TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
BINNENLAND
Het huwelijk van
Prins Louis Ferdinand
Prinses Juliana en Prins
Bern hard op huize Doorn,
zij tegenwoordig waren bij het dinei' soi
rée. Prinses Juliana droeg een witten bont
mantel en was getooid met een diadeem.
Da Prms was gekleed in de uniform van
kapitein der grenadiers.
Langs den weg hadden zich vele belang
stellenden geschaard, om het Prinselijk paar
Je begroeien.
Overzicht Eerste Kamer
De .spelling-interpellatie van
prof. Woltjer.
Prof. Woltjer (a.i\) liecft gistermid
dag in de Eerste Kamer aan den minister
van onderwas, kunsten en wetenschappen
vragen gesteld omtrent de schrijfwijze dor
Kederlandsche taal.
Prof. W o 11jer constateerde een ver
schil tusschen de verklaringen van dr.
Colijn, in Januari j.l. bij de algemeene be
schouwingen op de rijksbegrooting aan de
Eerste Kamer gedaan m de regeling, welke
de minister van onderwijs bij de memorie
van antwoord op hoofdstuk zes heeft aan
gekondigd. De heer Woltjer lieeft uit de
verklaringen van Januari verslaan, dat de
regeering de spellingsbesluiten van 1934
Gisteravond om acht uur zijn II. K. H.
Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bern-
twadf-oF^ijftten. iiel al-
De voorbereiding van
een luchtverdedigingsdag
Generale repetitie der deelnemen-
de vliegtuigen.
De Groningers beleefden gisteien een
imposant schouwspel. Drie en vijftig mili
taire toestellen vlogen1 den gansclien mid
dag boven G runo's veste, uu eens in for
maties van drie of vijf, dan weer in groa-
tijd vlogen de patrouilles rustig in een cir
kel rond. Zoo au en dan werden spiegel
gevechten geleverd en dwarrelden zij brul
lend door elkander, snel en bewegelijk, als
meeuwen, overrompelend als gieren, die
op hun prooi neervallen.
Een doeltreffender propaganda voor den
luchtverdedigiugsdag, wélke 11 Mei a,s.
iu deze stad gehouden wordt, had men
zich' niet kunnen voorstellen. De weers
omstandigheden werkten bovendien zeer
goed mede, want hoewel de vrij harde
wind voor de vliegers vëi're van aange
naam was en deze het"' formatie vliegen
in niet geringe mate verzwaarde, vórmde
het hoogo blauw plafond voor de toeschou
wers op straat en op de daken een achter
grond, waartegen de evoluties der vliegers
uitstekend waren te volgen.
De militaire autoriteiten, met aan liet
hoofd majoor J. G. W. Zegers van den
staf der militaire luchtvaart, die het pro
gramma voor den aanstaanden luchtverde
digingsdag hebben ontworpen, volgden do
verrichtingen der vliegers in hot stads
park, waarboven 11 Mei a.s. de demonstra
ties worden gehouden en waar dien dag
en 1936 onwettig acht. Toch handhaaft zijook do luchtdoelartillerie zal zijn opgo
voorloopig een deel van die besluiten.
Juister zou de heer Woltjer het vinden
als aan dc scholen, in afwachting van de
wettelijke regeling, de keuze tusschen de
spelIing-Marehanl en de spelling-Do Vries
en Te Winkel werd gelaten. -
Vooral betreurde spr., dat ten opzichte
van de spelling geen overeenstemming met
België is verkregen.
B'e minister van onderwijs, kunsten en
•wetenschappen, prof. dr. Slotemaker
de Br u n c-, antwoordde, dat het zonder
meer intrekken van de spellingbesluiten
van 1934 ten verwarring zou doen ont
staan. Daarom moet de weg, in 1934 in-
gel-teen, den weg namelijk der Kon. be
sluiten, nog even worden gevolgd. De
minister verzekerde, dal zijn jongste be
slissingen alleen naar den vorm een voor
loopig karakter dragen en dat liet geens
zins zijn bedoeling is dat de in het uit
zicht gestel le wettelijke regeling materieel
verandering in de thans genomen beslis
singen aanbrengt.
De regeexing heeft voor de keuze gé-
staan ofwel mei België op alle punten, ook
wat betreft hel woordbeeld, gelijke lijn
to trekken en dan aan de Ned er Puni
sche uitgevers een schadevergoeding van
twee tot twee en een half miliioen gulden
uit te betalen ofwel wat het woord
beeld betreft dc spelling 1934 aan te hou
den. Om financieel© redenen heeft de re
geering aan het laatste de voorkeur ge
geven.
