EERSTE BLAD
SANTANDER GEVALLEN
9r
Donderdag 26 Augustus 1937
-■BH
m
m
buitsnl^d
De strijd in China
BBi
Siisfi
- mMm, I m
Polen
Portugal
ZukS-Süavsë
Egypte
Vereenigde Staten
90ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
Na een opstand in de stad moest de verdediging
zich overgeven.
j Naar oen verslaggever van Havas
gisteren van liet Trent voor Santander
meldde, is een opstand 'uitgebroken
ondor de bevolking van Santander,'
die eisclile, dat de stad zou worden
overgegeven. In de straten werd 'ge-
vochten. I"
Hel ojiperheVel der/rechlscihe-Iroe-.-
pen voor Santander deelde om halt
twee gisfermiddag mede, dat de link-
sche autoriteiten officieel verklaard
hebben, dat de stad-zich aan/de-iroo-.--
pon van Franco overgeeft.
Dé" reclitsch© 'colonnes verhaastten,
teen de opmarsch om de stad bin
nen te rukken.
Om twee uur gistermiddag had de
beweging ten gunste der rechtsch'ön
te Santander het pleit gewonnen,
j Alle linkscha strijdkrachten, die nog
te Santander zijn gebleven, en waar
van de "sterkte op 15.000 man wordt
geschat, hebben hun onderwerping
aangeboden.
Do rcchtschc zender aan het front van
Madrid doelt mede, dat om zes uur gis
termiddag verscheidene rechtscho batail-
lons in Santander zijn binnengerukt.
Der radio is voorts hekend gemaakt, dat
'de Techlsche troepen vandaag hun triom
falen intocht in Santander zullen hou
den.
"Vrccsclijk© locstanclen..te San
tander. - -
•Reuter meldt uit St. Jean dé/Lüz;/y?::v
Rritsöhe uitgewekenen üit-.Santander/die
hier zijn aangekomen/ hébben verleid, dat
Santander Dinsdag zonder water, zonder
licht en zonder burgelijke organisatie was.
Er werd geplunderd en gestolen, blindelings
werd in de stralen geschoten, er heersohte
niet meer de minste controle van de Guar-
dia Civil, een zuivere anarchie had haar
intrede gedaan. Honderden kleine hooien
dor visschcrs maakten zich gereed man
non, vrouwen en kinderen uit de stad te
brengen, or word gevochten om oen plaats.
Een soort niet officioelo politie-organisa-
tio, bekend onder den naam,. vijfde co
lonne", die bestond uit aanhangers der
opstandelingen, en die de stad al sinds
vele weken, vreesde, opende het vuur op
de zich verdringende menigte, die trachtte
aan boord der scheepjes te komen.
Be ooggetuigen wijten de snelle ineen
storting van de verdedigingslinies van San
tander en de onbeperkte wanorde aan
het volkomen ontbroken van discipline bij
de verd'edigingstroepen van Santander en
'Asturie en-aan het volkomen afwezig zijn
van een doelmatige organisatie.
Gistermiddag zijn vijf schepen uit San
tander le Bayonne aangekomen met <100
militiemansohappon, Güardia Civil, vrou
wen en kinderen. De autoriteiten hebben
beslag gelegd op een bedrag van 200.000
pesetas, dat een passagier bij zich had.
Volgens de vluchtelingen was Santander
stikvol, mensdien' en werd do haven bele
gerd door.de brigades. miliLïémanschappen,
die 1 naar Frankrijk, schoep wilden gaan
"Bayonne,' het centrum voor Spaanscue
mitgpwekénehjis volvluchtelingen. Door
dat gisteren hevel gegeven is te verhin
deren, dat do militjemanschappan Contact
onderhielden mot do bevolking/ hebben
zich gisteren'.' protestbewegingenen tuch-
leloóshedén voorgedaan in hot centntm
der uitgewekenen, dat bewaakt wordt dooi
de politie.
Aguirre fo Bayonne aange-
V; v komen.
Dé president dor BaskisChe regeering,
Agivirre/is volgens een Reu ter-bericht, ko
mende van Santander, te Bayonne aange
komen. f
Vreugde 1c Rome.
