EERSTE BLAD.
LERIDA INGENOMEN
Maandag 4 April 1938
91ste Jaargang.
No. 21830
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
De rechtsehe troepen maroheeren ook ten
Zuiden van Cataionië op, teneinde de ver
binding tusschen Barcelona en Valencia en
Madrid af te snijden.
Tegelijk met: den opmarsch in rechte
lijn naar Barcelona, in welke lijn
Lerida ligt, richt de Franco-legerlei
ding haar aandacht op Tortosa, dicht
bij de kust. Na den val van Gaspe
zijn de rechtsehe troepen ook daair
verder Oostwaarts opgerukt, met het
doel de kust te bereiken en tegelijker
tijd Cataionië geheel al te zonderen
van het overige kustgebied1, dat nog
in handen van de regeering is.
Zaterdagmiddag is Candesa geval
len, wat een groote sprong voorwaarts
beteekent in de richting van Tortosa,
Gisteren heeft de strijd om Lerida
zijn einde gevonden in een bezetting
van de stad door de rechtsehe troe
pen.
Gistermorgen werd de strijd om Lerida
weer verbitterd ingezet. De stad, welk»
reeds ernstig door de bombardementen
getroffen weid', zal wel ten slotte half
verwoest zijn.
De strijd' concentreerde zich op den lin
keroever van de Segre ten Zuidoosten
De toestand in Barcelona.
Volgens verhalen van reizigers, die de
laatste dagen uit Barcelona zijn vertrok
ken, hebben zich ondanks de door de re
geering gepubliceerde oproepen tot weer
stand slechts 30 pOt. der opgeroepen lich
tingen aangemeld. Die F. A. X. heeft de
propaganda uitgebreid en spoort bet pu
bliek aan verraders aan te brengen en
verdachten te ontmaskeren, Talrjjke aires-
taties zijn verricht.
Te Barcelona vreest men, dat de recht-
scben zich meester zullen maken van de
•eüectrische centrales te Tremp, die bjjna
50 pCt. der energie voor Barcelona le
veren. Indalecio Prieto heeft een nota ge
zonden aan de vakvereenigingen, waarin
hij haar vraagt de fabrieken in geval van
een rechtschen aanval door de arbeiders
te doen verdedigen.
Madrid gebombardeerd,
Na zes uur gisteravond werd Madrid
hevig gebombardeerd. Naar schatting heeft
de rechtsehe artillerie tweeduizend gra
naten op de stad doen neei&omen, waar
onder projectielen van 15.5 c M. en
zwaarder.
Vooral rond het paleis van de Cortes,
jjn A, stad bij de dorpea Altaian»* at op ftado to de Grami.fcïS
MontoUa. De t^eeti^oepen beheerd
Een groot aantal personen werd' getrof
fen, tot nu too heeft men vijftig dooden en
regeermgstroepen
ten hier sedert drie dagen de rivier en
den weg bij Lerida. Zij liielden slechts hun
stellingen bezet en deden geen tegenaan
vallen, Ten Noordoosten van Lerida werd
de druk van het rechtsehe leger onder
commando van Moscardo verhoogd. De
rechtschen trokken het kanaal Aragon-Ca-
taloniê over om Lerida vervolgens van het
Noorden ie naderen.
In den middag hadden de troepen." Van
Franco het kasteel en het spoorwegstation
van Lerida ingenomen.
De vechtwagens van de rechtsehe troepen
waren inmiddels de straten der stad bin
nengereden en bestookten de. manschap
pen der regeermgstroepen, die zich in de
stad bevonden.
Langs drie wegen zijn de rechtschen
tenslotte gisteravond1 om zeven uur
Lerida binnengerukt. Zij hadden de
stad geheel in hun macht.
Do troepen van Franco, die de Cata
laan scire provincie Tarragona zijn binnen
gerukt, hebben Pinell bezet en rukken op
naar Cherta, ongeveer 25 kilometer van
de zee. Verder naar bet Noorden hebben
de rechtsehe troepen Mora, op ruim der
tig kilometer van de zee gelegen, ingeno
men.
