H
EERSTE BLAD.
OUD-PRESlbENT MASARIJK f
Dinsdag 14 September 1937
buitenland
V Denemarken
Volkenbond
De oefeningen van de
90ste laargang.
21659
Tel. No. 69300 (3 lijnen).,
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 60300 (3 lijnen).
De grondlegger van de onafhankelijkheid van de
republiek Tsjecho Slowakije op 87-jarigen leeftijd
overleden.
Hedenmorgen om half vier is op
zijn kasteel Uany overleden de „pre-
sidont-boyrijdeT" van Tsjecho-Slowa-
kije, Thomas Masarijk. l>e staatsman -
is 87 jaar oud géworden.
Grooto deernis in hel gclicele land.
liet "bericht-vaa liet overlijden van pxo-
ïessor Masarijk, den stichter en.'eersten
president der republiek TsjechoSlowakijo
heeft: in. liet -geheel© land grooto deernis
gewekt. Óndanks 'het vroege ochtenduur
stond een groot© menigte bij do residentie
.van den president. Mannen on vrouwen
vroegen bezorgd aan degenen, die uit het
kasteel kwamen, naar den toestand van
den patiënt, totdat de vlag langzaam half
stok wcrci geheschen en allen begrepen
welk on gel all was geschied.
Vrouwen, zoowel als mannen, barstten
in snikken uit cin knielden. Do geheels
bevolking heeft het gevoel niet alleen en
den „presidcnl-beviijdeT", niet alleen „den
vader van het volk" Ie hobben verloren,
doch een der meest verheven geesten van
dezen lijd.
Do bekendmaking .aan de bevolking.
Om zes uur vanochtend begon de radio
van. Praag reeds haar uitzending met hot
jen. gehoore lyrengen van treurmuziek,
waarna in het Tsjechisch, Russisch, Duit-,
scho 'en Hongaarsch werd medegedeeld,
dat „de eerste president der republiek
.Tsjecho-Slowakije, de - president-bevrijder
Thomas Garrique Masarijk om 3 uur 29
pp den leeftijd van 87 jaren, zes maan
den en zeven dagen deri laatsten adem
heeft uitgeblazen."
De zoon van den overledene,- Joan Masa
rijk, de gezant van Tsjeclio-Slowakijo ie
-~L!onden, lioeft dein journalisten medege
deeld, dat zijn vader om 3 uur 29 was
overleden.
Reeds spoedig na het heleend worden
van liet overlijden van dan staatsman vcr-
schenen de eerste rouwomfloersto vlaggen
Om 4 uur 40 werd oen bulletin uiige
geven, waarin kennis werd gegovon van
"aet overlijden. Do familieleden van Masa
rijk en president Benosj legden de hand
ten afscheid op liet voorhoofd van don
overledene.
Minister-president llodza maakte een
diepe buiging voor het stoffelijk overschot
Dn dochter van Masarijk, Alice, lmeft
den lijfarts van den overledene, dr. Maix-
ncr, verzocht den ontslapene de oogleden
fe willen sluiten.
Minister-president llodza is naar Praag
vertrokken, terwijl president Benosj Gn
zijnechtgenoot© te Lany zijn gcblevon.
Voor geheel Tsjecho-Slowakije is de na
tionale rouw afgekondigd.
Bij decreet is bepaald, dat alle'vlaggen
halfstok, rouwomfloerst, moeten worden
.uitgehangen tot acht uur 's avonds van
den dag der begrafenis.
In do rouwkamer staat een eere-wacht
in Frnasche militaireuniformen: het zijn
leden van het Tsjechische legioen,'die in
den wereldoorlog in Champagne (Frank
rijk) aan de zijde der .geallieerden hebban,
meegestreden.
De muren der rouwkamer zijn volkomen
kaal, zonder afbeeldingen, schilderijen of
andere wandversiering. Op de. nachtlafel
branden drio kaarsen.
Thomas Garrique'Masarijk.
Dé stichter van do 'Jsjeeho SJownaksche
republiek Thomas Masarijk, wórd geboren
to Rod n Moravie, op 7 Maart iSöO.
Zijn Vcu..i, was koetsier van oen keizerlijk
"ZJIomoin. Do jonge .Thomas, bezocht eerst
iflo Tsjechische school,, later" de Duitscho
jïchoól. Hief bleek zijn helder verstand, li ij
.ijSuJ.dfe. voor onderwijzer siüdécren, doch
^nij vras nog te jong en werd daarom in de
Teer gedaan' bij een smid. Ilier 'lüeld hij
het niot nil, zoodat hij vop vijftienjarigen
leeftijd ging sludeeren aan liét.-gymnasium
te Briïnn, vervolgens bezocht hij de uni
versiteiten van Wcenen en Leipzig. Hij
voorzag in zijn levensonderhoud niet het
geven van lessen.
