10
ld
EERSTE BLAD.
pxoductet* dit
Zaterdag 4 Juni 1938
De Sudeten-Duitsche kwestie
91ste Jaargang.
No. 21880
Tal. No- 89300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Heeft de Tsjecho-Slowaaksche regeering nog
geen plan voor het nationaliteiten-statuut
gereed
In een onderhond met het Sudeten-Dint-
sche blad „Die Rnudechan" heeft de afge
vaardigde Kuijdt verklaard, dat Hodza hg
zijn besprekingen noch Ilenle-in, noch een
ander vertegenwoordiger der S udc ten-
Dui tschers een nationaliteïlenstatuut of een
d'e el daarvan heeft voorgelegd.
KimJt meende veeleer met goeden
grond te kunnen zeggen, dat er geen
voltooid statuut bestaat. Het onderwerp
der besprekingen is nog steeds, of een
grondslag voor onderhandelingen go-
vonden kan worden.
Het is den Sudeten-üuitsehers daarbij
niet te doen om een of ander statuut of
om „privileges", maar om een nieuwe
rechtsorde in den staat op de basis
vu de meest volledige rechtsgelijkheid der
volksgroepen in den zin van Henleins
eisehen, uitgesproken te Karlsbad'.
Reservisten" naar hnïs ge-
zenden.
Bijna de helft van de reservisten, die
in Je jongste periode van spannï'ig in
TsjeehoS1 owakij© waren .opgeroepen,
zijn, naar Renter meent te weten, naar
huis gezonden.
Tsjecho-Siowaaksche politieke kringen
verklaarden gisteravond', dat, hoewel de re
geering de militaire maatregelen van 21 Mei
volkomen handhaafd, sommige resems tea,
die op dat tijdstip waren opgeroepen, thans
naar huis worden gezonden, ten einle den.
landarbeid niet te vertragen. Wat do onder
de wapenen geroepen lichting betreft, sal
de regeering de ontwikkeling van den toe
stand' aanzien, alvorens in de genomen
maatregelen wijziging te brengen.
De voornaamste "Tsjechische bladen"
eisehen invoering van den drie-jarigen
dienstplicht. In de Litlove Noviny wijst ko
lonel Moranec, een der meest bevoegde
militaire redacteuien erop, dat liet onder
de wapenen roepen der reservisten een
voorloopige oplossing is. D'eze reservisten
zullen naar buis gaan, zoodra zij voldoende
geoefend' zijn. Het orgaan der agrarische
partij, De Pravda, schrijft; Indien ons le
ger ons voor iedere verrassing wil vrijwaren
en indien wij willen, dat deze bescherming
doeltreffend is, dienen on se effectieven tal
rijker te zijn. Die eenige mogelijke oplossing
is invoering van den 3-jarigeii dienstplicht.
Het incident te Haslau.
Het incident te Haslau, waar, naar ge
meld, een beambte tear staatspolitie in den
koffiehuis de gasten, de waard en hot
personeel met zijn dienstpistool bedreigd
heeft, wordt van officieels Tsjechische zijL
de gemotiveerd met de meded'ealïng, dat
de beambte in een plotselingen aanval van
verstandsverbijstering heeft gehandeld. Na
dere bi zonderheden zullen nauwkeurig wor
den onderzocht.
Het incident te Haslau is volgens de
lezing van Havas veroorzaakt door een
hulpagent van politie, die zich in staat
van dronkenschap te buiten ging ill een
cabaret, waar Duitschcrs bijeen waren.
Deze gingen daarop gendarmes halen, waar
op de politieman eenige schoten in do
lucht loste, zonder echter iemand te ra
ken. Do agent, die gearresteerd werd, zal
met alle gestrengheid van de wet worden
gestraft.
Italiaanse!» blad ever Tsje
chische kwestie.
Met betrekking tot het Tsjech© Sla-
waaksche vraagstuk scbrpt de Regime
Fasc'sla: „Bit is niet het kernpunt
van te Euxopeescho crisis. Het lot
van Europa hangt integendeel af van
de Spaansebe kwestie". Het blad
schrijft voorts; „Indien. Tsjecho Slo
wakije door Duitschland zou moeten
woidcn. geannexeerd, zou Italië hiei-
voct onverschillig blijven".
