EERSTE BLAD.
Vrijdag 17 juni 1938
De strijd in Spanje
Roemenië
IJ
Tel. No. 8S300 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
No. 21890
<k
Postrekening No. 53IL
BUITENLAND
De 43ste divisie van het regeermgsleger
door de Franco-troepen over de Pyreneeën-grens
naar Frankrijk gejaagd.
De mililiemansdiappen van de drie en
veertigste divisie der regeeringslroepen, die
zich sedert verscheidene maanden „verde
digden in de streek van Bielsa in de Pyre
neeën, zijn gisteren geweken yoor den
druk der herhaalde aanvallen van die
rechtsche leger troepen. Toen hij voelde,
dat hij eeii verloren spet speelde, heeft
kolonel Belt-ran, die het bevel voerde over
deze troepenmacht, der regeering, Woens
dag bevel gegeven tot den terugtocht.
Na de evacuatie der gewonden, zieken
en kinderen, in het geheel ongeveer 300,
welke in Arrean zijn ondergebracht in af
wachting van hun overbrenging naar Tar-
bes, zijn de müitiesoMaten op hun beurt
de grens overgetrokken. Alle maatregelen
werden door de Fransche autoriteiten ga-
nomen om hen onderdak te brengen en
te repatrieeren. In den nacht zijn verschei
dene duizenden militiemari schappen de
grens gepasseerd en ontvangen, aan. den
Franscben. post, waar zij ontwapend wer
den en ingeënt. Bij oen der laatste groe
pen bevond zich kolonel Beltran, de be
velhebber.
De uitgewekenen worden met vrachtwa
gens naar Arreau vervoerd, waar zij moe
ten verklaren naar welk deel van Spanje
zij willen worden geevacuoerd. Gistermor
gen is een eonvooi van 1500 militioman-
nen uit Arreau in de richting van 'Ger-
bere vertrokken. Gistermiddag otn 2 uur
40 weTd een tweede, Oven groot, eonvooi
gevormd.
Gisteren hebben 90 militiemanscliappen
verklaard naar het gebied van Franco te
■willen worden gebracht. Zij verzochten ^via
Hendaye haar Spanje te mogen patrieeian:
De overigen gaven als hun wenseh te
kennen weer in do geleJeroa dor regie
ring te worden opgenomen. Volgens de
laatste berichten zijn reeds 5000 militie-
soldaten te Fabian ontvangen.
Den gcheelen dag heeft hot terugtrek
ken der 43ste divisie over de Pyreneeën
door den Col Lagela voortgeduurd!. Sinds
het aanbreken van den dag sïjh ruim 4000
militiemanschappea in Fabian aangekomen.
Zoodra zij daar aankwamen zij wa
ren in het greusdorpje Plan ontwapend
werden zij met vrachtauto's naar Ar
reau gebracht, waar het „referendum" wtecd
gehouden.
Om negen uur gisterochtend werden
1500 manschappen naar Barcelona ver
voerd en 180 volgden 's middags om drie
uur. Aan het einde van den middlag raain-
,de men het aantal soldaten, dat don berg
pas overgetrokken was, pp 8000. Honderd
en vijftig gewonden werden met reiswagens
naai' het raadhuis van Arreau gebracht.
Om drie uur gistermiddag werden de auto
riteiten gewaarschuwd, dat kolonel Dol-
(ran de grens gepasseerd was.
Drieduizend militiesoldalen zijn door dan
pas Rieumajor de grens gepasseerd.
Bielsii bezet.
De rechtschen bobben Bielsa en de go-
heel e vallei, waar da „43ste divisie ivoer-
sland bood, bezet. De laatste manschap
pen dier divisie vluchtten naar Frankrijk,
De rechtsc.lue troepen hebben na do be
zetting van Bielsa de Fransche grens be
reikt, waaï op de douanepost met ©enige
plechtigheid de dag van het reditsdie
Spanje zal worden geheschen.
Reuter meldt, dat wel eenige krijgsgevan
genen werden gemaakt, doch dat de meeste
regeering&lrouwe soldaten via den Pineta-
pas ontsnapt zijn. Zij voerden de burger
bevolking van Bielsa en do omliggende
doipen met zich mede. Na de ontruiming
werden de dorpen met dynamiet opgebla
zen.
liet rcchtsche hoofdkwartier heeft een
communiqué gepubliceerd, waarin woidt
medegedeeld, dat de operaties t-egen do
43sle divisie van het regeenngsleger zijn
geëindigd met de bezetting van de dorpen
Bielsa, Farzan, Javierre en Ezquorda. Hier
aan wordt toegevoegd, dat de terugtrek-
kendfC re gee rings) roep en aüe dorpen in
de Cinca-valJei hebben vernield en in hralid
gestoken. Achtergebleven bewoners deelden
mede, dat do regeeri agt troepen het groot
ste doel van de lx-volhing gedwongen heb
ben mee over de Fransche grens te trek
ken. bovendien werd al het vee meege
voerd. 1 i 1
Aan de andere fronten.
