I m -
DE GROOTE MANOEUVRES
"W S-c-S-»y~'
m
m
1
Zandiristorting
TWE1SmBLAD
SCH1E0AMSCHE COURANT
De voortzetting van den opmarsch van blauw.
De legeroefeningen geëindigd.
1 Deventer, 23 September,
i „Dat daarbij bedoeld worden' de
oefeningen de wil van oen ieder,
om zich hispanning en vermoeienis te
getroosten en de go-ede geest, heer-
scliende in alle onderdooien, op bizon
dere wij'ze tot uiting kwamen, bewijst
hoe liet gesteld is mei-een der hoofd-
factoren, waanrrede-de bruikbaariicicl
v van lieL Nederlandsdia veldleger sa
men hangt: zijn moreele, zijd inner
lijke waarde". - b/:;\-lv:'/h,
Zoo staat liet in een dagorder, dolor den
commandant van hel veldleger gelicht tot
officieren,onderofficieren, korporaals en
soldaten en wie in de gelegenheid'.vvas' deze
manoeuvres dagelijks bijte wonen, kan' zieli
met- deze woorden volkomen' vereenigon..
Do'geest in liet Nederiaridscho legeris
goed. Eiiken dag, zoowel gedurende de
oefeningen van do lichte brigade, als go-
durende die onder leiding van den com-
mand an L van het veldleger, kwam ©en ka
meraadschappelijke discipline tot uiting,
wa arvan de wiaard e moeit ijk le overs'oliatten
ïs. Het waren zware dagen. Van man en
.paard1 werd veel gevergd. Des te - grooler
is do .voldoening, dat de moreele, .innerlijke
•waarde van ons veldleger, uit dezen strijkt
is opgekomen.
De brug van Heten.
Do laatste dag van de legormanoeuvies
begon vroeg. Oolc voor de journalisten,
die om half vijf hedenochtend uit Deventer
reden,; vergezeld van den kapitein van
don gene raten staf, S. van der Kloet.: Kapb
tein (van der Kloet vergezelde ons op
lalle tochten na,ai" hot oefenterrein en zijn
heldere voorlichting en prettige wijze van
omgang hebben onze .taak zoor veraange
naamd en vergemakkelijkt.
Deventer leek uitgestorven in den dori-
keren en mistigen ochtend. Dó ruiten vain
onze bus waren geheel beslagen en in den
beginne waren alleen de hoornen van den
weg. naar O!st vaag., te onderscheiden.- Van
Dist reden wij naar Helen en toen/wijl IbGjl
de brug' over het zijkanaal naar, Deventer-
uitstapten, was de mist bijna geheel opge-
trokken en ging dé zen langzamerhand
op. Nauwelijks uitgestapt, naderde r.in:snelle
vaart een groole auto,..die bij de.brug stil
hield en waarin''do'"leider der- oefeningen,
luitenant-generaal J. J. G. baron van Voorst
tot Voorst gezeten was- Voordat de'gene-
raaions persoonlijk over den stand van
zaken op het oorlogsten-ein inlichtte, uitte
hij zijn bizondere tevredenheid over het
verloop der oefeningen en constateerde na-
drukkelijk den goeden geest, dien hij overal
had waargenomen.
De casus belli bleek in den nacht (de
oorlogstoestand was te middernacht inge
gaan) niet veranderd. De blauwe partij had
de gistermiddagtegen drie uur bereikte
lijn .niet - overschreden, maar zich gereed'
gehouden, na een rustperiode van drie tot
twaalf uur in do verschillende dorpen 'en
tentenkampen, voor: den opmarsch .welke
om kwart voor Zes hedonotohtend zou aan
vangen. Het front: van den opmarsch om
vatte rechts hot 31sle regiment infanterie,
in hol midden liet 42ste regiment infanterie
en links het 12e regiment vain dat wapen.
Dit laatste regiment: was gisteren in re-
serve gehouden en trad heden in de plaats
van het 29o dat vandaag voorloopig ge-'
spaaid bleef.
