Garnizoensindeeling en Luchtgevaar
8
Ir
Luchtdoelartiilerie en "og eens luchtdoelartiilerie
SIOOMWASSCHERIJ „EDELWEISS"
f
ff™
Em by uitstek deskundige >j> mili
tair gebied vanden vve bereid voor
onze lezers een uiteenzetting te ge
ven van het brandende Moagatuh
dex luchtverdediging van de streek
langs Nieuwe Maas en Nieuwe Wa
tem eg, waarvan Schiedam onge
veer het middelpunt vormt Daarbij
komen aangelegenheden ter sprake,
die voor onze stad van het groot
ste belang zijn.
Zij, die bij het lezen van het twee
tal artikelen, waarvan hier het
eerste volgt, misschien f>en rilling
over den rug v oelen gaan
mogen bedenken, dat de werkelijk
heid nu eenmaal niet anders is en
dat het beter is die werkelijk
heid tijdig onder de oogen te zien,
dan een struisvogel-politiek te vol
gen, die noodlottig zou kunnen
worden.
I.
Nieuw e garnizoenen.
De garnizoensindeeling vertoont in zoo
ver eenige overeenkomst met de verdeehng
van het koloniaal bezit, dat er in beide
opzichten „verzadigden" en ,,hongerigen'
bestaan. De gemeenten, die sinds jaar
en dag in het gelukkig bezit van een
garnizoen zijn, vinden dat over Jiet alge
meen de gewoonste zaak vau de wereld.
Zij begrijpen zelfs niet, dat Je garnixoen-
looze gemeenten daarmee niet tevioden
zin. Evenals koloniale staten redeneeren
zij: de voordeeleu die wij van ons bezit
trekken, zijn grootendeels denkbeeldig en
de bezitloozen kunnen deze deelachtig or
den door eenvoudig naar een nabijgelegen
garnizoen te gaan kijken. Alleen als er
sprake van is om het bezit af te staan
dan rijzen de kwasi onverschilligen op
„do achterste beenen" om ,de denkbeel
dige voordeeien" tot het uiterste te ver
dedigen.
Er is echter oen belangrijk verschil
de koloniën op aarde zijn nu eenmaal ver
deeld; herverdeeling is buitengewoon moei
lijk en nieuwe zijn er practisch «esproken
niet meer te vinden.
De garnizoenen daarentegen zijn
voor uitbreiding vatbaar en wat
meer zegt: er is een uitbrei
ding op komst. De wijzigïngvan
de dienstplichtwet, die door de
Tweede Kamer met groote meerder
heid aanvaard is, zal er ongetwij
feld toe leiden, dat een aantal nieu
we garnizoenen gesticht wordt.
Vooreerst toch is de sterkte der jaar-
lijksche lichtingen belangrijk verhoogd Cni.
tod 27 500 doorloopend en in de jaren
1939 tot en met 1943 met nog 1500 meer);
bovendien be teekent de verdubbeling van
den eersten oefentijd ook een verdubbeling
van de vredessterkte.
Het is duidelijk, dat er voor de zoo
veel gxootere vredessterkte meer garni
zoenen zullen komen. De verlenging van
de oefentijden voor de infanterie zal ia
hoofdzaak er toe leiden, dat er Ixngs de
Oost- en Zuidgrens nieuwe garnizoenen
warden aangewezen voor de z.g. „grens-
bataijons". Maar' de uitbreiding van bet
contingent zal voor een groot deel die
nen om de nieuw aan te schaffen wapens
aan bedieningen te helpen. Hierdoor zul
len ook meer binnenwaarts nieuwe gar
nizoenen gesticht worden.
