EERSTE BLAD.
Maandag 28 Februari 1938
Belangrijke Fransche verklaringen
Roemenië
Hongarije
Vereenigde Staten
90ste Jaargang.
No. 21300
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVF.M 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53IL
BUITENLAND
Delbos eit Chautemps doen in de Fransche Kamer
mededeelingen over de politiek. Toenadering, in
Engeland en Italië een goeden indruk verwekt.
In de Fransche Kamer heeft Zaterdag,
nadat nog verscheidene afgev aardigdem over
de buitenlandsche politiek hadden gespro
ken, de minister van buitenlandsche zaken,
Delhos, het woord genomen. Hij verklaar
de dat de regeering zeker is van de goed
keuring van het gelieele parlement voor
het ontwerp tot versterking der defensie.
Als Frankrijk in gevaar zou komen, zou
het oog-enhlikkelij'k het Yooideel van een
algeheel© nationale solidariteit hebben: Dan
zou er slechts één partij zijn: Frankrijk.
Het is niet juist te zeggen, dat Frankrijk
geïsoleerd' is en dat een oorlog onvermij
delijk is, zoo lokt men een catastrofe uit.
Frankrijk blijft trouw aan al zijn vrien
den, in het bizonder aan Engeland, en zal
zijn geheele bezit verdedigen. Het land
heeft zijn arbeid1 ten behoeve van den
vrede beperkt tot het spelen van een doel
treffende rol. Wanneer men echter inmen
ging in Spanje en China vraagl, moet
men denken aan het gevaar, dat een der
gelijke inmenging zou kunnen meebrengen.
Delbos zeide niet aan de onvermijdelijkheid
vain een oorlog te gelooven. Door gezamen
lijke inspanning van alle krachten kan men
dat gevaar bezweren. Het bondgenootschap
tusscben Frankrijk en Engeland beheerscht
de wisselvalligheden der politiek.
Delbos herinncide aan de bespreking'ia
tusscben bem en Chautemps eenerzijds en
Eden en Chamheilain anderzijds, hij zette
uiteen, onder welke omstandigheden m'in
do kwesties van de haudhav ing van den
status quo in de Middellandscho Zee en
de algeheelc liquidatie van het verleden
mei erkenning van het Italiaansche keizer
rijk in studie heelt genomen. Frankrijk
heeft gioot belang bij de Engelsche be
sprekingen: Hel blijft met Engeland nauw
verbonden door do gemeenschap van het
parlementaire stelsel en door het streven
naar recht en vrede. De Fransch-Britsehe
vriendschap is de veiligste barrière tegen
do gevaren, die den vrede bedreigen.
Frankrijk zal het verdrag met Rusland
eerlijk nakomen en het buiten de politieke
propaganda plaatsen. Het is en blijft in
de voorste rijen voor den Volkenbond strij
den. De groote democratieën twijfelen wat
al tei zeer aan haar kracht. Europa blijft
afglijden op do gevaarlijke helling der be
wapening, als men niet tot beperking komt,
loopt het gevaar onder te gaan. Frankrijk
zal er voor waken, dat de onafhankelijk
heid van Spanje geëerbiedigd wordt, om
dat ieder volk liet recht heeft zelf over
zijn lot te beslissen en omdat de veilig
beid1 der Fransche grenzen bet eisclit.
Delbos verklaarde vervolgens, dat de on
afhankelijkheid van Oostenrijk een vitaal
onderdeel van den vrede in Europa is
De aanwezigheid van een minderheid kan
geen buitenlandsche inmenging rechtvaar
digen.
Ik moet, aldus de minister, bovendien
nog eens verklaren, dat de Fransche ver
pJichtingen ten aanzien van Tsjecho-Slo-
uakije zoo noodig trouw nagekomen zul
len worden.
Do regeering zal haar kalmte bewaren.
Delbos eindigde met de woorden: „Frank
rijk heeft den vrede lief, docli niet den
vrodo tot eiken prijs."