Ontstemming- in de Duitsche
pers over vermeende uitlatin
gen van Bonnet.
De Eerlijn sche ochtendblad®! zijn hevig
ontstemd' over de berichten, die de Fran-
sche- pers gepubliceerd heeft over do ver
klaringen, die do Franscho minister Bonnet
in da Kamercommissie van buitenlandse he
zaken heeft afgelegd. De Fransche pers
heelt o.a geschreven over Duitsche troe
penconcentraties, met het doel, onmiddel
lijk Tsjecho Slowakije binnen te kunnen
rukken. Deze berichten worden door hel
Duitsche Nieuwsbureau leugens genoemd',
Havas merkt in verband' hiermede op,
dat bel ministerie van Imitonlandsche za
ken te Parijs gistermiddag officieel te ken
nen hoeft gegeven, dat Bonnet niet aan
sprakelijk gesteld kan worden voor com
mentaren, die in de pers verschenen zijn,
huilen het communiqué dat de commis
sie van buitenlandscho zaken over de uit
eenzettingen van den minister heeft gepu
bliceerd.
De strijd in Spanje
Ta ragen a gebombardeerd.
Radio Barcelona ineldt, dat vliegtuigen
der opstandelingen gistermiddag Tarragona
hebben gebombardeerd'. Naar tot dusver
kon worden vastgesteld', zijn tien pers oud 1
gedood en 25 gewond»
Communiqué van Salamanca,
Iu het communiqué vun het xechtsdb,©
hoofdkwartier woidt o.rn. gezegd', dat de
vijand', die aan het front van Terael ver
scheidene aanvallen heeft gedaan, met zwa
re verliezen is teruggeslagen. Aan het
front van Castellon weid hel doip Vista-
bella bezet, alsmede belangrijke stellingen
als Mac ia Los Argos, Solana en den berg
Benagolosa. Aan het front van Estremadura
werd een aanval op de reclitsche stellingen
le Madrigalejo afgeslagen.
H,TH .van der VLERK
De rrort-interventiebesprekingen
B® Vooruitzie hten.
Lord Plymouth heeft gistermiddag te
Londen achtereenvolgens de ambassadeurs
van Frankrijk on Italië ontvangen. Be
voorzitter van d'e niet-iameagingscomniis-
sie heeft den Franscben en den Italiaan
schel vertegenwoordiger gesproken over
de vooruitzichten van ile aanstaarnde bijeen
komst der ondercommissie op Vrijdag, met
het doel de bestudeering van het plan.
tot terugtrekking der buitenlandsche vrij
willigers uit Spanje voort te zetten.
Franco's agent te Londen niet
gepolst over wapenstilstand.
De vertegenwoordiger van Franco te Lon
den, de hertog van At va, heeft, naar Reu
ter verneemt, tegengesproken, dal hij over
een wapenstilstand is gepolst. Indien, zoo
voegde hij eraan toe, de kwestie aan ii«n
zou zijn voorgelegd', zou hij slechts heb
ben kunnen herhalen wat Franco zoo vaak
gezegd' heeft, namelijk dat de vrede slechts
mogelijk is op basis van d'e onvoorwaar
delijke overgave der regeeringsfcroepesi.
De toestand in het Verre Oosten
Formeel© verbreking der Japunsch-
Chineesrhc betrekkingen?
Beuter meldt uit Hankau:
Vernomen wordt uit betrouwbare bron,
dat de Chineesche regeering a.s. Vrijdag
de sluiting der ambassade te Tokio for
meel zal bekend maken en daarmede die
diplomatieke betrekkingen zal verbreken.
Be ambassadeur is xeeds maanden geleden
teruggekeerd, in officieel© kringen wordt
dit bericht bevestigd noch ontkend.
Berichten van het front?
