Vrijdag 22 October 1937
EERSTE BLAD.
Belangrijke rede van Eden
■KWALITEIT!
Na den val van Gijon
Van «iet* Wees*
90ste Jaargang.
Tei. No. 69300 (3 fijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen)
BUITENLAND
De Britsch-buitenlandsche politiek van het oogenblik,
Tor inleiding van een débat over de
bmtcnlamlsc.hu politiek heelt minister Eden
ju het Lagerhuis eeui redo "gehouden."
Eden verklaaide, dut do door "de zee-
roovorij in het leven geroepen "toestand ia
de Middeliandsche ze© niet" kon voortdu
ren. De eemgc beveiliging tegen dergelijke
daden bestond 'in het gebiuik van strijd
kracht, zóó groot, dat zij do zeeroovers
voor goed, zo.u afschrikken. Hoewel hot
onder do bestaande internationale om
standigheden moeilijk is voorspellingen te
doen, is het in eik geval een ledt, dat na
de conferentie van JNyon de daden van
nxnoovenj gestaakt weiden. (Toujmchui-
gen).
Ton aanzien van don arbeid der com
missie voor de niet-imnougmg zeide Eden,
dat do regeering het oftidijk geacht had,
toen plan op te stellen, dat haar vrij
heid van handelen zou hergeven, indien
de commissie niet tot resultaten zou kun
nen komen. Wij legden deze verklaung
al, aldus Eden, mei omdat wij niet langer
geloofden, dat de uiet-uimeng.uigspüliuek
do cenigo veilige koers voor Europa was,
maar omdat geen enkele negeenng zich
eindeloos kan ldijven aansluiten hij een
overeenkomst, die voortdurend geschonden
word. (Toejuichingen).
Ka de zitting van Dinsdag hadden wij
geen keus: De vergadering van den vol
genden dag zou mislukking der besprekin
gen moeten constateeren met al de gevol
gen daarvan. Kaar aanleidmg van zekere
berichten als zou de regeer lag besloten,
hebben den ptutijan de reclneu van oor
logvoerende toe te kennen en. me. dat
voorstel zich tot de Eransclie regeermg
gewend zou hebben, verklaar ik, 0111 mis
verstanden hier en elder 1 te vermijden,
dat dit vei ha al. geen waarheid bevat. Te
milder ure kwam ~ef"eén"~jiiiwwë" en zeer
welkome bijdrage van de ItaJiaansche ro-
geermg.
Eden verklaarde vervolgens, dat er twee
moeilijkheden waren, ni. het tijdsverloop
tusschcn de terugtrekking der vrijwdhgers
en do toekenning der oorlogsrechten, ten
aanzien waai\an de itahaansche regee-
aing liaar standpunt aanzienlijk, gewijzigd
heeft en de kwestie van evenredige terug
trekking, zonder dat men over vastslaan
do cijfers van het aantal vrijwilligers be
schikte. Hot was vrijwel onmogelijk ovei
deze getallen overeenstemming te berei
ken en derhalve'was het ItaUaanscli© voor
stel aanvaardbaar, dat men zich van te-
- voren verbond in te stemmen met de ver
houdingsgetallen, gebasoeul op de cijfers
van do naar Spanje te zenden commissie,
hoe ook deze cijfers zouden uitvallen.
De Britscho regeering is het daar vol
maakt mee eens en heeft oprechte wa.ir-
deering voor deze bijdiage tot eea.inter
nationale overeenstemming, die gevormd
wordt door deze beide concessies en de
aanvaarding van liet Brdsclie plan als
geheel (bijval).
De Middellandsche Zee.
De minister, ging vervolgens over tot
de bespreking van den toestand in de.
Middellandsche Zee en zeide, dat de ïe-
geering steeds hooft vastgehouden aan het
standpunt dat do niet-inmenging de juiste
politiek voor Engeland is.