Prof. \V o tjer was geenszins overtuigd
en zeide,dat de Bijbel vergiffenis van
zonde niet belooft aan hem, die zijn zon
den belijdt, maar aan hen, die ze belijdt
en nalaat. Daarom achtte hij de hand
having der erkend-onweltige spallingsbe-
sluiten, ook als dat voorloopig geschiedt,
verkeerd.
De heer Van Ban schot (r.k.) stelde
den minister cvn aantal vragen over de
procedure, welke hij dacht te volgen. Dat
do minister zijn wet zonder moeilijkheden
door de Tweede Kamer heen zou krijgen,
betwijfelde deze spr.
De heer De Savornin L oh man
(c.h.) die een pleidooi hield voor de weder
invoering van De Vries en Te Winkel zoo
lang de wettelijke basis - er nog niet is,
greep ook a! naar den Bijbel en noemde
de jongste beslissingen van den minister
inzake de spelling oen Sal Om ons-oordeel,
alleen met deze noodlottige Inzonderheid,
dat het vonnis ook geëxecuteerd wordt.
Het kind, de spelling, wordt in tweeën
gehakt en de voorstanders van do oude
en die van do nieuwe spelling krijgen elk
een helft. tVal België betreft zeidto hij,
dat wij, als wij eenheid van spelling voor
2 miliioen kunnen koopen, dien koop ze
ker moetitn sluiten.
steld
De oefeningen, welke de vlieger» hoog
in de lucht uitvoerden en welke beschouwd
moesten worden als de generale repetities
voor 11 Mei, werden met gröoto belang
stelling gevolgd. Zij waren gioolsch van
opzet, grootsch van stijl en grooteeli van
uitvoering. De medewerking van de lucht
doelarlilleiie, welk wapen aan de generale
repetitie niet meedeed, zal den suggestie-
ven indruk op do toeschouwers op den
Hen Mei ongetwijfeld nog verhoogeu.
Dat de deelneming van ruim vijftig vlieg
tuigen op het vliegveld Eelde een grooto
drukte teweeg bracht, spreekt vanzelf, liet
was een krachtproef, die in tusschen keu
rig slaagde. Ook het tanken van zoovele
vliegtuigen leverde geen groole moeilijk
heden op. Dezen keer bleven do water
vliegtuigen er waren er nu maar twee,
doch 11 Mei nemen acht watcrvliegtu:gen
deel den gebeden middag in de lucht
doch het ligt in de bedoeling, dat deze
toestellen op den luchtverdedigingsdag zul
len dalen op het nabij gelegen Paterswold-
schemcer.
Het „volksgasmasker"
De Hembrug kan nog geen orders
aannemen.
laar aanleiding van een desbelreffend
bericht deelt de directie van het Staats
bedrijf der Aitillcrioinrichtingen aan de
Hembrug ons mede, dat door haar thans
nog geen bestellingen voor „volksgasmas
kers" kunnen worden aanvaard.
Het einde van het conflict in de
Noordelijke bouwbedrijven.
De leden van de drie samenwerkende
bon w v a k org a n i sa t i es in bet Noordoostelijk
stnkingsgebied van Drente, hebben gister
middag onder leiding van den lieer G.
Klein, uit Amsterdam, voorzitter van den
'Algemeenen Nederlandschen Bouwvakarbei-
dersbond, te Assen een vergadering be
legd, ter behandeling van de door de
werkgevers gestelde voorwaarden.
Do vergadering nam deze voorstellen
aan, welke inhielden, dat het inwerking
treden der art. 15 en 22 van het landelijk
collectief contract resp. betreffende reisver-
gocding en doorbetaling van loon bij regen-
verzuim, zal geschieden op. 1 Januari en
1 Maart 1939.
De onbewaakte overweg
Een nieuw waarschuwings
systeem.
De K. N. A. C. meldt, dat deze week
bij den onbewaakten overweg in den. rijks
weg van Zwolle naar Almelo nabij Kaalte
de nieuwe waarschuwingsbakens geplaatst
zullen worden, waarmede op aandring vain
de verkeersbonden hier te lande thans
een proef zal worden genomen.
