te
schiedaMsche courant
ZUID - AFRiKAANSCHE STUDENTEN
!N NEDERLAND
BINNENLAND
Handels- en betalingsverkeer met
Italië
De wijziging der crisis-invoerwet
Rechtszaken
Zeven of elf"
De moord te Groede
TWEEDE BLAD
,,Kenl gij dat volk
vol heuLamocd?"
(Van een bizonderen correspondent).
In een in dun Boerenoorlog veel ge
zongen lied, komen de volgende regels
voor:
„Waai boog nou in ons helder lug
Tram aaise Vrijheids vlag".
Regels, lie bij ons, Nederlanders, asso
ciaties op.oepeu niet alleen aan den vrij
heidsstrijd der Afrikaners, maar ook aan
een koesterende zon. die vanuit een diep-
blauwen hemel dezo Afrikaners beschijnt.
Een schril contrast hiermee vormt wel
de voorstelling, welke men zich moet ma
ken van den intocht der deelnemers aan
de excursie van Zuid-Alrikaansche studen
ten, die thans in Nederland vertoeven. Via
Amsterdam en Utrecht trokken zij naar dat
oentrum van nieuwe cultuur, dat de laat
ste jaren is opgebloeid op het punt, waar
Friesland, Groningen en Drente aan elkaar
grenzen, de Volkshoogescliool Ailardsoog
bij Bakkeveen. En hoe trokken zij er heen?
Op een dag, dat geen zon was te zien en
één der nevels, die het spreekwoord: Mist
heeft vorst ia de kist, hen in het gezicht
striemde, een damp, die zich op de Moe
ren afzet en welker koude door de dik
ste overjas en den zwaarsten mantel heen
dringt. Kortom, zij liepen er, zooals een
ooggetuige ons vertelde, als katten door
de sneeuw.
Maar Ailardsoog is uitnemend tegen de
kou gewapend'. Niet alleen door de groo-
te kachels, die in de zalen een behaag
lijke atmosfeer doen ontstaan, of de stamp
pot, welke er een „specialité de la maison"
is, maar ook door de warmte, welk de
op deze piek van samenkomst gehouden
discussie kenmerkt. De leiding heeft er
een - handje van menschen uit de meest
uiteenloopende milieu's en behept met de
meest uiteenloopende gedachten tegen el
kaar te laten discussieeren, dat de stukken
er af vliegen, doch zorgt er tevens voor,
dat de gedachfenwisseling op peil blijft.
M. a. w„ na afloop van dergelijke bespre
kingen begrijpt men elkaar veel beLer dan
voorheen.
Een paar maal waren wij er getuige van,
dat Friezen en Afrikaners met elkander in
contact kwamen. En „Ailardsoog" zou
Ailardsoog niet geweest zijn, als het boven
geschetste resultaat was uitgebleven.
„Wij hebben begrepen, dat jullie oen
oud volk bent en wij een nieuw volk on
dat hij jullie daardoor de problemen heel
anders liggen dan bij ons". Zoo ongeveer
formuleerde het een jong Zuid-Afrikaner,
die op het Friesche studentencongres te
Fianeker de rede van prof. Kapteyn over
„Friesche cultuurmorphologio" had be
luisterd. Maar, dat de studiosi \an het
oude volk en liet jonge volk het uitste
kend met elkaar konden vinden bleek des
avonds op den gezelligen avond in de
„Bogt van Gtine", de oude Franeker stu
dentenkroeg, waar de Friezen kon ion ge
nieten van den zang der Zuid-Afrikaners
011 deze laatsten kennis maakten met zoo
ongeveer alle liedjes, welke er in de Frys-
ke Lieiefcoeken staan.
En wij hebben ook de Zuid-Afrikaners
beter loeren begrijpen, 't Is een stoer volk,
dat daar onder die stralende zon en hel
dere lucht oen hard leven leidt. „Nationa
lisme betc-ekent voor ons Christelijk ratio
nalisme", zeidc- de leider der Afrikaners
in één van zijn toespraken, ,,'t Leven in
Afrika is moeilijk en zonder God en Chris
tus zou het er niet uit te houden zijn."
Moeilijk door het gebrek aan voldoen
de water, moeilijk door de economische
omstandigheden, moeilijk ook door de cul
tureel© en geestelijke omstandigheden.
