t
EERSTE BLAD.
Dinsdag 26 Juli 1938
Runciman naar Praag
Engeland
Gemengd Nieuws
91ste Jaargang.
No. 21923
Tel. No. 69300 {3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN).TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 3311.
BUITENLAND
Britsch bemiddelaar bij de oplossing van
de moeilijkheden met de Sudeten Duitschers,
De toestand in het Verre Oosten
Wat gebeurt er in Mandsjoekwo7
Het Russisch-Japansch conflict
De strijd in Spanje
De bomaanslag te Haifa
Quitschjand
Polen
Vrachtauto op melkwagen
ingereden
Groote brand te Eindhoven
De „Lafayette" verhaald
D»se eewimt verschijnt as gdf sa, met uit-
rondfring" ven Zon- Foestdageru
Prijs per kwnrtaal f 8—: franco per poot
f 8.50 Prijs per week: 15 ets. Afaon-
«Urlflfce nummers 4 ets. - Abonnementen
worden dagelijks «ingenomen.
AdvflrtêHtltin voor het eerstvolgend num-
mar moeten vóór elf uur »an liet Bureau
bezorgd zijn, H Zaterdags vóór tra*.
Ken bepaalde plaats van advertenties
wordt niet gewaarborgd.
Pr^Ser Ad verten ühn: van 1brpjrftB 1155;
Mcr«egc( uioer rQJjb; tn het Zateidagnummer
4—0 «gels f t.BÖ, iedere regel tueer 0.35
lieclrime* fOJ5 fier regel. JncaPbOke^tenScti^
post kwitanties 15 ets. Tarieven \ao advertenhou
bij abonnement rijn aan het Bureau vei krijgL)ai*.
Dag*1j Ice worden tegen veruit betaling Kleine
Advertentieü opgenomen 4 10.50 t/m, 15 voor
den, f 0,75 tfm. 25 woorden. Elk voord meer
5 cent tot een numinura von 30 woorden,
T& Woensdags:KJuine AdlertenUcn tot25woor
den f 0.25, mits ^Wr Dinsdagavond Ouur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentien t hÜO, indien
'niet ivOr Vrijdagavond tï uur beznygtL
Engeland heeft het initiatief genomen,
tot ecu voorstel bij de Tsj-eciio Slo-
waaksche regeering betreffende het
zenden van een Britschen bemiddelaar
naar Praag; teneinde hulp te veil oe
nen bij de regeling der Sudelen-Duit-
sdie kwestie. Als bemiddelaar zal op
treden lord Runciman.
Dit Britsche initiatief heeft uiteraard on
middellijk de aandacht getrokken, van
Tsieehö-Slowaaksche kringen. Het voorstel
heeft hef onderwerp gevormd van bespre
kingen in bevoegde kringen, terwijl de in
bond van het voorstel door de regeering
jnel zorg is bestudeerd.
Havas meldt: De Tsjecho-Slowaaksche
regeering heeft het voorstel der En-
gelsche regeering om lord Runciman
naar Praag te zenden, teneinde hulp
te ver!oenen bij de regeling der Su-
delen-D'uilsclie kwestie, aanvaard.
Terwijl Reuter meldt, dat de Tsjech»-
Slowaakscfie regeering het voorstel der
Britsche reseering, Runciman naar Praag
te zenden, nog bestudeert en nog geen
beslissing genomen heeft, meldt Havas,
dat het voorstel reeds aanvaard is. Het
voorstel is Volgens Havas rechtstreeks aan
llodza gedaan door den Britschen gezant,
die hem driemaal een bezoek gebracht
heeft. Het eerste, dat volgde op een
audiëntie van den gezant bij den presi
dent der republiek, vond Donderdag plaats.