Het vooruitzicht op deze uitbreiding
van het aantal garnizoenen heeft aanlei
ding gegeven aan vele gemeenten om zich
tot de regeering te wenden met een ver
zoek voor een garnizoen in aanmerking
te komen Aangezien hierbij het aanbod de
behoefte overtreft, is het begrijpelijk, dat
het rijk voorwaarden gaat stellen -m dat
de gemeenten als het ware tegen elkander
opb'etiui ten aan/ien \au liet bes Iidjuur
stellen \an teiremen, gebouwen, aindeel
m bouwkosten, en?
LV vraag of »n/e je meen te ah
zal scharen onder deze „sollicitia-
ten" heeft door een en ander ac
tueel belang gekregen en verdient
daaiom nadere beschouwing.
Het bezit van een garnizoen heeft ,.ijn
eigenaardige vóór- èn nadoelen.
De voordeden zijn bekend genoeg en
gelden vooral voor kleine en middelgroote
gemeeuten het economisch en sociaal le
ver. profiteert er van, het aanzien, liet ver
tier en de aantrekkelijkheid als woon
plaats kunnen er door stijgen Daarente
gen is er voor oorlogstijd het nadeel aan
verbonden, dat een garnizoensplaats nrj
mobilisastie, als centrum van de voorbe
reiding der defensie, onmiddellijk aan
luchtaanvallen kan blootstaan, terwijl het
zonder garnizoen, wellicht als cnbeteeke-
nend provincie-plaatsje aan die gevaren
ontsnappen zou
Voor plaatsen echter als Schiedam, Rot
terdam en vele andere in de streek die
zich uitstrekt van Krimpen aan de Lek
tot Maassluis,, moet lautstvermeld bezwaar
veel geringer wegen. Want deze streek
is in oorlogstijd van zulk een overwegend
belang voor het economisch leven van Ne
derland en dus ook voor de defensie,
dal zij mét of zónder garnizoen in ieder
gevai bloot kan staan aan luchtaanvallen.
Bovendien zijn er een aantal bedrij
ven gevestigd, die voor de levering van
oorlogsmateriaal van vitaal belang kun
nen worden. Wij noemen Wilton—Fg°n-
cord, de Werf Gusto en de Scheepsbouw
Maatschappij „Nieuwe Waterweg", met aan
den overkant van de rivier de Rotter! am-
scLe Droogdok Maatschappij, en, eieneens
aan den overkant, het groote Petroleum
bedrijf.
Op eenige K.M's ten Z. van den Nieu
we Waterweg, schuin tegenover Schiedam,
lig' het vliegveld Waalhaven. Wij doen
slechts enkele piepen en zwijgen nog maar
van de overheerschende beteeken is van
den groothandel, van de enorme voorra
den oorlogs potentieel, die langs de rivier
zijn opgestapeld, enz.
Deze omstandigheden verhoogen de
kans op luchtaanvallen bijna tot een
zekerb eid.
Daarmee komen wij tot de kern van liet
vraagstuk der garnizoensindeeling.
Want het spreekt wel vanzelf, dat bij
du vraagstuk heel andere overwegingen
gelden en moeten gelden dan de warmte,
waarmee een gemeente in dat opzicht voor
Laar belangen opkomt. Bij de garnizoens
indeeling behoort natuurlijk ia de eerste
plaats gelet te worden op de eischen van
de defensie en de voorwaarden voor den
dienst en de voorbereiding der troepen.
Deze eischen en voorwaarden behooren
ze'fs voor te gaan bij de financieeie oe-
langen van het rijk. Wij hopen dan ook,
dat de regeermg geen enkel verlaten gar
nizoen in zijn vroegere waardigheid her
stellen zal alléén, omdat er een kazerne
staat, terwijl het niet aan vorenbedoel
de eischen en voorwaarden beantwoordt
Nog minder verantwoord zou het na
tuurlijk zijn een nieuw garnizoen te
stichten niettegenstaande het in laatstbe
doelde omstandigheden verkeert
Bij dit alles gaan de gedachten
uit naar de vraag: Hoe is het in.
dat opzicht met Schiedam9 Behoort
of kan dit in aanmerking komen
voor een garnizoen?
