EERSTE BLAD.
TOESPRAKEN TE ROME
Maandag 9 Mei 1938
91ste Jaargang.
No. 21858
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 693Q0 (3 lijnen)
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
Een verklaring van Mussolini, welke Hitier
waarschijnlijk niet verwacht zal hebben.
Hitier heeft Zaterdagavond aangezeten
aan een diner, dat Mussolini in het tene-
zia-paleis te zijner oora had laten aanrich
ten.
Mussolini hield oön tafelrede, waarin lig
o.a. zeide: Uw bezoek aan Rome voltooit
ien bezegelt het bondgenootschap tusschen
onze beide landen. Duitschland en Italië
hebben zich den laatstan tijd bevrijd van
het kwaad van tweedracht zaaiende ideolo
gieën om het nieuwe volksregime te schep
pen, dat hel kenmerk van deze eeuw is.
Op dezen door de geschiedenis gewezen
weg marcheeren onze volken veneend met
loyale bedoelingen en met dat overtuigde
vertrouwen, dat tijdens de gebeurtenissen
in deze jaren van vrede en eensgezindheid
tusschen de beide naties alle lieproevrn-
gen doorstaan heeft.
Duitschland en Italië hebben achter
zich de utopieën gelaten, waar Euro
pa in zijn blindheid zijn lot had toe
vertrouwd, om onder elkaar en met
de anderen een regime van inter
nationale samenleving te zoeken, dat
op gelijke wijze voor allen doeltref
fender garanties voor gerechtigheid,
veiligheid en vrede zou kunnen bieden.
Daartoe Kan men echter slechts gera
ken, wanneer de elementaire rechten van
ieder volk op leven, arbeid en verdediging
loyaal erkend worden, en wanneer het po
litiek© evenwicht berust op de werkelijk
heid der historische krachten, die het zijn
basis en zijn karakter vedeenen. Wij zijn
ervan overtuigd, dat de volkan van Euro
pa op deze wijze do rust en den vrede
zulten vinden, die onmisbaar zijn om do
grondslagen van do Europeesche cultuur
te beveiligen. Mussolini besloet met ziju
glas op te heffen op de gezondheid van zijn
gast, op den bloei van het Duitscho rijk
en op de onverbreekbar© vriendschap tus
schen de beide volken.
In zijn antwoord zeide Hitier o.m.Sedert
het oogenblik, waarop ik den Italiaanschen
bodem betrad, heb ik overal een atmos
feer van vriendschap en sympathie ont
moet, die mij diep getroffen heeft.
Duitschland en Italië hebben gelijke be
langen en zijn door hun gelijke wereldbe
schouwing nauw met elkaar verbonden.
Daarmede is in Europa een blok
ontstaan van 120 millioen menschen,
die vastbesloten zijn, hun eeuwige le
vensrechten te beschermen en zich te
verdedigen tegen alle krachten, die zou
den pogen, zich tegen hun natuurlijke
ontwikkeling to verzetten.
Uit dezen strijd togen ©en wereld van
onverstand en verzet, dien Duitschland en
Italië schouder aan schouder moesten voe
ren, is langzamerhand ©on hartelijke vri lid
schap tusschen de beide volken gegroeid.
Leze vriendschap heeft haar kracht tij
dens de gebeurtenissen der laatste jaren
bewezen. Hot is volkomen natuurlijk, dat
onze beide volken doze vriendschap in
voortdurende samenwerking ook voor d©
toekomst uitbreiden ©n verdiepen.
