Ml
Wm
HHn
iES
®üSP
wMèm
m.
wmzit
m
mm
mm
wm
fWIEEDE BLAD
SCHiEDAMSCHE COURANT
a
lik\
ng
DER
Donderdag 19 Augustus 1937. No. 21037.
BINNENLAND
Wederinstelling van den crisisraad
Op grond. "van. gunstige erya-
1 ringen;
Da minister van éconó nisolüv zaken
beef! besloten lot wodérmsUUinsr van dén
crisisraad .waarin onder presidium, zitting
hebben de - secretaris generaal van biel clér'
parlement van economische zaken/ nir.
dr. A. A. van Rhijn; do directeur-géneraal
van.handel.en.nijverheid-, dr. FI. M-; Ilirsch-
feldp do (lircclcur-gencraal van den land-
hcraw, ir. A. L. II. Roebroek; de regee-
rings'comniis'sarisi voor den akkerbouw en
de veehouderij, ir. S. L. Louwes, en do
regoeringscommissai'is voor handel en nij
verheid, dr. W. L. Groenovold Meyer.
Deze raad, welke eenmaal per week ver
gadert, heeft ten doel het bespreken van
de belangrijke aanhangige economische
vraagstukken en in het bizonder liet
-i coördirieeren van de i belangen van land
bouw -©enerzijds en handel on industrie
"anderzijds.
Ctohjk. .hekend- heeftdeze raad ook on-
eerste ministerschap vanmr.
'jSteenherglio beslaan. De gunstige ervarin
gen destijds opgedaan,, hebben den mi
nister doen besluiten ■■•doncrisisraad ;we-
der. in te stellen. - -
Kunst en Wetenschap
Nederlanders te Sjanghai
De nanicn der gccvacucerdcn.
Do regoeringsporsd ïens t meldt: Onder
dagteekening van 17 dezer heeft het nii-,
nisterio van builenlandsche zaken van
denNederland schen wnd'. consul-generaal
te Sjanghai hettelegrafisch bericht ont
vangen, dat pér tender naar liet; s.s. Tas
man werden geëvacueerd1: de dames Gast-
maken met kinderen, Do Wilde met kind,
Tiernego niet kinderen, Lousain, v. Senden
met kinderen, Riem i met kinderen, <Van Gü
lik met kind, Van Houten, Carrière met
kind Mann, Aeyelts, Dricssen, Sommeliiik,
Kleyn, Zoek, Van Someren met kind, La
pain©, Buys, Van Woerkom, Faber, Hek-
king met kindéren, 'Andrienga en Van den
Berg en de beeren Gastmalcen,-Do Wilde,
Tiernego, Lonsain, Van Senden, Riem,
Van Gulikj Van Houten, Carrière; Mann',
Aeyelts: Dricssen, Seriimelink, Kloyn. Zock,
Van Someren, Lapaine, Buys, Van Woer
kom, Fabèr, Hekking, Andrienga én Van
den Berg. -
Er valt rekening mee te houden, dat
in het gisteren vermeldetotaal-getal -der
geë vacueerden' opd e - -Tasman ook begre
pen zijn de leden der Hongaarscho koe
Ion ie -te Sjanghai, welke - onder beschor-
•ining van hetNedeflandsché consulaat-'
- generaal staan.
Parade op 31 Auguslus.
Ter ©ere van den verjaardag van II.M.'
Koningin zal - op 31 Augustus -- a.s.
..ie 10.30 uur een groote parade worden
gehouden op liet Malieveld te 's-Graven-
bage. waaraan zullen deelnemen de regi
menten Grenadiers en Jagers, hol 2e Ré".
