i
EERSTEBLAD.
SJAPEI GEVALLEN
jNIROLs:
Woensdag 27 October 1937
V De kabinetscrisis»
v. d. AREND
90ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU I-ANGIE HAVEN 141 <HOEK KORTE éHAVEW). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
'BUITENLAND
De Japansche troepen hebben aan het front ten
Noorden van Sjanghai een belangrijke overwinning
behaald op den Chineeschen tegenstand.
Na de gisteren reeds gemelde vor
deringen der Japansclie troepen ten
Noorden van Sjanghai,waardoor o.a.
een gedeelte van- de. spoorlijn Sjang
hai—Nanking. in handen van den
vijand viel, is het Japansche,^offensief
krachtig voortgezet; illet resultaat .is
geworden, dat Sj'apei thans door de
Ckincezcn ontruimd is.
De Japansche troepen 'hebben lieden hij
het 'aanbreken van den dag de Ohince-
scho verdediging ten Noorden .van-de- in
ternationale nederzetting verpletterd. Zjj
hebben thans de renbaan, vanKiangwan
ton liet dorp Kiangwan veroverd, het Noor-
'derstation bezet, evenals de naburige be
stuursgebouwen, die den naam, „het Ciii-
nccsche Alcazar" dragen, voorts de spocr-
wegsplifcsing van Markham road (waar de
lijnen Sjanghai—Nanking en Sjanghai—
Hankau uiteengaan; en het slation van
tDsjensjoe,
ln Sjapei woeden branden over een op
pervlakte van verscheidene vierkante; mij
len! Do Chineezen hebben hier mijnen
Üot ontploffing gebracht en gebouwen in
brand gestoken,-alvorens zich terug te
trekken. De brand, die -thans in deze
stadswijk voortwoedt,is,naar men .zegt,
do grootste, die in het Verre Oosten is
voorgekomen, sedert dg - aardbeving Bé ..To
kio in 1923. V"
Een .handvol Ghin'eezen houdt nog
Steeds .stand in Sjapei, "dat thans door
doJapanneczcn is omsingeld.
Een Japansdr vliegtuig heeft de Britsch
voorposlon bij het Jassfieldpark, bescho
ten, maar er. zijn .geen Britsche slacht
offers gevallen. Wel is eon Italiaansch sol
daat». gedood door,:een .granaat; uit een
luchlafweerkanon, die neerkwam- in 'den
—Italiaanschen vcrdedigingssectbr. h -" -
Waarnemers verhalen,- dat de Chince-
sche terugtocht in goede .orde is vollrok-
ken.
De Chinooschc troepen zouden zich
terugtrekken op een linie, die over Taisling,
Kiating, Nantsjang en Soenglciang loopt.
Deze linie, die' ongeveer in de richting
Noord-Zuid ligt,-is 15 kilometer ien Wes
ten van Sjanghai 'gelegen.' De tcrugtrék-
kendo Chineezen hebben bruggen' in de
lucht laten--„springen 'en-iwegfrn verhield.'.
De woordvoerder- van,het Japwnsche,-le
ger heeft voor de pers verklaard1, dat de
Japansche troepen gistermiddag ook nog
het radiostation Tsjonjoehebben-be-zet dat
lOngeveer twee K.M. ten Noorden van liet
station Tsjenjoo, „aan den spoorweg-Sjang
haiNanking, is gelegen. -
De bezetting van Tatsjang werd gister
middag om vier uur voltooid1.
Volgens mededeolingen van ooggetuigen
hebben do gevechten in het gebied van
Tatsjang beide partijen groote verliezen
gekost. Tatsjang zelf is door het vuur
van het scheepsgeschut, veldartillerio en
door vliegtuigbommen vrijwel met den
aardbodem gelijk gemaakt. Om iedere'
boerderij 'en om.ieder kruispunt is verwoed
gestreden.; De activiteit van do vliegtuigen
was zoo groot, dat. .stellingen'.alléén ge
durende 'don nacht konden worden aan
gelegd.
- - De Jnpannoezen heb bon om 0 uur van
ochtendhun vlag óp",het .Noorderstation
geplant,'nadat do Chineezen zich'ecri-Lwaï'-
ticr té'Voreh haclactï teruggetrokken;.
