A CKiRTJE
KOOLHOVEN
ROERIG PALESTINA
VLIEGTUIGEN N.V.
Zaterdags. Juli 1938
en m\
pjódudM* die>
Sovjet Rusland
Roemenië
i
91ste Jaargang,
fHOEIC
KORTi
HAVEN).
69300 (3 lijnen]
istrekenino No. 53 fL
BUITENLAND
Het platteland lijkt rustig,
haarden van verzet.
de steden zijn
De Britsche kruiser Emerald fa gisteren
nit Haifa, vertrokken en de Britsche ma-
rinetroepen van dit schip, die bijstand heb-
beu verleend bij de patrouiileering door
de stad, zijn vervangen door de marine,
soldaten van de Repulse.
De correspondent van Reuter, die per
auto tan Jeruzalem naar Haifa is gereisd,
via Nabloes en Jenin, heeft het Palestijn-
sche platteland oppervlakkig gezien zeer
vreedzaam bevonden. De boeren waren be-
rig met den graanoogst en met hun kud
den.
Irt Haifa echter bevond hij, dat de at
mosfeer eleftrisch geladen is. Een met
stalen platen beschermde vrachtauto ver
trok juist vol soldaten der marine, die
patrouiltedicnst gingen doen in afgelegen
dorpen en de politie doorzocht alle voer.
tuigen
Een uur voor het intreden wan liet
tijdstip, waa-na niemand meer op straat
mag verschijnen, waren de straten reeds
verte ten.
Toen twee Britsche politiemannen per
auto onderweg waren tusschen Nabloes ©n
Jeruzalem, bleek, dat voor hen eon hin
derlaag was opgesteld. Er ontstond een
vuurgevecht tusschen de agenten en hurt
vijf aanvallers, waarbij een der aanvallers
gewond werd, terwijl de overige vier de
heuvels ingejaagd werden. De politieman,
nea bleven ongedeerd, ofschoon hun auto
door kogels getroffen werd.
Een. groole troepenmacht is verder uit
Haifa vertrokken om de bandieten te zoe-
ken, die een kleinen politiepost op het
land nabij Haifa hadden-omsingeld-. -
Reuter meldt nog .uit, Jeruzalem.: - -
Verscheidene personen zijn gearresteerd,
o.m, een twaalfjarig schoolmeisje, dat
volgens Arabieren de bom, welke bij de
Jaflapoort is ontploft, zou hebben gewor
pen.
Volgens ee.i olficïecle opgave waren er
drie I ooden en twee zeer ernstige, zes ©ru
stige en 17 lichtgewonden. Een a'gemeene
stakingsbeweging doel een ernstige '.pan
ning ontslaan.
In het eeheeJe land vinden oproepen
beloogingen ie houden weerklank. De
transportmiddelen doen geen dienst meer.
De stakers zijn in de voornaamste ste
den en bij de moskeeën bijeen gekomen,
Eugelsche marinesoldaten hol en de
voornaamste punten te Haifa bezel. Voor
al uil i,o! Noorden komen berichten bin
nen over aanvallen. Te Haifa zijn drie
Joden gewond. Te Ca na werden drie Ara-
bieren o.w, twee christenen, ontvoerd en
vermoord
In hot geheel zijn 25 revisionisten ge
arresteerd1.
Da tenetand in hot Worro fsnefrn»
Van het oorlogstooncel.
De Chineesclie troepen, die den Zuide
lijken oever van den Jaagtso verdedigen,
hebben een belangrijke overwinning be
haald bij een tegenaanval ten Oosten van
Hockau aan den Noordelijken punt van
liet Pojangmeer.
Twee- tot drieduizend Japanneezeu zijn
gesneuveld.
De conferentie te Evïan
De sub-commissie krijgt in
lichtingen.