Zijn rede werd luide toegejuicht.
Nadat verscheidene afgevaardigden liet
woord hadden gevoerd, hield de minister
president Chautemps een rede, waarin hij
o.a. verklaardo evenals do geheide regce-
geering, solidair te zijn met Delbos.
De regeering wil trouw blijven aan de
Lradiiioneele politiek van de republiek, zon
der m iets de vriendschap met Engeland
te schaden Wel heeft de Volkenbond des
illusies crebracht, doelx heeft n cl de Brit-
sche minister-president gezegd, dat hij aan
geen enkel artikel van den" Bond wil ra
ken in do hoop, dat deze eens zijn rol
zal terug vinden? De Volkenbond is vol
gens Chautemps nog de beste garantie voor
den vrede in de beschaving. Vooral de
kleine naties moeten het nut van den
Bond' voor hun veiligheid begrijpen. Alle
verdragen zijn hier ingeschreven en zonder
twijfel baseert men de veiligheid niet op
hel handvest, doch op de verdragen tus
scben de mogendheden.
Chautemps wensclit Engeland' on Italië
succes bij d'c besprekingen. Frankrijk staat
sympathiek tegenover het Italiaansche volk
en het zou gaarne nieuwe banden aanknoo-
pen. Er zijn conflicten gerezen, welke
Frankrijk gaarne uit den weg zou rui
men, d'al kan geschieden, wanneer het
voldoende garanties krijgt voor de niet-
inmenging in Spanje en inzake zijn posi
tie in de Middellandschc Zee.
Ten aanzien van de betrekkingen tot
Duilichland' herinnerde Chautemps aan de
besprekingen van 31um en Schacht. Spre
ker betreurde verder do gebeurtenissen en
verklaringen van den laafsfen tijd en hij
zeide evenals Delbos, dat Frankrijk zijn
plicht, de mogendheden van Midden-Europa
tc beschermen, niet zal verzaken. Hij hoopt
evenwel dat onderhandelingen tot stand
zullen komen tot een toenadering tussehen
Frankrijk en Duitschiand'.
De Kamer heeft na deze rede met 439
tegen 2 stemmen een motie van vertrou
wen in d'e regeering aangcaiomen.
Engeland is voldaan over de
rede van Delbos.
Hoewel nog niet officieel commentaar
is verschenen op de rede van Delbos in
de Fransche Kamer, verneemt mcin toch,
dat de woorden van Delbos over de sterke
vriendschap tussclien Engeland en Frank
rijk door competente waarnemers te Lcinden
gunstig ontvangen zijn. Men is erover vol
daan, dat Delbos op gelijke wijze denkt als
Chamberlain. Ook het verzet van Delbos
tegen liet denkbeeld van oorlog is daar
goed ontvar.gon.
In ecu hoofdartikel schrijft de Daily Tel
graph o.iii.Daar de Britsche regeering baar
tot dusver gevolgde politiek handhaaft, is
de overeenstemming tusscben liet Britsche
en liet Fransche kabinet nog even vol
ledig. De |s|tcmming van Zateidag in de
Fransche Kamer heeft de wereld laten zien,
dat tegenover hel gevaar liet Fransche volk
niet slechts in een Volksfront, doch ook
in een nationaal front veiccnigd is. lil En
geland zal men er zicli over verheugen te
kunnen zien, dat de Fransche politiek de
vriendschap met Engeland in de eerste
plaats stelt. liet wedeikeerige is ook waar.
Chautemps beeft van Chamberlain oen per
soonlijk schrijven ontvangen, waarin hij
nog eens verklaart, prijs te stelten op de
Fiansch-Britsdre samenwerking en belooft,
Parijs -op de hoogte te houden van de vor
deringen der eerste onderhandelingen met
Italië en Duilschlaml. Chautemps is geens
zins door deze onderhandelingen verent-
rust en nenscht, dal zij slagen.
De indruk in Italië.