Huzaren - én het; i2e Reg.Veldartillerie.,
Dé ,-, parade, zal-.worden .-.geinspecteercl
- door .den luitenant-generaalyJ.„ J.-,G. baron
van. Voorst tot i Voorst,--adjudant in b'.d.
vanII.M. de i.Kóningin,' gouverneurdor
-.residentie.-..Deytroepen.-zullenwarden gé',
co-mmandeerd door den kolonel A. - lï.
van den Bent .adjudant'in b.d'. van H.M
-:«•? Koningin commandant van de. Bri-'
rhde Grenadiers cn Jagers -
Do IC.N. A.. C, verzocht- opheffing v
van het'visum voor ïïongarij^f%!;'ï.-
K 1 I Tl de jjU >cht van dê i
n."minister - van builenlandsche - zakéirgéyeé-
'v liet 'feit, idat-.V;aor reizcuWvanfNeito^
ll^nclers haar" Hongkije nog steeds'een
visum wprdt, vereischt,lervyijl .voor be-
,wpn©rs vajn verschillende andere landen,
deze eisen niel wordt gesteld. -
Daar het inlernalionale vorkoor eerst
dan tot .volle ontplooiing kan geraken, wan
neer zooveel mogelijk de bezwaren woerden
■weggenomen, welkedaaraan in- den weg
worden gelegd, heeft do. K.N.A.C. don mi
nister in overweging gegeven het daarheen
te leiden, dat Nederlanders voor hun rei:
zen in of naar Hongarije, in hét vervolg
met een niet geviseerd' paspoort zullen
ktmnen volstaan.
ISeursvacantie op 30 Augustus?
Op de effectenbeurs te Amsterdam,'-werd
.gisteren door de leien van do Vereeniging
voor den Effectenhandel gestemd over het
voorstel om Maandag 30 Augustus als
vacanliedag le beschouwen en 'de effecten-
W? °P d'en dag dus gesloten te houden.
Dft voorstel werd1 met 212 stemmen voor
.en 27 stemmen legen 'aangenomen, zoodat
de effectenbeurs .behoudens de toestemming
■ran den minister vvan financiën, op 30
Augustus gesloten zal zijn.
Dagclijksch indexcijfer.
s-Gravenhage, 18 Augustus.
a"r,Aandeelenkoersen: 116,6.
'ifix' ®0e^'eren groothandelsprijzen981.
WM«degedeeld door liet Centraal Bureau
v% de Slalisliek'.
Vijftig jaar esperanto
- Do taal van dr. Zamenhof,
Men schrijft ons!: 1- I j
In den zomer va'n 1887:. verséhoen te
Warschau, 'in do Russisdlie taal, een oen-,
vóüdigo' brochure' van 40 bladzijdejn, die
zich scOiudliter aandiende onder ilfet op
schrift „internationale taal" en waarvan
do' schrijver 'zich noemde: dr. Esperanto,
Bit' was het begin .van.een wereldbo-;
weging,'die vooral don, lajajtslcn lijd- stérk
do aaiidaclit vraagt,.,"1 j
Dei samensteller van dat .merkwaardige
boekje,'-dat in allen eenvoud do goheéle
grammatika en woofdenTifst bevatte van
do door liom ontworpen internationale téal,
was een 28-jarigegeneesheer, dr. Zamém
hof. genaamd'. Deze Zamenhof, éen idealist
en incnschenvriend', betreurde liet zeer,
dat inzijn •.vaderland drié talen gebruikt;
werden, n.h Poolscli, Russisch en D.uitsch
én - dat dit taallvers'diilsteeds, oneenighéid
onder 'de inensclien tén gevolge had.D|a;air-
orn werkte hij .mét grooten ijver en yoil-
harding aanzijn ideaal, de internationale
faal. Hoewel men steeds van" mooning was
geweest,' dat zulle oen taal een" onmogelijk-!
beid was, slaagde Zamenhof volkom én.
Hij maakte geen -„kunsttaal" doch steldé
op verbluffend'eenvoudige eu logische wijze
zijn gel)eele taal samèn uit onderdeele'n
van do; bestaainde falen. Daarbij ■wegiateind1
alles 'wat' moeilijk en overbodig was. Zoo
kreeg hij een welluidend gelicel, dat'reeds
overvloedig bewezen héêR"ïa"alIó opzich
ten te -voldoenen door alle ménschon ge
leerd kan' worden. De .faalgelèérd-en noeineh
Zamenhofs taal een meesterwerk., i
liet esperanto heeft zicih, speciaal in
do' laatste jaren," een vasto plaats in de
saménleying veroverd. De esperantisten ge-
bruiken hun taalmét veel sücciés éin vol-
doening.' 1
V Dr. Zamenhof heeft dit; niet-;mogen. be
leven. .Wel had' hij. reeds in'vele. landen
medewerkers gevonden., en op 1 Augustus
1914 zouden' ze, wederom te Parijs in
congres bijéénkomen.Er,haddén' zicih toen
50Q0. deelnemers aangemeld. Do groote
.oorlog trad echter óp als spelbreker en
op 1-4 April 1917 stierf dr. Zamenhof te
Wai-scliau, op 57-jaxi.geii leeftijd'.
