TH Is
EERSTE BLAD.
DE OORLOG IN SPANJE
Donderdag 2 Juni 1938
Tef. No. 83300 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
No. 21878
BUREAU LANGE NAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 <3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAMP
Streeft de Britsche regeering naar bemid
deling tusschen beide partijen?
De rechlsche troepen hebben m den
sector van ïeruei oen versterkt go-
Lied veroverd, dat beschouwd wordt
ais de eerste linie van verdediging
van de provincie* Valencia. Zij rukken
thans op in- de richLing' van Sagunto.
Aan den weg van Sag onto naar ïeruei
waren de iegeeringstroepen, verplicht hot
dorp Aldehucla prijs te geven, dat zij had
den heroverd,
Zij' trokken zich terug op den berg Coro-
nilias. Bij1 Rubielos Domora worden do
troepen, van Franco reeds veertien dagen
door de regeeringstroepen in bedwang ge
houden.
De lijn van liet front ligt thans als volgt:
Van de Rio Alfamba in rechte lijn van
Villestar tot Valbona, afbuigend naar het
Noorden tot Alcala de la Selva, vervol
gens naar het Oosten tot Cull a on van
hier in Noordelijke riciiting tot Ares del
Maestre, den weg naar Cati volgend, dan
naai' liet Zuiden naar Cuevas de Vinroma
en ten slotte naar de kust bij Alcala de
iChivert.
Do rechlsche troepen zijn tusschen ïe
ruei en de kust weer tot den aanval over
gegaan. Het is nog niet mogelijk te zeg
gen, hoever zij zijn opgerukt.
De bombardementen op de
burgerbevolking
Britsche stap (e Salamanca.
In verband met het bombardement op
Alicante is den Britsclien agent te Sala
manca verzocht de aandacht van de re-
georing van Franco te vestigen op hetgeen
Chamberlain deze week in het Lagerhuis
heeft verklaard en te wijzen op den af
schuw, waarmede do Britsche regeering de
bombardementen op do burgerbevolking
ziet.
Brilsrli schepen in Sjiaan-
seiie havens.
In het Lagerhuis verklaarde de conser
vatieve afgevaardigde James, dat schepen,
die onder Britsche vlag handel drijven, in.
Spaansche havens, risico nemen, wanneer
zij binnenioopen in havens, die als mili
taire objecten bekend zij'n. Hudson, de
secretaris voor den overzeeschcn handel,
antwoordde, dot deze schepen volkomen
gerechtigd ziin in Noord- of Zuid Spanje
hit men ie loopen, zoolang zij de wetten
niet overtreden en geen verboden lading
hebben.
De mogelijkheid van politieke in
menging ia Spanje.
Volgens de diplomatieke correspondent
van de ochtendbladen zou de Britsche re
geering de mogelijkheid onder oogen zien
van een politieke inmenging in Spanje
met het doel ecu wapenstilstand tot stand
te brengen en de Spaansche regeering met
de nationalisten aan de conferentietafel bij
elkander te brengen.
De correspondenten verklaren, dat een
dergelijke actie zou kunnen volgen op de
ten uitvoerlegging der Britsche voorstellen
inzake de terugtrekking van buiteuland-
sche vrijwilligers.
Er wordt uiteengezet, dat het Spaansche
conflict, dat, naar men eerrige maanden
geleden geloofde, niet lang meer zou
kunnen duren, nog steeds den algemeen©
Emopeesche pacificatie in den weg staat
en de afsluiting der Engelsch-Italiaan&chc
overeenkomst vertraagt.
Voorts wordt verondersteld, dat de re
geering voornemens is directe Engelsch-
Duitsche besprekingen te heropenen voor
een algemoene regeling, doch een oplos
sing van Tsjecho-Slowaakscho probleem
zal daartoe de essentieel© voorwaarde zij ijl
De ochtendbladen sommen de volgende
punten op:
1. De beëindiging van den oorlog in
Spanje, Zij zal heiden partijen de gedach
te toe te stemmen in. een bemiddeling
doen aanvaarden;
2. Met Duitsehland een algemoene over
eenkomst te sluiten, die met name be
trekking zal hebben op de koloniale
eischen.