'-4 -DeJaparmoézen hebben voortsdeiren
baan van Kiangwan bezet, welke onmid
dellijk naast hot dorp Kiangwan is gelegen.
Om half acht-werd de opmarsch voort
gezet in den geh-oolen sector van Sjapei
en het Hongkipê-paxkk Vv',
Andere Japansche'strijdkra'chlén „(rekken
.uit Tasjang..op^ in do richting van' dén
spoorweg Sjahghai-^Nanking.-
DéV strijd in; Sptahje..
•-, Aauvai; Van.^<le opstandelingen
iii ilén 'Brühctc-sector.
Ten Nobrilwcstcnvan- AIadrid;-;'in dén
sector van Bruneto'; zijn dóópstandèliiigéh"
gisteren tokjéenjaanval';opdei'-stollingén
dor
heelen
'geschut in
Na een geschutyóorbèfcjcling' vani'eèn'^iiVir
vielen do troépén vaai. Franco;. aan-,-' waar-
bij zij öpxi^TOli^e^$!itv^t^x*A^.d^t<buA:oiï^W'-éstr
ten van hot dorp- Brunetei De 'regoorings-
trocpen Ijetèn-'liuh-- iégon^andprsSt ot" hiih
loopgrayeh naderen eii ópéridéh'vervoigens
kruisvuur uit'liuna'utómaÜsché'. ,\vai-
pens,' zoodiib de'.aknvallers. gèilwbh^én wa
ren terug te trekken en door hel dorp heen
te gaan, waarbij zjj 'zware verliezen léden,
aangezien de regeeringsl roepon - :hcn - bc-
- stookten van ule hooglon;- die-rondom dézó
stelling liggen.
De niet-inmenging
Do ondcr-commksic schijnt een
slap je verder gekomen te z.ijn.
Do onder-clorhmissie voor do niet.inmen.
ging is gistermiddag gedurende yijf..;u.ur
bijeen geweest.-De Russische vertegenwóor-
diger, Alaisky, verklaarde o.a. dat zijn re-
geering bereid' is do ontwerp-reso-lutié. van
22 October te aanvaarden onder drie voor
waarden!, l I 1
Ln'de eersto 'plaats, aldus .luidt hét Rus
sische slandpunt, moet iedere terugtrek
king van; vrijwilligers: op'. den grondslag
van evenredigheid geschieden.
In detweede 'plaats is de Russiscüie re
geering slechts tot overweging van het toe-
konnon van oorlogsrechten bereid; nadat
alle vrijwilligers'verwijderd zullen ziijln.
De Sovjet-regoerLng is van -meeniing,: al
dus Maisky, dat de leden dor commissie
zich bij voorbaat véiplicht moeten achten
de door de naar Spanje te zenden eiammis-
sies genoemde cijfers als grondslag te aan
vaarden
,In de vergadering- is een out worp-reso
lutie besproken, waarvan den inhoud cch
ter geheim-gehouden werd.'
Reuier .meldC'iiog-
De amcsndemcnlen op'dé hieuwó reso
lutie, wclko niel officieel bekend isgo-
word'én,'riviiren van weinig', béteekéhis.
De onder-cjo-rnmissie was het niet in haar
gelioel eens met d'e -nieuwe resolutie, wel
ke d'e -vórige vrijwel-op den'voet vólgt, dóch
inba ar redactie zêkleiro wijzigingen ver
toont, welke beojOgen aanizokeré bezwaren
legemoei-te komen.
De voo-maamsle moeilijkheid welke "blijft
bestaan,- vloeit .voort uit het do.oi\ Maisky
gemaakte voO'rbehoud.
De door Maisky aan het einde der bij
eenkomst afgelegde verklaring, dat SjOvjet-
Rusland' er wellicht .in zal kunnen- toestem
men; te beraadslagen 'over het toekennten
van .oorlogsrechten, nadat' de groote- meer
derheid der vrijwilligers zal zijn terugge-
trdldken, beschouwt men echter'in ■Britsche
kringen! als'-eennaanzicnlijk-én vooruitgang
op h et vroegere standpunt dor Sovjet-Rus
sen en een goed voorteeken voor Vrijdag te
maken voortgang.
