1
1
EERSTE BLAD.
De kerkstrijd in Duitschland.
rr-i
T .-vV' mè
Maandag 5 Ju!%l937
I
ttflpni
90ste Jaargang.
Te!. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 531!.
BUITENLAND
Indrukwekkend protest tegen de gevangenhouding
van ds. Niemöller. r
In tegenwoordigheid van' een grooic me
nigte g'cloovigcn is 'gisterochtend .in de
Jezus Christus'Iterk'ie Dahlem bij Ber
il (ju ccii' kerkdienst gcliouden, waar spe-'
cialo gebeden" zijn uitgesproken' vóór ds.
NieiiiöJlèr van /'de' BéiijdénïlcyKjei k', diode
zer -dagen, is 'gearresteerd.
Eén diepe ontroering maakte zich van
de aanwezigen •meester,'/tóen de supor-in:
tciidaml-gérieraal; 'Otjó Dilielitis' denkansel
betrad, van welkte'ds. Niëmöller, de voor-
vcchter van dé (Belijdende Kerk, nog "zóó
onlangs met zooveel vuur on welsprekend
heid lieeft gepredikt.
De predikant' las con verklaring' voor
vail den Brócde'maad clortEvangélisclioK^k!
van de Oud-Pruisiscbc Unie, .waarin bo:
toogd wordt, dat Martin Nicinöllcr en do
andere door de Gestapo gearresleerde pre
dikanten slechts het Christelijk, geloot héb
ben verdedigd.
De tegen lien in de pers geuite beschuldi
gingen, aldus de verklaring, zijn slechts
zuivere laster. Kooit heeft Kicmüller lot
•rebellie tegen don slaat .opgehitst. ITij-eisch
ic voor do kerk slechts het recht voort lie
beslaan volgons 't Evangelie en dc Schrift.
Superintendant Dibelius sprak vervolgens
.naar aanleiding van Psalm 126 (van
David): Zij die in tranen zaaien, zullen
niet in vreugde oogsten.
Spr..las hierna den tweeden brief voor
van Paulus aan Timoihcus, waarin Paulus
zijn Jijden in dc gevangenis te Parse Be
schrijft.
TJjiJ vergeleek ds. .Nieihöller )»ij den goe
den soldaat van Jezus Christus. Evenals
Paulus, aldus. Dibelius, -is onze dominee
gevangen, evenals lnj lijdt hij in de ge
vangenis, maar hij verduurt zljii lijden in
de troostrijke "zekcrlTcid,"dat' men* G'Otl fuël
zal kunnen arresteoren. Spr. eindigde mot
het verzoek tot God te bidden, dat ili'ij luS'.
Kiemöller een sterke ziel geeft. De ge
vangene zal een groote vreugde onder
vinden, wanneer hij vernoemt, dat onze
parochie steeds plechtig hot aandeel, dat
zij neemt in hel Christelijk leven, tot uit
drukking brengt en voortgaat, ook finan
cieel hot werk der Belijdende Kerk te
steunen.
Een resolutie ondcrteckcnd.
Na de predikatie van Dibelius werd go
oollectecrd. r l
Professor Paolmin, dc doken van de
parochie, las; aan liet einde van den dienst
een resolutie voor, waarin ■opnieuw wordt
betoogd, dal ds. Niemöllcr nimmer tot re
bellie tegen den staat heelt opgezet, maar
dat hij* gestreden hoeft pm het Duilsclbe
volk voor den Christelijkcn godsdienst Ie
behouden.
Deze •resolutie, word door allé g.eloo-
vigen van dc parochie Dahlom.cn door
oen groot aantal bezoekers uit naburige
parochies .ondcrteckcnd.
Zij zal worden ovofliaindigd aan den
rijksminister van juslilie Gürtner.
Do houding van do r.lc. gccsto-
lijkhcid.
In de Sank! Michaels Kirclie (e Münchan
lieeft gisterochtend do r.k. gcios üel ij Ice Jung-
liaiis de naticnaal-socialislischo leerstellin
gen inzake bloed en bodem krachtig ver
oordeeld.
