''x
tweede blad
SCHIEDAMSCHE COURANT
Uit de Pers
Het oordeel over de millioenen-nota
De:uitwijzifTgskwesti e;
Gemengd Nieuws
Kunst en Wetenschap
Kerk ren Schaal
Wandelen.
Nationale afstandsmarschen.
Sport:
Arena.
Bernliard
v S
Bcrnliaril in Dtn Haag op weg naar dc vcrfooniiig
opening der Stalen Generaal cn him rijtoer «liior
v S
Bcrnliaril in Den
I) Kit
DONDEKDAG, 17 SEPT. 1038.: No. 21358.
v Dc liberale pers.
DoNlRC (IJb.) constateert, dat de nota
betreffende den toestand van 's iri^ks •.finan
ciën. een optimistischergeest ademt dan
haar voorgangster van 1935
Dat dö minister van financiën wijs
doel zicli met do noodige Voor-
zichügïiéid uit te drukken," wordt/Ivo)
bewezen door den gang vanzaken
iiï het vorige jaar. Do schatkist, was
toen als een blikken pannetje: snel
afwissi 'end koud en licet. In April
v 1935 werd eenigo belastingverlaging in
r' uitzicht gestelddrio maanden later
roods maakte dio mogelijkheid plaats
vo.or tijdelijke bciastmgvcriioogingen,
welke thans in'den vorm van 23' op
centen op do dividend- en iantième-
:-]ïclasting, do zegelrechten, de registra-
tie-rechten en do successierechten tot
een bedrag van f 11,8 mdlioen voor
continuatie in 1937 in aanmerking wor
den gebracht.
Ook afgescheiden hiervan is do bud-
getaire toestand nog verre van gunstig
Het blad memoreert voorts de vermin
dering van hizondèri}: ïh|(hrag;enTaan dó
geroeenlen/uit -hetWerktooslieidssuhs idie-;
fonds en schrijft dan:
„Herinnert men zich nu, dat pok
de algemeen® 'bijdragen uit hot Werk-
loosheidsfonds aaii de'gemeenten niet
10 pGt verminderd zijn, dan is het
duidelijk, dat een; aantal geinoentebe-
sturen genoopt, zal zijn de uitgaven
ophieuw aanzienlijk tebepjrken en
zoo .mogelijk/zich van; verliesposten
te oiildoeti. Want vc.oi' die gemeenten
zal-het belasüngplafond reeds bereikt
'zijn.
/-'Het rijk, dat op belastinggebied aan
de wettelijke grenzen der gemeenten
niet is gebonden, staat er anders voor.
Althans in theorie. Immers ook in de
millioenennota wordt erkend, dal do
-.belastingdruk tot „een ongekende hoog
de": is opgevoerd. Wij bobben ons er
echter mee tevreden te stellen, dat
geen voorstellen tot nieuwe bc'as
titigverlioogiug worden gedaan en dat
dus ook van het ontwérp-reisb'clasting
wordt 'argteien'.--fMó'ny.'zott: 'a-Heéft: d'en.
/'-Awóihéh'/wênschr'ktfm^^
Vook ,yoprhet Rijle 'een "...beiaslingpla-
fond bestond, dat op lager niveau lag
dan de tegenwoordige „ongekende
hoogte" van het belastingpeil, opdat
ook voor de regeering de harde nood
zaak aanwezig was om don rijksdienst
tot een bepaalden omvang te beper
ken". ">pV
„Bemoedigende cijfers" schrijft lxot A1 g.
Handelsblad (lib.) boven zijn artikel,
doch laat er. onmiddellijk op volgen:
„Alaar nb alles is goud wat er blinkt!"
Ken tckc'" op' den gewonen dienst van
maar ongeveer 3G millioen... het is bij
na tomooi om waarte zijn, aldus liet
blad. Wij zijn de laatste jaren gewond ge-;
raakt aan begrootingen-met tekorten van
ver boven de 100 millioen. Na liet oérslc-
gevoel van .voldoening, dat er nu geen
nieuwe belastingen zijn aangekondigd en
bet bcgroolingsevenwieht hersteld lijkt,
komt dan ook onmiddellijk de nieuwsgier
riglieid', hoe 'minister Oud dit resultaat wel
beeft, weten te bereiken.,/;,-.
