Dinsdag 12 Aprii 1938
.EERSTE BLAD.
De toestand in het Verre Oosten
De Chineesche gueriliatroepen op veertig kilo
meter afstand van Sjanghai. Japansch sensatie-
bericht over den dood van Tsjang Kai Sjek.
De opmarsch in Cataionië
Ge staking
Oostenrijk
Het geheime dossier van
Schuschnigg
Volkenbond
Vereensgde Staten
Steun aan het zakenleven
Int. Samenwerking
De kwestie der leerlingenschaal
Gemengd Nieuws
91ste Jaargang.
No. 21837
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Engeland
Frankrijk
Sovjet Rusland
BINNENLAND
jjt/.e ujuiaui ieistiiJjiii dagelijks, a et uit
sondering van Zon- en Feestdagen-
Priia per kwartaal 2.—; franco per port
f 8.50. Prjja per week: 15 cte. Afzon
derlijke nummers 4 et». Abonnementen
eerde» dagelijks aangenomen
Advertentièn «oor het eerstvolgendnum
mer moeten vóór elf nar aan het Burea»
heaorgd afin, Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats Tan advertenties
wordt niet gewaarborgd.
.Priji der Atlvcrujiticn. vjh i5 regels 11 65;
Iedere regel meer f 0.30, ia bet Zaterdagnummer
15 regeia f 1.80, iedere regel meer f 0.35
Keclames f0.75 per regel. Incassokostend ets.;
postkuit&ntieslö ets. ianeven van advertentie»
bij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks u orden tegen vooruitbetaling klein#
Adveitentien opgenomen l 0.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Dik woord meor
5 cent tot een maximum tan 80 woorden.
e Woensdags: Kleine Ad verten tien tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd
Zaterdags- Kleine Advertentièn 11.00, mdiea
niet vóór Vri]dagavond 6 uui bezorgd.
De Chineesche troepen hebben. is]oe-
nihwang en Tsjaiigs-jau bezet aan het
front van den spoorweg Tientsin
Poek.au.
Tsjen, do directeur der politieke afdec-
Jing van den Ghineeschen nalionalen mili
tairen raad, heeft in een interview mede
gedeeld, dat de Japan&clic verliezen in
China tot nu toe 300.000 man bedragen.
De verhouding tnsschen hel aantal aoo-
den en dat der gewonden slaat van een
tot drie, zoodat 75.000 Japanneezen bij
of ten gevolge van de gevechten het leven
hebben verloren.
De Japanneezen hebben volgens Tsjen
diie milhoen man gemobiliseerd.
In China zijn thans dertig Japansche
divis'es in het veld gebracht. Zij zijn meer
dan 600.000 man sterk. Daar drie man
noodig zijn om een soldaat te helpen
voor de vervaardiging van wapens, het
vervoer, enz. zijn in Japan i 800.000
man onder de wapenen.
Tsjen herhaalde nog de waarschuwing
van Tsjang Kai Sjek, dat men zich niet
te zeer moet verheugen o\ er de overwin
ning bij Taiertsjwang, daar men meer dan
ooit van den ernst van den toestand en
do noodzakelijkheid verder te stiijden, be-
wu-l moet zijn.
De Cfiineesche guerilla-troepon
bedreigen Sjanghai.
Ld betrouwbare bron verneemt Reuter
dat de vooiboede der Chineesche strijd
krachten en de guerillabcnden, die drie
weken geleden zeer bedrijvig zijn ge
weest, ten Zuidwesten van Sjanghai, bin
nen 40 kilometer afstand van Sjanghai zijn
gekomen. Alk- pogingen van do normale
Japansche garnizoenen te Sjanghai ,en
Hangtsjau, den Chinceschen opmarscll te
stuiten, zijn vruchteloos gebleven. Men ver
neemt, dat 9 April 10.000 man nieuwe
troepen to Poetoeng geland zijn en naar
het £'pdie;gde gebied zijn vertrokken. Chi
neesche bewoners, die vluchten naar de
internationale nederzetting, en de Fran-
sche concessie, vertellen, dat de Japan
neezen de burgers dwingen tot het inder
haast aanleggen van versterkingen.