Do: strijd m het Verre Oosten woedt met ongekendo hardnekldgheid voort. Een foto van éen straat in Tientsin waar
uarricades van zandbakken en versperringen van, prikkeldraad door d« Japansého troepen wor3cn opgericht.
Gemengd Nieuws
Luchtvaart
Oe Nederlandsche rondvlucht 1937
Circa ;75 vliegtuigen 'nemen
er aanj deel.
4 De:Nederlandsche iondvluclit71937, welke
.is ••vastgesteld" op Zaterdag :.2S Augustus
a.s,, betqof t .eenvoor - de Nederlandsche
luclilvaart'zeer :;,bizAndere,;,.en.., interessante
gebeurtenis te wordenr Zien' we "slechts
liaar de verrassend, groote -deelneming. De
commissie voor; lueliltoerismé 'van de K'o
Brand in hoijtopslagplaats
Af et zcycn' stralen bedwong dé'
Rotlcrdanische, brandweer het
vuur spoedig,
Gisteravond omstreeks elf uur isi brand
ontstaan m oeii opslagplaats van do tri
plex- en fineerhouthaniM van do firma
D. P. Brugman in do Nozemanstraat 14a
teR.ottérdarn. Door -krachtig ingrijpen hééft
de, brandweer in een half uur liet vuur
met zeven s traion op de waterleiding kun
nen blusschetn. Doschade is niétaan
zienlijk.
'Omstreeks elf uur; hoorde de kosteres
van do naast de opslagplaats gelegen Lu-
ther-kapel, juist toen zij zich naar beet
wilde begeven, glasgerinkel. Zij vermoed
de,. dat er iets niet in orde was en too'n
zijaan do achterzijde poolshoogte ging
nemen, c/ntdekle zij voel rook e'n ieen
•rooden. gloed. Zijl maakte tc-an direct
alarm.
De 'opslagplaats*,'j-die. ge-heer ingebouwd
tusschen. do 'huizen' ligt, kan bereikt wor
den via, een hetiékkolijk- smalle poort,
welke eveneens g-oboel overbouwd is.'
„In.; don,-..aanvang.- hotzich de - brand zdar
•eni'stig"'aauzieai. Eén verstikkende rook
hing niet alleen in de belendende pan
den, maar belemmerde ook liet uitzicht
ninklijkeé Nederla.ndscbe:',;\^röehigihé-'voóri-„ i at i v ir j it-
Luchtvaart, die dezeayiatiscliè ondemed' 1^°.ZiC11^ 1 cn zelfs m de. Vier-
ining elk' jaar organiseertendit tbans ar,l^uclitstraat. Do omwonenden zijn clan
voor 'dé .vijfde 'maal "doet bet vorige
jaar ging de vlucht 'wegéns bizondero om
standigheden niet door ontving - uit liet
buitenland ciröa" 30 'inschrijvingen. \*oeg
hiérbijéen. 20-talNeclerlaiid'sche sport toe-'
Stellen, vijf; machines', van de Nationale
LuchtvaartsöhoQ-l,.:;141 militaire-toestéUe'a (8
van- de luchlvaarlafdeeling eiy 6 van den
marinevliegdicnst) én tensiólte nog 4 groote
lv.L.M.'-vogels, dan '.komenwe tot-,.; hét.
respectabele aantal - yah' circa 75 vliegtui-.
gén,'-welke machines; Zat.érdag.28 'Au'gusïué
langs een bepaalde route over een gbr
deelte van ons. land sullen vtïegen:v"*.yj.
