw-
,stmat te Beveiwijk, totaal verwoest. Toen
het vuur tegen half twee werd ontdekt,
had het reeds dusdanige afmetingen aan
genomen, dat de bewoner en diens oudste
zoon slechts in nachtgewaad het fel bran
dende perceel konden verlaten.
De brandweer was spoedig ter plaat»"
en bestreed liet vuur met vijf stralen
van drie zijden.
Aan deze omsingeling van het vuur is
het le danken geweest, dai de belendende
peiceelcn gespaard konden blijven.
De winkel, dc maalderij en de opslag
plaatsen zijn totaal uitgebrand Later moest
do brandweer opnieuw optreden, toen in
een perceel aan de Moerstraat een begin
van brand hleelc..iö-^-z4n -.ontstaan -door
den hcvïgèn vonkenregen.
Dit biandje kon spoedig gebtuscht wor
den.
Openhartige bekentenis,
14 J u 1 i Ik zit in m'n Zondagsdia
voortuintje in 'n Zondagsche stemmng,
in do Zondagsche straat, die niet neet
of het zal gaan regenen en die daarom
heerlijk-lui achter de vensters blijft zit
ten te koekeloeren met een boek op de
knieën.
Het is rustig, stil, landerig en lui dat
straatje van me, dat lichaam van me, die
geest van me.
Dan klinkt een jammei klacht door de
straat.
Een heer met een hoed op en oen re
genjas aan verkondigt voor zestig wild
vreemde mensdien, dat hij zijn moeder
niet missen wil.
Een heer met een lange, huilerige hals
en een gezic-ht als van een stervend
paard.
Hij zegt met lange uithalen en een
snik in zijn adamsappel, dat hij zijn moe
der niet missen wil en kijkt naar de ven-
sters of men hem voor deze goede bedoe-
ling niet een koperstukje offeren zal.
Deze heer lijkt mij een goed zoon en
z'ijn moeder lijkt mij, gezien z'iju voor
komen, ai een bejaarde dame te zijn.
En bet ergste is dat ik geen medelijden
kan hebben met dezen Leer, want hij
heelt c-en blozend gezicht en een keurige
regenjas aan on gepoetste schoenen en
een bolhoed,, glanzend van nieuwheid.
Ilij schreeuwt, méér dan hij zingt, dat
zijn moeder zulk een lieve vrouw is. Ik wil
het gaarne goloovcn en ik bevestig dit
geloof in den voortref fel ijken aard valn
de oude dame in kwestie niet oen halve
stuiver. l
Ik weet overigens zeker dat deze heer
een amateur-bedelaar is. Een willekeuri
ge heer, die gedacht heeft: „Ik heb van
daag op dezen stillen Zondag toch niets
heteis te doen, ik kan al licht proboeren
twee gulden bijeen te garen door de men
sehen le verleden hoe goed en zorgzaam
nnjn moeder voor mij is. Daar zit geen
kwaad in. Daar steekt niets achter, D.t is
Schipbrug ontzet
Door aanvaring met Duitsclic
motorboot.
Iledcnmoigen om kwart over acht wilde
do Duitsche moloiboot „Thuringcn" uit
Ilambuig, te Zutplien de schipbrug pas
seeren.
liet schip maakte daarbij oen zwenking
om, als voorgeschreven, achterwaarts (loot'
de brug le gaan.
Hierbij kwam do boot in aanvaring met
een van do pontons. De brug raakte daar
door ontzet, met bet gevolg, dat zij voor
allo rij- cn scheepvaartverkeer was afge
sloten.
De brug zelf liep weinig schade op,
evenmin als de aanvarende boot.
Na anderhalf uur was do brug zoover
hersteld, dat het lijverkeer weer normaal
doorgang kon vinden.
Een half uur later was ook het scheep-
vaailveikeer weer normaal.
Onweer boven Groningen.
Do bliksem versplintert twee
bedden. Geen slachtoffers.
