EERSTE BLAD.
RU 1CER IN HET LAGERHUIS
Woensdag 23 Februari 1938
Frankrijk
Gemengd Niéuws
Te goedgeloovig
FiEmglinsters
90ste Jaargang.
No. 21796
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Incident over het Italiaansche telegram van Zondag.
Motie van wantrouwen in de regeering verworpen.
De toestand in het Verre Ooste
De val van Teruel
Dnitschlanc
België
Italië
BINNENLAND
Overzicht Tweede Kamer
Auto tegen trein gebotst
Dei® courant verschijnt dagelijks, met uit-
londeriug ran Zon- en Feestdagen.
per kwartaal f 2.—; franco par post
f 2.50. Prijs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nunraers i ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentieu yoor hot eerstvolgend num
mer moete vóór :lf nur aan het Bureau
bezorgd zjjn, 8 Zaterdags vóór i» uur.
Een bepaalde plaat; van advortentie'n
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prija der Advertenticm van t5 regels 1153;
Iedere regel meer f0.3ü; in het Zaterdagnummer
15 regels f 1.80, iedere regel meer 1 0.35
Reclames f0.75 per regeL Incassokostenocts.j
Eostkv,itanties 15 ets. larieven van advertentien
ij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen ooi tut be taling KI ma
Adveitentien opgenomen ft i 50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/in. 23 wooi den. Kik woord meer
5 cent 'tot een maximum ïan 30 woorden.
's Woensdairs: Kleine Ad\ertentientot25woor
den t 025, mits vóór Dinsdagavond O uui aan bet
Bureau bezorgd
's Zaterdags Kleme Ad\eitentien 11.00, indien
met vóór Vrijdagavond uur bezorgd.
Gisteren heelt het Britsclio Lagerhuis
debatten, over de buitenlandsche po
litiek en het aftreden van Eden voort
gezet. Daarbij vrorJon harde noten ge
kraakt, vooral door Church;'.1 en Lloyd'
George, Het Lagerhuis heeft tenslotte
de door de Labourpartij ingediende
motie van wantrouwen met 330 tegen
168 stemmen verworpen.
Rede van Chamberlain.
Reeds vrjj kort na 'het opened van het
debat nam minister-president Chamberlain
het woord.
Ten aanzien van de bewering, dat bet
aanknoopen van onderhandelingen met
Italië vernedering beteekent voor Engeland,
zeide Chamberlain, dat dergelijke praat
jes hem met raakten (luide toejuichingen
in de banken der regeering). Deze praat
jes overtuigen spreker slechts van één ding,
n.l. dat zij, die ze verkoopen zich niet be
wust zijn van de grootheid van bun land
(wederom toejuichingen en tegenwerpin
gen bij de oppositie). Dit is een sterk land,
waarvan vele millioanen leiding verwach
ten omdat zij het hoogachten.
Do Volkenbond is niet in staat col
lectieve veiligheid te verschaffen en
men moet niet trachten zichzelf en
anderen een rad voor de oog en te
draaien ai kleine mogendheden doen
denken, dat zij door den Bond be
schermd zullen worden tegen een aan
val, wanneer men weet, dat iets der
gelijks niet kan warden verwacht.
SJreker wenscht lid van den Bond te
blijven, omdat hij vertrouwen heeft, dat
deze hervormd zal worden en omdat er
waardevol werk door den Bond kan wor
den gedaan. Hij twijfelt er evenwel aan of
de Bond zijn beste werk zal doen zoo
lang de leden verplicht zijn sancties toe
te passen of geweld aan te wenden om
dte beginselen van den Bond te steunen.
Indien de Bond zijn vermomming af
wildé werpen, welke een ieder kan zien
en duidelijk uiteen zou zetten waartoe
bij bereid is, dan zou zijn moreele kracht
Asl samenvatting van de openbare meening
sterk toenemen. Het zou misschien enke
len, die het vertrouwen in den Bond heb
ben verloren tot inkeer brengen en de
toekomst van den Bond zou bewaard bblij-
ven lot heil en welzijn van de menschheid.