Terwijl volgens berichten uit Tokio do
Japamieezeii in den sector van Langtong
successen zouden hebben geboekt, en drte
Japansche colonnes naar Kaifeng opruk
ken, wordt in berichten van 'Chiaeesch©
zijde uit Hankau verklaard, dat de Ghi-
neesehe troepen, dia Lanfeng hebben her
overd, zich thans terugtrekken teneinde
te voorkomen, dat rij door oen omtrek
kende beweging der Japanner zen. worden
omsingeld. Hankau meldt, dat de Clrinee-
sche troepen da Japansche -'"ijdkraehteu,
die van Loeji uit naar het Westen op
rukken, met succes hebban aangevallen,
en den tegenstander gedwongen heblten,
zich naar Jaatstgenoemde stad terug te
trekken.
Benefit,
Maandag 8 Juni verschijnt de „Schlc-
dantsche 'ourant" wegens den 2cn Pink
sterdag NIET.
msm
«ij
sCHll»*1*
e w
Duitschland
De arrestatie van Joden.
Van gezaghebbende zijde wordt \erklanrd,
dat oeze week ongeveer 250 Joden te
Woenen gearresteerd zijn. Men zegt, dat
de arrestaties gezien moeten worden ais
een normaal gerechtelijk optreden togen
Joden, die zich zouden hebben schuldig
gemaakt aan overtreding van de deviezen
wet cl aan politieke actie tegen het regime.
De inkomsten des rijks.
De inkomsten des rijks aan belastingen,
douanerechten en uit andere bronnen be
dragen volgens mededsieling van het mi
nisterie van financiën voor het begroo-
tïngsjaar 193? in totaal 13.964,3 millioen
mark, tegen 11.492,4 millioen in 1936.
BSNNgMLAir'jÖ
Engeland
Twee doodvonnissen in Palestina.
Het militaire gerechtshof te Haifa heeft
twee joodsohe jongelieden, die verledien
jaar April gearresteerd waren in verband
met het beschieten van oen Arabische
autobus nabij Roshpinak, in Noord-Palesti-
na, en die in het bezit van wapens on
munitie bleken te zijn, ter dood veroor
deeld. [Wegens geestelijke minderwaardig
heid wettl de verdere gevangenhouding
van een derden jongeling gelast.
Het conflict in het Amstèrdamsche
taxibedrijf
Besprekingen met dim rijks-
bemiddelaar mislukt.
De rifksbemidcklaar, prof. mr. A, C. Jo-
sophvs Jitta heeft gistermiddag ten stad
hui ze oen bespreking gehad' met (le par
tijen, betrokken bij het arbeidsconflict in
hot stntionneerende taxibedrijf te Amster
dam.
Ook deze poging een einde te maken aan
hot reeds van Zondag j.l. durende con
flict is mislukt.
De werkgevers handhaafden bun stand
punt, dat zi; bereid zijn de ontslagen chauf
feurs weer in dienst te nemen, wanneer
deze de nieuwe arbeidsvoorwaarden (grand-
loon van f 12.accepteeren. Zij waren
tot geen enk'-le concessie bereid, omdat
zij van. meeiring zijn, dat dit financieel
niet verantwoord is. Ook het voorstel der
werknemersorganisaties (een grondtoon vim
f 15.werd door hen verworpen.
Aangezien beide partijen op hun stand
punt hieven staan, eindigde do conferentie
tenslotte, zonder dat overeenstemming of
een basis voor verdere besprekingen was
bereikt.
Uit Spanje gevlucht
Vier Nederlanders per boot
naar Frankrijk ontkomen.
Volgens een bericht uit Perpignan in de
l'etit Parïsien zijn vier soldaten der inter
nationale brigade van Nodexlandsche na
tionaliteit er in geslaagd van het front van
Lerida te vluchten 011 de Middellandsche
Zeekust te bereiken.
Zij vertrokken met een klein zeilscheepje
van de haren La Selva en wisten de
Frausrhe watereu te bereiken, waar zij in
uitgeput ten toestand werden opgepikt door
een. visschersvaartuig, dat hen naar Port
Vendres bracht.