De debatten in do Fransche Kamer zijn
in Italië met zeer levendige belangstel.ing
gevolgd en over het algemeen, te oordeolen
naar do wijze waarop de Rotneiuscho bla
den er verslag va'n uitbrengen, worden zij
zonder parti pris opgenomen en zelfs in 'n
geest van sympathie-. Do steeds vijandige
commentaren, waarmede den laat sten tijd de
Italiaansche pers verslag uitbracht van de
gebeurtenissen in Frankrijk, hebben plaats
gemaakt voor objectieve verslagen, die vaak
een gunstigen tcon hebben.
De bladen wijzen er op, dat Chautemps
in zijn rede den Brilsch-Ilaliaansehe bespre
kingen succes lieeft toegcuenscht evenals
de toenadering tot Duitschland. Ook laat
men licht vallen op het feit, dat de Fran
sche premier gezegd heeft, dat geheel Frank
rijk jegens het Italiaansche volk gevoelens
van vriendschap en sympathie koestert.
Wat de veiklaringon van Delbos betreft
stelt men in het licht, dal hij de mogelijk
heid uitgesproken heeft van hel tot stand
brengen van een accoord met de mogend
heden, die geen lid meer zijn van don
Volkenbond.
In een bericht uit Rome aan de Jour
wordt gezegd: Indien overeenstemming be-
ïeikt wordt over de terugtrekking der vrij
willigers, zou er niets zijn tegen borstel
van een aanvaarden van een Frauseh-Ila-
liaansclie modus vivendi Jn do Middelland
scho Zee, echter op voorwaarde, dat de
kwestie van het Italiaansche keizerrijk
wordt geregeld.
Te Rome schijnt hef, dat een weinig go-e.
de wil van beide zijden voldoende zou
zijn om de koelheid in de Franscli-Itali-
aansche betrekkingen, waarvan Mussolini
gespreken heeft, te d'oou verdwijnen. En
van Italiaansche zijde doet men uitkomen,
dat deze goede wil beslaat.
Engeland
Communistische belonging (c Londen.
Gistermiddag trokken tienduizend perso
nen van het hoofdkwartier van de com
munistische partij naar de Italiaansche am
bassade. Bereden politie verhinderde even
wel het gebouw te naderen. Een delegatie
van de betoogers overhandigde een schrij
ven voor Mussolini waarin wordt gepro
testeerd' tegen de Italiaansche politiek van
Chamberlain.
DiiitschLinci
Het proces tegen ds. Niemoelier
Eén jaar en tien maanden ge
vangenisstraf gei-ischt.
Uit betrouwbare bron wordt gemeld, dal
tegen ds. Niemoelier een gevangenisstraf
van een jaar en tien maanden is geëlscht.
Deze eiscli berust niet op landverraad,
doch op overtreding van het „Ileimlücke-
gesetz" (de z.g. kanselparagraaf) en op
ongehoorzaamheid aan s laaibverorden in ge n
De uil.-pi'jak zal waarschijnlijk heden
vallen.
Schrijven van Zwilscrsche stu
denten ,aan ds. Niemoelier.
Meei dan tweehonderd studenten van
de universiteit van Bazel en professoren
van verscheidene faculteiten hebben ds.
Niemoelier in de gevangenis te Berlijn een
schrijven gezonden, waarn zij zich solidair
vei klaren met den strijd, welke hij voert
voor het recht "en de vrijheid van het
geloof. Zij verklaarden verder te betreu
ren, dat de openbare meeniug niet op de
hoogte wordt gesteld met het verloop van
het proces.
De kerkvervolging.
Op het oogenblik bevinden zich nog twin
tig predikanten van de Confessioneele Evan
gelische kerk in voorarrest, in afwachting
van bun verschijnen voor den rechter,
een predikant zit zijn gevangenisstraf uit
en een ander bevindt zich nog in een
concentratiekamp. Eerder zijn 56 predi
kanten uit hun ambt ontzet, 69 is verboden
te sproken, 73 zijn uit hun parochies ver
kannen en vier mogen Berlijn niet ver
laten.