Spreker gelooft, dat de politiek van de
labourpartij, wanneer deze blijft en poli
tiek van het toesteken van de band of
het toekeeren van de rug en het houden
van redevoeringen zonder iets te doen,
naar oorlog zal leiden. Een zware verant
woordelijkheid ligt op den man, die, zoo
als ik voel, dat indien wij niet handelend
optreden, wij kunnen komen te staan voor
het verschrikkelijke vraagstuk vaa een oor
log en die voelt, dat door thans handelend
op te treden, een oorlog kan worden voor
komen.
Waarom snelde Engeland den
dictator te hulp?
Na minister.president Chamberlain nam
Chuxehill het woord ,liij schetste de moei
lijkheden an Italië en zeide, dat achtver den
mooien gevel aanduidingen waran, dat
Mussolini in een zeer moeilijke positie is.
Het is dikwijls verstandig, zoo zeide Cliur
chili verdei', de zaken op hun natuurlijk
beloop te laten en misdaden en dwaas,
hgden met eigen munt te laten totalen. De
interne aangelegenheden van Italië veroor
zaakten den dictator zeker vrees. Hij had
een succes in het buitenland noodig en
daarom kreeg Grandi opdracht de bespre
kingen met Fingeland aan te moedigen. liet
is evenwel niet duidelijk, waarom Enge.
land den dictator te hulp snelde (luide
toejuichingen van de oppositie) was op
zijn plaats geweest den tijd te laten werken.
Sprekende over het aftreden van Eden,
zeide Churchill te 'gelooven, dat deze zeer
juist heeft gehandeld.
Chmelull voegde hieraan toe, dat de
afgeloopen weck de beste is geweest, welke
do dictaLors ooit hebben gehad.
Ten aanzien van de Brilscli.ItaHaainsche
besprekingen zeide Churchill, dat Enge
land zeker veel za.1 moeten geven en er
kan weinig ontvangen worden, behalve dan
het slaken van een langdurige onuitgelokte
actie van Italië togen Engeland, indien
het mogelijk zou zijn dat Italië tezamen
met Engeland en Frankrijk do onafhanke
lijkheid en onaantastbaarheid van Oosten
rijk zou verdedigen, dan zou spreker zooi
ver willen gaan in het doen van concessies
als vu dan ook.
Rede van Lloyd George.
Vervolgens nam Lloyd' George het woerd,
hij wenschte Eden en Cranborne geluk met
hun zeer dappere houding.
De regeering volgt een nieuwe politiek
en de democratische landen zijn ontmoe
digd en verschrikt, zij betreuren dit af
treden, aan de andere zijde verbergen de
dictatoren hun vreugde niet.
Duidende op het telegram van
Grandi, dat het antwoord van Italië
bevatte op de vraag of de Britsclio
formule zou worden aanvaard, zei.
de Lloyd George, dat het telegram
Zondagochtend is aangekomen, hl den
middag was er een vergadering va.i
het kabinet, doch daar was het tele,
gram niet.
Chamberlain viel den spreker in de
rede en zeide, dat Grandi hem den inhoud1
van hot telegram had medegedeeld Zon
dagochtend vioec. Hier stond Eden op en
zeide:
Tot mijn aftraden heb ik geen of-
ficieele mededecling van do Italiaan
sche regeering gehad', zooals de minis
ter-president bedoelt. Chamberlain zei
de mij, dat hij een dergelijke mededec
ling had ontvangen, docli hij zeide
niet van welke zijde.
Op het Foreign Office is niets ont
vangen zoolang ik minister van bui-
tenlaadsehe zaken was, dit zou na
tuurlijk geen wijziging hebben gebracht
in mijn toestand.
Voortgaande zeide Lfovd George, dat hij
nog nooit zulk een gedrag heeft gehoord.
Er was een belangrijk document, dat nooit
in handen van een minister werd gegeven,
die er zoo groot belang in stelde, dat hij
aftrad.
De minister-president stond en zeide, dat
Lloyd George blijkbaar bedoelde, dat de
minister-president "iets oneervols beeft ge
daan.
Lloyd George antwoordde: „Ja".
Chamberlain stelde vervolgens vast, dat
dit een aanval op zijn persoonlijke eer
was.