Valseh gerucht, als zou Tsjang
Kai Sjek verdwenen zijn.
De Japansche pers jieeft een bericht ge
publiceerd! uit Sjanghai, waarin werd
medegedeeld, dat maarschalk Tsjang Kai
Sjek wordt vermist sedert den aanval
van de Japansche vliegtuigen op Tsjanghai
in de provincie Hupeh, gisteren.
Tijdens dezen aanval woonde de maar-
scliak, tczann-n met een aantal vooraatt-
staando personen van do Chineesche re
geering, ae plechtige opening van een
nieuw bureau van het centraio leger te
Tsjanghai hij. Volgens genoemd bericht
uit Sjanghai, zouden bij dit bombarde
ment een vijftigtal personen, die de plech
tigheid Lijwoonden zijn gedood cn onge
veer honjt-rd zijn gewond. Behalve Tsjang
Kai jSjck zou ookT V. Soeng vermist wor
den, alsmede generaal Tsjang Sji Tsjoeng,
de opperbevelhebber van do troepen in
Kiangsi en Human.
Naar liet Japansche agentschap Domei
vorder bericht, zouden vele geruchten om
trent, liet lol van Tsjang Kai Sjok de ron
de doen en om le verzwijgen, dat vele
i ooraanstaamle Chincezen verdwenen zou
den zijn, uouden althans volgens Domei,
de Chinc-csclie autoriteiten hebben mede
gedeeld. dat de Japansche luchtmacht de
universiteiten van Ilunan cn Tsingwa zou
hebben vernield.
Vanmorgen meldde Reuter echter uit
IJankau
Do Japansche berichten uit Sjanghai,
volgens welke Tsjang Kai Sjek en T. V.
Soeng tijdens de luchtaanval van j.l.
ondag zouden zijn gedood, worden
officieel te g< n gesproken. Medegedeeld
wordt, dat 1 sjang Kai Sjek zich toen
te Hankau bevond, en dat Soeng op
bet oownbük te Hongkong vertoeft.
lapanneezen bombs rdveren uni
versiteitsgebouwen.
Volgens berichten van Chineesche zijde
uebben Japansche vliegers Tsjangtsja, de
hoofdstad der provincie Hoeinan, en om-
streken, geboihhardeerd.
Zij hebben meer dan dertig brandbom
men en veertig zware bommen geworpen
op de universiteiten van Hoenan «n Tsfeig-
hoea, tengevolge waarvan meer dan dertig
non-combattanten werden gedood en over
do zeventig gewond.
De universiteit van Tsinghoea nas oor
spronkelijk in West-Peiping ge.vestigd, doch
na het uitbreken der vijandelijkheden ver
plaatst naar Tsjangtsja. In de gebouwen
dezeruniversiteit zijn tlums Japansche
militairen onder dak gebracht.
De universiteitsgebouwen te Tsjangsja
zijn geheel of gedeeltelijk verwoest. Met
inbegiip van de aan de bibliotheek aan
gelichte schade is voor een waarde van
meer dan twee rniïiioe'ii Chineesche dol
lars verloren gegaan. Zes van de zeven
faewoneis vain een nabij de stad gelegen
boerenwoning zijn eveneens om bet leven
gekomen.
Volgens Tsjoeng Sjih Pi, de president
der universiteit, hebben de Japanneezen de
universiteitsgebouwen gebombardeerd in
een weloverwogen poging de Chinee-cte
cultureelo instellingen te vernietig! a <m
do nog overgebleven nationale uiuverspu
ten weg te vagen.
Ook Kanton gebombardeerd.
