A
aassswe®--s'
EERSTE BLAD.
DE AMNESTIE IN BELGIË
I
Vrijdag 21 Mei
21560
'k'Engeland
De vlootschouw bp S pithead
- i "-..f :- België
1 Italië
Volkenbond
Int. Samenwerking
Sovjet Rusland
90ste Jaargang.
LANGE
HAVEN
69300 (3
(HOEK
HAVEN)
TEL. 69300 (3 lijnen)
Postrekening No. 5311
-ó BUITENLAND
XJ£'
Het debat in de Kamer. Wetsontwerp teruggezonden
naarïdejcommissie. Volgende week stemming.
Na bet. debat van ;>W.oen s dag middag cii
vooral na-do verklaring'-vairt,ministór-prfr-
sident - Van Zeeland.: ön'.yandcniliberalen
minister var; justitie/ mr,Delaveloyo,- did
o.m. zeide, dat duizenden Vlamingen de
houding der activisten tijdens den oorlog
alkeuren, maar verder toegeven, dat zon
der do misstanden, welke voor den oor
log ten nadeele van bel Vlaatnsclve volk
in stand werden gehouden, liet activisme
niet - mogelijk - zou zijn geweest, ging de
aandacht, volgens don Brusseïschon cor
respondent van het Vad., gistermiddag in
hoofdzaak naar do redo van mr. van
tCauwelaert, leider van de kalliolick-Vlaam-
sche fractie, hij den aanvang van de ver
gadering. -
Spr. begon met te constatoeren, dat
da eiscli voor amnestie in liet Vlaamscbe
.land algemeen is. Het komt er thans op
aan de Walen van de rechtvaardigheid letn
noodzakelijkheid van deze amnestieverloo-
ning te overtuigen. Van verheerlijking van
do activisten is geen' sprake.
Twintig jaren waren noodig om het Bel
gische parlement'tot liet besot: te brengen,
dat.; er „gelijkheid in rechte en in feit®"
tusschen Vlamingen en -Walen moest
komen. Helaas, deze gelijkheid is, nog
altijd geen werkelijkheid. Als'men dit weet,
kan men ook hegrijpen hoe do vooroor-
logsclie politiek in België aanleidinggaf
tot diet ontslaan van het activisme/., i j.
Mr. -van Cauwelaert sprak vervolgens
°}'ef het -.politieke anmestieyoors.toi._"„H.et.
cischeii van een loyaliteitsverklaring van
de 'geamnësleerde activisten is naar--zijn
meening een ongewone en zinledige proce
dure.
Mr. van Cauwelaert stelde voor het ont
werp betreffende de - administratieve am
nestie samen met de daarbij ingediende
amendementen, - weer naar do commissie
terug tfi zenden/-Van het parlement ver
wacht men, dat'het aan dc amncstickwos
lie een werkelijk nationale oplossing 'zai
welen Ie geven (applaus op alle Vlaam
scbe banken).
De liberale afgevaardigde voor Brussel,
mr, MundeJeer, kwam vervolgensaan liet
woord en. verklaarde dat de'gewezen acti
visten miet meer béschouwd mogen wor
den als heb oorend e lot de Belgische ge
meenschap (toejuichingen hij de meeste
liberalen en enkele Waalsch-katholiekcn);
Vervolgens werd nog. hot woord' gevoerd
- doorden Vlaamsoh-nationalist - -mr, :Louri-
v. dan, dié het optreden van dr. - Borms- tij
dens don oorlog volkomen - goedkeurde en
verklaarde ia zijn plaats juist lmt/.elfde
te hebben gedaan.
De Kamerpresident Huysmans stelde
vrij onverwacht voor, aangezien ver
scheidene amendementen in den loop
- v an liet debat vvaren ingediend/het am-
"l. ^csl'-e onlwerp naar de Kamoreómtiiis-
sic terug te. zenden. Er zal dus eerst
A\ oensdag a.s. over kunnen worden
gestemd. Dit voorstel werd' zonder
appel-nominaal door de meerderheid
:;j dor Kamerleden gesteund. é-
Naar.- achteraf vernomen, werd, is dit
voorste] tot verdaging ingegeven door-ceni
go leden van de jegcering," die om red e
men van gouvernemenlcele stabiliteit niet
gaarne .zouden zien, .dat nagenoeg de h-eéla
liberale fractie tegen het amines tievoörs tel
zou stemmen. In deze kringen verwacht
men trouwens, dat de Vlaamscbe belonging
jyelko. Zondag in, (de hoofdsl ad'plaats vindt,
liet bewijs -zal leverenvan hot f.eida t' het'
hcele, Vlaamscbe. volk', amnestie verleend
kvil zien en zooveel indruk zal maken op
sommige liberale Kamerleden,, dal 'zij-hun
tnrakke weigerachtige houding zullen ver
zaken.
