§ddedcun$&Ue>
nrnrPTTi
AMERIKAANSCHE NOTITsES.
AFWEZIG:
KLEINE ADVERTENTSËN
DE SCHIEDANISCHE
CO li RANT
COUPON - BOEtCUES
Advertentiër»
H. C. VAN OEN BROEK
£oh$4> Have** Wl, Uoek Kodc Hewm
i XX
De werkloosheid.
lndiaansche terreur. Een merkwaardige oude
dame. H#i land van belofte.
JRum.
BINNENLAND
Gevangenisstatistiek over 1934.
Restauratie van den Martinitoren.
ARTS
Bijzondere
Vacaniiekaari
7.50 f 5.75
'f 3.75 f 2.90
i 4.—
f2.—
van Woensdagavond, die het V
mogelijk maken in maximum 25
woorden ook 2e hands voorwerpen
van geringere waarde per an
nonce aan te Meden, Prijs slechts
25 cent per annonce bij vooruit
betaling. Tekst der annonce moet
uiterlijk Dinsdag 6 uur nam.
bezorgd zijn op ons Bureau:
Vier popi/faire
Schriftelijke Garantie
is hier ter stede nog
steeds verreweg het
meest verspreide
ÓA.G BLAD
BUREAU: LANGE HAVEN 141
HOEK KORTE HAVEN
TELEF, 68103 - 68617 - 68923
bevattende 25 COUPONS, elk recht gevende op het
plaatsen van een „KLEINE ANNONCE" op een wille»
keurigen datum binnen 6 maanden na uitgifte, zijn
aan ons Bureau: Lange Haven 141, verkrijgbaar
di 10-—
bij vooruitbetaTin g.Telefon isch aangevraagd (Nos. 68103
68617 en 68923) worden deze zonder prijsverhooging
thuisbezorgd.
'4 <4g ivlyri?--a- feljv %-SÜ #4
- -- 'As' 1 l-MVa,
*iir i
J si
It-
ii.
1(513.
In dit jaar Inuhleti do Iadiaueu over
Manhattan, Stalen Island en Long Island
gezw enud en een meiugto doodea on roo
kende pnmhoopcu achter /.'oh grinten. Zulk
een verschrik kei ijle raak liaddcu zij ge
nomen tegen de hebzucht, de sluwheid en
de bailuursehheid van sommige blanken,
dat 'tjonge Nieuw Nederland aan dui rand
van den algiond stand. 0|p Long Island
woonde een merkwaardige vrouw van hco-
go Engelschio geboorte, Lad} Moody ge-
1 meten, die zich met do grootste inspan
ning tegen do verwoestende Roodhuiden
had weten staande to houden. Jaren te
voren had zij haar rug toegekeerd aan do
woel do en hot gemak van hot loven in
.Oud Engeland en zij had hol verlaten,
gestuwd door een brandende hartstocht
voor burgeilijke en godsdienstige vrijho.d.
Zij had gehoopt deze dingen to vinden in
Nieuw Engeland maar werd daarin teleur
gesteld en derhalve trok zij naar de gast
vrije Hollanders, die daar anders over
dachten Lady Moody's blokhut bleef be
waard, dank zij de heftige verdediging
van haar medebewoners en het stadje Gra-
v es end, de eenige Engelsche nederzetting
te midden van de vijf Hollandsche plaatsen,
bleef gespaard om baar aandeel te vormen
van. do latere Borough of Biooklyn. Lady
Moody kwam oorspronkelijk uit Garsdon
in Wiltshire, dat door haar vader in de da
gen van Koningin Elizabeth in Parliament
vertegenwoordigd werd.
Als weduwe in Londen vertoevend, kwam
zij in botsing met de kleinzielige wetten,
van dien tijd, die iemand verbondon oen
bepaalden tijd van zijn eigen huis afwezig
te zijn. De Court of the Star Chamber
strafte baar met terugzending naar
M iltshire, om daar een goed voorbeeld te
geven aan do armere klassen. Duizen
den mijlen over den Oceaan bestond een
nieuwe wereld1, waar andere vervolgde
Engelselien naar toe waren gegaan op zoek
naar vrijheid cn zij besloot hetzelfde te
doen.
