«m
EERSTE BLAD.
BELGIE'S NEUTRALITEIT
MARINEVUEGTUIG VERONGELUKT IN INDIË
F zmimm
^3
1
Woensdag. 13 October 1937
I
;i
°P-
De fiegen-mogendhedèn
iff,
It
r
•h.
90ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnon).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
BUITENLAND
Duitsche verklaring te verwachten omtrent de
onschendbaarheid van het Belgische grondgebied
i Volgens het Brusselsohc blad Le Soir
zal do Duiitsdlio regeering waarschijn
lijk vandaag of morgen een eenzijdige
verklaring publiceeren, waarin zij haar
houding ten opzichte van Bolgie ken
baar maakt, alsmede den wil, de on
schendbaarheid van het Belgische
grondgebied te eerbiedigen. De terzake
met Berlijn govoerde besprekingen zijn
zoo goed als geëindigd.
De Duitsche verklaring zal geen en
kele tegenprestatie van de zijde van
België ïmiplioeeren. Het gaat derhalve
niet, zooals men heeft gezegd, om een
niet-aamvalsvordrag, doch om een oen- -
zijdige verklaring.
Havas meldde gisteren uit Londen:
Men verklaart, dat de terzake gevoerde
besprekingen haar oorsprong vinden in de
rede, die Hitler 30 Januari jl. heeft ge
houden met betrekking tot België's neu-
itraliteit. Dut woord, zoo zegt men, scheen
niet aan den toestand te beantwoorden
en daarom heeft men het door „onschend
baarheid" vervangen. Men legt den nadruk
op het feit, dat Belgie in geen geval ver
plichtingen op zich zal nemen, die niet
Sn volledige overeenstemming zyn met dio,
welke het als lid van den Volkenbond heeft
aangegaan.
Uit Brussel wordt gemold-
De tekst van de Duitsche verklaring
over de onschendbaarheid van het Bel
gische grondgebied zal hedenmiddag
le Berlijn en te Brussel worden gepubli
ceerd.
Minister Spaak heeft do ene weten, dat -llij
(voornemens is, do commissies - voor Vbn.i-
tenlandschlo zaken van Kamer, en - Senaat,
tegen Donderdag bijeen te roepen om haar
fop de hoogte te stellen van de Duitsche
(verklaring ten aanzien van de veiligheid
van België.
ViOlgens de j.Demiere Heure" zou de
aangekondigde Duitsche verklaring hot
voorbehoud' bevatten, dat zij slechts
van kracht is, zoolang het Belgische
grondgebied gom andere mogendheid
tot operatiebasis dient.
De vermoedelijke inhoud der
verklaring.
In Belgische kringen te Berlijn verklaart
men, dat bet Belgisch-Duilsch acooord met,
Ziooals in modedeelingen uit Duitsche bron
gezegd is, den vorm van een „pact", maar
Üien van een briefwisseling tusschen de
beid<e iregcoringen zal hebben. De tekst
van die brieven bevat:
1. hen verklaring, waarbij de Duitsche
iregeering zich verbindt Bolgie niet aan te
vallen en de onschendbaarheid va'n het
Belgische grondgebied te eerbiedigen;
2. een antwoord der Belgische regeering,
iwaarb'ij plechtig kennis word't genomen van
d'o Duitsdhe verklaring;
3. een Belgische en een Duitsche dom-
mentaar van verscheidene Jil a cl zijtien.
De DuLtseihe verklaring zal naar den vorm
analoog zijn aan do Fransch-Britsche ver
klaring van 2-1 April 1937, waarbij België
van zijn uit hot verd'rag van Locarno Voort
vloeiende verplichtingen bevrijd werd. De
briefwisseling zal dus een aanvulling ziijn
van hot Fransch-Britsdi.Belgiscjhe statuut,
dat de betrekkingen tusschen België en zijn
buren op een nieuwen grondslag plaatst.
9e strijd in Spanje.
President Gompanys afgetreden?