Vóór den groeien oorlog zou daarvan, be
zwaarlijk sprake kunnen zijn. Voor de des
tijds bestaande troepen was Schiedam heel
weinig geschikt al bestonden er wel
garnizoenen waarmee het in dit opzicht
zeker niet beter gesteld was
Maar sedert dien is er het niewe wapen
bijgekomen dat de wereld verrijkt (Ij heeft
met den o>r!og in de lucht Door de ont
wikkeling van deze nieuwe strijdwijze is
voor de plaatsen in het rayon Krimpen
Maassluis de toestand radicaal veranderd:
door haar ligging aan een der
voornaamste slagaderen van
ons volksbestaan zijn de zeplaat
sen bij een nieuwen oorlog als
het ware in allereerste linie
im GLAS IN LOOD mm
N„V. v. KATWIJK's GLASHANDEL
Westmolenstraat 16-18 - Telef. 68519
GARAGE "UNIQUE"
RADIÖ-ELECTRICITEIT
C., v. d. M S T
aan het front kome n te ligg en.
Voor de verdediging vao deze
streek is daarom boven alles be
hoefte aan luchtdoel-artillerie
met toebehooren.
Wij zullen allerminst trachten de waar
de van een goed verzorgde luchtmacht te
verkleinen. Ons land moet deze zeker ook
hebben. Maar aangezien wij te doen kun
nen knjgen met een aanvaller, die over
sterk overmachtige luchtstrijdkrachten be
schikt, zal de veiligheid m de lucht onmo
gelijk door onze luchtmacht alleen gewaar
borgd kunnen worden.
Veel hechter is de waarborg, die de
luchtdoel-artillerie kan verschaffen.
Daarom heeft onze streek dringende be
hoefte aan luchtdoel artillerie on nog eens
luchtdoel-artillerie en nog eens...!
Op de wijze waarop aan deze behoefte
zou kunnen worden voldaan in een vol
gend artikel.
Voetbaivereen. D. H. S.
Een nieuw clublokaal.
Tot de vcetbalveroenigmgen, die gaarne
hun onafhankelijkheid en volledige zelfstan
digheid beu aren, behoort D.FIS., die van.
de gemoente een terrein aan Spieringshoek
(tegenover de ijsbaan) m huur heeft en
alles doet om dit zoo goed mogelijk in orde
te brengen en te houden. Dat is alleen mo
gelijk, dank zij de groote clubliefde van de
leden, want ruim in haai contanten zit
D.H.S met De leden getroosten zich ech
ter veel belangdoozen arbeid, wat wel ge
bleken is bij het in?.orde brengen van bet
voetbalveld het Yong" Jaar, daf er nu prach
tig uitziet.
Het kleedlokaal was echter in deconfiture
geraakt; het vertoonde alle gebreken van
den ouderdom.
De vereeniging heeft onlangs de directie
keet, die bij den bouw van het Dieselgemaal
aan de Vijfsluizen heeft dienst gedaan, aan
gekocht.
Voorzichtig is plank voor plank losge
maakt en later is het gebouw weer op
ziin nieuwe plaats vèrrezen.
Het is thans nagenoeg gereed'. Het i» ruim
80 M2 groot, n.l. 13.50 51. lang en 6.10
M. breed'
Het grootste deel wordt ingenomen door
de „recreatiezaal" met buffet, in het mid
den van het gebouw, die 7.50 bij 6 M. is.
Aan den kant van de laan van Spierings
hoek zijn twee kleedkamers ingericht, die
met een overdekte gang verbinding zullen
knjgen met het oude clubgebouw, waarin
de waschgelegenheid gelegen is. Aan de
andere zijde van het gebouw (aan den
kant van den VTaardmgerdrjk) is aan de
voorzijde een vnj ruime bestuurskamer en
daar achter een scheidsreohterskamer ge
bouwd.