In het Spaanschc conflict is de ivgce-
ring vastbesloten zooveel mogelijk te be
reiken door geduld en vasthoudendheid le
combinoercn, opdat de oorlog gelocaliso-srd
wordt en de Brilsch© belangen beveiligd
worden. Eden herhaalde dat de Britscho
herwapening niet wordt geïnspireerd door
gevoelens van wraak in do Middell iiiid-
sche Zee of elders. Engeland wenscht in
de iMiddeliandsche Zee zijn recht van door
gang te handhaven en heeft nooit gezegd',
dat het recht exclusief moest zijn. Eden
zcide bemoedigd te zijn door do gebeur
tenissen van gisteren, die een stap voor
waarts naar do elimineering van de Spaan-
sche kwestie uit een internationale sfeer
van geschil vormen. Indien do Spaansche
kwestie met al haar strategische en poli
tieke problemen niet langer het middelpunt
der internationale-politiek "is,«„zullen "de
staten der Middellandsche Zee in ,-ricnd-
schappelijke bespiekingen kunnen werken
aan het herstel der -vriendschappt iijke be
trekkingen, die tevoren -bestonde n
Het Verre.'Onsten. -
Overgaande tot wat hij noemde den
tragischen toestand in het Verre Dosten,
zeide Eden„In dit land' betreuren wij de
gebeurtenissen, te meer, niet omdat wij
daar grpotejiandelsbe'angen hebben, maar
omdat wij juist voor'het uitbreken "der
vijandelijkheden besprekingen' met de Ja-
pansche regeering hadden aangeknoopt, die,
omdat ook de Chineesclie regeering ge
raadpleegd zou worden, zouden hebben
kunnen leiden lot een verbetering der
internationale betrekkingen in het Verre
Oosten. Eden noemde het minder verstan
dig tevoren te bespreken, wat op de Brus-
selsche conferentie wel of niet behandeld
zal-worden. Er is een door den Volken
bond vastgestelde agenda en de juist©
procedure is, dat wij ons in samenwerking
mei, de andere onderteekenaars van het
vei drag zoo goed mogelijk van dit man
daat kwijten. Het moet ieders hoogste ver
langen zijn, dat er een. eind komt aan
bet lijden en de ellende in China. Jan
neef' de negenmogendhe.len eonfarenüc dit
bereikt "en de kansen daarvoor zijn
»óed zal zij gedaan hebben wat ge
daan kon worden.
Ten aanzien-van den algomeenen inter
nationalen toestand herinnerde de minister
aan.de woorden, uitgesproken op de laat
ste conferentie der arbeiderspartij, dat Euro
pa meer dan eens aan den rand van
den afgrond heeft ges'aan. Wij mogen niets
doen, aldus Eden, "dat ons over dien rand
heen zou kunnen brengen. Zooais Roose
velt vastgesteld heeft, hc-eft het interna
tionale recht zijn gezag van vroeger ver
loren. Do ervaring van de iaatste jaren
moet een ernstige waarschuwing voor deze
en toekomstige regeeringen zijn. Onze
groeiende kracht op het gebied dor wa
pening, aldus besloot de minister, wordt
thans duidelijk en haar be'eekcnis kan
nauwelijks overschat worden.
Toen Eden het spreekgestoelte verliet,
werd hij geestdriftig toegejuicht.
Het debat, waaraan verscheidene spre
kers deelnamen, toonde wel de eensge
zindheid van het Lagerhuis Len aanzien
van Eden's buitenlandsc.be politiek. Zelfs
do liberale oppositie bracht hom hulde.
De labour-afgevaardigden alleen gaven hun
afkeuring te kennen.
De minister-president Chamberlain sloot
do rij van. sprekers.
'Postrekening No. 53II.
Intocht van de troepen van
Franco.
Gistermiddag deelde radio Gijon mode,
dat de slad zich had overgegeven. Boven
dien hecit' men vernomen, dat verscheidene
bataljons Asturiers naar Franco zijn over-
geloopen en dat de reclitsche troepen ©en
verbinding tot stand hebben gebracht tus
schcn Gijon en Oviedo
Gistelmiddag te kwart over vier zijn de
troepen van Franco Gijon binnengetrok
ken. Zij werden geestdriftig begroef. Alle
republikeinschc voormannen zouden over
zoo naar Frankrijk gevlut '.t zijn.
