i
O N Z E
PRI. EN
ZIJN
LAG ËR
m*tock
Een oud ¥laamsch feest n
oud Vlaamsch stadje
een
Ife
en toch..
GARANTIE
BERVOETS
Sêacugt U
(f
O 25
O 65
>95
295
Folklore. Driekoningen te St. Truiden. Het kattenfeest
te leper herleeft. De „Krakelingen" en de „Tonnekens-
brand" te Geeraardsbergen.
JHeidensche feesten in
ander geivaad.
i. (Van onzen correspondent).
Brussel, Maart 1938.
Het is een gemeenplaats le beweren
dat Vlaanderen zijn ongerepte frisehheid
heelt bewaard omdat het volksche er le
vendig is gebleven. Nederlanders die
Vlaanderen slechts kenden door boeken
van Viaamsche schrijvers, waarin aain het
volksche een ruime ptlaats was ingeruimd^
zijn ongetwijfeld wel eens ontgoocheld te
ruggekeerd, wanneer zij hadden getracht
eens van naderbij kennis te maken. Maar
over 't algemeen blijft het een feit, dat in
Vlaanderen tal van hoekjes en kantjes zijn,
dorpen en stedekés, waar het typische
volksleven zich uit op de meest ongekun
stelde manier. Elk seizoen heeft zijn eigen
aardigheden en folkloristen als Isidoor
Teirlirck, Alfons De Cock, Victor De
Meyexe, Maurite De Meyer, hebben reeds
veel gedaan om dit alles te ontdekken. Nu
weer, nu de lente aanbreekt, zal in het
Vlaarnsche land bijna geen week voorbij
gaan, waarin degene die het volk van na
derbij in zijn doening wil gadeslaan, daar
toe gelegenheid kr'jgt, b.v. bij processies,
hij ervaringen, herdenkingen enz. Er is
hier zooals elders een poging gedaan om
het hinnenlandsch toerisme uitbreiding te
geven en het is typisch om te zien hoe
in tal van plaatsen pogingen worden ge
daan om oude gebruiken die, onder in
vloed van modem© tijden, op het punt
stonden te verdwijnen, levendig te houden.
Lokmiddelen voor touristeu.
De feesten van Driekoningen b.v. wer
den voorheen veel gevierd door kinde
ren, die or met een ster en in groepen
op uit gingen, al liedjes zingende. In ver
scheidene kleine Vlaarnsche steden, zoo
als St. Truidèn, werd1 dit jaar een prijs
uitgeloofd voor de kinderen die mot de
scnoonste ster zouden voor den dag ko
men. Te Mechelen wordt iets dergelijks
gedaan met St. Maarten, naar wij ons mee-
nen te herinneren. i
Eigenaardige gewoonten, van godsdien-
stigen of huiselijken oorsprong, worden
nu gebruikt als lokmiddel om vreemde be
zoekers naar een plaats te doen komen.
Zco b.v. zal te Iepen dit jaar opnieuw het
zoc-gcnaamde kattefeest plaats hebben, dat
er in bestond, een eeuw geleden nog, een
tal katten van den toren van de hoofd
kerk te werpen. Degene die een stnk van
do kat of van wat haar versierde kon be
machtigen, kreeg een prijs. Nu zullen geen
levende katten meer van den toren wor
den geworpen. Deze barbaarsche daad is
voor goed voorbij. Er zullen speelgoed-
katjes worden gebruikt. Natuurlijk zal dat
dan gepaard garm met eenige feestelijk
heden.
Of het nu niet altijd mot zuivere be
doelingen gebeurt, maar wel uit toeristi
sche overwegingen, een feit is het, dat de
Vlamingen op al deze dingen zeer gesteld
zijn en van elke gelegenheid gebruik wordt
gemaakt om een volkskermis tot stand te
brengen. Zoo is het bizonder typisch eens
aanwezig tc- zijn op de zoogenaamde!
„Krakelingen" en den „Tonnckensbrand"
te Geeraardsbergen, gelegen aan den Den
der in het Zuiden van Oost-Vlaandcren,
een sueek die nogal op zich zelf heeft ge
leefd, en die behoort tot wat Omer Wat-
tez, het overleden lid van de Viaamsche
academie, de „Viaamsche Ardennen" heeft
geroemd, wegens haar schilderachtig, gol
vend karakter.