Tc Leipzig leerde hij do "dochlér van
uou directeur vau de Germauia Insurunce
/Company te New-York, Cliarlotte Garrique,
kénnen,'met wie Jiij in 1S78'te' DfobkJvn
ïn het huwelijk" trad. Later voegde bij' haar
.d'lairiiiicnnairt bij r den 'aijine. -V
'V- '«r .--.-werd/. Masarijk privaat-docent
te Aycenen en toon in 18S2 dohoo<nwchool
te Praag weid;gesplitst in een Duitsche en
een Tsjechische afdecJing, word liijbe
noemd lot hoogleeraar in de wijsbccoTlc
ïtaii deze .laatste. Via do we 1 onsclim' kvan
mj hier in de politiek en werd 'hij" de
TSPP.nchlcrvan' de Tsjechische realistische
Postrekening No. 5311.
GEMEENTELIJKE
KENNISGEVINGEN.
Schouw.
Ter algemc-ene kermis wordt gebracht,
dat de. schouw ovetr de weteringen en
heinslooten in Oud- ©n Nieuw West-F ran ke
iand zal gedreven worden op Woensdag
29 September a.s., des voormiddagsom
9 uur.
Schiedam, 15 September 1937,
3684 11
Thomas Masarijk f
partij ln 1891 werd hij voor de eerste
maat gekozen tot lid van den Dosten rij k-
sclien rijksraad, do-di na twee jaar trad
hij af. Hij bleef strijden' voor het Tsje
chische ideaal, waarbij hij op groote moei
lijkheden en tegenstand aan alle zijden
stiet: Aan do eene zijdë schold men hem
uit voor landverrader, aan de andere zijde
voor Oostenrijker. Ook zijn strijd tegen liét
domme anli-semielisme leverde hem moei
lijkheden. op. llij. hield' vol en ih 1907
werd hij opnieuw gekozen tot lid van
den rijksraad; Hij verzette zich thans tegen
de expansie-politiek var de dubbelmonar
chie iu den Balkan; 'Uit dezen' tijd dateert
ook het bekende Friodjung-proces, waarbij
graat V'on Aehrenllial de nederlaag leed
Toen in 1914 de wereldoorlog uitbrak,
vluchtte Masarijk naar.het buitenland, eerst
naar Nederland, vervolgens naar Zwitser
land, Italië, Frankrijk en Engeland', ln
Rotterdam stelde hij liet memorandum op,
waarin hij uiteenzette hoe hij zich de
toekomst van zijn land had gedacht, ln
verscheidene 'hoofdsteden richtte hij cen
trale Tsjcchischo bureaux op, om te strij
dén voor de 'onafhankelijkheid van Tsjo
chen en Slowaken. Teen hij in December
1914 te Rome vertoefde, kreeg hij van
den liuidigon president Benosj een waar
schuwing, dat hij.niet naar Oostenrijk kon
terugkeeren, aangezien 'men zijn arrestatie
voorbereidde.. Zijn vrouw/en kinderen,' die
in Wecnen waren' gebleven, werden streng
bewaakt, zoodal Masarijk niet met tien
in verbinding:kon .treden;"alleen zijn doch
ter. 'Olga .vergezelde hém als .secretaresse
op: zijn tochten. In 1916 werd onder voor
zitterschap van Masarijk de nationale Tsje
chische raad opgericht. Benosj werd" hier
van secretaris.'
Reed's .in 1916 trachtten de Tsjechische
'krijgsgevangenen jn Rusland oen eigen le
gioen (to vormen.' Cm aan dezijde', van
deRussische troepen tegen- dó /Oostenrij
kers to strijden', 'dorih..'.door verschilleudo
oorzaken slaagde men hierin niet. Eerst 'na
de'revolutie in 1917 slaagde Masarijk' ér
in mot medewerking van Iverens'ky uit
deTsjechische en Slowaakséhe krijgsge
vangenen in Rusland liet heleende Tsjechi
sche legioen te vormen, dat 92.000 man
lelde. 'Fcnigon tijd streed' dit 'legioen aan
liet Russische front en niet zonder sucües',
doch de revolutie greep verder om zich
heen, Kjprónsk'y viel en Lénin maakte zich
meester van de macht. De holsjewiki sloten
vrede met de'ocnUale 'mogendheden en het
legioen, kon zijn. Laak niet verder vervullen.