Vervolgens gaf hij een uiteenzetting van
de onderhandelingen op Vrijdag, hierbij in
gesloten de beide gesprekken met Grandi.
Hij voegde hieraan toe, dat hij Zondag
ochtend van een vriend, die Grandi ken
de, vernomen had, dat Grandi een gunstig
antwoord had ontvangen uit Rome. De mi
nister-president vertelde dit in de verga
dering van het kabinet.
Niettegenstaande werd geroepen „terug
trekken" zeide Lloyd George, dat bij zijn
woorden niet terugtrok.
Het document werd den minister van
buitenlandsche zaken niet getoond. Cham
berlain zeide kwaad: „Lloyd George wil
nauwelijks luisteren naar de verklaring,
dat ik zelf het document niet heb gezien
voordat Grandi het mij Maandag bracht
en daarom kon ik het Zondag niemand
overhandigen. Ik had gehoord, dat het
antwoord van de Italiaansche regecring
gunstig was en bevestigd. Dit was alles,
wat ik het kabinet zeide. Een document
was er niet".
Opnieuw weigerde Lloyd George gevolg
te geven aan de aansporingen zijn woor
den terug te nemen. Hij verklaarde te ver
onderstellen, dat dit belangrijke document
met een verklaring over de politiek van
do Italiaansche regeering werd achterge
houden tot Maandagochtend, nadat Eden
was afgetreden.
Do minister-president werd woedend,
stond op en vroeg: „Wat is de beschul
diging tegen mij?"
Lloyd' George anlwoordde: „Het docu
ment had gehaald moeten worden en aan
Edep overhandigd voor hij aftrad. De mi
nister-president de"d geen moeite het do
cument in handen te krijgen en Grandi
deed geen moeite het te overhandigen,
want hij wenschte den minister van bui
tenlandsche zaken kwijt te raken".
Lloyd George zeide ervan overtuigd te
zijn, dat de dictators besloten hadden den
minister van buitenlandsche zaken te ver
drijven, omdat hij do eenige man in de
regeering was, die hen kon weerstaan.
Daarna weird het debat gesloten en over
Tie motie gestemd.
van het otirlogstooneel.
Naar het Chineesche persbureau bericht,
ligt het voornaamste gevechtsterrein thans
in Sjansi, waarheen de Japansche troe
pen in drie kol on nes oprukken. Wantmer
de Japansche troepen eiin slagen zich
meester te maken van Sjansi, dan kun
nen zij een krachtige controle uitoefenen
op Hopei. De Japannvezen pogen thans
Pmgjoc-an, een oude stad, welke nog uit
den tijd van keizer Yao, een van de
eerste keizers van China stamt, to bezet
ten.
De Japansche troepen hebben gisteren
Hai King Foe, ongeveer zestien kilometer
ten Noorden van de Gele rivier, bereikt.
Westelijk van den spoorweg Peking—Han-
kaa. De Chineesche troepen verzamelen
zich bij Ang Sien, ongeveer 23 kilometer
ten Zuiden van Hai King Loe, om te
trachten de Japansche Hoepen tegen te
houden en te beletten, dat zij de Gele
rivier bij Loyang overschrijden.
De Japansche troepen hebben voorts
Je stad Weiking op '20 mijl ten Noor
den van do Gele rivier en ten Westen
van den spoorweg Peiping—Hankau be
reikt.
De stad geheel in hnnden der
rechlseheu.
Gistermorgen om acht uur hebben de
rechtscho tTcepen Teruel bezet. De straat
gevechten varen spoedig ten einde. Om
tien uur was de orde geheel hersteld.
Om elf uur bedroeg het aantal hij Teruel
gevangen genomen manschappen 2600.
Tegen twaalf uur was de zuivering van
Teruel voltooid. Een nur later deed gem
raai Yarela zijn intrede in de stad, die
volkomen vernield is. De straten lagen be.
zaaid met kapotte meubelstukken en met
vuil. Slechts een vijftigtal burgers was
in de stad achtergebleven. De rechtsch.en
achtervolgden de regeeringstroepen in de
richting van den weg van Iluenca en de
luchtstrijdkrachten bombardeerden hon zon.
der ophouden.