Het gebouw staat op een betonnen voet;
tusseken de wanden en ook onder den
vloer is een dikke rietmat aangebracht.
De schotten, die de kleedkamers van
de recreatiezaal scheiden, kunnen gemak
kelijk verwijderd worden, zoodat men b.v.
voor een ledenvergadering een groote ruim
te ter beschikking heeft.
GUSTC \mERWE/ <\4
Als men in Nederland feest viert
liizondcre kerkdiensten.
V oer de Geief. Kerk is de volgende
regeling vastgesteld voor een bizonderen
'kerkdienst, die gehouden zal worden na
de blijde gebeurtenis in het Prinselijk gezin
a Op den avond van den geboortedag,
als het bericht der geboorte voor 12 uur
's middags bekend zal zijn;
b op den avond van den dag, olgendo
op dien dag dger geboorte, wanneer het
bericht na 12 uur 's middags bekend wordt.
c op Zondag, wanneer het bericht na
Zaterdagmiddag 12 uur bekend wordt en
voor Zondagmiddag 5 uur.
Als de samenkomst gehouden zal worden
op een avon 1 in de week, dan zullen
daarin de drie Geref. predikanten voor
gaan Valt de dankstond op Zondag dan
valt deze samen m*.t den gewonen dienst
waarin elk der predikanten zijn gen one
beurt vervult
Bij een samenkomen op ■°en werkdag zal
de bijeenkomst plaats hebben mi de Juliana-
kerk dos avonds acht uur
Een nagenoeg gelijke regeling is getroffen
door den kerkeraad der Chr. Geref. Ge
meente. Alleen zal, als het bericht van de
geboorte Zaterdags modht worden ontvan
gen, de blijde gebeurtenis Zondagsmorgens
in de Chr. Geref kerk aan de Warande,
heek Burgemeestér Knappertiaan worden
herdacht.
Versieringen.
Een comité, dat zich m de Stadhouders
laan heeft gevormd' en bestaat uit de hee-
ren C van DaaJen, voorzitter; G. Maat
huis, secretaris; dr. C. A. Reeser, penning
meester; ir. C. E. Alexander, P. Huiskes,
A Jurgens. 51. Stavenga en G. Vink, heeft
gisteravond' besloten ook in de Stad bou
de rslaan een versiering aan te brengen, die
zal bestaan uit rijen vrij groote oranjekleu
rige lampen, die boven het water van den
vijver zullen worden aangebracht.
Zoo mogelijk zal de versiering nog «enigs
zins worden uitgebreid,
In den voortuin van mr. FL A M. Roe-
lants in de Burgemeester Knappertiaan,
hoek Thomas a Kempisstraat, trok gister-
avond bij het proefbranden een imitatie-
oranjeboom van flinke afmetingen de aan
dacht Van de Nieuwe Haven af was de
verlichte boom reeds te zien.
Sluitingsuur café's.
Op den dag, waarop een Prins of een
Prinses wordt geboren, en op den natio-
na'en feestdag is het sluitingsuur voor
cafe's in deze gemeente bepaald-op 2 uur
's nachts.
Op die dagen mag echter ran 10 uur
s avonds af in tapperijen en s lij te rijen geen
sterken drank worden geschonken
Op die dagen mag m die inrichtingen
toi een half uur vóór sluiting muziek
worden gemaakt en worden gedanst, mits
de verschuldigde be'asting is voldaan.
Voorts mag op die feestdagen zonder
nadere vergunning straatmuziek worden
gemaakt tot des avonds 10- uur en draai-
orgelmuziek tot het ontsteken der straat
verlichting.
Deze regeling geldt niet voor den Zon
dag De feestviering wordt dan naar den
onmiddellijk daarop volgenden 5Iaandag
verschoven.
Streng zal worden opgetreden tegen het
houden, van loterijen en hazardspelen, het
innemen van standplaats voor vermake
lijkheden op de openbare straat, het geven
van veriooningen me' dieren e.d.
