EERSTE BLAD.
De strijd in Spanje
mm
Vrijdag, 22 April 1938
Roemenië
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
No. 21844
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 693Q0 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Opstand in militaire gevangenis te Barcelona
De buitenlandsche strijdkrachten van Franco
De toestand in tiet Verre Oosten
Oostenrijk
-try.
Duitsehiand
Beiiand
Vereemgdle Staten
Volkenbond
Gemengd Nieuws
Hevige brand te Steenwijk
Sovjet Unie
Int. Samenwerking
Dczo cuuraui verschijnt dagelijks, a el uit-
toDiiering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaa! f 2.franco per-post
f 2.50. Prijs per week: 15 cts. Afzon
der UjKe nummers 4 ctB. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf unr aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór uar.
Eon bepaalde plaats van advertentiën
wordt niet gewaarborgd.
iscKiui ischecourant
Prijs der Advertentiën: van 15 regels 11 55;
Iedere regel meer f 0.30; in het Zaterdagnummer
15 regels f 1.80, iedere regel meer f p.35
Reclames f0.75 per regel. Incassokosteno cts,;
po&tkwitanties 15 ets. 7aneveri \an adrertentièa
dij abonnement zijn aan liet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentien opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot eert maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentien tot25woor-
den f0.25, rails vóór Dinsdagaxond Guur aan bet
Bureau bezorgd.
'b Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, indien
met vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Het groote hoofdkwartier van Franco
deelt mede, dat do rechtsche troepen in
Catalonië naar het Zuiden blijven opruk
ken en in de nabijheid van Alcala de Chv
vert zijn gekomen.
Gistermiddag hebben acht rechtsche
vliegtuigen Puigcerda gebombardeerd, niet
tegenstaande het vuur van het afweerge
schut.
Van Bourg Madame aan de Fransclie
grens kon men zien, dat huizen in brand
vlogen en dat ook een trein werd getrof
fen. Vele gewonden, die naar Bourg
Madame vluchtten, deelden mede, dat tal
rijke dooden waren te betreuren.
Volgens berichten uit Puigcerda kwamen
de vliegtuigen, welke Puigcerda hebben ge
bombardeerd, uit Zuidelijke richting. Tot
drie keer werd de spoorweg RipollPuig
cerda onder vuur genomen. In de stad
werd vooral de omgeving van het sta
tion getroffen. Bij het bombardement zijn
zeven personen gedood en twintig gewond.
De opmarsch in Val d'Aran.
In Val d'Arau hebben verscheidene af-
deeliirgen van de regeeringstroepen met
veel materiaal zich overgegeven aan gene
raal Solchaga.
len Zuiden van de Ebro rukken de
rechtschen op tusschen Sienra Beleeile
en Sierra Maeslrazgo, terwijl ook de troe
pen onder bevel van generaal Aranda ver
der oprui,-ken.
Opstand iu militaire gevange
nis te Barcelona? Er zonden
7000 man bij betrokken zijn
geweest.
Be Daily H-.-rald" meldt uit Barcelona,
dat gisteren bijna 7000 krijgsgevangenen
een wanhopige poging hebben ondernomen
uit te breken uit de moderne gevangenis
van Barcelona.
Zij waren van wapenen voorzien, die
volgens het blad, waren binnengesmokkeld
door leden der z.g. vijfde brigade, een ge
heime organisatie van Franco-gezinden.
Met spoed ontijoden troepen sioten een
cordon om de gevangenis en traden op-
tegen de gevangenen, die naar hun cellen
werden teruggedreven en na een lievig ge
vecht werden ontwapend.
In vele cellen werden bergplaatsen ont
dekt, ivaar do wapens waren verborgen
gehouden.
Men verklaart dat deze muiterij het tee-
ken zou moeten zijn voor 'n opstand van
do vijfde brigade. De plannen waren even
wel ter kennis gebracht van de regeering.
De muiterij was te vroeg uilgebroken. Zij
werd krachtig onderdrukt.
Opperbevel aan het Noordelijk
front in banden van Duitsche
generaals?