7ij rijn daarop naar hot Necterlandsche
consulaat te Marseille geleid'.
Nieuwer Amstel en de Suhljiholkwestie.
Naai- wij vernemen hebben B. en W. van
Nieuwer Am;,lel tot den minister van wa
terstaat een schrijven gericht, waarin wordt
aangedrongen op het behoud' van het vlieg
veld Schiphol vojor d'e burgoiiijke lacht-
vaart.
B. en W. wijzen o.a. op de fiaancteele
gevolgen, welke een verplaatsing van het
vliegveld voor de gemeente zou kunnen
hebben, zulks in verband met het feit, d'at
d'e gemeente zich financieel heeft geïnteres
seerd' bij den woningbouw, welke mede ter
wille vau de employe's van de K. L. M,
is ter hand genomen en bij den aanleg van
den provincialen weg AmstelveenSchip
hol, voor welken aanleg d© gemeente Nieu
wer Amstel aan de provincie een Lijd rag©
ft. fonds perdu heeft verstrekt van f80.090
Yoor Nieuwer Amstel zon deze weg bij op-
beffing van Schiphol geen groote beteekenis
meer hebben.
Overzicht Tweede Kamer
Het vcrkloosheiilsdebal geslo
ten. Minister-president Colijn
beantwoordt 24 sprekers.
Het woiklooshüldsdebal in de Tweede
Kamer is afgoloopon. De minister van al-
gemcenc zaken tl r. II. Colijn, hoeft den
24 sprekers, die bij dit debat liet woonl
hadden gevoerd, gistermiddag geantwoord.
Aan zijn rede, welke toen uur duimde,
onileenen wij bet volgende:
Naar aanleiding van eenige door den
heer Oud genoemde gevallen, waarin het
steunbedrag liet loon van liot vrije bedrijf
overtreft, zeiilc de miuislei, dat de regee
ring de steunregeling op deze punten wel
eens wil bezien.
In een uitvoerig betoog heeft de minister
vervolgens de cijfers, welke hij verteden
week Woensdag had genoemd, gemotiveerd.
Blij zette uiteen dat in do laatste vijf jaren,
waterstaat en Weiktend; meegerekend', roer
openbare weiken ongevcei e\ enveel is uit
gegeven als in de vijf jaar daarvoor.
De werkloosheidscijfer onderwierp de
minister aan een uitvoerige bespreking,
waarvan do conclusie was, dat bet aantal
werkloozen, dat voor rekening van de
abnormale veiklooshcid komt, op het
oogenblik 165.000 bedraagt.
De minister maakte een mot vee! cijfers
geïllustreerde veigeiijking met andere lan
den, met name met Zweden, en constateer
de dat in ons land in de crisisjaren meer
aan openbare werken is uitgegeven dan
in dat land.
Aan de financieel© zijde van het vraig-
stuk wordt dikwijls te weinig aandacht ge
schonken. Men zegt wel "eens dat de regee
ring het staatsbudget boven de volkshuis
houding stelt. Daartegenover slaat echter,
dat de staatsschuld sinds 1931 met 11Ö0
millioen is toegenomen. Het gaat niet aan
schulden op schulden te stapelen en liet na
geslacht aldus tot s lach Sof Eer le maken.
De regeering wil geen middel onbepioefil
laien om liet bedrijfsleven te stimulefgen.
Niet onmogelijk is, dat de invoer van afge-
weikle producten nog meer zal moeten
worden bepeikt. Hoewel ongaarne zal de
weg van den vrijen handel wellicht nog
meer moeten worden veilalen. Bij het zoe
ken naar maatregelen tot vcthooging van
het afzetgebied op de binnen en Luiten-
land ïCUe rnaikt, zal de regeering zoowel
met de ondernemers a's met de vakver-
eenigiugen overleg plegen. De arbeiders
moeten begrijpen, dat elke poging tot uit
breiding der weikgelegenheid bij voorbaat
tot mislukking is gedoemd, indien de men
taliteit zou heertc-hen, dat het beter Is
weinig en tegen hoog loon te laten werk ei
dan velen tegen een lager toon.