De gezant wees er in zijn. besprekingen op,
dat het doel van de reis van Runciman
zou zijn, de Tsjecho-Slowaaksche regee
ring met raadgevingen van dienst ie zijn.
llodza heeft het voorstel daarop voor
gelegd aan don ministerraad, die besloot
bel te aanvaarden. Er wordt thans een
officieel© nota opgesteld, die aan de Brit
sdie reg^'-iing zal worden gezonden.
liet Iiri'sche bemiddelingsvoorstel is vrij
zeker het resultaat van hot Britsch-Frun-
sc.bc overleg tijdens bet bezoek van het
Britsche koninklijke echtpaar aan Parijs,
Havas vestigt er dan ook de aandacht op
«lat men in welingelichte kringen Ie Parijs
van oordeel is, dat Engeland na do Fiansch-
Brilsche besprekingen van 20 Juli bereid is,
zich nog meer voor de Midden-Europeesche
vraagstukken en vooral het Tsjecho Slo-
waaksebe probleem, Ie inleresseeren.
Zoowel van FraiiicUc als van Fngetsche
zijde is men er zich van hewusl, dat, in-
diën nog geen feitelijke overeenstemming
zon bestaan tusschen de Sudelen-Duifsebers
en de regeering Ie Praag, wanneer he! na-
lionalilcilen-ontwerp in de Kamer woidt
ingediend, de impasse gevaarlijk zou zijn.
Beide landen hebben hun zienswijze aan
de Tsjcebo Slovnakscho regeering mede
gedeeld. Uien mag thans verwachten, daL
alles gedaan zal worden om lot een min
nelijke schikking 1c komen.
Berlijn constateert ontspanning
in den toestand.
Nog voor men kennis had gekregen van
de aanvaarding door Praag van het Brit
sche voorstel, Runciman Ie doen oplreden
als officieus hemtdde'aar tussclicn Praag
en de StSJoten-PniIschors, maakt men Ic
Berlijn gewag van een zekere nulspanning,
die zich in den internationalen toestand
schijnt te openbaren. Ilel is duidelijk, «lat
Berlijn er prijs op stelt, contact met Lon
den te bewaren. In sommige diplomatieke
-A-ringen voert men voor deze houding van
Bnitschlmid de volgende verklaring aan:
Berlijn heeft kunnen vaststellen, dat de be
^rekkingen tusschen Engeland en I'aliS op
Jiet doodo punt zijn gekomen en aangezien
de as BerlijnRome een levend contact
moet bewaren, neemt Berlijn d'e plaats van
Rome in. Zoo zou ook het verschil ver
klaard kunnen worden, dat men heeft kun
nen opmerken in de houding van dcDuit-
sclie pers en die van' de Haliamsche Ion
aanzien val het bezoek van het Britsche
konngspaair aan Parijs.
Ook Praag ziet het voordeel
fan liet Britsche ingrijpen.
In Tsjtc'ibfho poüüeke kringen wordt veel
eonnneu aar geleverd op de komst van
liunciimm als raadsman voor de regeering.
Algemeen konri men het good, dat de re
geering hot voorstel van Engeland heef!
jpmngenumen. Iedereen ziel het voordeel
Ihiervan in. Londen heeft een sap geslaan,
welke eenig is in Europa na' den oorlog.
Men vraagt zich evenwel af, waar de grens
van'de inmenging ligt. De persoon van lord
Runciman speelt een belangrijke rol, vooral
door de houding van de liberale partij in
het Tsjechische vraagstuk.
In Sudèten-Duilsche kringen weigert men
iets te zeggen. Die Zeit schrijft evenwel
dat men den indruk heeff, dat liet Britsche
bemiddelingsvoorstel met voldoening is ont
vangen.
Het blad beschuldigt verder de Tsjechi
sche pers van kwade trouw, omdat zij «Ie
Sudeten-DaitscSiers verantwoordelijk stelt
voor het langzame tempo van de onder
handelingen.
De Britsche pers over de taak
van Runciman.
De Bfitsclie pers levert commentaar op
d'e opdracht aan Runciman als raadsman
op te treden van de Tsjechische regee
ring.
De „Times" schrijft, dat de laak van
Rtinei man zal zijn te voorkomen, dat het
conflict* tusschen Tsjecho Slowakije en
Duilsehland in de impasse geraakt. Hij
zal raadgevend en verzoenend moeten
optreden en hij zal ook het inzicht van
de minderheden, in het bizonder van de
Sudeten, in overweging moeten nemen.