Tïadio Bilbao heeft gisteravond om rien
nar medegedeeld, dat president Companvs
£oo juist is afgetreden als president van
ere generaliteit van Catalonië. Volgens ra
dio .Bilbao zou dit bericht llians offi
cieel zijn. t
(Gezien do bron, publiceeren wij dit lie
richt onder alle voorbehoud. Red.).
Het bombardement van Madrid.
Het artillerie-bombardement der opstan
delingen op de hoofdstad is zeer hevig
geweest. Het aantal slachtoffers is vrij
groot. De officieele cijfers geven slechts
een zwak denkbeeld van de geleden ver
liezen. Volgens de politie zijn een twin
tigtal menschen gedood en ongeveer vijftig
gewond. Mon vreest editor, dat er meer
slachtoffers gevallen zijn.
Offensief in Aragon in voor-
bereiding?
Volgens van_ de Fransch-Spaanscho grens
ontvangen berichten zouden aan recliisohe
zyde actief voorbereidingen woiden getrof
fen voor een offensief aan hot front in
dragon.'
De rcchtsclie autoriteiten gaan voort met
op belangrijke sdraal troepen en mate-
riant te ooncentreerea tusschen Jaea en
De strijd in China
Van het Sjanghai-front
De Japansche troepen aan het dentram
van het front bij Sjanghai hebben zidh naar
het Zuidwesten gekoerd om lo trachten
de Chineesche troepen in Tsjapei en K.-
angwan in te sluiten. Het schijnt, dat de
Chineesche troepen na een hevigen strijd'
ongeveer drie K.M, terug zijn gedrongen.
Van Chineesche zijde wordt vernomen,
dat do Chineesche troepen, na versterking
te hebben ontvangen, de aanvallers tot
hun oude stellingen terug hebben "geslagen.
De Japansche (roepen zouden hierbij zware
verliezen,heb ben geleden.
Het officieuze Chineesche Nieuwsbureau
Central News heeft medegedeeld, dat de
Chineesche strijdkrachten gisterochtend do
Tapansche stellingen bij Tshangza, vier kilo-
gieter ten Noorden van Tan Zang en ten
Zuiden van de monding van de Woesoeng
hebben aangevallen. i
De si rijd was zeer hevig en duurde van
des ochtends negen uur tot des middags
drie uur. De Chineesche troepen hebben
hun tegenstanders verslagen.
Luchtgevecht boven Nanking.
Men verneemt dat boven Nanking een
luchtgevecht is gevoerd, waarbij een Ja-
panseh vliegtuig is neergeschoten. Drie Ja
pansche toestellen werden beschadigd:
Twee daarvan moesten dalen Lij Nanking
het derde bij Soetsjau, ook een Chineosch
vliegtuig verongelukte.
De Japansche woordvoerder te Peiping
heeft Havas, medegedeeld, dat de Japansche
troepen na - de' verovering van Tsjitsjiatsj-
wang niat'grobtè snelheid' blijven oprukken.
Yolgerïs - ,niet-'officioc-le 'berich ten zosu de
,i Do beschieting dei- ambassade-
- auto.- - -
Omtrent de beschieting der auto's van
de BnlscJie ambassade, die op weg van
Nanking naar Sja'ngliai waren, wordt nader
vernomen, dat de Japansche autoriteiten
wel degelijk van tevoren van den tocht op
de hoogte waren gesteld. Gereisd word met
twee auto's met do Britscho vlag op het
dak geschilderd en een bagagewagen.
De woordvoerder van het Japansche de-
parlement van buitonlandsche zaken heeft
ten aanzien van den aanval op de Rritsche
ambassade-auto's verklaard, dat de berich
ten in de Japansche bladen, volgens welke
de auto's geen Britsche vlaggen voerden en
reden langs een anderen weg dan den
aangekondigden weg, in hoofdzaak juist
z'ijn.
conferentie
Belgische stap tc Tckio,
De Belgische ambassadeur te Tokiolreeft
don Japanschen minister van buitenland-
sclio zaken er van in kennis gorield, dat
do Belgische regeering bereid is er mede
acooord te gaan, dat de negen-mogendhe-
dencoaferentie overeenkomstig de voorstel
len van do E-agelsche regeermg tégen 25
October te Brussel wordt gehouden. Rij
voegde hieraan toe, dat de Belgische mi
nister-president overeenkomstigartikel 7
van het verdrag de deelhebbende landen
zou uitnoodigen. De ambassadeur stelde
in verband hiermede de vraag, wat de hou
ding der Japansche regeering zou zijn, in-
indiem zij zou worden uitgenoodigd,
Duitschland
Het .'bezoek van den hertog van Windsor.