Aan het front van Oistellon auutde de
opmarsch van de rechtschen voort. De
vjjnnd liet meer dan vierhonderd do oden
«IP het slagveld achter.
Aan het front van Oordova nabij Peii-
narnoya hebbten dë troepen van Franco de
Sierras Batura Noria bezet, alsmede de
dorpen Vateequillo en Lagranjuela, Vijfhon
derd gesneuvelden van de regeeringsfcroe-
pen bleven op het slagveld achter en de
rechtschen maakten 208 krijgsgevangenen.
De luchtmacht bombardeerde militaire
objecten te Alicante en do opslagplaatsen
van oo rlogsmat e ri 2 el en oorlogsschepen te
Valencia. Een schip werd' getroffen, een
ander tot zinken gebracht Bovendien wer
den twee fabrieken van ooriogsmaterieel
getroffen.
Villa. Real bezet
De rcchtsche troepen hebben Villa Real,
een welvaremie stad op 10 K.M. ten Zuiden
van Gastellen bezet
De uittocht der bevolking uit Gastellen
en de omliggende dorpen duurt voort. Der
tigduizend vluchtelingen zijn tot dusverre
ia Valencia aangekomen.
De toestand in het Verre Oosten
De overstroomingen langs de Gele
Rivier. Honderdduizend doodcu?
Domei verneemt uit Kaïfeng, dat de
gaten in de dijken langs de Gele Ri
vier in zóó sterk» mate grooter wor
den, dat alle pogingen om Honan voor
het water 1» beschermen ijdel schijnen.
Er zijn nog geen nauwkeurige berich
ten over hei aantal slachtoffers, doch
men overdrijft niet, als men aan
neemt, dat reeds 100.000 meuschea
om liét léven gekomen' rijp.
Volgens de Japanneezon hebben de Chi
neezen niet alleen de dijken langs de Gele
Rivier vernield, maar ook dijken in het
Noorden. Luitenant kolonel Kiruaka, die
een reis naar het overstroomde gebied
heeft gemaakt, verklaart, dat de Gele Rï-
veri thans meer dan acht kilometer breed
is.
liet water heeft tot nu toe 1600 vier
kante kilomeier oversfroomd. Het gaat er
thans om, of het water van de Hoenghe,
zich over de groote meren met het water
van de Jangste zal verbinden. Indien dit
gebeurt, wordt midden-China met de groot
ste overstroommgsramp van deze eeuw be
dreigd. De provincies Honan ©n Auhwei,
reet rond 50 millioen inwoners, zijn dan
waarschijnlijk reddeloos aan het water
overgeleverd Japansche deskundigen ver
wachten de beslissing binnen de komende
48 uur.
Het Chineesdie telograafagentschapi meldt
uit Hankau, dat de nationale Chineesche
regeering opdracht heeft gegeven, de be
schadigde dijken, van de Gele Rivier zoo
snel mogelijk te doen repareeren.
De Chineezen vallen aan.
Aan de Westzijde van het overstroo-
mingsgebied zijn de Chineezen op ver-
scherpte wijzen tot aanvallen overgegaan.
De Japanneezen trekken zïcb, door het
water gedwongen, Zuidwaarts terug en
versterken Jnngs den Zuidelijken oever
van de Jangtse aangelegde stellingen. Eerst
daarna willen zij den aanval in de richting
van Hankau enen en.
Japansche \]jep(uigon hebben gisteren
veischeidene malen de Chineesche artil
leriestellingen hij de eerste Janglse-ver-
sperring mj Matante gebombardeerd.
Hevige aanvallen der CJimcc-
zen op Nanking.
Nadat de Chineesche tioepeu verster
kingen hadden ontvangen, hebben, zij een
hevigen aanval ondernomen op den sec
tor van Nanking ter plaatse, waai' de Ja
panneezen troepen aan land zetten voor
een aanval op Hankau.
Het plaatsje Livesjausan zou door de
Chineezen zijn bezet.