Het betreft hier een systeem, zooals dit
in Duitsclïland reeds algemeen en i).i an
dere landen, als België en Zwitserland,
reeds gedeeltelijk in gebruik is en waarbij
ter weerszijden van de spoorbaan ook
bij bewaakte overwegen op regelmatige
afstanden langs den weg laag geplaatste
bakens zijn aangebracht, voorzien van re-
flecteerende schuint- dwarsslrepen,
Be verst (150 31.) van den overweg ver
wijderde bakens vertonnen drie d ware stre
pen. Op 100 31. van den overweg vindt
men het tweede stel mei twee dwarssfrepen
en ten slotte op 50 31. van de spoorweg,
kruising het derde stel met één refleclee-
ïeilde dwarsstreep. De bakens zijn aan
weerszijden van den weg aangebracht,
waarhij in overeenstemming met onze alge
meene vorl ich t i ngsbepa! in gen (rood licht
links passoeren en wit licht rechts) de ba
kens aan den rechter kant van den weg
roode en die aan den linkerkant witte
reflectoren hebben.
Do K. N. A. C. is er van overtuigd',
dat afgezien van het nog beter maar ook
kostbaarder systeem met automatische flik
kerlichten, met dit systeem een betere
beveiliging van de onbewaakte overwegen
zal kunnen worden verkregen dan thans
het geval is, nu men uitsluitend een waar-
schuwingsleeken, het Andreaskruis, aantreft
vlak bij de spoorbaan. Dit teeken, op zich
zelf reeds weinig opvallend, kan bij duis
ternis en ongunstige weersomstandigheden
niet tijdig gezien worden.
Nu door de geleidelijke opvoering van
de toelaatbare snelheden van het wegver
keer en de vrij plotselinge verliooging der
snelheden van het treinverkeer de omstan
digheden bij de onbewaakte overwegen aan
zienlijk zijn gewijzigd', ligt het voor do
hand, dat een waarschuwingssysteem, dat
ingesteld werd toen het wegkerkeer bestond
uit paarden tractie, niet meer voldoende
geacht kan worden.
Een bizondero waarschuwing richt de
K. N. A. C. tot alle weggebruikers nu in
Mei op vele spoorlijnen de elect rischo trac
tie met verhoogde rijsnelheden haar intrede
zal doen, terwijl op andere lijnen, die tot
nu toe sloomtractie hadden, de geruïsch-
loozo en snelle Diesel treinen wordea inge
zet, die liet gevaar der onbewaakte overwe
gen weer in niet onbelangrijke mate zullen
verhoogeu.
De collectieve arbeidsovereen
komsten in 1937
Wederom eenige uitbreiding.
Naar liet zoo juist verschenen jaarover
zicht der' collectieve arbeidsovereenkom
sten, een uitgave van het centraal bureau
voor de statistiek, mededeelt, heeft hel
jaar 1937 wederom eenige uitbreiding ge
bracht van de aantallen bij deze overeen
komsten betrokken ondernemingen en werk
nemers.
Het totaal aantal overeenkomsten en dat
van. de daarbij betrokken ondernemingen
en arbeiders bedroeg in 1937 resp.
1,241, 43.500 en 282.850, tegen resp.
1.237, 38.800 en 253.100 in 193G (in 1930
resp. 1.554, 23.550 en 385.000)/ In de
industrie steeg het aantal ondernemingen
en. dat der aiheiders van resp. 17.G0Ü en
159.450 in 1936 tot resp. 17.950 en 171100
in 1937. (in 1930 resp. 16.150 en 316.250)
Onder de collectieve contracten in de
landbouwbedrijven vielen in 1937 24.750
ondernemingen en 78.350 arbeiders tegen
resp. 20.550 en 61.750 in 1936 (resp.
6.050 en 26.500 i'n 1930). 31en ziet, dat
in tegenstelling tot de industrie in
den landbouw tijdens de crisisjaren de col
lectieve arbeidsovereenkomsten een veel
grooteren kring van bedrijven en arbeiders
zijn gaan bestrijken.
De statistiek deelt mede, dat de totstand
koming der contracten ook in 1937 bijna
steeds plaats had na vredelievende onder
handelingen tusschen partijen, zonder con
Bieten of bemiddeling van derden.
De contractloonen zoowel in de industrie
als in den landbouw zijn in tabelvorm ver
meld, onderscheiden naar gemeenten en
categorieën arbeiders. Ook is een verge
lijking gelrotlen met de Ioonen in vroegere
jaren.
In 1937 kwam de dalende beweging van
liet loon vrijwel tot stilstand; 64 overeen
komsten voor slechts 6.300 arbeiders (2
pCt. van het totaal aantal) hielden nog
loonsverlaging in, terwijl 26 contracten met
rond 40.100 arbeiders (14 pCtloonsver
hooging brachten. Het indexcijfer der con
iraclloonen steeg dan ook van 81 in 1936
tot 86 in 1937 (1926—1930 100).
De giften voor de defensie
Verantwoording.
Volgens de laatste verantwoording van
de hij de regccriug binnengekomen giften
voor de defensie, werd lot heden ontvan
gen: f114.915, SS.