Reuter meldt, dat derechtsche troepen
thans reeds vijf kilometer ten Zuide.i van
de verlaten stad staan en den hoofdweg
naar Valencia bedreigen.
Gaering naar Polen.
Minister-president Goering is gisteravond
van Berlijn vertrokken, om op uitnosdi-
ging van den Poolschen president doel
te nemen aan een officieele jachtpartij
te Bialowicza.
Minister Spaak door socialistische
Jonge Wachten" nitgejouwd.
Zondag werd te La Louvière een socia.
listsiclie 'betooging gehouden voor de 10
urenweek en het pensioen van 6ÜOO francs
Toen de stoet het Maison du Peuplo had
bereikt, verscheen, aldus meldt De Stan.
daaTd, minister Spaak op het baJcon om
bet woord te voeren. Maar bij het eerste
woord ging uit de rijen der Jonge Wachten,
socialisten en communisten een oorverdoo.
vend gejouw op. Men hoorde hoofdzakelijk
roepen: ,,Ilalië" on „Spanje". Nadat de
betoogers met moeite tot bedaren waren
gebracht, kon Spaak zijn rede houden over
de rol van de socialisten in de regeering.
Er deden zich nadien geen incidenten meer
voor.
Opheffing van parlementaire immuniteit?
Ete speciale desbetreffende Kamercom
missie heeft met 5 tegen 4 stemmen be
sloten de Kamer voor te stellen de paile-
it entaire immuniteit op to heffen van de
afgevaardigden Marcel, Henri Jasper, La-
haut en Delbroeck, die in Januari j 1. den
afgevaardigde De Syndic geslagen hebben.
Crcdiclen voor de landsverdediging.
Do ministerraad beeft gisteren besloten
nieuwe credieten ten bedrage van inner
dan drie milliard tweehonderd millioen
franc® to vragen voor do landsverdediging
Een milliard achthonderd m'llioen francs
is bestemd voor liet ministerie van lucht,
vaart aangezien een krachtige luchtmacht
moet worden opgebouwd. Achthonderd mil.
Iioen is bestemd' voor het departemenL
van marine voor uitvoeren van het vloot,
program 1937 cn 1938, dat 58.000 ton om.
vat. Bovendien is besloten twee slagsche.
pen van 35.000 ton op stapel te zetten om
te antwoorden op het op stapel zetten van
gelijke schepen door Italië. Zeshonderd mil.
li ecu voulen bestemd voor het ministerie
van oorlog voor het aanschaffen van ma.
terieel lot bescherming van aanvallen uit
de lucht.
De gelden moeten worden veikregc-n door
middel van een leeninn,
Dc .,Romeinsclie pas".
Op last van den Ducc wordt de „Ro-
meinsche paradepas" ingevoerd voor défi-
lé's van alle scholen, academische instel
lingen, legerafdeelingen, behalve de Alpen
jagers, Bergsaglieri en grenswachten, ver
der do vrijwillige militie van de zwart-
hemden, dc douaniers en de politie, zoo
wel in Balie zelf als in de koloniën.
Evenredige vraclilverdceliug.
Begroeting van Suriname.
De eerste vergadering van do Tweede
Kamer na het Kerstreces is gistermiddag
gehoduen, als nieuwigheid kon een luid.
sprekennstallatie worden begroet, welke
wel een aanzienlijke technische verhete.
ring toleekent. De eerste sprekers van gis.
termiddag schuwden echter het spreekge.
stoelte, zoodat het resultaat nog zeer on.
volledig was.
Een der eerste agendapunten vormde
een ontwerpje, dat dc- geldigheidsduur van
de wet van 1933 op de evenredige vracht
verdeeling voor zes maanden verlengt. Deze
wet bevat namelijk een bepaling, dat voor
genoemden datum een nieuw ontweip moest
zijn ingediend, tegelcndc den overgangnaar
den „normalen toestand". Dit ontwerp was
uitgebleven, cu ook het thans aanhangige
oveibruggingsontwerp was te laat ingediend
om voor Koistmis da er de Kamer belian.
deld te kunnen worden. Van verschillende
zijden er waren heel wat sprekers
werd' deze gang van zaken gistermiddag in.
de Kamer gelaakt.
