Het aftreden van koning Edward VIII
■In het Lagerhuis heeft-Baldwin;
een uitvoerige uitéén
gegeven van zijnibesprekingen
metden kóriing.
.-.U
.-mmm
msm
De nieuwe Britsche koning.
Vrijdag ll Decelnber 1936.
H
No. 21430
De hertog van York, oudste broeder van
den koning, thans George VI.
89ste "Jaargang.
Tei. No. 68103. 68817 en 68923,
BUREAU LAW3E HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL, 68103, 68617
en 68923.
Postrekemnq No. 53IL
EERSTE BLAD
BÜBTEMLA^D
Naar verluidt zal de afgetreden
koning onmiddellijk na de rege
ling der abdicatie; waarschijnlijk
reeds vanavond uit Engeland
vertrekken. Voorts verluidt, dat
de hertog van York den titel van
George VI zal aannemen. Dit staat
echter nog niet vast. De successie-
raad zal. morgen bijeenkomen.
De hertog van York zal morgen
middag tot koning worden uitgé-
roepen. De kroning zal naar alle
waarschijnlijkheid geschieden op
denzelfden dag in Mei 1937 ais
waarop Edward VIII gekroond zou
zijn.
„Nog nooit hoeft betJïngelscbe Lager
huis eon zoo ontzaglijke toeloop van be-
langslellenden gezien als gistermiddag.
Reëels twintig minuten voor dc opening
van do zitting wareii alle banken en tri-
Luncs lot op de laatste plaats volkomen
bezet. Slechts twee zetels waren-toen nog
leeg:.dip van Baldwin en van dón leider
der oppositie,Attlcc. Ds'tribune..der p\ri,
evenals dio voor diplomaten on do v; r
tcgehwoordigerS der dominions waren over
vol. In de ivahdelgangcn'*TiéttTSchtó' Verf
groote opwinding-;- en.-hido—zittingSztteT
zelf waren de gesprekken zoo levendig,
dat het onmogelijk was lots" to verstaan.
Toen Baldwin eindelijk binnenkwam, liep
bij op den speaker toe» hoog en over
handigde hein, met de woorden„Een
boodschap van zijne majesteit den ko
ning", een. groot document, dat do speaker
vervolgens voorlas.
Onmiddellijk nadat dé. speaker de ko
ninklijke boodschap luid teneinde gelezen,
stond Baldwin op en stolde voor terstond'
de boodschap van den koning in behan
deling te nemen.Baldwin zeide: „Geen
ernstiger boodschap' is ooit door hel par
lement ontvangen en geen zwaarder taak
is ooit op de schouders van den eerden
.minister gelegd. Ik moet u zeggen, wat
ik naar waarheid oprecht en volledig zon
der eenige poging tot opsmukken of ver
sieren heb mede te doelen. Ik zal weinig
of niets te zeggen hebben als commen
taar,, critick, lofspraak ol blaam. PIijn beste
handelwijze thans is de Kamer zoo uit
voerig mogelijk te vertellen wat geschied
is lusschen den koning en mijkeive en wat
geleid Jieeft tot don legen woord igen toe
stand. Ik zou willen aanvangen met tc.zeg
gen, ;rlat de koning, ■toen hij nog prins
Alleen Baldwin, .sprak met
den koning.
.Onder deze. omstaiidighcden .^.vas e er
slechts een man, die deze lcweslie mod uien
koning kon, besproken, "n.l.." de teerste mi;'
nister.-: V/drjki-,; :-<:A
Ik- raadpleegde-toen -mijn collega's en
stelde er dón. koning .van,- in kenhLS.-dat.ik
licmop fort. Belvedere .volstrekt particu
lier twonschto. te sproken; en, wij 'ontmoet
ten; elkaar op. fort Belvedere den 20cn
October.
- Eèn raadsman van den kroon kan van
geen enkel hut zijn .voor zijn nreester, tenzij
hij - hom"; altijd dewaarheid zegt,'; zooals
hij die;ziet, zegt,.(applaus),";of deze waar
heid; wolkom is., of niet. De houding van
den koning is voortdurend zoodanig ge
weest, ..dat. hij nooit" èenig toeken heeft ge
geven van beleodigd of gekwetst te zijn
door wat ook, dal ik Jiem gezegd lieb. At
onze besprekingen voltrokken zich met
zoo mogelijk nog een toenemen van den
wederzijdschen eerbied en de egards,' die
lusschen ons bestaan hebben.
Twee redenen van ongerustheid.