Reeds tiental en jiren hond' hM natu-
relkmprob'eem de g est en in b roering. Een
boerenvolk had een taalstrijd te voeren
on twee fionten, mar lie' Engeisch en naar
hel Hoog ilo'.'aod-ch. En de opbouw van
hun land speell zich af onder de scha
duw van den Boerenoorlog, d'c wel is
waar weinig mannen deed sue iv den. maar
26 000 vrouwen en kinderen in de concen
tratiekampen deed wegkwijnen. \'iet voor
niets spreekt een Zuid-Af; ikam-ch d ch'er
over een plant, die door het wiel van
een Ossenwagen wordt overleden. De os
senwagen gaat verder, de plant richt zich
weer op, maar de stengel vertoon! "en
breuk...
Toch richt de plant van het Afrikaner-
dom zich weer op en de Zuid Afrikaansche
studenten nemen tegenwoordig een actief
aandeel in dit opricht ngswerk. Lang tracht
te men hen te organiseeren in Godsdien
stig- en pohuek-neuirale vereen .gingen j
lang bleef er een zekere animositeit be
staan tusschen de noordelijken en de zui
delijken, tusschen de afstammelingen der
oude voortrekkers en hen, wier vooronders
sedert 1800 steeds onder Engeisch bewind
hadden ge-taan.
Maar op den duur ging dat niet. „Een
Afrikaner voelt zich niet op zijn gemak
als liij niet over Godsdienst en po'itiek
mag praten". En wat die animo-i'e t be
lieft, men begreep, dat de cultureele ge
varen, welke van Engelsche zijde dreig
den, langzamerhand Ie groot werden om
zich de weelde van oen dergel ij ken twee
dracht nog langer le kunnen permit loeren.
Zoo weid dan op het in 1933 le Pretoria
gehouden congres van Afrikaansche stu
denten besloten de oude vierkleur, de vlag
der Zuid Afrikaansche republiek, als stu-
denlenvlag aan ie nemen. Niet omdat liet
de vlag van Transvaal was, maar omdat
hel de vlag was van Paul Kiuger, voor
iederen. Afrikaner, hij moge in Transvaal,
den Vrijstaat, Natal of de Kaapprovincie
wonen, den Vader des Vaderlands.
Het zal een indrukwekkend oogenblik zijn
geweest, toen daar op dezelfde plaats, waar
drie en dertig jaar geleden de vierkleur
werd neergehaald, deze na het zingen
van Paul Kruger's volkslied:
„Kent gij dat volk vol heldenmoed?"
weer werd golieschen...
En zoo besloot de spreker, die ons dit
op den afscheidsavond van Friesland ver
telde, „deze golf van nationale geestdrift
zal door ons studenten over heel Zuid-
Afrika worden uilgedragen. Wij Afrikaan
sche studenten vormen niet een afgeschei
den groep van intellectueelen, maar wij
wortelen in het volksleven. Onze vacan-
ties brengen wij op de boerderij1 door. En
als wij zijn afgestudeerd, blijven wij, welke
maatschappelijke functie wij daar ook be-
kleeden, verbonden aan onze voorouderlijke
„plaats", welke wij in eigendom houden
en zelf exploitoeren". Zoo blijft ieder Zuid-
Afrikaner, hij moge dan minister, rech
ter of advocaat zijn, tevens boer, w. z.
naar tijd en ruimt© wortelend in de voor
vaderlijke Afrikaansche volksgemeenschap.
Hard is het leven in Zuid-Afrika, maar
taai het volk, dat in zijn volksliedjes
zingi van de kat, die doodgeschoten werd
en daarna bij Ceylon verdronken, vervol
gens uit 'n vliegmachine te pletter viel cn
eindelijk verbrandde, maai- steeds terug
kwam.
„Die kat kom weer", zoo luidde het
refrein van dit oogenschijnlijk zoo boer
tige liedje met een diepen, tragischen,
maar tegelijkertijd bemoedigenden zin.
Het auto-ongeluk onder Koedijk eischie drie menseh-enlevens. De wagen, waarin drie kinderen den dood vonden,
wordt uit het Noord-llollandsth Kanaal opgehaald.
Eenige overeenkomsten gc-
teckend.
De 'legeeiingspersdieinst meldt:
Te Rome beeft de onderleekening plaats
gehad van eenige overeenkomsten ter re
geling van het handels- en betalingsver
keer tusschen Nederland en Italië voor
het jaar 1938.