Bij het zoeken naar middelen om arbei
ders in de industrie te plaatsen zal de
regeering onder meer aandacht wijden aan
de mogelijkheid groepen van arbeiders
beurtelings in de bedrijven te laten wer
ken, waardoor him vakbekwaamheid be
houden blijft, zal zij het stelsel van loon-
toesiagen overwegen en ook onderzoeken
in hoeverre verlaging van do op het be
drijf rustende overheidslag ten noodig is.
Zoolang het eerste doel, liet aan den
arbeid brengen van alle arbeiders in het
bedrijfsleven, niet is verwerkelijkt, zal een
politiek van opent'are werken als over
brugging moeten dienen. De regeering zal
bij de keuze der objecten het begrip eco
nomische waarde niet te eng nemen. Of
de vervroegde inpoldering van d'e nog
xestcerende Zuiderzee mogelijk is zal
worden nagegaan. De minister wil ech
ter niet de verwachting wekken, dat in
politiek van openbare werken alle werk-
Ioozen aan den arbeid zou kunnen bran-
gen. Een belangrijke vermindering acht hij
echter wel mogelijk.
Verstrekking van bijdragen ft fonds perdu
aan de gemeenten ter uitvoering van open
bare werken kan do regeering niet zonder
meer beloven, wel voelt zij voor verstrek
king van dergelijke bijdragen in bepaalde
gevallen, waar werkloosheidsbaarden te
bestrijden zijn. Mocht in dit jaar de ver
werking van hel Werkfendscrediet zulke
snelle vorderingen maken, dat hot gestel
de bedrag van 50 millioen wordt over
schreden dan heeft de regeering d'aar
tegen geen bezwaar.
Van arbcidsdienstplicbt, die het karak
ter vau staatop voeding draagt, wil de re
geering niets weten. Wel overweegt zij
de uitoefening van een zekeren drang tot
deelneming aan de particuliere kampen.
Spreker besloot zijn rede met te zeggen,
dat. de regeering al het mogelijke zal doen,
doch tevens alles zal nalaten wat tot ont
reddering der staats- en gemeente-fïnau-
ciën zal leiden.
De replieken leverden weinig nieuws
op. De heer Fan Gelderen heeft twee
moties ingediend. Do eerste vroeg dat aan
Werkfonds werken in twaalf maanden oen
bedrag van 150 millioen zal worden ver
werkt. De tweede vroeg dat de regeering
bijdragen ft fonds perdu aan de gemeen
ten zal verstrekken voor de uitvoering
van openbare werken. Beide moties zijn
met 46 tegen 28 stemmen verworpen voor
do moties stemmen sociaal-democraten,
„De Twip"
A. Daalmeijer N. V.
communisten, nationaal socialisten en de
dn is ten deruociaten. Het wetsontwerp „ver
hooging crediet voor werkverruiming" is
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
De vergadering is tot Woensdag ver
daagd.
Motorrijtuigen 1 aa vertegenwoordigers en
de personrele belasting.
De Ncderlandsche vereenïging van ver
tegenwoordigers van handelaren en in-
dustrieelen „Hennes" heeft in haar laat
ste jaarveigadering te Utrecht een motie
aangenomen, waarin iiet bestuur wordt
opgedragen, den minister van Einanciën
te verzoeken, maatregelen te willen nemen,
die er toe leiden, dat motorrijtuigen in
gebruik bij vertegenwoordigers, voor de
personeel© belasting slechts worden aan
geslagen als uitsluitend of nagenoeg uit
sluitend voor zakelijk gebruik en dat, ia-
dien deze ook voor privé worden gebe
zigd, hiervoor hoogstens tien gulden ex
tra in rekening mag worden gebracht.
De aardappelprijzen.