De voorwaaidc voor de verwezenlijking
van dit eerste punt zon zijn de terugtrek
king der vrijwilligers, de tweede voor
waarde de vreedzame en. definitieve rege
ling van het Sudeten-Duitsche vraagstuk.
De Maden voegen, hier aan toe, dat de
Britsche regeering in afwachting hiervan
krachtig zal optreden om een herhaling
van luchtaanvallen, waarvan Britsche koop
vaardijschepen nog onlangs in de Spaan
sche territoriale wateren het slachtoffer
zijn geworden, te voorkomen.
Het Sandjak Aiexandrette
Geen sprake van Turksch
ultimatum.
fn gezaghebbende kringen verklaart men,
dat de stappen van. dorr Turkschen ambas
sadeur te Parijs" betreffende"' het Sandjak
Aiexandrette geen enkel oogenMik liet ka
rakter hebben gedragen van een ultima
tum, dat hun verleend was door sommige
berichten in de pers. De stappen hadden
alleen, ten doel de aandacht vati deFran-
sche regeering te vestigen op de plaatse
lijke incidenten en op de opwinding, die
ontslaan is door de volkstelling. Gister
middag nog had het bezoek van Suad Da-
vaz ten doel don minister van buiten-
lantteche zaken op de hoogte te stellen
van de laa.ste botsing, waarbij twee Tur
ken den dood hebben gevonden. Reeds ziji>
instructies gezonden aan den Franschen
beogen commissaris ter vermijding van
een herhaling van dergelijke feiten. De
taak der autoriteiten, die belast zijn met
de handhaving van de orde, is delicaat in
verband! met de zwakke troepenmacht,
waarover zij beschikken en de opwinding,
die veroorzaakt wordt door de verkie
zing. Men kan cr overigens op rekenen, dat
heel het streven van Bonnel uitgaat naar
een bevreaigende en eervolle regeling voor
alle betrokken partijen.
De toestand in tiet Verre Oosten
Japansehe avïaleurs krijgen ha-
rakiri-ponjaard mee.
De Japansehe woordvoerder der marine
heeft medegedeeld, dat alle Japimche vlie
gers voorzien zijn van speciale ponjaatds
voor het plegen van harakiri. Men rekent
er op, dat. wanneer zij lovend' neervallen
■o.p vijandelijk gebied', zij harakiri zullen
plegen. Be Japansehe krijgsman is van oor
deel, dat Krijgsgevangene gemaakt te wor
den te groolc oneer is.
De luchtbombardementen.
De Ohineeschc ambassadeur heeft per
soonlijk1 den minister van buitenlaadsche
zaken, lord' Halifax, oen nota overhandigd
betreffende dc luchtbombardementen.
Amerikaansche stap te Tokio,
Staatssecretaris Hull heeft den Ameri-
Kaanschen ambassadeur te Tokio opdracht
gegeven don minister van bui teniaadscho
zaken aldaar een nota te overhandigen,
waarin uitdrukking wordt gegeven aan de
toenemende bezorgdheid, welke veroorzaakt
wordt door de weigering dor Japanneezen
om den Amerikanen in China toestemming
tc verleenen weer in het bezit to tred'on
hunner eigendommen, waaruit zij verdre
ven zijn door Japansehe militairen.
Engeland
De bescherming der pijpleiding
in Palestina,
Vier iweemoiorige Be Havilland toestel
len zijn vertrokken naar Irak lor bewaking
van do pijpleiding tusschen Kirkoek en
Tripoli en Haifa. Do toestellen zijn bizon
der sterk gebouwd. Zij zullen liet oude ma
teriaal vervangen, dat builen gebruik is ge
steld door den slechlen locs Land van het
landingsterrein en door dc kïimaalsomslan-
digheden.
Maatregelen tegen luchtaanvallen.