In een mededeeüng van de Spaansehe
ambassade te Londen wordt gezegd, dat
d'e Spaansehe regeering uit hoogst be
trouwbare bron vernomen heeft, dat de
Duitsche generale staf op 16 dezer be
sloten heeft, dat Duitsehiand toezicht zal
uitoefenen op alle operatics aan de Py-
reneeëngrens. In verband hiermede zijn vijf
hooge ambtenaren per vliegtuig van Ber'ijn
naar Burgos vertrokken en hel opperbe
vel aan het Noordelijk front In Spanje is
thans in handen van twee Duitsche gene
raals. i?order wordt beweerd, dat (33 of
ficieren per vliegtuig uit Münelien zijn
vertrokken, waarvan er 52 naar Sevilla
zijn gegaan, _o:n een onmiddellijk offensief
tegen Almeria, van Malaga uit, voor te
bereiden.
Bericht van Spaansehe am
bassade door Berlijn tegenge
sproken.
Het bericht van de Spaansehe ambassade
te Londen over deelneming van Duitsche
officieren aan d'e operaties in Spanje,
wordt in officieele kringen te Berlijn als
X de grootste onzin gekenmerkt.
Buitenlandsche strijdkrachten aan
- de zijde van Franco.
De diplomatieke correspondent van de
Daily Herald geeft de „laatste, meest
authentieke en, naar hij gelooft, de eenigo
juiste verklaring over de buitenlandsche
strijdkrachten, die aan de zijde van Fran
co strijden".
Deze krachten bestaan volgens hom uit:
Landstrijdkrachten: Italianen, onder be
vel van generaal Berti, met generaal Man-
zini als onderbevelhebber, vormen een
legioen van drie infantcrie-divisics, drie
artillerie-regimenten, een groop tanks eai
de noodige hnlpafdeelingen.
De infanterie-divisies zijn: Littorfo (gene
taal Bergonzoli), Zwarte Vlammen en 23
Maart (generaal Francisci), Pijlen (gene
taal Roatfa).
Iedere divisie bestaat- uit twee briga
des, iedere brigade uit twee regimenten,
ieder regiment uit drie bataljons.
In het geheel bestaan de infanteriestrijd-
krachten dus uit 36 bataljons.
In de beide „Pijl"-brigades, de brigade
dei' Zwarte Pijlen en die der Blauwe Pij
len, zijn slechts weinig Spanjaarden opge
nomen.
De artillerie-regimenten (generaal Man-
ca) zijn het eerste, tweede en vijfde. Zij
zijn uitgerust met 'geschut"van 2(6 tot 12
duim.
De tankgroep (kolonel Sabini) bestaat
uit drie bataljons," twee bataljons tanks
en een bataljon' pantserwagens.
Duitsche luchtstrijdkrachten bestaan als
zoodanig niet. Er zijn verscheidene dui
zenden Duitsche „technici" (officieren, ar
tilleristen, e. d1.), doch zij .vormen Jiet
kader van Spaansehe eenheden.
LuchtstrijdkrachtenItatiaansche (gene
raal Baniasconi, genaamd! Garda en (op
Majorca) generaal Vellani, genaamd' Ve
larde. Acht eskaders, (96 toestelen) zware
bommenwerpers van het type Savoia 81.
Acht eskaders (80 toestellen jsneile bom
menwerpers van het type Savoia 79, een
groep (tien toestellen) vérkenners van het
type Breda 61 en 35 eskaders (285 toe
stellen) jagers van d'e typen Fiat en Bo
rneo.
Voorts zijn volgens het blad onlangs
nieuwe versterkingen aangekomen.
Duitsche: Condor legioen (149 locstel
len;, acht eskaders Messerschmidt jacht
vliegtuigen, twee eskaders bommenwerpers
van het type Ileinkel 51, twee eskaders
Domier jagers (type 17), een patrouille
Ileinkel toestellen (type 45).
Voorts nog 100 toestellen, voor het mee-
rendeel Junkers en Ileinkel (111). Com
mandant van het Condor-legioen is generaal
Vcidt, van de zesde afdceling der Duit
sche luchtmacht.