Gisterochtend hebben de hertog van
Windsor en zijn echtgenoote, begeleid door
dr. Ley, een bezoek gebracht aan hot
centraal bureau van de N.S. ,,'Volkswolil
falirt en van bet winterkulpwërk.
Vervolgens werd een bezcej: gebracht
aan de sportvelden van fabrieken te Ber
lijn, terwijl in den middag nederzettingen
ran aibeiders te Tegel en in Siemensstad
werden bezichtigd. Het hertogelijk paai lie
zocht enkele gezinnen in hun woaing.
Sovjet Rusland
De .„zuivering" duurt voort.
Het centraal uitvoerend comité van de
RSFSR heeft den volkscommissaris van
onderwijs, Boebnof, van zijn functie ont
heven, omdat hij zich niet van zijn taak
heeft weten te kwijten, niettegenstaande
de groote hulp, welke hom op zijn de
partement werd geboden en omdat hij zelfs
plannen vooi de volk-opvoeding heeft doen
mislukken.
Roebnof werd vervangen door Turkm,
tol nu toe voorzitter van het centraal uit
voerend comité van het district Lenin
grad.
Postrekening No. 5311.
Bij noodlanding op zee. Negen dooden
De onder-commandant van
JU.Ms. „De JRuyter1'
omgekomen
Uit Batavia wordt ons gemeld:
Het militaire toestel, T 13, is tij
dens een nachtvlucht tusschen Soerabaja
en Batavia verongelukt.
De negen inzittenden zijn alien gedood.
Gisteravond om halt tien maakten
de T 16 en de T 13, twee nieuwe
marine-vliegtuigen, die een tocht had
den gemaakt van Priok naar Soerabaja
een noodlanding bij Tandjoeng Awara-
war, aan de Noordkust van Java, aan
gezien bet onmogelijk was, tengevolge
van slecht zicht, om het Westgat
van Soerabaja binnen te loopen.
De T 13, welke zich in de nabijheid'
va|n den T 16 bevond, is door on
bekende oorzaak loodrecht neergestort.
Het moet als zeker worden aangeno
men, dat alle inzittenden zijn gedood.
Het toestel is nog drijvende, ,de ca
bine is verbogen. Een onderzoek bin
nen boord onder water is nog niet
mogelijk geweest. Visscliersprauwen,
welke in de buurt waren, verleenden
assistentie. Zes vliegtuigen zoeken de
omgeving af naar drenkelingen. Een
lichter en het gouverncmentsvaartuig
„Pollux" zijn op weg naar de plaats
van de ramp.
De inzittenden van de T 13 waren:
kapitein luilcuaut. ter zee, lï. G. (de
Brnyne, II. Uurbanus, officier van den
marine stoomvaartdienst, M. Vclhake,
eerste officier-vlieger, P. Spronk, ser
geant-vlieger, P. H. Plevier, korporaal-
iclcgraiist. I'. .T. S. de Groot en G.
J. Zuydcrhoudt, militicmatrozcn, (bei
den in opleiding voor zeevvaarncmer)
en G. J. Butte en A. A. Goedhart,
korporaal-v liegtuigmakers.
De Fokker T 13
Een der nieuwste toestellen.
Het marinevliegtuig genummerd T 13,
dat gisteravond om half tien nabij het
vissohersdorp Brondong is neergestort
met het gevolg, dat de negen inzitten-
den om het leven kwamen, was een Fokker
typo T IV, een drijveitoestel, zoowel bom
men weiper als zeeverkenper.
Do departement van defensie heeft inder
tijd 24 vliegtuigen bij Fokker besteld. Alle
vliegtuigen waren beslemd' ter versterking
van de marine .luchtmacht in Ned, Indië.
