SIMON DE WIT
De radio in Du tschland
1 SEPTEMBER
NIEUWE WINKELS SCHIEDAM
KLEINE ADVERTENTIEN.
COUPO N-BOEKJ ES
SU,»»***- '7
Ecu dn delijke Plattegrond
J. GROOTHUIS
STENO TYPEN
INSTITUUT OOI
MIDDENSTANDS
DIPLOMA
SINCE! 72 Iel. C8847-SCKfE0AM|
ORA "B'»^pond 19
PRIJS SLECHTS f 0.60
De contributie brengt 18 millioen per
maand op. De zenders in handen van
den staat. Het nieuwe volkstoestel.
(Van onzen Berhjuaclic-n correspondent').
Do Nederlander is zcl£ een, zoo harts
tochtelijke luistervink, kau zulke uitsteken
de in- en uitheemsche ontvangtoestellen
koopen, en is dank zij de radio distributie
Ook Lij een smalle beurs nog zoo vol
ledig in staat, de aethergolven naar zijn
Linnenkamer te lokken, dat ik een beetje
huiverig ben, mij met mijn lezers over al
te technische bizonderheden bezig te hou
den, naar aanleiding van de laatste jaar-
lijksclie radio-tentoonstelling te Berlijn.
Ofschoon ik, natuurlijk dank zij myn
journalistieke beroep, dat een sterke nei
ging voor het meest moderne op het ge
bied der overbrenging begrijpelijk maakt,
tot de eerste luistervinken in Duitschland
behoor, dus in den zomer van 1923 reels
o\ er een toestel met 4 lampen en de
baast vergeten strie „spoelen" beschikte
en dus op dit gebied als oud-gediende mag
beschouwd werden!
Het meeluisteren wat, in Duitschland
tomi nog verboden, en werd pas in De
cember 1923 toegestaan, mils men zich bij
de post aanmeldde en M 2 per tuaatmd
(eerst zelfs M 25 voor drie maanden!)
abonnementsgeld betaalde Deze 2 Mark per
maand zijn ock heden, 15 jaar later, nog
verplicht, en als men bedenkt, dal er in
Duitschland thans 9,6 millioen luisteraars
met vergunning zijn en het aantal vrijge
stelden slechts naar verhouding klein is,
dan beteekent dit, dat het rijk per maand
ongeveer 18 millioen incasseert en voor
dit enorme bedrag natuurlijk ook heel wat
bieden kan.
.Het Rijk, ze» ik. En inderdaad, de radio
ia in Duitschland een rijksondernemmg,
was dat tot op zekere hoogte altijd, of
schoon vóór 1933 de staat slechts ingreep
ên zich bizondere rechten verzekerd had.
Sinds Hitier regeert, is de radio echter
volkomen een staatsbedrijf geworden en
wel een der beste, zoo niet het beste
middel voor de staatspropaganda.
Tan Biet-politiek tot politiek
instrument,
Vóór 1933 was de radio in het Duitsehe
fjjrjk niet politiek gekleurd. Men heeft in
den partijcnslaat der toenmalige republiek
inderdaad tot het laatste oogenblik weten
te veihindeicn, dal cenige politieke partij
voor pailijpiopaganda toegelaten werd.
Slechts liad elke toevallig aan bod zijnde
..ïogeeiiug het recht, voor haar ministers of
andere oftnic-ele persoonlijkheden spreek
tijd op te eïschcn. waarbij dan natuurlijk
het standpunt der dan heertellende coalitie
naar voren kwam. Bepaald misbruik is
echter van dit recht nooit gemaakt, al is
het wel juist, dat zekere radicale riehtïn-
gea geweerd werden op grond van liet
standpunt, dat ze de radio toch alleen
maar gebruiken zouden om den staat te
ondermijnen.