Negen en twintig studenten van de uni
versiteit van Berlijn en elf van de uni-
versiloil van Halle zijn d'tsciplina.r ge
straft.
KeJiteeken voor Arisch fabrikaat".
De „Völkischo Beobaehter" meldt, dat
ton einde de mogelijkheid te scheppen dui
delijk hot verschil te zien tussehen Jood-
sche confectie en de door Duitse!)e be
drijven vervaardigde kleeding voorzien do
leden der Adefa, de arbeidsgemeenschap
van Duitsch-Arische fabrikanten der con
fectie-induslrie hun producten van het eti
het, waarop vermeld staat „product van
Arische handen".
frankrijk
Cliaulemps iii <lcu
Cliaufemps heeft in den Senaat het wets
ontwerp inzake de procedures van arbi
trage on verzoening vcidedigd en lit eft
veiklaard, dat, indien de rienaat de tek
sten van de Kamer zou wijzigen, een ver
zoening tussehen de beide Kamers onmo
gelijk zou worden en de regeering dan
in de onmogelijkheid zou komen te \er-
keeren aan het bewind te blijven.
Volgens Chautemps zal een staking wet
tig zijn, ind'.en de meerderheid der arbei
ders haar wensclit. Aan het einde van
zijn rede werd Chautemps door de linker
zijde en afgevaardigden van liet Centrum
toegejuicht.
Oostenrijk
Spanning in Stiermarken,
Ia Stiermaiken hebben de nat.-soeialisten
groote onrust verwekt. Er was sprake van
een soort putsch, maar do Oostenrijksche
regeering greep krachtig in en Zaterdag en
Zondag leek de stad Graz wel in staat
van verdediging gebracht; artillerie en
machinegeweren waren in de omgeving
der stad in stelliug gebracht.
Over het algemeen hebben de genomen
voorzorgsmaatregelen hiui doel bereikt. In
Graz is het kalm gebleven en de pogingen
van zekere extremistische nationaal so
cialisten oin te Graz een toestand te schep
pen, welke zou kunnen dienen als voor
wendsel voor Duilsciie inmenging, is voor
komen. llc-t feit, dat het leger in volle dis
cipline de gegeven bevelen heeft opgevolgd
is een goed tecken voor den huidigen toe
stand in Oostenrijk.
Verplicht kerkbezoek.
De Rocme-ensche regeering heeft een
actie ontketend om de mcnschen naar de
kerk te brengen. Alle staatsambtenaren zijn
verplicht op Zon- en Feestdagen een kerk
dienst bij te wonen. De prefecten hebben
opdracht gekregen op de naleving van deze
verplichting te letten. Voorts mag op Zon
dag niet gewerkt worden en moeten de
café's gesloten blijven.
Maatregelen tegen Joodsclic journalisten.
De Bond van Rocmcensche Journalisten
heeft besloten zijn leden, die van Jood-
scho afkomst zijn en naar wiens burger
schap een onderzoek wordt ingesteld, voor-
loopig te Toyceien.
Cuba
Samenzwering ontdekt.
De militaire aulorife-ten hebben 27 Cu
banen en Spanjaarden gearresteerd in ver
band met het ontdekken van een samen
zwering tot het omverwerpen van de re
geering door middel van een revolutio
naire staking.
De poluie hoeft wapenen en pamflet
ten ontdekt, waarin de bevolking werd
aangespoord zich tegen de regeering van
kolonel Batista te verzetten. De samen
zweerders waren voornemens een Cu-
baansch volksfront te vormen. De politie
zoekt thans naar 500 personen, die bij
de zaak betrokken zijn.
