100
iï
EERSTE BLAD.
De toestand in het erre Oosten.
rru£^
is;'."«v..""»""»-
Woensdag 8 Juni 1938
scHieDAW
- w fSSf^9"-»"Wolr0Ve"
Engeland
Vereeitigde Staten
Het bezoek van H.M. de Koningin
aan Dergen op Zoom
Luchtvaart
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
No. 21882
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 f3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
De Japansche politiek tusschen twee vuren.
De bombardementen worden voortgezet. Het
offensief in de richting Hankau.
De levendigheid der buitenland sche reac
ties op de bombardementen cp Kanton
beeft te Tokio een zekere ergernis ver-
nekt
Juist op bet oogenblik, waarop de
nieuwe regc-erin g-K ono je tegel ijker tijd!
tracht de opeaties in China krachtig
voortgang te doen vinden en de weder
aanpassing voor te bereiden der Ja
pansche betrekkingen met die buiten-
landscbe mogendheden, komen de stap
pen van de Britsche en Fransche am
bassadeurs te Tokio op onverwachte
wijze de moeilijkheden onderstreepen
van een verzoening dezer beide doel
einden.
De taak der Japansche diplomatie lijkt
nog gecompliceerd' door de noodzakelijk
heid de fictie in stand te honden van
„afwezigheid! van oorlog" in Chma op een
oogenblik, waarop de militaire autoritei
ten het oorlogsrecht opeischea ter recht
vaardiging van het bombardement van
Kanton
Deze fictie blijft echter onontbeerlijk
in de ooeen der Japansche politieke
kringen, wanneer Japan wil vermijden,
d'at de neutralileitswet door de Ver-
eenigdte Stalen, wordt toegepast. Wan
neer deze wet toegepast zou worden,
zou daardoor de internationale toe
stand! diep wijzigen en o.rn. Japan
niet meer in staal zijn Amerikaaasch
oorlogsmateriaalte koopen.
De wensch dezen toestand van niei-ver-
klaaidou oorlog te handhaven, wordt in
de oognn van buiten)-.ndsche waarnemers
juist onderstreept door de Japansche reac
tie op de sluiting van de Chineesche
ambassade in Tokio door de regeering
van Ilankau.
Een officieuze nota van het Japansche
ministerie van builenlanckehe zaken hier
over verklaart, dat het iieelemaal niet
gaat om een verbreking der diplomatieke
betgeJckingea tnsschen dte beide landen,
maar om oen besluit, welks motieven de
regeering te Tokio ontgaan en dat de Ja
pansche legeering met zal weerhouden
om evenals in het verleden, de bescher
ming te verzekeren van d)e ia Japan woon
achtïge Chineesche onderdanen. Kortom,
man schijnt te vreezem, dat Japan bet
voordeel verliest van een politiek, die
ïn staat stelt op diplomatiek terrein de
stelling van den nietverkla arden oorlog
te doen gelden en tegelijkertijd op mili
tair terrein de stelling van den oorlog
a outrance toe te passen.
In een hoofdartikel wijst de Japan Ti
mes qp de „verre van vleiends belang
stelling voor de Japansche methoden van
oorlogvoering in China" en de krachtige
protesten bij de Japansche regeering tegen
de bombardementen van Kanton van dein
kant van „zekere Westerscba mogendhe
den". Het blad schrijft verder: „Wij zul
len ons best doen onze natuurlijke ver
ontwaardiging in bedwang te houden. Onze
gevoelens komen in opstand tegen deze
protesten, die inhouden, dat onze dappeiro
soldaten schuldig zouden zijTi aan ern
stige onmenschelijkbeid. De Japansche sol
daten en vliegers beboeren tot de nd!-
derlijksle en edelmoedigste krijgslieden ter
wereld".
De gebombardeerde sleden waren
geen „open steden".
Een telegram van het Japansche ttcle-
graafagentschap Domei meldt in dit ver
band nog uit Sjanghai, dat schout bij
nacht Nomocra, de chef van do afdfeelmg
speciale diensten deir marine in Sjanghai,
een. verklaring hoeft afgelegd tijdens een
gistermiddag gehouden persconferentie-,
waarin hij na een uitvoerig betoog om;
aan te toonen, dat de gebombardeerde
Chineesche steden geen „opensteden" maar
„verdedigde steden." wanen, o.m. zeide:
„Terwijl wij zullen voortgaan er
grooten zorg aan te besteden, dat een
maximuingroad van nauwkeurigheid in
het doelen onzer luchtstrijdkrachten
verzekerd wordt, is hot tevens ons
voornemen de luchtaanvallen met
zelfs nog grootore kracht voort to
zeiten, teneinde da Chineesche auto
riteiten te doen begrijpen, dat hun
tegenwoordige houding nutteloos is,
en om zoo spoedig mogelijk een ein
de te maken aan de vijandelijkheden,
waarvan deze bombardementen oen
begeleidend onderdeel vormen.