In den middag kwamen ongeveer tien
duizend geloovigon in dezelfde kérk bij
een om te luisteren naarkardinaal Faul-
liaber, die o.m. zcide, dat dc roomsch-
katholieken liet concordaat 'nooit .hebban
geschonden.
Hij ontkendé, dat priesters betrekkingen
onderhielden met do buitenlandsclve pers
en verklaarde verder, dat de kerk werd
vervolgd, omdat zij de kerk van Christus
is
:Het- bolsjewisme wordt nipt; langer "ais
vijand 'nummer één genoemd, aangozion
in de oogen van de natianaal-socialisli-
scho propagandisten thans de kerk deze
plaats inneemt.
De strijd In Spanje
liegen belemmert dc krijgsver-
richtingen.
Vrijwel in het goheele Noorden heeft
liet zwaar geregend. De Zondag is verloo-
pen - zonder tgroole veranderingen in' de
!frontlinies.
De regeeringslrcepen Lieden ge:n weer
stand meer en men verwacht, dat de rc-
geering haar troepen.rin-.de onmiddellijke
oiugcv-ing - y'ah^jSNilhihUpf:* hergroepeer!. -T
,an fronten Vvaii Asturié en Leon
nebben de .reclifsclien hun linies verbc-
terd .eti twee. divisies, die', op' een afstand
van elkander opereerden, met elkander in
contact gebracht.
Aan hel front van tlucsoa .zijn dc recht-
sclfen opgerukt. Ruim '4". Ic.m. léripin werd
gewonneii ovor een front van-, 10 k.m.
De strijd aau het front voor
Madrid.
Aaiï liet Sierra-front- is; weer een zekere
activiteit (e bespeuren. Sedert twee dagen
oefenen do*rcgceringslródpón druk' ,iiitbij
Allo doj Leonop de/-slcllingon'van 'de
xechlschèn. De rcgocringsaftiilerie bestookte
zonder ophouden* El Espinar ein San Ba-
taéf.' Bij. Santoria Tablaila hebben de re
geeringstroepen hun stellingen verbeierd.
•Bij'oen" bombardement van'Alba dé Tor-
nies door, vliegtuigen der regcering is het
ziekenhuis van* Santiago gelroffen. Dertig
personen wérden verwong. .-
iEci» opnierkelijjlre beschouwing
over Franco cn dc houding
van Duitschland cn Italië.
Kapitein Jorge, Bothelo Moniz, do di
rccleur van de Portugeesclie radioclub,
welker rol als verdedigster van de zaak
der Spaansclie opstandelingen bekend is,
heeft voor den microfoon een belangwck;
kende uiteenzetting gegeven van den toe
stand, zooals die ontstaan is door de
laatste besprekingen in liet Londen'sóhó co
mité. De kapitein verklaarde o.m., dat hij
ten zeersle betwijfelde, of dc houding van
Duitschland en Italic dc regccring-Franco
lieeft bevallen. Deze houding lieeft nl,
grootelijks de loopènde onderhandelingen
gehinderd on schade toegebracht, aan den
internationalen toestand en van het rècht-
sche Spanje ten giuisle van dc Italiaanscli-
Duitsclie politiek Volgens den Porlugoe-
sdfen spreker wensclien Duitscliland cn Ita
lië niet, da.t het reohtsclie Spanje nieuwe
-vriendschappen aanknoopt, ten minste biel
naar! den.'kant., vanEngeland en Frank
rijk. Spr. zette ten sloL|o uiteen, dat één
erkenning als oorlogvoerende, verkregen in
direc-t-é-onderlmhdeling ir.ci. Engeland, aan
zienlijk de Engelsche en Franscho posities
in reohtsclieSpanje zou verbeleren.
EngeEais^
ITct verdcclingsplan voor Palestina.