Tijdens het afscheid, dat het gemeentebestuur Vrijdag van den gemeente-secretaris,
me. A, F. V. Siekenga nam, overhandigde de burgemeester, mr. dr. F. L. J, van
Haaren, den scheidende een bord van Delftseh blauw. Het bord vertoont op den
voorkant een afbeelding van het stadhuis; op do achterzijde is een opdracht aange
bracht. Van L n. r.: mevr. SiekengaMeycringh, ir. Richter (schoonzoon) mr,
Siekenga en de burgemeester.
Nationaal-socialisten gearresteerd.
Dte politie heeft vijftien nationaal-socia
listen goairesteerd, die beschuldigd wor
den politieke pamfletten tegen Ilongaarsche
regceiingspersoneu te hebben verspreid.
Majoor Szalassy en zijn 71 luitenants,
dio 22 Februari werden gearresteerd, zijn
vooiloopig in vrijheid gesteld. Zij moeten
onder politiebewaking blijven.
De herbewapening.
Binnenkort zal een bmnenlandsclie tee
ming worden uitgeschreven, ter grootte van
600 millioen pengoe. Deze leening zou
voornamelijk bestemd zijn voor de lands
verdediging.
Sovjet Rusland
Groot proces aangekondigd.
2 Maart a.s. zal voor den oppersten
krijgsraad tc Moskou het proces beginnen
tegen Boecharin, Rykof, Jagoda, Krestin&ky,
Bakovski, Bosi-nliolz, Ivanof en anderen.
Zij worden beschuldigd van terrorisme, ver
nieling en van pog ngen do Oekraïne, Con-
traal-Azië, Georgië, Azerberdsjan, Armen ie
ien Wladiwostok van de Sovjet Unie te
hebben willen afscheiden.
Verder worden vier medische profes
soren, beschuldigd Maxim Goiki te heb
ben vergiftigd.
Alle beklaagden worden beschuldigd van
Trolskiïsme, Doocharinisnie en Meiisjewis-
me. Het totaal aantal beklaagden bedraagt
©en en twintig.
Verre Oosten
Duitscher mishandeld.
De Duitsche con»ul-generaal Fischer lieeft
bij de Japansche autoriteiten een krachtig
piotest ingediend naar aanleiding van den
aanval op den Duitscher dr. Bilt, die door
een Japanschon soldaat te Sjanghai, is
aangevallen en met een dolk in het ge
laat is verwond, tengevolge waarvan dr.
Birt waarschijnlijk een oog zal moeten
missen.
Voor het protest was ingediend had
Fischer bezoek ontvangen van dm Japan-
sclien consul Kamoto, die zijn leedwezen
betuigde en do verzekering gaf, dat na be
ëindiging van het onderzoek de noodige
stappen zouden vorderr ondernomen.
Verteld wordt, dat de Japansche soldaat
in dronkenschap heeft gehandeld
Int. Samenwerking
Bijeenkomst van de Balkan-entente
Erkenning van Abessinië.
D© raad der Balkan entente heeft ©eu
communiqué gepubliceerd, waarin gewezen
wordt op solidariteit, die Roemenië, Zuid-
Slavië, Turkije en Griekenland vereenigt,
en de trouw dezer staten aan dea Volken
bond bevestigd wordt.
Voorts wordt verklaard, dat voor de Bal
kan-entente een Abcssijn-che kwestie niet
meer bestaat en dat bijgevolg, na Zuid-
Slavië, ook Roemenië het Italiaansche kei
zerrijk erkent, terwijl Turkije en Grieken
land zich binnenkort bij deze houding zul
len aansluiten.
Tenslotte deelen de leden van de entente
mede, dat zij, voor het tot stand brengen
van contact met de regeering van Franco
om zoodoende hun economische belangen
te beschermen, agenten zullen kunnen af
vaardigen en ontvangen
De Britscii-Italiaansehe besprekingen.
Be Britsche ambassadeur te Rome, Lord
Perth, zal nog ongeveer een week te Lon
den blijven. Men verwacht, dat hij gedu
rende dezen tijd voortdurend met het mi
nisterie van buitenlandsche zaken in ver
binding zal blijven om instructies te ont
vangen voor de komende Britsch-Italiaan-
sche besprekingen to Londen.