Hot blad noemt dan, do verschillende
voor' bet. sluitend maken genomen maat
regelen besprekend', hel aan zichzelf over
laten van de. tekorten op verschillends
fondsen en hol ove/hevelen' van feitelijk
gewone uitgaven maar speciale fondsen
een verschuiving van lasten baar. ds toe
komst. Ook constateert het, dat voor de
eerste maal sinds 1926 is afgewbken .bain
•den 'soliden eiseh,:<lat slechts dié uitga-
ven "op den kapitealdtemsl komen, welke
indeidaad renlO:produclióf Xijoi Tllaihsbeéft
de reg es-ring voor 8 millioen aam wegen
aanleg ten laste: van ...dien' kapilaakliensl
gebracht enmet dit bedrag dengewonen
dienst ontlast. b -
Op. dezelfde wijze worden de voor aan
koop van gronden tot ontginning in werk-
veischaffing 11oodigo gelden niet meer ten
laste van „gewoon': gebracht, omdat deze
gronden oenbezit vormen,- waarvan men
in die- toekomst, revenuen lean yerwacfilah.i
Vpprts.-.stelt de minister voor oin do
marge, welke er voor 'de schatkist nog
/zat- in de aflossing op 40-jarige slaat.sh-e-
/ningen on 50-jarigo annuïteiten bij de wo-
ningbouw^voorsc,hotten,;pok;, te .bon uiten tot
ontlasting van de gewone begroeting. 13ü
lieert aldus liet blad mot „bezuini
ging'^ of „besparing'1' weinig te maken.
,i®./ben relven-kuhsljc, waarbij mom
zich rijker reicentflan men is; wijleii .prof.
A an' Gijn noemLe-wljt, naar het voorbeeld
van do bngclsche begrootingen Ghufcliil-
-en". .Inderdaad vragen wij ons af, of liet
met juister ware zulke „bezuinigingen"
achterwege te-laten.
T\ rn f I V1
0 ta n ,d a a r«d (MR.)& vergelijkt tie
hegrooting mcL die van 1930 en consla-
teerl, Gat do toestand in feite ongunst ger
is. llad .men f 13.520.000 va;n do gewone
uitgaven .overgebracht<naar; den kapilaals-
diénst, dan" zóu het/uitgaven cijfer niet
f'2.335.552 lager, jna.ar f 11,18-1.178 liooger
zijn geweest
„In andere woorden do ..uitgaven
zij.ii met dit bedrag gestegen. Dit is een
j zeer teleurstellend feit.
- I „Te meer jsdit het geval, nu de
i minister yan Financiën ons nog twee
zeer aangename verrassingen voorzet".
liet blad hoeft hiermee'op het oog de
beperking van '•„bizonderebbijdragen" aan
gemeenten: uil bet WeTklo'oslióidssubsidie-
fonds en jiet niet verhóogén /van hot be
drag van onderstand aan noodlijdende ge
meenten. ■/-d*
Hot geraamdio begroolingslekort, de. ge
memoriseerde feitelijke stijging van de uit
gaven en deze béide verrassingen aldus
gaat het blad voort zijn zeker wel ge
schikt om .ons bij vernieuwvng onder den
indruk lo bréngen van de grooto linanoi-
.eelo moeilijkheden, waarmede hot rijk en
do gemeenten, hebben te worstelen. Talrijke
maatregelen lot financieel '.herstel z'ijln ge
nomen. Do móeste daarvan hebben fél vér-
zet ontmoet, liet stond /ra», ons vast, 'dat
zij geboden waren. De'milliocriennota be
vat voor die noodzaak nogmaals, bet oriom-
stooteiijk bewijs. I Niet légen slaande idle ge
nomen' .maatregelen is Kót doel, dat daar
mede werd beoogd, n.l. evenwicht in de
publieke finandiën .nog niet in het zicht.
