EERSTE BLAD.
Dinsdag 28 Juni 1938
Het bombardeeren van
Britsche schepen
japan
-mrèêsm "ItttefiflSi <«gptnfca,rir$t UH-
No. 21399
Tel. Na 69300 (3 fijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 fHOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
Uitingen van
De Italianen
kwestie van
De j/lïmes" is het cenige Londensche
Wad, dat commentaar levert op de jongste
bombardementen op Britsche schepen ia
Spanje.
„Overal voelt men onrust en veront
waardiging," zoo schrijft het blad, doch
het herinnert er aan,' dlat liet winstbejag
is, dat zooveel Britsche schepen naar de
Spaa.iscLe kust trekken „Het is belachelijk
te meencn, dial iédere buitenlandsche avon
turier, die oen maatschappij opricht, waar
van liet voornaamste centrum van actie
ergens in het vereent gd' koninkrijk is ge
legen, aanspraak kaa maken op alle rech-
ten van de Britse!k> nationaliteit, hierbij
inbegrepen ons In moeilijkheden te betrek
ken roet een buitenlaaidfcche mogendheid."
ilet blad maakt evenwel onderscheid
voor d!e wettige handel, welke Engeland
moet beschermen, „De moeilijkheid! is hier,
dat Franco niet de rechten van ooriogvoo
rendle geniet en derhalve met wettelijk
kan vaststellen, wat moet worden verstaan
onder contrabande. Do definitie, welke de
niet i nmengingisc o min issi© hiervan beeft
gegeven, omvat geen auto's en vrachtwa
gens, noch 1 evens middel en en andere pro
ducten, welke noodzakelijk zijn voor het
voeren van oorlog,"
In een interview met dien correspondent
van de „Times" hoeft generaal Franco het
voorstel gedaan neutrale havens in te stel
len, welke toegankelijk zijn voor koop
vaardijschepen. 'Bovendien ontkende Fran
co, dat opzettelijk do burgerbevolking zou
7gn gebombardeerd. Alleen militaire objec
ten werden onder vuur genomen, doch bij
het bombardtefl-ren van havens is hei niet
mogelijk jc-en slachtoffers to ranken- Net
eenige middel om dit te voorkomen zou
zijn de burgerbevolking te ©vactieeren uit
de omgeving van. militair© objecten. „Maar,
zoo zeiJe Franco, de negeerïug van Barce
lona neemt geen enkele maatregel in dezen
zin en wil ze ook met nemen, aangezien
zij voor haar propaganda wreedheden noo-
dig heeft".
Verdkr noemt hel blad een ingezonden
stuk op van den leider dt-r liberale opposi
tie in het Lagerhuis, sir Archibald' Sin
clair, waarin deze vraagt dat „Mussolini
voor de keus zal worden gesteld tusschen
de politiek van vriendschap tusschen En
geland en ItaKê ai de politiek van het
bombarduereri van de Britsche schepen".
De Fransche pers laat zich meer uit
over de jongste bombardementen.
De Malin schrijft: De Russische vrienden
van de Spaansclie Marxisten, die mei ken,
dat hun zaak verloren is, drijven naar een
algemeen conflict en doen de Spaansclie
rogeering getoowen dat zij in deze afschuwe
lijke mogelijkheid1 haar porti tie zou kunnen
herstellen. Frankrijk en Engejïmè verzet
ten zich met alle kracht en in volledig©
overeenstemming hiertegen,
Pietri schrijft in Le Jour: Opnieuw wer
den Britsche schepen gebombardeerd. Men
kan zich waarlijk afvragen waarom? Te
Londen was men gisteren van meeting, dat
deze toestellen niet onder de autoriteit van
Franco stonden en deze uitleg schijnt ons
juist. Doch, in het -licht van de jongste
besluiten van Barcelona, hebben Wij het
recht te vragen: Indien hier sprake is van
een uitdaging, wie heeft hi or belang bij?
Franco zeker niet.
De Journal schrijft: De waarschuwingen
van Engeland en Frankrijk mooter te Bar
celona begrepen zijn. Men zou wenscheri
betzelfde te kunnen zeggen van de nauw
keurig omschreven profesten tegen het bom-
bardeeren van koopvaardijschepen bij de re
geering te Burgos ingediend. Ongelukkiger
wijze gaan deze bombardementen evenwel
voort.