Geraerdsbergen.
Gveraerdsbergen is een oud Vlaamsch
stadje, met gesloopte wallen, die in ves
ten zijn veranderd, waar de markten plaats
hebben, en gelegen aan den voet van den
zoogenaamden Ouden Berg, een heuvel,
van waar men in het vlakke land, dat
Vlaanderen is, een mooi uitzicht heeft.
Op de Groote Markt staat zelfs een Manne
ken-Fis, dat zijn broertje uit Brussel een
hevige concurrentie aandoet. Op den Ouden
Berg is een kapel gebouwd', ter eero van
Maria en voor vele R.K. is deze kapel
een bedevaartplaats. Er is ook een bron
op den berg, wat een verschijnsel is, dat
men nog niet precies heeft weten te ver
klaren, voor zoover ons bekend is. In do
onmiddellijke huurt moet diep worden ge
graven om een waterput te kunnen hou
wen. Dat is altijd' zoo geweest, volgens
do annalen. Na is het de gewoonte, dat
den eersten Zondag van den vastentijd',
de burgemeesterschepenen en gemeente
raadsleden van de stad, vergezeld overi
gens van de geestelijkheid, naar don Ouden
Berg trekken, voorafgegaan door enkoio
muziekkorpsen.
Vis eb zwemt in wijn.
Na eerst in de kapel voor de Mariavercc-
ring te zijn geweest, begeven de autoriteiten
zich naar een verhoog, dat achter de ka
pel is opgetimmerd' en daar heeft het eigen
lijke Kinkel ingenfeest plaats, dat slechts
weinigen willen missen, waarvoor de boe-
ren van uien ver naar de stad komen. Dit
Krakelingenfeest wordt voorafgegaan door
een gebruik, dat cenig is i!n geheel België,
een zilveren beker werdt eerst door den
deken, daarna door den burgemeester, wet
houders en gemeenteraadsleden, wijn ge
dronken, -waarin een klein vischjo, een ,,vis-
scheltjo", zooals de hevolkinging daar zegt,
spartelt. Dit visscheltje gaat met den wijn
naar binnen en niemand schijnt daar on
gemak van te hebben.
Als de overhellen hun „plicht" hebben
gedaan, gaat iedereen die tot de uilgenoo-
digden op het verhoog boliiooren, aain liet
drinken van wijn met een spartelend visch-
je, dat uit een goie.d s'aamlen bokaal wordt
gescheptAls alle vischjcs opgebruikt
zijn, dan begint de eigenlijke Krakelingen-
worp. Krakelingen, dat zijn ronde broodje*,
mastellen, zooals men dit octk noemt, en
die worden door de overlieden met volle
handen onder de menigte geworpen, waar
van iedereen zich inspant om er iets van
in zijn bezit te krijgen. Vroegere jaren
werden ook partnekoeken uitgeworpen, en
haringen. Maar nu beperkt men zich tot
krakelingen. En de gcncodigden kunnen er
koopen tegen 1 franc per vijf.
Men heeft deze plechtigheid in verband
gebracht met een historisch feit, n.l. de
belegering van de stad Geeraardsbergen,
door het leger van den heer van Edingen.
Die bevolking was ten einde raad, zoo luidt
(leao legende. Zij beschikte nog slechts
over een beeprkten voorraad levensmidde
len. Toen werd een krijgslist bedacht. Om
den vijand den indruk te geven dat er een
zoo groote weelde lieerschte, dat de stad
hot nog jaren zou knuncn uithouden, wer
den enkele manden met levensmiddeiein
over de wallen geworpen. Toen trok de
vijand af
Daarom zou men op den Ouden Berg
jaarlijks krakelingen te grabbelen gewor-
pen li ebben onder het volk. Dat is natuurlijk
niet veel anders dan een grappige fantasie.
In werkelijkheid heeft men hier te doen
met een overblijfsel van oude heidenscho
gebruiken van de Germanen, die de Viaam
sche gewesten bevolkten en die bij de ker
stening oen christelijker! vorm hebben ge
kregen. Visch en wijn hebben in het ker
kelijk leven sL-ecls oen rol gespeeld en zoo
hoeft men deze gewoonte kunnen hand
haven.
Vuurtje stoken.