Wel mocht de regeering in de Troonrede
zeggen.„De toesland der openbare geld
middelen is nog altijd zorgelijk"..
iDo - .financieel©' toestand blijft somber,
aldus is ,de indruk, wel tóe de milliuoenen-
nóta op Dé Neder 1 andor (G.II.).maakt.
Het lekért van; f 47.7 millióen noemend,
schrijft liet blad:- -
Eu bet ergste is, dat'ook dit cijfer
nog een veel te giinstigo'. voorstelling
van zaken/geeft en sléolils verkregen
is'door. boekhoudkund ige maatregelen,
die aan de regeering zelf blijkbaar te
gen dé bórststuiten en waai toe zij
sléclils gekomen is dóór dwingende
noodzaak, d /d -
Soinniige van deze maatregelen zijn,
opzich zelf genomen, wel verdodig-
baar. „Maar waar gefluroncle. de laalsle
jaren, door stopzetting va.n de sl.orlin-
gen in de yerzekeringsfondson en tal
vanandere maatregelen, reeds veel
/p naar de toekomst moest conleii vcr-
schoven, is het toch lo ivo treuren, dal
p. bij deze begrooting .zidi-.hü'.tl'èinood-
zaak: voordoet, als 't ware de laatste
,;,sliJ!o reserves", aan te spreken.
Laat ons hopen aldus besluit dit ar-
Uijél dat .de. regeering bij diet- bespeuren
van .dó eerste s ympfoinen, dat straks land'
in zicüit zal konién, z'oli niet .vorigst./Dam
zal iiet sombere .beeld, dat deze- hegrooting
nog moet yertoonon,-eerlang voor een
vriendelijker aspect kunnen plaats maken.
Ituoinsclic-katliolii'kc stemmen.
Zonder namen te noemenaldus de
„Maasbode" - neemt de' Millioenen-nota,
misschien In algemeene- termen, stelling
tegen de koopkraebttheorio. Voor haar is
blijkbaar een van de grooto' fa.ctoren voor
economischhorstel behoud van hel ver
douwen der geldteèders en ia dit verband
jpijst de minister terecht op hét belang
van een lagen rentestand' en op 1 dat van
mógelijke conversies. Inderdaad zijn vooral
de laatste van het hóógste gewicht. Want
wei wijst de Nota er op, dat de cre<liet-
waardigheid van den Slaat ongeschokt is
gebleven, maar men vergeté niet, welke of
fers dit vain ons volk eiseht en eiscbén
blijft. -
Het: blad kómt tot de volgende conclu
sie-, -
Alles en alles wel beschouwd, zijn
de cijfers der Millioeneii-nota ons mee:
gevallen. Zouden wij inderdaad, zooals
sommigen rnceneu, het ergste geleden
hebben, dan is er wel reden vóór zorg,
maar kan met moed aan wederopbouw,
mot name aan een hernieuwd bedrijfs
leven. worden begonnen. Al zijn wij
dan".^slagen, verslagen, is Nederland
V niet en hel wordt tijd, da!., ons volk
zich daarvan doordringt en zich niet
overgeeft aan een bodemloos en pers-
pecliefloos pessimisme.
.-G'é Volkskran l" (rad. r.-k.) oordeel t 'meer
schijn dan wezen in de hegrooting 'aan
wezig.
Plachten in den- goeden tijd ministers
van financiën pessimistisch te ztjii in
dezen slechten tijd, nu bét nog slechts
weinigen vergund' is lichtpunten te zien
egt;-., d e liu idige 1 nu n is tér va n f i nanoi ën
een; onbegrijpelijk optimisme aan don dag.
Moge de minister zich niet vergissen i
verge Ie hij iiiel, dat: de door limvi zoo
gewensclite verdere aanpassing, zich
uitende in daling van Joörion en sala
rissen,onmiddellijk ,,'haa'r/terugslag
J vindt in .do opbrengst der. bélaslingcn,
1 indirecte en d'recte.