Door de wreeniging voor nationale vei
ligheid werd sinds de vorige opgave
f 613,15 ontvangen. Het totaal der bijdra
gen sinds liet begin der inzameling be
draagt nu f106 922,58.
Een der fotografen, die te Doorn vertoeven
in verband met het huwelijk van prins
Louis Ferdinaud van Pruisen, kleinzoon
van den ex-keizer, met grootvorstin Kyra
van Rusland, maakt toilet aan den kant Een der vele fraaie bloemstukken voor het
van den weg, daarbij geassisteerd door een prinselijk paar wordt aan het kasteel Doom
hulpvaardig eollega, bezorgd.
Op het vliegveld Eelde (Gron.) werd gisteren door ongeveer 50 militaire vlieg
tuigen een oefening gehouden als voorbereiding voor den grooten Iuchtverdedi
gingsdag, die op 11 Mei te Groningen wordt gehouden.
Rechtszaken
Ex-wethouder ontdook de belasting
Een jaar gevangenisstraf geëischt.
In hot begin 1938 werd do toenmalige
wethouder der gemeente Sekagen, J. S
gearresteerd in zijn kwaliteit van accoun
tant wegens medeplichtigheid aan belas
tingontduiking, Wel werd hij enkele da
gen daarna op vrije voeten gesteld, maar
spoedig daarop leidde de inval, op last
van do justitie, te zijnen huizo tot een
hernieuwde arrestatie, omdat men in zijn
papieren aanteekeningen had gevonden,
waaruit bleek, dat do man met het indie
nen van een valscho balans en het doen
van valscho aangiften bekend was ge
weest. Sindsdien zit S. in voorarrest.
Do accountant S. was opzettelijk don
manufacturïer J. G. L. B., eveneens te
Schagen, behulpzaam geweest, of had dezen
mauufacturier tenminste opzettelijk inlich
tingen verschaft en gelegenheid gegeven
tot het doen van valsche aangifte van den
toestand in diens vermogen. Aan den ver
dachte B. werd dan ook ten laste gelegd,
dat hij in het eerste half jaar van 1937
zijn balans valschelijk hoeft opgemaakt en
in strijd met do waarheid daaraan een
lagere waarde had toegekend.
Voorts werd dezen verdachte ten laste
gelegd, dat hij op 8 Mei 1937 een op
zettelijk valsche aangifte heeft gedaan van
zijn vermogen.
In totaal was ongeveer f25.000 ontdo
ken.
Tenslotte werd hem ten laste gelegd, dat
hij in Mei 1934 en 1935 de opbrengsten
voor de inkomstenbelasting opzettelijk on
juist en onvolledig lieeft opgegeven.
Den ex-wethouder S. werd ten laste ge
legd, den verdachte B. behulpzaam te zijn
geweest hij het plegen van bovengenoem
de misdrijven, door opzettelijk terwijl
hij als boekhouder, accountant of belas
ting-adviseur van B, fungeerende en als
zoodanig volkomen op de hoogte zijnde
van den toestand in dienst bedrijf bij
liet samenstellen van bovengenoemde ba
lans met verdachte B. ruggespraak heeft
gehouden, terwijl hij wist, dat deze een
deel van den aanwezigen voorraad goede
ren niet in de bezittingen wilde opnemen.
Voorts weid verd. S. ten laste gotegd,
dat liij B. opzettelijk is behulpzaam ge
weest bij de andero aan d"zea ten laste
gelegde misdrijven, terwijl hij fungeerend
als dien boekhouder volkomen van alles
op de hoogte was.
DER
WOENSDAG 4 Mfif J93S No. 21854.
Gistermiddag diende deze zaak voor de
Alkmaarscke rechtbank.
De belangstelling voor deze zaak ken
merkte zich door een groot aantal aanwe
zigen. Na deze terechtzitting komen nog
meer van dergelijke zaken op de rol.
Verdachte B. bekende in liet algemeen
het hem ten laste gelegde en verdachte S.
erkende, dat niet de juiste methode ge
volgd was, doch ontkende, dat opzettelijke
belastingontduiking het dool was geweest.
De beide verdedigers geraakten in on-
©eniglieid met den rijksaccountant over de
definitie van een balans.
De officier van justitie vond hierin aan
leiding, aanvulling van de dagvaarding te
verzoeken, waarna schorsing volgde.
Ka een zeer uitvoerig requisitoir van
den officier van justitie, eischte deze ten
slotte legen den verdacht© B. een gevange
nisstraf voor den tijd van zes maanden we
gens valsehheid in geschrifte en tegen den
ex-wethouder van Schagen, verdacht© S.
wegens opzettelijke medeplichtigheid een
gevangenisstraf voor den tijd van één jaar.