Het is derhalve de wtónsch van de Ja
pansche vlooiautoriteiten, dat de onder
danen van derde mogendheden, die in die
steden verblijf houden, met alleen zelve
de gebieden zullen vermijden, waar Chi-
neesch luehlafweermateriaal is geplaatst,
maar ook onwetende Chineezen den raad!
geven, beschutting te zoeken buiten der
gelijke gevarenzones.
De luchtaanvallen op Kanten.
Japansche vliegers hebben gisteren weer
enkele aanvallen ondemomela op Kan! on en
daarbij voorai de btaurt der regeeringsge-
bouwen en de electrische cent raio bestookt.
Er is groota schade aangericht. Sjamien,
de buitenland sche concessie was gister
avond van licht verstoken.
Om half negen werd' bij maanlicht nog
een aanval uitgevoerd'. De aanvallers lieten
brandbommen vallen op de Noordelijke
stadsdistricten. j
Een groote petroleum voorraad' is in
brand gevlogen. De vlammen siaan tiental
lea meters hoog dte lucht in.
Japansche vliegtuigen hebben ook pam
fletten omlaag geworpen boven Swafau,
Hierin werd medegedeeld, dat. de oorlogs
zone thans naar Zuid-Chin a is verplaatst.
De burgers wordt aangeraden de stad on
middellijk te verlaten, Be vliegtuigen keer
den later terug en wietpen een viertal bom
men naar de forten.
De nieuwe verdedigingslinie ter
- - bescherming- van flinksn.
Dc Chineezea treffen koortsachtig voor
bereidingen om Hankau te verdedigen m
een nieuwe versterkte linie, welke onge
veer 110 mijl ten Noorden van liar&au ligt
en waar men verwacht, dat nieuwe Chi
neesche troepen, die thans gedurende tien
maanden geoefend zijn, gebruikt zullen wor
den, waarschijnlijk gesteund door de pas-
verkregen oorlogsuitrusting, die tot dus
verre spaarzaam gebruikt is. Een commu
niqué uit Hankau verklaart, dat de ge
rechten voortgaan nabij Tsjoentsjau, op
weinige mijlen ten Oosten van Tsjdigtsjau.
Tsjaug I£ai Sjek maakt bekend, dat liij
de luchtafweer van Kanton sou willen ver
sterken. Teneinde het dooden en verwon
den van duizenden Kantöïneescbe bur
gers te wreken roept Tsjang Kal Sjok de
Ghineezen op (e strijden voor de vrijheid
van het land'. De offers van heden zoo
zegt hij, zullen den weg banen voor de
overwinning van morgen.
Het Chineesche felegraafagen tschap Cen
tral News deelt, in een officieel commu
niqué nog mede, dat de Chineesche troe
pen, die Kaifeng hebben verdedigd, z,ch
hebben teruggetrokken op een nieuwe ver
dedigingslinie, gelegen ten Oosten va'a
Tsjoengmoe, halverwege tusschen Kaifeng
en Tsengtsjau, langs de Loenghai-spoorlijn,
na den geheelen dag de Japansche aan
vallen. beantwoord te hebben.
De strijd in Spanje
De opstandelingen hebben hun
offensief hervat.
Do opstanaelingen hebben gisteren bet
offensief tegen Catalouie hervat over de
geheele breedte dei' fronten in Teruel en
Castellon. In het begin van den middag
waren zij over een diepte van acht kilo
meter opgerukt in den sector van Albo-
cacer, waar de refeeringstroopen nog steeds
stand' houden. In den middensector was
do opmarsch in de richting van liet dorp
Adzaneta zeer snel. Het dorp wordt nu
belicersoht ten Noorden, Oosten en Westen.