Het door het intergouvernementeele co
mité gevormde technische subcomité heeft
gisteren achtereenvolgens 22 gedelegeer
den, die 33 organisaties vertegenwoordig
den van conre3sioniil.©eten of politfaken
aard, gehoord. De gedelegeerden overhan
digden hun memoranda. Zij verstrekten
voorts inlichtingen over .den toestand in
Dui'sch!and en Oostenrijk, die ©en diepen
indruk op de gestelegeerden maakten. De
etsc-.en dezer organisaties komen over het
geheel met elkander overeen. Zij noodigon
het Intergouvernementeel© comité uit hot
probleem te bssfudeergn dei' politieke
vluchtelingen, niet'.alleen' uit'Duitschland.
en Oostenrijk maar ook uit allo Todden,
waar zich bewegingen zouden kunnen voor
doen, die een gidwongeu emigratie tenge
volge zouden hebben. Zij vragen een nauw
keurig emigratieplan op te stellen en zorg
vuldig de modaliteiten dei financiering
te regelen, terwijl onderhandelingen zou
den moeien worden geopend niet puitsch-
lind, om te verkrijgen, dai de uitgewe
kenen ©en deel van hun bezittingen kan
nen meenemen. Tenslotte vestigen zij de
aandacht van het comité op hot probleem
der Joodsehe immigratie in Palestina.
Tiet subcomité hoeft zijr verhooien be
ëindigd. Het za opnieuw bijeen komen om
znn ontwerp voor het inlergtmvememcn-
tocle comité art te werken.
De strijd in Spanje
Het rechtsehe leger bericht.
Het legerbericht van het rechtsehe hoofd-
kwartier meldt o a.aan het front van Gas
tellen hebben wij het dorp Nules bezet,
„waar de rogeeringstrocpen op het laat
ste ©ogenblik alle kerken en de voor
naamste gebouwen in de lucht hebben la
ten vliegen". Vierhonderd man werden
genomen. In den sector van Artana hebben
wij belangrijke stellingen ten NAV, van
Jinque bezet.
Legcrtiericlït der regeering.
Het communiqué van het Spaansehe mi
ll* terie van landsverdediging meldt oa.:
Aan het Levanteftont wordt verwoed ge
streden in den Oostelijken sector, waar tie
vijandelijke strvdkrachten, gesteund door
vliegtuigen, onze troepen gedwongen hebben
tot ontruiming van het dorp Nules, ten Zui
den waarvan de strijd met felheid voort
duurt.
Alléénverkoop
De niet-inmenglng
Bevjet-Rusland beurt het Britsche
plan goed.
De Sovjp..Russische zaakgelastigde te
Londen, Kagan, heef et Lord Plymouth
medegedeeld, dat zijn regeering instemt
met het Britsche plan tot terugtrekken van
de vrijwilligers uit Spanje en liet rustellen
van een controle.
Men zal zich herinneren, dat Kagun in
de commissie had voorgestemd onder
voorbehoud, dat zjjn regeering haar goed
keuring aan het plan zou hechten.
Een artikel van Gay da.
In een commentaar op de overeenstem
ming van Londen ten aanzien van de terug
trekking der buitenlandsche vrijwilligers uit
Spanje schrijft Gayda in de GiornaJe d'Ita-
lia „Zulten wij zeggen, dat de niet-lnmen-
gingspolitick een ©mstigen stap vooruit
heeft gedaan, zooala Italië dat wenzeer
wcnscht en bevordert als Engeland? De
ervaring en de voorzichtigheid radon tot
een gereserveerde verwachting".
Gayda verwacht, dat Burgos „gelijk recht
vaardig is, ernstige waaiborgen. zaleischen
voor een onpartijdige en authentieke uit
voering van bet plan door beide partijen
en dat Barcelona zijn gebruikelijke tac
tiek van obstructie en uitstel manoeuvres
zal trachten in het werk te stellen".
Aan den anderen bant is Gayda wan
trouwig geworden „door het feit, dat men
te Parijs, zelfs in welwillende kringen, ver
wacht, dat in geen geval iets belangrijk?
kan worden verkregen voor Kerstmis" en
aldus voegt Gayda hieraan toe „in bijna
zes maanden zal veel water onder de
bruggen doorstroomen en talrijke gebeur
tenissen kunnen zich nog voordoen te land
en te water".