Boven Groningen en omgeving woedde
in den afgeloojien nacht een kort maar
hevig onweer. Omstreeks half vier sloeg
de bliksem in de woning van do familie
A. Talons, te Pcize. Het voorste gedeelte
van het huis weid vernield. De twee ledi
kanten, waarin vader, moeder en drie kin
deren sliepen, weiden totaal versplinterd
Do mensclicn bleven wonder hoven won
der ongedeeld, doch waren, zooals van
zelf spieekl, zeer geschiokken. Er ontstond
geen brand.
menschelijk en aanvaardbaar. En wat
rireir—mij .in- ruil voor mijn kmlefliefdo
schenken wil, is all cht meegenomen". t
liet eemge wat niet aangenaam is in
deze op zich zelve aangename uitng van.
liefde \an een zoon met een bolhoed voor
de lieve gnjze dame, die zijn moeder is,
is, dat de/e liefde z ch op zoo bjzige wij'z-o
uit 1
De hoer herhaald rijn kinderliefde lot
in het onoind ge en bovendien doet hij
dit zoo langzaam en langdurig, dat vrij
spoedig onze Irauen drogen en beu wor
den van de op zichzelve ontroerende en
loffelijke intenties van den vreemden hoer
in onze eigen straat.
En daarom juist haasten wij ons de
liefde van den heer tot zijn mama met
koper te reciproeeerc-n. Omdat wij er nu
wel van overtuigd zijn en er niet meer
van liooren willen.
Naai- ruwe berekening heeft de open
hartige, zij het langdurige, bekentenis vatn
den beer hem 60 maal 21/2' 150 mitea
in don glauzenden bolhoed gebracht.
Weshalve hij tevreden ons straatje ver
laat. i
En ons straalje tevreden is. '1
En do zon en do vredigheid en de voor
tuintjes des te aangenamer en rustiger
geworden rijn.
Ik bekijk tevreden mijn papier*, dat in
eens gevuld is mot mijn geest... Neen...
met den geest van den heer; en schouw
levredener nog in mijn hart, dat aange
naam gestemd is door het bewustzijn, dat
er dikke inannon-niet-slervende-paardöa-
hoofden zijn, die tuin moedor geven wat
luru moeder toekomt.
En dat rij daarvan do koperen vruch
ten plukken, die z'ij zoo ruimschoots ver
dienen. I
Duizenden oud-strijders van verscheideno natiën hebben
do nagedachtenis van hun gevallen kameraden ,op bet
Douanmonl nabij verdun.
aan
istcrnac.ht linlde gebracht
militaire kerkhof te
Vijf personen hij brand omgekomen.
In eon voorstad van Pinsk (Polen) heeft
een hevige brand gewoed, waarbij 13 wo
ningen en verscheidene schuren en stallen
verwoest werden. 5 bewoners vonden don
dood in do vlammen
Zes personene tijdens omveer gedood. 1
Tijdens een lievig onweer dat gisteren
over Hongarije liecft gewoed, ziijn zes per
sonen door don bliksem getroffen en go-
dood, en zijn oenige honderden gewond'.
Verleden jaar vijf milliocn nieuwe auto's.
Volgons liet maandelijksche s'alistischo
bulletin van den Volkenbond zijn verle
den jaar ruim vijf mill oen auto's gefabri
ceerd. Uet juiste aantal is 5.172.000 nieuwe
auto's waarvan 4.003.000 werden gemaakt
in de Voreeiiigde Staten <31 417.0C0 in En
geland. Duilschland neemt de der ij plaats
in met 245.000, Canada do vierde met
173.000, Frankrijk" de vijfde met 106.000.
en de Sovjet Unie d« zesde plaats met
•97.000.
lOon'drinsvan V<iu- cu l''eoBtdagcn. !ctaiu.89sle Jaargang:
4riQk. nummora 4 eta, - Abonnementen
vordt niet gewaarborgd.
Prijs der fcdvorlentitn: van i6 regels I 155;
Iedere regel moer f 050j is bet Znterdagmimmer
1—5 regels f1.80, Iedere regel meer f 055.
Beelames fö.75 per regel. Incassokoster,5elsr
bostkwltanties 15 ets. Tarieven -van adverbntUSa
bij abonnement tijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden togen vooruitbetaling Kleine
Advortenlliin opgenomen tOW t/ra. 15 woor-
den, f 0.75 ijm, 25 woorden. Elk woord meer
D cent tot een maximum vun 30 woorden.
Woeusdags: Kleine Advertentl8ntot25 woor
den 1U25, mlta vóir Dinsdagavond 8 uur aan bet
Bureau bororgd.
*6 Zaterdags: Kleine AdvertentiSn 14.00, Indies
slot véór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
i*Z£i
+d'
ui
Telel. Nov 68506-69512
FILIAAL TE 'S-GRAVENZANDE. Tel. 137