V Vor<1 gcrreestl, dat talrijke kalho-
meic-vlaamsdie afgevaardigden sa'mën met
VU a a ms'clpn a i o n ail i s (ou togen h o t anidn -
aom^nl betreffende dio loyalitoifs^érldaVing
zouden stemmen. -D® rehearing, .willende
Tooikomen, 'dat liet-votum Vlaanderen com
tra Walenland en.Brussel zal worden uitge-
hracli!, liet zelfs in de gisteren gelïoudisn
bijeenkomst van do katholieko fractie bii
nrondo van De Schrijver welen, dat zij.
in een dergchjk: geval 'niet; lan'g.cr aaiï hét
VL1 1 ™i bhjrtn, mtrov wi
.Woensdag; reeds - een t bevroiiigondo ojilos-
smg zal zijn gevonden.
Indrukwckkcmle parade.
Gistermiddag te vijf minuten over drie
verliet liet koninklijk jacht „Victoria and
Albert" do haven van Portsmouth, orii zich
naar /Spith'ead te begeven. De koning, die
gekleed was in groot tenue van admi
raal, de koningin en prinses Elisabeth stom
den-op de brug. Zij werden door de dui
zenden' toeschouwers op 'de kade toege
juicht.
Even na het verlaten van de haven
.werden aan. 'de 'greote mast drie - wim
pels gehesclien, als signaal van den koning
aan zijn vloot; Deze beantwoordde dit
onmiddellijk met liet losbranden van hét
geschut. De ylammeii van witte rookwol
ken spoten uit de vuurmonden en donde
rend rolden dc 21 saluutschoten over de
wateren van Spithead.
Hot koninklijk jacht passeerde vervolgens
tusschen het slagschip „Queen Elisabeth"'
en den kruiser „London", de eerste sche
pen van de vierde en vijfde linie en voer
zoo la ngs alle schepen. De weg van deze
inspectie was üvaalf mijl lang. Telkens
wanneer het koninklijke jacht een der oor
logsbodems passeerde, zwaaiden de'matro
zen met hun witte mutsen en weerklonk
het „leve de koning" over - het' water,
hetgeen door den koning werd beantwoord
met saluécren.
Na de vloot te hebben gésohouwd/ging
het koninklijke jacht voor anker en vioog
do luchtmacht in formatie over het jacht,
om den-; koning te begroeten.
'iDo vertegenwoordiger van Reuter, welke
zich aan boord van het schip bevond',
.waarmede de pers' het koninklijk jacht volg-
d?> ivijst met nadruk :op het onberispelijke
aanblik, dat. do' builcnlainflSché .oortogs-
bodems/; bij de" vlootschouw,; boden, in" tiet.
hTzöndér de' Nederla.ndsche kruiser Java,
de Estlaudsohc onderzeeër; Kalev, rde Pool-
sche torpedojager Burza,.do;Turks'cIic"jager
Kocatepe, de Zvcedschc kruiser. „Drott-
11 ing Victoria, do beidé' Deoiische kustvér-
dedigingsvaaTtuigen en het ..Finseheschip
Vainamoinen.' Al deze schepen, deden' de
vlootschouw. eer. aan.
hot besluit van .do vlootrevue warendé
schepen 'gisteravond.verlióhticn:iwérd vutif-
werlcafgestoken, hetgeen eon fantastisch
schouwspel bood, dat de:mèiiiglé talrijke
kreten van: bewondering .011 llókie. Nakifloop
vaii: liet'vuurwerk' verspreidde het' publiek
zich 'en te.middernacht; wérden alle lichten
gedoofd; De historischevdag was .-gcüin-
cligd. - "wfk.;i.
Een lastig, oogenbiik";voor.de-:
- rcgecring.