Na 30 Januari 1933 verdwenen al spoe
dig alle partijen met uitzondering van de
veilige, de nationaal socialistische, die zich
met den staat vereenzelvigde, en wordt n
de radio nog slechts voor de politiek van
Hii'er propaganda gemaakt, terwijl allo zen
ders (thans ook die in den vroegeren Oos-
tcimjkscheu staal) tot rijkszonders zijn
gemaakt en allen, Jic daar aan meewerkten
als ambtenaren en beambten zijn te be
schouwen. Hoogste instantie voor het ge-
heele Ijotlrijf is (onder Hitler's vanzelfspre
kend oppertoezicht^ dr, Göbbels ais rijks
minister voor propaganda en volksvoor
lichting.
Machtiger dan pers en film.
Wat dat voor het radiowezen in Duitsch
land beleekent, zal men wel kunnen be
grijpen. De aethergolven zijn voor het re-
geeren do machtigste factor geworden,
machtiger dan. de pers en de film. Het
streven der icgeerlng is, te liereiken, dat
maar ook zonder één uitzondering de
slaatsbeurzen elke redevoering, elke door
gave van plechtigheden enz, kan meebe
leven, doordat hij in het bezit is van een
ontvangtoestel, flat tenminste den plaat
selijke n of den kmdelijken zender duide
lijk kan opnemen. (Eu waar dit niet be
schikbaar is, zorgt men er door de or
ganisaties der partij""voor, dat hij tenminste
gemeenschap szendingen kan aanhooren).
Een goedkoop toestel
Ef>n;ge jaren geledon had de Duitsehe
regeeiing, inziend dat do goedkoopste ont
vangtoestellen nog te duur waren voor
de kleine inkomens, groote subsidïe's ver
leend en het daardoor de radio Eirma's
mogctijk gemaakt een uniform volkstoestel
op de markt te brengen, dat eerst 76
Mark koslte, dan technisch nog verbeterd
voor 65 Mark verkocht werd, inderdaad
in eenige millioenen exemplaren werd af
gezet, maar toch nog te duur bleek.
De noviteit van deze tentoonstelling is
nu een nieuw volkstoestel voor 35 Mark,
met ingc bouwden luidspreker natuurlijk,
dat wel i iet aan de hoogste oischon vol
doet, maar locii spraak en muziek zeer vol
doende weergeeft Ook dit toestel wordt
met staatshulp gefinancierd on men hoopt
en 2 ii 3 nwlhoen nieuwe luisteraars door
te kijigen, die tot nu toe geen eigen toe
stel hadden en uit dun aard der zaak hij
de gemeens.hapszendingen vaak genoeg
„spijbelden"
LHvo nieuw sic „baby ontvanger" kan op
afbetalingen worden gekocht; M. 2 50 bij
levering en verder 15 maandelijksehe ter
mijnen. Inderdaad, er zullen met voel
Dmlschers zijn. die zich ook deze Uitgave
niet veroorloven kunnen. Voor zeker 1
millioen van de annsten wil do regeermg
dan nop de maandelijksehe contributie voor
de vergunning van M 2 op U 1 terug
brengen.
Hoezeer mc-n or echter waarde aan hecht,
daL ïedevoeiiugen \an Hitier en. zijn on-
deiaanvoerders steeds door allen gehoord
worden, blijkt we! uit het feit, dat, waar
men aan den eeneu kant ieder die met
electrische motoren en andere middelen de
ontvangst stoort, met straf bedreigt, en ook
storen tiert luidsprekers, die door huren ge
hoord worden, als strafmotief beschouwt,
aan den anderen kant eischt, dat bij ofti-
cieelo redevoeringen do luidsprekers extra
sterk zullen worlen opgedraaid, do ven
sters geopend werden en liefst de ontvang
toestellen op de vensterbanken worden ge
plaatst, omdat ieder, die lust heeft, kan
meeluisteren en die geen lust heeft, moet
meeluisteren, of zijn vensters potdicht slui
ten!
Luidsprekers even vanzelf
sprekend als lantaarnpalen.