De cl earing overeenkomst van 1 Januari
1937, is, in hoofdzaak ongewijzigd, voor
den duur van een jaar verlengd.
In verband met het feit, dat de achter
stallige vorderingen op Italië grootendeels
zijn geliquideerd, is echter de onderlee
kening, waarop tol dusveire 10 pCt. van
de stortingen in Nedeiland werden geboekt,
opgeheven.
De handelsovereenkomst regelt in do
eerste plaats den invoer in N' derland van
Jlaliaauseho goederen welke hier te la-nie
aan coatingentcering zijn omdeiworpen.
In het algemeen zijn de aan Italië
toegekende invoert ©ntingonten in de
nieuwe overeenkomst gehandhaafd en
slecht® op enkele punten, waar zekere aan
passing mogelijk nas, eenig-zins gewijzigd,
aan enkel Lesh.ande contingenten zijn thans
in het belang der Nederlandseho industrie
voorwaaiden vernonden.
Voor wat beticft de uitvoermogetijkheid
van Ned ei land naar llalië kan worden me
degedeeld, dat de lijst van producten waar
voor gespeuifioeenle contingenten gelden.
Een belangrijke uitbreiding zoowel in aantal
als in waarde heeft ondergaan.
Exporleuis zullen zich terzake dezer uit
voervergunningen niet het crisisui vo. rbu-
reati in vei binding kunnen stellen tot het
vei'krijgen van nadere inlichtingen.
Voor de in de overeenkomst niet mei
name genoemde artikelen zullen vootls con
tingenten gelden, gelijk aan 50 pCt. van den
overecnkonisfigen invoer in llalië, gedu
rende 1934.
Hofberichten.
II.M. de Koningin heeft Zaterdag op 1
Januari te 12 uur en te 2 uur, ten paleize
aan het Noordeinde resp. do datnes en
hoeren van het corps diplomatique en de
Nedcrlandsche autoriteiten in de gelegen
heid gesteld, Haar Nieuwjaarswenschon
aan le bieden.
Il.M. de Koningin was Zaterdagavond in
de Rogentessekerk onder gehoor van ds.
A. B. te Winkel,
Het standpunt van den mi
nister.
Op de vragen van het Eerste Kamerlid
den heer Van Embden, betreffende toe
passing van de crisisinvoarwet, luidt het
antwoord van den heer Steenherghe, mi
nister van economische zaken:
Bij de beantwoording van de vragen der
sprekers in de Eerste Kamer had do mi
nister zijn eindoordeel ten aanzien van
de toepassing d-er nieuwe bevoegdheden,
over welke hij ingevolge de wijziging der
crisisinvoexwet de beschikking heeft, reeds
gevormd.
Een tegenspraak in do verklaringen van
den minister bij zijn verdediging van het"
ontwerp bestaat in feite niet.
Het zij opgemerkt, dat de gewijzigde wet
de mogelijkheid opent, eenmaal genomen
maatregelen, indien noodig en indien het
juiste tijdstip daarvoor aangebroken is,
op soepele wijze toe te passen.
Do minister kan niet verklaren, .lat on
der de huidige omstandigheden do strijd
middelen niet zullen worden toegepast. Hij
moge verwijzen naar hetgeen verklaard
wordt in do memorie van antwoord aan
de Tweede Kamer, nl., dat tegenover be
paalde landen steodb behoefte kan be
staan aan bizoadere ondorhaudclingsohjee-
ten.
wn
lluevecl eieren verhandelde Barneveld?
Op de grootste vrije eiermarkt van Ne
derland, (e Barneveld, zijn in het jaar
1937 verhandeld 65.560,000 eieren, en te
Voorthuizen 4.355.000. De gemeente Bar
neveld leverde dus in dit jaar het respec
tabele aantal van 63.915.000 stuks eieren.
De grootste aanvoer had plaats op 22
April, toen er op één dag 2.360.000 sluks
werden aangevoerd. Do hoogste maand-
aanvoer werd eveneens in April bereikt
met i 1.050.000 stuks.
De hoogste prijs werd besteed1 op Don
derdag 9 December, toen de middel prijs
der bruine eieren i 5.89 per 100 stuks was.
en die der witte f5.G2y3. Don minimum
prijs brachten de eieren op tijdens de
markt van 20 Mei, daar toen de midcM-
prijs der bruine eieren f3.30 per 100 stuks
was, en die der witte f2.52</3 per 100
stuks.
