EERSTE BLAD.
SCHUSCHNIGG HOUDT VOL.
Donderdag 1® Maart 1938
90ste Jaargang.
No. 21809
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
Zondag a.s. za! het Oostenrijksche volk zich
voor of tegen het bewind van het Vader
iandsche Front kunnen uitspreken.
Overrompelendbesluit vcm
groote Jcracht.
België
Minister De Man afgetreden.
Frankrijk
Chautemps afgetreden.
De toestand in het Verre Oosten. het recht hebben over het lot van een re-
De strijd in Spanje
Engeland
Int. Samenwerking
Duitschland
Zweden
Hongarije
De regeering Daranyi afgetreden
BINNENLAND
Het bezoek van Z. K. H. Prins
Bernhard aan Londen.
De staking te Losser.
Sovjet Rusland
Luchtvaart
Twee Britsche toestellen ver
ongelukt.
De» oouraut verschijnt dagelijks, met lat
tende-ring van Zon- «n. Feestdagen,
Vrijs per kwartaal f franco par post
9.50. Prjjs per week: 16 cta. Afzon
derlijke nnmmera 4 cta. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bursa*
beiorgd zjju, 's Zaterdags vóór O uur.
Een bepaalde plaats van advertentiën
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Advertentiën: van 1—5 regels 1155;
Iedere regel meer fö.30; In het Zaterdagnummer
15 regels f 1.80, Iedere regel meer f 0.35
Reclames f0.75 per regel. Incassokostenöcts.;
gostkwitantieslö ets. Tarieven van advertentifcu
U abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen A J 0.50 t/m* i5 woor
den, f 0,75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën f1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond uur bezorgd.
In zijn gisteravond1 te Innsbruck uit
gesproken redo heeft de Oostenrijksche
bondskanselier Scliusclmigg aangekon
digd, dat Zondag a.s. een volksstem
ming zal worden gehouden, waarbij de
vraag gesteld wordt, of men do politiek
der regeering al of niet goedkeurt.
In een door Scliusclmigg gete.eken-"
de proclamatie wordt medegedeeld, dat
zal worden gestemd over de vraag, of
men een ,,vrij Dtuitsch, onafhankelijk
Oostenrijk" verlangt.
In zijn rede deed bondskanselier Schusch-
nigg een beroep op bet volk. Hij zeido met
name: voor den eersten keer in de geschie
denis van ons vaderland vraagt de regee
ring van den Oostenrijksclien slaat een
openlijke uitspraak voor het geboorteland.
Gij allen, mannen en vrouwen van bet
vrije Oostenrijk, welk beroep gij ook uit
oefent en Lot welke klasse der maatschappij
gij ook behoort, zijt geroepen u voor de ge-
heele wereld uit te spreken.
Gij moet zeggen of gij bereid zijt met
ons den weg te vervolgen, dien wij zijn
betreden en die beoogt een sociale eensge
zindheid en rechtsgelijkheid, definitieve weg
neming van alle partijgeschillen. Duilscban
vrede naar hinnen en naar huilen., een po
litiek van arbeid.
De leuze is voor een vrij, Duitscli, onaf
hankelijk, sociaal, christelijk eensgezind'Oos
tenrijk, voor vrede en arbeid en rechtsge
lijkheid' voor allen, die volk en vaderland
liefhebben. Dat is het doel van mijn poli
tiek, aldus Schusclmigg.
Zij. die bevestigend zullen antwoorden,
dienen de belangen van allen en in de
eerste plaats den viiede. Toont dus, dat
uuv wil een nieuw tijdvak van eensgezind
heid in to leiden in liet belang van liet
vadeerland, ernstig is. De wereld wil uw
bereidheid te leven zien. Verheft u daar
om als een man, volk van Oostenrijk en
stemtJa.
,,Zu Manilla in Banden".
De bctcekenis van de stemming.
Het Oostenrijksche vólk zal zich Zon
dag in feite uitspreken over1 bet voort
bestaan van Oostenrijk als zelfstandi
gen slaat. Indien de meerderheid van
het volk voor het voort-bestaan van
een onafhankelijk Oostenrijk blijkt te
zijn, zal de positie van Schusclmigg
onaantastbaar zijn en zal hij maatrege
len kunnen nemen tegen de nationaal-
socialisten. Indien hij evenwel minder
dan zestig procent van het aantal slem-
mem kan vereenigen, dan bestaat er
weinig twijfel of Schuschtiigg zal af
treden en worden opgevolgd door een
inationaal-socialistische of lialf-natio-
inaal-socïalislische regeering, waarop
vroeger of later een aansluiting bij
Duitschland zal volgen.