Men schat het aantal miliciens, dat zich
heeft overgegeven, op 60000 man.
De strijd in China
Van het Sjanghai-front.
Aan hel front van Sjapei werd gisteren
door heide partijen een hevig geschutvuur
onderhouden. De Chineesclie batterijen te
Poeioeng beschieten Ilongkios en Jangtsje
poe, terwijl do Japansche oorlogsschepen
liet vuur beantwoorden met een tempo van
dcrlig schoten per minuut
De CMnoosche artillerie heeft e.en brand
veroorzaakt in do wijk Ilonkioe, tonvijl
ook in Poetoeng bij de cleetrische centrale
een -brand r uitgebroken. Bij Poetoeng
weid een nrtilleriegovecht geleverd tus
schcn de Japansdho oorlogsbodems cn de
Chineesclie batterijen.
In' den loo-p van den nacht zijn berich
ten ontvangen, die meldden, dat de Ghi-
neesche tegenaanval van gisteravond ge
leid heeft tot een Herstel van het Chi
neesclie front en o.m in s'aat heeft ge
steld de uitspringende Japansohe front-
punt, die Tats'mg bedreigde, le verklei
nen. De woordvoerder van het Japansohe
leger heeft daarentegen ontkend, dat de
berichten uit Chineesclie bron over Chi
neesclie successen aan het front van Tat-
sang en Kwangfoe juist zouden ziju. Hij
verklaarde, dat de Japansche troepen gis-
ren (e 2 uur dos middags Kwangfoe licb-
ben bezet eu de rivier Fongtsoen overge
trokken zijn, waarbij zij zich meester maak
ten van het gehucht K wangkoe, op 2 k.m,
ten Koorden van Tatsang.
Bij liet aanbreken van den dag hebben
de Japansche luchtstrijdkrachten Poetoeng
en Tsjapei "zwaar gebombardeerd. De ont
ploffingen waren van een geweldige kracht
én deden'Sjanghai op zijn grondvesten,
schudden.-
1 Nanking weer gebombardeerd.
De omgeving van Ranking is wederom
door Japansche vliegtuigen gebombardeerd.
De moderne chemische fabriek te Joongli,
Chemical Fertilisers Works, werden hevig
bestookt en'zijn in brand geschoten. Rond
Sjan-Te Foe wordt lievig gestreden.
In do provincie Sjantoeng is do Japainscih©
hoofdmacht rond - Woelsjeng, dertig kilome
ter ten Westen van Ping Joean geooncier-
treerd, terwijl de gouverneur van Sjantoeng,
Ilan Foe Tsjoo vrijwel zonder tegenstand
oprukt naar het Koorden.
D'uitschland
De Duitsche vérklaring
Behandeling iu de Belgische
Kamer.
In do Kamer heelt gisteren minister
Spaak, in antwoord op een interpellatie
van den socialist Truffaut, een gelijklui
dende verklaring afgelegd als Woensdag in
den Senaat België heeft geen enkele con
tra-prestatie geleverd voor de Duitsche ver
klaring. De minister voegde hieraan toe,
dat zij, die thans nog iets vragen over
deze kwestie, niet eens meer liet excuus
van goede trouw hebben. Aan het einde
van zijn rede noemde minister Spaak de
moreele factoren op, welke het prestige an
België kunnen vergrooten.
De minister herinnerde, er aan, dat Bel
gië het groote proces le 's-Grave.nh.ige heeft
gewonnen, waardoor het in slaat is de
goede beirekkingen met zijn Noordelijken
nabuur le verbeteren^j
Ka het debat nam .nimisSer Spaak weer
het woord. -
Hij zeide, dat België, steeds bereid blijft
mede le werken aan het tot stand bren
gen van een Westelijk verdrag. Mij her
innerde er aan, dat menI tijdens de debat
ten heeft gezegd, dat Nederland weigcide
■een verklaring inzake zijn neutraliteit te
aanvaarden. Spreker zeide, dat men hierbij
rekening moet hóuden met de aardrijkskun
dige ligging van beide landen.
