EERSTE BLAD.
DE GEVECHTEN TE SJANGHAI.
Dinsdag 17 Augustus 1937
Slllfftt"
Filmgflinsters
90ste jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
BUITENLAND
De strijd duurt nog onverminderd voort. Hevige
bombardementen. Mislukte luchtaanvallen op
Nanking.
i Ik), strijd te Sjanghai duurt voort.
-Vooral het gevaar uit dó lucht is zeer
groot. Be spanning, die .Sjanghai reeds
in 1932 meemaakte, wordt weer'in
minstens even hevige male gevoeld.
Do kosten van het levensonderhoud1
rijn met vijftig procent gestegen door-
de moeilijkheid! levensmiddelen aan te
'voeren. Tengevolge van 't verbod zich
's nachts 'op straat te bevinden, kon
den do groentehandelaren gislcrocli-
""terïd'vröeg 'de" stad niet binnenkomen,
zoodat een groot gebrek aan .levens- -
middelen ontstond. Ook is er gebrek
aan geld, aangezien de banken, ge
sloten zij'n. .Be kooplieden .weigeren
op crediet te verkoopen.
Gisterochtend hebben de Japansolie tree
pen het Noorderstation in do Chineezen-
wijk Nanlau gebombardeerd'. De correspon
dent van Ilavas kon van zij'n observatie
post op het dak van een hotel zien, dat
Sn Sjapci veie brandon woedden. Verder
Zag hij, dat de batterij luchtdoelgeschut
van het dak van bet Japansdie consu
laat generaal werd verwijderd na een bom
bardement door Chineeschevliegtuigen,
Waarbij vele dooden en gewonden zijn
gevallen. Uit de richting van Hoèngkioo
.werd een ononderbroken geweervuur ge
hoord Franctireurs veroorzaken veel last
en noodzaken de Japansclie militairen mi-
■a'aüleurs op Ie stellen op allo kruispun
ten in Hoengkioe. De Japansclie soldaten
.vuren op ieder, die een verdacht huis
verlaat en: op de daken, waar-, de .franc-,
tircurs verborgen liggen.
In.'do ziekenhuizen waren nog 139 ge
wonden, slachtoffers van het: .bombarde
ment van do Grand Monde en Nankin
Itoad overleden, zoodat het totaal aan
tal dooden is..ges tegen tot 11G7.
's Middags -bezetten- Chineesche treopen
het Ilongkioe-park.
Verder wordt medegedeeld, dat bij een
aanval van de Chineesche luchtmacht op
de .Tapansche zeemacht op. do Wangpoe,
de rivier, die door Sjanghai stroomt, een
Japanscho torpedojager tot zinken is ge
bracht en een andere werd beschadigd.
Do Chineesche troepen rukten verder
naar het Westen op.
•De strijd1'le land was gisteren liet hevigst
langs den spoorweg van Sjanghai naar
■Woesoeng. De Japanners spanden al hun
krachten in om de wanhopige pogingen
den Chineezen, naar liet Japanscho hoofd
kwartier op te rukken, te verijdelen.
Intusschen was d'e Japansclie kruiser,
die halverwege Sjanghai en Woesoeng lag,
begonnen met het bombardeeren van de
.Chineesche batterijen te PoeLoeng, teneinde
'deze het zwijgen op te leggen, voordat
zij liet vlaggeschip Yzoemo tot zinken
konden brengen. i
Poetoengwerd' ook hevig uit de- 'lucht
bestookt d'Oior vijf groote watervliegtuigen.
Talrijke branden braken, uit.
In den loop van den avond- lieeft zioli
:ecn geweldige ontploffing voorgedaan, die
allo gebouwen in d'e omgeving van den
Boend' op bun grondvesten deed trillen.
De oorzaak der explosie is nog niet bekend.
Deze ontploffing werd later verklaard.
Een kleine Chineesche torpedoboot had
kans gezien Jiet Japansclie vlaggeschip
Izoemo to naderen Ou oen torpedo af te
schieten, die echter le vroeg ontplofte.