De correspondent van Havas meldt, dat
terwijl het vreemdelingenlegioen en de
vechtwagens de straten van Lerida binnen
rukten, de regeermgstroepen nog stand'
hielden tegen de rechtsehe ruiterij, welke
ia het Noorden poogde den weg voor de
vluchtelingen al te snijden.
Achter de troepen, welke Lerida binnen
rukten, volgden onmiddellijk politie en ci
viele garde, die do orde en rust moeten
handhaven, zooclra do stad' geheel zal zijn
bezet.
Na de bezetting van Lerida hebben de
rechtsehe troepen verscheidene dorpen, die
tien tot vpieu km. meer naar^het Noor
den zijn gelegen, veroverd, waarbij hun
een aanzienlijke hoeveelheid materiaal en
honderden krijgsgevangenen in handen vie
len.
gewonden geteld.
De strijd aan het front van
Guadalajara.
Gisterochtend werd fel gestreden aan
het front van Guadalajara^ de rechtsehe
troepen wanen .gedwongen -»era •.■eriwracen
aan te voeren m de sectoren Rrbane-
donda -en Saelices. Bij Mocasillas, een
sterke strategische positie, werden bloedi
ge gevechten geleverd', waardoor door
vechtwagens en ruiterij werd' deelgenomen.
De rechtsehe luchtmaclht poogde ver
geefs de nadering van convooien der xe-
geeringstrcepen naar het front te verhin
deren,
Generaal Miaja heeft gisteravond1 mede
gedeeld, dat de operaties aan het GuadaJa-
'jaTa-front door het regeeringsfrant metho
disch worden voortgezet.
Ten aanzien van het bombardement door
de rechtsehe artillerie van gisteravond, zei-
de hij, dat dit alleen ten doel had de be
volking te demoraliseeren en slachtof
fers te maken.
Hoe de rechtschen het land
willen orgaaiseeren.
Ramon Serrano S.uner, de rechtsehe mi
nister van binnenlandscho zaken en pro
paganda heeft in een radiotoespraak een
uiteenzetting gegeven van de sociale en
politieke orde, die de rechtsehe regeering
'wil vestigen.
Hij zeide o.m.: Wat de politieke orde
betreft zullen wij het oude geraamte van
den staat afbreken -en het vervangen door
een autoritair staatsregime volgens natio
nale denkbeelden. Op sociaal gebied zullen
wij de verschillende kaders der maat
schappij met elkander in overeenstemming
brengen. Op economisch gebied zullen wij
de dwalingen van het kapitalisme verbe
teren. De nationale syndicalistische staat
zal de christelijke moraal toepassen met
alle consequenties, welke reeds zijn vast
gelegd in de burgerlijke wetgeving.
De toestand in het Verre Oosten
Chineesche divisies omsingeld "i
Volgens Japansche berichten van het
front aan de spoorlijn Tientsin—-Poekau
hebben Japansche colonnes ia het Zuiden
van Sjantoeng tien Chineesche divisies om
singeld'. Tevens hebben de Japansche troe
pen zich meester gemaakt van de Faakau
en Toengtsjoeang, gelegen aan het Groete
Kanaal.
Domei meldt hieromtrent uit Peiping;
Zeven iChineesche divisies, die bij be
nadering 100.000 man troepen omvatten,
onder bevel van de generaals Tangmpo en
Tsjangtsoetsjoeng, werden in den sector
tusschen Lanlintsjen en Taiertsjoeang, bui
ten de spoorlijn TientsinPoekau in Zuid-
Sjantoeng, bedreigd' -toet vernietiging door
de Japansche troepen, die Zuidwaarts op
rukken.
De inneming va'n het spoorwegknoop
punt tusschen de lijnen Tientsin—Poekau
en Loemghai beteekent het herstel van het
spoorwegverkeer tusschen Peiping fen Nan
king.
Havas seinde vanmorgen uit Peiping, dat
Chineesche troepen ten Noorden van
Taiertsjwang erin geslaagd' zijn aan een
omsingeling te ontkomen,
ChCneesclie «accessen in dit ge
bied.