België
De Kamer op reces,
De Kanier is gisteravond op reces ge
gaan, na o.a. haar goedkeuring te heb
ben gehecht aan de buitengewone be
groeiing. het wetsontwerp, d'at een juiste
heffing der belastingen moet waarborgen,
hel wetsontwerp waarbij dé verplichte
werkloosheidsverzekering wordt ingesteld
en Let wetsontwerp, waarbij een orate van
genêesheeren wordt ingesteld.
Int. Samenwerking
Bespreking Ciane-Perih.
Lord1 Peith heeft gisteren t© Bom© een
■onderhoud gehad met graaf CÜauo.
In gezaghebbend© kringen verzekert men,
dat dit onderhoud geen betrekkng heeift ge-
had op de te Londen tot stand geklomen
overeenkomst ©n evenmin op de Frausch
lüdiaamchc betrekkingen.
Neem dadelijk 'n
tegen dat afgematte gevoel.
Verrassend snel verdrijft 'n Akkertje
schele hoofdpijn, zenuwachligheid,
oververmoeidheid en.'lusteloosheid.
Per koker van 13 stuks -12 stuivers.
Per doos van 2 stuks - 2 stuivers.
GADAMTIC Wij garandeeren de goede
UHKttlv 111 werkmg van AKKERTJES",
want ze bevallen «en bijzondere combina
tie van uilersl geneeski ihtige sloffen,
volgens recept van Apotheker Dumont.
Duitschiand
Nieuwe huwelijkswetgeving
Voor Oostenrijk bestemd. Nieuwe
echtschcxdingsrcgelea.
Met ingang van 1 Augustus 1938 zal
een nieuwe huwelijkswetgeving worden
ingevoerd waardoor in het bizonder de
misstanden", die ïn hel land Oostenrijk
uit de starre dogma'i seh -kerkelijke bepa
lingen van het d'aar geldende huwelijks
recht waren voortgekomen, tegengegaan
worden. Door de bepaling, dat staatsrech
telijk alleen de verbinding in den echt
door den burgerlijken stand geldig is,
wordt in de OMmark een «inde gemaakt
Mn don toestand, dat het mebrendeel der
huwelijken zonder «enige meden erlang \an
den staat als den vertegenwoordiger van
de volksgemeenschap alleen door den pries
ter werd vo'trokken en dat al naar het
kerkgenootschap, waartoe" de echtelieden
behoorden i efschit'o-Tdc"'TSo. rchrihea voer
de verhul1!-,us in den echt golden. Onder
de huwelijksverboden nemen* verschil van
bloed en ongeschiktheid voor het huwe
lijk de eerste piaats in.
Voorts wordi een uniform echtschei
dingsrecht ingevoerd waarbij d© lot dusver
voor Oo'-tenrijk geldende onontbindbaar
heid van katholiek kerkelijk© huwelijken
wordt opgeheven Hot nieuwe echtschei
dingsrecht gaat uit van hel beginsel, dat
slechts «lie huwelijken ontbonden kunnen
worden, ih'e voor hot volk in zijn ge
heel waardeloos geworden zijn, en dat
gelqktydig door de praktijk der echtschei
ding de achting voor het huwelijk ver
sterkt wordt. Een nieuwe grond voor
echtscheiding is o.a hardnekkige weige
ring der voortplanting.
De kerkklokken moeten het ontgelden.
De kerkklokken in het Duitsche i ijk heb
ben onder het vier jarenplan nu li o mie
waarde veikiegen. Het brons is nJ. van
groot belong en in de afgeloapen maanden
zijn honderden klokken uit de loiens ver-
v ijderd en vervangen door nieuwe, welke
vervaanligd zijn van aluminium. Naar men
verzekert, is het geluid hiervan geiijlc aan
dat van de bronzen klokken, en ziel do alu
minium klokken er ook precies eender uit.
Tsjecho Slowakije
Hei nationaliteiten vraagstuk.