Do gistermiddag laat te Rome bekend'
geworden val van Santander, is met leven
dige vreugde vernomen. De bladen spreken
het vermoeden uit, dat met deze succes
volle actie do „nationaal-Spaansche oplos
sing" een groot© stajp. voioiruit hoeft ge
daan en dat dit in Landen on Parijs op
do houding der regoeringen invloed' kan
uitoefenen.
Omtrent de vreugde, die'te Romo gewekt
is door den val van Santander, meldt Ste^
fani, dat doze le grooter is, daar de Ilali-
aanscbe legionaires zicili als; helden gedra
gen hebben a,an het front van Santander
en op beslissende Wijze hebben bijgedragen
tot het schitterende sucb'es van het offen
sief. j 1 I
.To Rome zijn betoiogingen geïmprovi
seerd bij de lokalen der fascistische groo-
ipefiljin de voornaamste straten/en-/open-;
T&é/.ihstdlingen, waar luide gejuicht werd
ISoOTsMussolini,' do legioinaires:,en.het recht-
sche Spanje. - v -
Van tic andere froiiien.
j/Radio/Espana heeft gisteravond een be
richt" uit" "Saragossa gepubliceerd1,- melden
de, dat liet regeeringsoffensief van Tar-
cl i en te tot Belchitté geheel mislukt is. De
rechtscihen. hebben talrijke gevangenen gel
maakt, ondeï wie zich oen luitenant-kolo
nel en oen kolonel bevinden. Zes regoe>.
ringsvliegtuigen Zijn neergeschoten.-
Het jongslo bombardement van
Madrid.
Bij het bombardement van Madrid in den
afgeloopen nacht zijn ongeveer tien per
sonen gedood en 25 gewond. Na,ar schatting
zijn 500 bommen op de stad terecht ge
komen. In het bizonder werd de. binnenstad
getroffen. --.
Generaal Yaquc in ongenade?
Naar te St. Jean de Luz vernomen wordt,
is" generaal Juan Yarpie, die liet bevel
voerde over de troepen voor" Madrid; vain'
Zijn commando ontheven en met een missie.
naa,r de Ganarisdhe Eilanden gezonden. Do
generaal zou'in ongeiiind© gevallen zijn om
dat; hij in nauwo relatie stond met do
oude Spaans'che phalanx, die onlangs is
opgegaan in d'e door"'Franco gevormde
eenheidspartij. j
Het mysterie van de Darnellen
Een builcnlaiidsche duikboot in <lc
zee van Marmara? Tweo nola's der
Turkscho regccring.
Het Turksche ministerie van builen-
landsche zaken heeft op 24 Augustus
den diplomatieken missreZ twee no
ta's laten overhandigen; een ten aan
zien van do in don grondboring van
Spaansche schepen in de zee-engte,
de andere ten aanzien van verdenkin
gen, welke gerezen zijn over do moge
lijke aanwezigheid van ©en buitón-
vlandsclio duikboot in de.zee van Mar
mara.
De eerste nota'kondigt do opening aan
van een officieel onderzoek welks resul
taat later aan do diplomatieke missies zal
worden medegedeeld. Het betreft de tor-
pedoering wan het Spaaiische sdiip Ar-
muro op 18 Juli in de -Turksche wate
ren.
De tweede nota rapporteert, dat ©en
eenheid der Turkscho vloot op 19 Augus
tus bij liet eiland Marmara in de zee van
dien naam aanwijzingen heeft gekregen,
welk© reden geventót do. onderstelling,
dat zich in die buurt-©en huitanlandscho
duikboot ophoudt." Do Turkscho regeering
heeft door watervliegtuigen tweo verken
ningsvluchten, welke zonder resultaat ble
ven, laten uitvoeren.
Het'Turksche ministerie van. buiten-
tandsche zaken meant te weten, dat
indien de aanwezigheid van een duik
boot zou worden waargenomen Turk
sche militaire strijdkrachten van dezen
oorlogsbodem, welke de zeeengten-
convenlio en de regelen van hot inter
nationale recht heeft geschonden, zou
den icischen zich over te geven, inge
val de bevelhebber zou weigeren, hier
aan gevolg te geven,! zou zijn schip
worden aangehouden, eventueel wor
den vernietigd.
