I
i
mem
m
m
1
M
DE GROOTE MANOEUVRES
iüü!
mmiSIÊÈm
1 IMiBSil
mm
mlÊmÊÊMÈÊm
mêëÊmm
li
H.M. de Koningin bij
TWEEDE BLAD
SCHiEDAMSCHE COURANT
Infanterie en artillerie over den IJssel. De. lichte
brigade trekt terug. Wapenstilstand van 3 tot 12
„Ik wool niet hoeveel nraal it al over
den .-IJssol /.boa. gotrokl.cn," zeide dezer
-, dagen ceil stafofficier. llij bedoeUlo dit:
'Den IJssel overtrekken is' ceil oefening,
die/ in den trcuro praotisch en theoretisch
'gedaan -is. Op papier nog vaker, dan in
•werkelijkheid. Is hel dan een. >óort dicho-
oefening gewordenGeenszins.;-.Want liet
'.overtrekken', van deze rivier kan op vcr-
kthcidenomanieren gebeuren.; Dikwijls de-
den 'do lichte troopeiiliet. Ditmaal heb
ben do infanterie en de zware artillerie
lot taak gehad do rivier over te.trekken.
Er is nog een belangrijk punt: van ver
schil met vroegere overtochten. Infanterie
en artillerie kozen nu punten uit,.,waai'
de rivier in rechten lijn stroomt en vroe
ger werd dikwijls eonbocht gekozen. De
bocht had liet voordeel, dat de over
tocht beter door geschut gedekt kon wor-
- den. [let moderne verdragende geseind
dat op cenige kun.'.afstand van den oever
- i wordt opgesteld, dokt thans voldoende dén
w overtocht. Een bocht /heeftdus nu geen
zin .hieer, ook niet, omdat de troepen
tegenwoordig niet meer in óén colonne
opinarcheeren, 'als zij aan i. den anderen
1 pover zijn gekomen, maar zich waaier-
vortnig verspreiden. Nog één algemeene
.opmerking moge voor de teekening van
clen oorlogstoestand gemaakt worden. Ma-
- noeuvres, waaraan 16.000 iuan deelnemen,
zijnminder overzichtelijk dan die',; van,
4000 man. Anders gezegd: do oefeningen
.-. van de, lichte brigade., waren voor den
ieekc-n-fcoeschouwer "spannender, ;njkai' aan
actie, dan deze.
lid werk/der verkenners.
De verketniingsorgauen vau dé blauwe
partij waren Dinsdag liet eerst van 'West
maar Oost do rivier' overgetrokken. /Tus-
sc'hen Wijhe* en Raaltc. waren, zij1 gésloó-
ten op do voorhoeden van do roode lichte
brigade. Het eerste troffen was omstreeks
tien uur Dinsdagmorgen'. Do verkenners
zijn door de lichte brigade teruggedrongen
lol. ongeveer 5 k.tn.- van den Hostel ijken
oever van den IJssel, nadat do roode
voorhoeden xnet doelen van de hoofdmacht
- versterkt warén. Blauw lreeft/ zich van
Dinsdagmiddag/drie .uur Lotgisterochtend
vroeg in d-ezo steJlrng gehandhaafd, Ge
durende den. nacht, waren .wachten en. pi-
kelten uitgezet om aanvallen bijverras
sing te voorkomen.
Gij liet veer naar pist.
Evenals Dinsdag reden wij gisleroch-
tend vroeg eerst naar het pont veer 'naar.
Oist. Do infanterie, -maakte. nog gebruik
van do pontons, op punten gelegen lor
wëorszijdcéu vaii'-'dit veer. .'De'.'pbintónbrug
was mog .uiet, gereed. De; blauwe commah-
j dant /kroeg omzevenuur..peyel éah. pon-,
-tohbrug'-te/böüwen, Dopcmtoirmiërs/liad/
den met ban materiaal tegen do dijk in
stelling gelegerd en- toen het bevel een
maal 'gegeven was, kon met; bot bouwen
van de brug terstond begonnenworden.