Gistel echtend hebben vier Japansche
bommenwerpers Kanton gcbombardeeid Zij
vlogen op 3000 meter hoogto en hebben
zware brandbemmen uitgeworpen. Zij heb
ben een fabrieksgebouw gebombardeerd,
dat in een zeer dicht bevolkt stadsdeel is
gelegen en zich op minder dan een mijl
afstand bevindt vail do" vroegere buiten-
land-che concessies. Ongeveer 500 arbeid
sters kunnen het gebouw niet verlaten.
Groole rookkolommen stegen op uit het in
brand' geschoten gebouw en velen, die
bij bet bombardement gespaard waren ge
bleven, kwamen in de vlammen om. Fa
milieleden van het personeel probceren
do lijken te idcntificeercn.
Ontmoediging te Tokio?
Volgens uit Tokio ontvangen inlichtingen
zou het moreel der Japansche troepen ern
stig geschokt zijn. Vele Japansche solda
ten beginnen de vermoeienissen te gevoelen
der langdurige vijandelijkheden, terwijl de
onverwachte krachtige tegenstand der Chi-
neezen en de voortdurende hinder van de
Chineesche guerilla-benden ondervonden,
ontmoedigend werken. Bovendien zijn de
financieels zorgen der gezinnen van front
strijders zeer groot, aldus do Chineesche
kringen, daar de vergoedingen voor dezt-
gezitmen ontoereikend' zouden zijn.
De strijd bij Vallibona,
HavaS meldl uit Salamanca:
Het hoofdkwartier van het leger van
Franco lieeft medegedeeld, dat gisteren de
troepen uit Galicië een tegenaanval van de
regeeringstroepen in de bergen bij Valli-
bona hebben afgeslagen. De rechtsclio troe
pen bezettc-n verscheidene stellingen. De
troepen uit Na va rra liebbm gisteren La
Boronia ingenomen en rukken thans op
in do vallei van do Esora, waai* zij elf
dorpen bezetten. Aanvallen van do regee
ringstroepen op do bruggehoofden van
Granja de Escarpe ©n Seros werden door
do Marokkanen afgeslagen.
Vallibona door de regeerings
troepen heroverd?
Havas meldt uit Barcelona:
In het communiqué van liet ministerie
van landsverdediging wordt medegedeeld,
dat do regeeringstroepen aanvallen hebben
gedaan op Granja de Escarpe en Seros. Het
dorp Vallibona werd heroverd.
Prikkeldraad langs de grens van Palestina.
Men meent, dat de Palest ij nsche regee-
ring thans definitief besloten heelt c«n
prikkeldraadversperring ter hoogte van bij
na 23/4 meter over ©en afstand' van 40
kilometer langs de Noordelijke grens te
doen aanleggen, hetgeen 60.000 pond ster
ling zou kosten. D© versperring is bestemd
om terroristen en illegale immigranten uit
het land te houden. Inschrijvingen voor dit
werk zijn roede geopend, waaraan dag en
nacht ia drie ploegen zou moeten worden
gearbeid, onder do bescherming van Brit-
sche troepen.
Aanslagen in Palestina,
In de nabijheid van de gebouwen der
Iraq Petroleum Co. aan de baai van Haifa
is een bom ontploft, waardoor vier ara
bieren gedood weiden. Door een anderen
bom werden twee Brits cli© politieagenten,
gedood.
Uitbreiding.
De staking der metaalarbeiders in de
streek van Parijs hoeft zich gistermiddag
uitgebreid tot de fabrieken van Renault
to BoulogneBillaneourt. De arbeiders be
gonnen de fabrieken te bezetten.
In den loop van den middag weid hij
de meeste fabrieken in het district Parijs
door do metaalarbeiders de staking afgc-
konüigd. Het aantal stakers u'*n toe met
ongeveer 8000. Men kan van ecu algo-
meene slaking spreken. En totaal staken
130.0(10 man.
Bevolking van Parijs en ouigei iag krijgt
gasmaskers.
