m
m
EERSTE BLAD.
Donderdag 7 luii 1938
De vrijwilligers in Spanje
"oSiE™?";™? "g,n"' 0P«cle«Vn ^miai rM vm <»"-
België
Gemengd Nieuws
Sovjet Rusland
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
No. 21907
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN)? TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53 ll.
BUITENLAND
Het Britsche voorstel aan beide partijen toe
gezonden. Almeria afs „veilige" haven.
De tekst van liet Britsche plan inzak© de
terugtrekking van vrijwilligers uit Spanje
is gisteren naar Barcelona ©11 Burgos ver
zonden.
Het document zal Maandag worden ge
publiceerd in den vorm van een witboek
der Engelsche regeering.
Het ontwerp voorziet evacuatie dezer
strijders naar de volgende havensLonden,
Hamburg, Marseille en Genua. Alle Duit-
sche vrijwilligers zullen naar Hamburg ge
zonden worden, alle Itaiiaanscbe naar
Genua, alle Engelsche naar Londen.■-Wat
d'e combattanten uit andere landen betreft,
de vrijwilligers uit deNoord-Eirropeesch©
landen, die voor de Spaansche regeering
strijden, zullen naar Londen vervoerd wor
den, vanwaar zij naar'hun vaderland terug
gezonden zullen worden. •-
De combattanten uit de Zuid-Europeesehe
landten in dienst der Spaansche republiek
zullen naar Marseille worden gebracht. Vrij
willigers in dienst van de rechtscliea af
komstig uit Noord-Europee scb e landen,
gaan naar Hamburg, strijders, afkomstig
uit Zui d - Ej< rrop e e sc h e janden en in dienst
der reehtschen, gaan naar Genua,
Men hoopt, dat in de-meeste gevallen de
landen, waaruit de vrijwilligers stemmen,
ben weer zullen willen opnemen. Ba geval
dit niet 200 mocht zijn, zal over bun lot
beslist worden, wanneer zij éénmaal ge
ëvacueerd zijn naar de door de commissi©
aangewezen concentratiehaven.
De bezwaren tegen Almeria
als veilige haven.
Naar verluidt heeft het comité van Brit
sche feeders in een schrijven aan het dte-
parlement van handel, welk schrijven ver
zonden is door de Scheepvxmrlkïwner, zijn
bezwaren uiteengezet tegen Almeria, dat
door Franco als veilige Irnven is aanbevolen
Het comité zegt, dat Almeria de kleinste is
der zeven regeeringshavens, die gebruikt
worden door de Britsche scheepvaart. De
haven is in ieder opzicht onvoldoende. D©
kaderuimte is niet grooter dan 1000 voet
en de diepte van het water is op de meeste
plaatsen slechts geschikt voor schepen van
8000 ton. Op zijn hoogst is er aceomodatie
voor zene stoomschepen. Er zijn slechts zes
kranen en zeer weinig andere faciliteiten.
Ook ligt Almeria dichter hij de vuurlinie
dan een der andere eerste klasse havens
der regeering, terwijl de spoorlijn naar het
achterland op slechts enkele mijlen van de
vuurlinie is gelegen. Ten slotte bestaat er
geen rechtstreeksche verbinding over land
met Oatalonië.
De strijd in Spanje
Mislukte aanval op Barcelona.
Zeven rccMsche vliegtuigen hebben ge
poogd een vlucht over Earcelcsna te ma
ten, hetgeen hun belet werd door het
luchtafweergeschut. Zij lieten zeventig bom
men vallen in de zóne van Badalona, San
Andres en Narvclla, ten Noorden van Bar
celona. Er vielen geen slachtoffers.
Rvehtsclifii maken belangrijke
vorderingen.
Radio-National mektt van het front van
Teruél, dat de rechtselien over een diepte
van 25E.M. zijn opgerukt, en thans alle
stellingen der regeer! ngs troepen ten Z O.
van Teruel bedreigen.