In 1G35 kwam zij met haar zoon in
Massachusetts aan, maar nauwelijks ge
vestigd kwam zij tot de ontdekking, dat
de daar wonende Puriteinen, hun eigen
opvattingen van vrijheid hadden. Haar
werd liet lidmaatschap van de kerk ont
nomen en zij trok opnieuw aan het zwer
ven. De toenmalige gouverneur van Mas
sachusetts, Wmthrop schreef in zijn dag-
-bo&k, dat Lady Moodv, een verstandige en
zeer godsdienstige vrouw, door de ouder
lingen van de kerk veroordeeld werd
wegens haar inzicht omtrent de kinderdoop
en op raad van haar vrienden naar do
Hollandsche kolomen trok. Veertig Engel-1
sehen verlieten met baar Massachusetts
en aangekomen in Manhattan vorsten zij
daar tot hun vreugde een Engelscho neder
zetting ter hoogte van de tegenwoordige
57o straat en de East River, De Hollan
ders hadden dit land van de Indianen ge
kocht voer één deken, óén kelel en een
trommel en dit land werd aan Lady Moody
en haai- gezelschap afgestaan. Wat deze
Engelscbe aristocraten het naast aan het
hart lag, nd. „vrijheid van geweten te
hebben en te genieten volgens de gewoon
ten van Holland zonder gemolesteerd te
worden." cn „als vrije mensehen hun eigen
politieke instellingen naar het oordeel van.
de moeiderhefcl op te richten." werd hier
in volmaakten zin gevonden.
Lady Moody be/at in haar blokhut de
grootste privé bibloitheck van haar tijd
met Latijnsehc, Kngelsclie en Italiaansche
hoeken en als de leidende figuur van deze. \"Y
primitieve nederzetting maakte zij het plan v eel t'1'-
op hoe het stadje aan te leggen. Hot was
aan de monding van do Narrows gelegen,
waar de schepen van overzee binnenkwa
men en binnen verloop van tijd zag het
er naar uit, dat Nieuw Amsterdam mm
den anderen kant van het water oen groo
ts concurrent had gekregen. De gouver
neur van Nieuw Amsterdam, Peter Stay re-
sant, was haar zeer genegen on verbouw
de haar volkomen, terwijl diens vrouw
oen wa.i me- vriendin van Lady Moody was.
Toch gaf de godsdienst weer aanleiding
tot geschillen en zoo werd er in Nieuw
Amsterdam gefluisterd, dat in Gravesend
ongeloovigcn woondon. Do Hollandsche di
recteur-generaal werd' dringend verzocht
om er een kerk te bouwen „omdat de be
volking er zulke goddeloozo lerens leidde
mot 'Men timmerman on wagenmaker G er-
rit Eve risen van Duvn als huiirigids. Zij
waren dien morgen vroeg uit liet- .-huis
van Jacob Kelleker vertrokken, dat in de
buurt van het tegenwoordige Wall Sheet
heeft gestaan en hadden aan den oever
van Manhattan een roeiboot genomen om
over te steken. Toen zij in Long Island
aan wal waren gestapf, waren zij de heu
vels opgewandeld door eon liosch on „door
bet eerste dorp dat Breukelen beetle cn
dat een klein leelijk kerkje mudden ..op
dijn weg heeft staan?' Diezelfde weg heet
vandaag Fulton Street en is een Spwehhm
I in ons blad van Zaterdag j.l.
ten gevolge van d'o verscheidenheid
godsdienstige opvattingen" en een Hol
landsche dominee rapporteerde in 1657
aan zijn gezaghebbers in Amsterdam: „de
bewoners van Gravesend' moeten als men-
nomieten beschouwd' worden. Do meerder
heid onder hen zijn gekant tegen do kin
derdoop, de Zondagsheiliging en liet ambt
van predikant of lc-eraar van God's woord.
Zij beweren, dat door dozo dingen allerlei
oneen iglieid' in de wereld gekomen is oa
wanneer zij een bijeenkomst houden spreekt
de een of onder vrijwillig voor hen."