Met den dag mc-er plaatsen overigens
staat en gemeente openbare, zeer sterke
luidsprekers op stralen eii pleinen, en er
zijn al artistieke vormen gevonden, die
het mogelijk maken, -deze toestellen een
permanent karakter te „geven.
De luidspreker zal -in de toekomst in
het Derde Rijk e'»r. even van zelfsprekend
attribuut van de straat worden als 'de lan
taarnpaal.
Veel sensationeel nieuws brengt de/e
groote tentoonstelling, eigenlijk met. De
toestellen worden steeds verbeterd, voor
al wat de kwaliteit vair den klank aangaat
Nieuw zijn ditmaal stalen in plaats van
glazen lampen. Nieuw is ook, dat de tele
visie thans publiek wordt.
Tdeiisïe.
E-c show Iaat een zender a-oor televisie
in volle wei'ring zien en verschillende
firma's expeseeren de opname toestellen,
die nu eindelijk een zoo fijn rooster ge-
kiegen hebben, dat de levende boeiden in
de huiskamer zender storende trillingen
worden opgenomen. De toestellen zijn na
tuurlijk duur, ongeveer 800 tot 850 Mark.
Maar er zijn nu eindelijk zenders voor dit
fijne raster gebauwd en rijke menseben
zullen zeker deze nieuwste snufjes aan-1
schaffen en zich later ook films ©n ac
tueele reportage's nu niet alleen in ge
luid maar ook in levend beeld laten door
zenden.
Luchtvaart
Rechtszaken
Inbraak in een school
Tegen revidivbt een jaar en vier
maanden geëischt,
In den nacht van 3 op 4 Juni is inge
broken in de School met den Bijbel aan
den Geuzenweg te Hilversum.
De buit was niet groot. Twee collecte
busjes voor de zending vond men den
volgenden, dag opengebroken en de in
houd een paar kwartjes en dubbeltjes
waren verdwenen.
De dief voelde zich blijkbaar hevig te
leurgesteld, want met groote letters had
hij op het schoolbord geschreven: „Kale
boel", welke mededeeling luj met een pseu-
do had onderteekehd„Pim, de Gloïpert",
„Ik ben onschuldig", he weenie do man,
die vandaag voor de vacantiekamer dor
rechtbank te Amsterdam terechtstond, want
ik ben Pim de Ghiïpert niet
Zoo eenvoudig had de Hitversumsch©
recherche echter do zaak niet opgevat en
ook beweerde zij niet, dat hij dien min
der fraaien bijnaam droeg.
Reeds den volgenden dag had! men den
verdachte ingerekend. In de eerste plaats
is liij een bekende recidivist, die reeds zes
maal veroordeeld is,'doch bovendien woont
hij vlak achter het 'schoolgebouw.
De dief is binnengekomen door het in
drukken van een Tuit en hij had dit op
de geijkte wijze gedaan, n.l. door middel
van een courant, ingesmeerd met gelen
zeep.
De officier van justitie eischte één jaar
en vier maanden gevangenisstraf.
De verdediger concludeerde tot vrij
spraak.
Vonnis 30 Augustus.
Vliegtuig in Brazilië neergestort
Vijl passagiers en vier leden der
Two nning omgekomen.
In de Baai van Rio de Janeiro is
gisteren een vliegtuig van do „Con
dor Nord Biasit" maatschappij neerge
stort en onmiddellijk gezonken. Do vijf
passagiers en de vier leden der beman
ning zijn omgekomen.
Het toestel, een Duitsehe „Coudor"-ma-
chine, was in dichten mist vertrokken.
Yisschers hebben gezien, hoo hot toe
stel om zijn eigen as draaide, omlaag stort
te en m de golven verdween. Zij hebben
de passagier» tijdens den val hooren ril
len.
Duikers hebben verklaard, dat het rat
van het vliegtuig in tweeen is gebroken
en vijf meter onder water ligt. Het stof
felijk overschot van zes inzittenden is ge
vonden, maar de drie overigen worden
nog gezocht.
De oorzaak van de ramp is niet bekend.