In de Echo de Paris schrijft de Ke-
rillis, dat hij deze bombardementen betreurt
en hij vraagt zicli af of het de juiste
politiek is dte tegenstelling tusschen do
heide partijen in Spanje tof de hoogste
graad op te voeren nu de overwinning va|i
de nationalisten nabij is. To Washing! oil en
overal te Londen neemt d© spanning van
uur tot uur toe en men moet zich afvragen
of do persoonlijke positie van Cüiamberlain
welke zoo gunstig is voor Franco, door
de/e gebeurtenissen niet wordt geschokt en
in het nauw gebracht,
Oivet sclmjft ?n dc Ordre: Het is niet
nc-crfig te zeggen, want het is duidelijk,
dat wanneer Barcelona zijn besluit do met-
strijders in het achterland' te bedreigen zou
herroepen, het toch vrij zuict staan Majorca
zoowel als Salamanca en Burgos te bom-
ijbardeeren.
Tenslotte schrijft Peri in de Humanité:
In het Britsch-Jtaliaanschc verdrag wordt
de Engelsche en Fransche pers.
winden er geen doekjes om. De
de neutrale zones.
vastgesteld, dat Italië geen aanspraken
maakt op Spaansch grondgebied» Sedert gis
teren is dit met moei juist, want mén heeft
ons veizekerd, dat Majorca het bolwerk van
de fascistische adelaars is.
Het Tcclitsche vliegtuig-escadrille, dat
gisteren Alicante heeft gebombardeerd
waarbij het Bntsche s,s. Farnham door
twee bommen werd getroffen en vernield,
bestond uit Junkertoestelten,
D© Farnham is gezonken; do lading Ie
vonsnuddeien, die het aan boord hadi, is
echter gered. Er zijn 3 leden van de be
manning gedood j 2 bootwerkers werden
gewond.
Er is te Londen nog geen bericht ont
vangen van den Britechen agent te Bur
gos ten aanzien van Franco's antwoord
op het Britsche protest tegen het bom
bardeeren van Bntsche schepen.
Alen geeft evenwel te verstaan, dat, zelfs
wanneer Franco bevelen zou geven tot
onthouding van bet bombardeeren van
Bntsche schepen, er geen waarborg zou
bestaan, dal deze bevelen opgevolgd zou
den worden door de buitenlandsche pilo
ten in Franco's dienst!
Fan Itahaanscbe zijde geeft men zelfs
openlijk toe, dat de objectieven in Valen
cia en Alicante gebombardeerd en vernield
zijn door de luchtstrijd krachten der legio
narissen, welke eveneens de wegen langs-
de kust, waarlangs zich colonnes vracht
wagens met soldaten Jiowogen, onder mi-
trailleurvuur hebben genomen.
Gisteren-is- ook nog Goadia—gebombar
deerd. Zes rechtsehe vliegtuigen Jietom
plm. 20 bommen vallen, die terecht kwa
men op de aan den zeekant gelegen zomer
huisjes.
Tijdens het bombardement giug juist
de Britsche kruiser „Arethusa" aan de
pier van Gandia voor anker. Er vielen
echter geen bommen in de nabijheid van
den kruiser. j
De bombardementen op open
steden.
De Spaansclie regeering heeft een nota
overhandigd aan den Britsdien zaakge
lastigde te Barcelona, waarin zij het be
sluit tot vorming eener commissie tot on
derzoek van de luchtbombardementen op
open sleden toejuicht.
Ru Amerika geen vertegenwoordiger in
deze commissie wenscht aan te wijzen,
schijnt do Britsche regeering het voorno
men te hebben Nederland uit te noodigen.
Vragen over den oorlog in
Spanje ia het Lagerhuis,
In het Britsche Lagerhuis zijn gisteren
vele vragen gesteld1 over do Britsche po
litiek ten aanzien van Spanje.