Twee bataljons van het 42e regiment
infanterie hadden om negen- uur de spoor-
baan in de omgeving va'n OJst bereikt en
bet 31e regiment van dit wapen, dat dein
naclit- in Ernst gokantonnoerd bad, was
van half zeven af bozig do rivier niet
pontons over te roeien.
Terloops zij vermeld, dat er ook vldt-
ten, uit pontons sameingesteld, dienst deden
ten behoeve van lichte voertuigen der
infanterie. -
Deze vlotten moeten aansluiten op een
harden weg vanwege het materiaal,
dat zij vervoeren - en daarom zette bet
veer naar Olst-lieden niet over, omdat
daar de vlotten te water warén gelaten.
-De dekking van de artillerie.
De artillerie Hek te blauw'» opmarscb,
overtocht en eerste schreden op vijande
lijk terrein, Daarom bleef do artillerie
achter, totdat de geheele blauwe infanterie
voet aan den Oostelijkein oever liad ge
zet.
De arlille'ristiscbe opstelling was acb-
ter den dijk, één paar K.M, bot laind in.
De afstand; tot de rivier was niet voor
elke batterij dezelfde.
Wij zagen oen batterij zware artillerie,
van 71/2 centimeter, z-.g. lucbtdoelartil-
'lerie, die-.' Dinsdag tusschen Epo/omTon-
gcr.cn/was opgesteld. Ilaar dracht is 12
K.M. cn op 7 K.M. kan -op' ec-n goede
trefkans gerekend worden.-
Een batterij Van houwitsersvaln.het 15o
regiment, artillerie stond Onder pluizige
netten gecamoufleerd opgesteld. Een /bat
terij telt vier geschutstuldcen.' Iliér' waren
bet er drie. Schieten kostveel geld en
personeel, daarom werd do afspraak ge
maakt, datdrie. strikken, één batterijvor
men als bet leger op manoeuvres gaat.;
Deze batterij was over ©en. bruggetje,
door de 'genie aangelegd, do wei/ingolrote
kpn;/oanVin, ©ön'i boomgaard bij een boer
derij stelling te nemen. Maar dö boerin
was zwaar ziek dn do -'doktér vroeg don
batterij-commandant zijn stükkeii -ergons an
ders op te stellen.
De batterij-commandant was een vrien
delijk man envoldeed hieraan, hoewel
hij nu een minder gunstige stolling moest
kiezen dan de staf had bedacht.
Maarde generale staf was blijkbaar, on
kundig van de slechte gezondheid der
'boerin/Misschien /was zij pok 'nog. niet
ziek, tóen bel stipje,: waar do batterij
commandant' zijn; plaatsje op do kaart
kréég, gezet word.-- 1'
Nog 'een eind. verder stond oen', batterij
van 10 centimeter veldartillerie. Al dit ge
schut werd door tractors vervoerd en de
batterij-commandant gaf, toen wiji zijn- ka
nonnen bekeken, juist opdracht rups-wie
len te men loeren op de tractors.
„Dat hebben de kerels' nog nooit ge
daan.I-Iet kan wel eenpaar uur duren
Wacht u er maar niet op", zeidö bij. Wij
hebben, zijn raad opgevolgd en zijn ver
der gereden.
De pontonbrug geslagen
Via Deventer ging liet naar Dist om
eens aan den anderen oever naar do pon
tonbrug te kijken. De brug was klaar en
invier uur geslagen! Haar draagvermo
gen, is 7 1/2 ton. Een rood vliegtuig liad
dit mooie werk willen vernielen. „A la
.guerre .comtne; a Ja. guerre" een bom trof
de brug en aangenomen werd, dat de
brug- tijdelijk vernield was. D© schade
.bleék/iii; een /kwartier/ie herstellen/; want
er waren, - zöOalsvb}} dergelijke bruggen
,!sléec\s,/bét./ge\ml. is/ pehige '-reserve-yaklren
aanw-ézig,. In een kwartier ,wai -.de/brug
weer bnig. /In lange,onafgebroken rijen
trokken voortuigen van zeer uiteenloo
p-enden aard er over. Wij zagen., kanonnen,
tentenwagens, wat al niet. De belangstel
ling van militaire en burgerlijke zijde cu
muleerde op deze plaats, ook omdat do
Koningin hier geweest was. De militaire-,
en. rijkspolitie had de handen vol met de
regeling van bet verkeer
Iedereen was vol lof over dit werk van
de genie. Pontonniers en toi'pedisten, die
een bandje meehielpen, liebbén getoond,
dat zij snel een stevige brug kunnen slaan.
