EERSTE BLAD.
HET BRANDPUNT OOSTENRIJK
Donderdag 17 Maart 1938
90ste Jaargang.
No. 21815
Tel, No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
Rede van Mussolini over de houding van itaiië.
Sovjet Rusland zal
Tsjecho Slowakije heipen
De toestand in liet Verre Oosten
Morgenavond zitting van
den Rijksdag.
Hei D. N. B. meldt
De President van den Rijks
dag, g ener aal-veldmaavschalk
Goering, heeft den Duitschen
Rijksdag tegen Vrijdag
18 Maart a.s., des avonds
8 uur bijeengeroepen
De strijd m Spanje
Duitsehland
Hitier i9 Berlijn
Engeland
Polen
Het geschii met Litauen
$8»
lÉpf
Oostenrijk
De excessen te Weenen
België
FrankrijK
De regeeringsverklaring
Gemengd Nieuws
Lederfabriek te Waalwijk
afgebrand
Deze courant verschijnt dagelijks, a et uit
zondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal 2.—; franco per post
f 2,50. Prqs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen,
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zjjn, 's Zaterdags vóór 9 uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der AdverUntiën van l5 rv^Us 11 55;
iedere regel meer fOUO, m het Zntudagnummer
15 regels f 1 80, iedere regel meer f 0.35
Reclames fü.75 per regel. Incussokosten5cts
postkiutantie* la ets. Janeten tan achertemiea
bi| abonnement zijn aan liet Bureau verki ijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klema
Advertentien opgenomen 5 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m, 25 wooi den. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Adsertentien tot 25 woor
den f025, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd
's Zaterdags* Kleine Advertentiën J100, indien
met vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Wanneer een gebeurtenis noodlottig
js, is bet beter, dat zij zich voordoet
met u, dan ondanks u ol erger nog,
tegen u.
In deze bewoordingen heeft Mussolini
de houding van Italië nopens de gebeur
tenissen in Oostenrijk uitgelegd'.
In zijn in de Itabaanscbe Kamer géliou-
deii redevoering heeft Mussolini een over
zicht gegeven van het Oostennjkscho drama,
•waarbij hij een parallel trok tusschen de
eenheid' van Duitscliland en die van Italië.
Tijdens zijn uiteenzetting zeide hij reeds
ia Juli 1937 te hebben verklaard tegenover
Schuschnigg, dat de as RomeBerlijn de
basis was der Italiaansche politiek en dat
die onafhankelijkheid van Oostenrijk door
Italië werd 'beschouwd als een zuiver Oos-
tattrijksche kwestie. Hij voegde hier aan
toe Schuschnigg te hebben doen welen,
toen. deze hem in kennis stelde van zijn
plan een plebisciet te houden, dat „deze
helscha machine in zijn eigen banden tot
een ontploffing zou komen".
Mussolini hemelde vervolgens de vriend
schap op tusschen Italië en Duitscliland1,
welks aanwezigheid aan den Brenner op
Italië geen indruk 'maakt, daar, snaar hij
zei: „De grenzen discuteeren niet, zij ver
dedigen zich".
De politieke kaart in Europa.
Dezer dagen heeft zich een groote ge
beurtenis voorgedaan, welke de politieke
kaart in Europa heeft gewijzigd'. Oostenrijk
heeft opgehouden als staat te bestaan en
is een deel gewordpn van Duitscliland. Het
plebisciet van 10 April zal wijding geveln
aan dit voldongen feit. Het Oostearijsche
drama, is niet gisteren begonnen. Het be
gon in 1848, toen het kleine Piemont .den
Oosfenrijkschen kolossus durfde te trotsee-
ren. Het drama duurde na Idea oorlog
twintig jaar lang voort. De epiloog had een
snel rhythm© en verrast slechts de verstrooi
den en onwetenden. Een snelle terugblik
olp deze twintig jaren doet ons duidelijk!
zien, dat hetgeen gebeurde, noodlottig
moest gebeuren en dat de stroom, on
danks dijken van papieren verdragen, bui
ten zijn oevers moest treden.