Het Japansclie schip ontkwam op liet
laatste oogenblik aan een wissen onder
gang. Be kleine ChineescLto torpodoboot
wist te ontkomen.
Dij liet vullen van den nacht werd
l'oetoeng nog steeds gebombardeerd en
leverden de troepen er nog lievige go-
vechten. Om elf uur word liet viiren ge
staakt. '-
Chineesche kringen, zijn van meening,
dat de laatste Japanscho bombardemen
ten ten doel hadden de ontscheping te
iWoesocng en Poetoeng van uit Japan aan
gekomen Japanscho troep cin le vergeniak-
kolijken. Do tdzoema ligt thans aan de
kade op bijna drieg, kilometer stroomop
waarts van do vroegere ligplaats..
In verband met liet afsnijden van den
gaslocvoer verschijnen de Norlli iCliina
Daily News en andere bladen slechts
met vier pagina's. te;'"''-'-:
Omtrent- den strijd van Poctodng 1 )>o-
woren do Chineezen," dat' do Japansclie
maatregelen „lot stuiting van den Chinee-
schen opmarsch naar den kant van. Poe-
toong vaii do Wangpo geen succes heb
ben gehad. Veeleer zijn aan land gezot-
Japanscho strijdkrachtenteruggeslagen
.Tegenoverclczo bewering staat echter liet
feit, dat de Chineezen nog niet hot. vuur
op het vlaggeschip Idzoemo geopend heb
ben zooals .hun vóomiemén' was., p;
In Chineeschekringen blijft, li'ot ge
rucht de rondo doen, dat Tsjang Kai-Sjok
het bevel op zich.'genanten h'eoft.van.1 do
Chineesche troiépeh -vaai'. Sjanghai. -'I'-
Den -omvang dezer troepen schat 'men: op
13 divisies.. v
Japansch offensief vanmorgen
weer begonnen.
Nadat eerst gemeld'-was,' dat aan alle
fronten..rust was.ngetredenen dat het weer
regenachtig was met. 'slocihtzicht, werd
la Ier vernomen, dat het. Japanscho offen
sief hedenmorgen om half zes was be
gonnen.
Reuter meldt nog:
•Ondanks den regen werd vanochlend bij
hel aanbreken va.n den dag de strijd her
vat. De Japansthe artillerie opende het
vtur. Do Izoemo liad hooger op de rivier
ligplaats gekozen. Chineesche vliegtuigen
schoten door de wolken en probeerden
het vlaggeschip te bombardeeren. Zij' wer
den evenwel door Japansclie luchtdoel
geschut verdreven.
De eerste groep Britsche on Amerikaan-
sche vluchtelingen is bijeen gebracht. Om-
negen uur vanochtend' brak de zon door.
Overal aan do monding der rivier wordt
gestreden.
Intusschen zijn do. vluchtelingen,, voor
het mecrcndecl vrouwen en kinderen, in
groote kalmte aan boord gegaan van do
schepen, waarmede zij zullen worden
geëvacueerd. De mensclien moeten be lie
den deks. blijven, totdat, do schepen buiten-
de gevaarlijke zono zullen zijn aangoko-
men y-y'y'-
Onverwachte successen .der Chi-
iiccscho luchtstrijdkrachten.
- Terwijl alle Japanscbo onderd'anen uit
Nanking teruggetrokken zijn, met inbegrip
van den staf derJapansclie ambassade,
en ookdo Amerikaansche vrouwen en
kinderen gisteren uit de - stad zijn ge
bracht, bobben de Japanscho luchtstrijd
krachten gisteren vijf malen getracht een
raid op Nanking uit to voeren. De eerste
poging werd ondernomen bij' het aanbre
ken van den dag, de laatste dos avonds
om lialf acht. Telkenmale editor verdre
ven de Chineesche vliegtuigen de Japan
sclie In het geheel schoten de Chineezen
acht Japansclie toestellen neer. Ondanks
bet feit, dat tot vijfmaal toe getraeht
werd Nanking te bombardeeren, slaagden
slechts twee Japansclie toestellen er in
de stad te bereiken. Doch deze toestel
len vlogen boven de 10.000 voet en lie
ten slechts twee bommen vallen,, die vrij
wel geen schado aanrichtten. De bevol
king van Nanking heeft dan ook niets
gezien van luchtgevechten, of gemerkt van
bombardementen. Interessant is, dat de
Chineesche jachttocslellen, die zoo boven
verwachting aan hun doel hebben beant
woord, deel uitmaken van.de ruim- 10O
toestellen, die ter gelegenheid van den
vijftigsten verjaardag van Tsjang Kai Sjelc
aan den Chineeschen generalissimus ten
geschenke zijn gegeven. Zij hebben in de
afgeloopen drie dagen reeds in totaal der
tig Japansclie vliegtuigen om-laag gehaald.