Dc wijze, wanrop Duitechland het Brit
sche voorstel heeft ontvangen, geef re
den tot optimisme, schrijft de Daily Mai!.
Ook uit blad wijst er op, dat de taak
van Ilunciinan zal zijn de Tsjechische
regeering raad te geven ten aanzien van
de vkchen van de Sude ten-Duit schors en
voegt Ir eraan toe, dat do regeering {e
Londen er over denkt evenluec! een con
ferentie ran dn betrokken partijen te be
leggen te Londen, onder voorzitterschap
van lord Halifax, die op zal treden als
scbeimreehter op amhe el'ngen aai Run-
cin.an.
De Tsjcehfl Slowaaksrhe Kamer
op 2 Augustus bijeen.
Ilot Tsjeclio Slowaaksehe telegraaf-
aaentschap Cetela tem emi u t I evo g te
kringen, dat de regeering het bureau vim
de Kamer van afgevaardigden zal voor
stdien de plenaire zitting der Kamer bij
een te roepen op 9Augu-dns a.s.
De zitting zal een formeel karakter
dragen en uitsluitend bijeen geroepen
worden om de regeering de gelegen hi id
le geven verschillende wetsontwerpen
met een bepaalden datum of om andere
redenen van dringenden aard in te die
nen.
Kioidiiang aangevallen.
In een Japauseh cormmmujué wurdt
medegedeeld, dat Kioekiang door dc
Japunsdie troepen is genomen.
De bezetting van Kioekiang wordt in
militaire kringen te Tokio beschouwd als
een beslissende stap in de voorbereiding
tol een aanval op üankau. Kioekiang 3s
een steunpunt in de buitenste verdediging
van Ilaukau en is tevens uitgangsstelling
voor de Japanse he troepen in het Jangtso
gebied. Ten Oosten van Sianfoe in hel
grensgebied van de provincies Ilonan en
Sjansi worden sterke Ghinoescho troepen
verzameld, men spreekt van twintig divi
sies, -M<pv veronderstelt, dat de Chtneezeu
oen tegenoffensief voorbereiden om zoo
veel mogelijk Japansche troepen vast te
houden.
Van 'Chineesche zijde wordt medegedeeld,
dat do Japansche troepen met 200.000
man infanterie, gesteund door de lucht
macht en de vloot Kioekiang hebben aan
gevallen. De Chincezen hebben slechts wei
nig tegenstand geboden,
Kans op onlusten.
Renter meld! uit Pciping;
De veronderstelling, dat het 'in Matul-
sjoekwo niet alles pais en vree is, vindt
een zekere bevestiging in berichten van
buitenlanders, over een geweldige out-
plolling in hot arsenaal (e Moekden, die
door bi and sticht ers zou zijn veroorzaakt.
Volgens deze berichten werd Moekden in
den morgen van don 23en Juli opge
schrikt door een reeks onlploffingcu en
zou rooi een waarde van verscheidene
«uTioeoeo yen aan munitie verloren zijn
gegaan. De ontploffingen werden dooreen
grooten brand1 gevolgd. Algemeen wordt
geloofd, dat versterkingen gereed wor
den gehouden voor mogelijke onlusten in
•Mandsjoekwo. Men hoort b.v., dat de Ja
pansche- troepen, die onlangs ecu alge
meen olicnsicf hebben ingezet tegen do
oimerege'de Ch'uecscbe troepen in Sj ulsi,
in Dodelijke richting worden teruggetrok
ken. ViwrK word'l gemeld, dat troepen:rei-
neji Helping zijn gepasseerd op weg naar
Sja:,kaik\ian.
Japansche onderhandelaars
teruggekeerd.
Het D.N'.B. bericht uit Tokio:
Beide onderhaalde'aars, die een week
geleden door het Japansche commando
naar den commandant van de Sovjet Rus
sische. grenstroepen waren gezonden om
te spreken over de ontruiming van Tsjatig-
koefeng en eerst door de Rus-en gevan
gen werden gehouden, zijn bij het Ja
pansche commando teruggekeerd. De Ja
pansche pers ziet hierin een lie wijs voor
een on! spanning van-den toestand.