Aangezien de Ilaiia.msehe infanteristen
ruw geschat 30.000 man tellen, moeien de
buitenlandsche troepen aan de zijde van
Franco volgens de Daily Herald minstens
60.000 man sterk zijn.
Einji om strategische redenen
ontruimd.
In het Chineesche communiqué wordt
gezegd, dat Linji is ontruimd om strate
gische redenen.
In hun streven, de te Yihsïen beleger
de Japanneezen te ontzetten, aldus ver
klaarde do woordvoerder van het Chi
neesche leger, ondervond de Japansehe
legerleiding moeilijkheden bij het zenden
van verstei kin gen langs den spoorweg
TientsinPoekau, en ten einde de aan
dacht der Chineesdio troepen af te lei
den en den Japanschen strijdkrachten te
Yihsien de gelegenheid te geven door te
breken heeft zij een aanval op Linji onder
nomen. Het Chineesche opperbevel, dat
niet wilde, dat de sterkte der Chineesche
strijdkrachten werd verdeeld, heeft daar
om do ontruiming van Linji bevolen. De
woordvoerder wees er op, dat het centrum
van den strijd reeds naar elders is var-
plaatst en dat Linji niet langer van slrate-
gischo beteekenis is. Sterke Chineesche
afdeelingen houden evenwel nog strate
gische punten rond Linji bezet, en zij ver
dubbelen hun aanvallen op de Japansehe
achterhoede.
In Noord Hcman en Zpid Sjanst hebben
de Chineezen vijf steden heroverd, name
lijk Tsijoean, Menghsicn, Pingloe, Woeh-
siang m Antsjeh, waardoor de druk der
Japanneezen op den Loenghai spoorweg
verminderd en de verbinding tusschen de
Chineesche strijdkrachten aan beide zij
den van de Gele rivier hersteld is.
Geweldige strijd (en Zuiden
van Taiertsjwang,
Japansehe strijdkrachten, afkomstig van
Yihsien en Linji, hebben zich vereenigd.
Zij hebben oen geweldig gecomb meerden
opmarsch ingezet in Zuidelijke richting en
combineeren zich te Taertsjwang.
Naar schatting hebben zij 200.000 man
in het vuur gebracht.
De Chineezen strijden verwoed. Van
ochtend' verklaarden zij stand te houden.
Uit concentratiekamp (e Wc enen ontsnapt.
To Warschau is dr. Joseph Streser, de
ondervoorzitter van den raad van idvo-
enten te Weenen, aangekomen, die ver
klaarde, dat hij door de nationaal socia
listen bij hun aankomst te Weenen was
gearresteerd en naar een coucontraiiekarnp
overgebracht, waar hij slecht behandeld
werd. Toen hij moest -helpen 'bij afbraak
werkzaamheden aan het gebouw van de
rechtbank, ui welk gebouw hij door en
door thuis was, slaagde hij erin le ont
snappen en de Poolsche grens te bereiken.
Tijdens zijn bezoek aan Amsterdam voor besprekingen omtrent de IJ-tnnncl-
plannen, bezichtigde de minister van waterstaat, mr. dr. J. A. M. van Buuren
(x) gisteren de verkeerslicht-in stallatie bij het Vondelpark.
De ijzerschaarsekte en het vier
jarenplan.
In een gisteren uitgegeven circulaire van
het ministerie van binnenland'sche zaken
wordt o.rn. gezegd, dat de bouw van
memvc fabrieken, d'ie vooral nood'g is
geworden binnen het kader van het vier
jarenplan, en de bewapening van hel lijk
groote hoeveelheden ijzer noodig maken.
Door den deviezentoestand echter en de
schaarschte op de wereldmarkt, zijn de
importen van ijzer en schroot beperkt.
Teneinde tijdig alle economische en poli
tieke laken ten uitvoer te kunnen leggen,
zal men alle mogelijkheden tot herwin
ning v.on ijzerafvaf geheel moeten uitbuiten.