Onder de vreëmtlo rcd'enééringeh, die
de minister van financiën in zijn Mil
lioenen-nota houdt, is er een al heel
zonderling.
Do inkomsten, zegt hij, en dat is
juist, zullen zich eerst in stijgende
lijn gaan bewogen wanneer zicli door
ruimeren afzet .van onze producten
in binnen- en buitenland', een verbe-
tering fn onze volkshuishouding 'zal
gaan voltrekken.
Nu is er, zegt cle minister, op wel-
haast elk gebied; meer aanbod dan
vraag, m.a.w. de productie is grooter
dan de consumptie.
Inperking' der— Nederlandse]!©: -
productie zou de werkloosheid vergroo
ten, derhalve moet do consumptie "wor
den gestimuleeid.
En daarvoor wil nu de minister de
i ..aanpassing dér loonen. verder doprvoö-
1 ren, d:.w.z. 'do loonen nog meer ver-
1 lagen.
j Is dat koopkrachtvermeerdering, die
j- tot vergiooto consumptie moet leiden,
of koopkrachtvermindering met als ge-
volg nog jnecr vermindeidc consump-
i tie?
En meent hij ook op deze wijs sta,-
i biliteit in 's land's inkomsten te berei
ken?
Eca s.d. stem.
Do 'Arbeiderspers ziet in do Millioenen
nota, „liet bankroet der aanpassing".
Minister Oud jaldus deze pers
ziet zich iri zijn nota genoodzaakt, het
beleid der regeering sedert haar op
treden in 1933 te schetsen als „een.
aanhoudenden strijd tegen dalende in
komsten eenerzijds en slijgendo be
hoeften anderzijds" en moet verkla
ren, dat, at „werd bet uiterste be
proefd", d.w.z. al werd er nog zoo
barbaarsch bezuinigd, niettemin her
stel van het begrootingse venwicht „tel
kenmale opnieuw verhinderd word"
door verdere daling van de belas
tingopbrengst en verdere verhooging
der crisisuitgaven, zoodat ook deze
vierde en laatste rij'ksbegrooting van
liet kabinet Colij'n met een nieuw
tekort van 36 millioen gulden sluit,
dat wil zeggen: niet sluit.
Niemand, behalve do regeering en
baar tot den dood. getrouwe liberale
en /;.iti-revolutipnaire aanhangers, zal
zich hierover verwonderen en wij zo-
jcer niet. Wij hebben dit allemaal haar
fijn vóórspeld; en het is precies: zoo
uitgekomen'als wij het pp goede gron
den voorzegd hebben. Natuurlijk, als
door krasse bezuiniging na krasse be
zuiniging de koopkracht der bevolking
steeds verder ondermijnd wordt, de
winkeliers daardoor slesds minder
kunnen verkqopen aan do uitgemer
gelde klanten, dan kunnen aldus do
productiebedrijven steeds minder met
kans op afzet prod aceeren, stort het
bedrijfsleven in, noemt de werkloos
heid steeds verder toe, dalen de loo-
nen dientengevolge immer moer en
zinken zoo onontkoombaar de rijks-in
komsten steeds y-rder, terwijl do nood
zakelijkheid van crisisuitgaven steeds
toeneemt. Derhalve is de al weer
slechtere toestand der rijksfinanciën
een onvermijdelijk gevolg van de aan
passingspolitiek ider, regeering.
Gisteren werd door H.K.H. Prinses duliana en Prins Bernliard bij den Dnilsthen ge
zant in Den Haag de lunch gebruikt. Bij bet verlaten van het gezanlscliapsgcbouw.
V.r.n.l.: Prinses Juliana, Prinses Armgard, Prins Bcrnhard en Prins Aselnvin i j j
De. jiogingcn nhi de uitwijzing van
<Ieu heer .;S(i;péls «ngccl.'ian te
maken.'