Het Duilsclie volk onkundig.
De Duitsche pers maakte vanochtend
r.og geen melding van Schusclmigg's pro
clamatie, waarin de volksstemming wordt
aangekondigd, evenmin als van de rede
van den bondskanselier.
Protest der nazi's.
De nationaal socialisten te Linz hebben
gisteravond' geprotesteerd tegen de bepa
lingen van de volksstemming. Vooral zijn
Wegens gezondheidsredenen.
Na afloop van d'en Belgischen minister
raad van gisteren werd vernomen, dat de
minister van financiën, De Man, was af
getreden.
In de vergadering va den minister
raad deelde De Main mede, dat hij door
zijn gezondheidstoestand verplicht was op
aanraden van'zijn geneesheer een maand
absolute rust te nemen, terwijl hij nog
met kon zeggen, of hij na dien lijd in
staat zou zijn zijn ininistötfunctie te her
vatten. Hij bood derhalve den minister
president zijn ontslag ban.
Minister-president Jamon verklaarde, dat
het hem onmogelijk scheen liet departe
ment van financiën een maand' lang zon
der leiding te laten.
Een opvolger van De Man is nog niet
aangewezen.
Dc ministerraad! begoot vertegen-, aan
bel parlement te verzoeken' te stemmen
over het vierde voorloopig twaalfde van
de begrooting voor 1938.
Geen stemming in de Kamer
over de gevraagde volmachten.
De regeering Chautemps is heden
morgen afgetreden. Dc minister-presi
dent hield in ue Kamer een red» over
de volmachten, die de regeering nood
zakelijk achtte.
Toen Chautemps zijn rede beëindigd
had' en van het spreekgesoelte afdaal
de, begaf hij zich niet naar de re-
geeringsbank, maar verliet de zaal.,
waarbij hij zijn medeminister-, be
duidde hem te volgen. Onmiddellijk
verlieten alle ministers de regeerings-
bank. De voorzitter der Kamer, Her-
riot, bief toen de bijeenkomst op.
De leden der regeering begaven zich
van de Kamer rechtstreeks naar het
Elysee, waar zij den president der
republiek, Lebrun, he*, collectieve ont
slag van het kabinet aanboden.
Reeds gisteravond, toen de socialisten
en communisten hun opvatting bekend had-
T, den gemaakt, was men in politieke kringen
Z. K. H. Prins Bernkard verlaat met Prins Aschwin het gebouw van de
Ncderlandsche legatie Enton. Square te Londen, om zich naar Buckingham
Palace te hegeven.
zij van mecning, dat de leef.ijdsgrens voor
stemgerechtigden te hoog l.gt en dat de
tijd van voorbereiding te kort is. Het valn meenmg, dat het kalnnet zomler aar-
kwam tot botsingen mot groepen patriot- KeJen zijn ontslag zou gaan aanbieden Tij
ten, die de aankondiging van de stem- dons de besprekingen i'n den ministerraad
ming vierden. De politie verspre dde de bleek, dat sommige ministers onmiddel-
betoogers. De nazi's zouden bij het bestuur Jijlc het ontslag van lieR*kabinet wilden
van Öpper-Oostenrijk gepioiesteeid hebben, aanbieden, terwijl anderen eerst de debat-
GisLeravond nog werd vernomen, dat de [arl ;rl f]e Kamer wilden voeren. Chautemps
vroegcre chns en-sommen, dte katho.ieken varh<3elde zijn medewcrlcer, niet, dat deze
en de legitimisten zonder uitzondernig voor
de politiek der regeering zouden stem- werkwijze de voorkeur liacl bij ver
men. Schusclmigg is gisteravond' uit Inns- scheidone vooraanstaande personen in het
brück naar Weenen teruggekeerd. j parlement, aangezien het de normale wijze
j vaa haadeten js en omdat de fracties niet
De strijd in Sjansi geëindigd.
Domei meldt uit Peiping:
De Japansche strafexpeditie in de pro-
geering te beslissen.