Bij het vertrek van. het vliegveld' Coin-
tru b'j Genève is een Zwitsersch vlieg
tuig verongelukt. De inzittenden waren de
Fransche bestuurder eb'drie Fransche pas
sagiers. Het vliegtuig, dat naar Lyon zou
gaan, verloor snelheid1 toen het vijftien
meter hoog was, en viel op een vleugel.
Een der inzittenden zou gedood zijn, de
an acre zwaar gewond,
Scheepvaart.
SCHIEDAM, 15 Augustus. Aangekomen:
Eng. s.s. Mansepool van Rotterdam om te
dokken hij de werf Wilton.
SCHIEDAM, 15 Augustus. Vertrokken:
Griekseh s.s. Marika Protopappa naar Rot
terdam.
Ital, s.s. VRIorio Veneia naar Rotterdam.
SCHIEDAM, 16 Augustus. Aangekomen:
Ned. m.s. Macuba van Grangemouth om te
dokken bij de werf Wilton,
Faillissementen.
Opgegeven door afd. Handelsinformaties
v„ 3. Graaf Co., N V.
Uitgesproken:
J. Visser, winkelier in meubelen Rotter
dam, Lange Pannekoekstraat 56 Rc. Mr.
G L. van Es, Car. Mr. Ch. J. Enschede,
Rotterdam.
In d>week- van 8 tot en met 13 Augus
tus 1938 werden in Nederland' 47 faill se-
nienten uitgesproken.
De vestiging van
DIERENARTS, SCHIEDAM
is door omstandigheden tot nadere
aankondiging
UITGESTELD.
SEPTEMBER
or. TonderwiJr£
36» WETTIGE HACO-TBEKKINC
2s KLASSE, le LIJST
TBEJfKÏNG VAN DINSDAG 16 AUGUSTUS
HOOGE PREMIEN:
t/m. 15 woordei 50 cent, t/m, 25 woorden. 75 cent.
elk woord meer 5 een' to: maximal 30 woorden -
Inde Zatertiagecho editie f 1.—, tenzij die Vrijdags reeds aan 't Bureau rijn bezorgd.
MOTORRIJWIELEN
Norton, Sunbeam, Pan
ther, T.W.N., A.J.S,, In
dian, Douglas, Horex,
Victoria, Excelsior, Gil
let, Tijger.
HET MOTORPALEIS,
Vijverhofstraat 16, Rot
terdam.
MO T ORTt IJ WIELEN
onder 60 K.G. Excelsior,
Tijger, Victoria, Gillet van
af f 199. Gemakkelijke be
talingscondities. Zien
doet koopen,
HET MOTORPALEIS,
Vijver hofstraat 16, Rot
terdam.
Gevraagd een net
DAGMEISJE
in klein gezin. Zondags
vrij". Wasch buiten de
deur.
Adres: J. VERMEL*
LEN, Broersvest 21.
Schiedam.
VOORSCHOTTEN
met en zonder borg.
Eerste Rotterdamsche
GELD.
De hoogste prijs voor
oud papier, lompen, mé-
Hulpbank, opgericht 1908 talen, falmeks-, kelder- en
Boschje 14a, Rotterdam, zolderopruimingen, be-
Telefoon 57074. taalt nog steeds J. W.
LABEIJ, Lange Baan-
straat 60, Tel. 54121, en
opslagplaatsen, Rotter-
REGENKLEEDING
noodig? Dan naar speciaal-,,
huis „Fashion". Tweed-
mantel», Tweedjassen,
Tncoline, Gabardine, Al-j SUIKERWERKERS!
les met garantie, vanaf Gevraagd eenige flinke,
f 11.lugge Jongens voor poe-
Weenaplein 3, Rotter- erwerk. Loon f 5.
dam, Tel. 43156 (1 min. Aanmelden „ARBA", -
vanaf Hofplein). Rozenburgschestraat 14.