Wat in ons - waterland niet overbodig is.
Blauw had ook Olst bezet en de com
mandant van liet veldleger, tevens leider
van de manoeuvres, had bot gemeente
huis met zijn staf betrokken.
De oorlogstocslaud.
Kort samengevat was do oorlogstoe
stand om half twaalf deze: het 31e en
42o regiment infanterie,Heide thans over,
waren ongeveer to' 2 1/2 k.m. hot vijan
delijke gebied binnengedrongen-©ri-we-rden
spoedig gevolgd door het deel van het
12e regiment, dat voor de bewaking van
do rivier nog aan don Westelijken oever
was achtergebleven. -
Tegenover bet blauwe front lag van
■mm
Tsjccho-SIowakijc draagt ziju groolen doóde ten graven Tienduizenden waren in dé' "/hoofdstad Praag de ontroerde getuigéu
van de uitvaart van den president-bevrijder Masarijb. De rouwstoet op weg door de stad naar bet station. /Z/V//:K
1
<n 1,1 <'en sfrUttn,<-'iidcii regen. Een'afdecling met luchtafwccr-mitrailleiirs óp weg naar
net gevcchisterreiu bij Gulpen tijdens de., manoeuvres.
rood hef eerste bataljon van hel 25e re
giment infanterie: (de lichte brigade was
immers met dit;'regiment"versterkt) waar
achter twee, bataljons van dut regiment,
do.;drie, tezamengesteund door;do derde
afdèeling artillerie; /van het achtste regi
ment veldartillerie.
in het Noordelijk vak lagen tegenover
'do* bla:uwe: verfcemiérs drie bataljons wiel
rijders,' gesteund door twee molorbattaijen
van het korps rijdende artillerie. De ge
heele, roode crivmllerie bereitkle con aan
val voor op den noordelijken flank van
blauw.
De legering Sn 1 enten.
De legering in de dorpen van deze streek
is dikwijls te kleik De'command nut van liet
veldleger beeft daarom tentenkampen laten
opslaan door de genie. W-elke onderdeelem
in. deze kampen overnachten is nimmer,
van lo voren lo zeggen. Dal hangt geheel
mot den. opmarsch samen. Bij sommige
kampen bob oorc-n pök s lal ten ten. Wij za
gen er e-en (eigenlijk was liet anderbalvo
tent) waar voor 00 paarden plaats was.
82 -meter lang en 15; meter breed. Er 'was
elecU'iseh licht en u its lekende ventilalié
met sehuifklepperi. Voor de legering speel
de een luitenantdér g-enie hier de, ho
telier. Hij geeft als 'de gastenkómen,' het
commandoover hel .kamp avmr.
"VV'apensliisluiid.
In don oorioigs toestand kwam -weinig ver
andering.''Blauw drong nog verder -en rood
nam een tusscliénslelling in.. Om dri-e urn-
ging de wapenstilstand in, die tot liet
midderna:obtolijk uur zou duren. Deze pau
ze was bedoeld om- man -en paard eenigo
rust te gunnen voor de laatste oefening.
Het weer was, zonnig en, deed den man
nen goed. Velen hunner waren zwaar ver
kouden geworden. Men bedenke, dat deze
manoeuvres voor liet meerendeeil ceu voort
zetting is, betzij van de oefeningen der
lichte brigade, betzij -van de hoiihalings-
eefeningen. Het - weer heeft hen.allen niet
verwend. Gisteren was liet de eerste droge
en zonnige dag.
Het nieuwe Sepliia Ivinilerzickenbuis en Zuigelingen kliniek aan den Gordelweg te
lioffcrilam is gislercn officieel geopend. Het bijselien van de vlag door vcrplceg-
i I i i i j sters van liet nieuwe ziekenhuis.