Talrijke vliegtuigen hebben de wegen
gebombardeerd, waarover convooien met
versterkingen naar de frontlinies trokken,
en dezen groole verliezen toëbebracht, In
den sector van Ariana worden het kasteel
Castro eu het dorp Viliavieja bezet. De
ppmnrsch gaat voort.
De conferentie van Evian
Gistermiddag' geopend.
Gistermiddag vier uur is de intergou
vernemental© commissie lot studie van het
vraagstuk van Jood'sche vluchtelingen,
welke te Evian bijeen is geroepen door
de Amerikaansche regeering,bijeen geko
men, De openingsvergadteiing word gepresi
deerd door dén voorzitter van de conir
misssie voor buitenland!sche zaken van den
Fransc.ien Senaat, Henry Bcrenger.
De Amerika'ansbhe afgevaardligde Myron
Taylor, stelde vdör het onderzoek uit te
strekken met alleen tot hen, dié Duitsch-
fond reads nm ontvlucht, doch ook tot
ben, die Duilschland win^ veriaien om
redenen van politiek, j ras,;.: ©g godsdienst,
Inuien de conferentie zich. iaoet beper
ken tot de vluchtelingen idt Duitsctbland
Zij behoorde zich echter bezig te houden
imet alle vluchtelingen, wdke ook "fruin
De toestand in het Verre Oosten
De verjaardag vaat den oorlog.
Boodschap van Tsjang-Kaiëjefi.
Naar aanleiding van het feit, dat het
vandaag een jaar geleden is, dat de Cki-
neeschJapansche oo-rJog uitbrak, heeft
Tsjang-Kai-Sjek een boodschap aan alle
bevriende volken gericht, waarin hij dank
zegt voor den steun, aan de 150 mijlioen
•Chinéezen verleend. -
Tsjang kegt in de boodschap, dat de
vrede ondeelbaar is ©n dat alleverplichte
naties verantwoordelijk zijn voor de ver
dediging van de rechtvaardigheid en de
heiligheid der verdragen.
Gesteund door het vertrouwen vanKwo-
minlang en regeering, geholpen door al
mijn landslieden en aangemoedigd door de
bevriende volken, aldus Tjang-Kai-Sjek, heb
ik de taak op mij genomen ons land van
M,;„f rs wrtjN,g*
een geheel meuw China op te bouwen, bilenm-keuring van éHte-fotuhateriaal,
In samenwerking met andere landen zal welke ter gelegenheid va® het gouden ju-
dit China streven naar een grooter geluk bilcum der Prov. Vereen, tot Bevordering
Int Samenwerking
Sovjet-Rusland (reedt tot het
vlootverdrag toe.
De zaakgelastigde van Sovjet Rusland te
Londen, Kagan, heeft op liet Foreign Office
het protocol onderteekeud' inzake de waar-
horgclausuJe van het Londensche vlootver
drag.
Zooals men weet, is de maximum ton
nage voor slagschepen gebracht van 35.000
op 45.000 Ion:
BINNENLAND.
Rumoerig afscheid
I A Twee fascistische voorma®-
ni-n vertrekken naar Indië.
In verband', met het vertrek van de
heérén vaii Geelkerken en graal de Mar-
chant et d'Anséinbourg naar fndiö liad1 de
N.S.B. iif Ben Haag gisteravond in bet
Willem de Zwijgerhuls aan de Zeestraa.
een Vergadering belegd, waarin ook heide
génoemdé hèéreti aanwezig waren.
Na afioop der vergadering zijn beiden
ineen open' auto naar het station Hol-
landschë Spoor gereden, terwijl vele N. S.
'B?ërs trachtten den wagen le volgen. Zij
wérden daarin echter door do aanwezige
poli tië" vèrhinderd.
Op perron van het Staatsspoorstation
waren'zeer' vele geestverwanten bijeen ge
komen om van de lieereu Geelkerken en
d'An'sembourg afscheid te nemen, heigeen
óp zeer luidruchtige wijze met tal van
ovaties geschiedde. Ook de leider der
N.S.B., ir. Mussert, was hij dit afscheid
voor de mensehlieid door verzekering van.
den internationalen vrede.