1-.V 'Beïgië
I)C socialisten wenschen do
leiding dcr rcgcoring.
De leiders der socialistische partij zijrt
van oordeel, dat do leiding eener regeerimg
van nationale eenheid aan een socialist zou
moet worden toevertrouwd.
Zooals men weet is dia socialistische
partij in het parlement het sterkst verte
genwoordigd, n.l. met 70 van de 202 zetels.
De door 'de Belgische ;!\Vorkliod:eiipartij
aan to wijzen pcrspohlijkhoid zou de mi
nister van financiën, - De Man, die Van
Zeeland ook tijdens diens: afwezigheid heeft
vervangen.
De communislische partij heeft na be-
slud'cering van don politiekon toestand ver
klaard,' dat de eenigo oplossing, die het
volk kan bevredigen- is, do vorming van
een regeering van 'democrat isclie cionccn-
tratie, onder leiding van écu socialist.
Veiworrnpjes en pukkels
-.''.7: Frankrijk
Wordt ,dc (cutooustclling verléngd?
Minister Chapsal, de minister van han
del, heeft gisteren in het internationaal
tenloonstellingsbureau de redenen uiteen
gezet,. welke - pleiten voor het verlengen
van do tentoonstelling te Parijs. In ver
band met- juridische moeilijkheden hebben
gistermiddag de vertegenwoordigers van
véle landen, welke op de tentoonstelling
vertegenwoordigd zijn, vergaderd'. Hot re
sultaat hiervan zal vandaag aan het bu
reau worden medegedeeld1, dat vervolgens
zijn beslissing zal nemen.
Het standpunt der liberalen.
Do liberale parlementsdracties, die troiiw
blijven aan het program van de nationale
vereeaiiging van Juni 1936, hebben in een
dagorder verklaard, bereid te zijn him deel
te dragen van de .verantwoordelijkheid.
Zij maken evenwel hun deelnemen onder
geschikt aan d'e vorming van een regeering.
waarvan samenstelling*en leiding liet land
een voorziditigo' chtoadhtige actie garan
deert, het vertrouwen van het land rccht-
.■raaTd'igd,:v :-]rivaadvrulligen|Jiet zwijgen op
li^fcrenKhétjbmtéÖ&nd1 eerljied voor België
afdwingt.I
De locspréknigcn van den koning
De koning hééft' .zijn beraadslagingen
voortgezet, llij ontving achtereenvolgens (ten
voorzitter van' dé linksdibcrale kamcrfra'c;
tic Max;:;d:cn'.-'sociaHstis'chen minister van
staat Rrunet,dc-n Rexistische-n Scnaiór De
Mónt, .cn dcHi'yvoorziti.pi' van de socialisti-
sclié 'linkerzijde Fischer.
'De 'besprekingen..van dch koning-:zullpn
niet alleen., .vanavond worden "vomfgezot;
doch ook morgen. Do koning w.ah dus niet
voor Donderdag iemand ontbieden o-ni liom
op' te dragen oen nieuw kabinet-te vormdn.
Stalring -to- Antwerpen geëindigd.
De staking in.'het havens! cephodtbcdrijf
te - Antwerpen,-eis 'geëind igd; nadpt de, werk-'
gevers.joon Ifto-nsverhooging vaivvlO pCt.
hadden' aangeboden vo;or do bininenland-
sdhe vaart 'en* van 5 pCt voor de Rijn-
'sohcepvaart.
Duitshdand
i liet „volksgasmasker1' deugt .niet.
"Het Duitsche ministerie van -luchtvaart
heeft medegedeeld, dat het ^volksgasmas
ker", dat in geheel Duitschland to koop
is en dat naar. verluidde beschorming
bood tegen alle. bekende giftige- gassen,
een ernstig gebrek heeft. Het beschermt
den' drager n.l. niet tegen het gewone
lichtgas en tegen rook. Het filter laat
koolmonoxide door en het masker moet
derhalve niet geprobeerd worden in-een
kamér'gevuld met lichtgas of rook.
Palestina
Enkelo aanslagen.