Met betrekking tot de mogelijkheid van
een wapenstilstand tusschen beide par
tijen, zeide CliamberlaJn, dat de Britsche
regeering bereid is haar bemiddeling voor
tc stellen, hr-tzij alleen of in samenwer
king met andere naties en op ieder oagen-
blik, wanneer een dergelijke actie kans
op succes kan hebben.
De strijd in China
Aan hot oorlogsterrein.
Het terrein van den strijd heeft zich
ten gevolge van de overstrooming van
de Gele Rivier verplaatst naar het stroom
gebied van do Jang [se. De laatste» dagen
is hier geen verandering in gekomen. De
Japansche troepen pogen de versperring,
welke de Chineezen bij Kioekiang in de
Jangtse hebben gelegd, te verwijderen. Het
innemen van Hankau blijft het hoofddoel
van de Japanneezen. Neutral© waarnemers
vermoeden, dat de Japonsche troepen na
het innemen van Kioekiang scherp naar
het Zuiden zullen afbuigen in de rich
ting van Nantsjang en van hier naar het
Westen in de richting van het spoorweg
station Tsjangsa, 300 k.m. ten Zuiden van
Hankau, met het doel den spoorweg Han
kauKanton af te snijden. Hiermede brengt
men ook in verband de landing van de
Japansche troepen op Namoai en op de
Zuidkust van China.
Twaalf Japansche oorlogsbodems bob
ben ongeveer 2000 Japonsche mariniers
aan Land gezet aJan de Zuïd-Chmeesch©
kust, ongeveer 280 k,m, ten Noorden van
Hongkong. Die plaats van de landing ligt
tegenover het eiland Namoa, dat do Ja
paasche troepen verleden week bezet heb
ben-
De bezetting door de Japanneezen van
het eiland Namoa, pp 80 k.m» ten Oosten
van Swatau, op 24 Juni j.I., heeft geheel
don kusthandel en zeehandel van Swatau
afgesneden, aldus waarnemers, die er pp
wijzen, dat dit tevens beteekent volkomen
stopzetting van bet verkeer langs de lijn
tusschen Namua, Formosa en de Pesca
dores.
Deze waarnemers zijn verder van oor
deel, dat de Jajwiische vloot, die „een
vreedzame blokkade" uitvoert tegen China,
haar werk ten zeerste vergemakkelijkt ziet
door de bezetting van Namoa, aangezien
de patroncoring thans beperkt zal wor
den tod hel gebied ten Zuiden van Namoa
en ten Noorden van Hainan, \vaar ook,
volgens de meening dezer waarnemers,
binnen mzien-baren tijd' da blokkade ef
fectief zal worden.
De Chineezen erkennen, dat do toestand
te ilaiang, waar Chineesch© strijdkrachten
da verspel ling in do Jangtse bewaken, kri
tiek is. Naar verluidt zijn de Japanneezen
reeds door een gedeelte der Chineesche
verdeiigingbhnie gedrongen. De Chineezen
zenden versterkingen.
Van Chineesche zijde wordt gemeld, dat
Chineesche vh'egtuigen bommen gcwor|>en
hebben op een Japansch oorlogsschip na
bij Matang aan de Jangtse, het oorlogs
schip is gezonken. Twee andere oorlogs
schepen vlogen door bommen in brand.
De Chinresche strijdkrachten, die Kwan-
teh als basis hebben, zouden na een snel
len oprmrsch de buitenwijken van Nan
king hebben bereikt.
Dc nieuw benoemde Jiwgleeraar ia de ver loshuiide aan de Gemeentelijke Universiteit
te Amsterdam, prof. de, M- H. van Bouw dijk Basiiaanse, tot lieden verbonden aan
de Dr. Noletstiditing alhier, beeft gisteren zijn ambt aanvaard. Overzicht tijdens de
rede van den nieu wen hoogleeraar.
Zomersproeten
SPRUTOL
Gemeenschappelijk standpunt
van Engeland en Frankrijk.
In antwoord op in het Lagerhuis gestelde
vragen beeft do onderstaatssecretaris van
buitenland -cho zakten Butler medegedeeld,
dat de regeeringen van Frankrijk en rGoot-
Brillaimie door tusschenkoanst van haar
amhaasadGurs te^Tpkio aan de Japonsche
"regeering" hebben düidelïffc" gtomaafct, dat
zij een bezetting van Hainan door Japan
zouden beschouwen als een aanleiding tot
een ongewemchto complicatie.