Tsjang zegt, dat de Japanneezen slechts
eenige verbindingswegen en oan paar stra
tegische punten in hun bezit hébben.
Onrust in Sjanghai.
.De verjaardag van de ChineeschJapan
sche vijandelijkheden, is een dag van ver
der Paardenfokkerij werd gehouden.
Engeland
Het terrorisme in Palestina
Bomaanslag te Haifa.
Buiten het centrale politiebureau van
sclirikking in de internationale nederzet- Haifa is gisteren, een bomaanslag geploegd,
ting te Sjanghai geworden. Tot tien uur waarna op de menigte gevuurd werd. Er
telde men reeds vijftien aanslagen van \v&dea twintig' ^Joo-J,..,-tefw^
Chmeesche patriotten op Cl'.Uteessen, die vfL -
Japan gunstig gezind zijn, "Japansch©-bur-v*,eEr 1S
gers en müitaire posten. Reeds '3 ochtends Vljl uitgevaardigd, dat na pen bepaald uur
om vijf uur werden de beide een te bom- niemand zich meer óp straat mag begeven,
men geworpen op den Bund. OnmiddellijkDe gevolgen van den bomaanslag beb-
rükten Japaiischë troepen de international», beu den omvang aangenomen van een
'nederzetting binnen en kort daarop kwa- waar oproer. De boni werd geworpen mid-
men Schotscbe hooglanders tegenover de den in het handelscentrum der stad, op
■Tapansclie afzetting in stelling. Later op een oogenbük, dal liet daar zeer druk was,
den dag werden twee Japansche burgers in de zij buurt van liet voornaamste po-
door pistoolschoten vermoord en werden litiebureau. Na den aanslag ontstond .een
wederom bommen geworpen. Sterke pa- geregelde veldslag, waarbij schoten gewis-
trouilles trokken door de straten. Alle aan- seld Werden lusschen Joden en Arabieren.
Ernstige autobotsing
Zes personen zwaar gewond,
IVcc der slachtoffers later over
leden.
Gisteravond om half zeven is op
den rijksstraatweg nabij de Klomp on
der V'eenondaa] een zeer ernstig auto-
011 geluk gebeurd, waarbij zes personen
zware verwondingen opliepen.
Een personenauto, gemerkt G 96087,
kwam uil de richting Ede en wilde een
paar meisjes, die rechts van den weg op
het rijwielpad reden, passeercn. Een der
meisjes echter hield te veel links, waar
door de automobilist genoodzaakt, werd
ook naar linies uit te wijken om een aan
rijding te voorkomen. Jiiist op dat oogen
bük naderde uit de richting De Klomp
een personenauto, gemerkt HZ 3761. Een
botsing lusschen de wagens, die beide een
snelheid hadden van tegen de tachtig kilo
meter, was onvermijdelijk en met een ge
weldigen klap vlogen do voertuigen tegen
elkaar.
De uitwerking was verschrikkelijk. Luid
gegil steeg uit de eene auto op. Door
voorbijgangers weiden drie dames en een
heer, die allen zware verwondingen ver
toonden en bewusteloos waren, uit den to
taal vernielden wagen-te voorschijn ge
haald en langs de berin van den weg ge
legd. Van de ander© auto was de bestuur
der er het ergst aan toe. Hij was eveneens
zwaar gewond en werd bewusteloos uit
de aulo gelmald, terwijl do tweed© inzit-
annwezig.
Toen den boottrein, waarmede deheeren
Geelkerken en di'Ansembourg naar Genua tende heer ook ernstig gewond was. Hij
reizen, was vertrokken, stroomden de vele
N.S.'B.-ers weer uit hel stationsgebouw en
vormden groepen op het Stationsplein en
den Stationsweg.
Een sterk© politiemacht was hier ech
ter aanwezig, die den menschen som
meerde door te loopen.
Toen hieraan niet werd voldaan, heeft
de politie ben meldden,_gujjuni&to,k ver
slagen werden gepleegd in de internatio
nale nederzetting.