Sterfgevallen mond- cn klauwzeer,
liet iintal sterfgevallen tengevolge van
het im lid- en klauwzeer bedroeg in de
week van 19—26 -December: runderen
123 (2626), kalveren 172 (2895), varkens
en biggen 183 (2391), schapen 7 (181) en
geiten 1 (46).
Do tusschen haakjes geplaatste cijfers
geven de totalen tot 26 December aan.
Dr. Colijn hersteld.
De minister-president, dr. II. Colijn heeft
gisteren na zijn ongesteldheid, zijn ambts
bezigheden hervat en heeft gistermiddag
de vergadering van den ministerraad ge
presideerd.
Het knopen van gasmaskers.
De minister van sociale zaken vestigt
de aandacht van heil, die thans wenschea
over te gaan tot den aankoop van gas
maskers, bestemd voor bescherming tegen
strijdgassen, eiop, dat het gasmaskerbe-
sluit (Staatsblad 1937, no. 856) op grond
van de Warenwet (Staatsblad 1935, no.
793), hetwelk eischen inhoudt omlront de
constructie en doelmaiigheid van gasmas
kers, op 1 Februari 1938 in werking treedt.
Hel is bekend, dat thans gasmaskers wor
den aangeboden, welke zeer waarschijn
lijk niet aan de gestelde eischen van deug
delijkheid en doelmatigheid met betrekking
lot de bescherming tegen strijdgassen vol
doen. De minister voornoemd geeft be
langhebbenden derhalve met nadruk in
overweging zich, alvorens tot aankoop over
te gaan, te overtuigen of de gasmaskers
voldoen aan de gestelde eischen. Bij twij
fel kan zulks, onder opgave van merken
en gegevens, schriftelijk worden gevraagd
bij do afdeelmg volksgezondheid van zijn
departement.
Na 1 Februari 193S zullen de goedge
keurde maskers van een stempel zijn voor
zien en kan worden aangenomen, dat gas
maskers, welke niet voorzien zijn van dit
stempel dat in de Staatscourant van
16 December j.l. is gepubliceerd niet
aan de gestelde eischen voor wat betreft
het bieden van bescherming tegen strijd
gassen voldoen.
Op liet terrein van liet Zuiderpark aan de Bernard Zn eerskade le Amster
dam werd gistermiddag een repetitie gehouden met het. gesehut, dat de hoofd
stedelijke bevolking de (dijde gebeurtenis ia ons Vorstenhuis zal niededeelen.
De jourualist O. L. Hansen, die eeuigen
tijd in gijzeling heeft doorgebracht, was
gisteren aanwezig op de perstribune van
den Haagschen gemeenteraad, om weer ver
slag te maken van de eerste vergadering in
het nieuwe jaar.
Drie Rotterdammers wisten
met dobbelen werkloozcn geld
afhandig tc maken.
Due Rotteulammcrs, de 33-jnrige los-
weikman A. van L. de 39-jaiige zeeman
W. M. en de 31-jarige los wc; kinau E. B
stonden gisteren in hoogcr beioep voor
het Haagsebe gerechls'-of lencht van een
vo-nnis van den Rüt'eidamschou po ie'.cch-
ter, die hen wegens het gelegenheid geven
lot hazardspel ieder tot drie maanden gi
vangenïsstraf heeft veioordceld.
Dit vonnis was dairom zoo zwaar uit
gevallen, omdat de drie verdaenten hoofd
zakelijk lnm slachtoffers uitzochten onder
werkloozen, die hun zoo juist van den
steun ontvangen geldra dadelijk verdol»,
helden.
Ten lmizc- van één der vei dachten werd
om de beurt het dobbelspel zeven of elf'
gespeeld, waariiij het gooien van deze brndc
getallen met twee dobbelsteencn voorna
melijk winst opleverde.
Degene hij wien hel spel werd gespeeld,
de z.g. ,,keembaas" kreeg een gedeelte van
de gemaakte whist. Bij oen inval, welke do
Rotlcidamsche po'i'ie op zekeren dag dood,
werden twee veidacnhn geairoslo.rd. De
piocurenr-generaal was van meaning, dat
de opgelegde stiaf wel aan den zwaren
kant was uitgevallen. De Rolierdamschc po
litierechter heeft hier cons een afschrik
wekkend voorbeeld willen stellen. Spr.
meende evenwel, dat een gevangenisstraf
ran twee maanden voor ieder voldoende
was en requiioerde deze straf.