Lccning voor liet nationale
welzijn.
Het Chineesche ministerie van financiën
heeft de uitgifte aangekondigd een „lee-
nirg. vooar bet nationale welzijn" tot.een
bedrag-van 500 millioen Chineoscho dol
lars ii pari.
Deze leening, die. geen rente zal dragon,
zal aflosbaar zijn in. twintig jaar, begin
nende met het derde jaar na de staking
der. vijandelijkheden. De. obligaties zullen
afgegeven worden in ruil voor allo gif
ten in natura, zooals juweelen en andere,
kostbaarheden.
Ecu verklaring van Koeiig.
De Chineesche minister van financiën
Koeng, 'die to Weenen vertoeft, hooft ecu
verklaring aan do pers' afgelegd-, waarin,
hij o.m. als zij'n meening te kennen gaf,
dat do. oorlog in' China van langen duur
zal zijn. Het doel van Japan is, zoo zeide
hij verder in- China een springplank voor
een veldtocht tegen Rusland te scheppen.
'Op deze voorwaarden' zou oen vrede met
Japan mogelijk zij-n, een vrede van-zui
veren schrijn, die ons zou plaatsen onder
Japanscho militaire ov'erheersching. China
wijst ieder bondgenootschap van do hand.
dat gericht is logon welk'land1 ook. -Het
wil in vrede met Rusland- eh met geheel
Europa leven. China zal strijden voor
zijn onaihankelijkheid tot den laatsten
man.-';;.'; ■'.- ■- V' te.V'te- te y
Voorts sprak dr. Koeng do geruchten
tegen,, volgens welke Tsjang Kai Sjok
voornemens zou zijn zich slechts met
militaire zaken bezig to houden en liet
premierschap aan dr. Koeng af te staan.
pip
MPS#
mmmmM mSmrnm
WêÊÊmÊlÊËËm
mmsm*
De „Nieuw Amsterdam'
het vlaggeschip van do HollandAmerika Lijn, wordt
tlians bij de Itottcrdamscho Droogdok maatschappij afgebouwd. Eca overzicht van
het grootste Ncdcrlaudsclie zeeschip aan do werf.
Crediet der Tsjechische metaal-
fabrieken voor Cliiua.
Uit goed'o bron wordt vernomen, dat
Koeng tijdens zijn verblijf te Draag met
de metaalfabriekcn een overeenkomst zou
hebben aangegaan, waarbij een crediet van.
10 millioen pond sterling aan China wordt
verleend voor den aankoop in Tsjeclio-
Slowakije van industrieproducten.
De strijd in Spanje.
Dé aanval op de ,;British Cor
poral". v k'
De recbtsclie autoriteiten Ue Palma op
Majorca hebben' deif^Britschon yico-con-
sul een nota overhandigd,, waarin ver
klaard wordt, dat de vliegtuigen, die de
„Brilish Corpo-ral" hebben gebombardeerd,
gecamoufleerd warén, teneinde hen voor
lechtsclie--vliegtuigen 'te dai-a- doorgaan. -
In Brilsche dipïomatieke kringen wordt
nogmaals verklaard, dat men' do fonnèel-e
bewijzen -bezit, dat' de aanval is gedaan
door vliegtuigen van generaal Franco, en
den Brilschen ambassadeur to Hondaye
zijn dan ook instructies gezonden om
generaal Franco erop te wijzeln, - dat de
Britsche regoering do bovengenoemde le
zing niet kan aanvaarden.
