in de bergen
De „Zwarte Napoleon" van Haiti
i
„Een plantaardig
schaap"
11*011 neem [i€ ËM nniie sp°rt' Z0Wel op het züverglanzende water
HOE LANG DUURT
EEN OOGOPSLAG
i
""♦Wil
HHNi.
1 r TU - - At kan je genieten van verschillende soorten
-van het meer van Thun en dat van Brienz,
als op het land. Want dat is juist het by-
Gezicht op het meer van Brienz in het Beraer Oberland.
Nu is de tijd weer aangebroken om zo
lderplannen te maken. Ieder stelt zich al
•voor, waar bij deze zomer zijn vaeantie
door zal brengen. Sommige mensen willen
naar zee en andere naar de bossen en de
hei. Voor wie niet In ons eigen land blijft,
staan veel verschillende wegen open. Je
kunt een. plaats zoeken waar je veel aan
watersport kunt doen, dus bijvoorbeeld by
een blauw meer, midden tussen een mooie
omgeving en je kunt ook de hoogten op
zoeken en prachtige bergtochten maken.
Er zijn ook mensen, die in de zomer „win
tersport" willen doen en een plekje opzoe
ken, waar ze zelfs in Juni en Juli nog kun
nen skiën. Het lijkt heel moeilijk om een
plaats op de aarde te vinden, waar al deze
wensen vervuld worden en toch zijn er
vrij veel. Ze zijn er aan de voet van de
hoogste bergen, die we in Europa hebben,
in het Bemer Oberland, waar de sneeuw
witte toppen van de Juhgfrau, Mönch,
Mger en Wetterhorn hoog in de blauwe
lucht reiken en de achtergrond vormen
voor het mooiste berglandschap, dat je je
denken kunt.
Boven op het Jungfraujoeh en op de
Griemsel, niet ver van de Rhonegletscher,
kan je ook in de zomermaanden skiën.
Maar wie daar niet zoveel behoefte aan
heeft, kan onder de leiding van zeer be
kwame berggidsen grote tochten naar de
toppen maken, waar in de zomer geen
Sneeuw op ligt. In de ongeveer zeventig
kleinere en grotere plaatsen van het Ear
ner Oberland, zijn meer dan honderd gid
sen.
Voor het hoogtoerisme is het Bemer
Oberland werkelijk ideaal. Tallooze berg-
banen brengen de toeristen tot vlak bij de
geweldige gletschers en naar de hooggele
gen badplaatsen, zoals Grïndelwald, Wen-
gen, Miirren en Kandersteg, die direct met
de baantjes te bereiken zijn of zoals Adel-
boden en nog heel veel kleinere plaatsen,
waar men met de snelle postauto's komt.
En het baantje naar het Jungfraujoeh niet
te vergeten, dat van het stationnetje Klei
ne Scheidegg, over de Eigergletscher naar
het gebied van de eeuwige sneeuw gaat.
Het is allang bekend, dat het Berner
Oberland vooral voor de jongeren een gro
te aantrekkingskracht heeft, omdat er zo
veel hutten zijn, waar je goedkoop kunt
overnachten. Zo hebben de padvinders hun
internationaal tehuis in Kandersteg, vlak
voor de Lötschbergbaan, die van noord
zuid de onoverwinnelijke bergketen
doorboort. Het huis voor de padvindsters
«iaat in Adelboden, dat vrij dicht bij de
badplaatsen Lenk en Weïssenburg ligt,
waar geneeskrachtige bronnen zyn, en bij
het mondaine Gstaad, dat de laatste jaren
tot een centrum van de golfsport gewor
den is.
