1 a ONS OUDE WILHELMUS. IS Bedenkingen tegen twee regels in het eerste couplet. JHen oplossingdie wel niet aanvaard aal worden. „Een getrouw abonné" schreef aas kart geleden liet volgende briefje: „Bij oen dezer dagen gehouden, ge sprek kwam ook de tekst ter sprake van bet met do verlovingsfeesten on zer Prinses zooveel gezangen „Wil helmus", Waar te verwachten is, dat ook met den as, feestdag ons volks lied weer meermalen gezongen zal worden, zou ik gaarne in Uw blad, zoo mogelijk van deskundige zijde, een ver handeling geplaatst zien over liet ont slaan en de beteekenis van dit lied. Ik doe! hier meer bizonder nog op «,a, den 2on rogel: „Ben ik van Duit- schen bloed", on „Den Koning van Hispanje" enz. Het is mij niet duidelijk waarom Ne derlanders in het jaar 1937 deze woor den moeten zingen. Waarschijnlijk dat deze woorden in d'en trfd dat bet lied ontstond beteekenis hadden, thans is het voor iemand die niet alleen do woorden machinaal meedreunt, maar zoo mogelijk eonig enthousiasme daar in zou willen brengen, werkelijk moei lijk om zulks met deze tekst gedaan; te krijgen. Verschillende personen van wien ik verwachtte, dat zij mij hieromtrent zouden kunnen inlichten, konden mij geen bevredigend antwooird geven. Vertrouwende U aan mijn verzoek zult willen voldoen, waarbij ik bij voorbaat mijn dank betuig voor de door U te nomen moeite, toeken ik, enz." Met de zelfde vragen „tobben" don laat- sten tijd vele monschen. Er is zelfs go- sproken over de wonscholijkheid en mo gelijkheid van een nietnv volkslied mét behoud van de oude melodie, maar 'dat denkbeeld zal weinig ingang vinden. Anderen hebben do moeilijkheid mot het „Duitscbo bloed" willen ondervangen door Duilsch te vervangen door Dietsch, maar dat Is, hoo handig ook govonden, vol gens prof. dr. P. N. van Eyck, die men toch zeker niet beschuldigen kan van te weinig waardeering voor alles wat Diolseh is, niet toelaatbaar. In bet pas verschenen boekje van K, E. Oudendijk over bet Wilhelmus wordt echter weer voel moeite gedaan om aan nemelijk te maken, dat „Van Duytschen Bloei" zou boteekeiion vnn Nedorlandsch bloed, want aldus Oudendijk, Duit (Duyt), Diet of Duut beteekent „Volk". Duits of Diets beteekent dus„van het eigen volk". In 1874 schreef Busken Iluet reeds, dat van lieverlede bet vadeilandsch gevoel in opstand komt tegen een betuiging, als die, dat Prins Willem van Oranje te allen tijde een vereerder van den koning van Spanje geweest is. „Het Vaderland" meent, dat we niet alleen een van de allermooiste nationale liederen in ons Wilhelmus hebben, maar bovendien een, „dat als -weinig andoren zwaar geladen is met hïsloiisehe betee kenis en met gomoodswaaulen, die van het heele volk zijn. Dat dit lied, dat nooit het lied coner partij geweest is is er éóu meer voor hot lieole volk op gekomen dan do Prins van Oranje? - thans ook in de Zuidelijke, R.-Katholiekte provincies door de nation aal-voelenden ge zongen woidt, bewijst de verruiming van ons nationaal bewustzijn ca mag wel licht ook beschouwd wotden als bet einde van do burgerlijke engheid der periode zander zin vooa- het symbolische, dat moer zegt dan in een \crstaiuhg woord kan worden meegedeeld." Maar ook als men bot met deze be- schouwing eens is, blijft hot bezwaar legen den 2c n en 7cn regel i Do heer J. B G, van Dokkum, biblio thecaris aan de Landbouw Hoogcscdiool te Wagcningen, meent een