De commissie van zes verlegenwooidi-
gers der coalitie belast met de nestudee-
ring van het nationaüteitenstatuut heeft
gistermiddag haar werkzaamheden voortge
zet. Zij is thans in het bezit van aile ont
werpen der rogcermg betreffende d© natio-
nalileitenkwesties: het eigenlijk© naüonali-
teitenstatuut, dai algemeene bepalingen in
zake de gelijkheid der nationaliteiten bevat,
de taalwet en de wet inzake de inrichting
van het bestuur. De commissie heeft de bc-
studeering van het nationaliteïtenstaLuut be
ëindigd, Zij kwam overeen, aan de regee
ring eenige wijzigingen voor te stellen. Van
daag zal de commissie van zes de taalwet
in studie nemen.
Dlmitrsf.
Op een congres der communistische par-
tij in de streek van Koersfc zijn in het
presidium als eere-tedem gekozen Slatin,
fh mi trof, Thaelmami en Jose Diaz, Men
kan hierin het bewijs zien, dat de geruch
ten omtrent een arrestatie van Dimiixof
ongegrond rijn.
Zuid-Amerika
De Oiiaco conferentie
Bolivl» aanvi rdt het laatste
voorstel
Bolivia heeft het laatste voorstel, dat
düor de vredesconferentie over hel Ghaco
conflict gefomiuleeid was, aangenomen- Dit
voorstel strekt tot het aau arbitrage onder
werpen van het bepalen der grenslijn tus
schen Bolivia en Paraguay.
Zal mevrouw Loepeseou het
laad verlaten?
Aan mevrouw Loepescoe wordt het voor
nemen toegeschreven binneikort Roeminië
voor goed te verlaten.
Hierdoor zou een tdoenadering in de ko
ninklijke familie mogelijk worden en de
voornaamste hinderpaal uit den weg wor
den geruimd, welke tot nu toe een terug
keer van koningin Helena heeft belemmerd.
Tatarescoe de vroegere premier, zou brj
zijn recent bezoek aan Londen reeds ii
deze aangelegenheid besprekingen hebben
gevoerd.
BINNENLAND
H.M. over den St. Gotthard
Men meldt officieel:
H. M. de Koningin is gistermoigen
per auto van Luzem vertiokken, over
den Gotthard-pas gereden en is in goe
den weistand te ongeveer rijf uur ia
den namiddag in Ascona aangekomeü.
De zaak Oss
Een schrijven van minister Geseling
aan de Tweede Kamer.
De vooizitter der Tweede Kamer heeft
een op G Juli gedateerden brief ontvan
gen van den minister van justitie in ver
band met 's ministers beslissing ter zak©
vair de uitoefening van de opsporingsbe
voegdheid van het voormalig personeel
der brigade Koninklijke Marechaussee te
Oss.
D© brief luidt:
Door uw brief van 22 Juni 1938, hebt
u te mijner kennis gebracht, dat de Twee
de Kamer der Stalen-Generaal zicli in haar
i ergaclciing van 22 Juni jj, heeft ver-
eetiigd mol een motie van orde van de
hoeren ir. J. \V Albarda en mr, P. J.
Oud.
Ik hel) goede nota genomen van de in
de motie uitgedrukte bedoeling der Kamer
om de aan mij gevraagde schriftelijke uit-
eenzetting te .loen strekken tot voorberei
ding van een nader© gedachten w isseling.
Als onderwerpen Voor de'Voorbereidtaitla
schriftelijke uiteenzetting zijn in de motie
van orde genoemd:
le. de lei ten en de omstandigheden,
op giond waai van ik op 1 April 1938 aan
de brigade .Ier Koninklijke Marechaussee
te Os de opsporingsbevoegdheid tijdelijk
heb doen ontnemen;
2 tiet oordeel der '•egeerïng over het
beleid van de gemeentelijke politie te Oss;
3. at datgene, wat ik verder In ver-
Land met een en ander van belang aebt.
De Kamer heeft mij derhalve in mijn
sellhriflelijke uiteenzetting, althans in dit
stdiuma van de voorbereiding, niet willen
Linden aan opaal de, concreet omschre
ven punten.
Nu de Kamer, na helgccn ik in tie ver
gadering van 7 April 1938 ter zake heb
medegedeeld, d© medewerking van de re-
geeiing en van mij vraagt tol het verstrek
ken van nadere inlichtingen, spreekt het
vanzelf, dat die medewerking gaarne zat
worden "•erkend.