Ik zeide .den koning, dat ik'tweo groote
redenen voor ongerustheid had
Ten eerste de gevolgen van een voort
gang van dit soort dingen, in de Aniori-
kaansche dagbladen en de indruk, die ge
wekt zou worden in de Dominions, in liet
bizondcr, in Canada, waar /deze bladen
veel gelezen worden, en in dit land. Ten
Uveede, bracht ik den koning in herin
nering,'7 wat ik vaak tegen hem en zijn
eerbied, die gegroeid is onder de drie
laatstegeneraties ten opzichte van do
Monarchie, Het zou mogelijk zijn, dat dit
gevoel niet zoo langen lijd stand zou
hóuden tegenover den critïeken toestand
waaraan de monarchie twerd; blootgesteld!
zoóejat zij veel vluggerdbze Vnoidit zou
vérliezen dan zij was opgebouwd. Wanneer
tlél 'eerbied eenmaal verloren is gegaan,
betwijfel ik, of wat het ook zij, hem
weerzou kunnen herstellen.
Dëze overwegingen vormen de basis van
'mijn gesprek over dozen kant-van do aan
gelegenheid en ik gaf uiting aan mijn on
gerustheid en vervólgens aan mijn ver
langen, dat dergelijke erilick geen enkele
oorzaak mocht hebben.
Ik- zeide tegen den' koning, dal ik zelf
zijn .regeering onder oogen had'gezien als
écu.' groote periode in een nieuwen lijd.
Hij beschikt» over zoovele 'den nood
zakelijke eigenschappen. Ik zeide hem, 'dat
ik 'met hem óver dit onderwerp wilde
spreken als vriend, ja: zelfs, wanneer ik
kón," hem in deze kwestie wilde heipon.
In de vele, vele uren, die wij tezamen
hebben doorgebracht en vooral tegen het
einde lieeft de' koning mij niet eenmaal,
maait vele malen gezegd
Wij moeten samen deze kwestie regelen,
ik zal niet duld'én, dat wie ook zich hier
in 'rncingt. Ik wees den koning op de ge
varen van echtscheiding en op het feit,
dat de periode van afwachten vernietigend
zou kunnen zijn.
Be hiiwclijkskwestie ter sprake.
Toen spr. dén koning 16 November ont
moette, toen de echtscheiding uitgespro
ken was, gelooide spr., dal het zijn plicht
was met den- koning te spreken over dc
mogelijke huwelijkskwestie. Hij zeide to
don koning, dat hij geloofde,, dat dit bi
zon dom huwelijk niet dc goedkeuring, van
het land' zou. wegdragen.Tevens stelde
hij in het iichty dat de positie van eehtge-
rioöto van den koning afwijkt van die van
elk ander burger en- dat- bij de keuzo van
Wiiiff.,-
WmmmmSSmmÊi
m
ms^0m
üe nieuwe koning met zijn gemalin en oudste dochtertje op de Derby.
Enthousiast paardenliefhebber ais hij is, bezoekt hij trouw de rennen.
broeders gezegd heb in:-de voorbije jaren;
n.I. 'dat de ktoon in dit land in den loop jtwn jconingin de stcnn des volks gehoord
dor eeuwen beroofd is van tal v.-tri pre-1
rogalievcn, maar dat, ofschoon ait juist
De koning antwoordde .toon, dat hijiets
wilde zeggen, dal liij- reeds lang tot uiting
had willen brongen, ii.l., dat hij met mrs.
Simpson in het huwelijk ging tred-on, en
dat hg bcaeid was heen te gaan. Dit was,
aldus Baldwin, oen zeer smartelijk'bericht
en het was spr. onmogelijk daar dien
dag nog commentaar op te leveren. Dé ko
ning stolde dien avond nog de koningin
in karmis en later ook zijn broers, ver
was, 'de kroon toch beden veel meer ver
tegenwoordigt dan ooit i-n de gesehnulcnis
(applaus).
Het, belang van integriteit van ,1e kroon
is boven ie de ren twijfel verheven, Want
deze vormt niet alleen den laats ten scha
kel van liet empirium, welke -gebleven is,
maar bovendien een waarborg in dit land,
•zoolang zij bestaan zal in deze integri
teit, tegen talrijke euvels, die andere lan
den hebben getroffen of aangetast.