In; de '.wandelgangen;-Van don Senaat
verluidt,' dat een dagordcé,. 0111 de debat
ten ".'.over 'de' -toojiassingvan d'c sociale
wetten 'en de wérk week- van '48' uur-voor
de,landhouwarbeiders ié ksluiten; welke
door <;le regeering was aarigcnónieh,* 'door
m Sonaat-;;iè ;A;y.erj,v\r6ï,p-ei'ipillot ooniH'O-or-
derh-eid1 vaiizevon steminön;-
Bij liet hervatten wan .de zi ttingehverd
een mpuwe., dngorder.i'.voói'gcsleld; jiwélke
eannemclijk is: vöor de, regeoriné en
welke een groote meerderheidboha'akfe
U-'.;;"' buitschiancS
Ambassadeur bij Jiet Vaticaauwordt1 eerst
ikt:'..:.'rdaags vervangen. i
P'3-£,r iri po/lUieke:'knngort'5dc':BéWii^vêr-
Duitsclie ambassadeur bij', liét Vaticaart;
11k01't i ATOgbhshet1 bèréiken" vair '0éii
leeftijdsgrens, zijn: ambt neerleggen. 1
Kaar aanleiding.; van tie geruchten, dat
ion Bergen zou worden (opgevolgd-door
oud-kanseher. Vonj;Papen,(door.wiens he-
niuldelmg liet concordaat, lot stand is ge-
komen,endie. thans gezant te W'eeiien
is, verklaart men in bevoegde kringen
'dat deze geruchten' ongegrond zTjn. 'Men
doét -opmcrkéii, dat' vólgensde diploma
lielco traditie vrijwel ;<s lèéd's een pro-tcs-
tanlsche .ainbassadeur Jjij liet Vaticaau he
liceind woult.
Hel „D11 itselie .Godsbesef'.
Volgens een' nieuwe verordening.: v.ormt
1 'of „Duitsclie Godsbesefdo liawiegihg
van generaal,.- Liidcaclorff, oen wij'sgoerige
gemeenschap, die in 'de officieelè 'docu
menten. moet worden ingeschreven zóoals
do G odsdienstige belijden issien. In ziju
tijdschrift acht Luclendorff' zich gelukki"
c'n l {ic' toestand, thans - geheel duidelijk is
Ilij noodigt al ziju aanhangers uit1 effj;
cieele inschrijvingen te.; vragenTo Tu't-
zing, waar Ludciidorff verblijf houdt,'rziil-
len cursussen "gehouden worden voor de
opleiding1" van personen tot zendelingen
dei'; Jjewèging.
V°u Hlombrrg n.iar 'Boedapest? -
DeLondensclio 'carrespoiulent "van1 het
Boodapuster Jdad' „idagyar Omag;'.wer-"
iieoml, dat Von Blombórg vóórzijn'. réifl
naar Rome eonbe-wék aan-Boedapest zal
brengen. Hij zou ïn dén loop van dé vol
gende week in de Ilongaarsclie hoofd
stad aankomen
Do 'reis van Vani Zeeland naar de
Arérccni^de Stiicn'. -
j Het wordt bevestigd, dat: mmister-presl-
,'dcnt Van Zeeland waarschijnlijk op 11
Juni van Brussel naar. New; York zal ver
drukken. vk;;.'.:-.; j V"
De 'minister-president zal zicii op 12
Juni'te Clicrhourg inèchepenaan boord
van dé Berengaria, -welkschip op 18
Juni in. de VereénigdèSlatón zal aanko
men. - -
De heer Van Zeeland'zal.op" ziju reis
vergezeld zijn Vanzijn éclrlgeniooto en
zijn particulier secretaris, Graat do Moeus.
De Belgische premier zai een dag of
twaalf in Amerikahlij^én.-
■V-,FraBikiijk
Geen slaking van het personeel der
j'-;'.- trains.
- De vertegenwoordigers van liet traniper-
spncel van .Londen hebben' eenstemmig
écu resolutie aangenomen- waarbij wordt
vcTklaard, dat liet trampersoneel niet in
wilde staking zal gaan, dqéli. wel bereid
is deel.-te nemen aan iedere actie waar
toe het bestuur van- den- bond van
transportarbeiders zal besluiten.
Vandaag zal een commissie van stakend
'personeel van de autobussen het bestuur
van den hond van transportarbeiders trach
ten over Ie. halen zijn' besluit' van U Mei
j.I. te wijzigen, V /vVv
Een vrijiicidsfrnnt/
Het persbureau dér Franscho volkspartij
'deelt mede, dat, haar aanlèidiüg van den
oproep der partij-Doriot, gistoren een.ver
gadering is gehouden door afgevaantig-
den der republikéinsclié feleratiè, der na
tionale en sociale 'ropublilcoinsclie partij
der boerenpartij, én der Fraiische voiles-
partij. Men was liet volkomen eens met
de plannen tot vorming vart. een vrijheids-
front, 'waarhij iedereparlij'-'vrij lilijft ten
aanzien van doctrine, programma en
propaganda. -j -
Tekort op dc begroeiing.