1679.
Eiken- en nolenblokken brandden ge
zellig in de groote open haard, vele oesters
lagen in de braadpan en Jasper Donkers
en Peter Sluyter, onlangs van Nederland
overgekomen, genoten van de goede din
gen die Long Island in het jaar 1679 op
bracht. Zij zaten daar in (le groote huis
kamer waar 't flakkerend vuur de muren
verlichtte en de September-koude uit de
lucht haalde, terwijl zij op het avondeten
wachten en onderwijl wat zaten te pra
ten met Simon Acrsen de Hart en diens
vrouw.
En al gauw waren de oesters, „de bes
ten in het land, groot en malscli en som
migen daarvan een voet lang" klaar. Er
was een gebraden stuk herlenvleesch van
30 lb, dat de Indianen voor 30 Nederland-
scho centen hadden verkocht, groote por
ties wilde kalkoen en gans volgden het
maal van de reusachtige oesters. De avond
ging snel voorbij en toen het laat was
geworden begonnen Dankers en Sluyter
te geeuwen en andere teekenen van sia-ip
te vertoonen, waarop de Hart een bed
naast de open haard klaarmaakte Zij wa
ren heel.moede, deze twee reizigers, che
pas eenige dagen le voren naar Nieuw
Nederland waren gekomen als volgelin
gen van Jean de Labadie, die van plan
was in de nieuwe wereld oen godsdien
stige kolonie op te richten. Eiken dag
maakte Dankers aanteokeningen omtrent
de bevolking, gewoonten en andere ge
beurlijkheden bij zijn tocht door dezeAmc-
rikaansche nederzettingen en zijn dagboek
is later vertaald door Henry C. Murphy,
een Nedorlandsche historicus van Brook
lyn en uitgegeven door de Long Island
Historical Society. Wat we van het
vroegere Long Island weten is hoofd
zakelijk te danken aan dit document.
De twee Labadisten hadden een op
merkelijke en avontuurlijke reis achtc-r zich
Daar sloegen zij rcclils af oa Geuit
bracht hen luj huizen au vrienden, waar
zij hartelijk ontvangen werden cn onthaald
op melk on cider, vruchten cn (abak oa
in het bizomler liet meest van alles afschu
welijke rum... die door do Hollanders
„(luivoldood" genoemd wordt. Dankers
merkte op, dat allo mensclien zeer op
deze rum gesteld waren „en de moesten
van hen op een. buitensporige manier, of
schoon do rum erg duur is en zeer on
aangenaam smaakt".
Wat zagen zij oen perzikboomen, zoo
vol geladen met vruchten, dat zij op het
punt van breken waxen, f En op verschil
lende plekken lag de grond zoo vol met
afgevallen perziken, „dat de grond niet
gezien kon worden en men zijn voet niet
kon neerzetten zonder er op te trappen".
Toen zij den volgenden morgen naast
den open haard van do Hart wakker wer
den en naar buiten gingen om 'n luchijc
to scheppen, zagen zij „d'o watermeloenen
zoo groot als pompoenen bij de honderden
opgestapeld liggendie de Hart met zijn
bootje naar Manhattan ,ging brengen om
in de, stad te verkoopen. Al .verder wan
delende kwamen zij bij een Indianendorp
en zagen met eigen oogon boe de oor
spronkelijke bewoners van Long Island
leefden nadat zij meer en moer door de
blanke indringers van hun land verdreven
werden. Do Roodhuiden hadden het land
verkoeld aan Jacques Cortelyou, die Nieuw
Utrecht gesticht had, maar er niet toe
kon komen do Roodhuiden uit het eigen
land! te verjagen. „Hij liet hen oen klei
nen hoek over, waar zij hem per jaar' 20
schepels maïs voor betaalden cn waarvan
bij het beste voor zijn eigen gebruik hield".
Ten laatste kwamen itte Labadisten bij het
huis van Cortelyou aan. Ilij vac een kind
van Eransche ouders geboren iu Nederland.