Hieraan voegde spr. toe, dat dit gevoel
groolendeels een uitvloeisel is van den
volgens ontbood de koning spr. op 25
November en vroeg hem, of hem eau
voorstel tot hst sluiten van een morga
natisch huwelijk was gedaan en wat hij
laarvan dacht. Baldwin was toen niet in
slaat «en overwogen antwoord te geven,
maar zijn eerste reactie was, dat het par
lement nooit, eeri dergelijke wetgevende
maatregel zou aanvaarden (applaus). V'
'Tóen' spr. daarop vroeg, of de koning
wensriito, dat hij deze kwestie zou be-
studeeren, antwoordde de koning, be
vestigend. De koning ging er tevens, mee
accoord, dat d-eze kwestie voorgelegd werd
aan het kabinet en de eerste ministers der
dominions.
Geen morganatisch huwelijk.
Do ingewonnen inlichtingen gaven ech
ter aan, dat noch in Engeland, noch in
do dominions «énig vooruitzicht bestónd
op aanvaarding van zoodanige wetgevende
maatregelen. Op 2 December deelde spr.
De hertog van York, die als G-eorgo VI
zlj'n broc-r zal opvolgen, li cc t voluit: Al
bert, Froderick, Arthur, George.
0|p 14 December 1895 werd hij. op York
van Wales was, mij ta'r'jke jnr.m vereerd Cottage (Sandringham) geboren, zoodat hij
heeft me' oen vriendschap, die ik op prijs Maandag a.s. zijn -listen verjaardag zal
vieren.
fllij was dus sléchtsachttien maanden
jonger-dan zijn broer David, zooals deze
stel. Hét was niet alleen een vriendschap
lusschen twee mannen maar een vriend-
schap^-.van diepe aanhankelijkheid.Ik 'zou t
do Kamer ook willen niededeolcn,;dat toen-,,a (-'on familiekring werd genoemd-, ilïo als
wij Dinsdagavond op fort Belvcd'era af-1 Prins van Wales geheel qp hot koning-
scheid van' elkander namen,,- wij' beirlenl schap was voorbereid en op ;20 Januari
wisten en voelden dat wij togen elkander j.D na het overlijden van hun vader, ko-
gezegd hebben, dat onze vrieadschao v rro j ning Georgo V, als koning opvolgde.
\an to zijn aangclast door de besprekingen Bcid.o broers werden gezamenlijk op-
van deze afgeloopcn weken, ons' nauwer gevoed, totdat de I Prins van Wales op liet
bindt en ons leven lang zal duren (app'aus) 1 instituut voor do marine to Osborne in, op-
De Kamer zal willen weten op welke wijze leiding kwam.
iet den koning Prins Albert werd op zijn veertiende jaar
eveneens to Osborne geplaatst, waar hij
ervolgens aan, twee jaren doorbracht. Vandaar werd- hij
ik myn eerste onderhond niet den
lioh gehad,
Baldwin herinnerde: er
hem half October, toen hij terugkeerde"
twee dingen verontrustten, -td;
!-r kwamen brieven op zijn bureau van
Britsche onderdanen, burgers der Vereónig-
de Staten van Noord Amerika en ecuige
uit do Dominions, welke allo uitdrukking
gavD-n aaii ycrbntnis-ting (enaaiixiény<iii
hetgeen in do Amerikaansche bladen ge-
pubheeerd werd. Ook wist hij, dat 'do
schcidingskwestóe in de onmiddellijke toe
komst to verwachten was. Dc resulfalen
hieivan deden hem er zich rekenschap
van geven, dat zich daarna oen moci-
lijkó toestand wellicht zou .kunnen7 voor
doen.
Hij vatte toen de mooning op, dat het
noodzakelijk was, dat iemand zich tot den
,c;koning wendde en- hem waarschuwde aroor
don moeilijken toestand, die zich niter
„zou kunnen voordoen, wanneer .men toe-
stond, dat deze sóórt van gepraat en
critiek voortging.
den, waar hij eveneens twee ~ja.ren ver
toefde, waarna zijn benoeming tol adel
borst eerste klasse bij dó Royal Navy
volgde.
In 191 hij was (oen dus 28 jaar oud,
nam hij; aan boord; van do G'ollingwood,
doel aan den slag bij Jutland', .waurlrijl hij'
do^ bewondering afdwong van zijp kamc-
raoen voor zijn moed en koelbloedigheid
onder het vuur der;Duitscho kanonnon
Bij do luchtmacht.
Aangezien do prins een zwakk|o maag
had, moest hij den zeedienst verlaten. Hajl
kivnm bij den marinestaf van Portsmouth,
vanwaar hij naar het vliogkamp to Ora im
well werd overgeplaatst. Roods spoodig
werd hij benoemd tot, kapitein bij do. hicht-
sirijrikrachten en toegevoegd aam den ge-
noralen: staf van Trcndiard, dio ,t€ Nanoy
was gevestigd. Het was toen October 1918.