Men verklaart te Jeruzalem, dat de hi
zonderheden over de aanbevelingen dor
koninklijke commissie voor de regeling van
het PaJestijnsoho vraagstuk, uit gezagheb
bende Joodsc.be bron Ie Londen afkom
stig zijn.
Palestina zou worden verdeeld in drie
zones: de eerste zone zou den Joodsehen
slaat vormen en bestaan uit het gclicole
dal bij Galilea, de kustvlakte van Esdrae-
lon, een doel- van liet Zuidcrdislriot en
dc sleden Haifa, Safad', Acre cn Tiberias.
De tweede zone zou een gebied onder
Britscli mandaat vormen on Jeruzalem,
Bethlehem-, Nazereth omvatten, benevens
een corridor langs den weg Jaffra—Jeruza
lem-,- zoodat dc Arabieren locgang konden
hebben tot do haven va.n Jaffa,
Dc derde zone, het Arabisch gebied1,
zou de rest van liet land .omvatten eii
met Transjordaniü vercenigd worden.
Ierland
Yerinncdclijko meerderheid van slechts
drie stemmen voor Dc Valera.
De giste.macht bekende uitslagen der
veriviczingen voor den Dail waren als volgt:
De Valera 52 zetels, Cosgrave 31, 'onaf-
hank'clijken 7, labour 11.
Do nederlaag voor generaal Mulcany,
écn#der getrouwste aanhangers van Cos
grave is tot dusver hel oeniige sensalio-
néele feit der verkiezingen. Volgens deze
uitslagen lieeft De Valera slechts om meer
derheid van drie stemmen'over do andere
partijen on het ziet er niet naar'uit, dat
deze meerderheid nog aanzienlijk toe
neemt. I
Gisteravond was dc uilslag der verkie
zingen in Ierland als volgt: De Valera 53
zetels, Cosgrave, 37, labour 11, oiiafhain-
k'elijken S.
Roemenië
Koning Carol" binnenkort "naar-Tarijs
f cn Londen?
Dé AVarsteJiauschc bladen meidén uit Boe
karest, dat koning GaroT van kRoemenië/
naar by geniclit'c vérluidt, omstreeks half
Juli incognito haar Brussel,-' Parijs, Lon
den Stockholm oh Sigmaringen zal gaan.
Sigmaringen is liet* oude stamslot der
oudste linie der llohenzollenin.. Het Roe
mee nscbe koninklijke huis behoort tot de
zen tak. - -. k;
Oostenrijk
Schiischnigg naar Italië.
•-Bondskanselier dr.; Scliusclinigg, is Za
terdag naar/Ilalië -vertrokken:: Van: b'évocg-
de''z'ijde vèrzekéit men ds,t bot hiex sieclits"
een parficuiclr© reis betreft. Do bondskan-
sêlier wil zijn zoon, die langen tijd eriislig
zièfc' is geweest, voor vol led ig liérslel naar
een rustoord brengén. J
WMmm' - >-v -wirswm.
pv - i
vr, WhèSZ?
iËÊMmê
m w
Prins Bernhard is Zaterdag op kasleei Dooiwerth lijdens een bijeer.kcrr.it der ridders van de Johanniter Orde ge
ïnstalleerd ais eeie- en rechtsridder dezer Orde
Z. K. H.
Portugal
Een aanslag o\p minister-president
Salazar.
Ojp het oogenblik, dat 'de Potugeesche mi
nister-president, Salazair, voor de woning
van zijn vriend, dr. Jose Torcato, iii Lissa
bon, waar hij in diens pariiouJiere kapel
de mis zou bijwonen, uit zijn aulo stapte,
ontplofte een bom, welke in een riool was
geplaatst. Hét trottoir werd vernield.
Omtrentden aanslag op. minister-presi
dent Salazar wordt nog nader'gemeld, dat
dc bom was geplaatst-in een riool, dal jop
ongeveer een nieter dieple in het midden
van de straat loopt.
BINNENLAND
Ww voeten st«kgel©©pesï X
Purol vcrzacht. cn geneest.