De politie had eenige moeite bij het her
stellen van de orde, aangezien de veront
waardiging van het publiek zich tegen de
agenten, keerde, die met stecnen bekogeld
werden.
Er patrouillceren thans troepen door de
straten.
Officieel wordt bevestigd, dat te Haifa
De toepassing der taalwetten.
In de verklaring die liij op 21 Juni
j.l.,ter gelegenheid! van de interpellaties
over toepassing van dó wetten op liet
gebruik der talen in bestuurszaken na-1 twintig dooden zijn gevallen, o.i. achttien
metis d'e regeering in de wetgevend© Ka-1 Arabieren en twee joden. Voorts vielen
mers heeft_ afgelegd', heeft de heer Spaak, er 38 ernstig gewonden en 18 licht ge-
cerite minister, het zenden van twee cir- wonden. Vier personen kemdeö huiswaarts
öilaires aangekondigd, de eene gericht aan jje©ren, nadat hun eerste hulp was ver-
de gouverneurs aer provincies, de andere .,„1.,
aan de ambtenaren van het centraal be-
stuur. Deze circulaires werden op 3 Juli
verzonden.
Den gouverneurs wordt o.a, verzocht
De nauwkeurige omstandigheden van het
incident zijn nog niet duidelijk. Het schijnt
echter, dat. het begonnen is met het wer-
een onderzoek in te stellen omtrent de pen van een bom in eea Arabisch café
iuunvkeiiriffp toepassing der tweetaligheid na]jjj jlet politiebureau. Een aantal dooden
Dit onderzoek was zoo noodig om de Rolling en voorts door het vuur, dat door
regetring in te lichten nopens de afwij-.®e politie, naar het zoggen geopaixd is op
kin gen van het grondbeginsel der wet, zij de menigte.
behoudt zich het recht voor de wetti- Opleiding van militaire piloten in Canada,
gmg dier afwijking al of met goed te D<. Cauadeesehc premier Mackenzie King,
heeft de Britsche regeering er van in ken
nis gesteld, dat Canada er mede aceoord
De heer Muasert had! inmiddels zijn wa
gen opgezocht, waarmee hij was wegge
reden.
Bij de charges dor politie zijn, zoover
rek end1, twee personen licht gewond eu
wel iemand uit de Alb. Thijrastraai,
die he weert van iemand uit het publiek
een stomp met een boksbeugel op zijn
hoofd te hebben gekregen, en iemand uit
de Hendrik van Deventcrslraaf, die een
kneuzing van den schouder opliep.
Beiden zijn door den geneeskundigen
dienst naar het ziekenhuis aan den Zuid-
wal gebracht, doch konden na verbonden
te zijn, huiswaarts, keeren.
In de omgeving van liet station bleef
het nog geruimen tijd' rumoerig.
oorsprong zij, In samenwerking met dte
technische afdedingen van den Volkenbond1.
Men ziet hierin een wensch vaa de
Amerikaansche regeering om samen te wer
ken met alle landen, die het internatio
nale recht wenscbou (e eerbiedigen. 1
keuren.,
Dc circulaire aan de ambtenaren herin
nert er aan, d'at alle zaken dienen he
hand'eld te worden in de taal, welke de'gaat een centrum van opleiding voor pi-
overheden en openbare dienstan van deloten voor hot Engelsche leger te stichten
streek moeten gebruiken, zonder vertaling.
Don secretarissen-generaal wordt ver
zocht, persoonlijk te waken voor d'e stipte
loc-passing van d'eaen essen lieeleu regel.
Elke nalatigheid of .onwilligheid zal de
toepassing van tuchtstraffen ten gevolge
hebben,
Loonsverlaging in de mijnen?
Tijdens een vergadering van de nationale
commissie voor de mijnen hebben de ge
delegeerden der werkgevers verklaard', dat
de toestand hen dwong over te gaan. tot
een vermindering der salarissen met 5 pot,
te berinnen op den Kaatsten Zondag van
Juli. De arbeidersgedeJegeerdón sloegen
dit voorstel af en de vergadering ein
digde, zonder dat een besluit genomen
was.