„Filiaalhouders gevraagd"
Gemengd Nieuws
Bakker en zaakwaarnemer
staan terecht wegens ver
duistering.
liet Am<-!oidarnschë gerechtshof zette
gistermiddag de behandeling voort van de
strafzaak tegen een zaakwaarnemer en een
bakker te Amsterdam, verdacht van ver
duistering. Volgens do dagvaarding zou
het tweetal eenige personen hebben bewo
gen tot het storten van waarborgsommen,
varieerenu© tusschen de f300 en f500,
waardoor zij filiaalhouders zouden wor
den Er kwam echter van de stichting van
filialen mets en de reflectanten, die in
goed voltrouwen de hooge waarborgsom
men hadden gestort, waren hun geld
kwijt.
De Amsterdamsclie rechtbank had den
broodbakker veroordeeld tot een jaar
gevangenisstraf, de zaakwaarnemer echter
werd» vrijgesproken. Tegen beide vonnissen
kwam het 0.31. in beroep.
Eenige weken geleden zijn in deze zaak
een aantal getuigen gehoord», waarna de
behandeling tot gisteren werd uitgesteld,
omdat eenige getuigen niet waren ver
schenen.
Nadat nog eenige getuigen waren ge
hoord, was het woord aan mr. dr. D.
lleilingh, den procureur-generaal.
Spr. achtte de feiten zeer ernstig, vele
kleine luiden zijn dupe geworden van den
bakker. Het 0.31. requireerde tegen hem
bevestiging van het vonnis (één jaar ge
vangenisstraf;.
De verdediger, mr. Brons, pleitte vrij
spraak. Zijns inziens had de hakker inder
daad de bedoeling gehad om filialen te
stichteiï en niet om iemand te bena-
deelen.
Do proc.-generaal hield' hierna zijn re
quisitoir tegen den zaakwaarnemer, dien
hij eveneens schuldig aan verduistering
achtte. Spr. vroeg vernietiging van het
vonnis van de rechtbank en veroordeeling
van dezen verdachte tot een jaar ge
vangenisstraf.
Mr. Simon de Jong drong op vrijspraak
aan.
Arrest 17 Mei.
Twee zwervers gedood
Dour een tramwagen van de
N.Z.H.T.M.
Gisteravond omstreeks zes uur heeft
zicli op den Haarlemmerweg, tusschen
Halfweg en Haarlem, een ernstig onge
luk voorgedaan, waarbij twee personen
om .'iet leren zijn gekomen.
Twee zwervers, die ter hoogte van de
Vinken brug den rijweg en vervolgens de
trambaan wilden oversteken, werden door
een tramwagen van de N.Z.H.T.M., welke
uit de richting Halfweg kwam, gegrepen.
De geneesheer Kuipers uit Haarlem, die
kort na het ongeluk ter plaatse verscheen,
kon slechts bij beiden den dood consta-
toeren. De stoffelijke overschotten zijn naar
de Mariastichting te Haarlem overgebracht.
De slachtoffers zijn de 76-jarige B. en
de 60-jarige van D., beiden zonder vaste
woon- of verblijfplaats.
Het tramverkeer in de richting Haarlem
ondervond als gevolg van het ongduk
op dit drukke uur eenigen tijd vertraging.
'Ook liet verkeer op den rijksweg onder
vond eenige stagnatie.
De magazijndiefstallen te
Amsterdam.
Het uitgebreide onderzoek, ingesteld door
de politie van het bureau Warmoesslraat te
Amsterdam, in verband met de diefstallen
van tapijten, gordijnen en dergelijke, ge
pleegd door personeel van een firma aan.
den N.Z, Voorburgwal brengt dagelijks nieu
we resultaten.
Gisteren zijn weer twee helers aangehou
den, zoodat tot op he<len elf personen als
verdachten in deze zaak op het bureau
zijn ingesleten.
Do teruggevonden goederen, na huiszoe
king bij de verschillende helers, stapelen
zich op het bureau met den dag hooger
op, zoodat het poiiiieverblijf veel gaat lijken
op een tapijtmagazijn.
De waarde van het gestolene is nog niet
te schatten, docli loopt hoog in'de dui
zenden guldens.
„Ik hen voorzien!" zei de minister-presi
dent dr. H. Colijn tot de colleririee, die
hem gisteren hij het verlaten van zijn
departement opwachtte om hem een Emma-
bloempje te verkoopen.
VMSty