De minister-president wilde, in verband
met deze tentoonstelling, den voorzitter
vincie Sjansi is gisteren besloten met het vaitl ^'e Kamer, Harriot raadplegen. Dit
innemen van Feng Ling Too door de Ja- onderhoud duurde een uur en zonder twij-
De aankondiging van de volksstemming painscbo troepen. Deze stad neemt een sleu- drong Hemot erop aan, dat 'Chautemps
werd met groot -enthousiasme door de ver- tedpositie in op den Noordelijken oever Kamer een verklaring af zou leggen.
gadertng ontvangen. Allen verhieven zich
van hun zetels en zongen den bondskan
selier spontaan het Andreas Hoferlied („Zu
Mantua in Banden") toe
Deze volksstemming, aldus Schusclmigg,
moet een machtige uiting van trouw zijn
jegens Oostenrijk, zijn vrijheid' en onaf
hankelijkheid-
Een kwestie van zijn of niet
zijn.
Schusclmigg voegde liier aan toe, dat
voor hem deze uitspraak zal zijn een
kwestie van zijn of niet zijn.
Do bondskanselier is er evenwel van
overtuigd, dat alle Oostenrijksche lan
den het parool zullen volgen en daL
de afloop van liet plebisciet een groot
succes voor Oostenrijk zal zijn.
Schuschtiigg zcide verder nog: men moet
een duidelijke scheidslijn Lekken tusschen
legalen en illegalen.
Bedreigingen der nationaal-socialislen
zullen niet worden geduld. Hetgeen bij
overeenkomst moet worden ten uitvoer ge
legd, zal dat worden, doch geen streep
verder.
Schusclmigg protesteerde vervolgens te
gen nationaai-socialislische beweringen.
Sprekende over oen volksfront van
holsjeviscorendo arbeiders verklaarde hij
nogmaals categorisch geen enkele forma
tie te zullen toestaan, welke het karakter
van een partij zal dragen.
Hij waarschuwde de bevolking voor in
omloop zijnde geruchten en drong er op
aan, dat zij zicli niet zou laten neerslaan.
De vaderlanders moeten zich loyaal hou
den aan de letter van don Duitschen vrede.
Het moet niet de schuld zijn van de vader
landers, indien de weg van dezen vrede
'liet naar succes leidt.
Schusclmigg zeide in zijn redevoering
nog, dat 30.000 jongelieden hun plaats
ill het bedrijfsleven zullen krijgen. Er zal
een verplichte arbeidsdienst woTden tot
ontwikkeling gebracht en er zullen groote
werken worden uitgevoerd.
Sdiuschnigg verklaarde, dat 1938 in allo
opzichten oen jaar van arbeid zal moeten
zijn.
van do Gele rivier, ten Zuiden van
Hierdoor zouden de socialisten en commu
Poetsjau. Ook Ping Loe Sien en Joeitsjeng, 11 is ten gedwongen worden openlijk voor hun
die eveneens op den Noordelijken oever meen ing uit te komen,
van de Gele rivier liggen, zijn ingenomen. I Gezien de afwijzende houding van de
Bij den strijd in het Zuiden van Sjansi socialisten en communisten was het ver
zijn tweehonderdduizend man Chineesdie *°°P van debat reeds tevoren te be
troepen geheel vernietigd.
Offensief der rechlsclie troe
pen bij Saragossa.
De Franco troepen zijn gisteren over
ccn front van 100 kilometer bij Sara
gossa lot een offensief overgegaan.
De rochtsche infanterie, die oprukte,
nadat do artillerie gedurende twee uren
den aanval had voorbereid, heeft met
steun van de luchtstrijdkrachten contact
met de
palen.
Chautemps heeft het achteraf dan toch
raadzamer geoordeeld het niet tot een stem
ming te laten komen.
Een verklaring van Chamberlain over het
proces te Moskou.
In het Lagerhuis zijn vragen ge
dold betreffende de beschuldigingen tegen
Giool Brittannië, die uitgesproken zijn in
de getuigenverklaringen tijdens het pro
ces, dat thans te Moskou wordt behan
deld
Chamberlain antwoordde hierop, dat hij
gekregen met de regeeringstroepen, die zich el' van bewusl is, dat waarschijnlijk
haru'r.-kkii stand hielden in hun versterk- jcc" nadecljge invloed zal worden uilge-
- oefend ui het binnenland van de Sovjet
te s.c .ingerUnie op de Britsch-llussische betrekkingen
Sara-1 -i.i
Iiava« meldde gisteravond uit
1 door do getuigenverklaringen in dit pro
gossa: Hot rechlsclie offensief verloopt pj,e premier zcide echter ie betwij
volgen.s liet plan van het opperbevel. Te |»]en, of aan de/e beweringen, d.e voi-
halt twee in den middag werd liet front komen onwaar zijn, eenig geloot' geslagen
van de regeeringstroepen over een lengte zal worden in Engeland, of in feite er
van 92 kilometer doorbroken. Op sommige gens anders, waar ook, buiten do Sovjet
plaatsen rukten do troepen van Franco Unie. De premier heeft den imlruk, dat
In liet begin boJen j nauwelijks noodig is, dat hj] het Huis
de verzekering geeft, dat de Br.tsclie re-
aehttic-n kilometer op.