Na den wapenslilsland kwam liij op het
ministerie van luchtvaart. Hij behaalde in
dien tijd zijn brevet als vlieger) lenvijl bij
toen zijn studie aan de universiteit van
Cambridge aanving, waar hij dc studenten
o;m zijn; beminnelijkheid, eenvoud en bo
venal zijn sportiviteit voor zic'h innam.
lntu-ssclien werd hij in militairen dienst
geleidelijk bevorderd tot luitenant-kolonel.
Li Juni 1920 werd Prins Albert ter ge
legenheid van don öösion verjaardag vain
zijn vader, op 30 Juni tot hertog van
York verheven, lenvijl hem voorts do; titels
van baron Killaraey en van graaf van In
verness-werden verleend.-
Het huwelijk.
'Den 2Ben April 1923-werd hot huwelijk
van den hertog van York mot. ladv Elisa
beth .BowesEyon ingezegend. A
Lady Elisabeth was de 22-jarige dochter
'van deii vcerticndemlen graaf, ivan Stralh-
more: en Kinghonie, een zeer aanzienlijke
Schotsche edelman,wiens titel iiit de ze
ventiende eeuw dateert, cn wiens stam
vader Baron Glamis in 1445 in den Scliot-
schen adelstand was yorhevou., Deze fa
milie-iezït; in; Schotland uitgestrekte be
zittingen, doch zij' is niet van vorstelijken
bloede. -.
De bevolking van Groot-Brittannië en
vooral van Schotland was met dit huwe
lijk buitengewoon ingenomen on lady Eli
sabeth had dan ook op slag aller harten
gewonnen.
De sympathie met den hertog van York
Gil diens gemalin nam, voor zoover dat
-nog mogelijk, was, zelfs nog loc toen op
21 April 1926 een prinsesje werd gebo
ren, Elisabeth, Alexandra;Alary, die nu
haar-, vader koning is geworden, kroonprin
ses zal zijn.
Prinses Margaret Rose, liet hyeedo -doch-
terlje van het hertogelijk paar, werd vier
jaar later, op 21 Augustus 1933 géboren.
Beide prinsessen mochten zich zeer ver
heugen in dc hizondero genegenheid1 van
lam grootvader, den koning, wiens gevoel
voor huiselijkheid hem bij zijn miltiponen
onderdanen zoo bemind1 heeft gemaakt.
De 'hertog van York heeft met zijn ge
malin groote declen van het Britsche rijk
bezocht en vooral op hun reis naar Can
berra, waar do hertog het parlementsge
bouw in deze nieuwe hoofdslad van
Australië namens zijn vader inwijdde, heeft
het prinselijk paar enorme huldebetuigin
gen in ontvangst mogen nemen.
ITet trok toen dc aandacht, dat do prins
zich tot -een vlot spreker ontwikkeld had,
hetgeen men lot dan toé niet-van hein
vermoedde, daar dc zeer bescheiden prins
zich 'hij voorkeur onthield van liet spre
ken in liet openbaar.
Staatsraad.
Tijdens de eerste ziekte van koning
George V word de borlog van York in
1928 tot staatsraad, benoemd. In. deze hoe
danigheid nam hij in 1929 als lord com
mma.ris;'doel; aan de algemeen e verga
dering van de Schotsclm kerk.
Do hertog heelt steeds groote belang
stelling gehad yonr maatschappelijk werk.
Hij cn zijn gemalin bezochten zeer dik
wijls industriecentra, waar zij zich steeds
met meer dan gewone belangstelling op
de hoogte stelden van do arbeidsvoorwaar
den. Ilij stichtte voorts een vacantiekam-p,
waar hij jaarlijks een paar honderd jonge
lui van de kostscholen van Sc!on, Har
row, Rugby en Winchester hijeen bracht
met een evengroot aantal jonge arbeiders
uit de industriecentra.
Het hertogelijk paar bezoekt steeds dc
groote paardenrennen en andere gebeurte
nissen, welke in hét loven van het spoit-
lievchdo deel der society een grooto rol
spelen, doch daarnaast gevoelt het zich
naar steeds opnieuw blijkt liet gelukkigst
ili zijn Londensche woning, op Ikccud.uv,
waar. hot dikwijls door spontane toejui
chingen van hot publiek ondervindt, welk
een- plaats liet in do harten der bevolking
inneemt.
AUTQ-Mij, VINK CO. N.V.