BINNENLAND
de manoeuvres
Het Prinselijk jacht „Piel Hein'
ligt op den IJssel voor anker.
Gisterc-n-, meldden wij reeds, dat H.M
de Koningm gedurende ©enigen tijd getui
ge is geweest van de manoeuvres aan
beide oevers van don IJssel.
Als ware bet ter ©ere van bel Ko
ninklijk bezoek, straaldo liet IJsselland-
scbap in heldere zonneschijn en genoot
men voor de eerste -maal van eein prachü-
gen gouden herfstdag
De Kóningin bad vroeg in dan ochtend
het Lbo per auto - verlaten.
De- Koningin- reed iu haar. Cadillac met
opengeslagen kap.
H.M. droeg eeil blauwen, mantel. Bij
het passeeren van Vaussion word halt ge
houden voor het kasteel de Cannenburgh,
waarin liet hoofdkwartier van den staf
der blauwe groep gevestigd is. Hier voeg
de - zich bij IL.M, de Koningm do overste
Hoes er van den géneratón staf, die als
hulp-hoofdleider bij de oefeningen op
treedt en H.M. op den verderen tocht van
voorlichting zou dien oh.
Vervolgens ging liet haar Olst, Wijhe;
en Diepenveen om do verschillende posten
te inspectoeron. De Koningin toonde groo-
to belangstelling voor do wijze, waarop
de. troepen, verdeeld in kleine colonnes
met liet oog op liet luchtgevaar goed be
schermd, verdekt lagen opgesteld en voer.
de wijze waarop luchtafweergeschut en, mi-'
tra illeu roes ten waren gecamoufleerd. j
Wmmm
- DIHR
Donderdag 23 September 1937. No. 21007
ïe ongeveer kwart voor elf, na -een
kort uitstapje op liet in handen der roode
troepen zijnde terrein, kwam do Koningin
in Olst terug, waar Zij zich naar hof
veerhoofd begaf, ter plaatse waarvan een
groot gedeelte van de pontonbrug reeds
ge-reed lag. "■-■ -/ -/
Hier stonden verscheideno hoofdofficie
ren van dan staf, alsmede de militaire
attaches der buitenlandsche mogendheden,
die de oefeningen bijwonen, opgesteld.
Kort na de* aankomst van do Kóningin
arriveerde liie-r ook do commandantvan
bet veldleger, luilenant-göneraal baron Van
Voorst lot Voorst, die H.M. hartelijk be
groette. Z
Op slechts 200 nieter afstand van de
pontonbrug lag midden in den IJssel het
Prinselijk jacht, de „Piet Hein" voor an
ker/den standaard in top, waaruit bleek,
dat de Prinses aan boord was. Reeds ver
scheideno dagen vertoeft hel Prinselijk
Paar nu reeds aan boord van het thans
hier dan daar in don IJssel liggende jacht.
Prins Bernliard bleek met de snelle bij
liet jacht bohoorondo motorboot verder
stroomopwaarts, troepen die over de ri
vier werdengezet, te hebben geïnspec-,
toe ril..Jlij was gekleed in de uniform van
kapitein, der grenadiers en droeg een kwar-
iiermuts,.- Bij zijn terugkeer nabij liet voor
hoofd bemerkte Ilij tot zijn zichtbare blijd
schap-do. Koningin, die Ilij hartelijk be
groette, zonder uit do moterboot te komen,
waarna Ilij Haaraanbood Haarmet de
motorboot- aan boord van „Piet Hein" te
brengen.
Do-.Koningin dankte Hackend /voor/ uit
aanbod,: omdat Zij - eerst nog: van den - wal
af bet'- sluiten - van. tip pontonbrug wikte
gadcslaan./Prins Bernlrarcl voer daarop ver
der dorivier af. cn ilo Koningin, begaf
zich op liet Westelijk gedeelte; van' de
pontonbrug, waarop do pontonniers uit
Dqrdi'eclit aangéixedon jtohderr opgrs'cld
Hier 'voegde zich' -ook bij II. M. de ini-
m.-jter Van oorlog,- do hecr"J. J. '0. 'van
,l>jjk; die/ gekleeU wasin - grijs - cdsiuiiiij,'
ir.r-i grijze pol.