de regeeringstroepen kraehtigen tegenstand
doch later verzwakte dit. In wanorde trok
ken 'te regeeringstroepen terug, een groote
hoeveelheid materieel achterlatend. Ver
scheidene honderden werden krijgsgevan
gen gemaakt.
In drie colonnes vielen do reclitsche
Loepen in Aragon aan. De eerste afdeeling
marcheerde in het Noorden langs den weg
van Carinena naar Belchite, dé tweedo
langs de weg van Camin Real naar Al-
caniz. In de richting van den aanval lig
gen geen belangrijke sleden, hetgeen erop
wijst, dat Franco verlangt terrein te win
nen en niet het regceringsleger wil ver
pletteren. Bovendien beschikken dc regee
ringstroepen in het genoemde gebied over
weinig troepen, terwijl hun verbindingen,
naar het achterland slecht zijn.
Do aanval werd1 snel doorgevoerd en
het optreden van do luchtmacht word be
gun stied door het mooie weer.
geering niet schuldig is geweest aan eeni-
gen inbreuk op de overeenkomst met de
Sovjet-regeering en dat zij geen gebruik
heel! gemaakt van de diensten van ine
ook dergonen, welker namen genoemd zijn
als van mannen, die werkten voor den
Britschen inlichtingendienst of vcnviik-
keld waren in "eenigerlei ondermijnende
activiteit tegen de Sovjct-regeering.
Hel rapport-Van Zeeland.
Naar de diplomatieke correspondent van
Reuter mededeelt, wordt de kwestie van
het nemen van slappen op grond van liet
rapport van Van Zeeland thans te Londen
overwogen.
Indien Engeland zou overwegen, in deze
aangelegenheid het initiatief te nemen, zal,
naar aangenomen kan worden, overleg wor
den gepleegd met de andere betrokken,
mogendheden, namelijk de Vereenigde Sta
ten, Frankrijk, Duitschland' en Italië.
Protest tegen de gevangenhouding van
Niemoeller.
De aartsbisschop van Canterbury, de
primaat van de Zweedsche kerk, de
Grieksch-ortliodoxe aartshisschap vanïliya-
teira, de voorzitter van de Protestante
Federatie van Frankrijk en de voorzitter
van hec departement van buitenlandsche
zaken van den federalen raad van de
christelijke kerken van Amerika, hebben
Adolf Hitler en de ministers van «eredienst
en justitie van Duitschland een telegram
gezonden, waarin wordt geprotesteerd tegen
het gevangen houden van ds. Niemoeller.
De holt-Making nadert haar einde.
Na een uitsluiting, welke bijna 8 weken
lieefd' geduurd, en waarbij ongevee-r 39.000
man peisoneel betrokken w&a, wordt mor
gen het oinde ran de staking in het Zweed
sche iioteJbednjf verwacht. Dies avonds om
uur zullen de hotels, café's en restau
rants hun deuren vermoedelijk weer open
zetten. De patroons hebben reeds hun in
stemming betuigd met o'e voorgestelde pun
ten van regeling, en algemeen wordt ver
wacht, dat het peisoneel voor het accocnd
zal stemmen, waaneer dit de volgende week
voor de arbitrage-commissie komt. Vele za
ken hebben van den bedrijfsstilstamd ge
bruik gemaakt om te verbouwen en te mo-
demiseeren. Een der oorzaken der staking
was de weigering van de patroons om de
door he tpersoneel geëischte loens verhoo-
gingen van 10 tot 20 pCt. toe te slaan.
Dc afgetreden minister-president
vormt een nieuwe regeering.
Gedurende den gisteren gehouden mi
nisterraad heeft minister-president Dara
nyi verklaard, dat de regeering moest af
treden, aleer zij wetsontwerpen inzake een
program der regeering, waarmede een mil-
liarl pengoes gemoeid is, aan het parle
ment zon kunnen voorleggen.