D© Matin doelt bizonderheikn mede over
do gisteren gehouden bijeenkomst van den
general en raad' van do Seine en hel blad
kondigt aan, dat de 4,926.000 inwoners van
liet district Parijs op verschillende voor
waarden de noodige gasmaskers zullen ont
vangen.
Deze zullen 284 nxillioan frank kosten,
waarvan 184 in LU i oen voor rekening van
den staal zullen zijn. De bouw van bom
vrije schuilplaatsen zal 250 millioenkorien.
llicnan neemt d'e staal do helft voor zijn
rekening. Vijftien miilioen wil men be
schikbaar stellen voor het in orde bren
gen \un evacuatiewegen. Het departement
van de Seine zal van zijn kanl 428 mii
lioen beschikbaar stallen, die gedekt zul
len worden door ©en leening.
Bizonder bezwarende brieven
van Hitler.
In de Daily Herald sclnijft een hizon-
deie redacteur:
Het geheime dossier van Jbchuschaigg,
dat bizonderheden bevat over liet ander'
houd te Berchtcsgadcn, ©a. vei ti ouwelijke
brieven van Hitler en talrijke documenten
is to London aangekomen, medegebracht
door een intieman viiend van Zernatto.
Van do documenten werpen sommige een
bizonder licht op de Duitsch-Italiaansch©
betrekkingen. Een ervan b.v., die onder-
toekend1 is door ©en hoogen Duit-chen
lunctuibnarib, geeft den nazi's in Tirool
order, ch voor het oogenblik van iedere
propaganda 1G onthouden, doch kondigt
aan, dat nieuwe instiucties zullen worden
gegeven HU de inlijving van Oostenrijk
door Duiiscliland,
Een van do vier brieven van Hitler, die
zich in het dossier bevinden, is bizonder
bezwarend'. Deze die voor de geheimenissen
in Oostenrijk geschreven is, deelt mede, dat
het uur der bevrijding nadert. Zij bevat
zinspelingen op do kaait van Oostenrijk
on Tsjccho-Slowakije, die bij het „verzoe-
ningscomilc" is gevonden, 'en op den druk,
die op jecho Slowakije moet worden uit
geoefend, ingeval de positie der Sudeten-
Duitscheis Duitsch© inmenging zou ver-
ei schen.
Men vindt tenslotte documenten, die vol
gens de instructies van Von Papen zijn
opgesteld, waai onder een plan voor in
dustrieel© penetratie in geheel Oost-Eu
ropa, Hongarije, Zuid-Slavie, Tuikije en
Griekenland, waarin de reeds behaalde re
sultaten zijn aangegeven.
Een geheime zender.
In Sovjet-Rusland is thans een geheime
zender bezig propaganda to maken tegen
de maatregelen der Sovjets.
Als regel wordt uitgezonden kort na
middernacht. Rigasch© tijd. De uitzending
werd1 gisternacht geopend met de Interna
tionale.
Vervolgens kwam een vrouw voor do
microfoon, die zeide„Opgelet gij luistert
naar den zender die gebruikt wordt door
de unie der bevrijders op een golflengte
van 32 meter. Vandaag spreekt de secreta
ris der organisatie voor u, want onze voor
zitter is uit Moskou moeten vertrekken.
Onze zender staat ook niet meer in Mos
kou. Het feit echter, dat wij de plaats van
onzen zender hebben moeten veranderen,
moet niet beschouwd worden als een beu
ken van zwakte. Wij zullen niet ophouden
het volk op te roepen en het in kennis
be stellleu van den waren toestand in de
Sovjet Unie".
Door storingen heen kon toen een vrij
onduidelijke lijst namen gehoord worden
van Sovjet ambtenaren, die slachtoffer ge
worden waren van neoente zuiveringen.
De uitzending werd besloten met de woor
den: ,;Wij zullen de hoop niet verliezen.
Wij geloovea nog steeds .in de overwin
ning".