Het,-meerendeel van deze toestellen, welk®
in 4 series van 6 gebouwd' werden, is al
afgeleverd'. i
De modernste en snelste toestellen va,n
dez,e series zijn van 12 tot en met 24
genummerd', zoodat het neergestorte vlieg
tuig ,(T 13) daartoe behoort. j
De berichten over deze toestellen waren
zeer gunstig. Nog onlangs waren diie vaia
deze machines naar Singapore gevlogen om
aanwezig te zijn hij de opening van het
nieuwe vliegveld. i
II. G. [de Bruync.
Kapitein luitenant ter zee II. G. de
Bruyne was chef van den marine!uchtvaart-
dienst te Soerabaja Ilij hooft vele dienst
jaren achter den rug, zoowel bij de marine-
luohtvaart hier le lande als in Ned.-Indie.
Hjj gold als buitengewoon bekwaam, een
van de meest vooraanstaande figuren in do
marine. Voordat liij tot chef van den ma-
rineluchtvaartdienst in Ned. Indie benoemd
werd veilde luj eenigen tijd bij' den ma
rinestaf op het departement van defensie
in Den Haag. Ilij maakte zijn derde reis
het zou ook de laatste zijn naar Indié
als eerste officiei van Hr. Ms. „Do Ruyter",
toon deze kruiser zijn eerste reis naar
de Oost maakte. i
Engeland
Lord Nuffield schenkt weer een millioen.
Lord Nuffield heeft een millioen pond
sterling geschonken aan de universiteit van
Oxford voor don bouw van een nieuw
college voor sociale studiën.
Het totaal van de giften van lord Nuf-
field bedraagt thans ongeveer tien rn'il-
lioen pond sterling.
Maarschalk Badoglio bij den koning.
Maarschalk Badoglio' is gistermorgen in
gezelschap van den Italiaauschen ambas
sadeur, Grandi, door den Britschen koning
ontvamgcln, 4
int. Samenwerking
Het contact tusschen
Parijs en Londen
Nog geen zekerheid omtrent de
voorstellen.
De Fraiische ambassadeur te Londen,
iCorbin, heeft rninister 'Eden óp de hoóg-
to gesteld van de meaning dor Fransclie
regeering over den iniouwm stap, die in
verband met do inmenging in Spanje on
dernomen zou moeten worden. Eden. zal
vandaag het Britsche kabinet daarvan" in
kennis stellen en nadat het kabinetheli!
Fransclie standpunt besproken zal,hebben,
zal do Britsche meonuig' aan, Parijs wor
den medegedeeld, zoodat het Frainsehó ka
binet die meaning Lanbestudaeren.
Het is mogelijk, dat" de,' gedachlonwis^-
ling nog zal worden voortgezet, alvorens
men tot een -nieuwen stap overgaat.
In officieele Loudensche kringên wordt
ontkend, dat do Britscho 'regeering liet
voornemen zou hebban' gehad Frankrijk té
overreden goein openingvan' dó Fransch-
Spaanscho grens to vragen. Men heeft,
aldus wordt verklaard, slechts gewacht op
het officieele Fransclie standpunt, dat thans
is medegedeeld, zoowel in Franscbo als
in Britscho officieele klingen wordt daar-
reruol. Men ^rwaoht eea Lesiissoado actio. ovor hot stilzwijgen bewaard.
De verongelukte Fokker T 13.
i
De kapitein-luitenant tor z-eo II. G d'et
Bruyne werd in 1894 geboren.
Overste do Biuyne was ndder in de
Oranje Nassau-or'de en ridder in do oixla
van Cambodja (Frankrijk). j
H. .Uurbanus.
De officier van den marine stoomvaart
dienst le klasse II. Umbauus, word even
eens in 1894 geboren.
Oolk de lieer Uurbanus lelde vele dienst-
jaxem bij den vhegdienst in Nederland 'en
in Ned.-lndie. tij was laatstelijk chef van
den tec.hnisdhen dienst van hol vliegkamt)
in Ned.-Indie
AI. \VelIiiike.