■Aten' scJ'rijft ons'uit Hcrlijri, dat. de Ne-
dicrlandsche gezant Dinsdag niet deai heer
Stapels -een onderhoud; heeft gehad, waar
in die gezant aaln den uitgewezemó mede
deelde, dat alle hoop, om. in Duitschland
to mogen blijven, nog aiiet .opgegeven be
hoefde to worden; De gezant zou voorls
van meeniiig zij'ii.'dat indieii dé hoer Sla-
pels naar Nederland' zou moeten vertrek
ken, de Nederlandscho regeering al het
mogelijke zou doen om hom een gelijk
waardige positie in ons land' teverschaf
fen 1 /-/;;/;;:/-''•/' -,:/;
Volgens hetzelfde bericht had'de gezant
Dinsdagmiddag ecu onderhoud niet do
staatssecretaris dr. Dycklioff, van het
„Auswiirlige Amt",waarin :de uitwijzings-'
kwestie werd besproken,. D'it onderhoud
had' blijkbaar een goed verloop. In ieder
geval jieeftliet rijksministerio va:n büiten-
landsclie zaken direct na afloop van liet
gesprek aan liet hootdoommissariaat vari
politie to Berlijn last ■gegeven dén termijn
van bet uilwijzingsbesluit mot zeven dagen
te verlengen, dus tot Zaterdag 26 - Septem
ber a.s. De gezant zou zich voorts met
dien. mie dag trein van heden naar Den
Haag bef.evon, waar bij morgenochtend erin
onderhoud zal hebben metminister Do
Graeff,
hl Nederlandscho kringen té Berlijn, al
dus meldt men. ons, neemt men aan, dat
dit onderhoud beslissend voor de ver
dere ontwikkeling van lietconflict zal zijn.
De vereeniging van Nederlanders te Ber
lijn, „llollaiidia", heeft besloten drie af-,
gevaai'digdcii met den beer Slap,els, in
dien deze. naar Nederland zal moeten ver
trekken,' mee te zend'ön. De, actie': van Hól;
land'ia zal dim in Den Haag worden voort
gezet. llot bestuur'lieefL voorts besloten
in verband'met de sómberè' s 1 emming, die
tengevolge van do uitwijzing in Nederland-
sche kringen, to Berlijn licersciit, dé ver
loving yan I'riiises Juliana en Prins Bern-
hard; niet .feestelijk te gedenken, zoolang
'hétuitwijzingsgeschil-niet geregeld' is.
De vereen iging Holland ia hoef t, zooa ls
men weet, in haar felicilalietelegviun aan
H.M.; d'ë dvoningitn verzocht gratie lo .veri
kienen aan de uit Limburg uitgewezen
D'uitscliers, waardoor automatisch het uit-
wijzingsbesluit/der Duitsclio regoering zou
worden ingelrokkon.
Onze berichtgever, aan wiens, verant
woordelijkheid wij overigens de juistheid
van deze mededeel in gen moeten overlaten,
voegt hier aan toe, dat, vergist hij zich
niet, d'ezo mogelijkheid1 ook, in het ónder-
houd' tusschen minister De; Ciraeff en, dén.
gezant énd-or de oogen zal worden gezien.
H.Iv.II. Prinses Juliana 'cn Prins
van de film der pilecbtiglieden bij 'de'opening der
de residentie.
Nèd. Herv. Kor:-:.
Bedankt voor Eeiniies-Biinien, di, P. dé
Loozii lo IJsselmuiiten.
Aangonomen naar lyeikimb (lo.:z.), ds.
J. B. Groene vegen lo Welsum.
Het nieuwe programma.
In Arena wórdt sedert gisteren "«an ge
heel nieuw programma vertoond, dat
evenals d'o voorgaande tot liet beste be
hoort van wat op variété-gebied' gegeven
wordt.;
Het programma opent met eén pot
pourri van Duitsche schlagers, uitgevoerd
door Max de Groot cu zijn orkest, dat
ook verder bet muzikale gedeelte ver
zorgt.:." ,v:; "(v/fc
■/Martinet oil zijn gcxlresseerde raaf doen
zien, welke verbluffende, resultaten er
mot dressuur te verkrijgen zijn.