Ook gisteren zijn in Palestina weer en
kele aanslagen gepleegd. Ecri .loodsch ar
beider is om het leven gekomen, een
Joodsclie en oen Arabische agent van po
litie zijn gewond.
int. Samenwerking
Uitstel iiegeimiogendhcdcn-confcrentie.
Gelijk'reeds te verwachten viel is de
oopning van de negcin-inogendlieden.coinfo.
renlio lo Brussel, in verband' met de Bel
gische regeoringsc'risis uitgesteld van 30
October tot 3 November.
Vandaag zal bekend worden, of Duitsch
land en Rusland tot deelneming aan de
negonmogondhcden-conferentie zullen wov
den uilgenoodigd. Eenige genoodigdc sla-
ten hebben nog niet geantwoord.
Hongarije cu de Kleine Entente.
Do Wecnscho correspondent van de
„Pcsti Jlirlap" beweert op grond van in
bevoegde kringen verkregen inlichtingen,
dat Schuschnigg en Daranyi in-den loop
der- besprekingen die zïj onlangs heb
ben gevoerd', de mogelijkheid ccner toenad-e.-
ring.tusschen Hongarije en de Kleine En-
lente,, in -...wélke kavostie Oostenrijk zeer
veel;.belangstelt,' ond'or de oogen-hebben
geziem
Men gelooft te Weonen, (lat een toenade
ring tusschen de Donaulandcn de mogelijk
heid zou scheppen, dat Oostenrijk en Hon
garije in het Donauhekken in economisch'
opzidit de leiding nemen.
Zonder in eenig opzicht naar. de hege
monie le streven, zouden de beide volken
opnieuw hun historische en traditioncelo
rol kunnen spelen.
Het Bomauvraagstuk is namelijk op het
oogenblik niet anders dan een economisch
vraagstuk,' dat opgelost kan worden ondanks
bepaalde moeilijkheden van poliliéken aard
en onafhankelijk van de buitenlandsohe po
litiek van de as Rome—Berlijn.
Gemengd Nieuws
BINNENLAND
HET WQESOENG-SJANGHAI FRONT
fmZHQl
A N sCAj
-
SJANGHAI^
Nieuwe Rhilips-Iabriek in l'olcn.
Onder zeer groote belangstelling is- to
"Warschau de nieuwe uitbreiding detc-Pooi
sche Philips Mij., oen raüio-apparalenfa
brick,'in -gebruik'-genomen-
Onder do aanwezigen bevonden zich ver
scheidene lioogo Poolscho autoriteiten on
der wio do minister-van financiën, tevens
vice-president van den ministerraad, -de
minister van handel on industrie en (lo
vioe-ïninisler van handel, verder de No-
'derlandsche .gé-zant- vergezeld .van dom- go:
zantschaps-altnc.hé cn don Nedërlandschen
consul,! alsmodo" o.a,Kir. "A. E-.n'Philipk,
prcsidoht-.direcleurder, NtV.- Philips' Gloei
lampen fabrieken.
De Duiischc verklaring aan België.
Op vragen van het Eerste Kamerlid
den heer Van Vcssoin naar aanleiding valn
do door do Belgische regoering aanvaarde
verklaring dor Duilscho regeering betref
fende do onschendbaarheid on integriteit
van België on do eerbiediging van hol Bel-,
gischo grondgebied hoeft de, minister van
huitcnlandsehc zaken geantwoord:
Do regeering staat' nog altijd op hot
standpunt, dat de onaantastbaarheid van
liet Nodedandsche grondgebied om axioma
is, dat niet het onderwérpkan zijn van
mot onzo medewerking''tot 'stand to bren
gen regelingen.
Dat deze ongewijzigde houding, vooral
ha de aanvaarding door de Belgische re
geering van de Duitsche- verklaring 'en do
daaraan voorafgaand» Britscheén Fraai-'
sché verklaring van 2<i April j.l., den in
druk zal kunnen -wekken van een beschik
baarstelling van' het Nederlandscbe grond-
gebied ats slagveld van Europa, komt dor
regeering uitgesloten voor.
Dagolijkschcindexcijfers,
Medegedeeld door hot Centraal Bureau
voor de Statistiek.
Aandeolkoersen92.6,
Goederen grcothandolsprijzend2.7.