Van liet Estramadura-frout.
De recht-chen'hebben gistermorgen aan
liet front van Estramadura Qnintana de
Sêrena bezet, evenals Coronada en Ma-
ga'cena. Hun vielen talrijke krijgsgevange
nen "m handen.'Aan het Levanlfront. wor
den de operaties voortgezet ten Westen
vuh de .Sierra Espadan, zoodai het mo
gelijk is nauwkeurig de frontlijn aan te
get en.
RegcfTÏngstroepen trekken de
Ebro over.
Havas meldt over Barcelona:
Eergisteravond' zijn 3e regecringstroe-
pen er in geslaagd over een lengte van
150 k.rn. tusschen d'e samenvloeiing van
Ebro en Segre en,d'e Ebro-Delta, de rivier
op verscheidene plaatsen ©vet le steken.
De overtocht was in het geheim voor
bereid, een sterke troepenmacht was ge
concentreerd" en in den nacht werden
bruggen over de rivier geslagen. Bij het
De "Vierdaagstbc Afstaitdsitiarsclicn in de omgeving van Nijmegen zij hedenmorgen
begonnen. Het vertrek vond plants bij de Prins Hendrik-kazerne. De start der
Koloniale Reserve.
Het aantal slachtoffers.
Het aantal slachtoffers van den bom
aanslag le Haifa wordt officieel opgegeven
eerste ochtendgloren trokken de troepena*s v°lgt| S3 Arabieren, e 3 Joden ge-
do rivier over. Den gekeelïn dag poogde dood, 45 Arabieren gewond. Voorts zijn
in enkele gevallen Joden licht gewond door
steenworpen.
Groot© opwinding.
Na den aanslag van gistermorgen is de
spanning in het gelieele land uitermate
groot. Te Ilaifa zijn terstond daden van
weerwraak gepleegd. Zoo heeft ©en Ara
bische menigte Joodsehe winkels inbrand
gestoken. Vier winkels werden totaal ver
nield. Auto's werden aangevallen en om
vergeworpen. Alle wegen, die naar Haifa
ongeveer 7(1,000 man
de rivier over. Dim gekeelèn dag poogde
de Inch'macht van 'Franco de operaties
te verhinderen, toch slaagden de regee-
ringitroepen er in 150Ö krijgsgevange
nen te maken. Naar verluidt hebben de
re gcerï rgstroepen
met veel materiaal verzameld.
Dc herdenking van den putsch van
.25 Jali 11134
De nationaal socialisten hebben gisle-
tercn te Weencn den vierden verjaardag
van den putsch van 25 Juli 1934 gevierdielden' ff versperd, fte Iclefoonverhindm-
met een optocht, waarbij Je overlevenden fn met hel btnneniand z.jn verbreken. De
van dien putsch, onder leiding van hun lroePc'1 üach wi dc orde te herrie leg Lr
chef, Fridoliii Glass, detizelfdeti weg volg-
zijn maatregelen genomen, zooals liet ver
bod om zicli op bepaalde tijden op straat
den -op hetzelfde tijdstip als toen zij m
«te bevinden, die aangepast kunnra wonden
19.14 naar ue bondskanscdarii trokken, fu
aan den staat van beleg, ie Jaffa is do
tegenwooxdighoul van gouwleider* Buerekei
en stadhouder Scyss luquait is oen ge- alSem!'eJ,°| fi,ak:nS afgekondigd. De over-
tleuksteen onthuld met do namen van de spanning der gemocHteren hooft zn tre grens-
nationaal soeialirien, die gevallen zijn hij zone tusscllen ;affa en M A4'IV aan,et*
tic
le herovering var. ad gebouw dor honds dh)§ 8°Be',LoL ^'rscheidene incidenten,
kanselarij door de bouds troep en op de ojJ Ee,n AraI"fch voorbijganger is hier door
roeriingcu. Een soortgelijke plechtigheid
vond plaats bij de Ravag, hot radiozen-
Militaire patrouilles dooikruisen do aan
dergebouw, waar vier jaai geloden de Boe- de heide steden grenzende buitenwijken,
digs te gevechten werden geleverd. De dag- tenemdo hotsingen te veri.inderen. Vlieg-
bladen wijden lange artikelen ten zelfs spte-
ciale edities aan de gebeurtenissen van
25 Juli 1934. De algemeen© strekking is
de nat. soc. die door de bondsregeering
terechtgesteld zijn na den putsch voor te
botsingen ie vernmeieren, vueg
tuigen der RAF vliegen boven de streek,
gereed tol ingrijpen.