Vereenigde Staten
De bestrijding der werkloosheid.
Het Huis van Afgevaardigden heeft het
reeds door den, staat aangenomen wets
ontwerp, waarbij 3723 millioen dollar be
schikbaar wordt gesteld' voor werkloos
heidsbestrijding en economisch herstel, aan
genomen, 1
Het militaire hof van cassatie heeft het
beroep van Cjodreanu, den leider v,an de
ontbonden IJzeren Garde, verworpen, warur-
dioöj' de veroordeeling tot 10 jaar gevange
nisstraf definitief is geworden.
Ysjeclto Slowakije
De plannen veer driejarigen diensttijd
terrqjdfe gewhoven,
Naar de Detitsélic Kaclirichlendienst
meldt, ïs het plan tot invoering an een
driejarigen diensttijd!voor ombepaalden tijd
op zijde gelegd.
De reden daarvoor moot, aldus wordt
verder gezegd, gezien, worden in de reactie
van eenige buitenland "Che regeeringei, die
gevaar voor den vrede vreesden. Duur Tsje
ch Slowakije onder alle omstandigheden
vastbesloten is zjjn bijdrage tot het be
houd' van den vrede te leveren, heeft liet
voorloopig van. de uitvoering van het plan
afgezien. Dit beteekent echter niet, dat het
plan voor goed' verdwenen is, omdat de
generate staf op militaire gronden reke
ning moet houden met de noodzakelijkheid
van. een drie-jarigen diensttijd.
Deze voorloopige oplossing komt ook te
gemoet aan de wensehen van Engeland en
Frankrijk, 1 i
Hixtza voert besprekingen.
Il&dza heeft gistermiddag den voorzit
ter er» den secretaris-generaal der Sudeten
Buitsch© sociaal democratische partij,
Joaksch en Tauh, ontvangen Dit onder
houd rond plaats binnen het kader der
onderbande) in gen van de regeering met do
minderheden terzake van, het nationali
teiten statu ut. I 1
Onder de wapenen geroepen lichting naar
huis.
Naar vernomen wordt, zal de lichting,
die op 21 Mei op grond van de wet op
den militairen dienstplicht onder de wa
penen was geroepen, dezer dagen afzwaaien
Zomersproeten
SPRUTOL
Duitschland
De rede van minister Funk
Ren(everl»ging veor de buiten
landse!» schulden gevraagd,
In zijn te Bremen 'uitgesproken rede
voering heeft de rijksminister van economi
sche zaken, Walter Fuijk, nog gezegd; In
Juni 1937 beliep het bod'rag der achter
stallige ooriogsjschuldcn 64 milliard mark.
Hij herhaalde het argument, dat het pres
tige van het nationaal socialistische Duitsch
land niet verdragen kan, dat de Duitsche
effecten in hel buitenland tot een lagen
koers inzakken. Hij vroeg een regeling,
welke een \*er!agmg van den rentevoet op
de Duitsdhe buitenlandsche schuld zal
medebrengen.
De Berlvjnsche avondbladen kennen
groote beLeekenis toe aan de redevoe
ring, waarbij de rijksminister van economi
sche zaken Funk alle verantwoorde)ijklieid
van Duitschland' voor de Oostemijksche
leerlingen heeft van de hand gewezen.
De bladen zegecn, dat het buitenland thans
volkomen op de hoogte is gesteld van
de Duitsclie opvatting over deze kwestie.
De National Zei lung schrijft, lat de
rifksminister van economische zaken af
gekondigd heeft, dat Duitschland zich zijn
economische vrijheid is-, bewust geworden,
het is natuurlijk, dat na het bankroet
van een tegenstander, di© de aanhangers
van het nationaal socialisme terroriseerde,
die hen m gevangenissen wierp en hen
deed ophangen, het rijk weigert zijn schul
den op den koop toe te betalen.
De bladen hopen, dat de onderhandelin
gen met Engeland op de door Funk aan
gegeven grondslagen tol een goed einde
zullen kunnen komen. Duitschland wenseht
vurig de instelling van een gedwongen
clearing te voorkomen, maar, aldus zeg
gen politieke kringen, het rijk van het
nationaal socialisme zal nimmer huigen
voor con maatregel van dezen aard.
Razzia onder Joden, l
Sindö eenige weken stelt de crimineele
politie te Beihjn een uitgebreid onder
zoek in in Joodsdie kringen. Tal van
personen zijn aangehouden en een aanlal
wordt in hechtenis gehouden.