De roode partij had de cavalerie achter
den rechtervleugel van haar front opge
steld1 en voor het overige geen wijzigengen
in het verband' aangebracht
ry He eerste gevcchtsaaixraking tijdens den
opmarsch va.n blauw vond plaats omstreeks
§p. half acht bij do hing, waar wij ons bevon-
den. De voorposten van het'31ste regim-enb
geraakten slaags met de infanterie van do
wederpartij, die met een hevig vuur van mi
trailleurs en stukken van zes veld' tegen
stand bood.
De spaanders van de granaten vlogen ons
om de ooren. Blauw's opmarsch werd,-zij
het eenigszins vertraagd', toch vöorigezet,
nadat de zware artillerie aan het spel
was gaan meedoen.
Voordat deze artillerie ging werken, (rok
het blauwe front iets terugkom niet door
zijn eigen geschut getroffen te werdén.
Om kwart over negen gaf de comman
dant .van de lichte brigade aan reserve-
cavaleriogroep opdracht tot een flankaan-
val achter den blauwen linkervleugel. Hu
zaren en wielrijders gesteund dooi" dé
artillerie van de gele rijders, die don aan
val doen moesten zich om elf' uur
vijf honderd meter ten Zuiden van Raal-
'to gereed houden.
Op liet Kerkplein (e Itanlte.
Op .liet plein om do kerk te Raaito
aangekomen, zagen wij de cavalerie aan
den commandant van hel veldleger voor
bijtrokken c-n- voordal wij 'ons naar de
plaats, waarheen zij-gedirigeerd werd,-be
gaven, liet. sergeant Ochscnaar zien hoo
©en nieuwe „Tempo-gel-inde" „wagen hin-
1(; dernisscn neemt. -Deze vierwielige open
j)f auto's kunnen in zeer moeilijk bcgaan-
•u,. baar toirein gebruikt worden. Uitgerust
-met twee motoren bezitten deze waoens
een buigzame as, waardoor het kantelen.
van den wagen vrijwel uitgesloten is,
Zelïs een barricade van .tot keen lialvén.
meter opgestapelde boomstammen „neemt"
de „Tempo" met gemak. 1
Het laatste gevecht,
Aan alles komt den einde. Ook aan de
manoeuvres, waarvan het slotgevecht zeer
lievig was. De cavalerie het. is hier
boven al geschreven zette m'efc-danige
bataljons wielrijders een aanval töh: Zui
den, van Raait© in. Tegelijk met dién aan
val zette de blauwe partij er ook eon in.
Zon dit toevalzijn? of hoeft de leiding
liier voor de miso on scene gezorgd? do
tweede' veréndörstdling lijkt ons de -juiste.
Hoe' hét ook zij; het - was oen' gevecht,
dat een 'apotheose hij deze manoeuvres1
vormde. c
Prins Bernhard - galoppeerde te
paard met majoor. Pliaff en ,-jhr.
ltoëll tusschon do 'strijdende partijen
door. Do Prins had Raalte per auto
bereikt en was daar to paard geste
gen. De. bevolking bracht hem hij
zijn aankomst - en vertrek van liet
oefenterrein eön langdurigeen ova-,
lioneele hulde. De Prins heeft géén
dag van de oefeningen gemist.Dit
heeft diepen indruk gemaakt.
Gisteravond heeft de Prins met Prinses
Juliana oen autorit gemaakt en Zijne
Koninklijke Hoogheid heeft in Heten in
een van de tenten wag ens oen bord snert
gegeten. Do kok van den wagon zal den
22sten V September heugen. Het gebeurt
hem" niet eiken dag, dat. hij soep voor
Prins kookt
SU
mm,
mmmi
Door ccn vcrschrilrkelijkcn taifoen werd de „Va.n Ilciitsz" van do K.P.M;, taa, eerst door twee Cliinccscke schepen geramd te
zijn,, op dé rotsen van.Green Island nabij Hongkong geworpen, liet schip in zijn benarde positie.
•rm
Bij hét laatste gevecht waren vel© jacht
vliegtuigen en bommenwerpers iu delucht-
Ln totaal hebben 45vliegtuigen -tijdens
de manoeuvres meegevlogen.