Stadhouderslaan 11-13 - Schiedam
den kaning mede, dat hij vreesde, dat het
voorstel onuitvoerbaar was,' hetgeen* den
koning- niet verraste. Daarna, heelt de ko
ning nooit meer benige toespeling op deze
kwestie gemaakt.
Be overwegingen van den
koning.
Do koning, overwoog roorhiurand vier
punten, 'ii.l. wanneer hij heen zou gaan,
zou dit waardig cn met zoo min mogelijk
'ast voor zijn ministers en zijn volkeren
geschieden. Tevens wonsclilc hij heen Ie
gaan onder omstandigheden, die do troons
bestijging zoo gemakkelijk mogelijk zou
maken voor zijnbroers, terwijl iedere ge
dachte aan een z.g. „koningspartij" hem
tegenstond.' (Langdurig cn krachtig ap
plaus). - -
Do koning wilde op Fort Belvedère blij
ven aangezien hij geen bezoek wilde bren
gen aan Londen zoolang geen oplossing
was bereikt.
Ik eer en eerbiedig helm vvegens dil bo
shui, aldus Baldwin. (Wederom krachtig
applaus).
Do positie van den koning verder be
sprekende, zeide .Baldwin, zijne majesteit
heeft ons gezegd, niet langer den -'bijna on
dragelijke» last van hot koningschap .lc
kunnen blijven, dragen, zonder een vrouw
aan zijn zijde, en wij weten, datdeze crisis
vroeger is losgebarsten, juist tengevolge
van de openhartigheid van karakter van
den ..koning, liet zou hem.volkomen moge
lijk zijn geweest, ons niet: te hebben inge
licht, maar bij was zicih bewust van het
gevaar en wonsehte te vermijden, wat bij,
niet alleen voor, Groot-Brittannië, 'maar
voor het geboete emporium gevaarlijk wist.
Mijn pogingen hadden ton doel. den ko
ning te helpen een beslissing, die hij niet
nam, Ie nemen. "j"; djr'.:
Wtij slaagden hierin niet en do koning
heeft het besluit genomen, dat, wij. heleend
hebben gemaakt. Het was mij oen groolen
steun, toen ik liem Dinsdagavond .verliet,
de zekerheid tc hebben gekregen, dal ilc
niets had i nagelaten, oen hom hot iugeno-
men standpunt te doen wijzigen. ritus-
schen. is er niemand onder ons, die het
besluit van. den - koning niet oprecht zal
betreuren. Even min is hier iemand, dio
een oordeel zau willen uitspreken. Wij
zijn geen rechters. De koning heeft zijn
besluit te kennen gegeven. Wij moeten
thans ons samen aaneen shiitem pivb Von-
denavond zal ik liet noodige welsn '.v ip
indienen. Hel Lagerhuis zal morgèii; idjeea-;:
komen en liet is vara groot belang,, dat hot
ontwerp morgen wet wordt.
Voortgaande, deelde Baldwin mede, dat
het kabinet tijdens ziijn zitting van gister^
Dot, c<mr»at «whijnt mot
condorinir van Zon- en Feestdagen.,
S p,r kwartaal f 2.-: franco per port;
fïBO Frya por week: ,lö cts. r- Afzon-
SeJnunLro 4 eta. - Ab—nta.
wordendagelijks aangenomen. m
Advcrtantiün voor hel coratvolgcnA num
mer mooten TÓÓr elf uur am het .Burn*
beiorcd eiio, 'e Zntcrdage "oor 5» uur.
Eon bepaalde plaats van adverteninSn
wordt niet gewaarborgd.
'J'.l jjE«.,'.iY"
v*T PtlJs'dcr' AUvertcnUBü; vttu l—o rwgets 1 ijfoj
Iedere regel moor f 0^0; ia het Zairrdagnuramcr
4—5 regels f 1.80, Iedere regel meer f0.35.
Reclames f0.75 per regel. Incassokosten 5 et*j
postkwitanties 15 ets. Tartaren van advorienliea
bij abonnement zijn aan liet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks-worden tegen vooruit betaling KI-ine
AdverUuitiën opgenomen t f if.50 t/m. 15 woor
den, f 0.15 t/m. 25 woorden. Kik woord meer
6 cent tot een maximum van 80 woorden.
's Woensdags: Kleine Adverte/itiËntot25 woor
den f 0,25, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags: Kleine Adverlentiön f 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond uur bezorgd.
1 J f* t L 111 OGöt 'V OJ ClCJl a
1 Uilun^ IP Iwnm' llll: ^ViAnrvpfnc:fur.n.A
Telef. Nos. 68506-69512
FlUAAL TE 'S-GRAVEMZAMDE. Tel. 131