Do minister van waterstaat, de heer Van
Buuren, die het ontwerp verdedigde en
vóór Juli de indiening van een niem
wet op de evenredige vrachtverdiaeling
aankondigde, zag het -ovorbruggingsonlwexp
na uitvoerig debat zonder hoofdelijke stem.
ming aangenomen.
Met de bespieking van de begrooting van
s lands zorgenkind, Suriname, is een aan.
vang gemaakt. De lieeien IJ z er mans
(s.d.) en Joekes ((vd.) oefenden ciitiek
uit op de houding van den gouverneur je.
gens de koloniale staten. De heer Van
Lidth do Jeude (lib.) zag, behalve
de bauxietwinning, geen lichtpunten bij
zijn beschouwing over den economischen
toestand van dit gewest.
Vandaag gaat de Kamer order, /.ij zal
in liet begin van haar vergadering beslis,
sen of de interpellatie zal worden toege.
staan, we.ke de heer W ij nkoop (comm.)
heeft aangevraagd over de eikeanmg de
facto van den Italiaansclien koning als
keizer van Abessinië"en over de buiten,
landsche politiek in het algemeen.
Bustes van Nolens, De Savornin Lobman
ca De Sluers in de Tweede Kamer.
De voorzitter der Tweede Kamer deel
de gistermiddag in de vergadering medo,
dat de erven Toon Dupuis ter plaatsing
in het Kamergebouw hebben aangeboden
de bustes van Nolens, De Savornin Lob
man en De Stuers.
De commissie voor de huishoudelijke
aangelegenheden heeft dit geschenk in
dank aanvaard.
De hooi'dbodc, de heer 0. J. Duimel. las
gistermiddag half 3 van het bordes van
het stadhuis de wijziging van de Grond
wet voor.
De automatische beveiliging van den ou-
bewaakten overweg.
De minister van waterstaat heeft ont
heffing van de verplichting tot afsluiting
van den overweg in de spoorlijn Arnhem
Zwolle aan den Laarweg te Velp verleend'.
Behalve een automatisch waarschuwings-
sein zullen bij dezen overweg voorwaar
schuwingsborden worden aangebracht.
Dr. Henri Polak zeventig jaar.
Dr. Henri Polak, die gisteren zeventig
jaar gevoidcn is, is benoemd tot ridder
in de orde van den Nederlandschen Leeuw,
Staatscommissie in zake woningwet-
wijziging.
De minister van bi'nnenlandsche zaken,
de lieer Van Boeyen, heeft gisteren gein.
stalleerd de staatscommissie ter voorbe.
reiding van een herziening der woningwet
(commissie.Frederiks).
Haudigc zigeunerin lichtte
dienstmeisje op.
Een naief dienstmeisje uit Amsterdam-
Zuid is dezer dagen het slachtoffer ge
wonlen van haar goedgeloovigheid, uitge
buit door een „zigeunerin", uit een woon
wagenkamp te Haarlem.
Behalve haar koopwaar bood' de vrouw
ook een blik in de toekomst langs de hui
zen aan. Ofschoon de meeste deuren bij
liet zien van de zigeunerin weer haastig
werden gesloten, had het meisje wel ooren
naar hetgeen deze wijze vrouw in haar
woordenvloed zegde van haar toekomst
te kunnen onthullen. Daartoe moest het
meisje dan op iedere hand een bank
biljet van tien gulden leggen en met
deze waardepapieren zou de vrouw zich
dan ter meeulere concentratie «.enige da
gen terugtrekken.
Na korten tijd kwam de zigeunervrouw
weer opdagen. Thans moest liet meisje
nog eens op iedere hand een rijksdaalder
leggen en dan zou zij zeer spoedig lieel
veel te weten komen.
Na een korte periode van geduldig vach
ten kwam zij inderdaad iets te weten,
namelijk dat zij voor haar gespaarde
schat, te weten vijf en twintig gulden,
was opgelicht.
Gelukkig kon het meisje de vrouw aan
de politie aanwijzen, waarop de zigeunerin
op het bureau Overtoom is ingesloten.