Naar het oordeel van - majoor Zégers,
toegevoegd aan den inspecteur van de
luchtvaart, is ©r bizondorJ goedgevlogen
en doen. onze militaire .vliegers'Jniêt.'on-,
der voor de beste buitonlandsclio col-
Joga's. r..SS I;
.Bizonder snel was bij de laatste vijan
delijke; ontmoeting de inzetting .van het.
reserve-eskader-van liet-le -regiment hu-
zaïon.-
.Ware vanle veren niet bepaald, dat
de oefeningcm om twaalf uur moesten
eindigen,.dam zou de lichte brigade
„zonder zich aan vernietiging bloot te
géven"om iude terminologie van
den opzet te vervallen zeker voorloo-
pig den blauwen opmarsch weerstand heb
ben geboden.
Twaalf uur iri den middag vain 23. Sep
tember 1937 maakte een einde aan do
grooto manoeuvres; Trompetters en hoorn
blazers bliezen den vrede en hereonigdon
de strijdende partijen-
Het spel was uit.
Na de legeroefenlnpn
Een dagorder van den commandant
vau liet veldleger.
Dei commandant van het veldleger, lui
tenant-generaal J. J. G. Baron Van. Voorst
tol Voorst heeft gisteren de volgende dag
order doen verspreiden:
.Officieren, onderofficieren, korporaals
en soldaten.
De oefeningen, gehouden onder mijne
leiding in Gelderland en Overijssel zijn
geëindigd. Zij waren bedoeld als een korte
practisclie leerschool voor: allen, dio or
aan deelnemen: commandanten, staven on
troepen. "iS-SSSSSl/
Als zoodanig kuimèn dergelijke, veelal
ook zware, oefeningen niet hoog genoeg
worden aangeslagen.
Datdaarbij dé wil van een ieder om
zich inspanning en vermoeienis te ge
troosten en do goede, geest, hoarsebeindo
in allo orulerdeel-ea, op bizondere. wijze
tol uiting kwamen bewijst hoo het is ge
steld met ©en der hoofdfactoren, waar-
méde do bruikbaarheid van het Neder-
landselie veldleger samenhangt: zijn mo
reele, zijn innerlijke waarde.
Ook als zoodanig hebben de afgeloopen
dagen van at beid en samenwerking tot
eenzelfde doel hun nut gehad. Dit dook
gij weet het allen, is het veldleger naar
vermogen bekwaam te maken en geschikt
te houden voor zijn taak. ik breng u dank,
dat gij allen van hoog tot laag tem volle
daartoe held medegev.^crkt.
De belangstelling, welke de bevolking
oefeningen had, hel mctlelovon
'i plaats vond, zij u een bewijs
hoeztvr, volk en vveormaclil één zijn.-
Optredend- uier de oogen van Hare
Majesteit do -..oumgLu cm aangespoord door
de belangstelling, welk© de Prins der Ne
derlanden in uw middentoonde, hebt gij
diep in uw gemoed kunnen gevoelen, wat
hetbeteeken l in de tegenwoordige om
standigheden Nederlander te zijn en te
kunnen worden geroependen, Nederland-
schen b'odein te verdedigen.
Dit besef kunnen wij allen niet beter
en niet met meer overtuiging tot uiting
brengen,:; dan in den eenparigen' uitroep,'
die ons uit het hart komt, „Léve Hare
Majesteit onze geëerbiedigde Koningin."
Gemengd Nieuws
Wielrijders aangereden
Door Icgcnliggcmle auto. Meisje
ernstig gevvond.
Omstreeks acht uur' heeft zich gister
avond' op den Mierfoscheweg le Helmond
een ernstige aanrijding voorgedaan.
-. Een personen-auto, bestuurd doioir den
heer van II. uit Helmond, kwam, bij het
passeeren vau een groole vrachtauto, in
böising met de': .achttien-jarige w iel rijdster
Bj, -wonende' aaïi lietHeinelrijfc'sdijlk'je, ter-,
w'ijl ook een. zeventien-jarige jongeman,
zekere K.,d'oorde /auto werd' aangereden.