De derde en laatste voor het Oosterdok te Amsterdam bestemde rolbasculebrug
is Maandag op Het landhoofd geplaatst en gemonteerd
De Britsehc nota inzake Abcssinië.
In baai mededeehng aan den Volken
bond in/ake IScssinic, onthoudt do Brit-
sell© rcgcering zich er van aan te geven
of zelfs maar te opperen, welke proce
dure gevolgd zou moeten worden onrdoor
den Volkan', ©ad de erkenning van de ver
overing van Abcssime lo latei logalisee-
reu. Zij noemt daatla noch den ïaad nocli
de Assemblee.
Het is mond jk. dat do Brittclic rei>eermg
voornemens is <ui eenvoudige gedachte
wisseling t© Hten houden in den boezem
van den raad ol ecu uilspra tk hoopt t©
verkrijgen over een resolutie inzake de
legalisatie c'-u erkenning.
De EngolstLe* nota weid ook aan de
Abessijnsche delegatie verstrekt
Roosevelt wil een crcdiet
van vijf milliard.
President Roosevelt is voornemens in
do eerstkomende vijftien maanden vijf mil
liard dollars uit te geven om den achter
uitgang van het zakenleven tegen te gaan
en handel en industrie nieuw leven in
te blazen.
De president stelt zich voor o,r d© vol
gende wijze zijn doel l© bereiken
1. Hij wil Let volgend© belastingjaar twee
milliard dollar beschikbaar stellen voor
steunvi-rleening
2. De Relico (Reconstruction Finance Cor
poration) zal anderhalf milliard dollar
leenen aan spoorwegmaatschappijen,
open na re nutsbedrijven en industrieele
ondernemingen.
3. Roosevelt stelt zich voor anderhalf mil
liard renteloos voor te schieten aan
staten en steden voor den houw van
vonlugen c-n den aanleg van openbare
werken,
Het vlootbouwprogrun.
Volgens den correspondent van de New
York Times te Washington zal dezo week
in den Senaat verslag worden uitgebracht
over de wet inzake den vioolbouw.
Men verwacht, dat dezo voorziet in den
bouw van schepen tot oen bedrag van
1.260 000.000 dollar, hetgeen ongeveer
140.000000 meer is dan het totaal bedrag,
voorzien in de door liet IIuis van Af ge-
afgevaardigden aangenomen wet.
Volgens liet blad geven de gei raagde
gevraagde amendeinenteb do bevoegdheid
tot den bouw van drie slagschepen van
45.000 ton elk, inplaats van 35 000 ton,
en tot verliooging der grootte van twee
vliegtuigmoederschepen van 15.000 tot
20.000 ton
De Britsch-Italiaansclie besprekingen.
dip'ör» utlek© kringen te Londen ver
klaart men, dat, tenzij' er onverhoopt een
vertraging mocht intreden, do Britsch-Ita-
liaansci.o overeenkomst Donderdag te
Rome z'd worden geteekend.
dat de benoeming voor vast geschiede. Iljj
lieeft er echter bij nader overwegen van
afgezien, het vcrleenen van ©cn vaste aan
stelling als voorwaarde te stellen, reeds
op grond van de overweging, dat daaruit
ten onrechte zou kunnen worden afgeleid,
dat de regeering er van overtuigd is, dat
ook in do toekomst op het beschikbaar
zijn van de middelen tot voortzetting van
den thans genomen maatregel gerekend
mag u orden.