Reuter meldt uit Hankau:
Na een onafgebroken, strijd van twaalf
dagen zijn de Chineesche troepten er in
geslaagd' hun Japansche tegenstanders uit
Taierswang en Hansjwang te verdrijven.
De opperbevelhebber van de Chineesche
troepen in het gebied van de Tientsin
Poekau spoorweg generaal Litsoeng Jen,
heeft het hoofdkwartier van het Chineesche
leger medegedeeld, dat zijn troepen Zater
dagmiddag beide plaatsen hebben herno
men.
In Chineesche kringen heeft de ze over
winning bemoedigend gewerkt en nten ver
wacht, dat de Japansche troepen er thans
niet in zullen slagen Soefsjan te nemen.
Geheel in strijd' met dit bericht is weer
een mededeeling Van Havas uit Peiping,
waarin o.a. wordt gezegd:
In Zuid-Sjantoeng wordt-nog steeds ver-
Oostenrijk
Een geheim dossier van Schuschnigg?
Een aan Schuschnigg behoorend geheim
dossier, dat op clandestiene wijze uit Oos
tenrijk is gebracht, voordat de nalionaal-
socialisten er zich meester van hadden
kunnen maken, zou zich volgens den di-
plomatieken redacteur van de Daily He
rald, op het oogenblik te Praag bevinden.
Dit dossier, dat hoogst belangrijke docu
menten bevat, zou binnenkort naar Enge
land' worden gebracht, daar de Tsjechische
regeering verklaart, niet de veiligheid te
kunnen waarborgen van den persoon, die
het dossier onder zijn berusting heeft en
die bedreigd wordt door den Duitschen
spionmagediemst, welke zijn activiteit nog
heeft verdubbeld.
In het dossier bevindt zich o.a. een
gedetailleerd rapport over het onderhoud
te Berchtesgaden, alsmede een plan, dat
in het Weensche hoofdkwartier van het
„comité van verzoening", in beslag is ge
nomen tijdens de huiszoeking, die gevolgd
Is op de arrestatie van de twee nazileiders
Tavs en Leopold1. Dit plan, dat vooruit
loopt op de annexatie van Oostenrijk, gaat
over een optreden vain Diuitschland in Tsje-
cho Slowakije. Volgens dit document zou
het plan in den loop dezer maand tot uit-
Haagsche dancing uitgebrand
Claridge in een puinhoop ver
anderd.
Hedenochtend vroeg omstreeks half vier
weid de Haagsche brandweer gealarmeerd
voor een zwaren brand in de binnenblad.
Een nachtwaker kwam tot de ontdekking,
dat er in een bekende dancing aan de
Lange Houtstraat brand was uitgebroken.
Er steeg rook op uit een ventilalorope-
ning van de dancing Claridgo, gelegen op,
den hoek van de Doelenstraat, waarin te
vens de Ihescu-bar is ondergebracht.
Het bleek dat op de eerste verdieping,
achter de nog gesloten rood-piuche gor
dijnen en de beslagen vensters een hevig
vuur woedde.
Het eerste werk van den nachtwaker was
den naast de dancing wonenden bedrijfslei
ders, den heer Th. A. Reijman, wekken, ter
wijl een agent de brandweer ging waar
schuwen.
Nauwelijks was de eerste motorspuit de
Smalle Doelestraat ingereden, of de dootr
de hitte ontzette vensterruiten vielen met
oorverdoovend gerinkel op de siraatsteenea
en zelfs gedeeltelijk op den. brandweer
wagen. 1
Het was een zware biand, die een krach-
Jtïg optreden noodzakelijk maakte,
voering gebracht worden, naar men meent j flet mQcht blaadweeT in „ij
Kort na het plebisciet. i korten tijd het vuur op do eerste etage te
Concentratiekamp Woellersdorf in viiiawec bedwingen, nochtans zonder dat zij kon
'PS*?**11- voorkomen, dat er groote schade werd:
Het concentratiekamp Woellersdon, al aangericht. Op deze verdieping is de bar
dus meldt het Duitscho Nieuwsbureau, das j <jie, zooais op den Zondag gebrui-
duizenden nationaal-soeialisten nood en e1- i ïcelrjlr, eeist om half fw-.e in den afgeloopea.