1 In do Italiaansclié Kamer heeft de mi-
nister. van 'financiën, ..Thaon. do (Revel,
gistermiddag; èen uiteenzetting gegeven van
do begrcioiltig. Hij;; vcrklaföde, dathol
3 ïme van dé 'geldëlijk&i'nspaiiihiiig^ vóór
de Joopende begrooting niet vertraagd' kun
v. 01 den, onder- inoer ,door. .nieuiw uitbrei
ding der bewapening, die noodzakelijk is
voor do verdediging Vnn liet rijk. Daar
door zal do begrooting -193G—1937 met
'een tekort sluiten, dit tekort zal echter-
tot ©en vrijwel te vonvaarloozen bedrag
worden verkleind dank zij buitengowonen
inkqinsten uil liet to geldo maken van
goud; en deviezen, die liet Ilaliaanscho
vólk liet vaderland heeft, aangeboden, zoo
dat-men magverwachten,- dat de begroo
ting zal sluiten nicL een overschot van
meer dan een milliard lire, hetgeen liet
mogelijk maakt, dat men aandacht-schenkt
aan'.da buitengewone .uitgaven. Ten aan-
'zien"; ran de bcgrooling 1937—1938 ver
klaarde 'de minister een tekort van
3.1.73.000.000 lire te verwachten. Dit te
kort komt in hoofdzaak op rekening vain
do uilgaven voor Oost-Afrilca en do de
fensie.; Do begrooling zalechterin eren-
wicht gebracht worden 'dóór dé gevolgen
vnn,- de. verbetering van dan economischen
IciesUmden' 'van liet belastingstelsel. Do
minister besloot met te bólópgen, dat de
fascistische financiën volkóiiiön borekand
zijn voor de laak, dio vervuld moet wor
don.---
Spanje wendt zich tot den Volkenbond.
De Spaanscho regeering heeft in een
telegram aan den Volkenbond, onderlee
kond 'door- den nicüwerr minister van hui-
.tenlandsclió zaken, GiraJj verzocht,"in de
agenda van de zitting van den Volken
bondsraad', die op 21 dezer zal aanvan
gen, de kwestie.van de huilenlandseho
inmenging in den Spaanschen burgeroor
log op te nemen.
'Overeenkomstig dit., verzoek he.eft'de
secretaris-generaalvan den Volkenbond
deze kwestie op do voorlOopigo agenda
van de, komende gewone zitling van den
olkenliondsraad, welke dezer dagen oen
aanvang neemt, geplaatst.
BINNENLAND
Reedèrsvereeniging voor de
Nederlandsche harïngvisscherij
Twco en twintigste' jaarver
gadering.
Om 2-uurvanmiddag werd te 's-Gra-
venhago onder groote belangstelling d.e 22e
jaaiYergadering gehouden der reedersvér-
ooiliging voor de Nederlandsche haring-
vissdieiij.
Do vergadering werd bijgewoond door
velschillende regeerings-auloriteilen, direot
bij de visscherij betrokken. We noemen den
secretaris-generaal drt A. A. van Rhijii, le-
i'ens waarnehiénd rcgéorings-conïmissaris
voor do^ visscherij, den chef der afdoeling
vissclieiij aan hel betrokken departement,
den lieer G. C. Groen. Don directeur cn
den secretaris der Nederiandsohe vissche-
rij-centrale, do liecrcn Janssens en Van
Dijk, alsmede verschillende Kamerleden.
order waren 0.111. vertegenwoordigers
van Kamers van Koophandel, van de vak
bonden/en van andere bij de visscherij ge
ïnteresseerde organisaties aanwezig, terwijl
de Nederlandsche visscherij in haar vor-
s'chillend'e geledingen nagenoeg in haa.r
geheel vertegenwoordigd was.
Als sprekers traden op mr. J.TI. Kiewiet
de Jonge, voorzitter der reedersvereeni-
grng, tot het uitspreken van zijn jaarrede,
//WILJD.NIET EENS VÓÓR; RUDEN
//HEE JAN,ZOOLANG JE RUPE TABAi(
ROOKTjZIT IK LIEVER ACHTER EN,
GENIET VAN DE GEURf
en de heer C. J. Pli. Zaalberg, directeur
der Bonds, oud-dnecleur-generaal van don
arbeid, die een voordracht lu'eld over don:'
algoméehen lac-slaiid, getiteld„Aanpakken,
aanpassen, aanpappen, allo drie. -
Installatie van dc commissie voor bc-
rocpsvorming van jeugdige werk-
loozc ouderwijzers.