Aanbevelend:
TOORENSIssendorp,
Te huur
HOEK-WINKELHUIS,
SCHIEDAMSCIIEWEG, Mariastraat 32, f C p. w.
315523, Rotterdam, luim bovenhuis Vriend-
moderne benedenhuizen ihapstraat 2 f 3.90 p. w.
en étages vanaf f 82,50—[Benedenw. Vriendschap-
f 37.50, prachtig biijvend,straat 17 f 4.20 per week.
uitzicht.
Inlichtingen Tel. 11150.
Bevragen:
No. 168,
Hoogstraat
bevattende 25 COUPONS, elk recht gevende qp het
plaatsen van een „KLEINE ANNOI leeri'v V
keurigen datum binnen 6 maanden na uitgifte, zijn
aan ons Bureau: Lange Haven 141, verkrijgbaar
d f 10„-
bjj vooruitbetaling. Telefonisch aangevraagd No. 59300
(3 lijnen) werden deze zonder prïjsverhooging thuis
bezorgd.
PREMIËN VAN 30.—
sa-is
eierkoeken - j et
Bonne 1 - F
Zome
Soeeuv^nteto
DE GOUDBRON VOOR DE HUISVROUW
(Op carton geplakt) f 1
Verkrïjgb.: bij den Boekhandel of bij den Uitgever H.A.M. Roelants
Lange Haven, hoek Korte Haven - Telefoon 69300 (3 lijnen]
Zw tisersch vliegtuig- verongelukt.
Aanvang nieuwe cursussen
WARANDE 2f7b
Opleiding voor degelijke rxamens.
I
in verband met de vestigings
wet, nieuwe cursus vangt aan
I
Reflectanten op deze, op eersten stand van Schiedam te maken
winkels (eventueel met of zonder woning) worden verzocht hunne
aanvragen te richten ond. iett. A.G. bur. v. d. blad, L. Haven 141.
Wijzigingen in de ontwerpen zijn thans nog mogelijk.
Huurprijs pl. m. f20.a f 30.per week.
ƒ20 009— 1838
f ,300.— 6460
f
t
400— 1238 1245 8064 9457
200.— 7801 10903 12679
100 - 50 356 10376 13797 16067 16592 17884
19240"
12
35
37
43
45
111
116
153
159
166
171
183
232
315
329
365
367
420
434
463
S23
587
648
653
691
740
813
8J9
904
964
1003
1029
1061
1092
1102
1112
1115
1163
1181
1210
1243
1288
1325
1378
1402
1503
1507
3.511
1523
.1524
1548
1560
1673
1696
1771
1821
839
1848
1853
1891
1949
XB71
2018
2032
2044
2046
2057
2070
2200
.120-
2232
2253
2263
2331
2340
2350
2372
2445
2465
2504
2543
2548
2557
2564
2594
2725
2735
2749
2773
2901
2915
294B
2631
0988
3005
3038
3045
3047
3067
3113
3121
3134
3178
3248
3261
3277
3287
3326
3333
3354
3426
3457
354J
3569
3SS5
3601
3602
3606
3616
3628
3660
3692
374;
3755
3771
3773
3777
3827
3835
3843
3847
3669
3870
8900
3906
4050
4075
4101
4145
1283
4330
4333
4334
4342
4360
4384
4401
4460
4516
4532
4541
4569
4S74
4595
4654
4882
4634
4716
4720
4732
4775
4802
4833
4872
4930
4944
4949
4960
4976
4995
5012
5079
5t 78
5080
5105
5187
5248
5272
8283
62 88
5304
5367
5383
6397
54110
5404
5405
6431
5442
5469
5473
5486
5522
5544
6545
5551
5019
5649
5690
5727
5737
5758
5843
5852
5863
5871
5919
5926
5945
-5957
8086
6075
6119
6125
6179
6192
6204
6254
6260
«273
6262
3288
6294
6303
6380
6387
6426
6429
6447
6456
6461
6539
6542
6573
6576
0593
6613
6627
0632
6656
6676
6742
6744
68«a
6884
6997
7016
7020
7027
7043
7069
7191
7249
7259
7269
7296
7299
7301
7323
7333
7420
7422
7462
7545
7502
7605
7712
7729
77415
6768
7778
7779
7780
7032
7839
7860
7887
7968
7986
8005
3008
80S.:
8047
J050
8155
8133
8191
8194
820Ü
S21S
3269
088;.