Tegen het einde van den middag be
vonden de rochfsehe troepen zich op 18
kilometer ten Zuiden van Albocacer en
op 25 k m van Castellon. Op den rechter
vleugel van het front boden do regerings
troepen veol krachtiger tegenstand, doch
zij moesten belangrijke stellingen langs den
weg van Teruel naar Sagunto prijsgeven.
Bij het vallen van den nacht duurden de
operaties aan het geheet© front voort.
Alhvnte en Valencia gebombar
deerd. Eugolscho schepen getrof
fen.
Gisteren hebben vijf driemotorige toe
stellen. der Franco luchtmacht de haven
Alicante bestookt. Twee personen wtórdon
gedood en zeventig gewond. Omstreeks
middernacht naderde uit zde oen water
vliegtuig, dat bommen dn de haven liet
vallen, waardoor twee Engelsche schepen-
werden getroffen. Do schade was aan
zienlijk. Er waren evenwel geen slachtof
fers.
In Valencia werd bet Engelsche stoom
schip Thuxstin zwaar beschadigd door
bommen, waardoor het schip zich in zin
kenden toestand zou bevinden.
Britsche regeering zou maatrege
len beramen.
De Britsche regeering ziet reeds sinds
eeaige dagen maatregelen onder oogtón,
die genomen zouden kunnen wordtera om
een. herhaling van aanvallen op Britsche
schepen te voorkomen.
De regeering is ia overleg getreden met
haar vertegenwoordigers te Barcelona en
Bugos om de maatregelen te nemen, wel
ke noodig zijn, waarbij tekening zal wor
den gehouden met hun adviezen era. voor
stellen.
Zooals men weet werd dö Maryad op
3 Juni getroffen. De tweede machinist is
toen verdronken. Op 6 Juni werden vijf
Engelsche matrozen gedood toen een bom
op de Saint -Winifred, terecht kwam. Er
waren toen ook nog vlêv gewonden.
Zweden en Noorwegen deen mede.
Gezaghebbende Britsche kringen bevesti
gen, dat de regeeringen van Zweden, ©n
Noorwegen er in hebben toegestemd doel
te nemen aan een internationale commissie,
welke belast zal worden met oen onder
zoek naar eventueels bomaanvallen op
open steden in Spanje.
De Amenkaansche legoering werd even
eens gepolst, doch zij' heeft nog geen de
finïtief antwoord gegeven.
Frankrijk, Italië en DuHscbland zijn van
het Britsche voornemen in kennis gesteld.
De werkloosheid.
Volgens de laatste telling bedroeg het
aantal werkloozcn 1778 805, d.w.z. 31011
moer dan ia de voorafgaande maand'.
Duitschland
Joden in Weenen gearresteerd.
Trfdens Pinksteren, zoo wordt gerateld,
zijn er te Weentón nog meer joden gear
resteerd. Van officitóele zijde bewaart men
het stilzwijgen ten aanzien van het aan
tal arrestaties. In bevoegde kringen ech
ter stelt men het aantal van degenen, die
uit Oostenrijk alleen naar het concentratie
kamp van Dachau vervoerd zij'n op 7190.
Uitingen van aiiti-semitisnie.
Bad Ems heeft zich gevoegd bij het reeds
groota aantal Duitscli© vacantie oorden,
welke geen moJsche gasten toelaten. Aan
hotels, pensions, en restaurants worden
opschriften aangebracht met de mededee-
hng, dat joden er niet meer bediend' wor
den.
Een dienst voor „cultureele betrekkingen"
ingesteld.
De Amerika atisclie kamercommissie voor
financieele aangelegenheden heeft een wets
ontwerp aangenomen, dat voorziet in ©en
crediet van 25 tnillioen dollar, bestemd
voor de inrichting op het departement
van staat van een „dienst voor do cul
tureele betrekkingen".
Het doel is do propaganda van aektóitó
Furopeesche landen in Zuid-Amerika te
bestrijden door studenten en professoren
uit te zenden.
De commissie heeft voorts tóen erediet
van 25 millioen gevoteerd voor tóen af-
deeling voor „internationale verbindin
gen", eveneens aan het departement van
buitenlandsclie zaken. Deztó dienst zal dtó
betrekkingen der scheep- en luchtvaartmaat
schappijen met vreemde landen controle©-
ren.
De commissie heeft ten slotte voorge
steld een crediet van 41.775.167 dollar te
openen om onverwijld twee pautsörschepem,
een vliegkampsehip, twee kruisers en tien
hidpschcpen op stapel te zetten.