Duitschland wil zijn
koloniën terug
Itcde van Von Epp te Stock
holm.
De leider van het koloniaal politiek bu
reau van de K. S. D. A. P., generaal
Ridder von Epp, hoeft gisteren in de
Zweedsch-Duilsch© vereenigmg to S toók.
holm een voordracht gehouden over het on
derwerp „Do beteekenis van ruimte en
grondstoffen in de ontwikkeling der vol
ken".
Ilij zei do hierin o.a., dat indien het
Duitsche koloniale vraagstuk, dat een ge
volg is van de verstoring van het even
wicht do-or het verdrag van Versailles, niet
wordt opgelost, de rust in de wereld niet
terug kan keerc-n. Spr. verklaarde, dat de
koloniale politiek van 4 DuitschJand geen
roofbouw is geweest.
De.Duitscihe koloniën zijn dcor het ver
drag van Versailles ten goede gekomen
aan sfaten, die in het geheel geen vermeer
dering van koloniën noodig hadden. Dmifsch
land vordert op foi'meeie juridische gron
den zijn kolomen lerug, het wenscht nie-
,mand zijn wettig bezit te onlnemen cn
hel verlangt geen bizondcie voorrechten.
Hel teruggeven van de koloniën is alleen
le bereiken door het herstellen van de
ernstige fout van Veisailics, aan de ge
volgen waarvan Duitschland en de wereld
lijden.
Tsjeeiio Slowakije
Een Siuhicn-Duitsche brig.aile?
Volgens uit doorgaans goed ingelichte
bron le Praag ontvangen inlichtingen, werd
onlangs in Saksen een Sudatenbrigade op
gericht, welk© analoog is aan het Oosten
rijkse] 10 legioen en den naam van Sudeten-
brigade draagt. Zij lelt ongeveer drieduizend
man. Ilaar centraal bureau is te Dresden
gevestigd. De leider heet Bierle. -
Palestina
Arabieren beschoten.
Hedenmorgen is ecu Arabier door eau
schot ernstig gewond, in do lioofdveikeers-
s tra at van Jeruzalem.
Uil Haifa wordt gemeld, dat daar van
morgen twee Arabieren neergeschoten en
ernstig gewond zijn.
§©v,et Hissianci
Agenten van de Gestapo gearresteerd.
Eind Juni 1937 ziju door de organen
van hot volkscommissariaat voor bmnon-
landsche zaken do agenten der Gestapo
Paul Silberlioni en Erwin Klein gearres
teerd. Zij. waren Rusland als buitenlands0I1©
touristen binnengekomen, mot valscho Zwit-
sersclie passou. Hun doei was spionnago
en ondormij'ning.
In opdracht van offioieele medewericers
van een builealandscli consulaat hield Sii-
berliom zich bezig met zijn spionnagetaak
en verzond' bij via deze medewoikers de
door hem verzamelde geheime gege.ens.
Dientengevolge word bij in November 1936
uit de U. S. R. gewezen ©n werd hein leiug-
keer naar hot land verboden. Desondanks
is hij thans met oen valstihen ZwilsersciTen
pas op naam van Max. Schild' in Juni, te
zamen met ©en andoren agent, Erwin Klein
genaamd, naar Rusland gekomen. Zij had
den do opdracht om in contact to lieden
met medewerkers van de diplomatiek© ver
tegenwoordiging van ©cm buitenlandsclien
slaat en onder hun dekking spionnago cn
ondermijningsweik ton uitvoer t© leggen.
De instructie is thans gesloten ©n de zaak
is in handen gegeven van h©D militaire ge
rechtshof van liet district Leningrad.