Troebelen ill Toledo?
Militaire kringen te Madrid verklaren,
dat onlusten zouden zijn uitgebroken in
liet opstandeiingenkamp te Toledo m in
Talave-ra. Vanmorgen, zoo zegt men,.,is
een hevig geweervuur geboord in do op
standelingenlinies, terwijl men ook rccht-
sche vliegtuigen boven Talavetra-hieoft zien
vliegen, waar zij bommen iveierwieupcn..
De strijd-in bct-Noorilen.
Volgens to Valencia ontvangen berich
ten zouden de opstandelingen, ruim 1000
dooden hebben verloren, benevens twee
bom bard e men l s t ocs lel lentijdens do jong
ste krijgsverrichtingen aan lret- front van
Santander.
Engeland
Franscho niemoranduin aan Londen inzake
do Palcslijnscho kwestie.
Volgens do„Evening Standard" heeft
de Franscho regoering aan L'onden oen
lang memorandum gezonden,- waarin zij
weliswaar -erkent, dat Engeland h-et recht
heeft to Bepalen, wat zoowel in liet be
lang'van den vrede als in dat van hot
Britsche rijk de beste politiek is ten aan
zien van Palestina, doch er 'ni-eltomin haar
verrassing over uitspreekt, dat tot zulk
c-e-n politieke wijziging besloten is kun
nen worden, zonder eenig voorafgaand
overleg lusschen Londen en Parijs. Er
wordt op gewezen, dat Frankrijk .'liet man
daat over Syrië heeft, met welk land
Paleslina steeds belangrijke betrekkingen
heeft Onderhouden.
Do Franscho regoering merkt op, dat
Frankrijk mede zalmoeten werken aan
de uiteindelijke, beslissing, die do Volken
bond ten aanzien van Palestina zal nemen,
en zij geeft uiting aan haar misnoegen
over bet feit, dat niet van tevoren vriend
schappelijke besprekingen zijn gevoerd.
Lansbury zet zijn. bezoeken voort.
Na reeds bezoeken te bobben gebracht
aaniHitler en Mussolini, is Lansbury voor
nemens, voor Kerstmis een bezoek 'e
brengpn aan Rydz Smigly on Bonesj m
in het begin van hot volgend jaar - aan
Schuschnigg.
1:g:; Brazilië
Do rust in Campos hersteld.
In Campos, iri den Staat: Rio de Ja
neiro, is de rust hersteld. Alodegedee^l,
wordt, dat hel aantal dooden 15. bedraagt,
dat der gewonden ongeveer 100.. Verschei
dene raddraaiers zijn gearresteerd.
Frankrijk
'Aanslag op Zuid-SIaviër.
Volgens „Le Matin" is gisteravond- in de
Rue Denfort Roclierau de Zuid-SIaviër
Nicolas Tzemintsjilsji door revolverschoten
gewond1. li'! 1 i
De onbekend' gebleven daders vluchtten
per auto. .-.!
Do gewonde werd naar een ziekenhuis
overgebracht.
Ilij bepaalde zich er-toe mede te doelen
op welke wijzo de aanslag, die voor zijn
huis op hem gepleegd werd, zich Hooft
toegedragen.
Op nadere vragen deelde hij mede, dat
men hier te doen heeft met ceu politieke
wraakneming. Hij meende te weten, wie
de aanvallers zijn, doch weigerde hun
hamen: te. naemen. -: j-.-
Bij" onderzoek werd vernomen, dat het
slachtoffer .vroeger veel. omgang met Kro
atische terroristen.
Paraguay
Oud-president Franco niet gearresteerd
Kolonel Paredes, de leider van den mi
litairen opstand-, heeft tegengesproken,
dat oud-president Franco is gearresteerd'.
Hij verklaarde, dat Franco zich in vrij
heid bevindt. Een nieuwe regeering is
gevormd. I
Vereenigde Staten
Roosevelt confereert niet ITulI.