De vergadering van het Lagerhuis was
gisteravond geheel gewijd aan de bespre
king van den luchtbeschermingsdienst. li
den loop van het debat deelde do onder
secretaris van het ministerie van binnen
land-cl ie zaken, Lloyd, sprekende over de
evacuatie van dc burgcibevolking, mede,
dat zojö noicdig drie en een half mill i oen
mensclien in 72 uur tol minstens 80 kilo
meter huilen Londen kunnef.i worden ge
bracht. Een schema is daartoe met de
spoorwegen uiige welkt.
Tsjecho Sfowakijë
Zeven Sudelcn-Duüsriicrs wegens
hoogverraad veroordeeld.
Het gerecht tc Bmo heeft zeven Sudcten-
Buitschers wegens hoogeer ia' d veroordeeld
tot straffen tusschen vijf en twintig jaar ge
vangenis en lot boeten tusschen 21)00 da
5000 kronen, henevens tot verlies van hun.
burgerrechten. Deze vcroordeeliugcn, die
20 Mei j.l. uitgesproken zijn, zijn eerst gis
teren gepubliceerd.
Hculein weer naar Londen?
De Londensche avondbladen publiceeren
leiegrammen uit Bellijn, volgens welke Ilen-
leitt in den loop van de volgende week weer
naar Londen zou komen, fn Tsjecho-Slo-
waaksche kringen te Londen, lieeft men
geen bevestiging van dit voornemen ver
kregen.
Int. Samenwerking
Duitsehland en Italië
De liantfesbclrekkingen en de
positie van de haven van
Triiist.
Fan semi-olfïcieele zijde wordt te Ber
lijn medegedeeld, dat de economische on
derhandelingen met Italië, nondig gewor
den door de aanhechting van Oo-tenrijk,
tot overeenkomsten hebben geleid. Een van
d'e belangrijks-te punten van bespreking was
de toekomst van de haven van Triest,
waarover vroeger een hoeveelheid van
6(10.000 tot 1.000,000 ton van het 'Oos-
ter.rijksche goederenverkeer werd gediri
geerd. Met de Itaiiaansche belangen bij
Triest is rekening gehouden. Door tarirf-
overoenkom&ien is Italië een evenredig deel
van den Oostonrijlcschen handel gewaar
borgd'. Verder is van Duitsche zijde toe
gezegd', dat geen maatregelen genomen zul
len worden om het verkeer langs kunst-
matigen weg naar andere havens te lei
den, Wat betreft het transiloverkeer uit
derde landen, in het bizonder Tsjcclio Slo
wakije en Hongarije, Is evereen gekomen,
dat het niet ongunstiger dan vroeger zal
zijn. 'Overigens wordt Triest steeds meer
door Duilscbo schepen bezocht. Ten aan
zien van het betalingsverkeer tusschen 'Oos
tenrijk en Italië is thans de Duiischevorm
van het betalingsverkeer tot Oostenrijk uit
gebreid'. Daarbij, aldus verklaart men ver
der, staat Duitsehland natuurlijk op het
standpunt, dat voor Oostenrijk als deel
van liet rijk, in. beginsel geen speciale rege
lingen gehandhaafd kunnen worden. Het
Duitóeh-Ilaliaansche handelsverdrag, dal
alle belangrijke vraagstukken op bevredi
gend1© vrj/e regelt, kon onveranderd tot
den Oosltmrijkschen handel uitgebreid wor
den, In het algeheel is er naar gestreefd,
d'at in- en uitvoer van Dttitsehlarid naai
en van lin'ië ongeveer in evenwicht blijft.
'Op welke kameraadschappelijke wijze de
wed'erzijikche belangen zijn afgewogen,
blijkt uit het feit, d'at de Itaiiaansche
mogelijkheid tot het afnemen van grond
stoffen, zooais hout, in sterke mate be
houden ken blijven.
De BriDch-Duitsrhe onderhandelingen
niet afgebroken.
Be diplomatieke medewerker van Reuter
verneemt in officieel© kringen te Londen,
dat de Britsch-Buitsche onderhandelingen te
Berlijn over de financieel© en commercieelo
Oostenrijksch-Duitsche verplichtingen niet
zijn afgebroken. Dc onderhandelingeln zijn
eenvoudig ©rrtfc-rbrêfcion -mor tte - Pint-Sferen
en. zullen na Pinkster hervat worden.