Sedert zich Romeinen en Germanen in
do geschiedenis voor ons bewust voor de
eerste maal ontmoetten, zijn thans twin
tig eeuwen vorloopen. Terwijl ik liter op
dozen eerbiedwaardigste© grond van de
geschiedenis der mensehheid sla, gevoel
ik de tragiek van het lot, dat eens nage
laten heeft, tusschen doze zoo hoog begaaf
do on waardevolle rassen een klare grens
te trekken. Onnoemelijk leed van vele ge
neraties was het gevolg. Thans, 11a bijna
tweeduizend jaren, verrijst dank zij uw
geschiedkundigen arbeid, Boni to Mussolini,
do Romeinsche staat uit grauwe overleve
ringen tot nieuw leven. En ton Noorden
van. u ontstond uit talrijke stammen ecu
nieuw GoTmaanscli rijk. Wijzer geworden
door d© ervaring van twintig eeuwen wil
len wij beiden, nu wij rechtstreeksch buren
gewordon zijn, de natuurlijke grens trek
ken, die de voorzienigheid ©n de geschie
denis duidelijk tusschen onze beiden vol
leen getrokken hebben. Zij zal Italië en
Duitschland door de duidelijke scheiding
der levensruimlen der beide naties niet
slechts het geluk van ©en vreedzaam ge
waarborgde duurzame samenwerking mo
gelijk maken maken, doch ook als brug
van wederzijdsehe lmlp en steun dienen.
Het is mijn vaste wil en mijn erfmalring
aan het Duitsche volk, dat het daarom de
door de natuur tusschen ons beiden op
gerichte Alpengrens voor altijd als een on
aantastbare beschouwt.
Hitier besloot met'een dronk uit te bren
gen op het geluk en de grootheid van het
Italiaans'eh© volk.
Tuchtoefeningen ten aanschouw©
van Hitler.
Ter, eer© van Hitier zijn gisteren lucht-
oefeningea in groot verband; gehouden,
waaraan door de modernste vliegtuigtypes
werd deelgenomen en dio ongeveer een uur
duurden. Zoodra Hitier en de koning op
hot vliegveld waren verschenen, vloog een
eskader van 25 toestellen in hakenkruis
iormatie voorbij, terwijl de oefeningen be
sloten werden door een formatievlucht in
den vorm van een lictorenbundel. Tus
schen deze beide demonstraties werden
voorsri Hingen gegeven van bombardemen
ten, geriefct op een doel, dat een groole
haven met werven voorstelde.
Avondvoorstelling in het Forum
Mussolini.
Do Duce en de Fiihrer hebben gister
avond1 een demonstratie in bet Forum
Mussolini bijgewoond. Zij werden bij hun
aankomst door de leden der fascistische
academie de scholen der fascistische jeugd
bonden, de jonge fascisten en de avant-
gardisten met getrokken dolk begroet Ca
rabinieri en batilla te paard brachten de
eerbewijzen. Vijfduizend fakkeldragers der
avantgardisten marcheerden vervolgens op
en vormden een vlammend haakkruis.
Daarna schreven zij met hun fakkels een
reusachtig ,,IIril Hitler" en oen „Viva il
Duce". Schermers, boksers, worstelaars,
turners en turnsters gingen aan bet werk.
De menigte riep herhaaldelijk Hitler" on
.Duce", waarvoor do beide siaatslie len,
dankten.
Del slot van de feestelijkheden word ge
vormd door een uitvoering van het tweede
bedrijf vair Wagner's Lohengrin op een po
dium van 120 bij 50 meter. Hitler en Mus
solini gebruikten vervolgens hot avondmaal
in de villa Madama. Op het terras sloegen
zij daarna een groot vuurwerk aan do
Tiber gade.
Hitler naar Florence.
In gezelschap van den koning heeft Hitier
zich vanmorgen van het Quir naai naar
het station Termini begeven, waar hij door
Mussolini en de Italian,nsche ministers op
gewacht werd. Na van don koning afscheid
te hebben genomen, vertrokken Fiihrer
en Ducc naar Florence.
De besprekingen.