1 Japan kondigt ccn blokkade af,
Met ingang van gisteravond is de Chi-
neesche kust over een afstand van
duizend mijl, van Sjanghai tot'Hong
kong, doei' do Japansoho vloot ge
blokkeerd. Deze blokkade geldt alleen
voor Cbinceschc schepen.
De ontscheping der Ja.pansche troepen
is nog steeds liet meest - belangwekkende
feit in de ontwikkeling van den toestand
te Sjanghai. Van Japansche zijde werd ge
meld/ dat do landingsdivisio d!o Chinee-
zen over een groenten afstand had terug
gedreven. Die bevolking vluchtte uit Woe-
sceng en Kiangwan.
Tsjang Kai Sjek heeft, tlians zijn hesto
legercorpsen naar Woesoeng 'gezonden. Het
zijn do heide eerste divisies van het
eerste Chincescho leger, keurtroepen met
een perfecte uitrusting onder commando
van generaal l'-Ioo Tsoeng Nan, die; in do
afgeloopen tien jaar steedstegeri de com
munisten heeft gestreden..
Loljen, op ongeveer dertig KM. ten
Noorden van Sjanghai schijnt door de
Japansche troepen bezet te zijn, nadat
met de Chineezèn feilen strijd geleverd
was. Ook in den Oostelijken sector van
jmmm
w
mms
Midden in het g&bietl van »lcn Iiartlnekkigcn sirijil te Sjanghai. Japansche inariiictroepci» bestoken acliier een barricade in de
straten der stad de Chineesclic verdedigers.
het Sjanghaische strijdgebied Icregcn de
Japanners terreinwinst.
Do.stad gewent zicli geleidelijk aan den
oorlog op haar drempels. Behalve enkele
slecht gerichte projectielen is cr naar men
gelooft geen groot gevaar nu in de stad. Do
mogelijkheid van een .Tapansclien of Chi-
neeschen inval lijkt verder af. De aan
voer van levensmiddelen is verzekerd en
transporten worden weer voclvuldiger. Op
voorbeeld van de banken zijn de meesto
builciüandsche firma's weer geopend. Allo
vermaaksiurichlingen blijven echter geslo
ten, de taptoe is nog van kracht tusschcu
tien uur des avonds en vijf uur des mor
gens.
Do aankomst van Britscho en andere
builenlandsche troepen hoeft een kalmoe-
rende uitwerking gehad. De meeste man
nen zijn geruster nu de vrouwen ver
trokken zijn. Bo uittocht duurt voort. Voor
het ©ogenblik wordt geen versterking van
manschappen of materiaal meer uit Hong
kong verwacht. i
Van het Noordelijk front.
Van het Noordelijk front wordt gemeld,
dat do Japansche troepen thans de Chi-
neezen, die de Nankau-pas bezet houden
geheel ingesloten hebben.
Ten Zuiden van Tientsin is de stad
Tsinghai ingenomen. Thans is een alge
meen offensief ingezet door doJapan
sche troepen aan liet Noordelijk front.
Na een bombardement van twee dagen
hebben de Japanners voorts twee heuvels
op vijftien mijl afstand van Peiping in
bezit genomen. Do .omgeving van Peiping
wemelt van guerilla-troepen, die de Ja
pansche troepen groot© moeilijkheden ver
oorzaken.
Cholera tc Hongkong.
Uit Hongkong wordt gemeld, dat daar
een cholera-epidemic woedt.
Gisterochtend negen uur waren in de
stad 800 zieken/ waarvan zestig procent,
is overleden.
Engeland
Ministcricelc besprekingen le Londen.
Neville Chamberlain, die, na eenige we
ken in Schotland te bobben vertoefd, gister
ochtend te Londen is teruggekeerd, heeft
den ochtend doorgebracht in zijn werk
kamer in Down ingstrcet, waar hij bespre
kingen heeft gevoerd met Eden en lord
Halifax. -
Do beide "ministers hebben d'e verschil
lende zijden van den internationalen toe
stand uiteengezet.
Omtrent de besprekingen verneemt lleu-
lér, .'dat het doei hiervan was, de toe
stand in het Verre Oosten te bestudeeren.