De beide regeeringen hopen, dat een ac-
coord tot sta.net zal kamen.
Roemenië
Prins Nicola as vestigt zich te Venetië.
Prins Nicolaas van Roemenië heeft zich
definitief te Venetië gevestigd. Een dezer
dagen heeft hij van de erfgenamen van
prins Alexis Mdivani, d'e beroemde abdij
van St. Grcgorius aan het Canal Grande
gekocht.
Sovjet Rusland
Oekrainsche functionarissen uit
hun ambt ontheven.
Hot presidium van het centraal executief
comité der Oekiaitie hoeft d!e beide vice
presidenten van den raad van volkscommis
sarissen Socchomlin en Tiagnibeda, nil Inm
functie ontheven, wegens te kort schieten ia
hun laak,
Vereenigde Staten
De werkloozcnondcrsfcuiung.
President Roosevelt heeft liet Congres
verzocht geen enkele beperking op te leg
gen aan Lot beheer over de fondsen voor
hulp aan weikloozen. Dit verzoek bege
leidde een wetsontwerp op uilgaven en
leeningen lot een bedrag van 32-17 mitlioei
dollar. Tegelijkertijd veiIdaarde Roosevelt,
dat de toestand der woik.'ooshcid in de
Vereenigde Staten erger is gewenden se
dert hij, zes weken geleden, zijn oinïor-
slcuningsboodsctiap aan het Congres zond.
Hexieo
Personeel van Cedillo heeft, zich
overgegeven.
Bedienden van generaal Cedillo, zijn kok,
secretaris, twee matconislcn en twee stal
knechten, hebben zich aan dc federale
troepen overgegeven.
De gezondheid van den generaal is skchL
Cedillo is gedu ongeil lederen nacht een
schuilplaas Ie zoeken op aan betrouwbare
vrienden locbeh oorend e boeide rijen.
De minis'er van kmdsveidediging heeft
verklaard tc San Luis tc zullen blijven tot
dat het in het geheel e huid' weer volkomen
rustig is en Cedillo zal zijn gepakt of zich
zal hebben overgegeven.
y.oJ -
wl
i
H. JL de Koningin hczorhl gisteren de juhileeremlc Marccliaussée ie Apeldoorn
Na Haar aankomst inspecteerde de Vorstin de inauscltapjier en woonde vervolgens de
rijproeven en demonstraties bij. i
Gemengd Nieuws
Troun en als middel van beslaan.
De politic te Warschau heeft een jonge
dame, een zekere Janina Dambsfea, gearres
teerd, die er in geslaagd is, door haar
naam steeds te veranderen, zestien maal
achtereen in verschillende Poolsche steden
in het Imueïijk te treden. Slechts drie dier
huwelijken waren volgens de wet onthou
den. Do jonge dame placht na eeuïge weken
echtelijk geluk te verdwijnen met de ju-
weelen en dc spaarduiten van den oatroost-
baren echtgenoot.
Was Waluck te Zaandam 1
Verklaringen van winkelier en
bootwerkers bij de politie afge
legd.
De politie van geheel Europa zoekt naai
den dader van den bomaanslag to Rotter
dam. Signalement en portret zijn door
iederen politieman grondig in liet geheu
gen geprent, doch ook de leek op polUie-
gebied komt met vele en velerlei aanwij
zingen en gegevens op de politiebureaux,
gegevens, die alle nauw keurig moeten wor
den onderzocht en nagegaan.