Mussolini gaf vervolgens een overzicht
van de ontwikkeling van Oostenrijk op
binnenlandsch politiek gebied
Dolfuss werd in 1934 gedwongen een
révolte te onderdrukken. Enkele maanden
later deed zich een nationaal-sociahstische
putsch voor.
Ik beval toen, dat vier divisies van
't Boven-Adige gebied aan den Breimer
zouden worden geplaatst Een daad van.
elementaire voorzorg, gezien de on
voorziene bloedige gebeurtenissen,
waarvan men de mogelijke draagwijdte
niet kon afmeten. Geen enkele Oosten
rijker had ons ooit gevraagd, dat te
doen. Geen enkele Oostenrijker heeft
ons ooit er voor bedankt, dat wij het
hebben gedaan.
De as RomeBerlijn.
Mussolini geeft vervolgens een overzicht
van de verschillende gebeurtenissen der
internationale politiek, met name de tot
standkoming van de as RomeBerlijn.
Tijdens mijn ontmoeting met Schusch
nigg, aldus vervolgde Mussolmi, heb ik
in April 1937 den bondskanselier duidelijk
te verstaan gegeven, dat de onafhankelijk
heid' van Oostenrijk een kwestie is, welk»
in de eerste plaats den Oostonrijlcsers aan
gaat en dat de as RomeBerlijn het fun
dament is der Italiaansche buitenlandsch»
politiek. De afgezant van bondskanselier
Schuschnigg vroeg mij op 7 Maart om
streeks het middaguur, voor den eersten
kèer sinds-eenigc- maanden, wat- ik van
het plebisciet dacht.
Ik Antwoordde hem op de meest af
doende wijze, dat dat een vergissing
was. „Deze helsche machine zal in
uw handen tot ontploffing komen".
In diplomatieke en journalistieke kringen
der geheele wereld stijgen onnuttige woor
den van berouw op, die den loop der ge
schiedenis nie' zullen tegenhouden.
In min of meer officieuze kringen aan
de overzijde der Alpen heeft men mij
gevraagd, waarom wij niet tusschenbei-
den zijn gekomen. Wij antwoorden, dat
wij nimmer vei ['lichtingen hebben aan
gegaan, direct noch indirect, noch
schriftelijk, noch mondeling.
Oostenrijk heeft ons nimmer gewapen
de inmenging gevraagd om met geweld
zijn eigen onafhankelijkheid te verde
digen. Eeh land, dal militaire hulp noo-
dig heelt tegen zijn eigen volk, is niet
meer waard zich zoo te noemen.
Hetgeen zich in Oostenrijk afspeelt, is
het bewijs van de innige aspiratie van het
Oostenrijkscho volk om Auschluss.
Er 1 zijn' op d'e wereld individuen, die
zoo oppervlakkig, zoo onwetend! zijn van
de omstandigheden van" het fascistische Ita
lië, d'at zij tneenen indruk op ons j te
maken met een globaal cijfer van de nul-
Hoen. Duitsehers en met hun aanwezig
heid: aan onze grenzen. Italië laaf zich
niet gemakkelijk beïnvloeden door 52 lan
den, die daar ook niet in, slaagden tij
dens den Afrikaamscken oorlog. Italië heeft
een stalen wil en een stalen ziel en het
volgt zijn weg. Wij zijn zoo weinig onder
den indruk, dat wij rustig toegeven, dat
over eenig» jaren de Duitsche bevolking
langs den weg der natuur, zal zijn toe
genomen tot 80 millioen zielen, terwijl
wij dan een bevolking van 50 millioen
zullen hebben.