De .verplichte werkloosheidsverzekering.
.Gisteravond heeft de Kamer dó artikelen
van. de wet nopens de verplichte werk
loosheidsverzekering aangenomen. De
werMoozensteun zal een jaarijjteche uit
gave van 800 mMoen frank medebrengen,
waarvan de regeering 500 miliioen voor
haar rekening zal nemea,
V«n Zetland (crag in de politiek
Wpag zal Van Zeeland aan de debat
ten over financieel© zaken In de kamer
deelnemen. De oud-premieï doet, op ver
zoek van zijn vrienden, dus weer intrede
ra de politiek.
onder toezicht van het ■Canadeesche leger.
Tsjecho Slowakije
Dc esprekitigeu met dc Heul christen.
Naar het Sudeten-Duitsche blad „Die
Zeit" meldt, zijn de besprekingen lusschen
minister-president Iiodza en de gevol
machtigden van Hentein over de nationa
liteitenkwesties voorgezet. De besprekingen
gaan nog steed's alleen over de voorstel
len, die do Sudeten-Duiisclie partij aan de
regeering heeft voorgelegd!. Sedert het
weekeind© is geen vooruitgang in den
stand! der lesprekingen le bespeuren.
Geruchten aangaande Dinuirof
ongegrond.
Dit goede bron wordt medegedeeld, dat
het gerucht inzake de arrestatie van Bi mi-
hof van allen grond' ontbloot ig.
Massa-arrestatie in het Verre Oosten?
Naar het Japansche telegraafagentschap
verneemt zijn in verband met den vlucht
van generaal Loesjkof naar Spanje ern
reeks arrestaties verricht onder leidende
ambtenaren van den Sovjet in het Verre
Oosten. Tientallen gearresteerden zoudem
reeds geëxecuteerd zijh door vuurpelotons
ais contrarevolutionairen.
Uitslaande brand te Groningen
Groot papiermagazijn in vlam
men opgegaan.
Gisteravond om zes uur zag ,men. rook
opstijgen in-liet groole lompen- en papier-
magazjiii van den heer J. Kroon, staande
aan de Laan te Groningen, eigenaar K.
Weert te Groningen, Even later sloegen de
vlammen reed's fel uit en in een minimum
van tijd was het gelieele pand één vuurzee.
Omwonenden waarschuwden dc brand
weer, welke met groot materiaal uitrukte,
aangezien het magazijn in een diciitbebouw-
de buurt gelegen is en grenst aan de Har
monie. Met vijf stralen weid het vuur be
streden. Het magazijn, dat geheel gevuld
was, met lompen en papier, was echter bin
nen een uur tijds volkomen verwoest. Dank
zij het krachtig ingrijpen van de brandweer,
die onder Jeidng stond van den comman
dant P, Piocgh, konden, zoowel do belen
dende percoeien als do Harmonie legen 3i©[
vuur beschermd worden. Wel liepen deze
gebouwen waterschade op.
De oorzaak van den brand is onbekend.
Het is echter niet onwaarschijnlijk, dat zij
door broeiing ontstaan is. De schade wordt
door verzekering gedekt.
De nablussching.
Eerst om half twaalf gisteravond' kon
dc brandweer inrukken. Voor het nahlus-
schingowerk, dat den gehcelen nacht en
ook nog een gedeelte van den ochtend'
in beslag nam, bleef een aantal spuitgas
ten achter met d'rie stralen, nJ. twee aan
de voorzijde en een aan d'e achterzijde
van het pakhuis. Aangezien dte geweldige
hoeveelheid' papier en lompen, die ra
pakken van 50 k.g, opgestapeld liggen,
nog steeds smeulden en opnieuw opvlam
den.
De brandweercommandant achtte het
niet noodig om den gevel, die oorspronke
lijk gevaar voor instorten zou opleveren,
omver te halen. De achtergevel echter
is wel door de brandweer omver ge
baald.
had zijn bewustzijn echter nog niet ge
heel verloren, 1
Dokter Slufb uit De Klomp verleende de
eerste hulp.