//Nadat do- iniddon-ponlonwas/ingevarenj
waardoor;, dó/brug gcslóléu /werd/ - begaf
tte' K.o'ninginvZioh inct een /mofpriiopt-vaif
do rivierpolitie aan boord van/ de ,,1'jel
Iteiu", wiiar.-'Zij hartelijk verwelkomd' werd
door Prinses Juliana, Die van liet dek
alZ reeds don1 gelioelen ochtend bet leven
dig bedrijf op de rivier liad gadegeslagen:
Het -bleek' in de: bodoeling van II. M" ie
liggen, eveneens van boord van do „Piet
hein" af voprlöopig den verderen gang
van zaken léblijven volgen. -
Omstreeks half oen ging Prins Bernhard,
Die eenigen tijd aan boord van de „Piet
litem" bad doorgebracht, opnieuw met' de
motorboot naar de ponton cn vervolgens
aan wal, om een bezoek Ie brengen aan
hel staf kwartier iu hot gemeentehuis van
'Olst. Te voet begaf Hij zich door liet dorp,
door een haag van belangsiellendeu dorps-
newonèrs, die Hein hartelijk toejuichten.
De Koningin bleef met Prinses Juliana
de lunch aan boord van de „Piet Iloin"-
gébruiken.
Terwijl do Koningin, nog als gast van
Prinses Juliana aan boord van, de. „Piot
Hein" vertoefde, nadprden cenig© eskaders
roode vliegtuigen dé pontonbrug bij Olst
'en slaagden er,in eenige bommen op en
rondom- de brug te doponeeren.
Terwijl blauwe vliegtuigen oen "-aantal
roode op de vlucht dreven, werden maat
regelen genomen, om de brug tegen ver
dere luchtaanvallen to beschermen.
Boven de wind worden zoowel aan de
beide oevers als op in den IJssel drij
vende pontons boxietboninion ontstoken en
een ?waar rookgordijn verhulde weldra
de brug en omgeving voor verdere waar-
-neming uit de lucht. De „Piet Hein", die
boven den wind lag, lag juist even bui
len bet rookgordijn.
Nadat.de Koningin deze oefening met
belangstelling had gadegeslagen, liet men
tegen kwart over twee het rookgordijn
even optrekken. Van dezen maatregel maak
te de Vórstin gebruik om de „Piet Hein''
te verlaten. Met een boot van de rivier
politie werd Zij, wederom vergezeld door.
freule van Tets, naar Het punt gebracht,
waar Haar auto stond te wachlènï;t
Onder toejuichingen van dc,'bevolking
van Olst, welke in dikke ha gen langs clen
den weg sloiul geschaard, vertrok de .-Ko
ningin tegen ball; driéliit /Dist, om/via
Deventer .over dei schipbrug-naar Hét Loo
terug te koeren. -
Dc liiui-iiilcrvciilie. ten aanzien
van Spanje.
Op de vragen;van liet. Tweede jvamèriid!
De Visser :betr'effen.cle' .do;;toepassing van
do riónaIidrveid^iepoliliek/tón"aarïziéri van
de gebeürteniss-etn in -Spanje e/r betreffen
de optreden door den Volkenbónd' ten cin-
de dc Spaanselio regeerurg- tohelpen haar
souvoreinileit over baar grondgebied to her
stellen,/ Iicelt do ininisler van buitenland-
scbo zaken a.i. ó.m/ geantwoerrd, dat' do
Volkenbond niet tottaak "hoeft ziob" te
mengen in burgeroorlogen, en dat, indien
iu Nederland krijgsmaloriaal te koop ware,
d o rogeeri ng dén' uitvoer d aar van* onder do
huidige inlernationalo einslandiglieden ia
geen géval zou tóeslaan.
seaKBszsBKmgmasa
I "vT i p.-, 4';'h- .'V
sffc-Wg J -
'i
>S!' S
O i v, AS V
r A -