De officier.vlieger lo klasse AI. Yelhake
werd' in 1897 geboren.
De heer Vethako hoeft in 1929 deelge
nomen aan do vlucht van oanigo Domiors
naar Ned'.-Indie. Na deze vlucht weid hij
benoemd' tot ridder in do orde van Oranjo
Nassau. i
De hoor Yelhake was cJief van den radio-
dienst van licl vliegkamp Morokrembangan.
Nadere telegrammen uit indië
Deelneming van den landvoogd. 1
Buitenzorg, 13 October. (Aneto A..N. "P.)
De aJgemeeno secretaris heeft hot volgend
schrijven gelicht aan den commandant der
zeemacht:
„Da landvoogd vernam met loadwezdn
do lijding van doa verongelukten T13 met
alle inzittenden, Zijno Excellentie verzoekt
u liaar deelneming te willen aanvaarden
na deze te bobben betuigd aan de iiaboi-
s laan dein van bon die bij je vervulling
van hun plicht zijn gestorven".
Groolo oiitstcltcuis.
Batavia, 13 October. (Anota A. N. P..)
Do ontsteltenis, welke gewekt is door hot
bekend worden van do ramp met de T13
was allerwegc zeer groot.
Do T 13 drijft oudersloboveu. 1
Tandjong-Priok, 13 October. (A'nota
A. N, P.) De T13 en de TIG waren hier
gisteren van hot vroegere marine-vlieg
kamp' te 18.42 uur vertrokken voor óm
oefenvlucht maar Soerabaja
Nader wordt nóg gemeld, dat rto'TlS
ondersteboven op het water drijft t
Houw.
Batavia, 13 October, (Anota A. N. P.)
In verband met do ramp van de T13'hangt
van verschillondo gebouwen de vlag half
stok.
-
K
Am
wi
Xj
- 1
a
■WJtWrlV A-f S*AJ vf
>i«y-^£,L^2
Vj J-(1 4 J[* *- rifff» *V J
•'f -V-' «5H "V;Vf V» 'T)>i SAW
ft' .i*-1- 1 SÏ
b
**f *-*"ƒ f* 1 „r V V Vs «-** I
lf>
J"
iW"
Der» coorent versctjjnt dagelijks, met nit-
lomlering ran Zon- en Feestdagen..
Prijs por kwartaal f 2,—franco per post
12.50. Priis per wv>eki 15 ets. Afzon
derlijke nummers i ets. Abonnementen
worden dago lij It a aangenomon.
Advortentidn voor het eerstvolgend.num
mer moeten vóór elf uur aan het Bnrean
bezorgd zijn, 'e Zaterdags vóór O. uur.
Een bepaalde plaats van advortentidn
wordt niet gewaarborgd.
viïöj
tin 91RH4 Prijs dor AdvortentlOn; tan l—ó regel» lt 53(
HU. Al UUV iedere rogo! moor f030-, In het Zaterdagnuramei
"SM5 regelivWLao,' iedere regel meer f0.35
Reclames f 0.7» oer regel. licaesokoatea» C
nostkwltantle» i5.c(a. Tarieven van adverteraigu
bij abonnement lijn aadtiet Bureau verkrijgbaar,
(Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertontiên opgenorpac i-f 050 t/m, 15 woor
den, f 0.75 -woorden. Elk woord meei
6 cent tot een ...maximum van BO woorden,
's Woensdags! Kleine AdvertentI8ntot25woor-
den f 0,25. mits vóór Dinsdagavond 8 uur aan bet
Bmeau bezorgd.
's Zaterdags; Kleine Advertent!Sn 1150, ladles
alot vóór Vrijdagavond 0 nar bezorgd.
m j Ar r. IH0.7UUI/U üll 1U UiiLbUilU UILILiUUlö KlJUlgejll
Een levensgroot portret van H. M. de Koningin is vervaardigd door den Haagschen
Kunstschilder G.
Vrint. Het schilderstuk is 2 meter hoog en 1.25 meter
breed
11 vj
4
va
i Je ffi
X \U
V f H
bW
wV/ i A i