De bond van kleinhandelaren ii aardap
pelen, groenten en fruit in Nederland heieft
in een a (hes, waarin wordt betoogd, dat d®
grootUanctolsprijs der aardappelen ver bo
ven de financieel© draagkracht van een.
groot deel van c-ns volk uit gaaf, opnieuw
tot den minister van economische zaken
gewend, met het dringend verzoek, maat
regelen te willen treffen, welke kunridi lei
den tot meer evenredige prijzen voor dit
vofksvoedsel, door wegneming van elk ob
stakel, dat een redelijken prijs in den weg
staat
De schepen vast de Norddentschc LIeyd
naar Rotterdam.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Bremen, dat de scb.epen van de Norddeut-
sche Lloyrï „Potsdam", „Scliarnhorst" ert
„Gneisenau" binnenkort Rotterdam in
plaats van Antwerpen zullen aandoen.
Gisteren hebben de agenten van den
Norddeutschex Lloyd te Antwerpen officieel
vernomen, dat de Duitsche reederij Ant
werpen. laai vervallen als aanloop haven
voo de bovengenoemde schepen, doch dat
hiertegenover staat, dat deze drie schepen'
zullen worden vervangen door vier mofor-
vrachtrcbc-pen die oen geregelden snel-
dienst vat Antwerpen zullen gaan oikïct-
houJ.-n, De afvaarten zullen eenmaal in de
veertien dagen plaats vinden, tegen thans
ctim aal per maand.
De maatregelen ten aanzien van
emigranten.
De Algemeene Ncderlandsche Vrouwen
Tredesbond heeft, naar aanleiding van het
tot den minister van justitie gerichte adres,
door de hoeren mr. F. M. baron van As-
beck c.s., met betrekking tot de maatre
gelen, welke door de NeJeriandsceh legoe-
ring ten aanzien van de 11 Nederland ver
toevende emigranten wou! en getroffen,
waardoor de rechtszekerheid aan een groot
aantal vreemdelingen in ons land' wordt
ontnomen, in een adres aar dien bewinds
man, er met grooten ernst op aangedron-
het daarheen te willen leiden, dat deze ver
ordeningen zoodanig zullen warde 1 gewij
zigd, en intusscben met de meeste soepel
heid zullen worden toegepast, dat de his
torische naam, welke ons vaderland', door
de eeuwen heen, heeft gehad, als toe
vluchtsoord voor hen, die verdrukt werden,
niet zal worden geschaad.
Kt verzoek is den minister gedaan, uit
naam van 9800 Neder! andsche vrouwen
en moeders, leden van den AI geineend x
Nederlandfchen Vrouwen Vredesbond.
Bezichtiging koninklijke paleizen.
Do koninklijke paleizen Noonteinde en.
Ifuis ten Dosch zijii den 2den Pinksterdag
enn de volgende werkdagen van 9 tot 5
uur voor het publiek ter bezichtiging open
gesteld.
De opbrengst der toegangskaarten komt,
ton goede aan het fonds voor weduwen
en wtezen van het personeel.
Dew iommt WMchijat 4«gelyk«, set nit*
tendering tan Zon- en FeegtdRgen.
Pryg per kwirtim] f S.—franco per post
f 9.50,. 1'rjjs per week; 15 ets, Aften*
derlflfee nummers 4 eta. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen,
Advertentien tooi- let eerstvolgend awn-
mer ruoote: vóór If uur ua liet Earesn
beeorgd gyn, V Zaterdags vófa uur.
Sen bepaalde plaate ran advertenties
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prïja der Ad ver tent tïn: van 1—5 regels ft 55;
ledore regel meer f 0.30; in het Zaterdagnummer
1_5 regel a 11.80t iedere regel meer 10,85
Reclames f(X75 per regel, Incassokoaten5cts,;
postkwitanties 15 ets. iarieven %an ad>crtonttón
by abonnement t\}H aan hetUurcau verkrijgbaar.
3 worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentuïn opgenomen ft iö.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meor
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
hs Woensdags: Kleine Advertentien tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond (5 uur aan bat
Bui eau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertontiön I tOfyindïd»
niot vóór Vrydagavond 6 Uur bezorgd
GEDIPLOMEERD
UURWERKMAKER
Rotterdamschedijk 208
Telefoon 67593
.06 TuV
Citroen-Jenever
Distillateur sinds 1857