lende heeft gebracht, is in. vlammen op j was gesloten.
gegaan. Daarmede, aldus vervolgt het vrijwel het geheele pand was in een
bureau, is een inrichting weggevaagd', diegTOO[e ravage herschapen. De har boven
niet alleen, in Oostenrijk, maar ver daar j f]e danszaal, waar de brand moet zijn
buiten, met schande genoemd werd j ontstaan, was slechts een dampende puin-
E^VPtC hoop van veikoo'de meubels, doorweekte-
Zes dooden bij een vechtpartij,
Nabij Maraglia werd een der rijksle greaid-
eigenaara van Bovea-Egypte, de Bcdooinen-
sjeik Saleh Pasja Lamnoen, met zijn auto
door oen. groep boeren tegengehouden. De
sjeik trok zijn revolver en schoot op zijn
tegenstanders, waardoor twee werden ge
dood, andere beantwoordden het vuur en
schoten Saleh Pasja, zijn broer en drie
bit.teni' gestreden. Cfe <Jl,jggchft troepenJecten van zijn. £eml£.neor.
TioudSi" lieg if tar
zij versterkingen hebben gekregen, terwijl
de Japanneezeti doorgaan met de stad te
omsingelen.
Van Japansche zijde wordt medegedeeld,
dat de Japanneezen na dagenlang strijd
het Zuidelijk deel van Taiertswang heb
ben bezet, waardoor dit stadje geheel in
hun bezit is gekomen.
t.-., FRANKRIJK
CAT A LON
tardienïe "c"
SARA
Duitschland
Zware straf voor een onvoorzichtige uit
lating.
Een restaurateur in het Noorden van
Vereenigde Staten
De reorganisatiewet
Roosevelt stemt in zekere wijzi
gingen toe.
Op advies van de leiders van het Huis
van afgevaardigden heeft Roosevelt toe
gestemd' in zekere wijzigingen in het ont
werp tot reorganisatie der regeering.
Het congres heeft 150.000 telegrammen
ontvangen naar aanleiding van dit wets
ontwerp. In de meeste daarvan werd tegen
het ontwerp geprotesteerd'.
«Pint. Samenwerking
Beilijn, volgens een Havas bericht, is tot
een langdurige gevangenisstraf veroordeeld, Britseh-Italiaansehe onóc-rnudmngeii.
omdat hij heeft gezegd', dat na de volks
stemming van 10 April den Oostenrijkers
de oogan wel open zullen gaan.
De actie der Duitschers.
De Praagsche correspondent van de Na
tional Zeitung in Essen schrijft onder het
opschrift: Wat nu in Bohemeno.m. het
volgende: De hoop en het vertrouwen, dat
hetere dagen zouden komen, zijn thans
in Duitsch Bohemen weer opgeleefd. Me
nigeen verwacht d'e komende gebeurtenis-
san met blijde verwachting. Een onmis
kenbaar teeken voor een zekere ontwikke
ling is, dat in het geheele Duitsche gebied
Joden trachten hun eigendommen te ver-
koopen. De Sudeten-Duitschers zijn ver-
eenigd en geen deskundige zal eenjge an
der resultaat van een verkiezing voorspel
len don 95 tot 98 procent voor deze een
heid of voor ieder ander Duitsch doel.
Do Sudeten-Duitschers kunnen dus op
treden als een politiek© factor en hun
Tsjechischen deelgenoot in kennis stellen
van hun eischen. Zelfbestuur is het pro-
i?.ecm van het oogenblik.
Sovjet Rusland
Merkwaardig optreden van Japausck
diplomaat.