Kleeding- schoeisel.
en dekkingsfonds
Een tweede uit keering nog
deze maand.
In een circulaire aan do gemeentebestu
ren heeft do minister van sociale zaken
verzocht hem vóór 15 Januari opgave te
doen van het aantal ondersteunden of
tewerkgestelden, dat volgens de desbe
treffende voorschriften op 8 Januari lot
de spaarregeling Is toegetreden en van het
aantal, dat had kunnen toetreden.
Het is do bedoeling dat het restant van
de opbrengst der collecte voor het klee
ding-, schoeisel- en dekkingsfonds nog in
Januari zal worden uitgekeerd.
Een eerste uitkeering is reeds geschied
Van de plaatselijke opbrengst der col
lecte komt 50 pCt. aan de Scliiedatn-
sche rechthebbenden ten goede; de overige
50 pCt. van alle gemeenten wordt in een
generale kas gestort en vervolgens gelij
kelijk verdeeld.
Zondagsdienst doctoren en apothekers.
Voor spoedgeval'en nemen rao g«n de
vo'gende gmeeskundigen den dienst waar:
Groene wogen, Burgemeester Knapp 'rt'aan
41. Hoogendijk, Tuiniaan 74; de Leeuw,
Westi est 12, en De Maeyer, Burgemeester
Knappertiaan 80
Morgen zijn geopend de apo'heek van
de firma Van Westendorp, Emmastraat
1 en de Rembrand! Apotheek, Rembrandt-
laan 5b
laan 5b, die ook de vo'gende week den
nachtdienst waarnemen
Diaeonessenarbeid.
Gedurende het vierde kwartaal van 1937
werd door den diaconessenarbeid 1600 m ml
hulp verleend aan 118 patiënten, waarvan
44 nieuwe.
Tevens werden verscheidene huisbezoe
ken afgelegd.
Het aantal gestorven patiënten, dat werd
afgelegd, bedroeg 22.
Aan de doktoren werd tweemaal assis
tentie verleend.
Naar het ziekenhuis werden 3 pati enten
vervoerd.
l>e erplegingsartikelen werden 52 mail
uitgeleend en die in de Gorzen 29 maal.
Schïed. Vrijw. Brigade tot het
redden van Drenkelingen
Het JO-jarig bestaan.
Men schrijft ons
Een van de vele sympathieke vereeai-
gingen, die onze goede stad in liaar mid
den. heeft, is zeer zeker ook Je Schied.
Vrijw Bn gade tot het roddon van Dren
kelingen, kortweg genaamd SehiedamsMie
Reddingsbrigade.
Deze vereeniging, die in Ion 'oop van
de nu voorbije 10 jaren, op oen zeer
vruchtbaar werk mag terugzien, gaat jn-
bileeren.
Pescheiden begonnen aan het einde van
het jaar 1927, is zij allengs uitgegroeid'
tol een der beste Brigade's in den lande,
en heeft zij haar sporen op het gebied
van het reddingswerk ruimschoots ver
diend.
Onder leiding van liaar eersten voor
zitter, den heer Van Riet, begon haar
groei toe te nemen, totdat hij zich na
idm. U/a jaar het voorzitterschap te heb
ben bekleed, genoodzaakt zag de voor
zittershamer neer te leggen; de heer J.
Schreuder werd als zijn opvolger aan
gewezen.
De nieuwbenoemde voorzitter en zijn
staf van bestuursleden, hebben de ver
eeniging verder geleid; twee jaren na
de oprichting werd de Koninklijke goed
keuring aangevraagd- en verkregen.
ïes jaren is de heer Schreuder v oor-
zitter geweest, krachtig bijgestaan door
den heer Van de Gaag, die als hoofd-
iastructeur de zwemcapaciteiten van de
leden tot een flinke hoogte heeft opge
voerd.