oplossing gevonden te hebben voor de zwarigheden en schrijft in het Deocmhernuimmer van hot „Ilaag- sche Maandblad" „Het is met met voilo nauwkeurigheid te'bepalen, wanneer het tijdstip was aan- golnoken, dat de victorie van liet „Wil helmus" als nationale hymne tot een vol dongen feit maakte, maar liet schijnt me vrijwel voor do hand to hggen, dat het jaar der ïegeeringsaanvaaxdiiig en kroning onzer Koningin daaraan don grootsten sloot heeft gegeven (1898). De nationale ver- eeiing voor bet vorstenhuis hooft gedu rende do regeering van do Koningin een vlucht genomen als nimmer te voren en daartoe heeft ook do beminnelijke figuur der Koningin-Regentes niet weinig bijgedra gen. liet opschrift van Ilaar standbeeld te "sOravonhage „Moeder des Vader lands" plaatst Ilaal' onmiddellijk naast den „Vader des Vaderlands", aan wien hot schoono Prinscnlied is gowijd. He- geheelo gedicht van Marnix (prof. Van Eyck is er van overtuigd, dat Marnix de dichter stellig niet goweost isl) is een belijdenis van krachtig, vroom en ruim denkend nationalisme en heeft, ondanks zijn hoogen ouderdom, ook voor onzen tijd inog zijn volle waarde behouden, In Valerius' Godenckclnnck staain al do 16 coupletten bij do muziek in do juiste volgorde vermeld, 'berecht hoeft echter prof. Loman, bij het maken van zijia bloem lezing, gemeend;- dat 15 coupletten voot een volkslied een overdaad v'ormen, die eenige bosnooiïng noodwendig maakt. Hij heeft er dus, waarschijnlijk na rijp over leg met zijn medebestuursleden, drie uit gekozen, welke onder de muziek in den keurbundel wei-den afgedrukt, namelijk het eerste, „Wilhelmus van Nassouwe", het zesde „Mijn schilt einde betrouwen" en het veertiende „Oorlof mijn arme schapen". Deze keur, welke geen afgerond geheel vormt dat door don inhoud wordt gemoti veerd, hoeft zich niettemin in den volks mond vrijwel gehandhaafd. Onmisbaar in do rooks is natuurlijk hot eerste couplet, omdat dit bet eenige van het gehcele vijftiental is, dat de namen „Wilhelmus van Nassouwe" en „Prince vain Orangiën" vermeldt. Niettemin zijia het de slotregels van deze strophe, die duizenden en duizenden malen gedachte loos opgedreund, met name in den tegen- woordigen tijd, ons zeer vreemd aandoen. Bovendien treffen deze regels do histo rische waarheid niet in hot hart. Immers, ons land was geen Spa-amsch wingewest, ofschoon de man, die zich bovenal Ko ning van Spanjo gevoelde, als erfgenaam der Hollaindsdie Graven tevens souvereim was over de Nederlanden. Alleen in deze functie was Willem van Oranjo hem eer bied verschuldigd. Dat bij hein als vorst en h(-r der Nederlanden „altijt gheëert" had, is de feitelijke beteekenis dezer regels. Er wordt hier echter alleen gesproken van den Koning dn niet van. den „Koning van Spanje". Is het heiligschennis orm hot vermoe den uit te spreken, dat de dichter hier bezweken is voor de verleiding van het rijm? Andere bruikbare volwaardige rijm woorden op „Orangiën" dan dit „Iiispam- giën" zijn niet te vinden. Dit eerste couplot wordt duizenden ma len geheel op zichzelf gezongen dn zoo blijven ons dus steeds weea- die twee regels in de ooron klinken als teem hinderlijk anarchronismo, dat prikkelender woidt, naai mate men het bij nationale feesten veelvuldiger hoort". De heer Van Dokkum merkt dan op: „Bij nader onderzoek van hot volledige dichtwerk zal men zien, dat de 15 stroplicin van acht regels