Men verklaart te Rome, dat de wer
kelijke beteokenis van dte besprekingen tus
schen Hitler cn Mussolini op 14 Mei be
kend' zal worden. Op dien dag spreekt
Mussolini te Genua cn men verwacht,
dat hij dan een duidelijker omschrijving van
de Itaiiaansche polit'ek zal geven. Mon
gelooft, dat Mussolini beloofd heeft, de
Duitsche pogingen tot het herzien van
den status der Sudeten-D.iitschers diploma
tiek te steunen, doch er bij HiÜer op aan
gedrongen hoeft alles te doen om een oor
log te voorkomen. Verder denk! men, dat
Hitler over de Duitsche ko'oniale oischen
heeft gesproken. Dat dairover van oTcieele
zijde gezwegen wordt, wordt beschouwd
ais een aanwijzing, dat Mussolini vast be
sloten is de goede betrekkingen met En
geland te handhaven cn de Britscive open
bare meening op- geen enkele wijze te
verontrusten.
Daarop wipt trouwens duide'ijk de be
langrijkst 3 passage in de tafelrede van
Mussolini, waarin hij zeide, dat
Duitschland en Italië met de andere
mogendhedeu een oplossing moeten
zoeken voor een internationale sa
menwerking, die voor alle op gelijke
wijze aoelticffende garanties kan bie
den.
Het is de vraag, of Hitler een der
gelijke in het openbaar uitgesproken
verklaring van Mussolini heeft ver
wacht De Fiihrer heeft er niet anders
tegenover gesteld, dan de verklaring,
dat de beide landen tezamen moeten
optreden ter bescherming van hun
„eeuwige levensrechten".
Mussolini's woorden waren daarom veel
geruststellender, dan die van Hitler, die
feitelijk hei buitenland slechts vrees meen
de te moeten inboezemen door te wijzen
op de kracht van do as.
Hitier vertrekt niet voor
Woensdag.
Te Berlijn denkt men niet, dat Hitler
naar Duiiscliland1 zal terugkeeren voor
Woensdag. Men veronderstelt, dat het be
zoek met een dag verlengd zal worden,
Ion einde de gelegenheid te krijgen Hitier
de militaire manoeuvres te doen zien,
wdke Zaterdag door het slechte weer
moesten worden uitgesteldT
De toestand in het Verre Oosten
Een offensief der Chineezen.
Na hun tegenaanvallen in het Noorden
van de provincie Soetsjau, hebben de Chi
neezen Zaterdag een offensief ontketend
langs de spoorlijn Peipmg—Hankau Zij
beweren dertig mijl naar hel Noorden te
zijn opgetrokken en den rechterflank der
Japanneezen te bedreigen.
Ongeregelde bendon zijn laags de rivier
de Yangtze de scad Nantoengtsjau, 65 mijl
téh Noordwesten van Sjanghai, binnenge
vallen, en hebben het kleine Japansche
garnizoen aldaar praclisch overrompeld.
De uil, Sjanghai gezonden versterkingen zijn
thans in oen straatgevecht gewikkeld1 m
trachten de benden te verdrijven.
De strijd in SjansL
Het Japansche streven om Sjansi ge
heel te zuiveren van Chineesclie troepen,
aldus meldt het Chineesclie Telegraaf-
agcntseliap, is geheel mislukt ten gevolge
van met succes ondernomen Chineesche
tegenaanvallen. Tol dusverre hebben de
Chineezen 11 districten in het Zuidoosten
van Sjansi heroverd; een in liet Westen
va.n Sjansi en twee in het Zuidwesten.
Tevens hebben de Chineezen twee 3teden
heroverd in het Noorden van Honan aan
den spoorweg PeipingHankau.
Dc strijd bij Peiping.
Volgens berichten uit Chineesche bron
zc-uden groepen imncÜreurs en communis
tische soldaten doorgedrongen zijn tot op
een twintigtal kilometers van Peiping. De
brug van Marco Polo, waar de eerste ge
weerschoten in Juli 1937 vielen, vormt
thans het doel van felle gevechten
Ëcn ander detachement zou z'jta door
gedrongen tot Fentai, ten Zuiden van Pei
ping, aan den spoorweg naar Tientsin.