Heel bijzonder is ook de bergrivier de
Aare, die door een groot deel van het Ber
ner Oberland stroomt. Heel hoog in de
bergen, vormt hij uit twee gletschers de
Grimselsee en baant zich dan een weg door
hef Oberhaslital, dat altyd een echt gebied
voor de klimmers is geweest, omdat er
steile en hoge rotsen zijn. Dan stroomt hij
verder door diepe kloven en stort iich ein
delijk in het meer van Brienz uit Dit meer
is genoemd naar het kleine stadje Brienz,
dat beroemd is om zijn school voor hout
snijders en hoewel het meer heel groot is,
ziet het er toch nog als een echt bergmeer
uit, door de steile rotswanden. Daarna
stroomt hij nog snel langs Interlaken en
verdwynt in het meer van Thun, dat het
blauwe en prachtigste meer van Zwitser
land is. Hoewel er hoge bergen in de on
middellijke omgeving zyn, heeft de liefe
lijke oever toch de eigenschappen, die
voor een echt bergmeer zo typisch zijn,
weggenomen en het meer van Thun geeft
ook door het heerlijke klimaat, niet de in
druk, dat je één dagreis van de hoge en
woeste bergen af bent.
Middeleeuwse stadjes, zoals Thun en
Spiez vertellen nog van het roemrijke ver
leden, In Interlaken en het hooggelegen
Beatenberg en nog veel andere plaatsen
zondere van Interlaken, dat het midden
tussen de beide meren in ligt en wanneer
je een wandeling maakt vanaf de oever
van het meer van Brienz, dwars door de
stad heen, kom je na drie kwartier aan het
het meer van Thun.
Jaariyks worden vele roei- en zeilwed
strijden op de meren gehouden en een zeil-
school organiseert elke week een grote wa-
terpicnic. Langs de hele oever vind je
prachtige zwembaden, waar je heerlijk in
het meer kunt zwemmen en ook tennisba
nen en. golfterreinen zijn er in overvloed.
Interlaken Is het grote middelpunt en
elk jaar worden er vele sportwedstrijden
gehouden. Ook andere feesten worden er
gehouden, optochten, waarbij je alle kle
derdrachten van de omgeving kunt bewon
deren, tochten bij maanlicht op het meer
van Thun en bovenal de Wilhelm Teil- £6-
len. Deze worden door de boeren zelf op
gevoerd, in de open lucht. Met de bosach
tige omgeving en de geweldige bergtoppen
op de achtergrond maken deze spelen een
diepe indruk op de vreemdelingen.
Zo is werkelijk alles in het Bemer Ober
land te vinden en het is daarom ook een
ideaal oord om je vaeantie in door te bren
gen.
Door heel fyne proeven is gebleken, dat
de duur van een oogopslag een zevende
seconde is. Dat is zo kort, dat we ons een
tydje moeten trainen, als we het willen
zien. En toch is een zevende seconde nog
lang vergeleken bij andere bewegingen in
ons lichaam. De zenuwen werken bijzon
der snel. Een huidprikkeling wordt al na
een drie en dertigste seconde in de herse
nen opgenomen. Het is natuurlijk onmoge
lijk om dit met de ogen te kunnen volgen,
maar de geleerden hebben allang appara
ten uitgevonden, die de snelheid van de
zenuwen kunnen tonen. Men kan daarmee
de weg volgen, die een reflex in de knie,
door het zenuwstelsel tot aan de hersenen
neemt, terwijl een secondenmeter met een
heel fijn horloge de snelheid meet. Iemand,
die er nooit verder mee omgaat, zal zich
eerst moeten oefenen om een snelle oogop
slag te krijgen, dat hij ook met dit appa
raatje nog niets mist.
Bi de tijd van de Franse
revolutie hoorde het West-
Indische eiland Haiti aan
Frankryk. Het grootste
gedeelte van de bevolking
bestond toen uit slaven en
Mulatten, die nog steeds
geen enkel recht hadden.
Maar nu eisten ze nieuwe
rechten voor zich op en
zeiden, dat die hun toch
ook door de revolutie in
Frankrijk beloofd waren.
Maar de eerste consul, Na
poleon Bonaparte, wilde de slavernij op
Haiti houden, en zond daarom een sterk le
ger van twintigduizend soldaten naar West-
Indië, om de slaven en de Mulatten weer
te onderdrukken. Het gelukte hem echter
niet de tegenstand van de zwarten te bre
ken. In 1804 werd het eiland voor onaf
hankelijk verklaard en een zekere Desso-
lines werd gouverneur. Deze vond „gou
verneur" wel een beetje erg laag en be
sloot een paar maanden later zich „keizer"
te laten noemen. Nóg twee maanden later
werd hy vennoord.