t Voor deze luchtvlootis de volgeiide
route - vastgesteld: - r
SchipholYpenburg Rotterdam
Dordrecht Moerdijk Tilburg Einct-
hoven .Den .Bosch r- Nijmegen
Tcuge Apeldoorn Amersfoort
LocnenGouda,Ypenburg ischin-
hól: r- - 1
y Laodingén ;wordon gemaakt op Ypon-
^^>v^Nï!®?tli^ï*;S^;:d^börd-Brahahtëclie,
j\erb-clüb als gastvrouw optreedt en tdc
,w^tc'.*a-anbiéd t;étah'A<5r: lMtjr vli fiXrif
ge,waar- de 'déélneiherswprdén7 :énlvan-:
gen (Joor. do N:V: LuehtvaarlléiToin Téu-
ge,' die dé lurvcti' aanbiedt inApeldoorn
cn .na Teugo .weer een landing op Ypén
burg en Schiphol.
Hel vertrek van Schiphol is vastgesteld
op 8 uur, do start op Ypenburg op 9
uur. Om circa 5 uur wordt de gcheelé
vloot op de Haagsche vliegweide terug
verwacht.
Evenals in 1935 is aan de rondvlucht
een kruisen wedstrijd verbonden. Zooals
men weet, beslaat deze hierin, dat op
bepaalde plaatsen langs do geheelo route
van wit doek vervaardigde kruisen zijn
uitgelegd,, welke de deelnemers moeten
trachten waar to nemen en dan zoo nauw
keurig mogelijk moeten; inteekenon op do
kaart, dio zij bij zich hebben.
De -lieer Walaardt Sacré, algemeen,, se
cretaris, van do oxganiseereiide vereeniging,
deelde;,onsten"'^uianzien;,vanj ile-.'fbuitón-'
landscbo -deelneming' nóg, medcj1 dat in
schrijvingen zijn ontvangen van 12 - Bel
gen,',;? Engelschen, 6 'ff Duitschers oen
Zweed, een Zwitser, een Franscinnan en
een Pool, tezamen dus oen buitonlandsch
contingent:, van 29 toestellen vormende,-•
een. aantal; dat bij geen der vorige rond
vluchten werd bereikt.
Onder deze builenlandsche sportvliegers'
zijn zeer bekende namen.
Rest ons, nog te melden, dat do alge
meen© leiding van de rondvlucht in han
den is van den heer II.Schmidt Crans;
chef-instrucleur 'van de Nationale Lucht-
vaarlscliool.
ook, daar mon. uitbreiding wan, den brand
vreesde, gewekt.
De brandweer bestreed in totaal met
zeven slangen op do waterleiding het vuur.
Twee van d-eaoslangeln werden geleid
door de hoofdpoort op 14a, twee and-ero
door do poort van deEbenhaezerschool,
waarna men. via hot platte dak; van een
aldaar staand pakhuisje,'wat-er in liet viiiu.
bracht. Een slang werd geleid -door liet
bovenhuis 14b, en twee slangen - door do
Lutherkapel. De moforspuitII, welke even
eens aanwezig was, heeft afgepakt in re
serve gestaan, doch behoefde geen dienst
te doen.
Een slangivan de motorspuit is yoor de
veiligheid door de hoofdpoort, van 14a
niét liet. oog op vcventueelo uitbreiding
naar achteren geleid.
Personeel van de afdeeling hrandblusch-
middelen onder leiding van Opzichter Do
K-eyzier heeft met rookmaskers een on
derzoek, in het brandende pand ingesteld
en beeft een aanvang gemaakt metliet
blusschingswerk, dat aanvankelijk zeer
door den rook werd bemoeilijkt.
De brandweer had, .toeiii zij. hét vuur
eenmaal aan alle kanten had ingesloten,
den brand spoedig onder de knie. Na oen
half uur konden de verschillende slangen-
wagens successievelijkinrukken. Do scha
de is zeer beperkt gebleven, oen partij
fin-eerliout is verloren gegaan.