Japansche kringen erkennen, dat de toe
stand „tijtelijk" moeilijker is geworden
voor hen Zij ramen de Chineesche franc-
ïircurs en communisten, die de Japans"he
(roepen in de provincie Ilopci afmatten,
op 30.000 man.
Tsiecho Slowakije
De Britsch-Fransche stap
Bet eekent geen inmenging
in binnenl^njsdic aangele
genheden.
Omtrent tic stappen, dio do Bvitscho
cn de Fransche gezant Zaterdagmiddag
bij don minister van bu tealanclsche zaken
Krofta hebben ondernomen, wordt in po
litieke kringc-n vernomen, dat er geen
sprake van is, dat hierin inmeng ng in
de bimieulaudsche aangelegenheden van
Tsjecho Slowakije kan word'en ge ien. H- t
ni ind'erheJem raagri.uk is van nternaticnaio
beteekenis, aangezien de beg nsclen voor
de oplossing er van vervat zijn in het
verdrag van St. Germain. Indien derhalve
Uians de Brilsche en de Fransche regee-
ring een vr.endschappelijken raad aan
Tsjecho Slowakije geven voer de oplos
sing van het minderhedenvraagstuk, en de
Tsjecho Slowaaksche regeering linar mee
ning ener dit probleem doen vve.en, dan
geschiedt dit geheel in het kader van het
verdrag van St Germain en overeenkom
stig den geest van dit verdrag.
De mefning, die de Briteche en de Fran
sche regeering uiteengcet hebben, i'gt ge
heel in de lijn van- het s'andpunt, dat
de Tsjecho Slowaaksche regeering heeft in
genomen. Het wo-d: buiten twijfel g-acht,
dat de s'apperi der beide West Euiopeesche
mogendheden ook bij de openbare meening
in Tsjecho Slowakije oen gunstigeu weer
klank zullen vinden.
Duitschland
Poolsche gravin wegens spionnagc
veroordeeld?
Het gelucht doet te Ber'ijn de ronde, dat
de Poolsche gravin Wielopovska door het
volksgerecht wegens spioui.iage tot levens
lange gevangenisstraf zou zijn veroordeeld.
Men beeft van dit gerucht tot dusverre
geen officieele bevestiging kunnen verkrij
gen, zooals men weet, zijn de zittingen
van het volksgeiccht geheim.
Gravin Wieiopovska is acht maanden
geleden in den express-trein Warschau-Pa-
rijs gearresteerd onder beschu'diging va a
spiomiage ten nadecle van Duitschland.
Ds. Niemocller.
Ds. Nioroocller, die nog steeds eenzame
opsluiting in een concentratiekamp bij Ber
lijn omtercaat, is in de afge'oopen week
naar het hoofdbureau van poli ie gevoeul
voor een ondervraging. Mevrouw Nieinoal-
ler mocht haar echtgenoot daar gedurende
een kwartier spreken. Het aantal gearres
teerd© predikanten en leden der Berijdende
kerk is in deze week van 6 tot 11
gestegen.
België
Degrclle in don aanval,
Leon Degrclle, de leider der Rexisten,
heeft gisteren in achtereenvolgens negen
partijgebouwen het woord gevoerd en de
regeering heftig aangevallen. Een speciale
editie van de Pays Réël kondigt i'a felle
bewoordingen aan, dat de regeering een
(nieuw© devaluatie voorbereidt voor het
geval de belastingen niet door het paile-
ment zouden worden goedgekeurd. Het blad
eïscht ontbinding van het parlement.
Sovjet Rusland
Een vreemd gerucht
Hulp van dc Russische lucht
macht aan Tsjecho-Siowakije?
Op 1 Mei lmeft e©n Tsjcclio-Slowaaksch
blad Rote Fahne een mededeel rag gepuhli-
coeid1, vaar in liet aan hel Moskousehe ra
diostation Komintern de veik'aiing toe
schreef, dat ingeval de rogeeriug van
Duitschland do Tsjecho-Slowaaksche grens-
zou schonden, 30.000 bommeiweipers bo-.
ven Berlijn zoudea verschijnen.