Ilooge politiek en voetbal.
23 Februari. Van huis-uit ik
schaam mij wel een beetje om het te er
kennen hen ik geen voelbalenlhou-iast.
Ik erken, dat het een schandaal is. Maar
tenslotte zijn er méér schandalen die men.
de facto eikent, nietwaar? Daarom en dit
wetende, lijkt het mij des ie treffender,
dat ik heden ten dage de voetbalenthou
siasten oprecht benijd'. Dat ik in mijn hart
i en zeer diep heimwee gevoel naar de
Etyscesche (voetbalvelden, waarop mijn
medeburgers, de bru ine-m on s term a n i a le
ken een heele week d'óórdraven, terwijl ik-
zei-de-gek op mijn eilandje de krant zit
te lezen en mij ziek maak met d'e zorge
lijkheden der tnenschlieid.
Ziet, terwijl ik Zond'ag drie uur l'ang als
versteend en verbijsterd heb zitten te
tuirieren naar het woord' uit het Oosten,
heefi mijn buurman, die Elyseeër, naar
S.V.V.A.D.O. zitten te kijken en voor
zijn part kon heel Europa in puin stor
ten, wanneer zijn lievelingsclftat maar
écn goallje méér maakte d'an de tegen
standers.
En terwijl ik haastig eti met brandende
blikken naar de krant van Maandag
greep om de commentaren, de indrukken,
de stemmen uit Weenen, Parijs, Londen,
Pome en Praag te lezen, heeft mijn an
dere buurman van a tot z de sporirubrie-
ken gelezen, d'e commentaren op Haarlem
B.Iï C. en AjaxV.U.G. Berlijn is zoo
ver en de Kroll Opera is tenslotte geen.
stadion en wat Hitier ook zeggen zou,
je wist vooruit dat de stand van het
voetballijstje er niet in het minste of ge
ringste d'oor beïnvloed kom worden, ea
Ls bet d'an eigenlijk wel de moeite waard?
Ik heb nog wel eens een slapeloozen
nacht d'oor het aftreden van Eden en,
wal daar het gevolg van zou kunnen
zijn, doch mijn overbuurman ziet lieve®
Jan Poulus in het Rotterd'amsche elftal
op het Spartaterrein d'an Eden in Dow-
ningstreet en wanneer hij ook niet slaapt,
dan is dat eerder om Vente dan om
Chamberlain.
En weet u wat nu het gekke van dit
alles is? Dat de wereld en het lot van
Europa en d'e inzichten van de groote
Europeesche mannen er niet in het ge
ringste anders om zullen worden, of ik
mij nu wél of niet voor Europa's lot
interesseer en dat Eden toch is afgetre
den, al kan ik daar mijn goedkeuring
niet aan hechten. Hij lieeft mij zelfs niet
c-m mijn meening daaromtrent gevraagd.
Zoodat het in ieder opzicht nuttiger ea
verkieslijker moet zijn voor den mdivi-
doeelcn mensch zich aan voetbal-geest
drift te wijden dan zich ins Blauè ILL-
nein met Europa te gaan bemoeien. Zoo
dat ik dat nu dan ook maar ga doen.
Moet u mij eens vertellen och nee...
fcuropa kan me zoo veel niet schelen...
maar denkt u dat Ilermes-D.V.S....?
Of denkt n dat S.V.V....?
V lit u wel gelooven, dat ik veel zorgen
over liet kamptoenschap heb? Weet u wel
dat ik er gewoon niet van slaap...?
Bestuurder ongedeerd.
Hedenmiddag is op den onbewaaktea
overweg in den weg de Lichtmis—Nieuw-
leusen, oen auto, bestuurd door den heer
G. P. Biekart uit Zwolle legen den snel
trein uit Groningen opgereden. Hoewel het
uitzicht ter plaatse goed is, had de be
stuurder to veel zijn aandacht aan het!
verkeer van links van hem besteed, zoo
dat hij den van rechts komenden trein!
niet heeft opgemerkt. Het voertuig went
van voren gehed in elkaar gedrukt.
De bestuurder bleef ongedeerd.