Mochten zich ongelukkigerwijze zooda-
njg'e complicaties voordoen dan zouden
de regeeringen van Groot-Brittannie e)i
Frankrijk elkander ongetwijfeld den steun
verleenen als voor dergelijke omstandig
heden vereischt zou woiden.
De terugroeping der Duitschc
militaire adv beurs.
De Duitsche ambassadeur Tiautmann is
per vliegtuig van Hankau naar Hongkong
vertrokken.
Het gerucht doet do jonde, dat hij naar
Berlijn zon zijn teruggeroependo kwestie
der militaire raadslieden zou nqg met ge
regeld' ziju.
Tsjang Kai Sjek heeft Berlijn ervan in
kermis gesteld, dat hij sou toestemmen in
het vertrek der raadslieden met uit zon de
ring van zes hunner, onder wie generaal
Falkenlianseii. De. Duitsche regeering echter
heeft haar bevel betreffende algemeene
terugroeping gehandhaafd. De QhinecscÜie
ambassade te Berlijn beeft Donderdag j.1.
instructie gekregen de Wilhelmstrasse er
van in kennis te stellen, dat de Qiiiioescho
rejecting zich voorbehield geton.uk te ma
ken van geschikte middelen cm dit terug-
roepingisbevel t© beantwoorden.
Commandant van een kanon
neerboot gedood.
Het Amerikaantobe departement van ma
rine beeft medegedeeld, dat de marine-of
ficier H, Gilbert, commandant van Je ka
nonneerboot Tuiila, in de Chineescbo wa
teren (locs1 een schot aan boord van zijn.
schip is gedood.
Amcrikaansch protest te Tokio.
De Amerikaansche regeering beeft een
protest gericht töt de Japansche regeering
in verband niet een incident, waai hij de
vrouw van een Amerikaancch officier ge
slagen zfou zijn door een Japannees. Vol
gens het rapport van den Amerika,ansclien
consul te Tsingtau, zotui mevr. Thomas
Massie door een Japanschen schildwacht
in het gelaat zijn geslagen toen zij van
het Amerikaansche oorlogsschip Tul sa aan
land ging, omdat zij niet in het Japansch
antwoordde op de haar gestelde vragen.
Japansche veroordeelden naar
China.
Gemeld wordt, dat graote deelen van
China, die door de Japonsche troepen be
zet zijn, gekoloniseerd zullen worden door
Japansche en Koreaanscbe veroordeelden,
voor het meerendeel politieke gevangenen.
Bij Soengkiang, niet ver van Sjanghai, z»ou
reeds een groote afdoc-ling gevangenen zij'i
aangekomen. De mannen werken overt!ag
op het veld en "brengen den nacht door ii
het militaire klamp. Dit is nood'ig met het
oqg op het rondzaverven van Chineesclie
guerillabenden.
ChnlerMpfdeniSe te Hongknng
Doordat een lid der bemanning van het
Duitsche schip „Assuan" bij het zwem
men in de haven besmet is met cholera,
is de stad opmerkzaam gemaakt op het
gevaar van een epidemie. Vermoedelijk is
de ziekte meegebracht door do honder
den vluchtelingen uit Swatau, waar G0Q
getallen in een week werden geconsta
teerd. Tot nu toe zijn in Hongkong nog
slechts 33 gevallen opgemerkt, doch hier
van 7 in de laatste 24 uur.
Duitschland
Het goederenverkeer met Oostenrijk.
Bij verordening van 26 Juni heeft de
rijksminister van financiën ter vergemak
kelijking vin het goederenverkeer uit
DuitschJaam naar 'Oostenrijk, voor talrijke
goederen, de douanetarieven der Oostenrijk-
sche douane opgeheven Deze maatregel
wordt in Juli ran kracht Het gaat ia
het bizonder om een groote reeks goede
ren. op bet gebied van landbouw en voe
ding, de meeste toxriehvaren met uitzon
dering van zijde en zijden goederen
en \elo goederen uit de klassen leer,
metalen, eiectrische machines en appara
ten, instrumenten en chemie.