Door de ontploffing weiden de slraat-
steenen aan weerszijden omhoog geslingerd
cn een aantal winkel ruilen werd vernield.
De lionn werd clectrisdi lol ontploffing ge-
Ji nicht.
Minister-president Salazar nam een
oogenblik de aaïigcriclite schade op en
ging vervolgens bet buis binnen.
Ce stad is normaal kalm.
Sovjet Ru$?anc2
Zuivering (Iiitirt voort.
Volgens nieuwe berichten, welke te.Lon
den uil Moskou zijn ontvangen,- duurt de
zuivering in de kringen der centrale re
gecring, alsmede in wetenschappelijke, let
terkundige én journalistieke kringen vooit
Zoo zijn thans Yakovngranof, de plaats
vervangende commissaris van binnenlaiid-
sche zaken en eommissaris van de staal:
yeiliglicidspolitie, en Georgi Prokofiéf,
plaatsvcrvangeiKl eommissaris van liet post
en., eleclricileitsbcdrijf, die 'beiden onder
Yngoda hebben gewerkt, alsmede do volks
commissaris van den builénJandscliën han
del, Arkndi Rosenholz, uit huil ambt ont
zet Voorls zijn nog verscheidene anilere
functionarissen afgezet. Tol de gearresteer
den behoort voorts de vroeger „officiceic"
schrijver Kirch one.
VereenigcSe Staten
Het. pla.ii, voor luchtqhtwapcniiig.
In officieuze kringen wordt vernomen,
dat het plan voor lyeh!ontwapening, waar
mede tic Amerikaanscliediplonialen zich
bezig houden, de Gcneefsche telcslen -waar
bij het bombardement van plaatsen, die
gen militaire beleekonis hebben, verboden
wordt, in een nieuwen vorm zouden gie
ten Een accoord, krachtens hetwelk dc
bewapening der bombardemcnlsvliegluigcn
gedemonteerd zou worden, zoudaaraan
worden toegevoegd.' Diplomatieke, kringen,
die eon strenge geheimhouding over deze
ontwerpen betracht hadden, geven thans
toe, dat zij er het eerst met Van Zee
land over gesproken hébben. Norman Da-
vis is do man; 'die zich na zijn Euro-
pcesclic reis aan het vraagstuk wijdde
Sitdownstakingcu onwettig.
De minister-van arbeid, miss Frances
.Perkins heelt in een- open brief aan Wil
liam D'itter, republikeinsch afgevaardigde
voor Pennsylvania, verklaard; da.t sitdown-
stakingen onwettig zijn en ongeschikt ge
acht moeten worden voor het moderne
temperament 011 do- levensomstandigheden
van tegenwoordig in A'merika.
Staking vra'clitaiilo-cliaiiffeurs-..
geëindigd.
De staking van vraclilauto chauffenvs in
Philadelphia én,- Camden,Vis thans geëin
digd onder den druk der Ixdrciging van
burgemeester S.- Davis Wilson den nood-
toeslahd a.f te kóndigen. De, dagbladen kun
nen wéér hun edities afdrukken, het ver
keer heeft zijn.normalen gang hernomen.
Met den A.N.W.B. in Drente.
Do 54ste algemecnc ledenverga
dering.
„Hel was in den lijd toen liet begrip
„landschapschoon" voor den gemiddelden
Nederlander vastgehaakt was aan het be
grip „bergen cn dalen" en op zijn miinsl
aan hoornen en bloemen, terwijl steden
schoon zich aan hem vooral openbaar
de in broede boulevards en massale,
liooge en drukke bouwwerken, in buit-m-
landscho steden. Het was in dezen tijd,
toen in de jonge harten van enkele Ne
derlanders de toeristische- neigingen ont
hulden' 'en zij de pracht van de natuur
ook in eigen land ontdekten, al dat.merk
waardige en bizondcre, dal men reizen
de, trekkende, loerend vooral ziet en op
merkt, dat men voélt, waar men ook gaal".