Masarijk sloot daarop niot de holsjewiki oen
overeenkomst, liet legioen kon dwars door
Siberië naar Wind iwo stock marcheeren. On
der groote moeilijkheden werd doze tocht
volbracht,;, de plaatselijke, sovjet-autoritei
ten legdten het legioen groote nïéeilijidioden
in dón wég ©n op vele plaatsen moest'het
zich gewapendór hand een doortocht ver
schaffen. VanWladiwostock werd liet lev
gioen naar Frankrijk vervoerd; waar. het
op enk'elo punten vain hel Westolijk front
streed - i- f
Masarijk zelf liegaf zidi naar d'è Vereénig-
do Staten, waar liijdo rogoeringwist lo
overtuigen van liet goed recht der Tsjechen
Met s.tcun van, de Egilanto. werd in Octo-
her 1918 do Tsjcdio-Siowaiü&cJm republiek
opgericht, waarvan de grenzen worden vast
gelegd bij do verdragen van Versailles,
Saint .Germain en'Tri'anon. j
Jbisarijk' werdftot eerste president .van
do nieuwe 'republiok op' 14 Novemlrer go
kozen. Driemaal werd' hij .herkozen: tot
hij op 14 December' 19j!5 z'ijii fimellie neer
legde en werd opgevolgd door zijn vriend
en leérling.Renesj.
De overeenkomst te Nyon
Italië zal deelnemen, maar
stelt zeer beperkende voor-
waarden. j
De regeering to Rome is in,,kermis
gesteld vair de overeenkomst van Nyon.
De vertegenwoordiger van Havas meent
te welen, dat Italië onder' zekere, (voor
waarden zal deelnemen aan de te Nyon
géslótenovereenkomst.
rliet voorbehoud van Italiëis,{dat in
de niét-ihmengingscommissie ie honden
besproken zal worden - welke rol zijn vloot
zal - sjiéle'ri on welk gebied - haar zal wor
den toegewezen, i-,y;ó:';"v - .;j
Het sdiijnt, dat'thans deze eischen niet
zullen kunnen worden ingewilligd, zonder
dat de gehoele onderhandeling opnieuw
aan de orde wordt gesteld, waaraan Italië
trouwens heeft kunnen deelnemen.
Hedenmiddag zal de overéénkomst on
gewijzigd worden geleekend.
De strijd in Spanje.
De strijd ten Weslón van liet
1 Escuriaal. v
D:o rcgeoringsstrijdkrachton hebben .gis
terochtend twee aanvallen otndemonjenin
den sector van El Tiernblo, ten Weston
van het Escuriaal. Sinds eenige dagen heb
ben de regeeringshatterijen do vijandelijk©
stellingen hevig bestookt.
Na een tamelijk levendige en snelle actie
hebben de regecTingstroepen hun stellin
gen verbeterd.. Zij hebben do opstandelin
gen gedwongen twee loopgrayenliniés prijs
to geven. .1
In don sector van Casa'de Gampo en:
do brug der Franschen en in dc richting
van Aravaca hebben de regeeringstroepen,
na een artillcrievoorbereiding van een uur,
hun stellingen verbeterd.' De recbtsche ar-
tillerie beantwoordde (oen het vuur, doch
zonder veel uitwerking.
Vooral in -den sector van Espinosa do
Jenares oefenen dc rogecringstrocpen een
bizonder hevigen tlrnlc uit.
De strijd te Sjanghai
Japaunec7.cn rukken slechts lang-
zaam op.
Do Japnnsohe troepen nikken skdhts
langzaam op, en tot dusver hebben zij
slechts do raadhuis'wijk' van Groo-t-Sjmng-
luii bezet. j
Naar verluidt hebben de Cliineesche troe
pen besloten hun nieuwe verdedigingslinie
hardnekkig, te verdedigen.
Van Cliineesche zijdë is medegedeeld, dat
de: Chineesche troepen den teiugtocihl na,ar
een vóórbereide vOrdedigingsstelling zij'n
begonnen.-
Het hoofdkwartier derChineesche lucl'at-
strijdkrachtcn deelt mede,- dat Chineosclho
vliegtuigen (gistermorgen een Japans oliën
loqicdojagor gebombardeerd -on tot zinken
gebracht' hebben in do voorhaven van do
Baai van Iówangtsjau. De hombardements-
vlieg'luigen kwamen uit Ranlon en troffen
onmiddellijk 'vijf malen den torpedojager,
die terstond; tot zinken werd gebracht.