Engeland
Dc begrafenis van gravin van Stralhmore,
De begrafenis van gravin van Strath-
more, de moeder van de koningin, is gis
teren te tilamis (Schotland) in intiem™
kring geschied. De kerkdienst, waaraan
de konmg, de koningin, graaf Stralhiuore,
lood en lady Glamis en andere kinderen
van de overledene deelnamen, werd ge
houden in de kleine slotkapel.
De ter aardebestelling geschiedde op
het landgoed. Een honderdtal dorpelingen
volgde de baar.
Do Engeïsch-Duitsehe deskundigen-
besprekingen.
Op het deparLement van handel te Lon
den zijn gisteren twee bijeenkomsten ge
houden der Engelsche en Duitsche deskun
digen, die gesproken hebben over de fi-
muicieelo en handelsbetrekkingen der beide
landen.
Er zijn volgens berichten uit Londen
aanwijzingen, dat de kloof tusschen Groot
Britiannte en DiiitsehJAud nauwer is ge
worden als resultaat der economische be
sprekingen over d'c Oostenrijksclie schul
den, die gisteren zijn gehouden
kien gelooft, dat de deskundigen de mo
gelijkheden hebben bestudeerd de Engelsch
Duils<*h° handelsbetrekkingen te regelen,
teneinde hel transfer op den Oostenrijk-
schen scliuldendienst te vergemakkelijken.
Oostenrijk
Geen ontevredenheid?
Het Duitsche Nieuwsbureau spreekt cate
gorisch tegen, dal in Oostenrijk ontevreden
heid zou beslaan over de bevoorrechting
van Duitschers bij benoemingen.
Vootrts zegt 't D.N.B. Uit de lucht gegre
pen zijn ooit de in dc buitenlandsche pers
opgedoken berichten over z g, Duitsche troe
penbewegingen in de richting Oostenrijk. De
na 13 Maart naar Oostenrijk gedirigeerde
troopenafdeelingen uit het oude rijksgebied
zijn weer bijna allen naar bim garnizoenen
van oorsprong teruggekeerd, daar de wei
nige troepenafdeetingen uit liet oude rijks
gebied, die thans nog gestationeerd zijn in
de Oostmark voldoende zijn om de vroe
gere bondstroepen volgens de Duitsche me
thode op te leiden.
Zuid-Amerika
Het Charo-gesthiL
Omtrent bet resultaat van de 'Ciiaco-
conferentie te Buenos Aires is men zeer
pessimistisch gestemd, daar Bolivia dreigt
de conferentie to verlaten.
Te Lima zijn massabetoogïngcn tegen
Paraguay gehouden, terwijl verder hier
en daar gespreken wordt van oorlogsvoor
bereidingen en zelfs van het uitbreken
van grensconflicten.
Vereenigde Staten
Herdenking der vestiging van
Zweden en Finnen
Zweedsrhe kroonprins ziek.
Aangezien de Zweed sche kroonprins ziek
geworden is door een nieraandoening, on-
d-erv eg naar Amerika, en zijn geneesheeren
hem sterk aangeraden hebben bet sciiip
een paa*1 dagen lang niet te verlaten,
heeft zijn zoon, prins Bertil, namens den
kroonprins Hoosevelt een granieten mo
nument aangeboden, dat te Wilmington is
opgericht Ier herinnering aan het feit,
dat liet driehonderd jaax geleden is, sinds
de Zwecten zich voor het eerst vestigden
op de oevers van de Delaware.
De in mister van buitenlandsche zaken
van Finland, Holsti, hood Roosevelt een
medaille aan ter herinnering aan. het derde
eeuwfeest der vestiging van de eerste
Finnen in Amerika. - -
President Roosevelt sprak in een rede
voering met nadruk over do vriendschap
pelijke betrekkingen tusschen de Vereenigde
Staten en Zweden en Finland sinds de da
gen der vroege kolonisten.