feitelijk uit eikander vallen tot 30 quabrijaem, waar van een vrij groot aantal eon afgeronde gedachlenwending omvat, diio in zichzelf volledig is. Deze omstandigheid maakt een nieuw arrangement mogejijk, waarbij Marnix zelf wordt te werk gestold". Na aldus een herschikking der dubbel- quatrijnen te hebbc-n bewerkstelligd, wol- SIGNAAL: ko verskuridig aannemelijk öa aanzienlijk bekoorlijker is, doch die, wegens het als dan vervallen van. de woorden „Prinda van Orangiën" naar des schrijvers medning niet aanvaardbaar zal blijken te zijn, volgt dan tenslotte een bemiddelingsvoorstel, waarbij zelfs het „Duytseho bloot" intact wordt gelaten men kan zich er ten slotte bij neerleggen bet historische feit van de Duitsdie afstamming van ons vorstenhuis, nu een vier eeuwen geleden, ook heden ton dage nog in zang te er kennen maar waarbij, om. des schrij vers woorden te citeoren, oen poging ge waagd is „om den Koninok van Hispan- giën" naar huis te sturen zonder ver-lies van den Prince van Orangiën", Volgens de schikking-Van Dokkum zou men dan het Wilhelmus als nationaal lied van dezen tijd kunncin zingen ©n de laalsto twee regels van hot eerste cou plet van het Wilhelmus: „Dm koning van Ilispangién Heb ik altijd geëerd", zouden dan moeten luiden: „Des konings recht verlangen Heb ik altijd geoord". Of dit voorstel veel bijval zal vinden? "We gelooven het niet. Vermoedelijk zulten onze kinderen en kindskinderennog wel zingen van den Koning van Hispaingiën, Maar uit bovenstaande beschouwing zal voor hen, die zich bezwaard gevoelen, toch wel iets duidelijk zijn geworden. En meer licht hebben we zeker ook op dit gebied noodig. De melodie. Omtrent de oorsprong van do melodie van bet Wilhelmus schrijft ons do heer IJ. J, Hilbexink, muzickpaedagoog alhier, het volgende: Ten tijde van Maurits en Frodcrik Hen drik hebben de hoornblazers van het Staatsolie leger oen signaal geïmproviseerd, dat geblazen werd, als tot den algemeenen aanval werd overgegaan. Dit signaal wordt het Wilhelmus-signaal genoemd. De melodie was oorspronkelijk zeer hoekig, wat het karakter van bet signaal meebracht. Latei' werd aan do melodie wat gevijld, zoodat zij beter te zingen was. Deze verklaring komt voor in Oud-IIol- laaid 1894, 4o aflevering, uitgegeven door de firma Enschedé. Valerius (Adriaan Wouterz) gaf in 1626 in zijn Gedenokclanek een nieuwe bewer king van het Wilhelmus oil die melodie zingen we thans nog, als wc onze natio nale hymne aanheffen. Nog later componeerde Jacob Rausdnor (17711834) op last van het Departe ment van Oorlog liet Wilhelmus in den vorm van een marsch- en liöette- toen Ikri'noeninarsch Jatan -Lier voor, Keu, dio muziek lezen, ter verduidelijking nog d-e eerste nmten van het Wilhelmus in zijia wer-sdnt- lendo fazen volgen. Het zelfstandig uitoefenen van beroepen en bedrijven voor vreemdelingen, In do memorie van antwoord inzake het wetsonlwerp tot regeling van het zelfstandig uitoefenen van beroepen en bedrijven door vreemdelingen, geeft de regeering een over zicht van de belangrijkste gevallen, waarin krachtens de nieuwe wet een vergunning noodig zal zijn, zoodra een bedrijf of be roep krachtens die wet is aangewezen. Hot spreekt vanzelf, dat onafhankelijk van deze vergunningen, voor do tewerkstel ling van vreemd personeel steeds een af zonderlijke vergunning vereischt is, krach tens de wet van 16 Mei 1934, zooals hieronder voor enkele gevallen vermeld. 