Zoo sprak Edo Bcrgsma Zaterdagmiddag
aan den rand van liet Assérbosch in'„ücl-
levuo" waar de ö'lste algcmeeire verga
dering van den Koninklijkm Nederland-
sclien Toeristenbond A.N.W.B. werd ge
houden, en waar een groolo schare leden
was samengekomen oiii met voldoening
kennis lo nemen van het vele goede cm
mooie werk, dal de Bond ook dit jaar
op het uitgestrekte terrein van zijn veel
omvattende beinoeiïngcn tem bate van ver
keer en toerisme lieeft verricht.
Do lieer Bergsma - voor do 52sle maal
de voorzittershamer op do jaarlijkscho
reünie hantcerehde herinnerde aan oen
dier Nederlanders, die in innige liefde
lot zijn vaderland, schoonheid wilde zien
in eigen land, en, zoekend naar die
schoonheid, ze ook werkelijk vond.
De heer Bergsma sprak harde, doch
niettemin ware woorden. Want hij, de
pionier van toeristisch Nederland, sprak
uit ervaring. Vreugde was er in zijn slem,
toen hij constateerde, dal liet werk dier
oude voortrekkers vruchten heeft afge
worpen.
Het was een mooie en bezielende rede,
waarmede de grijze voorzitter liet meer
officieele gedeelte van bet congres sloot.
De slotwoorden worden met een lang
durig en daverend' applaus onderstreept.
En het'was niet slechts zoo spontaan, om
dat men uiting wensclile te geven aan zijn
instemming, daarnaast locli wonschle men
op dit moment uitdrukking te geven aan
zijn tevredenheid over liet geen op dezen
zonovergoten dag gezien en genoten was.
- Want alvorens in Bcllevuc samen te
komen, hadden de deelnemers een auto
tocht gemaald, door helDretschc land
schap.
Zoo zagen cn beleefden ook de bonds
leden hei--aan schoonheid en verleden
rijkó en machtige Drente.
'In Borger worden, oudo boerendansen
gedemonstreerd en in Emiiion, waar de,
Oudheidkamer werd bezichtigdvereenig-
do men zich aan een echte DrOiilscho
koffietafel.
's Avonds verzamelden de deelnemers
zich aan een gemeeiisdinppelijkon maal
tijd in liet. Concerthuis, waaraan de com
missaris der Koningin in de provincie
Drente, nir. dr. II. II. Baron de Vos van
SI een wijk aanzat.
Dc 54ste. jaarlijkscho remiie wérd hier
medebesloten. -•
De A1N.W.B. kan wederom mei groolo
teviedcrdieid op. liét- jaarlijksche congres,
terugzien.
Mr. J. J. I. Ilarf c van Teelden-
liurg overleden. - te-
Op 83-jarigcn leeftijd is hedenochtend
in Den Haag overleden mr, J. J. J. IHarle;
van Tedklcnlnii'g, oud-mmister van finan
ciën, oud. lid van den Raad van IStale. i
Op 1 Mei 138S deed hij, voor hét ildosf-
district Grave zijn intrede in de Tweede
Kamer, waarin lilj zitting lieeft gehad tot
Augustus 1901, in welk jaar hij benoomd
werd tot minister van financiën in het Ka
binet Iüiypor, als opvolger van mr. N. CL
Picreon. I i i I -te-
Als minister was do beer Harte van'
Tec'Jdcnburg een voorelandcr van besaher-
mende rechten. Hij bleef minister van fi
nanciën tol in 19C5, in welk jaar 3i5f twerd
opgevolgd door mr. Th. IL dc Meester.
Met ingang van 11 Juli 1903 wer mr.
Ilartc van Teeklcnhurg Ixmoemd lot lid
van den Raad van State. Hij had'editcr-
eenvo]gen3 zitting in ondersclieiden'e af-
dcelingen. 1 J
Met ingang van 1 Mei 1934 werd hein
eervol ontslag verleend als lid va:n dit
hooge staatscollege. j j I
Bezoek van Duitselie ministers aan
ons, land. 1
Vanochtend arriveerden Ie Old cn zaal in'
een viertal open auto's do Duilsclie rijles-
minister, dr. Kerrl, de regecrings pivjsï-
dciitoii dr. Eggers en dr. Musz, en Kle ire-
geerings'oommissaris van Osnabrudk, dr.