Nag meer slaclitnffers.
Reuter meldt nader:
liet aantal dooden tengevolge van den
j - F l bomaanslag van gisteren is thans gestegen
stellen als slachtoffers van een rechter- r
i,i...„i; tot 4.7, namelijk 4-5 Arabieren en 4 Joden,
lake dwaling en te verklaren, dat Planet- -.
a... f.- A-1Mjloorts zijn 41 Aiabicren en 11 Joden ge
ta niet de moordenaar van Dollfass is.
Volgens sommige geruchten zou het pro
ces Piauella binnenkort herzien worden.
Een mis vo»r Dallfuss
Een rouwmis is gistermorgen te Weetieii vcr eren
gelezen ter ijagedachlenis van bondskan
selier Dollfuss, in do kerk waar hij ligt
begraven. Een talrijke meaiglo woonde de
plechtigheid hij. Het monument voor Doll
fuss in de kerk was bedekt met bloemen.
j voorts zijn 4i manieren en ri Jouen ge
wond, Havas meldt reeds vijftig dooden
en een gelijk aantal gewonden, waarvan
er veiscbeitlemiji in hopeloozen toestand
Melkrijder werd ernstig ge
wend en is later overleden.
Op den rijksweg ApeldoornAmeisfoort,
wr hoogte van *t dorp Terschuur, is gister
ochtend omstreeks negen uur een vracht
auto met aanhangwagen uit Heerdo op een
melkwagen ingereden, waardoor het voor
den wagen staande paard op hol sloeg. De
•15-jarige melkrijder Van het Land uit
Poorthuizen, kwam onder den melkwagen
terecht en kreeg beide wielen over liet
lichaam.
Dokter van de Velde uit Poort hui zen ver
leende de eerste geneeskundige hulp. Met
ernstige inwendige kneuzingen is bet slacht
offer in zorgwekkenden toestand naar een
ziekenhuis in Amersfoort overgebracht,
waar hij kort na aankomst is overleden.
Door de rijks- en gemeente-poli lie is een
onderzoek over de schuldvraag ingesteld.
Vermoedelijk hebben de remmen van de
vrachtauto op bet juiste oogenbiik den
dienst geweigerd. De auto is ernstig be
schadigd.
Martch van liVmliiizcnd Jaden naar
Palestina.
Papimipslagplaatscn geheel
ver© ii est.
Gisterochtend is door nog niet bekende
oorzaak brand uitgebroken in de opslag-
De Warschaurche dagbladen nif-onen te plaats van oud papier van de firma Har
weten, dat de organisator van don marscli tog te Eindhoven. Deze opslagplaats bc-
vnn tienduizend Joden naar Palestina, «le stond uit een gebouw van drie verdiepin-
advocaat Reppel, positieve anlwoorden gen en een aantal bouten loodsen,
heeft gekregt n op zijn verzoek om mach- Do papier-massa was oen gretig voedsel
tiging tot doortocht door Roemenië, Bul- zoodat dc brandweer voor een vuurzee
garije en Turkije, van de regeermgeu dier kwam te staan. Met een achttal stralen
landen. Thans moet de Palcstijnsche regee werd het vuur bestralen, terwijl op haar
ring nog haar goedkeuring aan het plan beurt de Philips" brandweer zorgde, dal
hechten.