Bijgevolg heeft maarschalk Doering alle
gemeenten doen uitnoodigen op zijn laatsl
1 Augustus alle ijzeren hekken, welker
behoud niet onontbeerlijk geacht zal ?jjn,
af te breken, foor tuinen bij huizen wordt
aanbevelen de hekken ie vervangen door
lage stc-encn muurtjes. De afgebroken hek
ken zulten aan ijzerkooplieden verkocht
Morden, he zich schriftelijk moeten ver
binden het ijzer onmiddellijijk te 'everen
aan de voor de bewapening werkende fa
brieken.
De a.s. benoeming van ecu president.
De partijen van cle Valera en Cosgrave
zijn voor het eerst sedert 1922 in een infor-
mecle conferentie bijeengekomen en heb
ben met algemeeuo stemmen besloten, den
78-jarigen senator dr. Hyde uit te noodigen,
het nieuwe presidentschap van Eire (Ier
land) te aanvaarden.
Dit besluit vormt een volkomen verras
sing. Hyde, die protestant is, was vroeger
voorzitter van den Kellischen bond. Se
dert twintig jaar leefde hij teruggetrokken,
dcch kortgeleden had de Valera hem onver
wacht tot senator benoemd. Indien hij
do benoeming aanvaardt, zal hij bij <!e op
4 Mei te houden veikiezingen waarschijn
lijk zonder oppositie voor een ambtspe
riode van zeven jaar gekozen worden.
De Britsche vliegtuighe-trHingen.
Volgens het „Wallstrcet Journal" zou de
Amerikaanscke vliegtuigindustrie voor een
vaarde van 75 millioen dollar aan Brit-
scho bestellingen kunnen accepteeren voor
levering binnen een jaar ongeveer.
Helium geweigerd aan Duitsehiand.
De Amerilcaatische minister van binnen-
landsche zaken Ickes, president der com
missie, welke cle kwestie der helium be
handelt, heeft geweigerd een uitvoerver
gunning voor helium naar Duitsehiand te
verstrekken.
Tevoren had hij do departementen van oor
log en marine gevraagd hem mededeelin-
gen te willen doen over de -hoeveelheden
helium, welke door Duitsehiand worden
gebruikt, alsmed" antwoord te willen ge
ven op cle vraag of helium nog een andere
bestemming kan hebben dan voor do vul
ling van luchtschepen.
Terug naar het land, adviseert Ford.
Binnenkort zal Henry Ford' een bezoek
aan Roosevelt brengen, ten einde op diens
verzoek den toestand van het zakenleven
te bespreken. Ford' heeft, sprekende over
dit bezoek, verklaard
„Ik wil den president de kans geven,
eens iemand te zien, die niets komt vra
gen. Hij zeidc voorts, dat de ïitbreiding
van de „terug naar de farm"-bewegmg het
land' zal redden.
Indien het volk niet zijn eigen voedsel
voortbrengt, zal het ten dictator moeten
hebben, die het dwingt, zulks ie doen.
Het hoeren bed rijf moet voor de industrie
produceercn en het eenige middel togen
alle kwalen iswerk.
De strijd tegen de IJzeren Garde,
De Roemcensche bladen publicceren het
facsimile van een brief, die Codreanoe iu
1933 aan zijn aanhangers geschreven heeft.
In dezen brief worth meermalen den naam
genoemd v.iu oen der mannen, die in De
cember 1933 te Sinaja den liberalen mi
nisterpresident Duca hebben doolgescho-
len. In gelijkluidende commentaren wijzen
de bladen Codreanoe opnieuw aau als den
„geestelijken dader".
Men verwacht binnenkort een olficieele
meaedeoling, o.u. ook over de conclusies,
die de autoriteiten meenen to moeten trek
ken uit andere voor Codreanoe belastende
documenten.