Iluglc, niet gevolg van een tiental personen.
Zij stapten af bij de ftotlcrda.msche Banld
en gebniiktein daarna in hotel „Die Gou
den Leeuw" de koffie. j
Vervolgens werd de tocht voortgezet via
Hengelo, Almelo, Oninien naar Ennnen en.
Ter Apcl.
liet doel van dezen tocht was .dc bezich
tiging van dc verschillende kanalen cn den
woningbouw. l'
Aankomst van den Ckiucrsclicu minisfer
van Marine.
Met dén nachttrein uit Berlijn, dio 20
minuien vertraging had, is gisterochtend
omstreeks 11 uur op het slaalsspoorsla-
lion aangekomen, de Cliüiecsclie minister
van Marine, addmiraal €hen-Shao-Kw.'mï
voor een bezoek van enkele dagen aan'
ons land.
De. Chineesclie minister lieeft liedenooh-
tend een bezoek gebracht aam den minister,
van buitenlandschc zaken a.i., dr. II,
Colijn.
Minister Colijn heeft admiraal Clioa-Shao
Kwari dc versierselen overhandigd van-
Grootkruis in de Orde van Oranje Nassau,,
niet de zwaarden.
Gemengd Nieuws
Trein te Gent ontspoord.
Twaalf personen gcwoutl.
Gistermorgen tegen acht uur is '.'een trein
uit Oslendc op liet Genlsclio voorstad-
station St. Pieler gederailleerd. Het op-
géluk liep gelukkig nogal betrekkelijk goed;
af. Twaalf personen werden lichtgewond'.
Volgens een nader bericht zonden twoo
huiinér zwaardere venyondingen hebben
op'gcloopen, zoodat hun toestand ernsti
ger geacht wordt.
Wielrenners gevallen. i
Tijdens oen wegwedstrijd te Kiel bij
Anlwcipen is de Nederlandsclie róiimor
Heeren' bij een valpartij ernstig gewond.'
Hij weid niet een gebroken schouderblad
opgenomen' en moest naar hel/ziekenhuis
wordeu overgebracht. Bij déze valpartij
was ook .betrokken dgc' Nedcrian'dschq' réa-
nor Boogaert. Hij kwam er, met liclito
vcrwomlnigen af; doch moest don strijd
slaken, - y:;'y*
Ue?.c «Iant vcrscliijnl ilagelijliB, inol uit-
tondoriDg thu Zon- on Koestdngcc. -
l'rya por kwartaal f.2.franco per post
12.50. I'rys per wtek: 15 cIb. Afzon
derlijke nummore 4 eta. Abonnementen
worden dagelijks nangenojnon. - V- -
JO'A'dvdrtëtrti6n': vóór' lioteeoretvolgend 'nnm-'
mor mootcn vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zyn, 's Zntordaga vóór .1» upr.
Ken bepaalde plaats van advcrtenlidn
wordt Diot gewaarborgd.
Nfï 91 RQft Pr'J9 der Atf.srtwiÓën: ran 1regel» f t Mr
I1U, fa ivvv iedere regel meer f0.30; io het Zaterdagnummei
15 regels 11.80, Iedere regel meer I 0.35
Reclames f 0.75 per regel,Incaseokostenöcta.j
ÊoatkwitantieslS cta. Tarieven vm ad verten üën-
ij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar,
-Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleins
AdvertentiSn opgenomen k f0.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden- Kik woord meer
6 cent tot een maximum van 80 woorden,
's Woensdags: Kloine Advcrtentlën tot 25woor
den 10.25, mits vóór Dinsdagavond G uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine AdvertentiCn 14.00, indien
olot vóór Vrijdagavond G uur bezorgd.
■Ül
-
'-"'s