-. De omliggende panden, vooral het bo-
venliuis en de Lutherkapel, waardoor do
slangen werd geleid, hébben waterschade
opgeloopcn.
jaSaaBWi
Gisteren n as liet de groote dag der zeilwedstrijden wan do Sneekweek,
Een fraaie opname der in actio zijnde kooien,'
WmÈÊmmMmÈmmÊmÊÊëm
f^X-: Té-'
Geheimzinnige moorden
Geworgde vrouw in een bran
dend huis. i
'DeLondensche 'bladeni schenken, 'groote
aandacht aan .een déister.-misdrijf, dat zij
als dé „radio-iiipord" iaand'uiderir Mén 'heeft
n 1. 'het lijkvan een 47-jarige Fransché
vrouw, die in Loudens nachtbuurten bé
kend stond' alsPaulotto Estelle, in een
brandende kamer gevonden met kentéé-
kénen aan don hals, die1 op worging sche
nen to duiden. Mén had haar ongevoer
een uur te voren in gezelschap van een
imdn haar kamer, zien binnengaan en sinds
dien was liet radiotoestel op volle kracht
aangezet. Het geluid van. de muziek ihöet
evenfüeole kreten van liet slachtoffer heb-
k«n overslenid, Buren ontdekten'den briind',
dié jrimiddels niet .zoo ver om zich hécn
had gegrepen om de sporen van deze mis
daad uit te nvisschen.
Goede maatjes op den 8slcn Noord-Drabantschcn schapenfokdag welke gis
teren vanwege hel Texclschc Scliapenstamboek voor Noord-Brabant iu dc
overdekte vecmarkthallen te 's-Hcrtogcnbosck gehouden ïvcrd.
Heeft men hier met oen op zichzelf
staand ■moórd'geval te doen, of staat deze
misdaad in verband met andere moorden
'op vrouwen van Londens o.idérwercld, die
de' laatste jaren zijn gepleegd; en tot dus-'
vei- onopgelost bleven? In November 1935
werd- Josephine Martin, bijgenaamd' Fran
sché Fifi, in haar won'ing aangetroffen
met haar kousen om den hals gebonden,
doch"- de welchsohappelijko moesler-speur-
der;der recherche, de befaamde (lr. Spils-
bnry; steldé.j vast,dat de -, d'ood moest
zijn' .veroorzaakt dóór eéh 'aanvaller,- did
de .vrouw met zijn rechterhandhad ge
worgd. In ".April" van hel volgend jaar
werd do 42-jarige Joanette Cousins dood'
in haar kamér gevonden, geworgd door
middel van een zijden halsdoek. Enkele
weken later Avérd opnieuw één geheimzin
nige ^moord gepleegd op een vrouw, Con
slanóe Hindgenaamd', die met een stuk
ijzerdraad geworgdwas. Ondanks de ijveri-
gé nasporingen der politie blééf do dader
van. al deze moorden onontdekt. Thans is
liet .gohéelc apparaat van Scotland Yard
in .touw gebracht om hot mysterie van
den „Tadiomoord" op t© helderen „en na
te gaan of tusschen deze en dé vorige
onopgehelderde misdadenal of niet ver
band moet worden gelegd.
Dc aanvaring van liet s.s. .AVillcmsplein".
Volgens een bericht uit Lissabon is
het schip, dat gistermorgén met hét Ne
derlandsche s.s. „Willemsplein" Vin mm-
varing is geweest, het Griokscho s.s. „Ev-
dokia" (Ex Sofia Tlieodoropoulus) van
de i-eederijN. Andronicos en G. Sigalas
te Piraeus. De „Evdokia", die ernstige
schade opliep, is thans op weg naar Lei-
xoes, terwijl de eveneens beschadigde
Willemsplein" koers zet naar Lissabon.
Jongeman verdronken. w
Gistermiddag omstreeks, kwart voor vijf;
gingen de twoehngbroers Nnse mot een
vriend nabij het havenhoofd te Harder
wijk, waar .het krach lens poli üeverorde-
niug verboden is (e zwemmen, baden. Op
een gegeven-oogenblik zonk oen .lor twee
lingbroers weg. Hij riep nog om hulp,
maar de anderen beschouwden den kreet
niet als ernstig, tot zij dé verschrikkelijke
werkelijkheid gewaar werden; Toen xvas-
het echter te laat. 'Na 'anderhalf uur héb
hen - visschers het lijk opgehaald.
éiéé --'X- c.iC ,-,J
K
-
I
-