President Roosevelt heeft staatssecreta
ris Huil bij zich ontvangen om met hem
den toestand in China te bespreken en
na le gaan of er aanleiding bestaat tot de
afkondiging, dat tusschen China en Ja
pan den staat van oorlog aanwezig is
hetgeen de toepassing van do neutrali-
teitswet mot zich mede zou brengen. China
en Japan zouden dan in de Vëreenigde
Staten geen oorlogsmateriaal meer kunnen
koopen. Volgens welingelichte personen is
de president van meening, dat de Ver-
eenigde Slaten binnenkort het bostaan van
den staat van oorlog zullen moeten af
kondigen.
Senaatscommissie keurt benoeming van
Hugo Black goed.
Met 13 tegen -1 stemmen heeft de rechts
kundige Senaatscommissie de benoeming
van Hugo Black lot rechter in het hoog-
gcrechlsliof goedgekeurd.
Int. Samenwerking
Engeland en Italië
Besprekingen <c Rome worden
waarschijnlijk begin September
gevoerd.
De diplomatieke redacteur van liet
agentschap Stefani schrijft, dat volgens
inlichtingen, voor welke roden bestaat
deze als welgefundeerd te boschouwen,
het begin der Engclsch-Ilaliaansche onder
handelingen te Rome voorloopig is vast
gesteld op begin September. In zekere po-
lilicke kringen'sluit men, aldus de diplo
matieke redacteur verder, de mogelijkheid'
van een uitwisseling vri.i bezoeken in
September of October niet uit.
Postrekening No. 5311.
Vroege herfst?
17 Augustus. Overal zie ik al
don'o blaren, overal zie ik felle kleuren.
au bloemen, overal ruik ik de sterke, wee
moedige geuren... ik vind dat hot zoo
vroeg herfst is dit jaar.
Ik vind dat het ieder jaar vroeger
herfst wordt, hoe ouder ik word en ik
denk dat dat aan mij ligt.
Hoe meer je iels wilt behouden, hoe
angstiger je bent het tei verliezen, hoe
vroeger het je verlaat.
En hoe ouder je wordt, hoe méér je
de zomer wilt behouden, hoo angstiger
je bent de zon en do warmte te verlie
zen, hoe vroeger dat allemaal van je
weggaat. i
Is het zoo niet?. i .--;!
Is het zoo niet dat ik vroeger niet
maalde om winter of zomer, lente of
herfst? Dat het mij om liet even was
welk jaargetij we hadden, omdat de win
ter en. de zomer hun eigen speciale heer-
lijkheid hadden, beiden het toppunt van
hecrtijldicKl...-'omdat liettoon stééds
heerlijk was te leven of de lakken nu,
kaal waren of dat de blaTen Tuischtem. r..jv>
Vroeger... dat was vroeger. j
Dat was héél anders. 1
Dat was voor mij, benijdenswaardige
oen keten van vreugde on pleizieren,
die niet één maal werd onderbroken doop
schoolmeesters, affe liefdes of dreigbrie
ven van den kleermaker. Niet in den
zomer, niet in den winter, niet in den
herfst en niet in d-e lewlo.
Die keten glinsterende van goud. En al
tijd speelde liet licht or zijn dartel spel
op. Het zómerschc zonnelicht én lvet win-
leTScho lamplicht. Altijd was er plei-
zier, luidruchtigheid, vTicnden kennissen
en druk-praten.
Totdat ge plotseling bemerkt, dat dat
inééns allemaal \veg is-
Alle vrienden' zijn kennissen geworden.-
En allo kennissen zijn mia-of-meor aar
dige en inin-of-meex vervelende vreemde
tnensclien geworden.
En dal het heerlijk is alléén door hot
boscb te loopen.
^'•-Alléén langs de zee. -
Alléén door dc. weiden of do duinön.of
do. hei.
ITét" is" dan de eenzaamheid on het is
de stilte die de (roost brengen.
De troost voor de ontgoochelingon, die
do mensclien en het leven en uw illusies
u hebben aangedaan.