De ministers keurden de reeds genomen
maatregelen goed en waren bet er over
eens, dat alle mogelijke maatregelen ge
nomen moeten worden om de levens en
eigendommen dér Britsclie onderdanen le
Sjanghai te beschermen.
Het is niet juist, dat de Britsche regee
ring een algemeen© evacuatie overweegt.
'Ook werd aandacht geschonken aan liet
toenemende aantal aanvallen op koopvaar
dijschepen in de Middeltandscho zee. De
Bvitscho regeering is voornemens zónder
onderbreking voor liet oogcnblik ton min
ste een flotlilje torpedojagers en twee
zwaardere schepen in het westen van do
Middollaudschc zee te houden voor do
bescherming van de Britsclie schepen Dit
zal neerkomenop in het geheel elf oor
lngsschepen, zonder de oorlogsschepen, die
de Middellandsche zee passeerón.
Na zijn besprekingen 'met 'de ministers
is eerste minister Chamberlain weer naar
Schotland vertrokken.
Sympathie-staking voor dc bocrcn-actic.
Hel door de socialistische partij te Krn-
kau uilgege-ven parool voor een 24-urige
sympathie-staking is gisteren in het ge
hoede district opgevolgd. Alle industrie
ën handelsondernemingen zijn door.de sta
king getroffen, evenals de transportdien
sten.
fn de stad reed geen enkele tram of
taxi. De clcclriciteils-, gas- en waterlei
dingbedrijven ondervonden evenwel geen
slagnalie. Een optocht van 10.000 per
sonen is door de: straten der stad ge
lrokken, doch er-heeft zich geen enkel
incident voorgedaan.
Het conflict met Tsjcclio-Slowa.kije,
Het Lissnbonsche blad „A Voz", schrijft
over bet conflict met Praag: De lireuk
tusschcu Tsjecho-Slowak'ije en Portugal,
brengt voor dit laatste land geencilei moei
lijkheden van politieleen of eoonomischen
aard .met zich mede.
Een initiatief lot''liét wedér aanknoopen:
van' de diplomatieke betrekkingen kóu
slechts van Tsjeco-Slowakije rechtstreeks
uitgaan en sl och I s bestaan in volledige ge
noegdoening voor Portugal.
..Berichten -over kabinetswijziging legen-
1 gespnaken.'
De persdienst, 'vando Joegoslavische
legatie publiceert de -: volgende' médedeo:
ling-;
.- Wij zijn 'I'gémaclitigd', allé geruchten;' die
de ronde liebbcii gedaan', over pen mi
nistercrisis in Joegoslavië: of over een
wijziging van liet kabinet Slojadinowitsj,
formeel legen lo spreken.
Duitschlandi
Het bezoek van Mussolini. u
In politieke kringen in Berlijn blijft men'
rekening houden met de mogelijkheid van'
een bezoek van Mussoliiii aan Hitler. Bij
geruchte verluidt thans, dat Mussolini eind
September zeu komen, om de groot© ma
noeuvres hij te wonen.
Het huwelijk van koning Farock.
Volgens nog niet bevestigde bericht-en;
in de bladen te Cairo, zo|u het huwelijk!
van koning Faroek geschieden 12 Februari
19-38, een dag na den achttienden verjaar
dag van den koning. jv.
Palestina
Moord op dorpsburgemeester.
De christelijke Arabische burgemeester
van een dorp bij Jeruzalem is gistermiddag
op het veld vermoord gevonden. D© dader
'is niet heleend'. !.-'j ;•'-; f
Do'hervorming van dc rechtspraak.
Na het wetsontwerp te hebben ónder-
teekend betreffende de hervorming van
do lagere rechtbank, waarmede naar
men dacht, een einde was gekomen
aan den bitteren strijd rondom- bet ont
werp tot hervorming van het federale
hooggerechtshof, heeft president Riooscvelt
©en verklaring afgelegd, waarin hij zeid'e*
dat het nog noodig is hot terrein van
do hervorming der rechtbanken te ©xpIo<
roeren. Het Amerikaausche volk, aldus Roo
sevelt, loont zich ongeduldig over den'
laiigzamen onzekeren gang van de wet.