Faranyi heeft zich om zeven uur gis-
lcra\ on.l naar den rijksbestuurder bege
ven, di» het ontslag van de regeering aan
vaardde en den ministers verzocht de loo-
pende zaken te willen afwikkelen.
Dc '■ijksbesluurder heeft voorts Daranyi
opdrach' gegeven een nieuwe regeering te
vormen.
Prins Bernhard en zijn broer Prins
Aschwin hebben gisteravond' te Lon
den met vrienden gedineerd.
Zij zullen morgenochtend uit dc Brit-
sclie hoofdstad vertrekken.
Alle Londensehc avondbladen besteden
veel aandacht aan liet bezoek van Z.K.H.
Prins Bernhard der Nederlanden en Prins
i Aschwin. In de bladen staan de foto's van
jhun vertrek van Buckingham Palace en
van hun wandelingen in de stad.
Do bezoekers zijn afgestapt op Eaton-
square, do woning van den vroegerea ge
zant der Nederlanden, jhr. De Maraes van
S win deren, die Zaterdag voor zijn jaar-
lij ksch bezoek naar de Vereanigde Staten
is vertrokken.
De dochter van jhr. Van Swindereui,
mevrouw Hover Miller en haar echtgenoot
traden als gastvrouw en gastheer op.
Naar schatting bevonden zich gisteroch
tend duizend personen bij het station Li-
verpoolstreet, toen de beide Prinsen tic
aankwamen. De beide broeners werden har
telijk toegejuicht door de menigte.
Hel proces te .Moskou.
Gisteren heeft de opperste krijgsraad met
gcMoleu deuren Rakofski, Gri-iko, Rosen-
golz en Kreslinski gehoord over hun be
trekkingen tot zekere vertegenwoordigers
van buiteukuidsclie mogendheden. De per
sonen waarvan hier sprake is, werden
nauwkeurig vastgesteld.
Jagoda heeft vervolgens bekend, dat hij
Maxim en Pesjkof Gorki heeft vermoord.
Hij voegde hieraan toe, dat hij behalve ter
roristische doeleinden ook een persoonlijk
doel hierbij nastreefde.
De volgende openbare zitting van den
krijgsraad zal morgen worden gehou
den.
Tegen elkaar gcbolsl. Drie mili
tairen gedood, vijf gewond.
Ten Oosten van het Suez-kanaal zijn
twee toestellen van de Britsche militaire
luchtmacht tegen elkaar gebotst.
Beide toestellen stortten omlaag.
Drie personen zijn hierbij cm het leven
gekomen, vijf werden gekwetst.
De arbeiders aanvaarden het
voorstel van den rijksbe
middelaar.
Gistermiddag zijn de drie samenwerkende
arbeidersorganisaties met de stakers van
Van Heek te Losser, in vergadering bijeen
gekomen ter bespreking van den toestand,
wc-lke na het onderhoud van den rijks
bemiddelaar met heide partijen is ontstaan.
Er werd een schriftelijke stemming gehou
den .over de voorstellen van den rijksbo-
middelaar. Uitgebracht werden 17-1 stem
men, waarvan 96 vcor en 73 tegen aanne
ming en 5 blanco.
De .organisaties zullen den rijkshemid-
delaar .op de hoogte brengen va;n het aan
nemen van het voorstel door de arbeiders,
zoodat aiog slechts gewacht wordt op het
antwoord der directie van Van Heek.
Algemci-ut' l{ïjii-,riiij»pcrsboiicl veertig jaar.
Gisteravond heeft de Algemeens Rijn-
schippersbond haar veertig-jarig bestaan te
Rotterdam herdacht met oen 'feestavond
en oen souper. Aanwezig waren o.a. bur
gemeester mr. P. Droogleever Fortuyn en
do heer Gevalts, referendaris aan het de
partement van economische zakeia.
Nadat de voorzitter, de lieer J. Timmer
mans, een redo had gehouden werden films
vertoond, terwijl tevens een cabaret-pro
gramma werd uitgevoerd. Velen hebben
zich ten slotte aan een feestmaaltijd ver
een igd.
Audiëntie ten hove.
II. M. do Koningin heeft gistermiddag
audiëntie verleend aain verschillende civie
le lieeren uit het geheele land, die aan
Il.oogstderzelve werden voorgesteld.
Dagelijksch indexcijfer.
Medegedeeld door het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
's-GravenLage, 9 Maart.
Aandeelenkoersen: 96,1.
Goederen groothandelsprijzen.74,3.