Moskou'-che bladen, die melding van dit
bericht der Rote Fahne mak on, voegen
daaraan de volgende opmerking too van
Tass, hel persbuieau der Sovjet-Unie: Deze
gebcele mede doding over 30.000 Sovjet-
Russische vliegtuigen, zoomede de venvij
zing naar liet radio-station der Komintern,
is .van begin tot einde verzonnen. Het
radiostation Komintern heeft niets van dien
aard uitgezonden en kon niets dergelijks
uitzenden.
Het bericht afkomstig van een
Italiaanschen anti-Russische»
zender?
O ogenschijnlijk, aldus schrijft Tass, is
deze uitdagende meJedeeling afkomstig van
het Ik kende radiostation Irs, dat zich te
Rome bevindt. Vastgesteld werd dat dit Ita
iiaansche radiostation Irs zich dei laat
stan tijd stelselmatig bez.ig houdt met de
verspreiding van verscheiden uitdagende
en anti-Sovjet Russische berichten, die van
het radiostation der Komintern of van een
ander binnen de grenzen van Sovjet Rus-
tand gelegen station afkomstig zouden zijn.
Naar het schijnt is het orgaan der Tsjedho-
Slowaakscho communistische partij Rote
Fahne door fascistische provocateurs van
de Irs op een dwaalspoor gebracht.
Vereenigde Staten
Het tekort op de begrooting
Wordt geschat op 3722 niilli-
oeu dollar.
Het vei moede!ijk tekort voor het finam-
cieele jaar 1939 woult thans geschat op
3722 millioen dollar. De leider der com
missie voor de staatebegroo'ing, Bell, heeft
deze mcdedeeling gedaan ia. de begiootings
commissie van het Ruis van Afgevaunlig-
den.
Hel deficit k;m nog toenemen met G00
millioen dollar, daar de leider der wcik-
v-0ischaffing de totale uilgaven voor wd-k-
looz.euzorg in 1939 schat op 3 milliard
dollar, d.ï GOO millioen dollar meer dan
lot nu toe. Hopkins gelooft, dat de rogec-
ring der Vereenigde Staten den volgenden
winter alleen voor openbare wei ken min
stens 3 millioen w cikloozeu zal moeten te
we.k stellen.
Het totale deficit voor 1939 zom derhalve
in hoofdzaak wegens de economische de
pressie, de kosten der bewapening en het
program tot het weer op gang brengen
van het bedrijfsleven tot boven de 4 mil
liard dollar stijgen, d.w.z. drie mil'iard
meer dan het deficit voor het loopende
dienstjaar bedroeg.
Roemenië
Goga overleden.
De vroegere minis!er-pres dent van Roe
menië, 'Octiuian Goga, >s Zaterdagmiddag
0111 twee uur op het kasteel Ciucea in
Zevenburgen overleden.
Volkenbond
Haile Selassie wijst Abessijnsche ge
delegeerden aan.
Abessijnsch© kringen te Londen doelen
mede, dat llaile Selassie enkele personen
heeft aangewezen om liem ia den Volken
bondsraad te vertegenw0ordigeu, wanneer
de kwestie der erkenning van de Italiaan-
sche souvereiniteit over Abcssinië ter spra
ke zal komen.
BINNENLAND
Verkoop van Waalhaven aan
het Rijk
Do plannen voor een eenvoudig
vliegveld in den Zestienhovensehen
polder.
B. en W. van Botterdam hebben thans
een voorstel aan den raad doen toeko
men lot verkoop, ouder voorbehoud, dat
op enkele punten instemming van het hoo-
ger bestuur wordt verkregen, van het vlieg
veld Waalhaven aan het rijk, ten behoeve
van het departement van detensie, voor
een bedrag van f 1.100 000.