Voor ons, fascisten, zijn de grenzen hei
lig. Men discuteert er niet over, doch
verdedigt ze. Toen het Oostenrijkscho dra
ma. gebeurde, de vijfde daad, meenden de
tegenstanders van het fascisme op de we
reld, dat zich eindelijk een goede gelegen
heid had voorgedaan om den eenen totali
taire staat tegen den andere op te zetten
cn hun solidariteit te breken door een
schob, die, zeggen wij den pacifisten van
professie, het voorspel zou zijn geweest
van een nieuwen wereldoorlog. Doze be
rekening der democraten, loges en derde
internationale was onjuist. De hoop was
volkomen kinderachtig en beleedigend, om
dat zij een schaduw wierp op ons karakter
en op ons politiek inzicht.
Maar waarom het niet 1e zeggen?
Het uur is gekomen, van wat men
zou-kunnen noemen de op de proef stel
Img van „cl0 as. Welnu, do Duitsehers we
ten, dat de as geen diplomatiek maaksel
is, d'at alleen doeltreffend is voor nor
male gelegenheden, doch zich vooral hecht
hec-fi betoond1 m dit uitzonderlijke uur
m de geschiedenis van de Duitsche we
re'd en van Europa.
Twee naties, waarvan de formatie en
eenheid parallel liepen, kunnen gezamen
lijk opmarcheeren om ons bewogen con
tinent een nieuw evenwicht te geven, dat
ten slotte -een vreedzame en vruchtbare
samenwerking der beide volken zal ver
oorloven.
Ilavas meld! uit Parijs:
Paul Boncour heeft geconfereerd met den
Russisehen ambassadeur, Soeritz, die daar
bij waarschijnlijk opnieuw heeft verklaard,
dat Rusland Tsjecho Slowakije in geval
van 'n aanval onmiddellijk te hulp zal komen
Bancour heeft ook met den Spaanschon
ambassadeur gesproker. Volgens de laatste
berichten zouden de regeeringstroepen er
gisteren in geslaagd zijn een gedeeltelijke
stabilisatie tot stand te brengen.
De houding van Engeland
In antwoord op do vraag, gisteren in
het Lagerhuis gesteld of de Bntscho regen,
ring eenigen waarborg heeft gegeven of
voornemens is te geven aan T&jccho.Slowa-
kije, dat zijn onafhankelijkheid zal worden
geëerbiedigd ingeval tegen dit land een ge
lijke actie op touw zou warden gezet als
tegen Oostenrijk, zeide Chamberlain, dat
hij niets had toe te voegen aan de \eikla
ring op 21 Februari in deze aangelegenheid
afgelegd' door sir John Simon, doch dat de
tegenwoordige toestand de grootste aan
dacht zal blijven hebben.
De Labour.afgevaardigden maakten ecmig
rumoer, toen Chamberlain weigerde iets
nadere omtrent deze verklaring te zeggen
èn van de hand wees overijld en voorbarig
over deze zeer ernstige aangelegenheid ver.
dere rnededeelingen te doen.
"De ïegeêring,' aldus voegde Chamberlain
hier aan toe, heeft een groote verantwoor
delijkheid le dragen en het is daarom op
dit oogenhlik onredelijk, dat Attlee pro
beert ons te dwingen verklaringen af le
leggen (applaus op de ministerbanken en
protesten dor Labour.afgevaarc!Igrien).
J&passche troepen te Nantoeng
geland.
Japanscho gecombineerde marine- en
legerafdeelingen zijn te Nantoeng geland
en hebben de Chineesche strijdkrachten al
daar aangevallen. Nantoeng, dat ook wel
Toengtsjau wordt genoemd, ligt op den
Noordelijken oever van do Jangtse, 35
K.M. boven het eiland Tsoengming. De ope
ratie heeft ten doel, de Chineesche troe
pen. van den Noordelijken .oever vande
Jangtse te verdrijven.
t
De opmarseh van Franco.