1 Ten aanzien van den vreemdeling, die bier to lande zelfstandig het beroep of bedrijf uitoefent, geldt het navolgende: a. Indien de zaak hier te lande is ge vestigd, heeft hij vergunning noodig krach tens de nieuwe wot; b. indien de zaak in het buitenland is gevestigd en hij hier een bijkantoor of an dere nederzetting gevestigd heeft, welke niet zelfstandig rechtspersoon is, hoeft hij eveneens \ergunning noodig krachtens de nieuwe wet, voor den bestuurder, zoo deze vreemdeling is, hoeft hij een ver gunning noodig krachtens de wet van 1934; c. indien de zaak zelve in liet buiten land is gevestigd en hij hier_een hijkan toor, filiaal of andere nederzetting geves tigd heeft, welke wol zelfstandig rechts persoon is, heeft hij daarvoor geen ver gunning noodig Slechts behoeft de bo- stuurder van den rechtspersoon, zoo hij vreemdeling is, een vergunning als bedoeld onder 2; d. Indien de zaak in bet buitenland1 is gevestigd, en hij hier werkzaamheden ten behoeve van dorden vterricht of doet ver richten, is daarvoor vergunning vtereischt krachtóns de nieuwe wet; gebruikt bij voor de werkzaamheden vreemd personeel, dan behoeft hij daarvoor tevens vtergun- ning krachtens do wet van 1934. 2. De vreemdeling, die bestuurder is of een bostuurderstaak vervult bij oen in Nederland gevestigde rechtspersoon, wel ke zelfstandig het aangewezen beroep of bedrijf uitoefent, hoeft vergunning nc-odig krachtens de nieuw© wet. 3. Voor het in het buitenland gevestig de lichaam is do toestand als volgt: a. Indien bet hier oen bijkantoor of an dere nederzetting hoeft, welke niet zelf standig rechtspersoon is, is daarvoor een vergunning vereischt krachtens do nieuwe wet. b Indien het hier ©an bijkantoor, filiaal of andere nederzetting heeft, welke wol zelfstandig Tochjspersoon is, is daarvoor géén vergunning vereischt. D© bestuurder van. de rechtspersoon behoeft, zoo hij vreemdeling is, bon vergunning als bedoeld cmder 2. c. Indien het hier werkzaamheden ten liehoove van derden laat verrichten, hooft bet daarvoor vergunning noodig; worden do werkzaamheden verricht door vreemd personeel, dan is tevens oen vergunning vereischt krachtens do wat van 1934. Verd.Schilderden k'oopen. i Pres.: Zeker Rem bran; ltsvoor dat kwartje. i Hot strafblad1 van d-ezen „kunst"handoj laar is verre van vlekkeloos. Hij is negen maal wegens zwendel veroordeeld. De procfureur-generaal is van oordeel, dat we in Nederland absoluut geen be hoefte hebben aan vreemdelingen van1 dit gehalte, die een zeer twijfelachtig bestaan voeren. i Do straf is z.i. niet to lxoog. Een jaar met aftrek van voorarrest. De verdediger, mr. Fischer, pleitte ole- mentie. Arrest 19 Januari. N-ed. Hcrv. Kerk. Bedankt voor Wijngaarden (Z.IL), A. H. Sonneaiborg, cand. to Ermêlo; voor Nieuwe Tonge, ds. J. Bus te Poortvliet. Kerk en Schooi Sport ijshockey. De wcrchlkampiocnscliappea ijshockey. Voor do wedstrijden om bet wereldkam pioenschap ijshockey, die van 17—27 Fe bruari a.s. te Londen worden gehouden, zijk. reeds twaalf inschrijvingen binnenge komen. Naast Engeland zullen ook Ca nada, Tsjecho SIo ,,akïjb, Frankrijk, Noor wegen, Zweden, Oostenrijk, Nederland, Zwitserland, Roemenië, Polen cm Diuitsch- land' deelnemen. Automobilisme. N-cdcrlandsche Automobiel Race Club. Do op 18 December j.l. opgerichte Ne- derlandseho Automobiel Race Club (N.A, R.C.), hield- dezer