Den; geheel-en.'cl'ag h-eeft gisteren de Ja-
panscho luchtmaoht hommen geworpen van
zwöiar.; kaliber óp c'lc voorsteden 'van
Sjanghai: -
Japauseh luehtbombardcmenl
-maakt honderden slachtoffers
ouder Chiiieeselie vluelilclingen.
Men meldt, dat ten gevolge van het
bombardement dcor Japanschc vliegtuigen
ten uitvoer gelegd op een groot aantal
jonken, die zich iu do richting van de
Socsjaukroék begaven, mtor dan 400 Chi-
neesclio vluchtolingen zijn gedood of ge
wond.
Dc strijd in bet Noorden,
.Volgens .officieuze meeled cel ingen uit Ja-
pansdic bron zouden dc Japansche troepen
Tatocng (Nqprd'-Sjansji), gelegen aa:i,i do lijn
PeipiiigSoei ..Yoèan; libbbcn bezet.
- Dis3tscSi5an«2
"""Sluiting- .van den rijkspartijdag -te
Neurenberg.
Gistermiddag is. Ie Neurenbergaan liet
slot vah jjen partijdag .een grooto troe-
penparadegehouden. V
Des -avonds'heeft'Adolf Hitler het con-
gres gesloten "nieteen 'rede, waarin liij
wedoro.ni liét bolsjewistische gevaar be
handeld©. -
Do' koiiinginonder geneeskundige
.e fi,behandeling.
-'Dekoningin.lyaji peneinariccn is gister
nacht tijdens liet verblijf op do zomer
residentie1 ,in Noord-Jutland onwel gewor
den. Zij hééft lievige ingewa'iulspijnen.
Koningin Alexandrine is oTOrgebracht
naar het ziekenhuis te Skagon.
Frankrijk
De ontploffingen te Parijs
Relooiiingcn tot opsporing van
dadcr(s)?.
De regeering zou voornemens zijn een
aanzienlijke belooning uit te loven voor
dengene, die ©en nuttige aanwijzing zou
geven om den dader of de dadors van
de aanslagen in de Ru© de Presbourg
en de Rue Boissiere op to sporen.
Minister Dormoy heeft gisterochtend een
bespreking gehad met den prefect van po
litie en autoriteiten van de nationale vei
ligheidspolitie.
Barrue, de rechter van instructie, heelt
gistermiddag een getuige gehoord, wiens
naam geheim wordt gehouden. Hot is een
handelaar van liuitenlandsche nationaliteit,
geen Spanjaard, van ongeveer 35 jaar.
Het verhoor duurde meer dan een uur.
Het onderzoek duurt voort.
Aga Eban voorzitter van de Volkenbonds-
vcrgailcring.
Aga Khan, do eersto gedelegeerde van
Indië, is- met algemecne stemmen gekozen
tot voorzitter van de Volkenbondsvergade-
ring.
Do vergadering verdeelde vervolgens do
werkzaamheden over vijf commissies
Nota van China overhandigd.
De Chineesche regcering heeft Aycnpl,
door tusschenkomst van haar éeyslen ge
delegeerde, Wellington Koo, een 'rnede-
dceling doen toekomen, waarin- met'éeii
beroep op de artikelen 10, 11 en 17 van
liet liandvest wordt gevraagd don raad
middelen te advisecren om maatregelen te
nemen,'welke met het oog op don in het
Verre -Oosten door Japan geschapen toe
stand gepast en noodig zouden kunnen
zijn.
Het Cliineesche borocp gaat vergezeld
van -een gedetailleerd© expose der re
geering van Nanking over de verschillend©
militaire aspecten van liet conflict.
De Cliineesche regcering beschuldigt de
Japanneezen cr van eenheden van het
Rood© Kruis te bombai'dcercn, aanvallen
lo doen op niet-slrijdcrs en instellingen
van onderwijs en cultuur te vernietigen
zonder dat daarvoor do noodzaak aan
wezig is.
BSNffcSSNLANID
Voorzitter der Eerste Kamer.