Ten aanzien van dehervorming van
hel federale hooggerechtshof voegde d©
president hieraan Itoe; j
Wij hebben een ©inde willen maken
aan de pijnlijke periode, gedurende welke
er een werkelijke samenzwering scheen
ie bestaan van den kant vair vele leden
van liet hof, met het doel- sociale' en
economische hervormingen onvruchtbaar 're
maken of te doen mislukken. j
Aangezien eon regeering' der volksverte
genwoordiging om; te slagen moet hande
len door tussehenkoinst van tie'wetspro-
oeduro, is liet noodzakelijk, dat zij een
liooge male van samenwerking tot stand'
brengt - liissehcnhaar drié gecoördineerde
machten. - j j t
Er ilreigf een spoorwegstaking.
Na onderhandelingen, welke reeds driei
weken gaande zijn tusschen 90 spoorweg
maatschappijen en hun personeel, schijnt
ilians een slaking, welke 350.000 mail zaï
betreffen, lo verwachten. i fr
Het personeel cisctiL een loönsveahoö-
ging' van 20 procent, doch 'dé maatschap
pijen weigeren''dezen-réiscli in te willigen,
daar zij deze ruïneus voor de bedrijven!
aclilen.
Zuid-Amerika
Diplomatiek geschil tengevolge van
ecu postzegel.
Tusschen Nicaragua en Honduras is een'
diplomatiek conflict uilgehrokon lOVer.eeai
door eerstgenoemd hand uitgegeven liidit-
postzegcl, waarop een landk/aart van Nica
ragua voorkomt. j- -j i j
Ifpiiduras hóeft cr tegen gepro.lestéerd,
dat op de postzegel een gebied' voorkomt,
dat betwist wordt, en intrekking van de
postzegels geêischt I l 'i l
Reeds hebben geruchten do -ronde ge
daan, over hotsingen' tusschen do troepen
van beide landen, doch deze zijn tegenge
sproken door den president van 'Nicaragua/
die do ineómjig van,Nica.ra'guaanscihé rechts
geleerden heeft gevraagd, ten einde lót ©ear
regelingvan dit' reeds jaren bestaand©,
geschil le komen." - 'j I
Generaal Soiuoza heeft voor de pers ver
jaard', dat de nationale rcehleix lafngs di-
ploma'tieken weg ia hroederlijkci eensge-
zindheid verdedigd-zullen worden.
Int. Samenwerking
Sandler in AVarseluiu aangekomen, j
Gistermiddag -is srr Warschau peh.. vlieg
tuig de ZweéHlsche minister van buiten-'
landsclie zaken, Sandler, aaingekomenfvoOT
een officieel bezoek.
IM»» j.»-*! uit-'mot uit-,
loaiertn;; van '/.os- ::i PéoaMttgoii.
Frijn por kwt> iu!il f2.— franco por post
f2.50. Frij» por Woók: 15 ets. - AlV.on-
dorliiit. nummers 4 ols. Abonnementen
•orden dagelijks aangenomen,
Adrertonticn voor hot oorstvolgCDd num
mer moctou vóór elf nur aan hot Dnroan
bïnorgd zijn, 'b Zaterdags vóór 1» uur.
Een bepaalde plaats van advortontiön
horJ!. niot gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Nft 91 fid.1 Prli9 <ÏÖr-AdV0rtonti6n: ran l5 regels I i.55{
ilU. AiUts) lodero rcgol meer f0.30; in bet Zaterdagnoramei
15 regels £1.60, iedere regel meer f0.35.
Iloclamee £0.75 per regel. Incassoko8ten5ctB.j
postkwltanties 15 ets. Tarieven van RdvertenUën
bij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar*
.Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine.'
Advertontlön opgenomen £0.50 t/m: 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
6 cent tot een maximum van SO woorden,
's Woensdags: Kleine Ad verten tlën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine AdvertentiSn J100, Indlea
niot vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
gspgggjlll
t
■■JBSesF.
M-
De heer S. SieUma, die benoemd zal
worden verklaard tot iid der Eerste
Kamer ^li opvolger van den heer Van
Marie, die zijn" benoeming niet heeft
aanvaard -/-••<