dagen haar oponings- vergadtering te Amsterdam, Na een ope ningswoord door den voorloopigen voor zitter, Hans IDoifculoyns, den bekenden; cou reur en een korte inleiding van dm voor- loopigen secretaris, J. B. Tb. HugcnholU r„ volgde een uiteenzetting omtrent liet plan voor een auto-racebaan bij Arnhem door do organisatoren daarvan, de hoeren. Wind1 an van Houten. Besloten werd tot hot uitgeven van een clubiad, voorloopig Autorensport genaamd. Het voorloopig secretariaat is gevestigd te Ammerslol (Z.-II.). 1568: 1606: em VALERIUS 1626: 3E5E 2iT -ar- RAUSCHER: u fcH: BINNENLAND Concentratie van bizondere scholen Wel Mint-werp gereed. Bij Kon. Besluit van li Februari 193G, no. 15, werd een staatscommissie inge steld1 met de opdracht te onderzoeken, of een wettelijke regeling kati worden getrof fen om de concentratie van bizondere schoten voor algemeen vormend lager on derwijs to verwezenlijken op oen wijze, die do bezwaren tegen paragraaf 12 van liet webontwerp van tl Augustus 1935 on dervangt. Do opdracht liield tevens in, eventueel vooistellon in dio richting te doen, zó.oi- medo voorstellen, welke betrekking heb ben op do materie, geregeld in do wet van 4 Augustus 1933, staatsblad no. 414. Hot verslag, dat dio staatse om miss ie op 16 December 1.1. aan do Koningin heeft uitgebracht, zal in den loop van doze wreck worden gepubliceerd. Een wetsontwerp, op den giondslag van dit verslag samengesteld, hoeft het depar tement van onderwijs, kunsten en weten schappen verlaten. 1 - .Te£ Last y boden lo spreken in Ilaarlcin In het gebouw vaa den Protestanten bond te Haarlem zou gister ivoucf op uit- noo-diging van het comité „Hulp aan Spanjo Jef Last eon redo houden over do ervaringen, wclko hij tijdens zijn ver blijf in Spanjo hooft opgedaan. Aan hot begin der bijeenkomst deelde Jef Last echter mede, dat hem door do politie verboden was te sproken. Er ontstond hierop een hevig rumoer in do golicel gcvulclo zaal. Nadat do voor zittel- en een inspecteur van politie do aanwezigen verzocht lmddon, zich rustig to gedragen, werd hieraan gevolg gegevon. Daarop hield de secretaris van Jef Last, do heer A. Walter, do rede, die Jef Last zelf had willen uitspreken. Volgons door do politie aan de pers ver strekte inlichtingen, berustte hot verbod lot sproken op het feit, dat Jef Lafst, wegens zijn dienstnemen in liet Spaansclio re- geeïingstoger, zijn Nederlanderschap heeft verloren, zoodat hij zich van dko poli- tieko actie dient te onthouden. Burgerlifke Stand Commissie van onderzoek Inzake te ver wachten blijvend» werkloosheid. Bij besluit van den voorzitter van don hoogen raad van arbeid is samengesteld do commissie, welke lot taak zal hebben: 1. Zich oen oordeel to vormen omlronli do aanwezige gegevens aangaande do te verwachten blijvende werkloosheid. 2. Zich een oordcel te vormen over de nog ontbrekende gegevens, waarvan de kennis voor de beoordoeling van dit vraag stuk gewensdit zou z'ijn, en een raming te maken van de kosten voor aanvulling noodig. 