Later werd hij oen student in de filosofie,
Latijn en wiskunde, can landmeter on hij
wist genoeg van d'e geneeskunde af." Maar
het ergste van alleswas, schroef Dankers
in zijn dagboek, „dat hij een goel volge
ling van Desdarte? was en geen goed
Christen." De' Labadisten kwamen later
op de gedachte oin in deze pnmiheve
nedeizetting van Long Island, Coitelyou
een exemplaar van „Les Pensees" te gewin
als een tegengift van Pascal aan Des
cartes. "i 1
Na vriendelijk' dooc CöUelyoi onteangqnj
eu onthaald te azijn,' werd den reiziger de'
scliuur als slaapplaats aangewezen. „We
legden ons to slapen op stroo, bedekt met
schapenbanden", verfraait Dankers, „le mid
den van een onophoudelijk varkensgeknor,
schapengeblaat, hondengeblaf, lianenge
kraai, kippengekakd en boven alles oen
goeie hoeveelheid vlooien en ongedierte,
die ons met hordes bedekten." Van liun
verdere ommetoeht op het eiland schrijft
hij nog „we hoorden een geweldig lawaai,
krijschen en zingen in de hui/on van de
Indianen. Zij varen allemaal lustig
dronken, raasden, gierden, sprongen op
en neer, vachten met elkaar en schuim
bekten als wilde dieren." Dit ontstemde
Dankeis bizonder en hij berispte de pio
niers van Brooklyn door te schrijven...
„en dit hadden''zij le danken aan Christe
nen." i
Koningin en Prinses in het buitenland.
Uit- Ilolnrald" wordt gemeld^ dat II M.
do Koningin on H.K.II. Prinses Juliana
mol gevolg Vrijdagmorgen iu een open
auto bij gtuislig weer een bezoek heb
ben gebracht mm het klooster St. Odiio
en des middags een loer bobben gedaan
naar Sclest.il, waar zij de oude kerken
St. Foi en SL George en Roeollcts heb
ben bezichtigd.
Gm.nigrum in gemeenschap
Stijging au de bevolking in
de gestichten.
Belangwekkende gegevens en mede,De
lingen bevat de door liet centraal bureau
voor de statistiek gepubl coordo gevango-
nisstatistiek over 1931.
In de ccisto plaats wordt voor het eerst
de werking nagegaan van den met ingang
van 1 Januari van genoemd jaar in wer
king getreden nieuwen gevangen smaa(re
gel, waarin een nieuw regime voor de
strafgevangenissen, hui/en van bewaring
en rijkswerkinrichtingen is neergelegd.
Vooral wordt aandacht geschonken aan do
bepalingen betreffende de „gemeenschap
voor bepaalde doeleinden", d.i. liet bren
gen van gevangenen in gemeenschap in
plaats van voortdurend verblijf in afzon
dering in de cel. In verstil'!lende gevange
nissen werd voor hot eerst gemeenschap
pelijk onderwijs gegeven, gomeonschappe-
ijfc gearbeid, aan zang en spelen deelge
nomen. Bezwaren deden zich daarbij niet
voor. Anderzijds kunnen volgens do nieu
we bepalingen de tot hechtenis veroordeel
den in tegenstelling tot "den algènieenen
regel, de straf in afzondering ondergaan
o.a„. indien do gedetineerde "dit verzoekt
of het gesticlilsbesluur dit nood g coir-
deelt.
Uit de statistiek blijkt, dat meer cn meer
door do toeneming der bevolking met do
gestichtsruimte moest worden gewoekerd.
In verscheidene gestichten deden z'"ch moei
lijkheden voor t.a.v. do opname van per
sonen. Tegen liet einde van het jaar wer
den een aanlai tot gevangenisstraf veroor
deelden ondergebracht te Veen hui zen. Te
's-Gravenbage werden in 3 vleugels vam
de in de oorlogsjaren gebouwde cellenba
rak (bij de bizondero strafgevangenis) de
iïpeer dan 200 cellen weder bewoonbaar
gemaakt.