Cultuur-geëmployeerde vermoord
Drama op Ihec-onderueming in j
AVcsl-Java.
Aneta meldt uit Batavia aau do IL.Crt.
Gisterochtend te half zeven is d-e eersto
employé' van de (hce-ondern'eming Paa-
jairan (nabij Tjandjoer, West-Java), do
hieer O. F. van Lindonk, zwaar bloedend
door den hoofdmandoer der onderneming
op liet emplacement aangetroffen. Do
hoofdmandoer waarschuwde onmiddellijk
den adminislraleur.
De gewonde is overgebracht naar liet
liospitaal to Soekaboemibij aankomst al-
aar. bleek Ihij ïeeds te zijn overlodaii.
Do aanslag is gepleegddoor em- pluk-
mandoer, die den lieer van Lindonk- niet
•oèn piso blati (groot schérp mes) verwond
de.'. - '.k-. - -:---
Do heer van Lindonk, die dertig jaar
oud is, keerde een half jaar geleden van
erlof uit Europa terug en was geliuwd.
Bij (ten aanslag zijn geen andere Euro-
pecschc employe's tegenwoordig geweest.
De datier in arrest.
Uil liet voorloopig verlioor is gebleken,
dal Maandagavond reeds tusschen den pluk-
m and oer on hot slachtoffer oem woorden
wisseling was ontslaan, welke gisteroch
tend bij den iuinvang van liet work werd
oortgezet. Die woordenwisseling ging over
het werkvolk.
Volgens enkele geluigen zou do heer van
Lindonk tenslotte kracht aan zijn woorden
liclaiien bijgezet, waarop de mandoer zijn
mes trok mei het gemeldo govolg.
De dader, die reeds tien jaar in dienst
dor onderneming is,:is in arrest gesteld.
Hij heeft bekend. -. -j i
Övcrslrooiningen iu de Pyreneeën.
.In ;dé- Franscbe Pyreneeën cbebbcn zich
'overslroómingen voorgedaan. I>o Gavo da
Pau is tengevolge van nieuwe rogons bui
ten de oevers gelreden. Tweo dorpen wor
den thans door het water bedreigd. Ver
scheidene'bruggen zijn weggeslagen en do
dijk, .welke een,ander dorp beschermt; kan.
van oogenblik tot .oogenblik Bezwijken.
De rivier Salat is eveneens bui ton, liaar
ooiters i getreden-.' Zij-."" hoc-ft- hot -dorp
Gouflcps overstroomd. 'Ilot-water''.staat' tot
de eerste étage der huizon.
Er zijn nog geen berichten ontvangen;
dat slachtoffers te botreuren zouden zijn.
Rechtszaken
Berlijn, do„slad met de schoonste slralca
,i vau Europa.
Het leger van 3300 straatvegersin Ber
lijn verwacht voor do koinéndo drié inaan-
den bijna tweemaal zooveel werk als in
het eerste kwartaal vain dit jaar. Voor dit
extra wérk zorgen do bladen, dio van da
vele hoornen iii do Duitscho hoofdstad- val
len. Verlcdon jaar veegde 'lo stdiilsVeini-
gingsdienst in do drie maanden: October,
November én December, ongeveer 3780.
kubicko meters bladoren en slra'ilvtnl op,
terwijl dit cijfer voor Januari, Februari
cn Maart, maanden met' voel sneeuwval,
ongeveer halt zoo gróót'was.''
Berlijn, heeft do reputatie van de stad!
met do scliooiisle straten van Eurojia. Dezo
reputatie dateert reeds van 1771', toén een
wel werd afgekondigd, op grond waa'ryaini
alle bóeren,'die lo! Berlijn do marktkwai-
men bhzockon, gedwongen werden, eon.'
karrévracht slraatvuil uit do hoofdsiadl
naar het land mede te nemen.
De Rotterdamschecellulosezaak
Uitspraak van 'de rechtbank.