Gelijk u hoogedelgestreng© bekend is,
zijn inmiddels op 23, 21 en 25 Juni j.l.
voor hel ambtenarengerecht te 's-Graven-
lnge uitvoerig behandeld de beroepen, door
de leden van het voormalige personeel der
brigade ICcrinklijke Marechaussee te Oss
ingesteld tegen mijn beslissing ter zake
van de uitoefening van huil opsporings-
bmo"g tlieid. De uitspraken van het ge-
rechl mogen uiterlijk op 16 Juli a.s. wor
den verwacht
HeL wil mr voorkomen, dat ik aan de
bedoeling van de Kamer beantwoord, wan
neer ik in ieder geval niet vóór de uit
spraak do gevraagde schriftelijke uiteen
zetting inzard.
Met het oog op de deugdelijke voorlid
leiding van de door de Kamer beoogde ge-
dachtenwisseling zal liet naar ik ver
houw duidelijk zijn, dat ook na 16 Juli
nog eenigen tijd gemoeid zal zijn met de
samenstelling van de nota, mode in ver-
bandi met het door de Kamer gevraagde
oordeel der regeeiing.
Ik stelt er prijs op u hoogedelgestrenge
met dezi zienswijze in kennis te stellen,
w.g. de minister van justitie,
C. Goseling.
De haringdrijfnetvisscherij
Ainvoerregeling verruimd.
Men meldt ons van bevoegde zijde:
Fr rijn thans ruim zes weken verstreken
sinds de beperidngsregeling voor de ha-
ringvisscherij in werking had. Dez© rege
ling komt in hoofdzaak neer op bepeifcing
van het' aantal vaartuigen, dat ter haring
vangst mag uitvaren en het amtal netton,
dat daarbij mag worden medegenomen.
Evenals in vorige jaren was de grond voor
het treffen van dez© maatregelen gelegen
in de verwachting, dat, wanneer de ris-
scherij gedurende den tijd van de maatjes
haring geheel werd vrijgelaten, de aan-
voer weldra, zeer ruim zon rijn en de markt
met dit product zou werden overvoerd,
met alle nadeelige gevolgen voor het be
drijf van de daarmede onvermijdelijk ge
paard gaande prijsinzinking.
Door bizonderc omstandigheden en wel
in hoofdzaak tengevolge van de staking,
is de aanvoer van maatjesharing tot dusver
buitengewoon gering en Lnj dien vaia vo
rige jaren zoo ver aelitesr, dat inhaling
van den achterstand thans vrijwel uitge
sloten kan worden geacht. Bovendien heb
ben de geringe aanvoeien een noodlottigen
terugslag op den handel, in zoover vel©
haringhandelaien en venters bij gebrék!
aan voldoende grondstof niet in staat zul
len zijn hun bestellingen uit te voeren of
hun nering vol te houden. Voorts moet
rekening worden gehouden met d© uitvoer-
positie, welke tengevolg© van de haring-
scliaarschte blijvend kan worden geschaad.
De handelaren en exporteurs hebben dan
ook al meermalen aangedrongen op een
vverraiming van den invoer.
Het ligt echter voor de hand, dat een
ruimere aanvoer van liet Nederlandsche
produc'd de voo keur boven iinportvorrui-
ming verdient. Met het oog hierop bestond
er voor bestendiging van de beperkingsrege
ling niet alleen geen grond meer, maar zou
den bovendien do handels- en uitvoerbe-
langen ernstigei worden geschaad, dan
door de heerschende omstandigheden on
vermijdelijk is. Op grond van deze over
wegingen heeft de minister van economi
sche zaken de data der nog niet verstreken
uitvaartheuiten t.w. 15 en 23 Juli vervroegd
en voor de geheel© vloot gesteld op 9 Juli,
terwijl tevens gelijk trouwens ook ouder
normale omstandigheden zou rijn geschied
de maxima voor de lengte van de vleet
en de onderscheiden groepen van schepelj
zijn verhoogd tot 2558m, 2683m. en 27G7m
voor Schotsch want en 2959m 3269m en
3579m voor Holland-ch "of standaard want.'