Na het heengaan van den heer Schreu
der en den heer Van de Gaag, werd de
functie van voorzitter in handen gelegd
van den heer F. Scheffers en trad ais
hoofd-instracteur op de heer F Piek,
die ook hun beste krachten gegeven heb
ben tot verderen uitbouw van de S.RÖ.
Na li/2 jaar het voorzitterschap te heb
ben bekleed; zag ook den heer Scheffers
zich genoodzaakt als voorzitter heen te
gaan en werd de leiding in handen ge
legd van den heer H. A. AL Jonker Roe-
lants, die tot op heden, dus reeds meer
dan 1 jaar de vereeniging ^eidt, bijgestaan
door den heer H. H. Groenhout en den
heer M. C. Ploorj, respectievelijk als hoofd
instructeur en waarnemend hoofd-instruc-
teur.
Dat de S.R.B. levensvatbaarheid zon
blijken te bezitten, was te verwachten.
Zij was en wilde niet zijn een zwemver-
eeniging zonder meer. Volgens art. 3 der
statuten stelt de S.R.R. zich ten doel:
hulp te verleenen 'aan drenkelingen; prac-
tische opleiding tot het redden van dren
kelingen en het houden van cursussen
in het opwekken der levensgeesten; het
maken van propaganda om het zwemmen
te bevorderen; de hier ter stede aanwezig
zijnde reddingsmiddelen te toetsen aan de
behoefte.
De S.R.B. heeft getoond in een behoefte
te voorzien en velen hebben aan het ac
tieve optreden van leden <m oud-leden
der S.R.B. te danken, dat zij niet den
verdrinkingsdood gestorven zijn
Op bescheiden wijze zal het 10 larig be
staan worden herdacht op Zaterdag 15
Januari as. in Gebouw Eendracht, waar
het Variété-gezelschap van Martin van
Schic uit Rotterdam, haar medewerking
verleent.
City
Om het recht van het kind
De schrik der bandieten.
„Om het recht van het kind" is bet
tragische verhaal van een kind, .lat bij
de scheiding zijner ouders als voornaam
ste getuige wordt opgeroepen. Zijn rader
(Edward Arnold) ziet, hoe ontzettend de
jongen er onder lijdt tegen zijn moeder
te moeten getuigen en daarom geeft hij
zich gewonnen en berust in het door zijn
vrouw geformuleerde voorstel, Jat de jon
gen acht maanden brj zijn moeder en vier
maanden bij zijn vader zal doorbrengen.
De moeder (Karen Moley) trouwt mot
Howard Benson en ofschoon zijn stiefva
der heel vriendelijk voor hem Is. kan lig
toch niet wennen. Hij voelt zich a'tijd
/eer gelukkig, als hij naair zejn vader kaa
gaan.
Ook zijn vader zal weer gaan trouwen
en de jangen kan niet velen, lat er een,1
ander tusschen hem en zijn vader komt
te staan.
Het kind wordt tenslotte ernstig ziele «n
zijn moeder wordt aan het ziekbed ge
roepen De dokter stelt vast. dat het
kind zich hun scheiding erg omtrekt
De ouders besluiten de jongen naar een
militaire kostschool te zenden en na eeni-
gen tijd blijkt, dat hij zeer naar zijn ouders
terug verlangt
De vader geeft het plan tot hertrouwen
op en neemt den jongen bij zich thuis
om zich geheel aan zijn opvoeding te
wijden. i
De kinderrol in deze film wordt ge
speeld door Frankie Thomas.
Als tweede film gaat „De schrik der
bandieten" met John Wayne in de hoofd
rol.
Van Dinsdag as af
programma vertoond.
wordt oen nieuw
4
d
mv&Hl
TELEFOON 68735
G. A. DE WINTER
ROTTE Rp.DÏJtC 186 'i JE LEF. 6 7 7 7.6
Gemjêl
Vi/fs/wzen
Ti-
WJL
Kl
i
j,
A h
1
-t
t<
«r V