In regeeringsbrinpen te Barcelona wordt
verklaard, dat het offensief van de recht-
sche troepen, zijn hoogtepunt heeft bereikt
hij Caspe en "Alkaniz. De opmarseh ge
schiedde over een terrein, dat geen natuur
lijke hindernissen bood, waardoor het mo
deme materieel van de troepea van Franco
een maximum van effect kon bereiken,
D» regeeringstroepen hebben, thams ver-
dedigïngssteliingen ingenomen en 'men mag
verwachten, dat zij weerstand zullen bie
den aan nieuwe aanvallen, welke niet zul
len uitblijven. De legerleiding van de re
geering trok haar troepen liever terug, dan
op effen terrein groote verliezen te lijden.
Hevige bombardementen van
Barcelona.
Vier uur lang hebben de rechtsche vlieg
tuigen in den afgeloopen nacht de stad
Barcelona onafgebroken gebombardeerd.
Vele gebouwen in de binnenstad werden
getroffen en dikke rookwolken stegen op.
Be bevolking vluchtte naar de onderaard-
scho schuilplaatsen. Het geluid van de ont-
ploffendo bommen mengde zich met het
vuur van hel luchtafweergeschut cn het
geluid van do ambulancebellen.
Dit is de zwaarste luchtaanval, die Bar
celona lot nu te** heeft medegemaakt.
Havas m.ddt, dat Let aantal slachtoffers
twintig bedraagt. Bovendien werden om
streeks vijftig personen gewond.
De luchtmacht van Franco te om kwart
voor acht hedenochtend weder met het
bomhard eeren van de stad begonnen.
Volgens de eerste schattingen zouden een
honderdtal do oden cn talrijke gewonden
zijn gevallen.
Enthousiaste ontvangst.
net vliegtuig, waarmede Hitler van Mun
ch'n vertrok, werd begeleid door' zes an
dere toestellen, waarin onder meer Von
Ribbentrop, Iless en Dietrich hadden plaats
genomen.
Te 17.05 uur is Hitler op Tempelhof
aangekomen.
h'Ucr werd' op Tempelhof begroet door
Goirma en de andere ministers, generaals
en nar' ijle uiers.
Te 17.25 vertrok Hitler van Tempel
hof.
De menigte, die zijl had opgesteld,
langs den weg tusschen hel vliegveld en
de kanselarij, werd op een millioen men-
schen geschai. De auto van ILtler reed'
langzaam voort, onder het gejubel der
massa. Tocu de Fulirer met Goering op
hot balkon der kanselarij verscheen, barst
te een oilman van gejuich los.
Van het balkon der kanselarij heeft ILtler
nog een korte toespraak gehouden, waarin
hij zeide
„Duitscliland is tol een groot Duirtch-
land geworden en zal dat blijven. Daar
voor zorgt het Duitsche volk in zijn ge
heel van Oost tot West c. thans van
het Zuiden tot Berlijn."
De terreur iu Palestina.
in hot cenlium van Jeruzalem heeft een
onbekende een bom geworpen in eon park
vart autobussen van Joodsche ondernemin
gen. Verscheidene personen werden ge
wond: een vrouw is er ernstig aan toe.
Naar een vreedzame oplossing?
Gisteren is de Poolsche minister van
huitenlandsche zaken, Beek, te Warschau
teruggekeerd1. Onmiddellijk na zijn aan
komst zijn de besprekingen over het ge
schil met Litauen begonnen.
Men meent te weten, dat geen nota
en geen ultimatum aan de Litausche
regeering zijn toegezonden en in ze.
tere kringen te Warschau verwondert
men zich over de geruchten, in het
buitenland verspreid over de Poolsch.
Litausche betrekkingen.
In tusschen heeft zich een tweede grens,
incident voorgedaan. Poolsche soldaten heb
ben Dinsdag j.L oen Litausche grenswacht
ontvoerd' die inmiddels weer uitgeleverd
werd.
Uit d'e belichten krijgt men den indruk,
dat aan heid© zijden, den wensch wordt
gekoesterd' om te komen tot een vreed
zame oplossing.