Criminaliteit
Stijging van het aantal zeden-
mi-.drijvej en economische mis
drijven; daling van het aantal
misdrijven tegen de openbare orde
en het openbaar gezag.
Het totaal aantal onherroepelijke veroor
deelingen \an ..tsfrechtelijbe meerderjari
gen bedioeg, volqens mededeeling van het
Centraal Bureau voor de Statistiek ïn het
eerste kwartaal van 1938 5676 tegen 5251
in het overeenkomstige kwartaal van 1937
of 425 meer dan in 1937. In vergelijking
met hot eerste kwartaal van het vorige
jaar geven alleen <1© rubrieken misdrijven
tegen de openbare orde en het openbaar
gezag en bedelarij enz. voor 1938 een
gunstiger absoluut cijfer (eerste kwartaal
1937 lesp. 531 en 144, 1938 479 en 139,
Belangrijk virmeerderde het aantal veroor-
dcelingen wegens zedenmisdrijven (1937.
330, 1938 429) en economische misdrijven
ran resp 25C9 en 2819). Verder waren
hooger do aantallen veroordeelingen we
gens misdrijven tegen leven en persoon
(resp, 1332 en 1438) en ruwheidsmisdrij-
vpb (226 en 279).
Hel totaal aantal onherroepelijk© ver
oordeel ingen van strafrechtelijk minderja
rigen bedroeg in het eerste kwartaal vaat
1938 803 tegen 786 in het overeenkom
stige kwartaal van 1937; in eerstgenoemd1
jaar dus 17 meer. De toeneming in 193S
is uitsluitend veroorzaakt door stijging van
het aantal veroordeelïngen wegens econo
mise! ie misdrijven (eerste kwartaal 1937
589, 1938 637). Belangrijk lager waren de
aantallen veroordeelingen wegens misdrij
ven tegen de openbare orde en het open
baar gtzag (1937 1.5, 1938 5) en ruw-
heïdsmisdnjven (resp. 57 en 44). I
t f sa?.
a: i
Citroen-jenever
„De Tulp»
A. Dacümeijer N. V.
Bes» eettnwt rsrasiiust fogelrifca, i et uit»
uiltriif f*a Zen» Feeatitgen.
?r8» par kvart**t 1S.—franca par put
£:9Jft, Fri» ft Weefc ca. A&oj»
telflfc* BDuncf» 4 «te. Abonnement! 9
tc«®« tegelijk* eengenomtu.
,:Mr«rmtte. Toor het «erstrolgend aam,
mmoeten fttr »If sur mi het Ibu»
benend djn, {iMtp vódi; uur.
Een bepaalde plant* vso ftfóertentit:
wordt niet gewaarborgd.
Ufi Of Qfiü t'rijs tor ldV(a uen. au iJ 41a» I1 Mc
«IwWw ledore segel meerf0.30: io hetZatadaenumoier
1—5 regel» 118% iaat».;:, nad meer 10JS5
Reclame» tOX per regel. -lacaeeokoetei&ctto
liet». Uitnatid«dTenontila
Hl abonnement rijn aan het Bursa verkrijgbaar.
1M «jif 'orden tegen vooruitbetaling Kleine
AdTerwatito opgenomen 1 i CL50 Om. 1' woor
den, Ais xha. 25 woorden. EU woord meer
ö'xent lét een maximum ren SO woerden.
woenadage: Kleine Adrertentiên tot 25 woor
den u®, mlta tl-Ar otnadaiteeoBd 8 uur aan bet
Bureau braorgd.
Zaterdags: Kleine Adrertentiên IKXi,Indien
diet *6&r iid».if!rrend 6 uur boiorgd.
Uif iVvuluiiu IIWI Vl te WOAVH
4
NEOERLAHDSCK FABRIKAAT
/JrT Tiftf
V"
riuul der g€iiOcttiuc
ojgTuiy
Distillateur sinds 1857
ïU K/i T V V