3. Voorloopigo ciomdusics te trekken, indien zij meent dat dit uit do reeds aan wezige g-cgevons mogelijk is. Benoemd zijn tot lid en voorzitter: dl', ij Th. van der Waorden on tot leden prof. dr. M. J- IL Cobbenhagon, ir. F. II. E. Gul jé, dr. ir. A H. W. ÏÏatko, prof. ir. J. Klopper, E. Kupers, prof. mr. P. Liof- tincik en prof. dr. II. W. Mothorst. Herstel van hel handelsverkeer tnssclien Nederland en Italië. Do Italian,nscho minister van buitenland- sclio zaken, Cin.no, en do Nederlandscho zaakgelasügdo bobben een overeenkomst gotookend ter hervatting van het handels verkeer tusschen Ratio en Nederland. Rechtszaken Valsche pas gebruikt. Een Builsther, handelaar in schilderijen, zooals hij opgaf, stond gisteren voor bet Amstei-damsclie hof terecht. Eenige maanden gc'eden arresteerde de vreemdelingendienst te Amsterdam den man in oen liotei in dé binnenstad. Ilijl bleek in het be/.it te zijn van het kapitaal van 25 cent cnoen valsche pas. „Hoo komt u aan dio pas?" „Gekocht, eerlijk gekoeld", luidde het antwoord van dezen ongewonschton vreem deling. Uit het onderzoek bleek, dat het document had toebehoord aan een dame, dio niet geheel onbekend mot verd- was. Do rechtbank veroordeel do den man we gens het gebruik maken van een valsch paspoort, waarmede hij ons land was bin nengekomen, tot een jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest. Ilij is in hooger beroep gekomen, omdat hij do straf to hoog vindt: Ik liad immers heelemaal geen slechte bedoelingen". Pres.: En wat deed u liier? YL AARD IN GEN. (Job oren: 24 Dec. Cornelis, zoon van ,W», Hakker (en M. Sas, Steijiistraat 16. Aaron, zoojii vain A. van der Kraan en H. A-« van der Schelling, 6o Bitersloolstteeg 12. Axlo Marinus, zoon van G. A. va'ni Vliet en IX Vis, Vlaard. Ambacht, Afcitel- laan 41. 25 Dec. Klaas, zoon van IX do jWit ten M. Bot, P. K. Rrossaartstraat 113. 26 Dec. Jobjo, docJitoi- van J. do Ligt ten B. Sjoukeins, Westhavenkad© 108. Maria, dochter van LL do Bruijno ©a M, do Ligt, S te ij n straat 10 27 Dioo. Liedewij, zoon van A. Eigen- raam en T. don Hollander, Emmastraat 26, 29 Dtee. Apolonia Margaretha Maria, dochter van A. J. Vooges on G. 0, Bred-ej- rodte, aan boord „Kopra". Ondertrouwd: J. Ilollienberg, 19 j. ten T, Kramer, 19 j, - J. Ligthart, 32 j. en D. G. Oralnje, 22 j. Gehuwd: Picter Arle Maarleveld, 31 jaren en INeoh tjo Oorebeek, 27 jaren. Marinus van. der Marei, 24 jaren en Trijntje Router. 2b jaren. Johannes van den Berg, 21 jaren en Maria de Bioemo, 20 jaren. Anlhonij Simelik, 24 jaren en Noelljo Voogd1, 23 jaren. Cornells van Rij, 30 jaren en Noelljo Maria van Oosterlioul, 28 jaren. Overleden: 24 Dec. Harmon H'oekstra, 55 jaren, wed. van E. van Enuema. Groen van Prins terer- slraal 84. 25 Deo. Jan Ilonbjk, 72 jaten, wed', van N. Veldhoen, 3o Koitedijksteog 1. Co.i> nolis Johannes Maria Ham, 2 jaren, N>. Kerkstraat 52. 2G Deo. Engeltje Mmhvijk, 67 jaren, wied. van K. do Man, Dr. Abr. Kuypeav straat 45. 27 Doc. Krijnlje van Selors, 63 jaren, hlgen. van D. Haddeman, Patrimonium)- dwarsstraat 9. 28 Doc. Abra Seen, 15 jaren, Vaaitwcg 4', Manjtjo Roth, CO jaren, eclitgen. vut), A. 'A. van der Gicsscn, P. C. llooflstr. 17; 29 Doc. David Jonkman, 83 jaren, wedt van 1L Dropperl, Zomerslraat 49. V L AARD IN G ER-A MBACHT. Geboren: 26 Uw. Ernst Andreas, zoon van E>„ A. Lohmana oil M. Boomeit, Leeuwerik s tra at 12. 29 Dec. Johanna Wilhelmina, dochter van F. van Buuretn cu K. Lutzenborgo'r, Emaus 22 Ondertrouwd: 24 Deo. II. van Munster, 27 j., Schie dam en -O. A. van Wictmarschen, 22 j. Gtetrou wd: 30 Dieo, G. Figeo, 27 j. ten A. Krijgs man, 30 j. n Overleden: 26 Deo. Willem. Moerman, 81 j. Broek- weg 3 m --jy-j-gj i

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1937 | | pagina 7