Bij Kon. besluit is benoemd tot - voor
zitter van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal, geel uren do de zitting, welke zal
aanvangen op dón derden Dinsdag in Sep!
lembor 1937, de heer mr. W. IJ. baron
de Vos van Stcenwijk, lid van dio,Kamer.
lichte brigade
I j i Dc verplaatsingen naar bet
li' oefenterrein,
Evenals vorige jaren het geval was, zul-
len ook dit jaar oefeningen van de licht-o
brigade worden gehouden, zulks vooraf
gaande aan -en ter inleiding van de
legeroefeningen. j j
Deze oefeningen van de lichte brigade
worden gehouden van 16 lot en met 20
Septcmhcjr a.s. pn zij-n dusdanig ontwor
pen; dat "de deelnemOndé troepen in deze
periode al oefenende 'vari lieverlede
zullen worden verplaatst van de omgeving
van Arnhem en Dieren naar de omgeving
van Mark el o, alwaar zij in den namiddag
van 20,: September zullen aankomen, om
van 21 tot en met 23 September te kunnen
deelnemenaan de groote logeroeleningcn.
Teneinde de verplaatsing van -do vredes-
ganiizoerion uit haar het eigenlijk© oefen
terrein zoo nuttig mogelijk te doenzijn,
zullen dc' onderdeden van. 'dé lidite bri
gade, vóór zooveel mogelijk/ „langs den
weg", dus marciieei'ende, naar do oinge- -
ving van. Arnlieni en Dieren worden ver
plaatst. Deze verplaatsingen zullen in hoofd
zaak morgen plaats vinden. i
Tevens zal van deze verplaatsingen ge
bruik worden gemaakt, óm kleine onderfce-
lérijyan'dé-iliëlite Roepen;-onderling tegen
elkaar, enkele oefeningen te doon houden.
'Zoo zullen b.v. óp '15 September, tijdens
'den ópmai-sdi;'van de-lichte troepen uit luin
vrodcsgamizoeneJi naar liet eigenlijke ge
vechtsterrein, twee oefonlingon worden ge
houden. i I I
De eerste oefening in Noord-Brabant, zal
beslaan uit een strijd tussdien oen blauwe
partij met een bataljon wielrijders, tw-eo
eskadrons huzaren, een peloton pantserwa
gens en oen sectio G veld' van liet 'korps
rijdende artillerie en een roode partij met
eenige bataljons wielrijders, pantserwagens
en een sectie veld vaa het korps rijden
de artillerie.
Vermoedelijk zal het treffen tusschen
beide partijen pla.nls vindon in dc omge
ving van Zeeland, tussdien 'elf en twaalf
uur. j
Bij dc t weede oefening lussclioa Uabelen
en Dieren zullen optrcd'en'in de rood©
p'arlij de IVde vorkenningsafdoding met
enkele eskadrons huzaren van liet Iste re
giment huzaren en ©enige toegevoegde
troepen.
Bij dlo blauwe partij,
decld ©enige eskadrons
ment huzaren. I
zullen zijn inge-
va:n hot Iste rogi-
Daz» ctreiMil ïerBcb-iJnt dagelyks, met uit-
joudering van Zon- en Feoetdagcn.
Prijs per kwartaal f2.franco por poet
f2.60. Prijs por wtek: 15 cIb. Afzon-
dorlijke anmincrs i ets. Abonnomenten
worden dagelijks aangenomen.
Advortentiën voor hot eerstvolgend num
mer mocton vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zyn, 'g Zaterdags vóór 1» uur.
Een bepaalde plaatB van advortentiën
wordt niot gowaarborgd.
Prijs dor Advertentlëm ran 13 rogels M.5Sj
- ledore regol meer f 0.30; Ia het Zaterdagnummei
i—5 regels f 1.80, ieders reeel moer f0.35.
iloclamefl f0.75 per regel Incas8okosten5cts.j
D03tkwitaatle8l5 ctsi. Tarieven vac advertentiëo
Dü abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar,
J)agolijk8 worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiön opgenomen f0.50 t/in. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meei
C cent tot een maximum van 00 woorden,
's Woensdags: Kleine A.dvertcnti6ntot25 woor
den 0.25, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd.
'fl Zaterdags: Kleine Adverteuti'én J100, Indien
niot vóór Vrijdagavond 6 aar bezorgd.
i
I
m
De bomaanslagen, welke te Parijs werden gepleegd op de gebouwen dei r.ansche -
Centrale Werkgeversvereeniging en van den patroonsbond uit de metaalbedrijven,
hebben twee menschenlevens geëischt. De ruïne van het verwoeste gebouw in
de Rue de Presbourg