Waren het in Domburg een kapper en
zijn vrouw, die den ge zochten Waluck van
het portret, dat iu alle kranten is ver
spreid, meenen te hei kennen, in Zaan
dam zijn het bootwcikers en een sig:iren-
winfeeher, die zich aan het hoofdbureau
van politie hebben gemeld met de mede-
deeling, dat zij nadat zij een krant
zagfen, waarin het portret van Waluck
voorkomt - hem aait het eind van de
vorige week in Zaandam in een sloep,
die naar het Russische houtsubrp „Kul
Mshev" voer, hebben gezien,
Dc eerst© was zeer pertinent in zijn
mcdcdeelingen. Aan het eind van de vo-
rigöi week, op een avond te ruim half
acht. Donderdag o£ Vrijdag, stond! hij aan
den havenkant te Zaandam, waar het Rus
sische houtsdnp, dat '20 Mei was binnen
gekomen, voor anker lag.
Met een sloep begaven zich drie
personen aan boord, waarvan de een
niet het uiterlijk van een zeeman had.
Door zijn lange, forsche gestalte en
zijn goede kleeding had hij d'e aan
dacht vau den Zaandammer getrok
ken, die hem goed had opgenomen.
Toen hij gistermorgen een krant in hall
den kreeg, waarin het portret van Waluck
voorkomt, herkende hij hem, zoo verklaar
de lrij het voor de politie, onmiddellijk.
Het was de man, die in do stoep naar het
Russische schip was geroeid in gezel
schap van twee zeelieden. Direct na deze
ontdekking was liij naar liet politiebureau
gegaan om van zijn bevindingen kennis
te geven.
Een winkelier, die in do buurt van de
haven woont, kwam met een dergelijk ver
haal.
„De man van het portret", zooals
hij zeide, had bij hem sigaren go-
kocht. Ook hein was de figuur van
zijn klant opgevallen, evenals zijn wel-
verzoigdc IdeeJing.
De koopcr sprak gebrekkig Dnitsch
en deed, naar het oordeel van den
winkelier, vreemd en zenuwachtig.
Zijn verhaal werd bevestigd door een
man, die ook in den winkel was geweest
op dat tijdstip.
Een bootwerker meent Waluck op het
schip te hebben gezien.
Het was volgens hem een goed gekleed e
vreemdeling, die sprekend op de foto leek.
De „KulMshev" is Zaterdag 28 Mei uit
dc Zaandamsche haven vertrokken, met
bestemming Leningrad.
Commissaris C, Rosclier heeft de po
litie te Rotterdam van deze verklaringen
op de hoogte gesteld,
Dc verspreide foto.
Door dc Rotteidamsche politie is ©enige
dagen geleden een foto verspreid, welke
vau den gezochte» Waluek zon moeten
zijn. Do Voorwaarts van gisteren echter
kwam met de sensationeel© medede-ding,
dat deze foto van niemand anders afkom
stig is, dan van don Maassluiscken politie
man A. Kuntkes, die voor recherche-wenk
enkele dagen geleden op het Rotterdam-
sche hoofdbureau moest zijn cu daar toe
vallig gezien werd door Bora.
Deze schrok hevig, toen hij Kuntkes ont-
waardde. Hij fluisterde den naam Waluck
en het was hom niet uit het hoofd te pra
ten dat Waluck het bureau was binnenge
drongen om hem te vermoorden.
Nu heeft de Rolterdamsche politie, af
gaande op de sprekende gelijkenis tusschen
Kuntkes en Waluck althans volgens
Bora een foto van Kuntkes laten ma
ken en deze laten doorgaan voor een foto
van Waluck.
Deze veronderstelling wordt gemaakt
door Voorwaarts, die ter 3taving een foto
puMicceri van Kuntkes op do fiets. Hg
is uiteraard al vele malen als Waluck
herkend".
De moord op Tijtje Hof
"Verdachte bekent.
Nadat de verdachte van. den moord^ op
het woouwagenmeisje Tijtje Hof, de 24-ja-
rïge J. Fr. v. d. W., ia den loop van
gistermiddag opnieuw door den rechlor-
commissarii was verhoord', heeft hij ten.
slotte bekend' het misdrijf te hebben ge
pleegd'.
De aanwijzingen tegen hem waren zoo
slerk, nat bij. besefte, dat langer ontken
nen met baatte.
Hiermede is het speurderswerk der po
litic in deze aanvankelijk zoo duistere
zaak met succes bekroond. Speciaal de
majoor dor recherche, de heer A, Koot,
heeft zich bij het opsporingswerk zeer
onderscheden
De dauer is ter beschikking van de
justitie te .Almelo gesteld.