Do Rotterdamsche rechtbank heeft,gis
teren uitspraak gedaaii in do bekondo cellu
losezaak. Op.; 26 Juli ..1.1. zonk -vip de^ ltot-
(ièrdamsclio haven -ile: motorvrachlboót -Al-
pinaéV niet ■een/gróoic lading .cellulose
aantebpord. Hiér kwam eon groot aantal
wérkloó'zon o|j>: af, dié trachtten do cellu
lose op te visschon, waarin zij ook in de
meeste gevallen slaagdon. Iliortoo haddon.
zij geen toestemming, zoodat zij ziel» op
12 October 1.1. voor de rochtbank hadden
te véranlSvoorddri'. Toon; lteordein' zij, bo-
nevens drié) hclersj'éon gevangenissirat van
vier maaniion met aftrok der prevonliove
hechtenis tegen zich eischon.
Gisteren zijii-zijivrijgesproken op grond
van het' feit, dat jtiiot is komcui. vast to
staan of zij do losdrijveiute 'slukköiv ctollu*
lose mochten visschon of niot.
l)ote cMrabt vorscliijnt dagelijks, met nit-
loudoring van Zon- en Feoatdagen.
Prijs por kwartaal f 2.— franco per post
f 2.50. Trijs per week: 15 eta. Afzon-
dorlyke nummors 4 ots. Abonnomcnten
wordon dagelijks aaDgcnomon.
Advertontiën voor' kot oerstïolgend num-
mor moeten vóór elf uur asm liet Bureau
bezorgd zijn," 'a Zatordaga vóór 9 uur.
Eon bopaaldo plaats van advortentiön
wordt niet gewaarborgd.
Mn 01CQC Prllaaer Advortcnuen: van 1—5regels tl
IMO. ZlOïJO ,edere regel meer (0.30; ln bet Zatordagmmii
- ei.!- non ia.Urn rnirol mflf-r f 0.35.
r leuero rc«m IUCO» 1V.UV, m ^/VTór11061
i5 regola fl.80, iedere regel meer f 0A>.
Reclames f0.75 per regel. IncaeBokostonöcta.i
postkwltantlos 15 cis. Tarieven van odvortentieo
Dij abonnement lijn aan hot Bureau verkrijgbaar,
J)agol ij ka worden tegen voorultbetaunc Kleine
'AdvertontlUn'opgenomen f0.50 t/tn. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meel
5 cent tot-een maximum van 80 woordem
'a Woensdags: Kleine Advcrtanti&n tot 2a woor-.
don f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan hol
Bureau bezorgd. u \»i—
's Zaterdags: Kleine Advortcntlën 1KOO,Indien
olot vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
ónlsieVen hel gelaat.
Purol doet ze verdwijnen en
maakt de huid zuiver en gezond
w* Tn tJooien 30*60 cl- Bi] ApotS. Drog.
bbwunhardt I
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
du»"
HOOGSTRAAT 91
Brillen voor Ziekenfondsleden
V x' W
-O.
TSOENGMING EILAND
lOETAtibV n
rsJOEN
PAOS J'
10TIEM
TA1TSANG Q
+^i KIATING
K
VlOEHANG
N
"Tyf-^PAOSJA"
grivójangtse—
HAHSOlTAHG
BLOKHUIS
vuuRroncn
JAHGH5IH
ftl0ETSJEN\>
PHEWANI
P<
kaotsjau
kreek
KOENsTJAN
tan&tsja
-
1 ^JINHANG
+-UAHQ
TATSJANG i kiangwan
ANSIANG "TS/AiS..
NAHKAO
SJEUT5JA
BLACK PONT
TOENGKAU
OJAOTyi I
HONGÜK
7SJENJ°E
EPOE
JANGKING
CHINEESCHE WIJKEN
SPOORSTATIONS
SICCAWE
viv®
NAN
GHWA
TSJ0EHKIAU
JAP OORLOGSBODEMS
FRONTLINIES
TWEEDE VERDEDIGINGS
LINIE DER CHINEEZEN
STAND OLIE COMP.
PETR. RESERVOIRS
ASIATIC PETROLEUM
PETR. RESERVOIRS
SPOORWEGEN
WEGEN
iSjNGpor.
KIPA0 1
50ETSJIN&
TS0EKA.K
SOENGKIANG^.„,
'Z. IL. h.' Frlns Bomhaid bij hel ver
laten der zitting van den Raad van
State ter gelegenheid van-hel akcheid
van mr. R. H. A. M Romme als lid
van den Raad van State