Morgenthcu te Parijs ais gewillig slacht
offer der interviewende journalisten
het vernielende element aan do achterzijde
niet verder voortwoekerde in de omliggen
de loodsen en gehouwen.
Binnen een uur waren de loodsen een
puinhoop, In het hoofdgebouw, dat van den
kelder tot de nok met slapcls oud papier
gevuld was, nam do brand een groolen
omvang aan en in dc papierstapels, die
ecnigc meters hoog aan de buitenzijde van
het pand op de plaats waren gelegen,
dansten de vlammen.
De brandweer is er in geslaagd uit
breiding (e voorkomen.
Duizenden sloegen het schouwspel gade.
Doordat de zware rookwolken, die over
de stad kwamen gedreven, achter d'e Philips
fabrieken vandaan kwamen, vreesde men
aanvankelijk, dat deze in brand stonden.
Motorrijder in bolding met zandauts.
Op don Brink in Tuindorp Watergraafs
meer le Atnrterdam, is gisterenmiddag ven
20-jarige mrlorrijder uit Hilversum in bot
sing gekomen niet een zauilauto.
Re motorrijder liep oen gecompliceerde
onder heen fractuur op en is naar het Onze
faeve Vro .we gaslhuis vervo-wj, waar hij
ter verph-ging is opgenomen.
Voor lit'i resteerend gedtelle van
het sloopwerk,
Gisteren is net uitgebrande Fransche
stoomschip „Lafayette", dat zooals bekend
in de Waalhaven te Rotterdam voor een
deel gesloopt is, verder de fivier opge
sleept en wel tot aan de N.V. scheeps
werven „Piet Hein" te Bolnes.
Het transport, dal niet zoo gemakkelijk
was, heefL van circa half drie tot negen
uur geduurd. Vier sJeepbooteu van L.
Smit en Co.'s internationalen sleepdienst,
de „Achillea" en de „Titan" voor en de
„lleclor" en de „Minerva" achter, maakten
's middags het troosteloos uitziende cas
co, waaraan slechts aan voor- en achter
steven een kleur te zien was, die nog iets
op het v re olijke wit lijkt, dat een passa
giersschip kenmerkt, vast en sleepten hot
zeer langzaam door do brug over de Ko
ningshaven, Het was toen even over half
vijf en het verdere van de reis hoeft nog
ongeveer vier uur geduurd. Er kon slee hts
zeer langzaam worden gevaren, daar liet
stuurlooze gevaarte nog circa 6.40 meter
diepgang heeft. Bovendien was het water
niet hizomlcr hoog, zoodat de rijkslojds,
die aan boord was, alle voorzorgen had
genomen. Zonder wederwaardigheden maak
te de „Lafuyctlc" nog een kort water
tochtje, door velen nagestaard.
Alle dekken zijn reeds gesloopt. In de
machtige romp gapen groote gaten, waar
uit grillig afgesneden stukken roestig
staal naar buiten staken. Aan de voor
steven kon men dwars door het schip
kijken...
De „Lafayette" ligt thans stevig veran
kerd op de rivier en de sloopers, Frank
Rijsrijk's industriecle ondernemingen te
Hendrik ido Ambacht, hopen binnen ©eni
ge maanden de rest van het sloopwerk
achter den nig te hebben.
Jongen door vrachtauto overreden en
gedood.
Aan de Nassaukade tusschen Kinker-
stiaat en de Clercijstraat te Amsterdam,
is gistermiddag een twaalfjarige jongen
door een groote vrachtauto oven-eden en
op slag gedood
De jongen fietste met een neefje aan
de Nassaukade, Op het moment, dat zij een
stilstaande auto wilden passeeren, werden
zij ingehaald dour een truck met trailer.
Aan dozr trader hield zich een wielrijder
vast.
Do jongen raakte bekneld en juist op
hef moment, dat de zware trailer naast
liem was, kwam hij te vallen. Hij werd
door oen der wielen van den vrachtwa
gen overreden en op slag gedood. Het
stoffelijk o~- «wscbot is naar het IVilhel-
miiiagasihuis overgebracht.