Toen kwam een heel merkwaardig man
op Haiti, Hy was een neger en heette Hen
ri Christophe, Hy riep zich zelf tot ko
ning uit en regeerde 10 jaar lang o%'er het
eiland. Hij was de zoon van een slaaf op
het eiland Granada, dat dicht by Haiti ligt.
Toen hij nog een heel kleine jongen was,
werd hy al naar Haiti gebracht. Hy kon
niet lezen of schrijven, maar hij was toch
een heel verstandig man. Hij probeerde al
les in het belang van zijn eiland te doen,
maar aan de andere kant was hy ook erg
wreed. Toen hij eenmaal de macht gekre
gen had, besloot hy toch om zich niet „kei
zer" te noemen, omdat hij bang was, dat
hy door deze titel meteen in het ongeluk
gestort zou worden. Daarom noemde hy
zich Koning Henri I.
In Amerika groeit een heel eigenaardige
plant op de kale rotsgrond, hoog in de ber
gen. De Amerikanen hebben deze plant ge
noemd: plantaardig schaap. De plant is he
lemaal met witte „wol" bedekt en van een
afstand gezien, lykt het net of er een
schaap op de rotsen loopt te grazen.
De plant heeft een dikke stengel, onge
veer zo dik als een vinger en is dicht be
dekt met enige lagen van lange krachtige
bladeren.
Dr. S. F. Blake, die een aparte studie
van deze plant heeft gemaakt, zegt, dat de
bladeren soms zo dik zijn, dat je er met de
punt van een potlood niet doorheen kunt
prikken. De hele plant is ongeveer zo lang
als een gewone sofa.
Hy leefde in grote weelde. Dicht bij de
stad Kaap Haitien liet hy een prachtig slot
bouwen, dat „Sans-Souci" heette. Het werd
helemaal in Europese stijï gebouwd. Grote
schepen kwamen uit Europa, :met meubels,
tapijten, schilderijen, vazen,zbeeiden enz.
Dag in d ag- uit -jverkten de slaven om alles
naar het slot-fcbrengen. Demwarte Napo
leon want zo werd hij genoemd en zo
is hij ook in de geschiedenis bekend ge
bleven verzamelde de grootste luxe om
zich heen. Aan zijn hof moest alles precies
volgens de regelen en gewoonten van de
Europese hoven gebeuren. Hij maakte veel
negers tot graven en hertogen, maar dat
waren meestal mensen, die meer ontwik
keld waren dan hijzelf. Zelf zou hij ook
nooit op al deze gedachten gekomen zijn,
maar hy liet zich door de Fransen, die op
het eiland waren, alles precies vertellen en
uitleggen.
De geschiedschrijver aan het hof was
een Mulat Vestrey, die lange tijd in Frank
rijk gewoond had. Hij schreef dag voor dag
op wat er op het eiland en in het paleis
gebeurde. Dikwijls dicteerde Christophe
hem precies, wat hij op moest schrijven.
Wanneer ar iemand bij den koning op
bezoek kwam, werd hij erg officieel ont
vangen. Alles gebeurde volgens vaste re
gels. Twee 'leraressen uit Philadelphia, een
stad in Noord-Amerika, moesten voor zyn
beide dochters Amethist en Smaragd zor
gen.
Maar hij leefde steeds in angst, dat
iemand hem kwaad zou willen doen en.
daarom liet hij ongeveer tien k.m, van
Cans-Soucl een sterke vesting bouwen. De
ze vesting stond op een paar rotsen, die
loodrecht naar boven staken. Wanneer de
Fransen, want daar was hij het meest bang
voor, nu zouden komen, kon hy zich van
uit die vesting verdedigen. Diepe grachten
werden er omheen gegraven, een ophaal
brug bracht je naar een klein terrasje,
maar maar één mens tegelijk kon staan en
dat door steile rotswanden omgeven was.