Geen erkenning van Franco.
De consul van de Vereenigde Staten tel
Bilbao, William Chapman, is benoemd' tot
consul te Gibraltar.
Generaal Franco bad geëischt, als tegen
prestatie voor zijn toestemming Chapman
te Bilbao te handhaven, dat de Vereenig
de Staten zouden toestemmen in zekere
voorwaarden, welke in feite zouden neer
komen op een erkenning van Franco.
De regeering der Vereenigde Staten heeft
besloten geen nieuwen ambassadeur te Bil
bao to benoemen.
Spionnage. 1
D© politie lieeft drie personen gearres
teerd, die worden beschuldigd geheimen
fan leger en vloot der Vereenigde Staten
te hebben willen verkoopen. De drie ar
restanten zijn Johanna Hoffmann, uit Dres
den, kapster aan boord van de „Europa",
Girnther Rumrich, oud' sergeant van het
leger der Vereenigde Stalen.
Volgens de politie is door deze arresta
tie een complot mislukt tegen een offi
cier, commandant van een belangrijke mi
litaire post te New York, die met be
langrijke documenten in een hotelkamer
moest worden gelokt en vermoord zou
worden.
Fascisten en communisten. 1
Mevrouw Roosevelt heeft ia een giste
ren gehouden bijeenkomst als haar meo
wing te kennen gegeven, dat er in de Ver
eenigde Staten evenveel fascisten als com
munisten zijn, maar dat geen van beide
groepen op het oogenblik een werkelijks)
bedreiging vormt.
Gemengd Nieuws
Sneltrein Amsterdam-Parijs
ontspoord -
Geen slachtoffers. De trein ver
nielt een auto.
Gisteravond is op den Antwerpscbett
Steenweg te Kapelle een personenauto, be
stuurd door mr. Du Croo, advocaat en
procureur te Zierikzeo door den afsluit
boom van de spoorwegovergang gereden,
juist op liet oogenblik, dat de sneltrein
AmsterdamParijs, welke te 18.31 uur uit
Roosendaal was vertrokken, passeerde. In
den trein zaten talrijke bezoekers van den
voetbalwedstiijd NedeilandBelgië.
Do afsluitboom knapte doormidden en
de auto reed door tot het tweede spoor.
De heer Du Cioo wist nog juist op tijd
uit zijn wagen te springen. Do auto werd
gegrepen door den sneltrein, welke met
een vaart van 110 kilometer per uur na
derde. De schok was zoo hevig, dat de
kleine voorste wielen van de locomotief
uit de rails sprongen. De trein reed nog
250 tot 300 meter door, voor hij tot stil
stand kon worden gebracht. Over dezen
geheelen afstand zijn de dwarsliggers ver
nield. Do auto lag als een vormloozo mas
sa metaal onder de locomotief.
Do reizigers van den trein stapten uit
etn werden met autobussen naar Antwer
pen gebracht, anderen konden met «ten
hulptrein hun reis vervolgen.
Het verkeer kon langs één spoor gehand1-
haafd blijven.
Dsxe courant remliynt d&gelijks, met ait-
landering ran Zon- en Feestdagen.
PrijjB per kwartaal f- 2.—; franco per post
f 2.50. Prgs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf unr aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór t» uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMS 3HE COURANT
Pr'js der Advertentlën: van l5 regels 11 55;
Iedere regef meer f0.30; in bet Zaterdagnummcr
15 regels f 1.80, ieder© regel meer f 0,35
Reclames f0.75 per regeL IncassokostenScK;
postkwitanties 15 ets. 'Janeren \an advertentien
by abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klem©
Advertentien opgenomen tü.50 t/m. 15 «rooi
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van SO woorden.
s Woensdags:Kleine Adtertentien tot25woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond C uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentien i 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond C uur bezorgd.