Uitspraak 17 Januari.
Dc Iiii-lilhc.srJieriniiig verplicht ook tot
persoonlijke diensten.
Artikel 12 van de luchtbcschermingswot
verplicht ieder, de door den burgemeester
van hem schriltclijke gevorderde mede
werking lot uitvoering der wet to voi
leenen. Zoo had de burgemeester van Xij-
kerk, in welke plaats op 11. Maart 1937
een luchtbescherming:?oefening gehouden
werd, een inwoner bevolen zich i.e 2.-13
uur ïi.m. te bevinden hij een brandweer-
kastje.
De heer B. heeft aan dit hevel niet
voldaan en stond deswege terecht voor
den politierechter te Zwolle, die echter ont
slag van rechtsvervolging gaf, oordeclende,
dat de wet niet tot het verrichten van per
soonlijke diensten verplicht.
Hel hof te Arnhem daarenlegen was van
oordeel, dat de wet (art. 12) iuderdaa i aan
den burgemeester van een dergelijke uit
gebreide bevoegdheid geeft. Het vcrnie'igde
t vonnis van den politierechter en veroor
deelde ter zake B. van het opzettelijk niet
voldoen aan een verplichting bedoeld in
arL 12 der wet «treffende bescherming te
gen luchtaanvallen, den lieer B. tot f 10
boete subs, twee dagen hechtenis.
Tegen dit arrest te-ctcnde B. cassatie
aan, de Hooge Raad, in dez.e zaak arrest
wijzende, heeft overwogen, dat de luchtlie-
scheimingswet niet ui duik'helijk antwoord
geeft op de vraag, of ouder de gevorler<le
medenerking ook is begrepen daadwerke
lijke deelneming aan een oefening, zooals
in dezen is gevorderd Ook in de geselde-
denis van de totstandkoming der wet is
oen afdoend antwoord op die vraag niet
te vinden.
Evenwel is aldus zegt de Ilooge Raad!
gelet op de ruime bewooiding waarin het
voorschrift is vervat, in verhand met aard
en strekking van do wet, een hope k e op
vatting als die van den betrokkene, niet
te aanvaarden, liet hof heeft dan ook te-
recht geoordeeld, dat voor hem de ver
plichting bestond, de van hem gevorderde
medewerking te vc' henen.
De Hooge Raad verwierp aldus het cas
satieberoep. j
Verdachte van rechtsvervol
ging ontslagen.
liet gerechtshof in Den Bosch heeft ar
rest gewezen in de ziak tegen den land
bouwer F. J. G., wonende te Groede, die
aldaar op 4 Maart van het jaar 1937 den
and hou werkknecht A. v, d. Vege mei een
revolver hooft doo lgesclioten. Het nood
lottig schot had G. gelost, nadat de landb
ouw ciskneclit v. d. Wege hem 'ïad mis
handeld, terwijl diens patroon toesnelde,
om hem met een knuppel te slaan. Door de
rechtbank te Middelburg is G. wegens
loodslag lot vijl jaar gevangenisstraf ver
oordeeld.
Het gerechtshof in Den Haag heeft in
iioogor beroep G. veroordeeld lot drie
jaar gevangenisstraf. Bij arrest van ion
lioogon raad is de zaak verwezen naar
liet gerechtshof in Den Bosch, waar de
zaak op 22 December j 1. word' nehandeld.
Fe advocaat-generaal heeft toen opgrond'
van noodweer ontslag van rechtsvervol
ging gcëischt, waarna liet Hof G. onmid
dellijk iu vrijheid heeft gesteld. 'let Hof
heelt thans op grond van noodweer G.
ontslagen van reehtsvervo'ging.
Politic-agent verzaakt zijn plicht.
De Hooge Baad heeft gisteren verwor
pen het cassatieberoep van "-en Amstcr-
d.umschcn politic agent, die in hooger be
roep door het gerechtshof te Ani-terriarn
i« veroordeeld tot 6 maanden gevange
nisstraf wegens het aannemen van een gift
om daarna in strijd met zijn plicht le
handelen.
OEIt
DINSDAG 4 JANUARI 1938. No. 21753.