8233
8285
8301
3343
8401
8440
8449
B4.S1
3464
8471
3483
8519
8540
8559
8573
8612
8629
8656
8695
8696
8781
8788
8814
8903
6917
8943
8944
90S 8
9024
9079
9123
9237
9242
8359
9390
0413
9416
9435
9435
B45B
9490
9520
9522
9538
9852
9656
9659
9668
0670
9720
9723
9740
9742
8758
9759
9762
9860
3901
10053
10096
10160
10217
1023
10302
1U315
16336
1035
10365
10394 10397
10418
10420
10434
10466
10496
10524
.10562 10591 10599 10619 10040 10636 10693 10700 10743 10738
10778 10787 10788 10817 OSSS 10645 10861 10911 10999 10933
10936 11019 11033 11044 11165 11280 11304 11334 11353 11363
11389 1 1398 11428 11447 11431 11457 11479 11526 11534 11552
11571 11613 11619 11646 11660 11738 11738 11772 11789 11816
11820 11832 11835 11863 11893 11888 11904 11965 11995 12105
12107 12113 12133 12135 12140 12146 12195 12255 12262 12333
12340 12356 12369 2416 12 183 1251 12534 1253S
12542 12579 12611 261.x 1 12712 12723 12751
12770 12814 12824 12875 12896 13942 1M76 13007 13027 13037
13047 13060 13068 13104 13106 13111 18120 13167 13197 1325B
13 ->9 'n- 13687 13700
23728 13833 13860 13980 14020 14120 14127 14 f34
14140 14147 14130 14182 14190 L4267 14281 Hiff:" 14319 14332
14376 14429 14440 14448 14474 14B22 14651 14570 14617 14626
-14627 14630 14710 J4750 14791 14830 14881 14913 14930 14934
44945 14961 14979 1506! 08 I I 15152 16162 16214
15227 15229 15277 1S2S5 15313 15322 15347 16349 15361 Ï536S
45334 15396 15472 15494 15497 15530 16567 15578 L5592 1S624
15668 15695 15718 15804 15812 15832 15870 15898 15930 15942
-16060 16132 '16151 16153 13150 16442 16465 16480 16503 16570
t707 16744 1633» 16897 10898 16919
M 17074 17130 17181 17102 17184
471B0 17186 17240 17247 17268 17279 17352 17365 17376 17391
17394 17427 17586 17633 17642 17648 17600 17724 17770 17770
17786 17802 17825 17882 17903 17918 17919 17986 17804 18085
18073 18092 18095 18102 18112 18I3B 18161 18164 18169 18208
18256 5.8321 18324 18373 18435 18436 18480 10468 18480,
18515 18531 18585 18605 18814 18738 18762 1.8775 18786 18854
18838 18894 18983 18941 I8B89 19010 10037 19053 19076 1812(1
19161 19172 19257 13312 193B4 19399 18-aOO 1944» 19458 19460
f473 19478 19508 K» 19784 19788 19803,
9809 10838 19852 1BB71 19979 20018 20054. 20110 20116 20173
DL76 20180 20182 20192 20208 20239 20247 20294 20316 20319,
£027 20410 3Ó4XS 20463 20511 20514 20545 20548 20621 20702
'08 20716 207SJ 20728 2079I 20800 20606 20825 20864 20982
50983
r~iiee^
van Schiedam, in 1936 geteekend door den Diense
van Gemeentewerken, op een schaal 1:10.000 en in
3 kleuren gedrukt, behoort eigenlijk tot de uitrusting
van elke onderneming en van alie Vereenlglngen
hier ter stede gevestigd.