Reuier meldt natter:
Naar vernomen u-ordl, zullen de:tig ver
schillende types vliegtuigen, n-aarond'er de
evenwijdig aan dat, hetwelk 10 April met
Engeland is tot stand gekomen. Evenwel
zulten de problemen, die in het bizonder
voor do beide landen gelden, en die nog
eenige moeilijkheden opleveren, sl chis iu
algemeene trekken behandeld worden, aan
gezien de grondige en technische bestudee
ring eivun wordt uitgesteld lot het oogen
blik, waai op de Fransche ambassadeur te
Rome gonccrediteuti zal zijn, d.w.z in
Mei a.s.
Dc negus zal vertegenwoordigd zijn in
den Volkenbondsraad.
De negus heeft den secretaris-generaal
va'n den Volkenbond medegedeeld, dat hij
vertegenwoordigd zal zijn in de komende
zitting van den Yolkenbondsraad, u-elke
9 Mei a.s. bijeen zal komen.
In zijn telegram aan den secrelaris-gene-
xaal van den Volkenbond heeft de negus
o.a. gezc-gd, dat overeenkomstig het hand
vest een staat, die geen lict is van den
Raad, zich toch liïeiiu kan doen vertegen
woordigen, wanneer een zaak behandeld
zal worden, welke hem aangaat. De negus
is voornemens binnenkort een vertegen
woordiger aan te wijzen tot verdediging van
de belangen van zijn volk, dat strijdt voor
zijn onafhankelijkheid, wanneer de Abessijn-
sclio zaken in den Raad zullen worden
besproken.
Êngelscbe politieke kringen zijn van
meening, dat liet feit, dat de negus zicli
in de komende zitting van den Yolken-
botndgsraad zal doen vertegenwoordigen,
geen wijziging zal brengen in het standpuiat
der Britsche regeeiing ten aanzien van de
Abessijnsche kwestie.
Twee houten pakhuizen geheel,
een slagerij en twee woon
huizen gedeeltelijk in de asch
gelegd.
In den algeloopen nacht te omstreeks
kwart voor een ontdekte een voorbijgan
ger dat een zeer hevige uitslaande braad
woedde in een der pakhuizen aan de
haven te Steenwijk. Hij waarschuwde di
rect politie en brandweer. Het bleek, dat
het vuur woedde in een der houten pak
huizen, staande achter de woning, bewoond
bommenwerper bekend als liet „vliegendedoor den heer E. de Leeuw, welk pak-
als zijnde be.-chikbaar voor export nlus eigendom is van de heeren II. Wag-
Ia D ï'I i s-s 1 fl/>h (*c rn ivi i.*"f I r - /-» td n I
tei en A. Kuiper, Weldra deelden d©
fotf
aan de Britsche luchtvaartmissie worden
aangeboden. In alle gevallen beschikken
naar de meening der Vereenigde Staten,
leger en vloot over machines, die nog
vlammen zich vandaar mede aan het pak
huis gelegen achter de grossierderij in
heter dan deze types zijn, zoodat deze voor koloniale waren en koffiebranderij van de
uitvoer beschikbaar kunnen worden gesteld. 1 'r ~'~L
Behalve het „vliegende fort", kan Enge
land een-persoons gevcch Isvl ieglu igen met
een snelheid van 4S0 K.M. per uur koopen,
doch nieuwere types zal het niet kunnen
verkrijgen
Drie types vliegbooten voor kustbom-
bardementen zullen eveneens be-chikbaar
zijn. liet Amerikaansche leger bezit thans gewekt, gealarmeerd', hlallerijl "verlieten
M-ed. Ten Kate, als het eerste, dat tot
den nok gevuld was met rollen asphalt en
mastiek, stonden weldra in lichterlaaie. De
hdte was zoo hevig, dat men onmogelijk
dichtbij kon komen.
Infusschen waren de omwonenden, voor
zoover zij niet reeds door het knetteren
van de fel brandende pakhuizen -.varen
een vergroot type van het „vliegende fort"
on bound substralosfeer-bommenwerpers,
mumchen en kinderen in nachtgewaad hun
woningc-n. De kleinen liepen schremnd©
die zonder tus-cheidanding heen en terug r0IK' en onderwijl trachtten de volwas-
naar Europa kunnen vliegen. Deze worden senen zooveel mogelijk van hun have en
voortbewogen door zes moloren en doo
goed in veilighe.d te brengen. De veehou-
t i n der Aalderson uaf zijn koeten en klein vee
- van <*n fcatapulfinslailal» m de|de vrijheidj opdat zij eoa goed hccnkomea -
lucht geschoten.