Volgens meüedcelingen der politie zou
deze actie als voornaamste oorzaak hebben
de bestrijding van den handel in verdoo-
vende middelen, waai aan Joden zich zou
den schuldig maken.
Binds eenigen lijd hebben zich meer Jo
den te Berlijn gevestigd. Er schijnen reeds
meer dan duizend Joden te zijn gear
resteerd!.
De Joodsclic koffiehuizen op de Kur-
fuerslendamm zijn bijna geheel leeg, daar
de politie alle dagen invallen doet in dit
Soort zaken.
Zweden
De verjaardag wn Koning Gustaaf
Feestelijkheden. Eten gift van
de natie.
De mjuister-pre-adent heeft den koning
ter gelegenheid \xu diens tachtigsten ver
jaardag een bedrag van 3.330000 kronen
ter hand gesteld dat bij national© inschrij
ving was vcikregen en volgens den wenseh
van den koning bestemd zal worden voor
medische doeleinden, met name voor de
bestrijding der kinderverlamming.
Het gemeentebestuur van Stockholm
heeft in de gouden zaal van het stad
huis een maaltijd aangeboden, waaraan
de koning, de koninklijke familie en nog
meer dan 500 andere personen aanzaten.
Na den maaltijd begaf de koning zich naar
het stadion, waar hij een défilé van ver
een! gingen gadesloeg. Later in den middag
aanschouwde de 80 jarige vorst te paard
gezeten het voorbijtrekken van ongeveer
5000 man (roepen.
De feestelijkheden werden besloten met
volksspelen en d'ansen in alle parken en
op de pleinen, fn het koninklijk slot werd
gisteravond een maaltijd gehouden voor de
leden en verwanten van het Koninklijk
Huis, waarvoor meer dan honderd p^rso
nea genoodigd waren.
Int. Samenwerking
De Zuid-Slavische premier, Stajiuino-
wilsj, is gistermiddag in Venehe aangeko
men. Hij uerd verwelkomd door den mi
nister van buitenlandsche zaken graaf
Ciano. Gisteravond hebben de beide staats
lieden een onderhoud gehad.
Gemengd Nieuws
Het proces-Beeker
De vethive is toerekenbaar.
Gisterochtend weid het pieces tegen de
weduwe Boeker \ooifgezet.
Eerst weiden gehoord de arisen De
Block en Leroy, die belast waren gewor
den met een onderzoek naat de geestver
mogens van verdachte.
Volgens deskundige Do Block moet de
weduwe Becker toerekeningsvatbaar wor
den geacht.
Dr. Leiov ^lool zich hij het oordeel
van zijn collega aan. Hij verklaarde, dal
het geestelijk evenwicht bij beklaagde niet
gestoeid was noch is,
Vervolgens weid een (vrouwelijke) apo
theker en twee apotliekeis gehooid, die
verklaringen aflegden over bestellingen digi-
ialine door beklaagde.
Ten slotte werden de leden van de jury
uitgenoGdigd een kopje thee te drinken,
waarin digitaime was opgelost. Begonnen
werd met hcete lliee, doch van verder
proeven, in andere hoeveelheden zag
men af. 1
Bezwarende getuigenverklaringen.
In de zitting van gistermiddag hebben
getuigen verklaard, dat geen enkel recept
terug gevonden is in de opgegeve. i apothe
ken, waarin de weduwe Becker digitaline
zou zijn voorgeschreven.
De inspecteur van politie. Schmidt, gaf
vervolgons een relaas van de arrestatie
van de beklaagde, waarbij hjj bizonderheJen
mededeelde ten aanzien van de anoniem©
brieven ©n de telefoongesprekken, bene
vens de klachten, die de aandacht van da
justitie hebben getrokken en de arrestatie
hebben uitgelokt De wed. Becker loo
chent dan eenige feiten van minder ba-
lang.
Er wordt acte genomen van een verkla
ring van dokter Birra, die niet den indruk
heeft gehad1, dat mevr. Oastadot teekeaeo.
vertoonde van grootscheepsche vergifti
ging
Wat echter het geval Weiss betreft, be
vestigt de doktor, dat de weduwe Bedter,
toen zij hem aan. de telefoon riep om zijn
hulp te vragen, ten behoeve van mevrouw
Weiss, op Vie zjj paste, tegen hein ge»
zegrf heeft, dal het geen dringend geval
betrof, terwijl twee uur later de riek©
reedis was overleden.
Mc. Call veroordeeld
Tot dm clettriichett stoel,
Mc Call, de ontvoerder van Jimmy Cash,
is ier dood veroordeeld!