Het Russische telegraafagentschap meldt,
dat de Japansche zaakgelastigde in Afgha
nistan tijdens een beleefdheidsbezoek aan
den nieuwen Sevjet-Russisekon ambassa
deur in Kaboel, Micshailof, getracht heeft
den Russischen diplomaat over te halen
spionnagediensten ten behoeve van Japan
te verrichten.
Het Russische telegraafagentschap voegt
hieraan toe, dat de Russische ambassa
deur te Tokio een energiek protest hoeft
ingediend' bij het Japansche ministerie van
buitenlandsche zaken tegen deze houding
van den Japanschcn diplomatieken verte
genwoordiger te Kaboel.
Arrestaties als nasleep van Pool
expeditie.
De directeur van een lantarenfabriek en
drie van zijn ondergeschikten, zijn in hech
tenis genomen, omdat zij aan de Noordpool
expeditie van Papanin c.s. lantarens van
slechte kwaliteit hebben geleverd'.
In het kader van de BritscheItaliaan-
seho onderhandelingen hebben Ciano en
lord Perth Zaterdagavond een langdurig
onderhoud gehad. Beide partijen leggen nog
steeds optimisme aan den dag ten op
zichte van het resultaat der besprekingen,
In sommige politieke kringen te Rome
wordt de mogelijkheid opengelaten van een
reis van Ciano naar Londen.
Gemengd Nieuws
Storm over Nederland
Boomen ontworteld.
De hevige storm, welke gisteren boven
Nederland woedde, heeft niet nagelaten te
Nijmegen zijn invloed' te doen gelden.
Zoo zijn bij de Belvédère in de St.
Aimastraat aldaar eönige zwar© boomen
ontworteld'. Er hebben zich hierbij geluk
kig geen persoonlijk© ongelukken voorge
daan.
Ongeluk op den Schcvingsehen
boulevard.
Op den Scheveningschen boulevard is
gistermiddag om half vijf een ongeluk ge
schied, dat aan den lievigen Noord-Wester
storm moet worden toegeschreven. Ter
hoogte van de Naald, liep de acht-jarige P.
v. d. T., wonende te Schoveningen, plotse
ling den rijweg op, om het door den wind
hoog opgezweepte water, dat over het trot
toir sloeg te ontwijken. Ongelukkigerwijze
naderde op hetzelfde moment een auto,
waardoor de jongen werd gegrepen. Met
een gebroken been en schaafwonden op
vele plaatsen, werd hij naar het Roode
Kruis ziekenhuis vervoerd'.
Verdronken.
Toen de familie Van E., wonende an
der de gemeente N ij kerk, zich gisteren aan
tafel wild© begeven, bleek d© 18-jarig©
zoon niet aanwezig te zijn.
Ongerust geworden ging men op onder
zoek uit en vond in een in de nabijheid
zijnd© kolk ©en paar klompen drijven. Spoe
dig bad men nu ook de jongen opge
haald'. De levensgeesten bleken reeds te
zijn geweken.
Omtrent de oorzaak van het ongeval
tast men in het duister.
tapijtesi, ontwrichte deuren en brokstukken,
die van het plafond omlaag waren ge
vallen. Een zwarte geblakerde vleugel stond
er op doorgezakte pooten, als een tragisch
restant van nachtelijke vreugd©, middenin.
In de beneden gelegen danszaal was
groote waterschade aangericht aan het gam-
sche meubilair, aan parketvloeren, loopers,
gordijnen en aan muziekinstrumenten.
Ondertusscheai woedde het vuur nog
voort m hoi plnforMï fawooiiotn eerstel
en de tweede verdieping, zoodat men om
streeks kwart over vier, toén zich piotsec'
ling veel rook ontwikkelde, vreesde^ dat
ook de derde verdieping, waarin verschei
dene vertrekken en een zolder het zouden
moeten ontgelden, maar ook hier wist dof
brand'weer, door kordaat optreden met bijl
en straalpijp het gevaar te bevweren.
Nog enkele uren is men daarna met d©
nablussching bezig geweest
Uitgezonderd de zolderverdieping is het
geheele groote pand uitgebrand.