Tsjecho Slowakije
De reis au Henlein.
In. Sudeten Dorische kringen is men zeer
geheimzinnig omtrent de laatste reis van
Henlem Men vei klaart alleen to weten,
dat hij gisteren naar Duïtscbland is ver
trokken, vanwaar kg in den avond terug
keerde. De Plager Mittag" veronderstelt
dat hij een onderhoud heeft gehad met den
vroegeren nationaal sociahstïseken afge-
vaardigde Krebs, die is gevlucht na een
een vonnis wegens hoogverraad en thans
lid is van don Durisehen rijksdag Men
zegt, dat Goebbcls Krebs zou hebben be
noemd tot gouwle.der van liet Sudeten-
gebiet?
Dc besprekingen over het nationaliteiten
statuut.
De voortdurende zitting van het comilé
dei politieke ministers, die de vorige week
reeds was aangekondigd, is gisteren be
goJincn Be ministers kwamen bijeen ter
beraadslaging over de details van het na
tionaliteilenstaluut De gedaclitenwissehn-
gen van minister president llodza met de
veitegenwoordïgers der nationaliteiten zijn
vandaag begonnen met een audiëntie, die
de premk-r heeft toegestaan aan gedele
geerden van de paitij van Henlem
Int. Samenwerking
Dc Italiaansch-Duitsrlic ov creenkemst
inzake Triest.
De op 28 Mei 1938 ge leek end-a Itali-
aansch-Duitsche overeenkomst inzake Triest
voorziet, zooals reeds werd gemeld, m
maatregelen om te verzekeren, dat de Ila-
Kaarische haven niet benadeeld zal worden
tengevolge van den Anschluss
Met ingang van 31 Mei zijn alle voor
keursrechten daor Duitsehc Noordzeeha
ven of door aan de Adnatbehe Zee gelegen
Itelïaansche havens toegestaan voor koffie,
cacau, katoen en thee afgeschaft.
De spoorwegtarieven tusschen Oostenrijk
sche stations en Tnest zullen worden ge
haudhaafd op een schaal, welke tien pro
cent lager is dan de tarieven van deze sta
tions naar do Duitsche Naordzeehavens.
BINNENLAND
De historische optocht trekt aan
H.M. de Koningin voorhij.
Na een korte rit door de njk versierde
stad is H.M de Koningin gistermiddag offi
cieel in de Mai Kiezen zaal van het stadhuis
van Bergen op Zoom ontvangen De burge
meester sprak nierbij een rede uit, welke
werd heanlwocrd door HM de Koningin
De Kon.ngm sprak als volgt.
Ik aclil M'j gelukkig ©enige oogenhhkken
m Bergen op Zoom ©n in het marksezaat
te vei toeven, dat door zulke oude en hechte
banden aan Mij'n Stamhuis verbonden is,
©n levens de gelegenheid te hebben per
soonlijk deze gemeente geluk te wenscken
met de herdenking, welke zïj thans viert.
Met trots mag de Bergsche bevolking op
het verleden terugzien, waar zij meer dan
eens ©en bolwerk bleek voor d© vrijheid
©n de onafhankelijkheid van ons vader
land.
fj dankend, mijnheer de burgemeester,
voor d© woorden, welke u namens den
gemeenteraad ©n namens de bevolking van
Bergen op Zoom tot Mij heeft genekt, stel
Ik er prijs op uiting te geven aan Mijn
erkentelijkheid voor de ondubbelzinnige
wijze, waarop deze stad -van haar trouw
en aanhankelijkheid jegens Mjj heeft doen
Mijken.
Terugziende op de eeuwen, die verioopen.
zijn sedert de stichting dezer stad, een tyd-
peik, dat i oor haar vele veranderingen
ook op economisch gebied bracht, is het
Mijn ojjiecbt© wensch, dat in de toekomst
voorspoed en welvaart voor haar zij weg
gelegd.
Nadat H M. de Koningin gesproken had!
werd het gerestaureerde oud© raadhms be
zichtigd.
7-1} begaf zich vervolgens naar liet bor
des, waar een hoogea wijnrooden troon
hemel stond opgesteld, die m het zon
licht prachtig kleurde tegen den gelen
zandsteen van den renaissanc.e-gevel. Het
publiek, dat rmgsom op eerbiedigen af
stand op tribunes en stoeten stond
begroette Haar met b.indgekkp Naast de
Koningin nam de dame du palais, mevr,
Reigcrsbei'g Verst ups plaats, terwijl d© ar
chivaris C. J. F. SJootmans de Koningm
voorlichtte over de figuren van den histo-
rïschcn optocht, die nu, prompt op tijd,
begon te vertrekken.