Dan wordt de zomer een soort subli-
me-cring van troost, icLs uitbundigs, iets
rijles en verdoovends.
De zon bij het opslaan: een hartelijke
vriendengroet.
De wiegende gouden regon: oetn herleef
de illusie.
De rozen: lach van uw jeugd.
De warmte: hartelijkheid van het
leven. v ,- -
Zóó heerlijk is dat, dat go angst hebt
het te verliezen. Iioe ouder gowordt, hoe
grooler de angst; hoo grooter do angst,
des te spoofliger het verlies.
Dan staat plotseling midden Augus
tus uw tuin vol dahlia's en onder de
hoornen liggen de eerste dorre blaren. Er
komen geuren-van-weemoed en kleuren-
van-afscheid over het bosch en do wei
landen.
En de avonden gaan al weer spoediger
vervloeien in vreemde, tcodoro scheme
ringen.
17 Augustus... en ik ruik en pToef
en zie al weer iets van herfst.
Dat is ouder geworden.
En dat is verdrietig.
Gemengd Nieuws
Motordicvcn .langclioudeii.
Do politie te Amsterdam heeft gisteren
twee mannen aangehouden, respectievelijk
32 en 37 jaar, oud, die in het bezit wa
ren van ecu motorrijwiel, dat op 9 April
j.i: ten nadcele van een inwoner van de
hoofdstad was ontvreemd.
Do beide mannen, die ervan verdacht
worden dit motorrijwiel te hebben gesto
len, zijn in bewaring gesteld.
Luchtvaart
De Russische Pooiviucht
Op zoek naar Lcwancfslri.
De vliegenier Matlern is met den piloot
Joe Crosson overeengekomen in het Noord-
poolgebied' naar den Russisclien vliegenier
Lewanefski te gaten zoeken. Zij zouden: in
den loop van gisteren ycrlrekkcn. t
De sovjet-Russische ambassadeur heeft
een telegram uit Moskou ontvangen, waar
in wordt medegedeeld, dat de radiostations
te Aioskou en Irkoclsk zwakke seinen liob-
bcil opgevangen, die naar'men meent af
komstig zijn van Lewanefski.' Men Irncht
thans vast te stellen of het radiostation van
het Amcrikaanscho leger, in Alaska en de
Canadeeschc stations deze zelfde, signalen
eveneens bobben opgevangen.
Maltcrn iiog niet opgestegen.
Do poging van Matlern de Sovj-t-Rus-
sische vliegers, die onder leiding van
Lewanefski van Mosolui via Jo Hooi op
weg naar Fairbanks zijn zoek geraakt,
is uitgesteld wegens de dreigende wocurs-
omslandighcden.
Per.» cwitiit voracl.ijnt dadelijke, mot aiU
ii jdaïin^ van Zon-en KusiWagec.v
Trilg [i«r kwartaal i'2.—Iranco per post
12.50. PryB per w»eki 15 ct«. AJzon-
dorlijka nnmraers 1 otj. Abonnementen
woraon dogolijks n&ngonomen.
Advorlenliën voor bot eerstvolgeud nnm-
jnor mooton vóór olf unr nan het Bureau
bezorgd zün> '8 Zaterdags vóór 1> uur.
Bon' bepaalde plaats van advcrtectiën
wordt niet gewaarborgd.
Nfl 91RTÏ Prysdor Advertentie*: van!5regels fl53{
«iv« A luUu iedere regel meer f 0.30; In het Zaterdagnuramei
1—5 regel»tfl.80, Iedere regel meer 0.35.
Reclames f0.75 per regel,—~lncaa8okosten5cta.|
postkwltantleslöcts. Tarieven van ad verten tlën
bü abonnement rijn aan bot Bureau verkrijgbaar,
^Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertcntiën opgenomen fD.50 t/m. 'a5 woor-
deiVf 0.75 t/nL 25 woorden. Elk woord meel
ö-'éent tot een'maximum von' 80 woorden
VVoen9dag8:KiqLneAdvertontiën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan hei
Bureau bezorgd. - s
's Zaterdags: Kleine Advertentiën IU00indien
niet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.