2. Aangezien de minister zijn be-lissing
op een aanvrage slechts nemen kan, den
onderwijsland gehoord, lieeft hij ter be
spoediging van de afdoening der zaken
een onderhoud met dat college gehad over
de raag, welke richtlijnen zouden kun
nen worden gehanteerd om to beslissen,
wanneer een „bizonder geval" aanwezig ix
Het overleg is nog niet zoo ver gevor
derd, dat reeds thans gezegd kan wor
den, welke de gevallen zijn, waarin aan
artikel 56, tweede lid, toepassing zal wor
den gegeven. Wel kan reeds worden ge
steld, dat uiteraard do ünancieelo. gelijk
stelling van openbaar en bizonder onder
wijs nauwkeurig in acht genomen zal wor
den en dat geen vaste normen zullen kun
nen gelden, die automatisch toepassing
zonden vinden. Mot name denkt de minis
ter er niet aan, telkens artikel 56, tweede
lid, too to passen, wanneer het aantal
kinderen een vast getal beneden het norm-
getal van de leertingenschaal is; hierdoor
immers zoude langs een achterdeur een
herziening van de leerlingenschaal tot
stand komen, terwijl aldus niet perse zou
worden geholpen daar, waar de voorzie
ning het meest geraden is.
3. De werking der toepassing van arti
kel 56, tweede lid, oefent geen invloed op
de beantwoording der vraag, of en wanneer
de regeering zal kunnen besluiten, verbete
ring der leerlingenschaal te bevorderen.
Bedrijfssl&pte in de textiel- 1
nijverheid.
Op de textielfabriek Rigtersbleek te En
schede zijn in den loop van dit jaar on
geveer honderd textielarbeiders ontslagen.
Wegens bet uitblijven van exportorders
is het, naar ons wordt medegedeeld, zeer
waarschijnlijk, dat tot veidere inkrimping
van bel bedrijf zal incetcm worden over
gegaan. i
Extra-onderwijzers voor rijks
rekening.
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid, den lieer Suring, m verband met het
toestaan van extra onderwijzers voor rijks
rekening door toepassing van het tweede
lid van artikel 56 der Lager Onderwijswet
1920 heeft de minister van onderwijs, K.
en W. geantwoord:
1. Gelijk de minister reeds op 22 Decem
ber 1937 in de Tweede Kamer, heeft mede
gedeeld, is hij bezig aan artikel 56, twee
de lid, der Lager Onderwijswet 1920 eda
ruimere toepassing te geven.
Baarbij wordt in het belang der wacht
gelders, waar zulks mogeljjk is, als voor
waarde gesteld, dat een wachtgelder be
noemd worde.
De minister acht het, evonzoo in liet
belang der wachtgelders, uiterst gewenscht,
Brandkast leeggehaald.
Via een zoldciraam hebben ongcwensclite
gasten zich toegang verschaft tol de he-
drijfskleedingzaak van do firma L. en S.
aan den Scbiedanischelijk te Rotterdam.
Alles is oveihoop gehaald en dc brandkast
staande in het kantoor is volgens de rege
len der kunst li la sardine opengescheurd.
Een bedrag van f 576 aan contanten, dat
daarin was opgeborgen, is verdwenen.
Van de inbrekers ontbreekt tot op lie
den elk spoor.
Ongewone koudegolf in Italië.
Voor het eerst sinds mcnschenheu genis
is de Vesuvius midden April friet sneeuw
bedekt In geheel Ifalië heerscht een koude
golf en in vele hotels en woningen heeft
men de verwarming, welke op 10 April
reeds was weggenomen, weer aangemaakt
Vier arbeiders door trein verrast en
gedood.
Vannacht zijn nabij het station Brunoy,
vier arbeiders van Italiaansche nationaliteit,
die belas! waren met werkzaamheden aan
d© spoorlijn, op weg naar hun werk door
den sneltrein VentimigliaParijs verrast ea
op slag gedood.
Builenpest in Znid-AIrika.
Naar uit Kaapstad gemeld woirdt, It
ongerustheid gewekt in Port Elisabeth en
de omliggende gebieden, doordat acht per
sonen omgekomen zijn dóór builenpest, al*
dus meldt de „Daily Telegraph". De eerste
patiënt stierf 25 Maart te Kersten, op
slechts twee mijl van Port'Elisabeth. Alle
patiënten zijn inboorlingen.