Tunuiieis en Angola schertsen en zingen
aan den vleugel, dat het eein lust is, waar
bij zij zich niet ontzien do „zegeningen"
van eigen huwelijksleven te openbaren.
Niet onbekend voor liet NederJandsche
variété-minnend! publick zijn de Twee
Joannys,. die op miraculeuse wijze: sleebts
met de banden schaduwbeeklan scheppen.
Behalve fraaie hebben zij ook zeer ko
mische. scènes in eikaar, gezet,
Een komische dans-act wordt; uitge
voerd' door Mady én Cord. Mady heeft iets
Beppie Booperigs en zij wéét, dat buiten
gewoon goed' uit te buiten. Daa.rënbovein
zijn de partners acrobaten vam den eer
sten, rang cA voeréii ingenieus gévomkii
toeren uit. -v/:'// ;i;- ,1 d j
Van. verfijnde distinctie, is het. uiige-,
breide Baliét Baimonda. Zoowel humo
ristische als plastische, Ooslcrschc als
Wcslersche dansen krijgt liien te an.iischou-
wcii, die stuk voor stuk tot in détails
verzorgd zijn.:..;:v*
Zeer aantrekkelijk was dn dans van de
vmirgoiiin.
]>e ]>rie Swifts laten zien hos meii met
knotsen jonglecren .kain, terwijl Bcrnl en
Gloria hij hun;, looneclacrobaiiek schoaii-'
liéid' eii gratie aam sensatie parëa.
Het glanspunt van den avond is het
optreden van iMaloïtz,/ danbekonden Ne-
derlandschen telepaatli.
Ook gisteren hoeft' hij weer talrijke
loeren, do oen moeilijker dan de ander,
zonder één; vergissing uitgevoerd, waar
voor Jiein .dan ook';oeii:. Jaiigdurige ovatie
werd gebracht.;.- v.:
Tot slot iraden dc Mackweys op iii, hun
bliksem-revue „Alles kort: cn klein". Don
naam van dozc rovno dóén,- zij -éér aim.
Letterlijk niets blijft lioel en zelfs de cou
lissen kwamen naar banodem!
Veertien dnvon lang zal list nieuwe pro
gramma draaien en wij gcloovön niet te
veel te zeggen, d'at ook dit .wéér in don
smaak zal vallen
Openingsconcert Itolieril. Philliarmniiisch
Orkest.
Do allzangeres Jo van do Meent te Am
sterdam is voor het openingsconcert der
eerste serie abonnementsconcerten vaii
het RollerdamschPliiHiarmonisch Orkest,
onder leiding van Eduard Füpse, op;
3 October als soliste gcöngagoerd.
Bcliingrijke opgravingen.
Alen heeft bij do opgravingen te Bonie
do marmeren trappen en liet toorieél van
het theater casino kunnen blootleggen, wel
ke zich nog in goeden staat bevinden.
Eveneens zijn kmdolabrcs van marnier ge
vonden, die satvres voorstellen. Benevens
een enorm hoofd van een keizer uit tiet
huis Julius Claudius, en Iwoe standbeelden.
Uitgeschreven duur „De Sehie-
damsrhe Wnuilcla ir".
Op 2-1. en 25 October organiseert' „l)o
Schiedanisclie Wandelaar" nalk,iialo af-'
standsmarsc-hen van 18, 35 on 50 K.M.
Zaterdag 241 October worden de imir-
schen over pénafstand;; van 1.8 'en 35
K;M. geloópen en Zondag' 25 Oeloher van:
35 en 50 K.M. Deidedagen wordt gos'art
van café „De Jvarssehoom",' llroersvest 101.
De Transport Coloiinc van hét Ned.
Rooi ie Kinis, afdoéling Schiedam,, hoéfl/Mo
verzorging in handon.
Traiiiingstoeiiten.
„De Schicdamsche Wimd. l.uir" lioiidt'
morgen en Zondag Irainingslochlcn respec
tievelijk over 18 cn 35 K.M.
Morgenavond is de steil om 7 uur, ter
wijl Zondag om 8 uur van lie! oude post-
kanlooi vertrokken uordt;