Den avond van dcnzelhien dag heeft
dan ook het feest plaats faj*i dan Tcmu.".
kenshraud. Op een ijzenen «tok is een
tonnetje met pek geplaatst, omwonden met
stioo en als cït duisternis volledig is in
gevallen, wordt het slroo in brand gesto
ken, dan brandt spoedig het tonnetje op
in een piachtig, lokker vuurtje, dat or in
do -omgeving wordt gezien, wat het sein i-
voor de jeugd uit al de omliggend'.' dorpen,
om op haar beurt zoogenaamde „wallemke-
branden" te ontsteken. Is dat geen over
blijfsel van de vreugdevuren der G.rma-
nen bij den aanvang van de lente? liet is
alleszins een opgewekt feest, waaraan hét
volk deelneemt met een oprechte geest
drift die opvallend is.
'sAnderdaags is het de eerste „tnog"
dat is jaarmarkt. „Toog" is afkomstig van
toogen of tonnen .En dan kan men een
paar uren door het volk wandelen dal tb;
vesten heeft ingenomen, bporen uit de
omgeving, met hun Vlaamsch dialect, hun
kerngezonde gezichten, hun levensblijheid
en eenvoudige downing, zich blij voelende
van tot dit volk te beliooren, dat natuurlijk
is gelde ven.
Wie in Vlaanderen reist moet de gele
genheid zoeken om in oen Vlaamsch stadje
kennis te makcin met bet volk. Dat is ook
een vorm van toerisme, dio ecu zekere
voldoening sclieppcin kan, wanneer men
zicli vooral inspant om lo trachten te be-
grijpen hoe bepaalde uitingen van volks-
vreugde b.v. op een andere manier plaats
he-blien dan wat de Nederlander gr-w-ou is.
Men kan genist zijn dat dergelijke feesten
in Vlaanderen niet zullen uitsterven. Moesl
tik» overheid zich er niet aan geltgcia
laten, dan zou het Krakelingen foest p laai a
hebben en de Xoinnokensbrand. Men zou
het als een onvergeeflijke nalatigheid be
schouwen niet te doc.i wat men sedert
'eeuwen heeft gedaan, wat van vader op
zoon is voortgegaan.
V/tïL
rri-llsp
zijn onze kwaliteiten
en afwerking beter
dan wat U elders voor
een hoogere» prijs
geboden wordt.
Bervoets Kleeding
koopen beteekentdus
een dubbel voordeel I
shoudens enkele goed-
xoope series zijn al onze
costuums voorzien van
bovenstaand garantie
bewijs.
Meer dan 150
nieuwe Pargsche
voorjaarsmodellen
met een buitenge
woon el egantcn
pas vorm, teSen
geweldig l«Se
prijzen.
Blauw chrome
wandelschoen
Bijzonder prijs
waardig.
Pump in bruin
en blauw suède
Bruin calfslcder
Vlotte somer
schoen
Zeer chique model in
■blauw «li bruin glacé
stijle hak
NEEMT PROEF MET GEREGELD ADVERTEEREN IN DE
SCHIEDAMSCHE COURANT EN GIJ ZULT U DE UITGAVE
HIERVOOR NIET BEKLAGEN.
t
Wij garandeore dat ds binnen-
bewerking van dit kleedingstqk ia
geschied ilgens de meest od '-.-ie
methode en met gebruikmaking
- an uitsluitend prima kameel- c
paardehaarweefsels, jooda wij
voor de vormvastheid en blijvend
goede pasvorm volledig instaan.
rvoei -
jUITSLAG DATUM GRATIS KOOPDflCl
1
Blijkens acte van Notaris A. J, H. van Clarenbeek" te Rotterdam, d.d. 4 April 1938 was
den brief, die bij acte van gemelder. Notaris d.d. 14 Maart 1938 door on in -rzeoeld
couvert was gedeponeerd, als Gratis Koopdag in onze speciale reclame aangewezen
VRIJDAG 18 MAART 1938
Ieder,clie dus op en dac in één van onze magazijnen in den""lande gekocht en contant
betaald heeft, oi tvangt het bedrag ,van dien aankoop, teg°fi inlevering van den koopbc
met het speciale datumstempel, in contanten terug. De uitbetaling geschiedt vanaf morgen.
schoenenmagazijnen
SCHIEDAM, HOOGSTRAAT 39.