Op die manier zouden de vijanden alleen
maar stuk voor stuk bij de vesting kunnen
komen. Onder de vesting liepen geheime
gangen, waar neimand het bestaan van
mocht weten. Toen het geweldige bouw
werk klaar was, werden alle arbeiders ter
dood gebracht, zodat niemand het geheim
van de gangen kon verraden. Nu nog zegt
men op Haiti: „Elke steen van de vesting
van koning Henri betekende een mensen
leven.
Er was zoveel water en levensmiddelen
in de vesting, dat je het er twee jaar in
uit zou kunnen houden.
Maar Christophe voelde, dat hy niet lang
meer leven zou en daarom droeg hij een
pistool met een gouden loop by zich om
zich te kunnen doodschieten, als hy dacht,
dat het nodig was, want hy wilde als „ko
ning" sterven. Langzamerhand werd hij
zwakker en zwakker. En toen hij eens op
een keer ging paardrijden, viel hy plotse
ling van zyn paard. Hij werd bewusteloos
in zijn paleis gedragen en toen hy weer
bijkwam, schoot hij zich dood. Zijn onder
danen treurden, niet om zyn dood, want ze
waren allen bang voor hem geworden, om
dat hij zo wreed was.
En het slot Sans-Souci staat tegenwoor
dig half vervallen in het dichte bos.
DE SCHAAPHERDER.
De buitengewone samenstelling van de
planten en hun dichte haarbedekking zijn
te danken aan de moeilijke omstandighe
den, waaronder de plant moet leven. Hy
komt-voornamelijk voor in de hoge Santa
Marta bergen van Columbia, waar barre
rotsen zijn. De gloeiende, droge winden in
de zomer en de sneeuw en erg lage tempe
ratuur in de winter, maken, dat de plant
zich steeds aan een temperatuur als in de
woestijn en aan die van de Noordpool moet
aanpassen.
Men. hoorde eerst alleen in Nieuw Zee
land van het plantaardig schaap. Voor zo
ver men weet, zijn er behalve daar en in
Columbia, geen andere plaatsen waar deze
merkwaardige plant groeit. De mensen, die
een onderzoek instellen naar waar de ver
schillende planten voorkomen, kunnen niet
uitleggen hoe het komt, dat deze plant al
leen in Columbia en Nieuw Zeeland voor
komt, dus in twee landen, die ieder bijna
aan het andere eind van de wereld liggen.
De planten behoren tot de asters.
De Santa Marta bergen stonden bekend
als een gebied, waar planten gevonden
werden, die nergens anders op de aarde
gevonden zyn en die alleen in die bijzon
dere omgeving voorkomen, In dit gebied
worden ook de z.g. monnikplanten aange
troffen, die vanuit de verte de indruk ge
ven, alsof er een paar honderd monnikkei
staan.
VEKKEERSSEINEN IN DE PLANTEN
WERELD.
De signaallichten van onze treinen, de
verkeersseinen in de grote stad en ook an
dere seinen bestaan meestal uit rode en
groene lichten. Rood betekent altijd onvei
lig, terwyl groen veilig is.
Maar zo is het by de planten niet. Een
bioloog beweert, dat daar juist groen licht
„halt" betekent en rood licht „voorwaarts".
Hij had in een speciaal daarvoor bestem
de glazen, bak jonge tarweplantjes. Door
een filter liet hij bepaalde soorten licht val
len op die plantjes. Nu leeft een plant in
hoofdzaak door de koolzuur, die in de lucht
zit en die uitgeademd wordt door ons en
door dieren. Daardoor kon de bioloog uit
het verbruik van koolzuur vaststellen, of
de planten veel nodig hadden of niet En
nu bleek het, dat ze het meeste nodig had
den bij rood licht. Bij groen licht waren
de pianten'het minst vlytig, by blauw weer
iets meer.
In Japan heeft men ontdekt, dat uit
haaien olie gemaakt kan worden, die bij
zonder goed is voor de motoren van vlieg
machines, want ook wanneer de tempera
tuur erg verandert, verandert die olie niet.
Volgens de laatste volkstelling wonen es
129.257,000 mensen in de Verenigde Staten,
«A-h- «1- W» '-.V-v'i&C.-.1 'ir-- h_N i