K., die verwondingen aan het hoofd kreeg,
kon na in liét ziekenhuis te zijn verbon.
den; naiarhuis; gaani.Mej. B„'echter is met
een zware hersenschudding en inwendige
'kneuzingen in hot St. Anllioniusziekenhuis
ter veipleging /opgenomen.
Een kind, dat op den bagagedrager van
d'é fiets van mej.B-. zat; hl oefwo nderl ijk
genoeg, ongedeerd.
Het rijwiel 'is totaal vernield
- Arbeider 'ernstig Igewond.
Bij het graven van zand en grind onder
Borgsham, is - gistermiddag door eon 011-
vervvaclitsohe. instorting de arbeider A'. :D.
uit Ivootwijkorbroek,: onder- deval lende
massa gekomen, waardoor liij zware inwen
dige, kneuzingen heeft opg-eloopen.
Afeikzaamhcden aan de rijwielpaden in
deze omgeving, welke onder toezicht staan
van d'e Heide Maatschappij,©nin werkver-
sdiaffing worden uitgevoord-, mak'en .het
noodig uit een diep gat zand ©u grind te
graven. Hiennedë was de arbeider D. be
zig, toen de grond eensklaps begon te
werken. Voor hij erop bedacht .kon zijn,
was de man reeds onder liet zand bedol
ven.. Gelukkig bleef hij juist met den mond
vrijt;/zoodat' hij niet. stikte: Doordat het
gat veel to s teil w/as uitgegraven, kon
slechts langzaam aan de bevrijding van
hol. sladiloffer worden gewerkt. Eerst na
ongeveer .oen uur was dé man vrij. Dokter
Bos uit'Garderen constatecrde ornslige in
wendige kneuzingen ©ai verblóedingon.
l'roccs-vcrbaal tegen opzichter
De-politie heeft aanstonds een' uitgebreid
onderzoek ingesteld, waaruitreeds thans
is /kernen vast te slaan, dat de opzichter
van de Heide Maalsclmppij te' roekeloos
heeft laten graven Tegen hem is proces
verbaal opgemaakt. Ilct vorder graven is
door den burgemeester van Barnovehl, on
der .wélke gemeente Ga.rderen ressorteert,
verboden. -
'rSk
De strijd in China. De evacuatie/, der vreemdelingen uit Sjanghai. Vrouwen en
Itindércn verlaten per autobus de str'cX- om.zich huilen het-;gcvechtsgcbicd iri:-'veilig-.
hcid 1c stellen.
Berlijn bereidt zich voor op het bezoek
van Mussolini.' Het fascistisch embleem
wordt nabij de Brandenburger Poort
opgericht
Een verrassing op zee
Het vïjfhondcrslc Ncderlamlscho
schip door de Straat van Gi
braltar geloodst.
Men schrijft ons uit Rotterdam:
De bemanning vau hot stoomschip liiu-.
maplein van dc Scheepvaart Maalscihappij
Millingen, heeft een predtige vooispoed'ig-o
reis; achter den rug. Ditmaal ook een reis
met -een bizonder aangenaam ka.ra.kter. On
geveer, twee. wéken geleden, zoo vertelde
de kapitein, do heer D. Baronds ons,;;was
d'e, Emiriaplóinvan Rotterdam vertrokken
met bestemming, naar MetiHa (Spaansch
Marokko).
Op den vroegenochtend van Zondag 12
September kwam liet schip hij de Straat
van Gibraltar, waar het overeenkomstig
do orders zichdraadloos in verbinding
stelde niet den Nederlamb'chen boriogs-
hodem de Johan Itlaurils van Nassau met
liet oog op het convooi .door do Straat.
Prompt kwam zooals te doen gobruikelijlc
is, liet seint terug vani deii marine marco
nist dal het oorlogsschip op een bepaald
uur .vijf mijl van Tariffa zou zijin om
daar de Emmaplcin té praaien
En zoo was tic!, aldus de kapitein, acht
uur, -dat de Emmaplcin cn het oorlogs-
scliip in jélkiuirs. zicht kwamen, De Johan
Maurils van Nassau zette een motorsloep
uit om een officier naar boord1 te brengen
voor. het nazien van de papieren, hetgeen
het verlccncn van hetconvooi al tijd1 moet
voorafgaan. Even later kwam de motor
sloep langszij en binnen enkele oogen-
blikken; was do officier aan boord van do
Ennnapicin.