In den afgeloopen nacht heen een vrij felle brand gewoed aan den Buitcnhaven-
weg. Twee panden brandden geheel uit. Een overzicht van het blusschingsvverk.
Zelfmoord, anti-semiet ische wan
daden en arrestaties.
Het nationaal socialistische blad'
„Telegiaf" meldt, dat de fabrikant Reil-
linger en zijn dochter zelfmoord heb
ben gepleegd op zijn bezitting Jenbaeh.
Reillinger is langen tijd voorzitter
van den bond van Tiroolsthe in
dustrieel en geweest.
Ook Bayer, hoogloeiaar aan de uni
versiteit to Innsbruck en zijn dochter
hebben de hand aan zicli zelf gesla
gen.
De Weensche correspondent van do
„Paus Sou" meldt, dal piof Sigmund
Freud, de vader der psychoanalyse,
prof Loevvi, winnaar van den Nobel
prijs en prof. Neuman, de bekende
chirurg, die velleden jaar geweigerd
zon hebben Hitier te opere&ran, gear
resteerd zouden zijn.
Ook zou de bekende financier, ba
ron Louis Rofhscluid, die verscheidene
malen de gastheer van den hertog Van
Windsor was, gearresteerd zijn.
De Kaïnlneretrasse een der drukste wiu-
celstrafcn van Weenen, was gisteren liet
tooneel van een anti-semietische agitatie,
dio herinnerde aan de gebeurtenissen op
den Kurfuistendamin te Berlijn in 1935
Groepen van zeer jeugdige personen, die
liet hakenkruis op armbanden droegen,
welen Joodsche kooplieden lastig.
Zij trokken door de straten onder liet
geroep van „Dood aau de Joden". Zij be
smeurden de winkelruiten en puien met
bruine verf en schreven er „Tuden" op.
Een van uur tot uur aangroeiende menigte
stond onverschillig toe te zien Da politie
greep niet in
Incidenten te Eupen.
Te Eupen hebben zich weer incidenten
vooigcdaan Tweehonderd jongelieden lie
pen door de straten, roepende „Heil Hit-
Ier". Do orde werd door polilie en ©enige
secties soldaten hersteld.
Verscheiden bladen hebben gemeld, dat
koning Leopold zich begin April naar
Eupen zou begeven Dit bericht is nog
niet officieel bevestigd.
Dc Vlaamschc academie.
Do koning hoeft gisteren liet besluit tol
oprichting van de koninklijke Vlaamsche
academie voor wetenschappen, letteren cn
schoone kunsten van Belgic* onderteekend.
Door na het tot stand brengeu van de
culluuriaden de Vlaamsche academie in
het leven te hebben geroepen, aldus Bei-
ga, heeft de regeering de voornaamste ont
werpen, welke in haar verklaring aan de
kamers met betrekking tot d'e cultuur- en
taalvraagslukken worden aangekondigd, ver
wezenlijkt.
Spaak over de huitenlandsche politiek.
Gistermiddag heeft de minster van "hun
tenia ndsch» zaken, Spaak, een rede ge
hóuden over de buitenlandsGhe politiek ter
gelegenheid van het feit, dat de jbegrooting
van zijn departement in de Kamer aan
do orde kwam.
Spaak zeide, dat Europa eeu bewogen
maand heeft beleefd. Het is van belang,
dat België zijn standpunt nauwkeurig vast
stelt. Dit standpunt, dat in October 1936
door den koning is aangegeven, is door
hel geheele land gedeeld. De onaflunke-
lijkheidspolitiek blijft onaangetast. Wij heb
ben toen geen enkele onzer verbintenissen
geloochend. Wij hebben uiting gegeven aan
den wil ons t© verdedigen, inden wij zou
den worden aangevallen. Wij volgen een
zuiver Belgische po'.ïtek. Wij w.llen han
delen, zooals dit past aan België, dat zich
in andere omstandigheden dan Nederland
of Zwitserland bevindt.