"Paar B. en W. onder alle omstandighe
den do instandhouding van de Rotter-
damsche och (haven noodzakelijk achten,
hebben zij handel en industrie van Rot
terdam ten opzichte van de plannen tot
vervanging van Waalhoven, ingelicht, met
de bedoeling, om na te gaan, of er ©en weg
zal to vinden zijn, die tot een gemakke
lijker financiering van den aanleg van oen
nieuw vliegveld zal kunnen leiden.
Bij den opzet van het vliegveld, dat do
gronden in den polder Zestienhoven zal
komen, is uitgegaan van start- en landing-
banen. Een viertal banen, met een ver
harde lengte van 750 meter ©n oen breed
te van 40 meter ieder, zijn noodig. Zij zul
len voor <te behoefte in do eerstvolgende
jaren voldoende zijn. Ook de overige in
richtingen '-oor de beveiliging van het
luchtverkeer (sein- en verlichtingsinstalla-
ties; zijn onmiddellijk met noodige reserve
geprojecteerd. Alle overige inrichtingen zijn
tot liet uiterste minimum beperkt, evenals
do toegangswegen, die zoo sober mogelijk
ontworpen zijn. Hel plan beoogt dan ook
geenszins, een vliegveld van de allereerste
orde te houwen, doch de stichting van
een luchthaven, die aan het luchtverkeer
in alle omstandigheden de vereischte in
richtingen biedt.
Van den benoodigden grond is de ge
meente \oor een groot deel eigenares, n.l.
lot een oppervlakte van 182 Il.A. De ge
meente Overschie iiezit 22'/o H.A., terwijl
er verder nog over 31.2 Il.A. aan particu
lieren toebehoorenden grond moet worden
beschikt.
Door onteigening zullen deze laatste ter
reinen in het bezit der gemeente komen.
Ook de Oveischiesche grond zal in die
spoed onteigening worden betrokken.
De totale sliclitingskosten zijn begroot
op f 4.950.00Ö. liet maatschappelijk kapitaal
der vennootschap is gesteld op f 750.000,
waarin door Koiterilam wordt deelgeno
men voor f564.000. Een leening van
f 4.2GO.OÖO zal worden aangegaan, welker
plaatsing ingevolge de van particuliere zijd©
©rzekerde medewerking is verkregen. Do
netto-expl0 i la t iekosten zullen niet uitgaan
boven die, welke liet uitgebreide en gemo
derniseerde vliegveld Waalliaven zou vor
deren, zoadat de exploitatie van het nieu
we vliegveld geen bezwaring van het ge
meentelijk budget zal opleveren. Reeds da
delijk zal defensie gelegenheid krijgen, de
noodige accomodate to maken voor het
gebruik van Waalhaven voor de militaire
luchtvaart. Tot het nieuwe vliegveld voor
het gebruik gereed zal zijn," zal de burger
luchtvaart gebruik van Waalhaven kunnen
blijven maken. Men rekent daarvoor een
termijn van ongeveer ©en jaar.
Des# eenrant TeraehSjnt dageljjlu, let nil*
londermg van Zon- en Feeetdagen.
Prijs per kwartaal f 2.—; franco per post
f 2.50. Prijs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nam-
tner moeten vóór elf nnr aas het Burea»
bezorgd zijn, *s Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentiKa
wordt niet gewaarborgd.
SCMIECiJSI ISCHECOURANT
Prijs der Advertentiën: van 1—6 regels f 155;
Iedere regel meer f0.30; in het Zaterdagnummer
15 regels f180, iedere regel moer f0.35
Reclames f0.75 per regel. Incassokosienö ets.;
Sostkwitanties 15 ets. Tarieven van advertentien
y abonnement *yn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot ee« maximum van 30 woorden.
'e Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f 0^5, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën l 1.00, indien
niet vóór Vrydagavond 6 nur bezorgd.
Z. Exc. minister mr. J. A. N. Patijn tijdens zijn rede bij de herdenking van het 50-jarig
het Concertgebouw te Amsterdam, welke Zaterdagmiddag in het jubileerende
gebouw werd gehouden
bestaan van