Men zal zicli .heiiimeren, dat bij beschik-1
king van den voorzitter der ministerraad)
d.d. S Mei j.I. -een 'commissie is ingesteld,
aan welke is opgedragen aan de regoering -
op korten termijn voorstellen te doien' iu
zakte de maatregelen, welke zouden kunnen,
worden getroffen ter/bevordering van liet
plaatsen in betrekkingen als ambtenaar in'
den zin der pensioenwet 1922 (Staatsblad
no. 240) van houders van de akte als on-
derwijzer bij het lager onderwijs, die nog
niet als zoodanig in vasten dienst zijn'
geplaatst of geplaatst geweest en voormelde
akte hebben verworven voor 1 April 1937.
Hedenochtend 11 uur is" deze öommissie
namens den voorzitter van den raad! van
ministers,' geïnstalleerd door den voorzit
ter der commissie, den lieer G. P. van
IGiïikel, voorzitter van den Capitulanten-
raad en seoreLaris-géneraal aan het dot-
parlement van defensie. j 1
-
-li p. v -tv VN w''"-x"'-- >s^;
Do Fi'anst'li-BeJgische besprekingen te
Brussel.
Do - Fransch-Bolgisclio besprekingen te
Brussel ziju gistermiddag voortgezet met
oen onderhoud' tusschen Van Zeeland Del
hos, Spaak en Laroclie. liet onderhoud'
was gewijd aan, een gedachtewisseling, over
politieke problemen.
Vandaag.zal. lor sprake -komen een aan
lal economische kwesties van algomeeue
strekking, zooals deopdracht aa.11 Van
"Celand, en kwesties 1. vimocphomischeiii
aard, welke heide lauden in teres se eren,
zóoals de, rechten, die geheven woirsden;
PP; niineraleir in .de haven van Duinkerken
en het vraagstuk dergrensarbeiders lei'
sprake koinen. -
Be besprekingen van gisteren" hadden
hoofdzakelijk het Westelijk Pact lot on-
derwerp. Daarbij ging het er 0111 ïia! te gaan
hoe het nieuwe internationale statuut van
België kan worden gevat' in een diploma
.tiek pacl, dal eventueel voor het Locarno
verdrag in de plaats zal komen. Gok is
aandacht gewijd aan den toestand, zoo
als die voortvloeit-uit den Spaanschen
hurgéroolrlog.
Vierentwintig personen tercchlgcstcld.
Do;, krÖGsraacl van liet hooggerechtshof
dcr^Soyjet Unie to Svohodny, in .Siberie,
heeft gisteren 24 personen, wudróiidcr een
vrouw, onder besctiuldiging van spionnnge
en yvermeling van spoorwegen voor reke
nmg van de Duitsclie en Japansche spion
"t
Do groote ylootrcviio te Spithead ter cere van liet gekroonde Engclscha
vorstenpaar, heeft gisteren (plaats gehad. Een vanuit een vlicgbdot gemaiik- i
te foto van eemge der verzamelde oor logsbodems van vcrsehillendo natio-
nalileit.
WmÊmÈimm
V 37 in Den Haag,
zien behandelen inet
•Dit» courant veracliynl dagclykB, mot'qit-
r.ondoriog van Zon-on Pcostdogcn.
Erjja per ktfortnnlf 2.—Iranco per poet
f2.50. Prys por wvok: 15 ets. Afton-
dorlüko .fniimmors<tcts.. Abonnementen
wordori dagolps'aadgonoincn.-' r---: i:
Advortontiuu' voor bot eorstvölgcnd nuin-
mor móeten vóór olf uur aan "bot Bureau
bezorgd r-ijn, 's Zatordaga vóór «-uur.
Bon bepaalde plaats van advortontiëo
wordt niet gowaarborgd.
Prijs dor Advertentlbn: van 15 regeis 11 sa
Iedere regel meer ro.30; in bet Zaterdagnumme»
J;regels 11.80, Iedere regel inecr 1 0.35 i
Iteclames 10.75 por regel. lncasso!tosien5ct9.|
- postkwitanties 15 ets. ..Tarieven van ad verten Elba
bij abonnement zijü aan bet Bureau verkrijgbaar.
.Dagelijks worden togen vooruitbetaling-Kleins
Advertentlbn;opgenomen 4 10.50 t/m. 15 woor
den, i 0.75 t/m. 25 woorden. Kilt tvooi-d moet
5 cent tot een" maximum van SO woorden,
V 8 WJonsclasat Kleine Adverlontlbn tot 25 woor
den ro.25, mits vóór Dinsdagavond Guur aan het
Uuroau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentlbn 11.0Ó, Indien
eiet vó6r Vrijdagavond 6 uur bezorgd
vyw
,U 1 Üi ''j 1 - Jj J,f J)j r .h
MIEMEUERs STERTABAK VAN 5T0T IS CT. p. HALF ONS
m
- - ItJ