Do begroeiing Lusschen landgenooien op
zee kenmerkt zich, altijd door jovialiteit en
gulle, harlelijkheid, maar. ditmaal.., werd. do.
bemanning nog hoogst aangenaam ver
rast; de officier schraapte zijn koet, stond
strammer dan ooit en begon daarna een
officiedc speech af; te steken. Dil deed hij,
zoo reide hij1, voordat hij zich van Zijn
gewone plichl zoukwijlen, wijl het een
zeer bizondere dag was. „Je bent can .ge
lukkig menscii", zei hij tot dén. kapitein,
.want de Emmaplcin is liet vijfhonderdste
Nederlandse])©/schip,- dal door oen Neder-
landsc-h, oorlogsschip door dé Straat va:n
Gibraltar zal geloodst worden", als her-
inhering aan dit gedenk waard ig feilbood
de offficier den kapitein oen gesloten kistje
aan, waarvan de inhoud bleek te bestaan
uit......eon heerlijke taart,gebakken door
den kok van hot oorlogsschip. .Nog voor
dat, de Einmaplein do Straal bereikt had,
deed do bemanning zich te goed aan de
zoele lekkernij.
Do mannen van do Emmaplcin bleken
dit geschenk zoo te waardeeren, dat zij lie-
sloten met. oen ..tegenprestatie hun dank
le beluigen. -
Op de thuisreis van Alelilla itaar Rotter
dam, hebben zij toen van de equipage van
hot oorlogsschip brieven naar Nederland
meegenomen, waardoor do familie binnen
zes dagen de epistels in 'haar bezit had.
Veldslag lusschen twee zwervers.
Twee zwervers van middelbaron leeftijd,
die het wel eens waren voor zoover het
do alcohol betrof, doch op andör gebied
minder eendrachtig waren, kregen liet
gistermiddag le Achterveld met elkaar aan
don stok. Do ©en .beschuldigd© dén aln-
der er van .een mars van eigenaar telieb-
beat doenveranderen. Het gevalontaard
de in een lioogloopemdo ruzie.
De bestolene wond zich steeds meter,
op. en bediende zich ten slotte van oen
mes, waarmede hij zijn tegenstander een
diepe steek in het onderlijf toebracht. Do
getroffene* moest naar het ziekenhuis te
Amersfoort worden vervoerd.
De dader viel don H. Hermandad in
handen, die wel voor de ontnuchlering
van zijn pupil zal zorgdragen.
De man is althans door do politie van
Barneveld ingesloten en na te zijn ver-
hoord, naar Utrecht overgobraeht.
De „Endeavour" gevonden
Nu'cru week vermist le zijn
geweest.
Hel Urilsclic jacht. „Endeavour", dat
kort geleden aan den wedstrijd om dea
America-cup heeft, deelgenomen, en dat
sinds, ec-n week vermist werd, is volgens
inedetlceHng van de kustwacht waargeno
men op 200 mijl ten/Z.W; van de Arorcn.
Ook Lloyds heeft van zijn agent to Fay al'.
(A.-.oren) bericht ontvangen, dat het jacht
op-32 graden W.L. ïs teruggevonden."
„Amastra licci't „Endeavour'*
niet gezien.
De kapitein van liet Britscho tankschip
„Amastra" heeft na ontvangst van het
draadlooze bericht uit Londen, dat de
„.Amastra" de „Endeavour" had waarge
nomen, liet volgende telegram uitgezon
den: „Ik voel mij diep getroffen, want
ik heb niets geboord of gezien van de
„Endeavour".
Het radiostation te Horla (Azoren) roept
elk half uur, de. schepen op om berichten
aangaande de „Endeavour", doch/tot nu
tev'zonder resui(aat.
VRIJDAG, 21 September. 1937. No. 21(568.
;-Wj
tl*** K
DEK