Nadat een vooriooptg verband gelegd
was, werden de gewonden, die allen ern
stige .inwendige kneuzingen hadden opge-
loopen en voorts zwaar letsel aan liet
liöf)jd hadden gekregen, met twee zie-
keniiuto's naar het ziekenhuis te Arnhem
overgebracht
ijc politie stelt een onderzoek in naar
dc meisjes, die voor de eene auto gefietst
bebben cn waarschijnlijk door den schrik
zijn 'doorgereden.
De "NoerchHóilandsche wagen werd be
stuurd' door ci6fii«ig£r Gios§atP4fr'tittgiBesfr
die de auto in Amsterdam bad gebuurd'.
Hij en zijn metgezel werden naar een der
ziekenhuizen te Utrecht overgebracht, waar
bleek, dat de verwondingen van minder
ermriiaen aard waren, dau men aan van Ie©-,
lijk had gevreesd. ïn den anderen wagen
waren gezeten de wed. Ernst en haar zoon,
die aan het stuur zat, mevr. Tichelman
eu de wed. De Veer, alten uit Den Haag.
Ia liet ziekenhuis te Arnhem is laatstge
noemde dame in den loop van gister
avond overleden.
Behalve mevrouw Van der Veer is in
den afgeioopen nacht ook overleden mevr.
Tichelman, haar gezelschapsdame.
De toestand van de twee andere in het
Diaconessenhuis opgenomen patiënten,
mevr. Ernst en haar zoon, is zoodanig dat
geen levensgevaar wordt gevreesd.
De eerste hulp ward mede verleend door
den militairen arts Wytdieeks uit Ede.
Rijks- en' gemeentepolitie regelde op de
plaats van het ongeluk het zeer drukke,
verkeer.
Het proces Breker.
De verdediger van de wed'. Becker, mr.
Chevidier, heeft gistermiddag zijn plei
dooi beëindigd. concludeerde, dat de
tegen zijn cliënte ingebrachte beschuldi
gingen niet meer waren dan een ©envóu-
digo verzameling veronderstellingen en
geen bewijzen. Hg vroeg volledige vrij-
spraak van de wed. Becker.
Dte tweede verdediger, mr. Remy, voert
vandaag het woord.
Veer het nieuwe gebouw van den Hoogen
R»id der Nederlanden in Den Haag -zijn
een aantal bronzen beelden vervaardigd. Het
beeld van den bekendenstaatsman Jean
Meldiier Kemper, naar een entwerp van
prof, Wenckebach.
Heïe eouraal fencliyat dsgelykB, tt«l nit-
toiiderioe Tan Zen- en Feestdagen.
Prij» per kwartaal f ftaneo per poet
f s,5o,pqj» per week; 16 ets. AXaon*
derigse nummera i ets. Abonnementen
•porden d*gel«k« aangenomen,
AdrertentiSn toot het eeratTolgend nnm-
mer moeten viêr elf ttnr aan het Bureau
bezorgd rijn, 's Zaterdags vóór O uur.
Ben bepaalde plaats Tan advertenties
%rordt niet gewaarborgd.
Prij*<ter Ad verten tlën; van i5 regels J iMj
Iedere regel meer f Ü30; In hel Znterdagnummer
1—^5 regels f t.80, iedere regel meer t <X35
Reclame* TtVJö per rejreL InwssokostenScts.j
ptotkwitADtieslheft; van adverieoliëu
t»Ü ubonnemejQttijnaan üet'Boreau verkrijgbaar.
Dagelijks Va-orden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentjen opgenomen I 0,50 tjm, 15 woor-
Jcn, f aiö \}m25 woorden. Elk woord meer
6 cam lat eert man mum van 30 woorden.
*6 Woensdags: Kleine Advertentlëntot25woor
den f 0.25, mit9 vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau betorgcL
'sZjuerdags: Kleine Advertenti&n 1.00, indiea
Cüel vóór Vrydagavond 6 uur beïorgi
t r|r,.VI n t M/i A ,-.\n!A.Yl flj-l TT/\ln
trwv."