Er zijn historische optochten en histo
rische optochtpn.
Er zijn er, die potsierlijke uitdragmgen
zgn van hulpelooze vermommingen. Deze
historische optocht echter mag genoemd
worden. Het beschaafd© geheel was oen
verzorgde en artistieke parafrase op het
verleden van de stad.
In hel bizonder dient melding gemaakl
te worden van het muzikale deel van den
optocht. Diepen mdrulc maakten d© motet
ten van Jacob Obrecht, die ijltjes op het
wijde marktplein verklonken en in aan
dachtige stilte door het publiek werden
aangehoord.
Pater van de Peet leidde het jongens
koor van juvenaat der congregatie van
het Heilig Hart.
Een bizonder cachet word aan dien
stoet ook verleend door de muziek van
dc korpsen „Kolpings Zonen", „Eendracht
maakt Macht", en „Concordia", welke
oude muziek speelden, passend) op den
tijd, welke door de groepen werden voor
gesteld.
H.M. de Koningin volgde alles met vöe-1
aandacht en gaf meermalen uiting aam
Haar bewondering.
Toen de stoet voorbij was heeft Zij in
de groote hal van bet stadhuis de nota
belen der stad aan zich doen voorsteltea.
H.M. de Koningin heeft bewondering go-
nit voor den optocht en voo-r de vorste
ling der stad. Voldaan was Zij over de uit
breiding der stad en mot belangstelling
heeft Zij naar den economischon toestand
der bevolking geïnformeerd.
Te half vijf vertrok HAL per auto naar
liet station, wederom langs do route door
de enthousiaste menigt© toegejuicht. Even
later vertrok haar trein naar Amhcin van
waar een auto Haar naar Het Loo bracht.
Een „Nonvlinder" voor de K.L.M.
Btó K.L Ut -vloot is met ©en. klein toestel
uitgebreid. De groot© vliegtuigen dragen
allen vogelnamen; de kllcine Koolhoven's
van het typ© FK 43, echte luchttaxi's,
welke -ook voor do opleiding gebruikt wor
den, zij'n met namen van insecten gesierd.
De „Nonvlinder" is d© nieuwste aan
winst, ©en gloednieuwe taxi van de Kool-
hovenfabrieken, welke machine, in tegen
stelling tot zijn oudere stamgenooten, met
een verstelbare schroef is uitgerust.
De Pil—AS N is ti jdens het afgeloopetr
week-eindo op Schiphol bjj de K.L.M.-
vloot ondergebracht j
hx
Een detail van den historisehen optocht, ito H» M. van het bordes van het stad-
i huis to Bergen op Zoom gade sloeg.
it li jü,vl
Se» eonnnt rcmtdJnt difeïgij, ifelnft-
aecilcrias ®!t0 Zon- en fiwstilwtfn
Trijs per knHiiHil f i irtni-o per pnat
g 50 - IIJpel 53 ets Afzon-
fifrhjEer nummers 4 ets Abonnementen
worden dagelyl- aangsaomen,
'MwMh, voor bot oerstrolgend nam-
m»r moot en TÓér elf aar aan iet Bureau
bezorgd zgn, 'e Zaterdags vódr 9 uur.
'Een bepaalde .plaat», m adrertentife
■wordt mot gowwborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs dor Ad verten ttën: van 1—5 regela f i 55j
iedere regeJ meer f0,30, Ld het Zaterdagnunimer
1—5 regels i t 80, iedere regel meer f 0.35
Reclames ro/75 per regel IneasackostenSct#
postkwitanties"l5 ets, iancven an ad verten tien
by tbomieifient zijd aon bet Bureau verkrijgbaar
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertenties opgenomen ft 10.00 t/m la woor
den, f075 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot ee« maximum van 30 woorden.
*s WoensdagB Kleine Ad vertentien tot 25 woor
den f0 25, mits v6ór Dinsdagavond Guur aan het
Bureau bezorgd
's Zaterdags K leine Advertentien J1JX), indien
nlot vftftr Vrydagavond 6 our bezorgd.
Vraagt
--"K juAi -fjtót'-W i