Daarom willen wij onze vrijheid van
bandelen behouden.
Enkele punten.
Havas meldde vannacht
Vandaag zal in het parlement de re
geeringsverklaring worden voorgelezen.
Hierin zal met nadruk worden verklaard,
dat Frankrijk den vrede wenscht en tot
de grens van het mogelijke zal gaan om
den vrede te handhaven, doch Frankrijk
zal met dulden, dat Europa onderworpen
wordt aan enkel krachtdadig optreden.
Hieraan zal worden toegevoegd, dat
Frankrijk zich'wel bewust is van zijn
internationale verplichtingen.
Verder is het zeer waarschijnlijk, dat
de regeenng aan het parlement zal er-
zoeken meer dan de gevraagde drie mil
liard tweehonderd millioen toe te staan
vooi dc landsverdediging.
Schade nog niet ie schatten.
Een brand van zeer grooten om
vang heeft m den vroegen morgen
in korten tijd een der grootste leder-
fabrieken te Waalwijk geheel vernield.
Door dezen brand zijn honderdzeslig
arbeiders werkloos geworden.
Te omstreeks half vijf vanmorgen zag
een nachtwaker van de particuliere nacht-
vciligheidsdienst, die zijn ronde maakte,
Took opstijgen uit het gedeelte van de
NV. Chroomledeifabriek „De Amatel",v.h.
firma L S. Gompen, dat aan de Zuidzijde
van het gebouwencomplex is gelegen,
Onmiddellijk wekte hij den looimeester,
die aan de voorzijde van de fabriek woont.
Deze alarmeerde aanstonds de fabrieks-
brandweer, die echter tegen de groote
vuurzee met veel kon beginnen. Ook de
brandweer van Waalwijk was spoedig ter
plaatse en tastte den grooten en zich steeds
uitbreidonden brand met vijf sraaien aan.
Dat do brandweer hier voor een moeilijke
taak was geplaatst was duidelijk. De ge
bouwen beslaan een oppervlakte van 100
bij 15 meter en zijn voor een doel tweo
en voor een deel drie verdiepingen hoog.
Fel woedde het vuur in de groote voor
raden leder, die extra groot waren omdat
men druk arbeidde aan een grooleu or
der voor het buitenland.
Vanmorgen tegen negen uur was de brand'
nog steeds niet gebluscht. Alleen de ma
chinekamer en het nathuis, welke afzon
derlijk staan, zullen kannen worden be
houden. Ook bestaat geen gevaar voor de
omliggende gebouwen. De fabriek is ver
der echter geheel verloren.
De schade is op het oogenblik nog niet
te ramen. De directie van de N.V. 'Chroom-
lederfabrick „De Amstel", v.h. firma L.
Gompen is in Amsterdam gevestigd ent
van daaruit wordt steeds alles betreffend»
do fabriek geregeld. Men kon ons mede-
doelen dat de fabriek tegen brand- en be
drijfsschade verzcker.d_Js._.
Doodeiijke val.
'Gistermiddag om vijf uur is de 27-jarig©
schilder J„ Postema, uit Groningen, bij het
verrichten van werkzaamheden aan het
pension v. d. P. op het Heereplein, ver
moedelijk doordat hij misstapte, van bet
twaalf meter hooge dak op straat gevalle».
De ongelukkige was op slag dood. Het
stoffelijk overschot is naar het academisch'
ziekenhuis te Groningen overgebracht.
De wervelstormen in de Vereen. Staten.
De wervelstormen, die in verscheidene
staten hebben huisgehouden, hebben tot
dusver 28 menschenlevems geëisclit. Det
tornado, die Belleville teisterde, rukte op
zijn-weg door de stad over een breedte!
van honderd meter alles Weg. De wind
hoos 'naderde de stad met het geluid van
v ootI ij do n dere n de goederen treinen