Een Russische Maginot-Iinie.
Naar gemeld wordt, is maarschalk Wo-
rosjilof de volkscommissaris voor de na
tionale verdediging, uit de Krim naar Mos
kou teruggekeerd, om deel te nemen aan
de militaire beraadslagingen ter bespoedi
ging van het werk aan een Sovjet-'Russi-
sclie „Maginol-linie", welke zou moeten be
staan uit een 3d mijl breed© oorlogszone,
loopende van de Oostzee naar de Zwarte
Zee. Dit geheel© gebied zou met mijneu
worden belegd, welke, zoo een inval wordt
verricht, langs electrischen weg tot ontplof
fing kunnen worden aebracht.
Glial Ciano naar Londen?
In Britsche diplomatieke kringen wordt
niet bevestigd, dat Ciano voornemens zou
zijn een reis naar Londen te maken na
het bezoek van Hitier aan Rome. Ver
klaard wordt dat de Britsche regeering op
het oogenblik niets weef van de Italiaan-
sclic plannen dienaangaande.
De Franseli-Itnliaansdic besprekingen.
Na het onderhoud, dat de Fransche zaak
gelastigd© te Rome Blondel, Dinsdag j.l.
heeft gehad met Ciano, die hom mededeel
de, dat do Itah'aansche regeering bereid
is, onderhandelingen met het Fransche ka
bïnet te openen, zijn gisteren aan den Fraia-
schen zaakgelastigde te Rome instrucites
gezonden. Deze instructies omvatten het
programma, dat aam do Iialiamscho pee
ring zal worden voorgesteld .en cle kwes
ties, die volgens de Fransche regeering hij
deze besprekingen onder de oogen dionen
te worden gezien,
liet gaat er op lier oogenblik voorFrank-
zouden kunnen vinden.
Dit vee liep los op straat rond, hetgeen,
de verwarrng nog vergrootte. Inmiddeis~was
de brand weer van Steenwijk gekomen en
weldra werd met eenige stralen water
gegeven Het was echter duidelijk, dat zij
alieen maar weinig zou kunnen beginnen.
De beide pakhuizen waren reeds zoo
goed als gein el verbrand en de vlammen
hadden zich inmiddels nog medegedeeld
aan de huizen bewoond door E. de Leeuw,
R. de Jong en de slagerij van den heer
W. Visser Van dit laatste huis sloegen
do vlammen weer over naar de" schuren
en stallen van den veehouder Aalderson
eu naar de schuur van den heer Volkers
er de arbeiderswoning van den heer Jong
bloed. Op een gegeven oogenblik stonden
zeven panden in brand. De motorbrand
spuit van Sterawijkenvold was intusschen
eveneens ter hulp gekomen. In de haven
vond zij volop water en met vereend©
krachten kon men toen het vuur bestrij
den. Weldra uegon het te minderen en
na ©enigen tijd bard werken was de brancf-
weei het vuur meester.
De beide houten pakhuizen zijn geheel
verloren gegaan. Bovendien verbrandden
de slagerij van den heer Visser en de hui
zen beu-oond door E. do Leeuw en R.
de Josig groote?,deels. Van de schuren en
stallen van den veehouder Aalderson is
vrijwel niets behouden. Een geit, welke
niet meer in vrijheid kon worden gesteld,
is in de vlammc-n omgekomen. Ds woning
van den heer Jongbloed kreeg veel schade.
Vanmorgen negen uur was do brandweer
nog steeds met de nablussching bezig.
De schade is zeer groot. Omtrent de oor
zaak van den brand is niets bekend. Of
alle gedupeerden verzekerd zijn was van
rijk om, oen accoord met Italië te sluiten morgen nog niet bekend.