Int. Samenwerking
Italië naar do conferentie van Brussel.
Iri gezaghebbende kringen i© Rem© wordt
te kènriem gegeven, dat Italië ©r in toe
stemt doel t© nemen aan do to Brussel t©
houden conferentie dor omderteetenaren
van bet verdrag der negen mogendheden!.
Koopt Uw
-==
Heeren- en Kinckrkieeding in Schiedam
Hoogstr.
3-
174 Hoogstr* §74
Turkije
Mctaxas uit Ankara vertrokken.
Motaxas is uit Ankara via Slamboul naar
Griekenland vertrokken.
BINNENLAND
Het Knippersignaal
Do A.N.W.B. waarschuwt te
gen ccn overmatig gebruik.
De A.N.W.B. schrijft ons:
Het is nu ongeveer een jaar geleden
dat liet hoornsignaal bij donker tot 10
uur facultatief en daarna gebielend door
het- knippersignaal werd vervangen.
Juist nu de dagen korten galt dit knio-
pcrsignaal ©en steeds beiangryker roJ in
het verkeer spelen. En daarbij is hel de
A N.W B. gebleken, dat tal van bestuur
ders van motorrijtuigen het rignaa! niet
goed toepassen, want ofschoon net laag
zamerhand wel algemeen liekenl is dat
men alleen een hoornsignaal mag gevert,
wanneer de veiligheid van het verkeer dit
eiselit, wordt het feit dat dezelfde be
paling voor het knippcrsignaal ge'dr.door
velen over het hoofd gezien tiet gevolg
is dan ook dat tal van autobestuurders
bij donker voor iedere zijstraat, cn voor
ieder vervoermiddel dat zij willen in
halen of passeeren even hun hoofdlieht-
bundeis oriti,leken Op de drukkere we
gen, vooral in de buitenwijken van Je
grootere steden, is dit niet alleen erg hin
derlijk voor het tegemoetkomend vorkoor,
maar het levert daarbij mogelijkheid van
verblinding op, doordat het oog van de
tegenliggers met korte tusschenpoo/en tol
kens weer door een krachtigon lich'bumM
wordt getroffen. Ofschoon geen zuivere
verblinding heeft'men hier - toch-te doen
met een partieele verblinding wolke be
paald gevaren met zich brengt.
De A .N.W B. vestigt in "dit verband
speciaal de aandacht op artikel 23 van
het Motor- en Rijwielreglemcnt, waarbij het
verboden is gebruik te maken van een
knippersignaal, anders dan wanneer >1© vei-
lishcid van het verkeer zulks vordert.
Steeds grootcr worden dc baggcnnMcns.
Bij J. en K. Sinit's Scheepswerven te
Kinderdijk, waar ook de grootste tinbag
germolen der wereld, de „Doejoeng" ge
bouwd is, wordt thans een kleinere (in-
baggermolen ge'bouwd voor Engelsche rek©
mng
Deze is bestemd voor het binnenland
van Britseh Indië. In vei band met haar
beslemming wordt zij in ondcrdeelen ver
voerd
Voorls bouwt men op deze werven aan
de „Karimata", de opvolger van de „Doe
joeng". De „Karimata" wordt nog 5J0
i.ietei langer dan de „Doejoeng"'.
Deze baggermolen zal lot op 30 meter
diepte kunnen baggeren; de „Doejoeng"
kan een diepte van 23 meter bereiken. Ove
rigens zal de inncliiing van do „Kari-
mala" gelijk zijn aan die van de „Doe
joeng". De „Karimata" moet in Juh ge
reed zijn.
Dc lirandstolfenr oorzicning.
Op do vragen van hel Tweed© Kamer
lid, den heer Wijnkoop, belref[end© de
brandstoffenvoorzksning in lret as. v\hr-
teiseizoen heeft de minister van economi
sche zaken geantrroord, dat hem niet is
gebleken, dat de Limburgsche mijnen, tot
nadeel vair haar leveranties in eigm land,
veel ie veel naar hot buitenland zouden
icxpoi loeren.