Aan de cijfers betreffende de bevolking
z'ij het volgende ontleend. De totale be
volking in de gest.clilen te zarnen in den
loop van liet jaar <kranwez.ig geweest, be
droeg 40.657 tegen 31.662 in 1933. De
stijging is giootendccls toe üe schrijven
aan de bizonder sterke toeneming van de
bevolking in de hu"zen van bewaring: 1933
22 408, 1931 30.496. Het aantal preventief
gedetineerden steeg van 3959 m 1932 lot
4934 m 1934. At is deze vermeerdering
belangrijk, nog veel sterker was die van
(lp, categorie der subsid.air tot hechtenis
ypioordec-kteu 1931 7S12, 1934 20 948.
Vergeleken met het cijfer van 1931 nam het
aantal subsidia r gohechtcn onder invloed
van den ongunsligen economisöbcn - toe
stand dus mot 16S pCt. toe.
Uit do gegevens betreffende de gijzeling
wegens schulden blijkt, dat de wetswijzi
ging, die 1 Januari 1933 in werking trad,
het aantal gegijzelden snel en sterk heeft
doen slinken; in '1932 bedroeg hot aantal
nog 396, in 1933 96 en in 1934 slechts 30.
Wie belang stelt in de wij'zie, waarop de
ter beschikking van de regeer ng gostcUlo
psychopaten worden verpleegd en bezig
gehouden in hot rijksasyl te Avereest, kan
daarin door raadpleging van do stat stiek
een goed inzicht verkrijgen.
De naturalisatie van «Ir. Mannhcimcr.
fn het Staatsblad is verschenen do wet,
waarbij o.a. de bankier dr. Mannhéiiner
voidt genaturaliseercl.
liet brnoodigctc -kapitaal ad.
- 1300.00(1'zal door liet «Werk
fonds worden verstrekt.
B. en IV. i an Groningen hebben den
raad voorstellen gedaan'betreffende restau
ratie van den Marlinctorcn. liet bciaoocl ig-
d'o kapitaal zat gelfeel door het Werkfonds
vt orden verstrekt en wel f .109.000 a fonds
peidu (deze gelden worden dus niet terug-
betaald') cnri200.000 bij wijze van crediot.
De rc&laiu'atie zal in handen worden
gesteld' van een commissie, welke samen-
gesteld als volgt is gedachtdr. ir. G. W.
van Heiikelom, Utrecht, voorzitter, prof.
ir. J. A. G. van der Steur, Oosterbcek en
do directeur van gemeentewerken te Gro
ningen, ir. If, Schut.
Deze restauratie is niet volledig, doch
vooiziet in de dringendst noodigo herstel
lingen teneinde direct dreigend gevaar te
vooikomen.
In de week van 6 lot en met
J1 Juli.
Do directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbc.dsbemid-
deling deelt mede, dat in do weok van G
lot en met 11 Juli 1936 hot aantal leden
an ingevolge liet werkloosheidsbesluit
1917 gesubsidieerde vereen gingen bedroeg
533 800, hieronder zijln begrepen 75.090
landarbeiders, te wier aanzien in de maan
den Mei lot en met November geen gege
vens aangaande de wciklooslieid ontvan
gen worden
Van de 458.800 verzekerden, niet bo-
Uoorende tot do. landarbeiders waren ge-,
heel werkloos:
In do week G lot en met 11 Juli 193G
28.9 pOt.
In do voiigo verslagwoek (22 tot en met
27 Juni 193G) 28.9 pOt.
In de overeenkomstige verslagwoek van
1935 26.9 pCt.
In de overcenkomsligo verslagwoek van
1934 23.9 pCt.
Bij 1055 organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 11 Juli 1936 in
totaal 395.685 werkzoekenden ingeschre
ven, onder wie 374.168 mannen. Van deze
weikzoekenden waren er 378.157 werk
loos, onder wie 361.GIG mannen.
Be "Waalbrug cn het internationaal
verkeer.