Hij zal door middel van dén. eloctrisclnaa
stoel worden terecht gesteld.
De datum, waarop het vonnis voltrok
ken zal worden, wordt nader vastgesteld.
De cholera in Britsch Indië
Ruim 14.(100 dwdm,
De cholera-epidemio heeft in do veteenïg-
de provinciën reeds 14.343 doodea ge-
eischt
Op groote schaal worden prohylactisdhe
maatregelen genomen.
Do gezondheidsautoriteiten worden tech
ier gehinderd door het traditioneel© ge
bruik om de lijken van eholeraslachtcffeïs
in putten en rivierenwerpen.
Felle brand te Hoogczsud.
'Om drie uur is gistermiddag waarschijn
lijk door kortsluiting, brand ontstaan, in
een pot ceel, staande aan het Winschoter-
diep te IIoogezaad.
Het huis wordt bewoond door de fami
lie A. Visser, die er een handel ia co
mestibles dr'jft en de familie J. Spakman.
Het vuur greep snel om zich heen, zoa
dat de gealarmeerde brandweer bij haar
aankomst weinig meer kon redden. Deze
bepaalde zich dan ook voornamelijk tot
het beschermen van do aangrenzende ge
bouwen
Het perceel brandde lol den grond to©
af, terwijl de inboedels geheel verloren
gingen.
Dc schade woidt door verzekering ge
dekt
Arbeider le water geraakt en verdronken.
Gistermiddag is de arbeider II. J. Blom
uit Amsterdam, bij het verrichten van
weikzaamliedeti aan de sluisdeur m het
Boschplan, te watei geraakt en verdron
ken.
Tegen vier uur 's middags ueid de man
vermist. Toen men een pet in liet water
zag drijven, gmg men onmiddellijk dreg
gen, waarna spoedig het lijk werd opge
haald.
Op heeterdaad betrapt.
De politie van het bureau Mamixstraat
te Amsterdam beeft gisteravond op de
HcerengracM «en 20 jarigen jongen, woon
achtig in de Jordaan, op heeterdaad be
trapt, toen hij er met ©en. fiets vandoor
ging, waarop zich twee groote pakken kloe*
ren bevonden. De man is in het bureau
ingesloten. Den laatsten tijd zijn zeer vied
klachten binnengekomen over diefstal van
pakjes van %lsen en bakfietsen. - 1
Des» courant verschijnt degelijks, set til»
(taderiog v»n Zon- en Feeitdagen.
Prga p«r kwnrtaaï f 2.frase® pot- port
f 3,59. PiTJ* per week: 15 cta. Afzon
derlijko nonuaow i ets, Abonnementen
worden degelijk» aasgenomen.
Adverteatii isoi iet eerstvolgend num
mer moeten vóir elf nnr aan atf Stress
bezorgd ijn, ZwerStgi vóó: 9 uur.
- gen bepaalde plaats ran advertentie]n
wordt niet gewaarborgd.
Pr ij» der AdvertentiGtr: ran 1—5 regeta ftSüj
Iedere regel meer f0.30; in het Zaterdagn u mm er
1—5 regels f tBCf tedere tegel meer f <X35
Reclames fO.'ÏS per regel. |ncaasokoirten5ct«4
""-itkwitaDtle8l5 cta. Tan even van advertentian
SCHIEDAMSCHE COURANT
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KQftTE WAVEN). TEL. G93O0 {3 lijnen).
i abonnement tyn aan bat Bcrean verkrijgbaar-
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling ÏUeiua
Advert en tién opgenomen f 0.50 t/m. 15 woor
den. Ü75 tfia. 25 woorden. Elk woord maar
cent tot eea maximnm van SO woorden.
Woensdags: Kleine Ad verten ti&n tot 25 woor
den f 0£5, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advartentiën 11.00, Indien,
niet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
De straf van Codreanu bevestigd.
verdwijnen spoedig door 'n pot
Bij alle Drogisten
Koning Gasteel van Zweden wordt door zijn kleinzoon Prins Wilhelm
gehikgewenscbt met zijn 8Östen verjaardag tijden* het souper fits
paleize te Stockholm
Jbr. mr. R. W. C. S. A, Wittert van
Hoogland, Instructeur bij de Luchtvaart-
afdeeltng te Scestefbarg, die in dienst
zal treden bij de K.K.I.LM,, om majoor
Versteeg!» op t« volgen als chef van
den vliegdienst
Slojadinow its>j In Venetië.