Wielrijder gaf geen teeken
Duor achterop komende auto ge
dood.
Vanmorgen te kwart voor acht is te
Olst een ernstig verkeersongeval geschied.
Op dat tijdstip naderde uit de richting
Zwolle een auto, bestuurd door den heer
A. B. T., inspecteur der werkverschaffing.
Even voor Olst, bij den afrit naar het
dorp, stak de 5IJ-jarige ongehuwde D. van
de Noort, die per rijwiel op weg was naar
de fabriek waar hij werkzaam was, zon
der daaitoe teekenen te geven, den weg
over mot het noodlottige gevolg, dat van
de N. door de auto werd] gegrepen. Het
slachtoffer weid op slag gedood.
De autobestuurder, die nog hoeft ge
tracht een ongeluk te voorkomen, kwam
met den wagen onder aan den dijk terecht.
De heer T. kon ongedeerd uit den wa
gen komen.
Auto op fietsrijders ingereden
Jongeman gedood, zijn meisje
gewond.
In den afgeloopcn nacht, na de feeste
lijkheden ter gelegenheid van de land-
bouwlenteoristeïiing, is op den Borger-
sliaalweg te Od-cun een ernstig ongeluk
gebeurd. Do 19-jarige II. ïhalcus fietste
daar met zijn meisje, mejuffrouw 1L Gort-
maker, beiden wonende te Odoom. Zij
waren op neg naar de woning van het
meisje. Een peivonen-aulo, welke hen ach
terop kwam, is op het tweeüd ingereden,
waardoor Ihalens onder den wagen te
recht kwam.
De jongeman was vrijwel onmiddellijk
dood. Het meisje kreeg een hoofdwonde.
Dokter Bamrema uit Odoom was kort
na het ongeval ter plaatse.
Hij heefL het meisje, dat gelukkig niet
ernstig gewoud was, verbonden, waarop
zij naar haar woning is gebracht.
Chauffeur onder den invloed!
Bij het onderzoek, dat door den burge
meester, den heer Van Rooyen, werd in
gesteld, is gebleken, dat de auto bestuurd:
werd door den handelsreiziger van 3,, die
in Emmen logeerde. Hij had daar den wa
gen gehuurd om zich naar het feest fce
Odoom te begeven. De man verkeerde on
der invloed van sterken drank. Hij beken
de vrij veel gedronken te hebben.
De wagen, waarin verder niemand zat,
is licht beschadigd.
Deze courant verschijnt 4*(d|fat, nel uit
zondering fan Zon- en Feestaagcri.
Prijs pet kwartaal f 2.—; franco per post
f 2.60. Prija per week: 16 cl». Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenemen...
Adverteotiëi! voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nar aan het Bureau
bezorgd tgn, 's Zaterdags v<5ó 1» uur.
Een bepaalde plaat» van advertealiën
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prija der Advertentlën; van i5 regels f 155;
iedere regel meer f (UH>; in hei Zaterdagnummer
1—5 regels f 1,00, iedere rege! meer f O.35
Reclames f0.75 per regel- Incassokosters eta.|
ostkwitantieelö ets. Tarieven \aa adverteotien
erkrijgh
ding KI
AdvertentidD opgenomen A I Ü.50 t/m. 15 woor-
PO!
bij abonnement zijd aan bet Bureau verkrijgbaar-
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentidn opgenomen A I (k50 t/m. 15 woor
den, f 0.15 t/ro, 35 woorden- Elk woord meer
6 cent tot eee maximum van 30 woorden.
Woensdags: Kleine Ad vertentifen tot 25 w oor
den f 0.25, mits vöór Dinsdagavond Guur aan bet
Bureau bezorgd.
Je Zaterdags: Kleine Advertentien f l,0Qr indien
Oiet vóór Vrijdagavond G uur bezorgd.
De opniarsck der reebtsrben.
k'if'.V"' A- ',-V -J>;
-V' v