Indien hier en daar stagnaiies in don
aanvoer van bepaalde sooilon kolen moch
ten optreden, dan houden deze verband
10 CT. 1
met de sterk toegenomen "raag naar die
soorten en de belangrijke voorraadvorming
bij de afnemers Voorts herinnert de mi
nister er aan, dat zijn ambtsvoorganger
reeds op 12 November 1936, bij de be
antwoording van soortgelijke vragen als
thans zijn gesteld, er op heeft gewezen,
dat zekere vertragingen in den aanvoer
van kolen gedurende do maandan Septem
ber ©n October moeten worden beschouwd
als ©en seizoe.iverschijnsie], hetwelk ver
band noudt met de bij het invallen van
den winter plotseling stijgende vraag naar
de meest gangbare soorten huisbrandkolen.
De ervaringen, in bet vorige stookseizoön
opgedaan, hebben dit geheel bevestigd.
Gemengd Nieuws
Hevige brand op Borneo
Schade {ace inillioen gulden,
Chineesch kind vermist.
aneta meldt uit Singkawang (Wes-
ter-afdeeling van Borneo):
Gisteravond om 19 uur brak een
hevige brand uit, waaibrf Pasar Bafoe,
Pasar Ten galg Pasar Pagi, Pasar Lama,
voorls een gedeelte van de IIeeren
straat en kampong Melajoo in d'e ascli
werden gelegd. Ruim 800 winkeltjes
en huizon, voorts het kanfoor van d'e
Borneo Sumatra Ilandel Mij., de pas-ge.
bouwde misigit en ongeveer de geheel©
1 winkel buurt zijn afgebrand. De schade
welke twoe inillioen guidon bedraagt,
wordt gedeeltelijk door -assurantie ge
dekt. Det materiaal van do brandweer
bleek onvoldoendo lo zijn 011 kon bijna
niels uitrichten togen de geweldig
oplaaiende vuurzee, welke ontstond
door liet verbranden van geheel van
hout gebouwde woningen. 1
De militairen, die bij de blusscbing
aanwezig waren, vcrricbttni uitslekend
weik. De vuurzee was eerst legen Half
een bedwongen.
De brand is vermoedelijk veroorzaakt
door hei omvallen van ©en olielamp te
gen een klamhc^
Een Chineesch kind wordt vernist.
Safely first! "Verdachte
Arabische figuren
worden in Palestina
zonder pardon, aange
houden cn gefouilleerd
Uea» CMii&ut verschijnt dagelijks, met oit-
londoring van Zon-" en Feestdagen.
Fry a per kwartaal f 2.iranco per poet
f2,50. T?rp per w%ak: 15 eta. Ai",Kin
derlijke nummer* i eta, Abonnementen
worden dagelijks aangenomen,
Adverienticn voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf aur aan bet Bureau
bezorgd zijn, 'e Zaterdags vóór uur,
Een bepaalde plaats van advertentiiSn
wordt niot gewaarborgd.
Nn 91CQ9 PrJJs dor AdvertentlBn: ran 15 tegels f 153;
If U. LIUU4 iedere regel meer f0.30, In het Zaterdagnummei
15 regela f L80, Iedere regel meer f 0.35
Reclames f0.75 per regel. Ïncafisokoston5 cta.j
§ostkwltantlea 15 ets. Tarieven van ad verten tie'u
ij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar,
Jïagel^ks worden tegen vooruitbetaling kleine
AUverteottén ogenomen i 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m- 'J5 woorden. Elk woord tneei
5 cent tot een maximum van 30 woorden,
'e Woensdage: Kleine Advertentiön tot25woor-
don f 0 25, mits vóór Dinsdagavond G uur aan hel
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags: Kleine AdvertentlÖa f 4J)0, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
mmmm
heeft een geweldige sorteering
en is buitengewoon goedkoop,
n---
1
1 T3BB
1
BLAUW BAND iVOL AKOMAm
t &-s