De Kon. Ned. Toeristenbond scbrijitons:
Dal de openstelling van de Waalbrug bij
Nijmegen ook voor het internationaal ver
keer gunstige gevolgen heeft, blijkt uit liet
teit, dat het personeel van het douanekan
toor Wyler, op de route van Arnhem via
Nijmegen naar Kleef, sindsdien met niet
minder dan rijE man moest wonion ver-
sferiri, Het verschijnsel doet zich voor,
dat er nu ook weer Duitsche auto's naar
Nederland komen voor een week-end of
dagtochtje. Vioeger weerhielden de hoogo
kosten van do pont in Nijmegen cn do
schipbrug in Arnhem hen daarvan, want
van het bedrag dat men over de grens mug
meenemen, bleet er niet genoog over om
logies of vertering te kunnen betalen.
Thans is dit wel mogelijk en de invloed
dezer verbetering is roods 6 reet merkbaar.
Onthulling gcilcnktcekcn Albert Vogel.
Zaterdagmiddag is op liet Erederik Hen
drikplein, aan het straitgedeeltc, dat do
Erederik Hendriklaan verbindt met do
Aert van der Goesstra.it te 's Gravcnhage,
liet door den heer Ant. J. Molkenboer
ontworpen en uitgevoerde gedenkteckeit
voor wijlen don woordkunstenaar Albert
Vogel, onthuld
Do plechtigheid werd o a. bijgewoond
door mevr do weduwe Vogel.
De voorzitter van liet comité tot stich
ting van het gedenkteeken. de kolonel van
den genenden staf, jhr. J. Th. Alting vo:t
fipuse, droeg h'et monument aan het go-
mcentebestuur over. f
Nederlandsche Spoorwegen
Naar verre uithoeken In
eigen land reist U voor-
deetig
PER SPOOR
op een
(Maandags, Dinsdags,
Woensdags en Donderdags van
13 Juli t/m 3 September)
Aan alle stations N.S,s
HEENREIS
1,kl. 2- la,
-TERUGREIS
T« rug ret*, v«n station van aankoma*
naar hal oorspronkelijk station van v«r«
trak. dtnxalfdao of dan volflandan dag.
Kinderen vit» 4—10 jaar halva prtj*.
3a U.
Wwartks
zijn de populaire kleine annonces
in de
MODERN POLSHORLOGE
onbreekbaar glas 4.25
SOLEX Jongenshorloge
verzilv. plaat lux model 5.95
MERCEDES Ancre, 15 steen
degelijk werk, onbr. glas 8.50
MERCEDES Chronometer
15 steenen, loopt accuraat 12.50
BINNENWEG37' ROTTERDAM
VERGETEN
in de bus v. d. ENDE,
zwarte tascli met inhoud.
De vinder wordt beleefd
verzocht in verband met
foto's, deze tegen beloo
ning terug te willen be
zorgen. Westfr. straat 49d.
"Wpf f p
DIENSTBODE
gevraagd, zelfst. kunnende
werken en v.g.g.v.
Puttershoekschestraat 65
MIJN MOEDER IvOCIIT
ook een Reclamepalm bij
JAN ROSA, Hoogstraat
No. 110 Teler. 67312.
En toen wij thuis kwamen
stonden wij verbaasd hoe
gezellig de kamer er nu
uitzag. Zelfs Puckie blafte
van genot en de kanarie
zong van Sari Marys.
Zegt liet voort.
AUTOSTALLING
aangeboden in heeren
huis-garage, tegen billijken
prijs. Jan Steenstraat 37.
Bevr. Bovenhuis en Tel.
12134.
- UWR M riïÊBKS
AUTOBERGING
aangeboden A f 0.60 per
week per auto.
Adres: DE NIJS, Bak
kerstraat 15.
ZOEKT U PLAATSING
als Huishoudster, Winkel
juffrouw, Modiste, Naai
ster, enz.? Plaatst een
annonce in dit blad.
TE HUUR:
ruim bovenhuis, West
molenstraat, huur f 4.50
idem Vriendschapstraat,
huur f 4.60 en f 4.20.
Te bevr. J. M. C. v. d.
HEIJDEN, Hoogstraat
168.
ADVERTENTIEN
in deze rubriek hebben
beslist succes!
-Ju»"? l)"6*