Wat de oorzaak betreft kan men voor-
loopig slechts in gissingen treden. Het ver
moeden bestaat echter, dat door ©en achi-
teloos weggeworpen sigaret een tapijt in
de bar is gaan smeulen.
De aanzienlijke schade wordt door ver
zekering gedekt.
Schip zonder roer
Nederl&ndsck s.s. Rozennurg
zonder sleepboothulp binnen
gekomen.
Gistermorgen is het Nederlandsehe s.s.
„Rozenburg", dat van Velzen op weg was
naar Bilbao en dat in de Vulkaanhaven te
VLaardingen hact gebunkerd, tengevolge
van een defect aan de stuurinrichting
buiten den Nieuwen Waterweg voor anker
gegaan. Er stond bij een onstuimige zee
een stormachtige Noordwestenwind, zoo
dat de positie van het schip het noodig
maakte, dat onmiddellijke sleepboothuip;
werd ingeroepen.
Be „Blankenburg" van Smit en Ca.'s
Internationalen sleepdienst is terstond nat
ontvangst der seinen uitgevaren en be
vond zich al spoedig bij de Rozenburg.
Het zware weer^ dat op het oogenblik
heerschte, was oorzaak, dat het schip zijn
stuurboord anker met de ketting verspeelde.
Op eigen kracht is de Rozenburg er toch'
in geslaagd om zonder assistentie deni
Nieuwen Waterweg binnen te loopen effi
op te stoomem naar de Vulkaanliaven ia
Vlaardingen, waai de noodigo herstelwerk
zaamheden aan de stuur-inrichtiug ver
richt zullen worden.
De „Rozenburg" van de Halcyon lijn te
Rotterdam, is in 1918 op do" N.V. Werf
Rijkeo en Co te Rotterdam gebouwd en
meet 2068 bruto en 1259 netto register tem.
Het schip, dat de wilde vaart be-
oefent, en meestal ladingen erts v-.rvoert,-
was in ballast uitgevaren. t
De bloeiende Betuwe.
De K N A.C. bericht, dat de groote
bloesemtijd', vooral van de ter-en, in de'
Betuwe verwacht wordi tegen Zondag 10
April.
Op hel oogenblik bloe.en alleen nog maar
de pruimen en de zwarte bessen, doch
deze bloei geeft weinig teeken Lng aan het
lannschap, zoodat een, speciale socht on
dernomen om echt van den bloei der
vruebtboomen te genieten, nog niet is aan
te bevelen.
Deze courant verschijnt dagelijks, aetnit-
condering van Zon- en Feestdagen.
PrijB per kwartaal f 2.franco per ?ost
f 8 50. Pnjs per week: 15 cta. Afzon*
derliike nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen
Advertentien root het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nor aan het Burean
besorgd zjjn, 's Zaterdags vóór 9 uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
31MDAMSCHE COURAM T
Prijs der Advertentlën: van 15 regels f 155;
Iedere regel meer f 0.30, in het Zaterdagnummer
45 regels f 1.80, iedere regel meer f 0.35
Reclames f0.75 per regel. Incassokostenöcts.;
§ostkwitantiea 15 ets. laneven van advertentien
U abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen voorin tbetalmg Kleine
Advertentlën opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot eee maximum van 30 woorden*
's Woensdags: Kleine Advertentientot25woor-
den f 0 25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd
's Zaterdags4 Kleine Advertentlën II00,Indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
f nTvnfpm nnfurrirlifa» rliAirr^n hmlrshildk^n.
'IACA
FISCAL
HUESC
BARBASTRO
GERONA
®3ALAGUER ^MANRESA
CERVERA
•COALADA
m LERIDA
vall*
ALCANIJ-ijf
aicor
•candesa
CALANDê.
montalba
moreua
AEÖARRAq
VINAR02
ERUEL
OFFENS'EF RICHT/NB
FRONT OP SFEBRUARI—m
FRONT OP 22 MAART
FRONT OP 31 MAART
CATALAANSCHE 6RENS
SASTE LLÖNÊ
ALENCIA'