Staatssecretaris Huil hield een rede,
waarin hij zeide, dat in een tijd, waarin
vooroordeel, haat en gewelddadigheid waar
lijk met vernieling der beschaving zelve
dreigen, de wereld mannen en naties noo-
dig iieeft, die toegewijd' zijn aan de be
ginselen van verdraagzaamheid, vriend
schap en rechtvaardigheid.
De wet op de werktijden en dc lootten.
President Roosevelt heeft de wet op de
loeiie i en de werktijden onderteekend'.
Het vlootbouwprogrnmmo,
President Roosevelt heeft een wetsont
werp golockond, dat credieten ten bedrog©
van 289 milhoen dollar goedkeurt ten be
hoeve van het groot vlootbouwprogramma.
De houw zal beginnen met twee slag
schepen en een vhegtuigmoederschtp.
Polen
De toestand der Poolsrhe minderheid in
Duitschland.
Door den geestelijke Lubelski is gisteren
in het Pcotv.be parlement een interpellatie
ingediend betreffende den „tragischen toe
stand" der Polen in Duitschland. Lubelski
beschreef de moeilijkheden, die do Poohche
minderheid in Duitschland dagelijks ont
moet in de uitoefening barer economische
en cuJtereole rechten Rrj stelde in. hel
licht, dat de behandeling dier minderheid
geenszins in overeenstemming is met dea
geest der Poolsch-Duitsche verklaring over
de minderheden van 5 November 1937. In
het bi zonder protesteerde de interpellant
tegen bet verbod tot gebruik van de Pool-
sche taal in. de PoohcJie kerken in Duitsch
land! en tegen de executoriale verkoopen,
waaraan de Poolsche boeren woiden onder
worpen, Tenslotte vroeg de interpellant den
minister van buitenlandsche zaken, welke
maatregelen hg dacht te nemen om ver
betering te brengen in bet lot der Polen
in Duitscliiand.
Palestina
Do teriloiMlvoroordecling van twee joden.
De tercloodveroordeding van twee joden,
die zich schuldig gemaakt hadden aan
het lossen van revolverschoten op een
Arabische autobus nabij Roch Pinali, blijft
beroering wekken, in jood sche kringen.
Gisteren hebben op verzoek van het
gemeentebestuur en don groot-rabbijn van.
Tel Aviv alle schouwburgzalen en café's
hun deuren gesloten. In alle synagogen
weiden gebeden gezegd.
Ook de joodsche bevolking van Jerusa
lem heeft geprotesteerd tegen het ter dood
veroord celen van twee joden. Bioscopen
en café's worden ook hier gesloten,
De Sovjet-Russische zaakgelastigde te
Tokio heeft het departement van buiten
landsche zaken medegedeeld1, dat vissdierij-
vïsa zullen worden uitgereikt aan Japan
sche visschers.
fe' <tèisÈèiIÉ
Msdering Tan Zon- «n Feestdagen.
- Frtjs per tr&rtaal f ft,fraaeo per post
f'bM, ,Frg» per n«efc 15 ets. liran-
■ke mm 4 ets. Abensemeatés
an dageljjki aangeaomea.
rertetótó Tobr bet eerstvolgend nam*
mff moeten véfe elf aar aan bet Baren*
ionorsi fijn, 't Zaïsrdaga vódr 3
Sea bepaeMle plaste tan ndvsrt
Depaelde plaste
wonM niet gewaarborgd-
na*,
atortenüia
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prfjsder Ad verten tïSm tan 1—5 regets f1555
Iedere regel meer f030, ia bet Zaterdégnummer
1—5 regel* f 180, Iedere regel meer f035
Reclames fü.75 per regel. Incassokoster# cts.j
postkwitanüee 15 ets. Tarieven van ad verten üea
by abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelyka morden tegen vooruitbetaling Kieuw
Ad verten tj Sa opgenomen f 030 t/m. 15 woor
den, f a*35 tfta* 25 v.oorden. Elk woord meer
5 cent tot ee* maximum van 30 woorden.
'a Woensdags; Kleine Ad verten tiën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 nur aan bet
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags Kleine Ad verten tién f 100, indien
niet vóór Vrydagavond 0 uur bezorgd.
t
verdwijnen spoedig door 'n po!
ftlf olie Drogisten
Russische visa voor de visscherjj.
K
üai
